m 82 mmmm ±Mgc iJhee. mmwkwvtmm Maandag 8 Januari 1913 37e Jaargas WILDE houtveiling GASTVROUW FEUILLETONS. BINNEN IJZEREN MUREN Biiitenlaiifl. begiaael! ale vakbe- acht gij gij u ge in? Of kleurlooze ggen, dat jaar nog lensmelting En gaat het feit, ernationaal trijdorgani- van het uw positie ize gelede- sging heeft eend, haar haar roe- insel, haar belangen Christelijke oor een de- •eformeierde stelde naar nood in de .ast dat der ;n afwerpt! onze Chris- Geeft daar- haar vol- ng van het in het be- ippij. Werkt ;de beginse- jn tot heer- racht. Ver der Chris- orstaan. Al- am vereend nisatielevén jn voor u, de maat- en in dien icht en ge- staat, [stelijke ar- renen op UI Trekt met et C. N. V. stterke aluin bluschmid- poud kurk drijvende te I jaar worden onden"s stra- niet doode- I w Januari a>».9 om 10 uur, bij te 's Heerenhoak ags om l'/j uur te Ovezande, zal esche Houthandel vsrkecht i ima Vlotdelen, M lang), divers hroten, Tengels, :ea mooie partij el en Kraalhout. JE THEETAFEU DEN VERBRUIKER 5AM THEE IVERPAKT IISJ WAJANGPOR- onvermengde Iponó, verpakt Iet wajangpop IN DEN NAAM KOFFIEHANDEl? EUER UITSLUITEND jAKKING. fis bij J. P. Bos- ierikzeeI. L. v. Gast, J.C.He»- ■tkamp, Mej. E. •ton; Middelburg: kker, Mej. Geili, enK. Wieland Vlissingen: J. J. .Brouwer, S. Cjj- Ia. Goote, Wed. oetheer, J. Hek- a, Lensvelt de, J. A Maes, W H. Mich els, ait, M. Tiekooy, 3H. A. Cijsouw, West-Souburg nburg :C. J. Rek- v. d Berg v/h e: Coöp. Ons irnis: D. Buijsse; d. Wiele; Som- nkel; Schore: A. 3: J. A. de Jager, ■s gevraagd door ,Reguliersdwars- Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. no. 259 TWEEËRLEI AANWAS. „De Rotterdammer" verklaart de aanwas der Chr. Hist. Partij bij de stembus van 1922, uit den toevoer van tw'ee groepen van links. In de eerste plaats zij, die altijd links stem den, doch zich al dien tijd vergist hebben, en nu tot inkeer kwamen, naar den door Groen van Prinsterer gestelden regel „In beginsel is elk Christen anti revolutionair. Alleen wanneer hij op politiek terrein zich in den aard en de verhouding der partijen vergist, kan de Christen aan het liberalisme de hand reiken en voor het evangelisch beginsel, in den (door de Revolutie in het leven geroepen) anti-revolutio- nairen vorm beducht zijn". Zulke kie zers van Christelijk beginsel, die zich in den aaxd der verhouding der par tijen vergist hebben, zijn er, ondanks alle voorlichting, steeds noig talloozen overgebleven, in meer dan ééne pro vincie zijn de dorpen aan te wijzen waar kerkelijk de belijdenis der va deren niet is verlaten, m'aar politiek bijna algemeen voor links werd ge kozen. In deze groep is bij de verkiezin gen van 1922 opnieuw eenige bewe ging gekomen. Het is «Moeilijk te zeg gen wat daartoe het meest heeft bij gedragen: de propaganda hij de ver kiezingen gevoerd, de aantrekkings kracht door Prof. Slotemak'er de Brui ne in verschillende kringen uitgeoe fend, liet optreden van den Vrijheids hond, die weinig vertrouwen wekte, of nog andere factoren. Misschien wel het meest de revolutie-bedreiging1 van 1918. Een aanwinst van stemmen, voor de rechterzijde ten hoogste ver blijdend. In de tweede plaats zij die des on danks zich in diepste beginsel met de rechterzijde niet homogeen gevoe len, doch gedreven waren door den wensch, dat ons 'land een krachtige regeering zou bezitten; dat de staats- en maatschappelijke orde tegenover revolutionaire aanslagen, veilig ge steld blijve; dat tegenover een roeke- looze en demagogische financiëele po litiek de kracht aanwezig zal zijn om een staatsbankroet af te wenden. Natuurlijk zijn er onder lien enke len geweest wij echter kennen er geenf die hun eigen belang, hun brandkast, hun maatscjbapp'elij'ke po sitie bij hun stem op de rechtsche lijsten in het oog vatten. Dit geldt ech ter niet voor het overgroote deel dier kiezers. Immers voor hun keuze zijn waarlijk gronden genoeg aan te wij zen die den toets der oritiek kunnen doorstaan. Wat bijzondere opmerking verdient is, dat zij door hun overgang metter daad de antithese hebben prijs gege ven. Door op een rechtsche partijlijst te stemlmen, laten zij het verzet tegen de staatkunde der rechterzijde varen. Voor ziooveel hun betreft, maken zij een einde aan de antithese; een einde, dat voorzeker aan. de rechter zijde met ingenomenheid mag worden aanschouwd. Wij wenschen niet, dat de antithese in stand blijve; wat wij wenschen is, dat juiste beginselen van staatsbestuur worden aanvaard. De staatkunde der 2Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3. Losse nummers f 0.05 Prijs der Advertentiën: i—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Een verhaal uit den Pransch- Duitschen oorlog. door ANNIE LUCAS. Uitgave Neerbosch' boekhandel. 52.) Ik verjglde haar, dat de oorzlaak; van onze werkeloosheid en schijnbare onverschillig heid hierin te vindda was, dat wij door moeders en Nina's ongesteldheid zeer aan huis gebonden waren, doch mooier ant woordde hierop terstond, dat zlij' ons zeer goed eiken dag eenige uren kon missen en dankbaar was, als zij met een zoo kleine opoffering in den algemeenen nood Zou mogen helpen voorzien. De; uitdruk king van blijdschap, die Nina's strak' ge laat verhelderde, deed ons zien, dat het plan haar Zeer toelachte. Ik vind het evenwel geen aangename gedachte, moe der veel alleen te laten en zeide het; maar zij, en vooral mevrouw Ricordiar, namen mijn bezwaren weg door mij te verzekeren, dat ik zelf müjii uren mocht bepalen en mij1 geheel Zou mogen ont trekken, als het iriij bepaald onmogelijk werd. Wij zullen dus morgen maar begin nen. rechterzijde kan [algemeen worden aan vaard, omdat zij is een nationale staat kunde, omdat zij bevrediging kan ge ven ,aan alle groepen in ons volks leven. De agitatie in 1905, en in 1913 tegen het rechtsche staatsbestuur ge voerd, droeg een 'kunstmatig karak ter. De „vrijheid", waarvoor de vrij heid", waarvoor de vrijzinnigen tegen over een rechtsch kabinet beweerden te moeten opkomen, het was niets dan een leuze zonder reëelen onder- rond, zooals in den mond van de ederlandsche liberalen „verlichting", „vooruitgang", „bezuiniging" beurte lings leuzen waren voor stembusge- bruik. Tegen de rechterzijde behoeft niet in naam van de vrijheid te wor den geagiteerd. Diat is erkend door de overgekomen kiezers van 1922. Wanneer zoo de antithese een ein de neemt., ligt daarin een oorzaak van blijdschap. 'Toch kan ook in z ulk opzij de zet ten van de antithése door kiezers van de linkerzijde een gevaar gelegen zijn voor de rechtsche politiek. Ce qui résiste, soutient: wat weer stand biedt, houdt overeind. Wanneer zich bij de rechterzijde of bij een ba rer groepen zeer velen zouden voegen die naar beginsel niet deelen, maar die bij een Christelijke politiek des noods willen berusten, die veel goeds in het beleid der rechterzijde zien en deswege het openen van een ver- tadering met het gebed, en het spre- en over Christelijke beginselen op den koop toe willen nemen, dan ligt daarin het gevaar voor verwate ring van de tot nog toe gevolgde po litiek. Het moge geprezen worden, dat in Engeland van een antithese geen spra ke is, omdat daar de stelling, dat de godsdienst met het staatsbestuur niet te maken heeft., nimmer heeft kunnen wortel schieten, anderzijds kan niet worden ontkend, dat ook in het En- gelsche staatsbestuur ongemerkt me nig element is aanvaard, dat met een Christelijk staatsbestuur niet te veree nigen was. Door het ontbreken van weerstand verzwakte de nadruk die op den eisch van het Christelijk be ginsel werd gelegd. Edoch, hier te lande is het gevaar voor zulk een verwatering nog, niet groot. Al zijn duizenden naar de rech terzijde overgegaan, honderdduizen den hebben nog hun stem op de lijs ten der linkerzijde uitgebracht En hunne leiders de heeren Dresselhuys, Marchant en Troelstra zijn er nog ver vandaan de antithese te begraven en zich bij een der rechtsche partijen aan te sluiten. Op dit oogenblik kun nen wij ons daarom nog onvoorwaar delijk Verheugen, dat zoovelen door het aanvaarden van de staatkunde dei- rechterzijde voor zich met de anti these hebben gebroken. Wijl 't hierboven in hoofdzaak over genomen artikel van het Rotterdami- sche blad zoovele juiste opmerkingen en waarschuwingen bevat, plaatsen wij 't op de plaats Tan liet hoofd artikel. 9 November. Nina's hartewensch is ver vuld geworden. Zij most eiken dag van acht uur 's morgens tot acht uur 's avonds de gewonden verplegen in de Luxembourg ambulance. Moeder is bang, dat Zij. te veel van haar krachten vergen zal; maai' zij begrijpt, evenals ik, dat dit toch be ter voor haar is, dan onafgebroken over haar bittere droefheid na te denken;want natuurlijk k'an niets in huis haar eenige afleiding geven. Aan mij werd opgedra gen de armen te beztoeken en te helpen bij de uitdecling van soep in de cantine. 'Wat ik vandaag gezien heb in vele arme gezinnen, doet mij van schaamte blozen over de ontevredenheid, waaraan ik den laatsten tijd heb toegegeven. Zonder klachten, geduldig en stil zag ik pijn naar lichaam.' en ziel, honger en koude 'zonder morren verdragen. Toch hoorde ik bijna zonder uitzondering in elk dezer gezinnen cön hartroerend verhaal. Hier was de broodwinner heengegaan, daar waren geliefde betrekkingen gescheiden; nu eens was efia geheel gezin ten onder gang gebracht, dan weder was aan de harten oen ongietneeselijke wonde toege bracht. August trachtte gisteren Karei 'Erhardt 'een bezoek te brengen, maar men stond het hem niet tod. Oom Louis kent den commandant van la Roquette en zal dus misschien wel toegelaten worden. In mijn gedachten voeg ik Karei niet bij die onmeedoogenlooaa vijandelijke troepen, De toestand. Veel nieuws is er ook ditmaal niet. De internationale politiek staat geheel in het teeken van onzekerheid en 't schijnt wiel of Ave nu de stilte na den storm door maken. Het kan ook een stilte zijn, die een nieuwen storm voorafgaat. Immers Bonar Law is te Londen teruggekeerd en heeft al spoedig medegedeeld, .dat Enge land den loop dei' gebeurtenissen zal af wachten, alvorens zijn houding te bepalen. Wat Poincaré zal doen, is ook nog on bekend. Men verwacht niet vóór Donder dag een rede van hem in 't parlement, 't Is, alsof men in de hooge Entente kringen voor elkander bevreesd is en op elkanders daden wacht. Inmiddels is de Commissie van Herstel, Van wier besluiten in de gegeven om standigheden ook veel afhangt, bijeen gekomen. Ook sir John Bradbury, de En gelsche gedelegeerde, was tegenwoordig. Van de Duitschers was het verzoek ont vangen om een hunner gedelegeerden toe te laten om een verklaring af te leggien ter zake van de steenkolenleveranties. Bar- thou verklaarde, dat aangezien de oom missie nog kortgeleden te Berlijn aller lei uitleggingen ontvangen had, hij niet dacht, dat de commissie verdere verkla ringen der Duitschers noodig achtte. Sir John Bradbury echter drong erop aan, dat de Duitschers zouden gehoord worden. Na eenige discussie werd aan het ver zoek der Duitschers voldaan en de com missie zal dus een afgevaardigde der Duit schers ontvangen en wel in de zitting van heden. Van andere zijde wordt het idee geop perd om het geschil voor den Vólken- bond te brengen. Maar is dit wel iets hndei's dan een verplaatsing der moei lijkheden? Van Amerika moet men ook geen uit komst verwachten. Uit Washington wordt niets anders gemeld dan dat misschien de Amei'ikaausche Rijnlandtroepen zullen worden teruggeroepen. Althans de Se naat nam een resolutie in dien geest aan. De conferentie te Lausanne schijnt op die van Parijs te correspondeeren. Wel verklaarden de Turken en de Engelschien dat bun gedragslijn slechts door wen schen naar een rechtvaardigen en duur- zamen vrede in het Oosten bepaald was en dat de uilslag van Parijs daarop van geen invloed kan zijn, maar de Franschen zijn eenigszins weifelend. Men vertrouwt echter, dat de nieuwe instructies van Poin caré aan Barrère, die naar Parijs is ge weest, qenvoudig een handhaving van de oude gedragslijn inhouden. Mocht de con ferentie te Lausanne mislukken, dan hoopt men toch de verdragen over de Dardanel les te onderteekenen. De Engelsche en Fransche voorstellen. Nu de Parijsche conferentie is mislukt, loont het wel de moeite eens even- die onherroepelijk ons verderf schijnen besloten to hebben. 10 November. Adèle Brandt is ge?tor- ven. Vandaag Zal men haar tor ruste leggen met baar kindje. Arme Herman! Zijn hart zal wel even bitte: tegen zijn landslieden gestemd Zijn als het mijne. Zij zeggen medelijden te hebben met on ze ontberingen en toch snijden zij' ons onbarmhartig elke kans van ontkoming af. Vrede, vrede, roept het volk, maar omdat hot zich niet buigen wil ondeJ het juk en Zijn eige.r eeuwigdurende1 schande wil onderteefceuen, weigeren zij koelbloedig de uitgestrekte hand aan te nomen. i Ach,;ziotoi ae bittere Klachten en ver zuchtingen van verdrukten en treurenden opstijgen tot Gods ontzaglijken troon, moe- ten Zij dan niet .terugvallen op het hoofd van onze wreode vijanden? Zal dat zoo zjjn? Bekommert God zich er om? Ben ik op weg om even als August aan God te gaan twijfelen? Is hij aa.n de zijde van onze vijanden? Karei Erhardt en zijn vriend, dien hij zoo liefheeft, schij'uen vast ,te gelooven, dat God met hen is. Nu ben ik er m'aar al te zieker va.n, dat Hij. niet met ons, met mij1 is. Mijn hart is vol van Zwarte en leelijke gedachten. Voor ons, voer Frankrijk, schijnt geen hulp te zijn, noch in den homiel, noch op aarde. Oom Louis heeft Karei gezien. Men is het eens geworden over de uitwisseling toast elkaar te plaatsen, bij wijze van vergelijking, de Engelsche en Fransche voorstellen. Men ziet dan beter de tegen- stelling- Britsche Fransche Voorstellen voor een moratorium: Vier jaren, Beperkte leveringen in natura (in contanten te betalen) Geen productievepan den; Financicele hervormin gen zullen onder toe zicht komen van een buitenlandschen finan- cieelen raad, onder voorzitterschap van den rijkskanselier met Amerikaansche en neutrale vertegenwoor diging. De bevoegdheden van de commissie van her stel worden beperkt tot functies van judi- cieelen aard o£ geheel afgeschaft. Het totaalbedrag der schadeloosstelling. Eerste termijnen 50 50 milliard milliard. te beschouwen als 'n Tweede termijnen 17.3 niet te verlagen mini- milliard (indien uit- mum, wijl Frankrijk voerbaar) te reducee- 26 milliard eischt voor ren door vroegere af- de verwoeste gebie- rekening tot 30 a 40 den. milliard. Geallieerde schulden aan Engeland Twee jaren. Normale leveringen in natura Productieve panden Financieele hervor mingen moeten ge controleerd worden door een waarborg- commissie, later bij gestaan door verte genwoordigers van de houders van buiten- landsche Duilsche obligatie®. De bevoegdheden van de herstelcommissie blijven volkomen ge handhaafd. Totale annuleering, of beperking der Duit- sche schuld naar even redigheid der kwijt schelding der Engel sche schuld aan de ge allieerden. i. i i i i I Annuleering tot 71 percent. Het goudde pot der geallieerden in Engeland gaat over in Engelsch bezit. Het saldo moet door de goallieerden hetaa'd worden in Duitsche obligaties (eerste se rie) Geallieerde schulden aan Amerika, De tweede serie der Duitsche obligaties Geen voorstellen, moet gemeenschappe lijk eigendom worden van de geallieerden in verhouding tot hun schuld aan de Ver- eenigde Staten. Een wegkwijnend volk. Een wegkwijnend volk Dat is Duitscbland. De Pruisische minister van volkswel vaart heeft een beroep1 op' de pers gedaan, om de menschheid in te lichten over de gevaren, die de jammerlijke gezond heidstoestand van het Duitsche volk voor .geheel Europa, meebrengt. In verschillende deelen des rijks komen sterfgevallen door ondervoeding voor. In één Pruisisch regeeringsdistrict zijd bijv. 230 memschen aan honger bezweken. Uit hetzelfde district worden 368 gevallen van scheurbuik gemeld, waarvan 10 met doo- delijken afloop1. Vooral in de steden wordt in vele ge zinnen honger geleden. In het bijzonder voor de kinderen van gevangenen em hij en zijn kameraden Zullen morgen de stad verlaten. Hij zond ons een hartelijkem afscheidsgroet en be loofde alles in het werk te zullen stellen om Leo's verblijf te ontdekken. Hij hoopt het ons later te doen weten, en daartoe: za lzich wel een gelegenheid aanbieden, omdat het Gouvernement een onderzoek heeft ingesteld naar nog andere vermiste officieren. 11 November. Ik heb niets te schrijven. Het doet mij verdret moeder alleen te laten; maar Zij' zegt, dat wanneer zij1 mij laat gaan, zlij[ ook aan hot goedq werk helpt. Zij is nu te zwak om veel te naaien eigenlijk voor alles, behalve om te bidden. HOOFDSTUK XVIII. In Jezus ontslapen. Vandaag Zijn vreemde dingen gebeurd. Later dan gewoonlijk ging ik dezen mor gen van huis en toen ik bij dö cantine kwam, waar mevrouw Ricordier vandaag uitdeelde, kon ik piet door de wachtende menigte dringen, hoewel reeds zloovelen geholpen waren. Ik keerde mij dus tot ©en zijdeur, waardoor ik het recht had binnen te gaan, toen ik tusschön de me nigte door opeens goudblond haar zag schemeren. Ik bleef staan. Zou het moge lijk zijn? Het volgend oogenblik drong ©en klein meisje door de schare van vrou wen en kinderen heen en herkende ik mijn vriendinnetje uit de tuinen van het N.V.M.A.BOKMA DE BOEP A°1COI LEEUWARDEN. schijnt de toekomst zeer bedreigd. De zuigelingensterfte is met ruim 50 p'ct. vermeerderd. Tengevolge van melkgebrek neemt het aantal kinderziekten zeer toe. In tal van steden is 1/6 en zelfs 1/5 deel van de schoolkinderen tengevolge van ondervoeding en ziekten niet in staat de lessen te volgen. Te Keulen kuflnen 16 p'ct. van de kinderen, die in 1916 geboren zijn, niet op de scholen worden opgenomen uit verregaande verarming, bloedarmoede en tuberculose. Het gebrek aan brandstof begint ook meer en meer slachtoffers te maken. De geneesheeren en apothekers maken eveneens een zwaren tijd door. Velen zijn van honger gestorven, anderen hou den door bijwerk, als mijnwerker, kellner enz., den mond open. Indien niet s.ploedig hulp1 wordt ver leend, wordt de gezondheid van het Duitsche volk verwoest; alles tengevolge van den eoonomischen druk van het vre desverdrag. Ondertusschen viert Parijs feest, omdat de kans schoon is Duitschland nog zwaarder te doen boeten voor wat het in het verleden misdaan heeft. Duitsche moeders staan gebogen over wiegen met wegstervende kindertjes aan de Seine vlecht men lauwerkransen voor Poincaré(Amst.) De Mont-Blanc-tunnel. -\ Naar uit Genève wordt gemeld, is thans het plan voor 't boren van een tunnel onder den Mont Blanc op1 enkele details na, gereed. De ontworpen lijn zal op een hoogte van 3650 voet den berg Binnendringen, onder de gletscher van Bosons doorgaan, het dal van Veny en den Mout, Chétif passeeren om tenslotte in de vallei van de Doire uit te komen. Voor de groote tunnel zal de Spoor weg door zeven kleine tunnels gelegd moeten worden, w'aarvan geen enkele lan ger is dan 600 M., terwijl zes viaducten moeten gebouwd wórden, w'aarvan de langste ruim 800 M. lengte heeft. Aan de Italiaansche zijde zal de lijn Courmayens passeeren opf een hoogte va® bijna 4000 voet, en verbonden worde® met den spoorweg, welke opl het oogen blik tot Aosta loopt, waar volgens het' plan een internationaal station zal ge bouwd worden. Deze Italiaansche lijn zal 40 K.M. lang 'zijn met zes kleine tun nels en zeven viaducten, waarvan twee over de Doire van een aanzienlijke afme ting zijn. De totale lengte van de tun nel zal ruim '15.000 M. bedragen. Verondersteld wordt, dat het boren van' de tunnel en de aanleg der spoorwegen (een dubbel spoor), welke tegelijkertijd! kan plaats hebben, binnen vijf jaar kan voltooid worden. De rebellen in Ierland. De jongste Engelsche bladen maken we derom van verschillende incidenten in Ier- lgjnd melding. Zoo hebben de Iersche vrij- staatstreepen bij een rebel te Kiedmount een twaalftal bussen zware ontploffings- stoffen in beslag genomen. Voorts hebben de republikeinen Millstreet, een marktstad Luxembourg. Haar jurk was meer ver sleten en haar hoedje was kaler, dan toen ik haar voor het laatst zag. Haai' geheel© kleeding on doodsbleek gezichtje vormden ©en droevige tegenstelling met haar blon de lokken, die van öen zeldzame schoone kleur Zijn. Zij zag mij niet en keerde zich af van de deur, waarvan ik Zooeven sprak. Daar ging Zij1 op den drempel zittöa, verborg Ihaar gelaat in de kleine bevende handen hief het varvolgens op naar de onbewolk te lucht miet een smeekende uitdrukking in de blauwe oogen ön vouwde haar) handen, zonder dat ©enig geluid aan haar bleeke lippen ontsnapte. Het was hartverscheurend, zooveel angst in zulk een jong kind ta zien. Toch wilde ik haar gebed niet storen en bleef dus 'wachten totdat zij- opstond. Zoo yerliapert slechts eenige minuten en toch veran derde reeds de uitdrukking van haar ge laat; de heftige wanhoop miaakte plaats voor een vreedzame kalmte. Toen zij ten laatste mijn blik ontmoette, stond haar gezichtje wol droevig, maar toch kalm en rustig. Mijn oogen vulden Zich möt tranen, toen ik haar kleine, koude han den in de mijne nam. Mijn lieve kind, Zeide iki, gij1 schijnt bedroefd te Zijn. Wilt gij1 mij dei reden Zeggen, dan kan ik 'u misschien helpen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1