m 8i
Zaterdag 6 Januari S9IS
87e Jaargang
EERSTE BLAD.
HOOFDPIJN
Pit te Provincie.
Buitenland.
Binnenland.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. li; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
TkZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Ab on n eme ntsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
n iuisyMixMBwewwr-vsmmwammm
De toestand.
Aller belangstelling is nu gericht op de
houding, die de mogendheden der (voor
malige?) Entente tegenover Duitschland
zullen aannemen na. de mislukking der
Parijsche conferentie. Te Parijs ging zoo
veel' als een kreet op. „Gelukkig, nu kun
nen we eindelijk doen wat we willen".
Dat is zoo'in beetje de algemeen® toon.
En in Londen hecl't het afbreken van
de besprekingen, ofschoon het verwacht
werd, toch nog een levendigen schok ver
wekt. Engeland en heel Europa staan nu
aan den a.anvang van een geheel nieuwe
periode. Dat onmiddellijk de militaire be
zetting van het Roer-gebied weer op de
proppen gekomen is, doet zien, hoeveel
waarde de Franschen, ondanks alle te
genspraak, daaraan hechten. Dat maakt
den toestand voor Engeland dan ook
hoogst onzeker. Volgens velen zit er nu
niets anders op dan Frankrijk zijn gang
te laten gaan en de Brftsche troepen van
den Rijn terug te trekken, zoodat Frank
rijk de verantwoordelijkheid in vollen om
vang alleen draagt. Engeland kan ook zijn
troepen aan den Rijn houden en lijdelijk
toezien.
In Pa rijs denkt men, dat het nu zóó
gaan zal: Pomcat'é wil nu zoo gauw mo
gelijk door de Commissie van Herstel
.doen constateeren, dat ook in de kwestie
-der leveranties van steenkolen Duitsch
land opzettelijk te kort geschoten is. Als
Engeland niet op de vergadering ver
schijnt, wordt alleen de procedure ge
volgd, welke is voorgeschreven voor hel
geval een land verhinderd is zitting te
nemen, hetgeen het nemen van geldige
besluiten niet verhindert. Dan zal Poincaró
volkomen gewapend zijn voor het nemen,
niet alleen van waarborgen, maar van
Sanct.es.
Omtrent de militaire plannen van Poin
caró schijnt wel niet veel twijfel le kun
nen overblijven. Men neemt aan, dat de
dwangmaatregelen, die genomen zullen
worden, ongetwijfeld de militaire bezetting
van minstens een gedeelte van de Ruhr
zullen omvatten.
Gaat het dien weg op, da® loopt het
natuurlijk met Duitschland op een debacle
uit. En wat zal dan het lot van Europa
zijn?
Oud-president Wilson.
Oud president Wilson heeft nu ook zfijn
memoires geschreven, voornamelijk ter ver
dediging van j!n houding ter vredes
conferentie te Versailles. D* „N. R. Ct"
geeft reeds teen stuk uit züjn boeit weer.
Wilson schrijft o.m.:
„Latere critici hebben veelal uit het
oog verloren, dat do vrede in een doioir
kruitdamp bezwangerde- atmosfete-r en min
of meer onder de heerschappij' van den
militairen geest is gesloten. Vier jaar
lang waren de volken gedwongen geweest,
een oorlogspsychose te scheppen, een
krijgsbaftigen geest te we:kken, haat als
tegengift tegen vrees toe te dienen en
do volken -dooi' den hardöi dwang der
noodzakelijkheid tot een kunstmatige- o-or-
logsgemeenscha.p te brengen. De gevol
gen van d-eao psychose waren; 71/2' miljoen
dooden, 20 miljoen gewonden, verwoeste
steden, mijnon ea fabrieken enlood
zware schulden. Men kan moöilijk verlan
gden, dat vier mannen of eigenlijk één
man dit alles binnen enkteje maanden
opknappen.
Nadat de militaire leiders Zoolang op
permachtig geweest waren, was hef voor
hen natuurlijk moeilijk don kring v< Jj
hun werkzaamheid to beperken. Zij be
geerden niet slechts liet militaire leider
schap, maar verlangden ook in .politieke
en economische kw©;ties den doorslag te
geven. Toon men maarschalk Foch voo
sloeg hem voor zijn onderhandelingen met
do DuitscheTs in Spa burgerlijke deskun
digen mee te geven, wees hij dit voorsel
met verontwaardiging af als hom onwaar
dig en weigerde de bevelen van zijn re
geering uit te voeren, wanneer men hem
niet in het volle beMt van zijn machts-
bfivoegdheid liet. Clemenceau moest hem
feitelijk eerst dringend soebatten.
Niemand streed vuriger dan president
Wilson voor beperking van don oorlog,
voor het beteugelen van den militairen
geest en het herstellen van normale func
ties en burgerlijke verhoudingen.
De Franschen wildon een strengen har
den vrede en al hadden Zij: ook verschrik
kelijk door de militaire macht geleden,
zij hielden zich toch met alle kracht
a<nn haar vast. Zij hadden slechts nog
tengst voor Duitschland. Zij wilden groo-te
legerg voor mogelijk gebruik' tegen
Duitschland en Rusland onder de wape
nen houden. Het was duidelijk, dat ho-ö
levendiger mteta dit oorlogsgevoel hield,
hoc harder men ook de vredesvoorwaar
den kon maken.
Wilson herinnert er dan aan, dat maar
schalk Foch gedurende de gehoelo con
ferentie onvermoeid streed voor- de verst
gaande Fransche e-ische.i. Ware het ge
gaan gelijk hij' wilde, dan had hij' zieke»
geheel Europa in een nieuwen oorlog
gestold: niet alleen in nieuwe oorlogen
van het ©ogenblik, maar ook in de nog
verschrikkelijker oorlogen der toekomst.
Niettemin meende hij, dat hij' volstrekt
in züjn recht was. Eiken morgen boog hij,
gelijk -zijn gewoonte was, bij de rmis zijn
knie voor God, en smeekte om -den zegen
Godes voor Zijn werk. Zijn tegenstand was
Zoo onbuigzaam, dat men tenslotte heï
verdrag sloot zonder hem ook maar te
veroorloven een ko-pi-e van de vredes
voorwaarden in te zien, voordat zij aan
de zesde volledig© zitting voorgelegd wa
ren.
Korte berichten.
Op den Tsjecho-Slowaakschen mi
nister van financiën is een aanslag ge
pleegd door een 21-jarigen kantoorbe
diende. Toen hij in zijn auto stapte 'wer
den twee schoten op hem gelost. De won
den zijn eres-tig. De dader is gevat.
Zoodra de mislukking der Parijsche
conferentie le Mainz hekend werd, heeft
liet hoofdkwartier bevolen de troepen ge
consigneerd en op alle mogelijkheden voor
bereid te houden. Alle verlofgangers zijn
teruggeroepen.
Uit Moskou wordt gemeld, dat Trots
ky ee'n legerorder heeft uitgevaardigd,
waarin den officieren van de legerafdee-
lingen uit het Wolga-gebied verboden
wordt gedurende den diensttijd sterken
drank te gebruiken. Voorts wordt daarin
bepaald, dat het den officieren verboden
is ruw tegen de manschappen op te tre
den of dezen te slaan. Het feit, dat zulk
een legerorder noodig was, geeft geen
overmatig goeden dunk van de toestan
den in het Roode leger.
De directeur van de Engelscbe bur
gerlijke luchtvaart beweerde, dat het ver
voer van goud naar Indië door de lucht
in een week een jaaHijksche besparing
pan rente van 100.000 p. st. zou betee-
kenen.
D-e Daily News meldt uit gezagheb
bende bron, dat de prins van Wales
zich binnen een paar maanden zal ver
loven met de dochter van een Schot-
schen graaf.
Cword! spoedig verdreven door enkele
niJMHARDT'5 W
HOOFDPIJM-TABLETTEHM
IQM Pen koker SO ct.
reSv Bij Apofh. en Drogisten.
Vraagt vooral MUNHARDTIS wanldilzljn de echte
Tegenspraak.
De Kamer van Koophandel te Rotter
dam doet in enkele bladen een uitvoerige
tegenspraak plaatsen van de beweringen
des heeren Wilton inzake het niet willen
werken door werkloozen. JDe Alg. Ned.
Metaalbewei'kersb-oind komt daarin tot de
volgende conclusie
dat de feiten door den heer W. genoemd,
gedeeltelijk onjuist en overdreven zijn
voorgesteld;
dat er geen sprake van kan zijn, dat
de heer W. geen of onvoldoende werk
krachten kan krijgen, hetwelk blijkt uit
de aanmelding op Vrijdagmorgen, doch
Vooral uit het feit dat de menschen, die
door den heer W. voor Dinsdagmorgen
waren aangenomen, zonder aan hel
werk gesteld te worden, werden weg
gezonden. Dit kan tevens blijken uit het
feit dat -ook Woensdagmorgen weer een
groot aantal menschen zich kwamen aan
melden, maar werden weggezonden, ter
wijl reeds Woensdagavond weer een deel
van de tewerk gestelden hun ontslag
kregen
dat de heer W. over zooveel bonafide
werklieden, ook bikkers en vervérs, de
beschikking lean krijgen als hij maar heb
ben wil, mits hij' dan maar voor de laatste
goepen een eenigszins dragelijken toe
stand zou willen scheppen, door ze niet
3 maal in de week aan te nemen en te
ontslaan en voor een dagloon van f 4.08,
resp. f 4.80, liun heele hebben en hou
den aan kle-eren laat bederven;
dat de oproeping en aanneming van
deze bikkers en ververs een in elkaar
gezette vertooning is geweest.
Wij raden ieder, die een onderzoek wil
instellen aan, zichzelf eens op de hoogte
te stellen van het groot aantal menschen,
dal zich voor de poorten van de fabrie
ken verdringt als ze maar de lucht er
vfeun hebben, dat er volk wordt aangeno
men.
Bij honderdtallen ijzerwerkers, construc
tiewerkers, vormers, bankwerkers, alle
vaklieden, verder de werkl-ooze hulparbei-
ders uit onze industrie, bieden zich voor
elk werk aan.
De dru kker s s tak ingen.
Veel nieuws is er omtrent deze stakin
gen niet to melden. Het getal stakers on
dergaat in. totaal niet veel wijziging.
Te Apeldoorn kan de Nieuwe Apeldoorn-
sche Courant volledig verschijnen; ^jj
wordt nu gezet door nieuw aangesteld
katholiek personeel.
Bij het IJttechtsch Dagblad hebben zich
alle stakers aangemeld. Na bespreking met
de directie zijn eenige weer aangenomen,
andere niet.
Uit enkele plaatsen als Den Haag ten
Haarlem komen berichten van hinderlijk
volgen der werkwilligen.
ïe Rotterdam zijn door de firma's Moo-
nen en van Pelt en de Boer en Co. de
stakers '26 man ontslagen. Bij de
firma "Morel zijn de zeven stakers gister
morgen weder aan hel: werk g'egaan, zoo-
dat er officieel en practisch geen staking
meer is.
De directie van de Zaanlandsche Stoom
drukkerij v.h. E. N. Smit Ezn, te Koog
pan de Zaan heeft met twee groote druk
kerijen in het Zuiden een overeenkomst
getroffen, waarbij de laatste zich bereid
hebben verklaard, de groote drukorders
voor de firma Smit uit te voeren.
Het weekblad D-e ZaanLander is tijdelijk
elders ondergebracht en het weekblad
Handelsbelangen voor goed in het Zuiden.
Donderdagavond is de Zutphensche Cou
rant niet verschenen. Bij het naar huis
huis brengen van werkwilligen door sta
kers zijn, naar men verneemt, klappen
gevallen. Een werkwillige is mishandeld.
Voordeelige afbraak!
Drie barakken, die bij- den bouw f80
a f 100.000 zouden gekost hebben, heeft,
naar de „Tel." mededeelt, het Dept. van
Oorlog voor afbraak verkocht voor f2200.
Hoeveel meer deze barakken waard zijn
kan blijken uit het feit, dat zij in eenigo
weken tijds reeds driemaal van eigenaar
zijn. verwisseld en telkens met goede winst
zijn verkocht.
Men vraagt zich vergeefs waarom do
barakken thans door particulieren voor
zichtig gesloopt, niet evenzoo door do
genie afgebroken konden worden en elders
in legerplaatsen een barakkenkamp opge
bouwd, waai' duizenden voor onderhoud
aan houten gebouwen enz. worden uit
gegeven.
Allerlei.
Tegen 1 Februari en 1 April is aan
het postkantoor te Rotterdam 53 hulpbe
stellers ontslag aangezegd. Dit ontslag
is geen gevolg van inkrimping van per
soneel, maar is het gevolg van het feit,
dat elders overcompleet vast personeel
naar Rotterdam wordt overgeplaatst.
De Oentdale van dfitt Vrijheidsbond
in den Kieskring Hulst plaatst© op de
cïmdidatenlijst voor de Statenverkiezing
do heerön B. G. E. Nolson faftr.) te Ter-
neuzien, Ph. J. van Ddxhoorn (aftr.) te
Axel, L. Stolk te Zaamslag, L. J. Geel
hoed! te TGrnteuz'e®, J. van der .Peijl to
Terneuzien ein A. Marquinie te Sas van
Gent.
Besmettelijk© ziekten. Het
aantal gevall-en van besmettelijke ziekten
over de wcelk van 24 tot en miet 30 Dec.
1922, in de Prov. Zeeland bedroeg: D'ip-
theritis: Goes 1, Vlissingen 1, Wetoel-
dinge 1.
G O es. Maandagavond half acht komt de
A.-R. Kiesvereeniging alhier in ledenver
gadering bijeen. Behalve enkele huishou
delijke zaken vermeldt de agenda het op
maken van een groslijst van candidaten
voor de Prov. Staten. Dat de leden zoo
veel mogelijk opkomen! Do verkiezingen
voor de Prov. Staten zijn reeds dicht bij 1
Volgende maand is het reeds candidaat-
stelling
Donderdag middag twee 'uur vergadert
de Gemeenteraad. Punten van behande
ling zijn: Ingekomen stukken. Verzoeken
om afschrijving van belasting. Verzoek
van de N.V. „La Vitesse" om te be
ëindigen de erfpacht van een gedeelte
water der Westvest. Voorstel tot wijziging
der verordening op de heffing eencr be
lasting op vermakelijkheden. Verzoek van
Gedep. Staten om advies betreffende het
al of niet wenschelijke van opschorting
van den aanleg van spoorwegen in Zuid-
Beveland. Voorstel tot aankoop van eenige
stukjes grond ten behoeve van den aan
leg van d.en Rijksverkeersweg. Reclames
schoolgeld.
Oudelande. In de vergadering van den
gemteenteiraad alhier op Woensdag j.l. wa
ren de heeren D'. Meulenberg wegens zliek-
tte en A. J. Mol afwezig. Van Ged. Sta
ten was een schrijven, ontvangen waarin
dit college bericht, dat het hei'keurings-
loon v'-an uit nood geslachte dieren d'ent
te worden herziie'n. Hetzelfde college heelt
ook den aanslag van dhr M. Tak van
Poortvliet over do ©arste vier maanden
Va® het jaar vernietigd; daartegen zal
worde ngeprotcstoerd, wijl in het veniie-
tigingsbesluit besliste onjuistheden voor
komen. In de Bank' van Ned. Gemeenten
zlullon geen aamteslen worden vernomen.
Met de nieuw© salaris-regeling voor Biui'-
gemieesteiis werd niet medegaga,an; ver
laging van salaris vindt de raad uitste
kend, miaair dan voor allen. Wat de spoor
wegplannen betitelt, volhardt de raad met
alg. stemmen bij' zlij'n in e©n der vorige
vergaderingen genomen besluit; het schrij
ven, dezle gewichtige zaak betreffende,
door het college van B. ©n W. reeds aan
Ged. Staten ver'zlonde.i, droeg algemeene
goedkeuring weg. („G. Ct.")
Rilland-Bath. Gistermorgen vergaderde
de gemeenteraad voltallig:. Die Voorzitter
opende de vergadering met gebed en hield
daarna een Nieuwjaarsrede, waaraan wij
het volgende ontleenen:
Het heen,gegleden jaar heeft mijn nogal
hoopvol gestemde verwachtingen, bij den
aanvang van 1922 uitgesproken, niet te
leurgesteld. Zelfs mag het in financieel
op'zicht worden aangemerkt als een bij
zonder gunstig jaar. Kon van het aanzien
lijk overschot op' ,clen dienst 1921 een
belangrijk deel worden aangew'end tot
buitengewone delging van schuld, nu
reeds is te* voorzien, dat de geldelijke
uitkomsten 'over 1922 zeker niet minder
gunstig zullen zijn.
Mot voldoening mag worden terugge
zien op; hetgeen in het afgeloopten jaar
tot stand kwam. Bij de plaatselijke in
komstenbelasting werd sterke progressie
ingevoerd, terwijl de bedragen van den
aftrek voor noodzakelijk levensonderhond
voor gehuwden en ongehuwden wijder uit
een gingenaan de salarissen van het
gemeentepersoneel, die enkele jaren terug
het gestadig stijgend prijzennivcau slechts
zeer uit de verte gevolgd waren, werd
niet dadelijk getornd; de groote waarde
van het Nijverheidsonderwijs Werd erkend
door het verleenen eener aanzienlijke sub
sidie voor meisjescursussen in vakon
derwijs; door een tapiverbod en andere
maatregelen werd het drankmisbruik be
streden; dank zij het voteeren van gelden
voor den bouw eener school met den JBij-
bcl zal een deel der Burgerij! de gele
genheid ontvangen zijn kinderen overeen
komstig zijn beginsel te doen opvoeden.
Het grondgebied der gemeente vermeer
derde door bedijking van een paar hon
derd bunder, welke arbeid voor vele han
den werk opleverde.
Evenzeer mogen we de toekomst be
moedigd tegengaan, hoe onzeker ze moge
zijn. De algemeene depressie doet zich
zeer zeker ook in een eenzijdig-landbou-
wende gemeente als de onze gevoelen.
Edoch, de financieele positie der gemeente
is sterk, de schuldenlast verminderde
snel. Het cijfer der plaatselijke inkom
stenbelasting bereikte reeds weer onge
veer de helft van het bedrag der ernstige
crisisjaren en zal nog verder dalen. En
het is nipt al te gewaagd te voorspellen
dat in nauw verband hiermee de belasting
voor het aanstaande dienstjaar tot bijna
de helft zal kunnen worden verlaagd.
Vervolgens deelt de voorz. mede, dat
Ged. Staten L .van "Raaien ongegrond
heeft verklaard in zijn beroep tegen zijn
aanslag in den Moofdelijken Omslag.
Geen bezwaar bestaat tegen do afschaf
fing der veemarkten te Middelburg en
Womcldinge. Besloten werd geen aandee-
len tc nemen in de Bank voor Ned. Ge
meenten. Met algemeene stemmen wordt
besloten niot in te gaan op het voorstel
van de Mabeg om de gasfabriek in eigen
boboer te nemen. In verband met de cir
culaire betreffende Burgemeesters-'jaar-
wodden handhaafde de Raad zijn in de
vorige vergadering ingenomen standpunt,
dat de oude regeling wil behouden, terwijl
de aftrek bij cumulatie onbillijk geacht
wordt. De heer Butijn w'enscht aantee-
kening, dat hij zich buiten deze zaak
houdt. Als lid van het Burg. Armbestuur
wordt herkozen J. v. d. Sande met zes
stemmen, tegen lppf K. Saman. Naar
de vergaderingen der Waterleidingmaat
schappij en der Commissie van Toezicht
op de Gasfabriek werden de aftredenden
afgevaardigd, de burgemeester en wet
houder Boot.
Daarop komt in behandeling een voor-
Stel van B. en W!. om' da gdmeiente-
eigendommen, steeds verzekerd bij! ver
schillende maatschappijen, bij de vereeni-
ging van Ned. Gemeenten over te bren
gen. De voorzitter licht toe, hoe dit
een besparing van circa f 40 zal geven.Het
voorstel wordt aangenomen met 5 tegen'
2 stemmen (Bulijn en Bruijhzeel). In ver
band met dit voorstel merkt dhr. v. 4.
Werff op, of het geen aanbeveling zou
verdienen een brandkast aan te koopen.
Deze zaak wordt naar Bi. en W'. verwezen.
Door het Dag'el. Bestuur der Z, L. M."
wordt een subsidie gevraagd van f518.25
voor een in de gemeente te houden'
landbouwhuishoudcursus. De voorz. be
veelt deze zaak namens B. en W. warm
aan. De subsidie is op het eerste oog
nogal hoog; doch dezle kan tot f 14.25
worden teruggebracht, wanneer de ge
meente een geregeld verwarmd, verlicht
-en scboongeiiouden lokaal beschikbaar
stelt. Reeds in 1911 werd een soort
gelijke cursus ingesteld. En thans gaven
zich al 20 deelneemsters op. D'hr. v. d.
Werff schrok eerst van het hooge bedrag,
maar is na de toelichting van den voorz.
gerustgesteld en er sterk voor. Hij kali
van zeer nabij oordeelen over de resul
taten en vindt die prachtig. Dhr. Butijn
acht het een schande dat de rijke Z. L. M,
waar de boeren schatten hebben verdiend,
bij een arme gemeente aanklopt. De toe
stand der gemeente is zeer ernstig. De
minderen kunnen er niet aan meedoen.
Wette Boot wijst erop, dat dergelijke cur
sussen juist zuinigheid beoogen. Door
huishoudkennis aan te brengen zal men
met f 6 kunnen doen waarvoor men an
ders f 10 noodig heeft. Dhr. Bulijnjullie
willen naam maken. Dhr. Boot" ziet van
verdere discussie met den heer Butijn af.
D© voorz. zegt reeds eerder aangetoond
te hebben hoe hij de financieele positie
dor gemeente anders inziet dan dhr. Bu
tijn. Het vorige jaar was B,. even zwart
gallig in zijn oordeel, doch het afgeloo-
pen jaar weerlegde zijn meening en stelde
den voorz. in het gelijk. Dhr. B. moet
voorts niet den minderen man ten too-
neele voeren, want juist zij nemen deel
aan de cursussen vakonderwijs en ook
daartegen stemde de heer Butijn. Trou
wens de heer B. was vroeger nooit voor
een behoorlijke aftrek te vinden en hand
haafde een onbeteekenende progressie,
zoodat dit College met voorstellen moest
komen. Het verwijt van naam maken
kan teerder den heer B-. treffen. Deze
opjpbsitie zal den voorz. en de leden, die
zich daarbij aansluiten, niet weerhouden
die sociale maatregelen te bevorderen,
welke deze tijd eischt. Weth. Reijnhout
sluit Bich hierbij geheel aan. Het voor
stel van B'. en W-. wordt aangenomen
Mjejt 4 tojgjein 3 sfemjinen (voor deH.H. van
der Werff, Blok en de Wethouders, tegen
Butijn, Braijnzeel en Deurloo).
Een ander voorstel van B. en W. be
doelt. den volontair ter Secretarie een
gratificatie van f150 toe te kennen als
waardeering voor zijn arbeid in het af-
geloopen jaar. De voorz. en de wethou
ders zijn over het gepresteerde zeer vol
daan en wenschen daarvan blijk te geven
door hun voorstel, waarbij' op het voet
spoor van vorige jaren ook aan den
nieuwen volontair een gratificatie wordt
toegekend. Zonder discussie wordt het
voorstel verworpen met 5 tegen 2 stem
men (voor alleen de wethouders). Daar
na "sluiting.