No 74 Donderdag 38 December 1933 37e Jaargang Buitenland. NIEUWJAARS-ADVERIENTIËN. FEUILLETON. .BINNEN IJZEREN MUREN Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. 11Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 We herin neren er laan, dat Nieuwjiaars- aidvertentiën bij vooruitbetaling moeten worden voldaan (voor advertent!ën teir grootte va|n 5 regels f 1.vo,or namen onder den Algemeenen Nieuwjaarswensc'h f 0.20). Advertentiën. waarvoor ih-et be- ldrag1 inlet vooruit per postwissel, in post zegels of op onze postrekening No. 36000 wordt betaald, kunnen niet worden ge plaatst. DE ADMINISTRATIE. T. B.C.-BESTRIJDING. 1 Geachte Redactie, Ik heb m mijn stukje in uw courant -van 9 December aan den schrijver over Tuberculose-bestrijding in uw blad. ge vraagd cijfers te stallen tegenover de onze, -die gebkiseerd waren op de toen aanwezige ige geven s. Een van de weinige cijfers, die de schrijver ip uw blad van 16 December geeft is het getal 40 in zijn eersten zin, daarmede den indruk Wekkende, dat wij aan directeuren van 40 sanatoria ge vraagd hadden om inlichtingen; van 6 antwoord hadden gekregen en de ant woorden van de 34 overigen nog moesten afwachten toen wij ons stukje schreven! Dat zou zeker een voorbarige conclusie zijn geweest! Maar de voorstelling is on juist en een dergelijke wijze van behan deling van een ernstige zaak komt eigen lijk niet te pas. Er bestaan in ons geheele land geen 40 sanatoria! Wij vroegen inlichtingen aan 13 Directeuren van sanatoria of daarop gelijkende inrichtingen. En als dan de eerste 6 antwoorden zoo positief luiden^ hls hier het geval was, dan is er toch wel reden om hiermede voor den dag te kojvien en daaraan oenige beschouwingen Vast te knoopen. V310. de 7 overige sanatoria waren er 4 volledig bezet; 12 patiënten wachtten op plaatsing; 3 sanatoria varen niet vol en hadden samen 72 bedden onbezet. Daar bij de andere sanatoria 114 patiënten op opname wachten, blijft er ten slotte een te kort, al is dit véél kleiner dan wij eerst dachten. De cijfers in „de Sociale Verztekering- gids" zijn natuurlijk juist voor de aan- ■vragen van de Raden van Arbeid. Maar zijn er dan geen patiënten, die buiten den Raad ran Arbeid om, opgenomen worden? 'Niet alle patiënten, die sanatoriumverple- ging noodig hebben, zijn toch bezitters van renteboekjes. Dat er gedurende een zekere periode minder aanvragen voor opname gedaan worden is niels bizonders. En bewijst niets! In alles is- toch stijging en daling! Maar dat die daling aanhouden zou, zoo- ials de schrijver meent, dat geloof ik niet en met mij velen in den lande! „De Zeeuw" is iniet de plaats om daarover een discussie te gaan openen. Over het tijdig opnemen van tubercu- lose-patiënten zijn wij het eens. Juist dit zal de taak der consultatie-bureaux zijn; juist dat moet bevorderd worden. Maar daarom moeten toch niet alle patiënten met II uit het sanatorium verwijderd wor den! In ieder stadium kan de Tuberculose nog genezen. De schrijver laat zich ook nog -uit over verpleegduur (4 maanden!!) en vterpleeg- ruimte in Zeeland en over Sanatoria- zalen in ziekenhuizen. Op een andere Een verhaal uit den Fransch- Duitschen oorlog. door ANNIE LUCAS. Uitgave Neerbosch' boekhandel. 45.) 25 October. Gisteren kwam oom .alleen thuis en niet met een paar medeofficieren, zooals hij dat 's avonds na 'afloop van de inspectie op de wallen gewoonlijk doet. •Hij deed het met het oog op onzen gast. Toen er in den loop van den dag in tegenwoordigheid van luitenant Erhardt op gezinspeeld werd, verzocht hij drin gend, dat wij ons om hem niet geneeren zouden. Gij kunt mij vertrouwen, zeide hij glimlachend. Nu, daar twijfel ik ook niet aan. Zijne warme genegenheid voor Leo en zijn belangstelling in alles wat hem betreft winnen ons hart. Toen ik dezen morgen in de eetkamer kwam, zag ik, dat Arnold .zich op genade of ongenade had overgegeven. Hij hing op de arm leuning van luitenant Erhardts stoel en luisterde met open ooren naar een ver baal, dat deze hem deed. De kleine jon- plaats wil ik gaarne met hem daarover dis cus sieeren. Hij geve naam ten adres. Ik beu ter beschikking. Inmiddels hebben de Provinciale Staten de behandeling van het voorstel tot afwijzing van het verzoek van onze vereeniging uitgesteld tot het volgend jaar. Wij komen dus nog op de zaak terug en hopen nog eens gebruik te mogen maken van de gastvrijheid van uw blad- Met dank voor de plaatsing. Hoogachtend, Uw dw. HOORWEG, v.oprz. dei' Ver. Sanatorium Zeeland. Middelburg, 25 Dec. 1922. De tweede lezing. De Lager Onderwijswet is bij tw'eede lezing aangenomen. Daarbij; deed de mi nister nog een verrassende mededeeling, namelijk, dat bij de aanneming van een der overgangsbepalingen een fout was over 't hoofd gezien, waardoor de door de regeering, beoogde bezuiniging „h aar blezuinigings-oogmerk missen zg u Die fout zat in paragraaf 2, welke aldus luidt Indien.gedurende de jaren 1923 tot en met '1925 het onderwijzend perso neel eener school het minimum) aantal onderwijzers, gesteld in het 'bij' deze wet gewijzigd artikel 28 der Lager On derwijswet 1920 o v e r s c h r ij d t, wordt de fdjksvergoeding, bedoeld in de ar tikelen 56 en 97 dier wet, dienover eenkomstig berekend, doch voor geen grooter aantal onderwijzers dan op 31 December 1922 voor Rijksvergoeding; in aanmerking komt. Hier wordt derhalve voorgeschreven dat gedurende drie jaren de Rijksvergoeding ook gelden zar voor salarissen van die onderwijzers, 'die er meer zijh Man de wet vereischt. De bedoeling dezer bepaling is, dat het aantai onderwij'zers aan vers scnolön moet dalen, en nu wordt, om te verhinderen dat er te veel onderwijzers op Wachtgeld raken, bepaald dat deze „afvloeiing" niet reeds op 31 Dlec. 1922 opi eenmaal ge schiede; doch over een tijdvak van drie jaren mag loopen. Diat was bedoeld, maar de noodige bepaling], die de be doeling uitdrukt, ontbreekt, namelijk dat bij komende vacatures de bovental lige plaats niet vervuld mag worden. Zooals de bepaling nu luidt, moet de plaats die op 31 D'ec. opien valt, open b 1 ij v e n, maar komt die plaats open in de jaren '23, '24 en '25, dan moet die plaats vervuld worden. En om dit af te snijden is nu een nieuw wetje voor dit bepaalde geval noodig. 'Het pleit voor de scherpzinnigheid van ons A.-R. Kamerlid mr 'Rutgers, dat hij in de zitting van 20 D'ecember bij; de be handeling van deze paragraaf op deze fout wees. Hij zei onder anderen- Volgens deze paragraaf zullen ge meentebesturen die na het in werking treden van deze wet alles bij het oude laten, daarvan geen financieel nadeel ondervinden, want het Rijk zal be talen voor precies hetzelfde aantal onderwijzersplaatsen als het tot nu toe deed. Ook in geval van een vacature zal er voor de gemeente geen belang zijn de onder wijzersplaats niet aan te vullen. gen had gezegd, dat hij met dien akeligen Pruis niet pralen of aan tafel zitten wilde en had zich gisteren met de stijfhoofdig heid van een bedorven kind aan zijn woord gehouden. Nu was alles veran derd. Ilij liet onzen gast geen oogenblik alleen, zoodat wij vreesden, dat hij lastig werd, maar het arme kind heeft in den laatsten tijd ook zoo weinig afleiding ge had, dat iedere verandering welkom is. Luitenant Erhai'dt zegt, dat hij het zoo plezierig vindt weder in een huiselijk-en1' Ijcring te zijn. Alle stijfheid en vre-e-mdighetid is weggenomen door zijh spreken over zijn ouders, zusters en broeders,, wiet1 na- men wij' het eerst gehoord hebbein van, geliefde lippen, die nu miaar ,al te waar schijnlijk reeds verstijfd zullen zijn door de aanraking van de koude hand des doods. Ik geloof, dat Luitenant Erhardt be grijpt, hoe de zaken miet Nina staan, ten Mnste is hij zoo bijzonder zacht en vrien delijk togen haar. Misschien treurt in Duitschland ook wel een om, zijn lot, even als zij over Leo. Zooveel is zeker, de over eenkomst van zijn toestand en dien van Leo, indien o, dat vreeselijk indien, dat hij iedere gedachte aan hem boven komt jndien hij werkelijk op dien noodlotti- gen dag aan den dood ontkomen is, en een vreemdeling en gevangene is in een vijandig land, trekt ons hart met onweer staanbare kracht tot Karei Erhardt.. Na aangetoond te hebben, welke formu leering "beter ware geweest, eindigde de heer Rutgers Hoe heeft de Minister van Financiën zich met deze overgangsbepaling kun nen vereenigen, die de voordeden, die het ontwerp aan 'de Rijks-schatkist biedt, voor een aanmerkelijk deel ver schuift naar een perspectief dat drie kalenderjaren verwijderd is? Ik vraag mij inderdaad af of de Kamer wel wijs zal doen met deze paragraaf aan te nemen. De nu van achteren bekeken zeer juiste opmerkingen van inr Rutgers werden evenwel niet beaamd, noch door don minister, noch door de Commissie van Rapporteurs, noch door de knappe juristen in de Kamer, het waren altegaar duttende Homerussen, naar den regelinterdum bonus dormitat Homerus (Homerus dut ook wel eens) het beste paard strui kelt wel eens ofschoon een gewaar schuwd man toch geldt voor twee. Zij' sloegen de waarschuwing van mr Rutgers in den wind, behoudens een zevental die, nadat mr Rutgers stemming over deze paragraaf had gevraagd, met hem hun stem er tegen uitbrachten. Het waren de leider onzer partij met pirof. Visscher, dr Reumer en dr Scheurer benevens de heeren Heukels, Schouten en de Monté ver 'Loren. Een verbetering van de gewraakte para graaf zal nu zoo spoedig mogelijk moe ten volgen. De minister zal dan ook voorstellen de volgende aanvulling: „en met dien verstande, dat geen Rijksvergoedingen worden verleend voor onderwijzers, die aan een school voor gewoon of voor uitgebreid lager onderwijs Werkzaam bo ven het aantal bedoeld in het gewijzigd artikel 28 zijn aangesteld, met ingang van een datum." Hierdoor komt derhalve de aanvulling van vacaturen, gesteld men besluit daar toe, voor rekening der gemeente. De novelle zal wel al in Februari, wanneer de Kamer van haar reces te rug komt, gereed liggen. Twee om twee om twee. „De Nederlander", de balans opmakend van de jongste onderwijsdebatten, komt tot de volgende slotsom. Het blad had vrijheidsverruiming ge vraagd: lo. voor onderwijs in vreemde talen reeds vóór het zevende leerjaar; 2d. voor minder dan 14 lesuren per week in de gewone vakken op de ulo-school; 3o. samenvoeging van 1. en ulo-school (kopschool) in één gebouw; 4o. handha ving der 'bevoegdheid om surnumeraire onderwijzers te benoemen; 5o. en die te beloonen; 6o. vrijheid in zake schoolgeld heffing. Het blad constateert, dat het gevraagde onder lo. pn 5o. niet is verkregen; on der 4o. en 6o. volledig is behaald; on der 2o. en 3o. belangrijk is verruimd. Immers in zake 2o. is bepaald dat al leen in ihtet eerste! leerjaar eenier Ulo-school 14 uren pel' week aan de gewone vakken van het L. O. moeten gewijd zijn, en men in de boogere v,akken met tien uren kan volstaan. Èn in zake 3o. dat indien beide scholen saam niet meer dan 350 (tot 1930 zelfs 5001) leerlingen tellen, samenvoe ging onder één hoofd vpn een lager© school met een Ulo mogelijk wordt, terwijl liet vroeger slechts voor een. maximum van '220 gold. Het is moeilijk anders dan als Karei aan hem te denken, daar wij door Leo zooveel van hem hoorden. Arme oom Louis! Menigeen van zijn kennissen heeft hem vandaag koeltjes behandeld, omdat hij1 een van het gehate ras onder zijn 'dak her bergt. Sommigen zelfs vragen of het niet een verspieder zou kunnen zijn-' Ik denk, dat de tegenspoed achterdochtig maakt. Overigens niets nieuws. 26 October. Toen moeder vanavond naar bed ging, gaf zij mij Lëo's trouw be waarden brief met de woorden; Misschien wil Karei Erhardt hem1 wel eens lezen, Rienée. Zoudt gij hem den brief eens wil len brengen? Het zal hem! genoegen doen te zien, dat zijn vriend niet vijandig ge zind geworden is tegen zijn landslieden. Ik nam den brief mede en vond den 'jongen Duitscher alleen in de bibliotheek. Toen ik binnenkwam stak hiji snel een por tretje, dat hij bezig was te bezien, in zijn borstzak en zag mij' met droevige oogen aan. Mijn moeder zendt u dit, zeide ik. Het is de laatste brief van onzen Leo en voor ons van onschatbare waarde. Gij had hem ook lief, daarom dacht zij, dat gij hem wel gaarne zoudt willen lezen. Heel gaarne, dank u zeer, antwoordde hij: ernstig, waarop ik hem alleen liet. Een half uur later kwam! hij in de zit kamer met Leo's brief in de hand. Juf frouw Renée, zeide hij, ik kan u niet ge- De betuiging harer ingenomenheid met de behaalde winste zal wel algemeen in stemming gevonden hebben. Tweespalt. Het congres voor den vrede heeft ope nieuw getoond dat de vrede op aarde, door de zonde verstoord, ook niet door congressen te herstellen is, in weerwil van. de lieve woordjes onder Welke de sociaal-democraten elkander omhelzen. Voor ons die, inet toepassing in de eerste plaats op ons zeiven belijden dat de mensch, zelfs de best denkbare, van nature geneigd is, ook den naaste te haten, was de op het congres opnieuw opigedane ervaring geen verrassing. Zelfs de sovjet-mannen hebben niet kunnen verhinderen dat bolsjewisten en meinsjewisten, schoon in den wortel één, en in de praktijk éénzelfde doel nastrevend, elkander als hongerige wol ven te lijf gingen. Een Rotstein en een Abramowitsch Wisselden woorden als dolksteken, en verweten elkander de grootst denkbare misdaad van „kapita lisme". Wel hadden allen gelijk, die beweerden dat regeeringen en „kapitalisme" den oor log niet zullen verdrijven. Maar hunne openlijke ruzies, waarbij1 de felste haat des oenen tegen den ander oplaaide, had hen heliooren te overtuigen, dat deze taak vèr gaat ook boven de krachten van so cialist en communist, ook al treden zij op met de dweperige leus van het „een heidsfront". Zoolang de zonde heerscht, zal de vre de uitblijven, en voor wie den Vredevorst verwerpt, zal het Rijk des Vredes nimmer komen. Vrede door recht, is de eenige mogelijkheid. Turksche prins gearresteerd. Prins Zei'decheno Mohammed Saide, de zoogenaamde potentaat van het nabije Oosten, die zich een afstammeling noemt van den grooten profeet, heieft een alles behalve pleizierjge Kerstmis gehad. De prins heeft gedurende deze dagen in een der Parijsche politieprefecturen doorge bracht. Prins Zerdecbeno, die de Islamieten van Indië, het Nabije Oosten, en Afrika onder een grooten wetgever wil vereenigen, werd door Parijsche detectieven in hechtenis genomen in verband met een aanklacht van hotelhouders, wijl de prins zijn reke ningen niet betaalde. Bij zijn arrestatie verklaarde hij op weg te zijn naar de con ferentie van Lausanne om zijn land al daar te vertegenwoordigen. De prins heeft na zijn aankomst uit New-York eenige weken in de beste ho tels van Parijs doorgebracht, waar hij evenals te New-York zich de meest luxu- euse uitgaven veroorloofde. De "Fransche bladen legden evenwel al aanstonds eenig scepticisme aa'n den dag en op het einde Ider eerste week verzocht men den prins zijn rekening te betalen of te vertrek* ken. De prins vertrok, maar kwam later terug en betaalde zijn rekening. Dit geld had hij echter geleend van twee em ploye's van een ander hotel. De recherche onderzoekt momenteel in hoeverre de ver klaringen van prins Zerdecheno waarheid bevatten. neeg danken voor het lezen van deziein brief. 1 Ik geloof niet, dat hij Nina opmerkte, die in de vensterbank zat, half verscholen achter een van de zware gordijnen. Hij1 is ons zooveel waard, zeide ik, en vertelde hem toen een ©n ander van Henri de l'Ormie. Hij wachtte totdat ik uitgesproken had en zeide toen eensklaps: Heeft Leo in geen enbelen brief d©n naam genoemd van den Duitschen officier, dien hij1 op het slagveld ontmoette? Neen, wij hebben niets mteer van hem gehoord. Hij had wel zijn kaartje, maar noem't den naam niet, dien wij natuurlijk toch niet zouden gekend hebben. Zoudt u mij zeer fantastisch vinden, als 'ik u zeg, dat ik er bijna zeker van ben, 'dat hij niemand anders was dan mijn lief ste vriend, mij meer waard dan een br od der Waarlijk? en mag ik u vragen waarom? Omdat de daad, de wij'ze, de woorden, mij zoo volkomen aan hem doen denken. In de Duitsch© legers zijn vele vrom©, trouwe harten, velen, die een' onbedorven heilig leven geleid hebben, maar niemand is aan hem gelijk. U zult het zien. Dat kaartje zal den naam dragen van Conrad van Éidelstein. Als :ik het ooit te zien krijg, antwoordde ik treurig. Maar vertel miji meer van uw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG A b o n n e m e n t s p r i j s Per 3 maanden, franco per post, f 3. Losse nummers f 0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Storm op zee. De te New-York aangekomen stoom schepen rapporteeren zware stormen in den Noordelijken Atlantischen Oceaan, welke de kleine schepen met vernieti ging bedreigde on hun dektuig vernielde. Ook werden de schepen uit den gebruike- lijken koers gedreven. De kapiteins van de Cedric en van de Zeeland zeiden dat zij de zwaarste stormen van hun loopbaan hadden ontmoet. De La Savavoice en de Manchurie en andere stoomschepen had den verscheiden dagen vertraging omdat zij moesten vechten tegen de zware zeeën. De roman van Mussolini. Aan het vierde artikel van de interes sante reeks, die! de Romeinsche corres pondent van de „Daily Mail" aan dan groei en ontwikkeling van helt fascisme wijdt, ontleenen wij de yolge-nde bijzon derheden. Toen het fascisme oip 25 Maart- 1919 te Milaan geboren wórd, was ©r geen blad in Italië, dat er melding van maakte. Dat ontmoedigde Musolini echtelr in hot' minst niet. Gedurende de eerst© achttien maanden van langzamen en moeilijken groei' in zijn „Popoio d'Italia" herhaaldelijk toe van het fascisme, riep hij het den Italianen „Eiens zult gij- van de fascisten spreken) Bij Jupiter, gij zult er van spreken!" j Maar in vergelijking mot de rood© orga nisaties was het fascisme-in-zijn-begin een belachelijk dwergje tegenover den gewel digen reus. Zelfe tegenstanders van hel socialisme haalden meewarig de schouders op voor do nieuwe „kruisvaarders". Bij1 de algemeen© verkiezingen in 1919, een paar maanden na de geboorte van hei fascisme, stelde Mussolini zich candidaal voor het parlement, te zamen met Tosea- nini, den musicus en Marinetti, dén futtf*' ristischcn „schilder", welk trio door dé facsisten beschouwd werd als de zuiverste belichaming van den. nieuwen gaost in Italië. Mussolini kreeg slechts 5000 slelm- men, de socialistisch© tegeneandidoal kreeg er m©er dan 100.000. Maar deze noemde het resultaat der verkiezingen ©en „socialistische overwin ning op 't papier" en ging voort m'et zijn fascisme te organisearen. Rij de verkie zingen in het begin van 1921 werden 32 facsisten gekozen; Mussolini zalf werd gekozen voor Ferrara en Milaan, twee sterke socialistisch© centra. Een beslissende gebeurtenis voor de ont wikkeling van het fascisme in anti-com- munistischen zin speelde zich echter op 21 November 1921 af. In Bologn©, waap de communisten bij de gemeenteraadsver kiezingen gewonnen hadden, kwam hef op dien dag tot bloedige vechtpartijen tusschen fascisten en communisten. Daarbij werd een kreupele ex-soldaat, Grordano, gedood. De moord van dezen soldaat riöp ©en geweldige reactie in het leven en waa' bet begin van een groote populariteitt van het fascisme. Talrijk© mannen en vrouwen uit allerlei standen, studenten, ex-solda ten, geleerden, en massa's werklieden slo ten 'zich bij de beweging aan, di© toen haar krachtige anti-communistische ac tie voor goed begon tel ontplooien. De Entente tegen Duitschland. Eindelijk heeft dan de Commissie van Herstel met een meerderheid van drie stemmen tegen één de uitspraak gedaan* die men voor de toepassing van de sancties tegen Duitschland noodig had, en die 'Frankrijk reeds veel eerder had willen doen. Het blijkt dat Duitschland vriend. Het zou wel opmerkelijk wezen als het een -en dezelfde persoon was. Niet vreemd, dat Conrad van' Edelstein gevonden wordt op het slagveld bijl ster venden, hetzij vriend of vijand, om vooiT zoover ©en een mensch het vermag, den 'laatsten gevrèesden strijd te verzachten; en heilige woorden van gsnade en waar heid te spreken, di©, zooals uw broedenj getuigt, in staat zijn leveu ©n vr©de tef brengen aan den scheidenden geest, zelfs ter elfder' ure. Als anderen, vermoeid van' den strijd of een zwarten marsch, zich ter ruste 1-pgden, dan zocht Conrad nog even als zijn Meester werkzaam te. zijn in de dingen zijns Vaders. Waren bijzondere vrienden of kameraden gevallen, dan, gin gen wij zoeken -op het bloedig slagveld, maar hij zocht de stervenden, Franschman of Duitecher, dat was hem' hetzelfde, want hij ging met d©n naam van Jezus op do lippen, met de blijde boodschap, dat m©n behouden kan worden, zelfs al' stond m!©n voor de poorten des doods.' Conrad is uit duizenden te herkennen, hij, det -eerste en onverschrokkenste in den strijd, de edel ste len flinkste in kam'p of op marsch, de medelijdendste, tserhartigste bij droefheid en dood. (Wordt vervolgd.) I I.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1922 | | pagina 1