'fd. Middelburg.
So 63
Woensdag 13 December 1022
37e Jaargais
JIHIGST
Le Coinlt?
\iAftSS£i
elling op
ek gebied
SDRUKWERK
Schelp®11
uikte TuimelkarD
Buitenland.
s.
*.r
rukkerij van
e Goes
efpapier
veloppen
keningen
efkaarten
oulaires
reskaarten
site kaarten
g tementen
ndeelen
nvocaties
>nz. enz.
te Bessenstruikeii
JKELIERS en
IMENSCHEN, die w
A
A
n op de Gemeente-
ren van groot belang
van de Afdeeling
an Huisvrouwen op
i den namiddag en vaR
e Sociëteit „St. Joris"
ie gehouden op de
ir vet en zonder boter,
zakken), Bakken van
rimentmeters worden
>erveerde plaats zijn
jaar aau het Bureau
vormen, worden be-
nwczig te willen zijn.
edrijven J. BOELEN.
zich beleefd aan
maken van Uw
alsi
E KOOP:
dsche Eenruiters
bij B. KOOLE
eg en J. SANDERSE,
|arelsgang", Middelburg
en op den tuin.
E KOOP:
oliatb), bij W- DE
jskerke.
E KOOP:
aarzen,
14 maanden, bij
ÏAGE Pz., Zoutelande.
ORRAAD TE KOOP
1,50 per voer.
IRIËLSE D 55, West
koop gevraagd
X, Middelburg.
i provincie Zeeland
breiden, is „DE ZEE^
zen Dagblad voor adr^
ne.
ADVERTENTIE-TAR'EF
Drukkers-Explol'anten
OOSTEBBAAN LE COINTRE
GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening! No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg'. Tot. no. 259
Stervend Rusland.
Ontvangen voor een nieuwe zending
F. D. te Wemeldinge, f 10.
ANTI-REVOLUTIONAIR
OF STAATKUNDIG-GEREFORMEERD.
In do zitting van 10 Nov. j.l. heeft -
de lieer Kersten in de Tweede Kamer zijn
standpunt tegenover en naast de anti
revolutionaire partij in een door hem
voorgelezen rede 1) uiteengezet.
Do rede bevatte, vooral voor de ouderen
onder ons, geen nieuws. Wij hoorden nu
bijna een halve eeuw geleden dergelijke
redevoeringen al uit den tmond van anli-
revol. volksvertegenwoordigers, daarom
zal dit gedeelte zijner rede, wat de prin-
cipiëelo bezwaren der antirevolutionaire
partij tegen va.ccinedwang, schoolplicht in
verhand met het onopgeloste vaccine-
vraagstuk, do Staatsloterij1, de saboteèrinig
der Zondagswet aangaat door de anti
revolutionairen, zoo ouderen als jongeren,
zeker ook dooi' de antirevolutionaire
Kamerloden over 't geheel met instemming
zijn aangehoord.
Toch was op' enkele p'unten Weerspraak
of rechtzetting en hetere belichting
noodig.
Van die taak kweet zich in do daarop
volgende vergadering van 14 Nov. de
heer Rutgers.
Hij bepaalde zich, wegens den hom
slechts' matig toegemeten tijd, tot twee
punten: de verhouding tot do Roomsch-
Katholieken en de sociale wetgeving.
Wat werd hieromtrent door don heer
Kersten „gezegd?
Omtrent het eerstgenoemde: het bond
genootschap met de Roomsch-Katholie-
ken, merkte hij op
En nu is het, sinds lange jaren bij1 de
genen, die zich als Staten-Generaal gingen
construeeren, een ernstig 'bezwaar ge
weest, dat degenen, die op1 reformatori-
-schoft bodem stonden, hot bondgenoot
schap imet Rome" aangingen. Zoo sterk
was de afkeer, dat velen liever een libe
raal stemden, dan de door de antirevo
lutionaire partij aanbevolen candidaten.
Ik noem dat niet in bescherming, doch
constateer alleen het feit, om te doen
gevoelen, welke diepe klove zich gevestigd
had ia: den loop der tijden.
Het door mij bepaalde uitgangspunt
voor goede regeering van ons land, als
liggend in het Woord Gods, en zich
regelend naar Calvinistisch beginsel, moet
mij (ik 'raag het niet verhelen) met klem
doen opkomen tegen het gezantschap bij
den Paus en (zoo daarvan immer weer
sprake kwam) tegen de pïocessies.
Het doet mij leed, dat van een zijde,
waarvan ik het niet verwacht had, dit ge-
zantschap als van geen bijzondere be-
teekenis wordt geacht; dat men zich niet
overtuigd houdt van het Roomsche ca
chet, dat daardoor op ons land is gedrukt.
„Daar in Rome is een politieke markt"
zoo sprak men, om u te doen gelooven,
dat een Nederlandsch gezant naar 's Pau
sen "hof behoort gezonden te worden.
Ieder zou dat wel 'kunnen 'begrijpen; hot
is ook zoo heel eenvoudig. Kan een
handelsman, zonder de markten te be
zoeken? Weet een boer, wat hij voor zijn
paarden, zijn koeien vragen 'moet, zoo
hij van de markt niet weet? Welnu,
zoomin kan een land mieeleven met zijn
tijd, als zijn gezanten niet aan de hoven
zich voortdurend op de hoogte stellen
van wat er in de wereld omgaat; door
haar gezanten blijft de regeering op de
hoogte van den gang van zaken. En
nu is bij den Paus te Rome ook zulk
een markt; mitsdien behoort daar ook
onze gezant.
intusschen is van andere zijde deze
redeneering geheel omvergeworpen door
ongeveer het volgende bekende beloog.
In het zenden van gezanten ligt nog iets
heel anders dan het doen bezoeken van
markten. Geen Regeering toch zal zich
door haar gezant doen vertegenwoordigen
l) Het is bij ons weten nog nooit
voorgekomen dat een partijhoofd of een
"vooraanstaand lid eener partij in de Ka
mer rijn rede voorlas. Vooral niet bij het
principieel debat t'usschen de partijen on
derling, en van elk der partijen voor of
tegen de vertegenwoordiging van de Re-
geeringi Wij hoorden meermalen in der
gelijke debatten de ooryphteeën der par
tijen tegen elkaar en tegen de ministers
redevoeren, do-ch immer waren het rede
voeringen voor de vuist. Dit maakte de
debatten tusschen Wintgens en Kappeyne,
Kuypor en Van Houten, 'Elout en Heems
kerk; Lohman en Keuchenius tegen Goe
man Rorgesius en Verviers v. d. Loeff;
Heijdenrijck, Scliaepman en des Amorie
v. d. Hoeven; Th. Heemskerk, Talma en
Loeff, Tydeman, Troelstra, Marckant, zelfs
Staalman, zoo pakkend; al waren in la
tere jaren de debatten heel wat minder
gezellig.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maandsn, franco per post, f 3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
ns*v.jtr iirwv—incnti
in een land, welks Regeering niet door
haar erkend is. In het zenden van ge
zanten ligt dus de erkenning van macht,
van wettig geoefend gezag. Zoo nu er
kent onze Nederlandsche Regeering des
Pausen macht en gezag, door haar gezant
aan Romes hof te doen verblijven. De
Paus nu 'heeft alleen geestelijk gezag,
d.w.z. voor de Roomsche Kerk is hij haai'
hoofd, Christus' stedehouder, en als zoo
danig erkennen wij Nederlanders hem,
door ons gezantschap. Doch zoo wil,
zoo mag het Nederlandsche volk hem niet
erkennen. Wij vochten ons van 'Spanje,
doch ook van Rome vrij. Wij vormen een
Prolestantsche natie. Die Paus is Christus'
stedehouder niet; onze Vaderen zeiden:
„Hij is cte Anti-Christ". En die uit
spraak moge nu te absoluut zijn, zeker1
is in hejm ook voor ons de anti-Christelijke
geest. Van eenige erkenning des Pausen
mag bij ons geen sprake zijn. Nederland
verlaagt zich door zijn gezantschap to
Rome; verloochent zijn eenige schoone ge
sohiedenis; krenkt den heiligen ernst en
lieren moed zijner Vaderen, en maakt
Rome sterker steeds. Want Romio is niet
veranderd, gelijk te duidelijk ons bleek
uit don zich voorbij pratenden internun
tius aan ons hof.
Daarom m'oet ik mij .stellen tegen het
gezantschap bij den Paus.
\Vil men mij om deze overtuiging de
grootste antipapist schelden, het zij zoo.
Ik haat den Roomsche als persoon niet,
doch vorder voor ons land het Protes-
tantsch karakter op; dat is de eisch
onzer volkshistorie.
Hierop reageerde de heer Rutgers
aldus
Wat de verhouding tot de Rooinsch-
Katholieken betreft, moet ik beginnën met
te zeggen dat een bondgenootschap met
die partij niet meer bestaat; ten gevolge
van de evenredige vertegenwoordiging is
er van een bondgenootschap, gelijk dat
vroeger bestond, geen sprake meer. Ik wil
echter niet de politiek verloochenen, die
de antirevolutionaire partij' tot dusver
heeft gevoerd, ik wil mij niet van die
politiek losmaken. In de plaats van het
bondgenootschap vóór' de verkiezingen is
gekomen het samengaan in de Kamer en
het samen steunen van een Kabinet, waar
in de verschillende groepen der rech
terzijde zitting hebben. In dat opzicht
bestaat het bondgenootschap' nog wel,
zooals hier gedurende de laatste dagen
aanschouwelijk wordt voorgesteld achter
do groene tafel, en wel om een dubbele
reden. In de eerste plaats, omdat de rech
terzijde tegenover de groepen der linker
zijde door een diepere eenheid is ver
bonden, en in de tweede plaats, omdat
door zulk een bondgenootschap een Ka
binet kan worden instand gehouden, dat
niet alleen kracht van regeeren bezit,
maar dat ook achter zich heeft de Christe
lijke meerderheid van het Nederlandsche
volk, en dat dienovereenkomstig wil werk-
zaam zijn. Dat is niet maar een losse
bewering.
Dat is een bewering, w'elke door den
heer Kersten aan de feiten kan worden
getoetst en waarvan hij dan de w'aarheid
zal moeten erkennen. Hij zal de practische
waarde van het samengaan met de
Roomsch-Katholieke p'arlij moeten erken
nen, als hij ziet wat dat samengaan
heeft gebracht, wat dat samengaan in de
Staatkunde heeft beteekend, in bescher
ming van het gezin, in bescherming van
de openbare zedelijkheid, in het hoe lan
ger hoe meer postvatten van een anderen
geest tegenover de zending in onze ko
loniën, in de bevordering van Zondags
rust, in het brengen van ruimte voor het
Christelijk onderwijs, in het een einde
maken aan den toestand, dat in stad
en land het Nederlandsche volk geregeerd
werd door menschen, die met dat volk
niet één waren in levensovertuiging, en
eindelijk in het optreden van een Re
geering, die weet, dat haar gezag van
God komt, en dal, waar het past, in
het openbaar belijdt, en die daaraan de
kracht ontleent welke tegenover de revo
lutie noodzakelijk is.
Moet nu datbondgenootschap, zooals de
geachte afgevaardigde schijnt te meenen,
worden opgeheven en daarmede het veld
worden geruimd voor verwarring? Moet
de weg worden geëffend voor de revo
lutie? Met onze verantwoordelijkheid te
genover 'het land, met de positie, welke
wij innemen, met den invloed, dien wij
rn den Staat hebben gekregen, zou een
dergelijke gedragslijn niet bestaanbaar
zijn.
In het bijzonder heeft de geachte af
gevaardigde een woord gewijd aan het
gezantschap bij den Paus. Waar die
quaestie hier reeds meermalen is bespro
ken, kan ik daarover zeer kort zijn. De
geachte afgevaardigde heeft getoond niet
blind te zijn voor de practische betee-
kennis van die instelling, maar hij heeft
daartegenover gesteld, dat die principieels
voordeden voor de principieele beden
kingen, die er bestaan, moeten worden
prijsgegeven.
De geachte afgevaardigde heeft een fout
begaan die "fout is trouwens meer
malen begaan dooi' hen, die overwegende
bezwaren tegenover dat gezantschap' heb
ben geopperd n.l. deze fout, dat hij
als een niet te weei'sp'reken feit heeft
gesteld, dat door die zending de Paus
is erkend als de stedehouder van Christus
Op! aarde, als het hoofd van de Christelijke
Kerk op aarde. Ik zeg daarentegen, dat
in die zending van een gezant niets
anders wordt erkend dan de feitelijke
positie, welke do Paus op dit oogenblik
bekleedt als hoofd van de Katholieke
Kerk en door de internationale plaats,
welke hem gebleven is. Erkend worden
niet aanspraken of pretenties, maar alleen
feiten, die niet te ontkennen zijn. O've-
rigens is het den geachten afgevaardigde
bekend, dat hij met 'handhaving van ai
zijn bezwaren tegen de zending naar
Rome toch zeer wel lid en een sieraad
van de antirevolutionaire partij zou kun
nen zijn. Er zijn er hij' ons, die denken
als hij.
De geachte afgevaardigde is niet de eer
ste, die het Parlement binnenkomt en
wiens binnenkomen gemotiveerd is niet
het minst door het samengaan van de
antirevolutionaire partij met de Roöm'scli-
Kartholieke partij. Ik sta den geachten
afgevaardigde aan als een zeer verstandig
man en de gedachte is mij niet vreemd,
dat, wanneer hij hier langeren tijd ver
blijft, hij zal eindigen met te erkennen,
dat inderdaad de politiek van de antirevo-
lutionnaire partij opl dit paint een heel
juiste politiek is; dat liij zal erkennen,
dat hetgeen hij hoeft aangevoerd, als
grond voor zijn optreden, eigenlijk geen
grond was.
In een volgend nonimer releveeren wij
het debat over de sociale vraagstukken,
met name de verzekering, in verband ook
met de gewetensbezwaren.
OCHTENDVOEP
Singuliere wetsuitlegging.
Het, volgende leerzame bericht bevat
„De Gemeentestem" van 9 Dec. j.l., no.
3715, sub. 6:
„De gemeenteraad van Kruiningen be
schikte afwijzend op een verzoek van een
schoolbestuur om gelden beschikbaar te
stellen voor: le. het ophoogen en ver
harden van de speelplaats; 2e. het bij
bouwen van een overblijflokaal; 3e. het
inrichten eener centrale verwarming.
Het daartegen ingesteld hooger beroep
is door Ged. Staten van Zeeland bij be
sluit van 10 Nov. j.l. ongegrond ver
klaard op de navolgende overwegingen
dat betreffende de speelplaats bij het
beroepschrift stukken zijn overgelegd,
welke voor een juiste beoordeeling van
de aanvrage onmisbaar kunnen zijn, doch
die niet waren gevoegd bij de aanvrage
van het schoolbestuur aan den Raad;
dat het bijbouwen van een overblijf
lokaal niet kan geacht worden te betref
fen verandering van inrichting, ook al
zou dat lokaal dienstig gemaakt worden
aan het opbergen van leermiddelen voor
het handwerkonderwijs, waar de kasten
in de school daartoe alle gelegenheid
bieden
dat het aanbrengen eener centrale ver
warming evenmin kan geacht worden het
karakter te dragen van verandering van
inrichting en bovendien, zooals de Raad
overwoog, beschouwd moet worden als
geldverspilling, daal' de noodzakelijkheid
van het werk niet is bewezen.
Merkwaardige overwegingen 1
De houding van den gemeenteraad van
Kruiningen laten we daar.
Dit college, dat op het gebied van rid
derlijke uitvoering der Lager-onderwijswet
1920 eenigen naam verwierf in ons ge
west en vastberaden zich schijnt te heb
ben voorgenomen, liet .Christelijk onder
wijs eiken duim gronds te betwisten, la
ten we buiten beschouwing.
Alleen dit: de heenen bieren zichzelf
volmaakt gelijk.
Van Gedeputeerden had men iets an
ders, iets betel's mogen verwachten.
Hoe vèr-strekkend de invloed van
menig ambtenaar moge zijn, van de ver
antwoordelijkheid voor besluiten als het
bovenstaande kunnen Gedeputeerden zich
niet losmaken.
Opmerkelijk is hoe „De Gemeente
stem", een blad dat enkel de belangen,
der gemeente-administratie dient, tal van
voorkomende gevallen zóó heeft uitgelegd,
dat „elk der drie genoemde wijzigingen
wel degelijk als „verandering van inrich
ting" te beschouwen is.
Het blad geeft overigens zelf aan, hoe
ook Ged. Staten van Zuid-Holland een
veel ruimeren zin toekennen aan deze
uitdrukking dan hun collega's in Zeeland.
Inmiddels is echter de Bijzondere School
te Kruiningen de dupe.
Daarom juist.
Bij de behandeling der begrooting van
Binnenhndsche Zaken waagde de S. D.
A. P., hij monde van partijgenoot Van
Zadelhoff, nog maar weel' eens ©en kansje
om de uitgaven voor Burgerwacht en
Vrij willigen Landstorm te schrappen.
De heer Van Zadelhoff acht het een
gelukkig verschijnsel, dat de klucht der
burgerwacht hier niet is opgegaan.
Het is den socialistischen afgevaardig
de echter een bittere grief en groote gru
wel, dat aan beide instituten zoo belang
rijke sommen werden ten koste gelegd.
Volkomen juist, mijnheer Van Zadel-
.hoffl
Maar dat zoo aanzienlijke bedragen
moesten worden uitgetrokken toont toch
wel zonneklaar aan, hoe è'n Burgerwacht
èn Vrijwillige Landstorm zich een plaats
(visten te veroveren, die aan de gestelde
verwachtingen volkomen beantwoordde.
Aan wien overigens de schuld, dat zoo
belangrijke bedragen voor de veiligheid
des vaderlands moesten worden aange
wend?
Toch zeker enkel ©n alleen aan de
S. D. A. P.., die in November 1918 een|
onheilspellend gevaar bleek vcror de rust
op onze erve, en krachtig ingrijpen en
doortastende voorzorgsmaatregelen nood
zakelijk maakte.
Hoewel zich dit alles natuurlijk zeer
goed bewust, had de heer Van "Zadelhoff
zich voorgenomen om parade te houden
zij het ook geen militaire parade
en vroeg stemming. Met de i'oode fractie
stemden de Vrijzinnig-Democ.raten voor
schrapping van den post.
Uit bezuiniging 1
't Mag begrijpelijk heeten, dat de Vrij
zinnig-Democratie weer eens de gelegen
heid te baat nam om een zwaai te ma
ken, en wat is dan in deze dagen dien
stiger dan het bezuinigingsmotief 1
Trouwens, het zou ook wat al te erg
afvallen om rood en rose, die den laat-
slen tijd bij vrijwel iedere stemming in
broederlijke eensgezindheid zich naast
elkaar scharen, thans gedeeld te zien.
De post bleef, naar te verwachten was,
gehandhaafd, daar al wat zich niet tot
de diverse roode schakeeringen rekent,
vóór stemde.
Juist het blijvend verzet noopt hief tot
handhaven.
Zooals de Minister een vorig maal het
dan ook op kernachtige wijze uitdrukte:
„Intusschen, uit het feit, dat bij elke ge
legenheid door de uiterste linkerzijde
hier tegen dezen post bezwaar wordt ge
maakt, leid ik af, dat ik hem voorloopig
behouden moet."
Niet anders oordeelde de Kamer in
groote meerderheid.
Verwachte Vulkaan-uitbarsting.
Volgens de wetenschappelijke expeditie,
die een onderzoek op den Mauna Loa,
Alle jeukende huidkwalen
als eczema, uitslag, notelroos, acne, win-
terhanden enz., en ook lichte kwalen als
zadelpijn, insectenbeten, kloven enz. wor
den geheeld door aanwending van Fos
ter's Zalf. Prijs f 1.75 per doos, alom
verkrijgbaar. (7)
-f-ïmnmaini inwi i r n i niriir Ti' uiihbimhii i wi i mm—
de tweede grootste actieve vulkaan van
de wereld, op het eiland Hawaii gelegen,
heeft ingesteld, is te verwachten, dat in
het a.s. voorjaar de Mokuaweoweo-krater
opnieuw een lavastroom zal uitwerpen.
Uit het onderzoek is gebleken, dat het
lava-!meer dagelijks zes voet stijgt. De
grootste activiteit verwacht men tus
schen 15 en 22 December. De tand van
den krater heeft nu een omvang van
bijna twee mijlen.
Een aantal lichte aardschokken wor
den reeds periodiek geconstateerd, wel
ke de theorie, dat een uitbarsting op den
Mauna Loa aanstaande is, versterken.
Men is echter van meening, dat de erup
tie van niet te ernstigen aard zal zijn.
De conferentie te Lausanne.
Deze conferentie ondervindtNdpn terug
slag van Londen zeer sterk. Men ziet
den toestand zeer'ernstig in.
De Russen eischten deelneming aan de
discussie over het voorstel der giealli-
eerde vlootexperis.
Toen de geallieerden de deelneming aan
de discussie door de Russen weigerden,
zijn dezen vertrokken en werd de dis
cussie gestaakt. Ofschoon zij dreigden met
vertrek hunner delegatie naar Moscou, is
het nog te vroeg voor de conclusie, dat
de Russen het Dardanellen-tractaat niet
zouden teekenen.
De aankomst te Lausanne van eeniglo
afgevaardigden uit Angora schijnt de
Turksohe delegatie minder handelbaar te
hebben gemaakt. (Ilbld.)
Korte berichten.
De Zweedsche regeering heeft be
sloten verscheidene honderden posten bij
de telegraaf en de spoorwegen op te rui
men. De maatregel zal worden doorge
voerd telkens als een betrokken post va
cant komt.
De Fransche pers is verbolgen óver
het geschrijf van Lloyd George. Het
Fransche nationale gevoel, zoo wordt ge
zegd, is dieper gekwetst dan. op eenig
oogenblik gedurende deze jaren van ein-
delooze onderhandeling over de vrede-
vraagstukken. Het is gekwetst, omdat do
Franschen de overtuiging hebben, dat
Lloyd George gedreven is geworden door
een geest van wrok.
Een groot aantal schepen kruist op
het oogenblik ter Oostkust van de Ver.
Staten buiten de driemijlsgrens met
ladingen sterken drank en wijn. Zoodra
zij maar even de kans schoonzien, wordt
de smokkelwaar in snelvarende .motor
booten overgeladen, naar de kust ge
bracht en aan wal gesmokkeld. De or
ganisatie van deze omvangrijke smokkel-
vloot is zoo goed, dat de flottielje va®
drankbestrijdingsschepen er weinig tegen
vermag, speciaal wanneer de mist mee
helpt.
In Sovjet-kringen wil men den naam
Petrograd weer veranderen in St. Peters
burg, ten bewijze, dat het volk zich heeft
losgemaakt van chauvinisme en Duit-
schers-haat.
Over den hevigen sneeuwstorm, ge
volgd door overstrooming, die in den
macht van 24 Op 25 November te St.
Petersburg gewoed heeft, wordt nog ge
meld, dat vooral m de haven groote scha
de aangericht is. Verscheiden havenin
richtingen zijn door den storm wegge
rukt, eenige schepen zijn op den oever
geworpen; de kaden, waar buitenlandsche
goederen opgestapeld waren, zijn over
stroomd.
Iersche rebellen deden bij verras
sing een aanval op de kazerne te Cai'-i
rick-on-Suir, ontwapenden de bezetting
en namen haar gevangen. Twee Natio-
nalen werden gedood, vier gewond. Een
meisje werd gevaarlijk gewond. Nationale
versterkingen uit Clonmel en Waterford
kwamen aan en bezetten de stad weer.
Te Londen heeft een werkloozen-
betooging in het parlementsgebouw plaats
gehad. Ongeveer vijftig werkloozen, die
in kleine groepjes waren binnengekomen,
begonnen „The Red Flag" te zingen en
met borden met opschriften te zwaaien.
De politie kwam onmiddellijk tusschen-
beide en dreef de betoogers naar buiten.
In Soedan is een oproerige beweging
uitgebroken.
Te Havre staken de havenarbeiders.
De Zwitsersche nationale raad heeft
een wetsontwerp aangenomen, houdende
een principieel verbod van loterijen eti
weddenschappen.
