So 58- Ilonderdag 30 November 1911 37e Jaargang Buitenland. Binnenland. A FEüiLLETON. BINNEN IJZEREN MUREN Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel: Redaetis no. tl; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burgi Tel. no. 259 Koeiweg afgewezen. 't Schijnt den heer Wijnkoop waarlijk ernst te zijn met de voorgeslagen, samen werking tusschen S. D. A. P. en Commu nistische Partij. Daartoe vermoedelijk door zijn Mos- kousche superieuren gemachtigd, poogt de Communistische leider den band te leggen tusschen zijn partij en de S. D. A. P., en voor het gemeenschappelijk belang den strijd aan te binden. Op ruime schaal, over de geheele linie wordt het voorstel tot gemeenschappelijk optreden gedaan. In de Tweede Kamer waren het een tiental punten, die de heer Wijnkoop als voorwaarde van samenwerking stelde en die, als een soort revolutionaire decaloog, den grondslag zouden .vormen voor eens gezinde bestrijding van het kapitalisme. In den gemeenteraad van Amsterdam was het weer dezelfde uiniverseele heer Wijnkoop, die aan de veel gesmade S. D. A. P. de hand der verzoening bood en voortaan gezamenlijke actie wenschte te voeren op een sociaal-d-emocratisch-coin- munistisch minimumprogram. En in den Raad van Den Haag wees partijgenoot Coltof er de sociaal-democra ten op, hoe hun samenwerking met de burgerlijke partijen geen vrucht gedragen had, gaf hun dein raad dit openlijk te er kennen en van koers te veranderen. Merkwaardige frontwijziging David de ontembare, die, onafhankelijk, zijn weg alleen door het parlementaire le ven zou gaan, in deemoed op'"Ue knieën, smeekend om de gunst der S. D. A. P.! Het antwoord op de eerste liefdesverkla ring was evenwel niet bemoedigend. De heer Troelstra wilde niets te doen hebben met eene, die steeds blijk gaf van gemis aan karakter en persoonlijkheid en zich niet naar de eis-chen^des levens wist te gedragen. Zooals thans de zaken stonden, kon er voor geen liefde nog plaats zijn. Zoo werd Wijnkoop koeiweg afgewezen. Vanwaar die koele afwijzing bij den heer Troelstra, die toch ook uit eigen politiekb tervaling de smart kende van liefde, die geen wederliefde vindt, die den smaad, kende van het snood te worden terug gewezen? Of wa.s het wellicht juist de herinne ring aan die oude liefde, die immers niet roest welke van binnen weer tee- dere snai'en deed trillen? Dan was mogelijk dit de reden die het aanbod deed afslaan: dat inwendig nog altijd een spranksken hoop glinsterde op totstandkoming van den door hem zelf zoo vurig gewenschten liefdeband met de Roomsche jonkvrouw, van wie hij anders voorgoed zou moeten afzien. Griekenland en Engeland. De ter dood veroordeeling van de vijf Grieksche oud-ministers en een generaal heeft vooral in Engeland kwaad bloed .gezet. Zoo meldden wij' gisteren onder telegrammen reeds, dat de diplomatieke betrekkingen tusschen Engeland en Grie kenland zijn afgebroken. Die Britsche ge zant heeft reeds Athene verlaten. De Engelsche bladen zijn zeer scherp in hun critiek op' de executie der 6 oud- Een verhaal uit den Fransch- Duitschen oorlog'. door ANNIE LUCAS. Uitgave Neerbosch' boekhandel. 30.) Die goede oom! Wat was hij' in die dagen welgemoed en vol hoop. Met zlijn uniform van commandant ee-ner afde-eling der Na tionale Garde, scheen hij nieuwe jeugdige kracht te hlefoben aangedaan. Wat zlijn jaren aangaat Zou hij zich aan den actieven dienst hebben kunnen onttrekken; maar zijn hart hing aan Frankrijk, zoodat hij zelfs weerstand bood aan moeders drin-t gende beden Zich toch niet bloot te stellen aan gevaren en ontberingen, die hij op Zijn ruim zestig-jarigen leeftijd moeilijk bet hoofd Zou kunnen bieden. Mogelijk zal deze of gene glimlachen over "de een voudigheid en lichtgeloovigheid, waarmede hij al die ijdele snoeverijen en bedriege- lijke afkondigingen geloofde, die, bezien bij het 'licht der latere gebeurtenissen en ondervindingen, zoo onbeteekenend en dwaas schijnen. Ik geloof echter, dat oom Louis gelden mag voor het type van een echten Franschman van den ouden stem pel, dapper, edelmoedig, hoopvol, hoog hartig, met een onbegrensd vertrouwen ministers en generaals, door de nieuwe Gricksche regeering. die deze daad van politieke wraakzucht heeft begaan op een oogenblik, waarin Griekenland meer dan ooit hulp en steun dor mogendheden noodig had. De sympathie, die de groote rampspoed der Grieken in het Westen had gewekt, is daardoor grootendeels verloren gegaan. Omtrent do terechtstelling zelf wordt nog vernomen, dat de vijf gewezen mi nisters en generaal Gadj'anestis om elf uur, dus vijf uur na het uitspreken van het vonnis, terecht gesteld werden. Alvorens generaal Hadjanestis gefusil leerd werd, werd hij plechtig gedegra deerd, terwijl zijn zwaard gebroken werd. Na de executie werden de lijken naar het kerkhof overgebracht, waar zij aan de familie werden overgegeven. Een moord, onder den schijn van rechts pleging, zegt de N. Pr. Gron. Crt. De barbaarschheid der revolutie, met moordlustigen grijns uitziende boven de toga van den rechter. Maar ten eeuwigen dage zal deze ge rechtelijke moord een onteerend fragment blijven in de geschiedenis van Grieken land De vermoorde ministers hebben hun land gediend naar hun beste weten. Ook naar de aanwijzingen der Entente, met name van Engeland, dat zoo gaarne Grie kenland als schildknaap! tegen de Turken zag optreden. Van de Britsche vriendschapi verwacht ten de koning en zijn raadslieden voor hun land het beste; daarom stuurden ze in een koers, die Groot-Brittannië welge vallig was, en tot Griekenlands grootheid kon voeren. Een uitbreiding! van het Grieksche ge bied tot zoo ver in Klein-Azië, idat Smyrna veilig was tegen Turksche aanslagen; dat was het doel. Als het bereikt was, zouden dezelfde ministers, wier bebloede lijken nu voor de voeten des geweldenaars liggen, bewie rookt en gevierd zijn geworden. Korte berichten. Volgens Amerikaansche berichten van leden der Russische hulpactie zal in verschillende deelen van Rusland dezen winter niet zoo zeer behoefte zijn aan voedsel, als wel aan klpeding, die in totaal onvoldoende hoeveelheid beschik baar is, daar er sedert het optreden van het sovjetregime zoo goed als niets nieuws is vervaardigd en de invoer op1 de bekende gronden stil ligt. .Tack Jones, het socialistisch En- gelsch parlementslid dat Donderdag uit het lagerhuis moest worden verwijderd, had te voren een lachsucces te boeken door bij het voorstel om aan sultan Meh- med honderd pond sterling per week te betalen, zoolang hij op Malta vertoeft, een tegenvoorstel in te dienen, om hem evenals aan eiken anderen werklooze, 18 shilling p'er week en een shilling per kind uit te keeren. De Turken namen weer aan de be sprekingen te Lausanne deel, nadat hun eisch om de quaestie der kleine eilanden in tegenwoordigheid der Russen te behan delen werd ingewilligd. Naar aanleiding van een Ameri- kaansch protest zijn de Fransehe eischen tot het bouwen van kazernes en het aan leggen van exercitieterreinen in het brug- giehoofd Koblenz zeer gematigd. in de voortreffelijkheid van Frankrijk bo-' ven alle andere volken en in Parijs als het middelpunt en de bron van alle be schaving; daarom lichtgeloovig als een kind in alles, wat de glorie van land en stad betrof, niet in staat om iets te ge- looven wat die beid-en tot oneer strekte. Dat Frankrijk misleid, vertraden, bedro gen, voortgedreven was tot een strijd, waarop het niet voorbereid was, gaf hij toe; maar dat bet de slagen van de laatste noodlottige weken schitterend wreken zou, geloofde hijf vast en zeker. Hij vertrouwde op de heldhaftige toewijding van de dap pere verdedigers van Straatsburg enMetz1, op de machtige legers, die de ontwakend© geestdrift der natie in de provinciën in bet leven riep, op de sterke forten en bolwerken van Parijs, op 'de Nationale Gardes, die ze zouden verdedigen, op del onversaagde mobielregimenten uit Bretag- ne, op d-e gereorganiseerde linietroepen, op de heldhaftigheid -en vastberadenheid fler Parijzenaars, ,op de sympathie en tus- schenkomist dar Europeesche Mogendheden, op Generaal Trochu, zlijn vriend, op da zlwakheid en ontevredenheid der vereenig- de Duitsche- machten, op alles in het kort, uitgenomen de nederlaag, de vernedering, de verscheuring van Frankrijk. Ik voor mij' vind iete -edels -en roerends in dit eenvoudig, kinderlijk -gelo-of, al is het dan ook wat ondoordacht. Die Dluitscher moge zijn vaderland met onwankelbare trouw beminnen, de Engelschman de vre dige kusten van #jjn door "den oceaan om- pSluè ^^^HTENDVOER Het Lagerhuis heeft het wetsont werp inzake de lersche Grondwet in derde lezing aangenomen. Het Egyptische ministerie is afge treden. Het aftreden van het Egyptische kabinet-Sarwat pasja zou het gevo-lg zijn van -meeningsverschillen mot koning Foead; V-olgens een officieele mededeeling waren er Ultimo .September in Engeland cn Wales 1.454.600 menschen die onder, steuning genoten o-p een totale bevolking van 37.885.000, dat is: 1 op 25 inwoners, In Duilschland is op den overvloe diger! sneeuwval, vooral in de bergstreken, sterke dooi gevolgd. Alen vreest zeer hooge waterstanden op den Rijn. De Belgische Kamer heeft met 144 tegen 26 stemmen het voorstel verworpen om een referendum te houden over de vervlaamsching der ho-ogeschool van Gent. De schoolarts te Spiers heeft een on derzoek ingesteld naar de gezondheidstoe stand van de kinderen die in 1915 en 1916 geboren zijn, en is to-t de ontstellende slotsom ge-komen, dat 30 pot. ondervoed Is en 45 pet. tuberculeus. Een dc'ürwaarder, begeleid van gendarmen, die opdracht hadden gekregen om een inwoner van het plaatsje Gil- larey in Spanje gevangen te nemen, die zijn pacht weigerde te betalen, werden aangevallen do-o-r 2000 stakende arbeiders uit de omstreken. De gendarmen maakten gebruik van lïun wapens: er zijn drie dooden, acht gewonden en 12 lichtgewon den. Z-eeuwsche monumenten. In. de AL v. A. inzake de begrooting van Onderwijs, Kunsten en Wetensch. w-ord-en m een uitvoerige opsomming v.an subsidies voor r-e-eds loopende restaura ties o.p. de volgende mededeelingen ge daan T-orein te Gapinge, tweede van drie ter mijnen ad f 5000. Groote Kerk te Goes, derde van 10 ter mijnen ad f 10.000. Toren te Kapelle, derde van zes ter mijnen ad f 4000. N. H. Kerk te Kloosterzande, laatste van 3 termijnen ad f 5000; Stadhuis te Middelburg. Voor 1922 is f 1000 extra toegekend als Rijksbijdrage van lee-n aan te stellen beeldhouwer -over h-et tweede halfjaar van 1922. Vooi' het geheele jaar 1923 zou deze bijdrage op f '2000 moeten word-en gesteld. E-en verbooging met f 1000 zou daar van het ge-volg zijn. Dit bedrag wordt ech ter niet aangevraagd omdat met het oog op d-e noodig-e zuinigh-eid gewenscht is ge bleken de vernieuwing van het beeldhouw werk tot het allernoodzakelijkste te be geven eiland; de Italiaan den blauwen hemel en de mirtenboschjes van zijn zon nig geboorteland het 'gevoel van een echten Franschman voor Frankrijk is toch, 'geloof ik, nog ieits anders en verschillend van die allen. Voor hem is hlet vaderland niet -eenvoudig -een land, maar een godin, ©en godheid, de verpersoonlijking van al les wat hoo-g -en edel en heerlijk is, die boven alle natiën der aarde verheven troont. Vele harde lessen ziijn noodig om 'het ideaal ©ener' natie van de hoogte te storten, waarop het eeuwen lang verheven was. Dat van Frankrijk is zelfs nu nog niet gevallen. Gehuld in de livrei van den 'weemoed, met bloed en trane-n bevlekt» aan het ge-zicht onttrokken door nevelen -en mist, staat het nog altijd op teiijn hoogte, -en zoo-dra de zon weer doorbreekt, zal het schitterender dan ooit te voorschijn komen, met nieuwen luister omstraald door hot geduldig gedragen leed, de ondoofbare energie en het manmoedig weerstand bie den aan den geduchten stroom van tegen spoed en lijden. Ik, e-en Ftansche, schrijf en spreek al- jdus, niet omdat ik op wraakneming hoop, o-f uitzie naar -een -dag van afrekening, 'waarover zoov-elen m'ijher landslieden zie-lfs nu reeds ispreken. Neen, dat zij! veör)e< Met een 'bloedend 'hart, nog treurende over* mijn geliefden, zonder ouderlijk huis hoe zou ,ik aan zoo iets kunnen denken Nee®, maar wel hoop ilc van harte, dat mijn geliefd, geslagen Frankrijk uit dit vuur moge komen, gereinigd, gelouterd, perken, en deze vernieuwingen op te dra gen aan particuliere beeldhouwers. Voor 1923 zal daardoor met hetzelfde bedrag als voor 1922 kunnen worden volstaan, n.l. f5500. Huize de Steenrots te Middelburg. Met d-e herstelling van dit monument is een veel grooter bedrag gemoeid dan aan vankelijk werd geraamd. Ook wanneer de restauratie tot het strikt noodzakelijke wordt bepaald, zal deze toch f 65.000 vorderen, in plaats va© f 50.000. De vereenigi-ng „Hendrick d-e Keyser", die dit huis aankocht om het voor afbraak te behoeden, en die zich ook ter zake van het behoud van andere monumenten reeds groote uitga ven getroost, is niet bij machte het meer dere bedrag van f 15.000 te betalen. Daarom war-e deze overschrijding geheel voor Rijksrekening te nemen. De slot- term y-n voor 1923 ad f7500 ware der halve op f 10.000 te brengen. In 1924 en 1925 zal dan nog onderscheidenlijk f 10.000 -en f2500 moeten wórden aan gevraagd. N. II. Kerk te Nisse, derde van vier termijnen ad f 9500. Toren te Nisse, derde van vier ter mijnen ad f 6000. Toren te Ritthem. De in 1918 op f 17.000 geraamde kosten dezer restauratie zullen in werkelijkheid f 27.000 beloopen als ge volg va-n d-e sedert ingetreden stijging der arbeid sloonen, en de ook hier e-erst tijdens de werkzaamheden ten volle ge bleken, ze-er vervallen toestand van d-en toren. De slechts 660 zielen tellende ge meente droeg f 6100 bij en besteedde bo vendien f 1000 voor de vernieuwing van het uurwerk, zoodat van haar in rede lijkheid geen nieuwe bijdrage kan wor den gevorderd. Tenzij de provincie, die f 1000 subsidie gaf, bereid mocht blijken dit subsidie t-e verh-oogen, z,al het te kort ad f 10.000 geheel voor Rijksreke ning moeten komen. Een eerste termijn daarvan ad f 5000 wordt voor 1923 aan gevraagd. Toren te Kruiningen. Een der mooiste torens van Zeeland, die echter in slech ten toestand verkeert. De kosten van her stelling zullen naar schatting f 16.000 be dragen. Het Rijkssubsidie ware op 50 pet. (daarvan te bepalen, e-n te verde-elen in drie termijnen elk van f 6000. O n t w r p-Z o n d a g s w e t. Vanwege de Ned. Ver. tot bevordering van Zondagsrust wordt gemeld, dat zij in antwoord op haar vraag aan d-en Voor zitter der- Tweede Kamer, wanne-er het o-nlwerp-Zondagswet in de Staten-Gene- i'aal vermoedelijk zal worden behandeld, bericht heeft ontvangen, dat dit ontwerp vóór het Kerst-reces niet in behandeling kan kom-en en dat over de werkzaamheden der Tweede Kamer in 1923 nu moeilijk uitslag is te geven. D -e Z o m e r t ij d. Verschenen is het voorioopig verslag inzake het voorstel van wet van de hee- ren Bi'aat en De Boer tot intrekking van d-e wet van 23 Maart 1918 tot .tijdelijke afwijking van de wet van 23 Juli 1908 tot invoering van -e-en wettelijken tijd. Sommige led-en betreurd-en, dat de voorstellers een wetsvoorstel hebben in gediend, dat, ook wat de manier van toe lichting betreft, vrijwel gelijkluidend is pan het vo-orstel van den eersten onder- teekenaar, dat in den aanvang van dit versterkt, en gezuiverd van schuim. Die genen onder ons, die er het best overt joordeelen kunnen, denken dat het zoo zijn zal. Zij' me-e-nen, dat de bitterheid van deze vernederingen -en verschrikkingen noodig waren om het volk de oo-g;en te openen voor de ontaarding en verdooving, die ongemerkt sedert jaren over hen ge komen was. Als zij zich daaraan ontruk ken, zooals -zij zeker doen Zullen (niet met Kot zwaard, maar jn de kracht van ge heiligde wijsheid, opgedaan in deze harde leerschool), dan zal Frankrijk een onge kende hoogte van voorspoed en eer be reiken. Zo-o ben ik! dan nu gekomen tot de laat ste dagen, die nog doorleefd moesten wor den, voordat het scherm opgehaald werd en de oogen van Europa geboeid werden, 'door het zeldzaam schouwspel, dat nu zou (gespeeld worden. Ja, gespeeld worden, in deze negentiende eeuw! Een groo-tei stad, vol van zwakke vrouwen en hulpe- Ioo-ze kinderen, ingesloten door een leger van mannen, die hun eigen haardsteden eenzaam hadden gelaten, opdat de onziet ook 'eenzaam: mochten word-en. Hoevela mannen, die verleden jaar nog elkand-eij -do hand .zouden hebben kunnen drukken als broeders, zochten nu elkanders dood, niet woest, niet wreedaardig, alleen maar om tot hun doel te .geraken. En welk was dat doel? De Duitscher zou geantwoord hebbenOm het vaderland te redden, de Franschman evenzoo. D:us werd der Duit- scbers vaderland vol van weduwen en wee VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG .A b o n n m e n t s p r IJ a Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummersf 0.05 P rijs der Advertentie n: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. jaar door de Kamer werd verworpen. Deze leden waren dan ook van de na doelen van den zomertijd geenszins over tuigd geworden. Sommige leden betoogden, dat in geen' geval t-ot afschaffing van den zomertijd mag worden overgegaan, alvorens- de noo- dige inlichtingen zijn verschaft over de wederzijdsche voor- ©n nadeelen. Zij dron gen dan ook op het verstrekken van zoo danige inlichtingen aan. Sommige leden gaven de voorkeur aan ©em. internationale regeling op dit gebied. Andere leden juichten het voorstel toe. De bezwaren aan den zomertijd voor het platteland verbonden, zijn, naar hun mee ning, zoo gewichtig, dat zoo spoedig mo gelijk tot de afschaffing behoort te wor den overgegaan, vooral nu de redenen, die destijds tot de invoering hebben geleid, hebben opgehouden te bestaan. Een nader onderzoek achtten zij niet noodig, omdat d-e afschaffing daardoor zou worden ver traagd. Eienige leden verklaard-en, dat zij des tijds hun stem aan het voorstel van wet van d-en heer Deckers c. s. hadden ont houden, doch thans voorstanders waren] van .d-e afschaffing van den zomertijd, omdat -een nader onderzoek hen van de nad-eeten daarvan had overtuigd. Andere leden betoogden, dat gestreefd moet worden naar -een oplossing, die zoo wel voor- als tegenstanders van den zo mertijd bevredigt. De voordeelen van dein zomertijd moeten voor de stedelingen blijven behouden, terwijl het platteland de vrijheid moet hebben zich ook of ficieel ten opzichte van scholen, kerken, enz. te houden aan den zomertijd. D-e Nederlandsche schoen industrie. Het totaal productievermogen der Ne derlandsche schoenfabrieken bedraagt vol gens de telling van productiestatistieken! f 25.000.000. De totaal-invoer over 1922 zal vermoedelijk bedragen 15 a 16 mil- lio-en gulden. Hieruit volgt, dat waaT -export onmogelijk blijkt, van de binnen- landsche markt slechts overblijft een -der de gedeelte voor de Holtandsche fabrieken. Hieruit volgt verder, dat de ongeveer 10.000 ai'b-eiders, uitmakende een bevol king van ongeveer 40.000 zielen, voor tw-ee derde deel gedwongen zijn tot werk loosheid en dus tot vegeteeren op de uit- k-eeringen uit de openbare kassen, ©n dat slechts een derde gedeelte aan het werk kan blijven. Hieruit volgt tevens, dat de orders, diö nog bij d-e Hollandscbe fabrieken geplaatst word-en, zeer oneconomisch moeten wor d-en uitgevoerd, daar de fabrieken niet op volle capaciteit kunnen werken en daar door hun normale productiekosten slechts voor -een deel op het product kunnen; omslaan. Daardoor wordt dat weinige, dat hier nog kan geproduceerd worden, met verlies gemaakt. Deze toestand duurt nu reeds lang, meer dan anderhalf jaar voort, en heeft niet alleen alle in de jaren van hoogconjunctuur gemaakte reserves ver slonden, maar heeft bovendien de meeste bedrijven dermate financieel uitgeput, dat d-e moeilijkheden, waarin zij verfceeren, hoe langer hoe nijpender worden. Daarom, -een tijdelijk algeheel invoer verbod van schoenen, dat een eind maakt aan de -oneerlijke concurrentie en doo- d-ende concurrentie uit de landen met g* deprecieerde valuta en dat onze fabrieken zen: der Franschen vaderland vol van ver woeste landstreken en graven. Dat- was het einddoel. Mij dunkt, dat ik miijn plan, een ge trouw beeld te geven van ons leven ge durende de volgende moeilijk© maanden, beter zal kunnen volvoeren, indien ik ein dig met het beschrijven van het verleden© in het licht van het tegenwoordige; opt- houd .de -echo's van het verledene- te ver klaren uit d-e opgedane ondervinding, niet langer van uit het heldere daglicht terug zie op het pad, betreden in nevelen en nachtelijke duisternis - ieen nacht zonder sterren, alleen nu en dan veTvroolijkt door het verschijnen van -een meteoor. Waarbij ar.ders toch kan ik de vluchtige licht straaltjes van ijdele, 'bedriegelijke hoop verg|eilijken, die ons nu en dan in de duisternis kwamen bemoedigen? Daarom wil ik, te beginnen bij den dag, waarop wijl voo-r het eerst begrepen, dat wij wer kelijk gevangen waren, opgesloten binnen ijzeren muren, mijn 'dagboek op zichzelf laten spreken. [Bij menige ij'del© hoop, bij menige dwaasheid, menige misleiding zal ik -een droeven glimlach niet kunnen we-erho-uden -en miijn 'hart de klacht Ikabod hi-et kunnen onderdrukken, maar wat ik neerschrijf zal waar zijn. Wij oo-rdeelen altijd verschillend over het verledene -en het tegenwoordige^ over het toen en thans. Wijzer, zuiverder, dikwijls zachter, maar altijd anders. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1922 | | pagina 1