n-Poeder bsltjts iet oh No 36 Zaterdag 11 November 37e Jaargang eerste blad. ische Levertraan PANDBRIEVEN a 100 7. SSPAARBANK, er© Z@euwsche| oggebloem Staten-Generaal. Buitenland. Binnenland. ULTE THIEME, ider voorradig >E, K. Noordstraat 105,1 f 8.75 per baaltje,, SLUMS Cot) Maastrichtsche iekbank voor Nederland! IPPERS-KAMPERLAND,! straatD 51, Middelburg,! Dit nummer bestaat uit twee bladen potheker H. VAN AKEN, list te Selzaete (België) alle ziekten bij kippen en duiven, z. a. luiïng, In- en uitwendige Buikloop, Krop, Mond- Vleugelziekte, het kwij- Kuikens, Diphteritis. ios voor 25 kippen f 1,50 ddepót voor Holland: itbus 55, Middelburg. es bij Gebrs. MULDER. er 0E PRSSVJA DOESCHATE. Ouder- aanbevolen door Prof tettink te Utrecht. Groots flacons. De bekendst cons thans 35 cent. Aanbevelend, MIDDELBURG. Jvertegenwoordigers van LUIS' OCHTENDVOER. ROODË TOREN"! 6. Postcheque en Giro MIDDELBURG. te MAASTRICHT, ericht 3 October 1882. o Iflosbaar a pari. baar bij haren Agent: ig geopend van 101 uur. rdags van 1012 uur en? sdag- en Zaterdagavond j :n van 78 uur. 3 pCi. van één t®t 40001 per dag berekend. HET BESTUUR, i voor Uw ontbijt de Magazijn „De Groene Draak" e MIDDELBURG. Roggebloem staat oadet van het bureau voor net k van levensmiddelen irg. TE KOOP: IV2'-jarige Vaarzen, E KAM, Oostkapelle. TE KOOP: OO K.G. Wijnpeeën, a. JONGEPIER te Seroos j ij Vrouwepolder. TE KOOP: rekeniog 23 Nov. rling Springstier, MELIS te SerooskerPI TE KOOP: drieling Ellewage» kap met afneembare DEBLOED, VlissiogeD- TE KOOP: ilfvaars, op rekening, en Springetiertje. 3 WITTE, Koudekerke. lei fMfji indknecht en 3, bij A. POPPE elle. lei Mei ndknecht en e®' i bij W. SANDEBjy Drukkers-Exploitanten 00STERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lang® Vorststraat 68-70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUU, L. Burg. Tef. no. 259 Ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummers 10.05 Prijs der Advertentie n: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. GEMORS MET 'T GELD. Duur uit! schreven wij laatst, en toon den dat aan met treffende voorbeelden. Er wordt gemorst met 't geld van Rijk, Gemeente en Bouwverenigingen. Men zou haast denken dat er hier en daar ge knoeid, gegapt of met dubbel krijt ge schreven wordt. De feiten kunnen 't uit wijzen. Wij willen er enkele van laten spreken. Wij nemen daartoe ter hand het ver slag van den directeur-generaal, hoofd der afd. Volksgezondheid, aan den minister van arbeid over 1921, over de financieele controle van woningbouwvereenigingen, werkende met steun uit 's Rijks kas. Aangehaald wordt de gemeente LeeU- warden, omtrent welke gemeente bleek, dat op de zeer wanordelijke administratie der woningstichting „Patrimonium" een uiterst slap toezicht was gehouden. Erger is evenwel de klacht over niet overal even zuinig beheer. Met name zijn de kosten voor admi nistratie, inrichting van kantoren, eerste steenlegging enz. vaak hooger geweest dan met de eischen van een zuinig beheer overeen te brengen is. Voor aanschaffing van kantoormeubilair hij de woningstichting „Patrimonium" te Yelsen bleek niet minder dan f921.51 uitgegeven i Bjf de Delftsche Coöperatieve Woning- vereeniging „Volkshuisvesting" bleek uit gegeven voor kosten eerste-steenlegging f224; reis- en verblijfkosten f458; zaal- huur en consumptie f234. En dan nog: een vulpenhouder f 11.50; een flesch vul- peninkt f 0.60; een vulpenhouder standaard f 1.35; een vulpenhouder met klem f5; een nieuwe pen in de vulpen f2.15; een vulpendop en dito clip f0.95. f937.78. Ook een hoog cijfer! In totaal werd van 1917 tot 1921 aan het bovenstaand vereenigingsbestuur, aan diverse kosten, zooals kantoorbehoeften, vergoeding bestuursleden een bedrag uit gegeven van f3068, het betrof 144 wonin-' gen en vier winkelhuizen. Enkele bedra gen zouden uit contributie worden be streden, gaf 't bestuur te kennen, toen het op dit hooge bedrag werd gewezen. Als 't maar waar is! i Niet minder hoog was 't bedrag van sommige studiereizen. Drie bestuursleden van de Tilburgsche Bouwvereeniging maakten met den Direc teur van Gemeentewerken en den Inspec teur van de Volksgezondheid twee rei zen: een naar Heerlen, en een naar Arn hem, Enschede en Hengelo, waarvoor on geveer f200 in rekening werd gebracht. Bit gevraagde inlichtingen ('t is maar goed dat er nog menschen zijn, die inlichtingen vragen!) bleek dat de kosten bestreden zouden worden uit de rente van het eigen kapitaal der vereeniging, hetwelk f64000 bedraagt. Uit Leeuwarden togen de Directeur van Gemeentewerken, een Wethouder en een Raadslid naar Duilschland; de kosten be droegen f40 per persoon en per dag. De accountantsrekeningen waren ook niet altijd billijk. Voor het samenstellen van twee rapporten voor de vereeniging „Beter wonen" te Maastricht werd aan die vereeniging de som van f1000 in re kening gebracht; voor het vaststellen van een aan den aannemer toekomend be drag voor loonsverhooging hetgeen slechts zeer eenvoudige en niet lang durige werkzaamheden verei schte moest de woningstichting „Patrimonium" n ï0™ f225 stalen. °k architecten handelen niet altijd ven eerlijk. Ie Baarn bracht een architect plaats van de bouwsom' van 1914 tot grondslag te nemen, een zeker per- bonwêe mrekJeniI11§ van de werkelijke bouwsom plus de kosten van den grond, eiSen honorarium, dus van deze drie factoren saam, waardoor hij een be- loomng van f64000 vorderde en - ver- riumt.hLi™?1 ^jem volgens de Honora- Sm rmm f550° had toe' Twee architecten te Amsterdam zijn «uitgesloten' zij: moeten aan de woning- ouwrereeniging terug betalen wat zij door middel van opizetten op de reke- mngea der lichtdrukken te veel hebben ontvangen Een van deze architecten is de heer Gulden. Eea andere architect, den heer B. te J.?i «ee;-, bdgiug tal van „onvoorzichtig- en Onder anderen moest de aanne- oi hem enkele bedragen uitkeeren voor zoogenaamd meer beton en slooten; en 1 procent ran de aannemingssom voor aan- f i1lanlJ)pkosten» deze laatste in totaal ♦Jw* tekening bevatte zooveel j achtige posten, dat daarmee geen genoegen kon worden genomen. Voor reis kosten werd b.v. f480 gedeclareerd, ter wijl bovendien van den aannemer f 70 voor reiskosten werd ontvangen; stelt men de kosten ipter reis op f 25, dan zou den voor dat eenvoudige plan van 22 woningen ook 22 reizen zijln geweest. Zijn honorarium bleek bovendien fllOO te hoog berekend te zijn. Ondeugdelijke uitvoering bleek ook hier en daar. De uitvoering van een bouwplan van 250 woningen te Zaandam blijkt zoo slecht te zijn geweest, dat groote stukken muur zijn omgevallen, terwijl de rioleering gedeeltelijk ontbreekt. Zoo is meer dan eene vereeniging: schrikkelijk benadeeld. Te Alkmaar eisch- ten aannemers wegens loonsverhoogingen, ofschoon zij niet hadden ingeschreven onder de voorwaarde, dat eventueele loonsverhooging voor rekening van de vereeniging kwam, van deze f44.358. De commissie uit den Raad van Arbitrage voor de bouwbedrijven adviseerde tot be taling en vorderde daarbij: nog f 1926 voor advieskosten. Beide bedragen kwa men geheel ten laste der vereeniging. Nog in een andere gemeente zouden de aannemers ongeveer f27000 meer terug ontvangen dan door hen in werkelijkheid betaald werd blijkens de loonstaten aan loon en grondwerk. Té Emimen en te Apipingeda'mt was zelfs een justitieel onderzoek noodzakelijk. Te Nieuw-Beijerland werd ruim: f 14O0 als voorschot van het Rijk te veel in reke ning gebracht. Twee bouwvereenigingen te Bussum bleken te zamen een bedrag van f97000 te veel te hebben aangevraagd. De woning'bouwVereeniging Patrimo nium te Rotterdam ging ook niet vrij' uit. De voorzitter-administrateur verant woordde niet enkele p'osten of boekte !z,e onder een foutieve omschrijving. De volgende punten van beschuldiging vonden wij in de „Verslagen en Mede- deelingen" van Maart 1922: lo. Van eenig behangselpapier der ver eeniging, bestemd voor de woning van zijn dochter, werd geen verantwoording ont vangen. 2o. brands Lolfen te zijnen huize af geleverd, werden in uitgaaf gebracht on der de omschrijving „Kolen Badhuis". 3o. van een aannemer van een bouw plan der Vereen, heeft hij! f2277.90 we gens aanbestedingskosten in ontvangst ge nomen oorspronkelijk door hem als voor schot van hem aan de vereeniging ver antwoord, w'erd dit bedrag door hem later weer uit de kas der Vei', teruggenomen. 4o. meerdere van architecten of aanne mers terugontvangen bedragen werden in de administratie niet teruggevonden; een bedrag van f285 werd ten onrechte 2 maal als uitgaaf geboekt. Ten slotte werd nog een bedrag van f647.42 te weinig aan huur verantwoord. Een en ander deed het raadzaam! achten de tusschenkomst in te roepten van den Officier van Justitie. En nu hebben wij: nog ge ergste dingen niet overgeschreven. "VVij vragen of het niet jammer is, dat nu pas dergelijke groote en kleine gappe- rijjen gesignaleerd worden; en of het ook niet jammer is dat de oorlog en de mobilisatie de consciëntie van zoovelen, ook van belijders van 's Heeren Naam, zoo verslapt heeft, dat men zoo schaam teloos het achtste gebod van Gods hei lige wet durft overtreden. Tweede Kamer. Nadat de heer II. Colijn nog eens dui delijk had te kennen gegeven, dat de a.-r. fractie gaarne dit kabinet zal steunen, maar dat de fractie zich voorbehoudt op te komen voor die bijzondere belangen, welke geen plaats konden vinden op het regeeringsprogram, alsmede dat de Coa litie sinds de invoering van de evenredige! vertegenwoordiging niet meer bestaat, hield dhr. Nolens (R.-K.) .zijn rede. Spr. zegt er van overtuigd te zijn, dat met alleen de partijen van de rechterzijde, maar ook die van de linkerzijde, zij het dan ook in stilte, zich over den uitslag der verkiezingen hebben verheugd. Wat de Kabinetsformatie aangaat, merkt spr. op, dat vroeger onder régime van het, oude kiesstelsel de partijen tot een accoord moesten Komen vóór de verkie zingen. Het evenredig kiesstelsel bracht echter mede, dat elke partij bij de ver kiezingen zelfstandig optrad. Het gevolg hiervan is, dat de kabinetsformateur na de verkiezingen overleg pleegt met die partijen, welke volgens den uitslag der verkiezingen in aanmerking komen. Wat dit kabinet betreft, is juist zijn ver leden voor spr. een reden, om de toe komst vol vertrouwen tegemoet te zien. Wel is dit kabinet onder zeer moeilijke omstandigheden opgetreden. Aangaande: den 8-urigen arbeidsdag merkt spr. op, dat hiervan feitelijk reeds niets meer dan het beginsel is overgebleven, zoodat dit middel tot verlaging der productiekosten voor aanvaarding in aanmerking komt. Uit de rede van den heer Schokking (G.'H.) citeeren wij, dat hij het financieele beleid van het kabinet op het oogenblik met vertrouwen tegemoet ziet en daarin ligt een vertrouwen in dit kabinet in het algemeen. Met Minister De Geer staat of valt het financieel beleid van dit kabinet en deze minister moet de hoofd persoon van dit ministerie worden ge acht. Met verwondering heeft spr. verder da critiek van den heer Rresselhuij's gehoord op het onderwijsbeleid van het rechtsche ministerie en hij! herinnert er aan, hoe het was onder een liberaal ministerie, dat het petitionnement van duizenden en duizenden om den bijbel op de school te mogen hebben, werd afgewezen. Uitvoerig weidde dhr. Schokking uit over de kwestie van het Dep. van Land bouw. Hij kreeg van den minister toestem mend antwoord op zijn vraag of de Directie van den "Landbouw onveranderd zal worden gelaten. Vervolgens de bezuiniging: Deze zal zich meer moeten richLen op reconstructie van den staatsdienst en aanzienlijke be perking van het aantal ambtenaren dan op verlaging van bezoldiging. Evenals dhr. Nolens was ook dhr Schokking eenigszins verrast over de ver klaring van dhr Colijn inzake de lands verdediging, een verklaring, die veler pen nu reeds in beweging bracht. Met den heer Colijn achtte ook deze spreker de pensioenkorting noodzakelijk. Ook door de ambtenaren diende een offer gebracht. Du burgers in ons land in alle kringen gaan, wat hun inkomsten betreft, in groote mate terug, ook de arbeiders in de particuliere bedrijven: een terug gang, die in tal van gevallen de 10 pet. ver overschrijdt. Ter bestrijding van de werkloosheid zal in ons land een grooter landbouw- terrein moeten komen. Meer en meer komt men in Europa tot het inzicht dat er een wanverhouding bestaat tus- schen het terrein van landbouw en dat van de industrie. Na dhr Schokking verdedigde dhr Bongaerts (R.K.) het nut van het uitvoe ren van productieve werken in 't belang der werkloosheidbestrijding, betoogde dhr Die Boer (Plattel. Bond) de noodzakelijk heid van bezuiniging en verdedigde dhr. v. Vuuren (R.K.) de regeering tegen aller lei verwijten van links. Wanneer er van schuld sprake is, aldus dhr v. V., dan dragen wij: die allen, omdat wij! te opti mistisch over de toekomst hebben ge dacht. Maar toch moet de minister van financiën nu weten, Roe de begrooting sluitend te maken endat is ze nog niet. De toestand te Konstantinopel. Volgens de berichten, waarover men te Londen beschikt, toont de toestand te Konstantinopel geen teekenen van ver betering. De geallieerde regeeringen hou den voortdurend voeling met elkaar en zijn zich volkomen bewust van de be tekenis van de handelwijze, welke de Tur ken hebben aangenomen. Het is duidelijk, dat dezen de conferentie te Lausanne voor een uitgemaakte zaak willen stellen. Volgens de Daily Mail is de toestand in „het naburige Oosten" zeer verontrus tend. Het Engelscbe kabinet vergadert druk. De kabel van de Eastern Telegraph Company is doorgesneden aan de Kema- listische zijde van de zone van Tsjanak Ln Klein-Azië en de Turken weigeren de maatschappij toestemming om de lijn te herstellen. Korte berichten. De Fransche Kamer heeft m een korte, stemmige plechtigheid in het ge bouw der Kamer twee gedenkplaten ont huld, bevattende de namen van de zestien Kamerleden en twintig ambtenaren der Kamer, die in den oorlog zijn gesneuveld. Zaterdag vertrekt Clemenceau naar Amerika, waar hij lezingen zal houden. Clemenceau doet den overtocht met de Paris, het grootste van de Fransche transatlantische stoomschepen. Dinsdag a.s. begint in den Duitschen rijksdag het groot publiek debat over de stabilisatie van de mark en de herstel kwestie. De rijksregeering zal vooraf een verklaring afleggen omtrent de gevoerde onderhandelingen. Ln zijn rede in den Beierschen Land dag verklaarde de nieuwe minister-presi dent Von Knilling o.m. nog, dat de vrees voor ordeverstoringen in Beieren niet on gegrond was. Het nieuwe Amerikaansche Huis van Afgevaardigden bestaat uit 225 republi keinen, 207 democraten, een socialist, een lid der boeren- en arbeiderspartij en een onafhankelijke. (De samenstelling van het oude Huis van Afgevaardigden was 296 republikeinen, 130 democraten en 1 socia list, terwijl er 8 zetels vacant waren.) Tengevolge van de toenemende duur te der levensmiddelen kwam het in ver schillende voorsteden van Hamburg tot volksoploopeu voor de winkels, waarvan bestorming slechts kon worden verhin derd door het ingrijpen van de politie. !E Ie c t r i f i cat ie van spoor wegen. Naar het „Vad." weet te 'melden zal binnenkort een proef worden genomen met electrificatie van liet baanvak: 'Lei denDen Haag, als onderdeel van de voorgenomen electrificatie van de tus- schen Amsterdam en Rotterdam lig gende spoorlijn. In biet vroege voor gaar hoont men met bet werk te be ginnen. De verwachting is, dat einde 1923 of begin 1924 de proeflijn gereed zal zijn. D e Vermin k t e g u 1 d e n. Onlangs werd gemeld, dat er een nieuwe gulden van minder zilverge halte op komst was. De „Tel." wist zelfs te beweren, dat dit zoo'n groot belang voor ons was en den staat een voordeeltje van f300.000 zou op leveren. In het „Friesch Dagbl." rekent de heer E. Venemia, zilversmid te Sneek, dit eenigszins anders voor, waardoor men ook een ietwat anderen kijk op de mboie praatjes over 'den moeien gulden krijgt eri de overtuiging rijpt, dat we een gruwelijk verminkt geld stuk krijgen. In 1 kilo zilver, aldus de Weer V1., zitten juist honderd guldens. Zulk een kilo zilver kost den staat f50. De staat heeft nog een groote hoeveelheid, welke voor minder dan f40 per kilo fijn is gekocht in voorraad. In die honderd gulden deed de Munt vroeger altijd Vso koper, dus zit er voor 45 ets! zilver in eiken galden; maar nu komt er i/r koper in den gulden vol gens de nieuwe wet. Dan kost. dus de gulden aan den Ned. Staat 35 cent. Zegge een heel groot dubbeltje voor deel op eiken gulden, wordt dus op; 1 millioen 100 duizend gulden. Maarnu moet men koper k'oo- pen en men moet 1 millioen gulden smelten, dat is maar eventjes 10 dui zend kilo's. Daar moeten weer 1 millioen nieu we guldens van worden gemaakt. "Wanneer elke gulden nu aan maak loon datzelfde dubbeltje kost, dat men aan fijn zilver uit den gulden heeft gehaald welke fabriek zou het voor zulk een prijs kunnen doen? - dan heeft de Staat er geen duit voor deel bij, totaal niets en 't publiek zit straks met een minderwaardige munt, waar 25 procent koper in geknoeid zit totaal nutteloos en die in 't gebruik veel spoediger vuil en zwart wordt. De heer V. komt tot de con clusie dat een en ander een nuttelooze werkverschaffing is tot groote schade van den staat. Bezuiniging inzake de g e- taeentefinanciën. De minister van binnenlandsche za ken heeft de volgende circulaire tot Gedeputeerde Staten in de provincies gericht ter verduidelijking van de cir culaires betreffende bezuiniging inza ke de gemeentèfinanciën „Bij mijn circulaire van 15 Sept. 1922 mocht ik de comimissarissen der Koningin in de provinciën en door hun tusschenkomst de burgemeesters wijzen op de noodzakelijkheid om werkzaam te zijn ter bevordering van spaarzaam beheer inzake de gemeen tefinanciën en zoonoodig de bepalin gen, die de Gemeentewet en de Pro vinciale Wet in de artt. 70 en 32 be vatten, aan te grijpen om dat doel te bereiken. Nader mocht ik bij circulaire van 29 Sept. 1922 de colleges van Ged. Staten aanbevelen, bij de beslissing om trent gemeentebegroo tingen er aan in dachtig te zijn, pressie tot opvoering! van salaris te vermijden of althans tot uiterste gevallen te beperken. Het blijkt, dat omtrent de strek king van deze circulaires eenig mis verstand heerscht, in dien zin, dat zij geacht worden de beteekenis te heb ben van een aansporing van de re geering aan de plaatselijke besturen om over te gaan tot verlaging van salarissen. Ik moet er op wijzen, dat aan de be doelde circulaires zoodanige bedoeling te eenenmale vreemd is. Óf er termen bestaan tot verlaging van salarissen, zullen de gemeenteraden in elk voor komend geval zelf hebben te beoor- deelen. Ik hi©b! de eer de aandacht van uw college op! een en ander voor zoover noodig, te vestigen en u te verzoe ken, de gemeentebesturen in voormel den zin alsnog, namens mij, in te lichten. •Een uitsluiting "op k o m st. In verband met de nog steeds niet opgeheven directe actiestaking van de arbeiders, werkzaam op de kantfa- briek de Jong en van Dam te Hengelo, heeft de Twentsdh-Geldersche Fabri- kantenvereeniging bekend gemaakt, dat 11 Nov. a.s. de uitsluiting zal ingaan. up de betrokken fabrieken zijn in totaal ongeveer 5000 arbeiders werk zaam, waarvan de helft georganiseerd. Bii .het doorgaan der uitsluiting zal dè 11.-KL Textielarbeidersbond St.-Lam- bertus er bij betrokken zijn met 1000 ledende Eendracht knföt 7 a 800Uni- tas met 500 en de Vrije Organisatie met 200. Het verzoek van de gecom bineerde arbeidersbesturen, om alsnog over deze aangelegenheid een confe rentie te houden, heeft het bestuur van genoemde fabrikantenvereeniging afgewezen. De woningpolitiek der Regeering. In de Memorie van Antwoord van den Minister van Arbeid is de vol gende beschouwing gewijd aan den woningbouw De voornemens der Regeering ten aanzien van den woningbouw zijn in het algemeen terug te keeren tot het geen de woningwetgever heeft gewild, n.l. dat bouw met overheidssteun aan vulling1 zou zijn, bouw voor het parti culier bedrijf regel. Nu de bouwkosten sterk zijn gedaald (en verdere daling mag worden ver wacht, is welhaast het oogenblik aan gebroken, waarop zonder steun kan worden gebouwd. Daarop kan 'de over heid zich van de woning-productie te rugtrekken en zich bepalen tot haar wettelijke roepingverbetering van de volkshuisvesting, een gebied,waarop haar hand nog veel te doen vindt, maar waar onder 'de gegevén financi eele omstandigheden met beperkte middelen moet worden gewerkt. De tajlooze verzoeken om premie hebben meer en meer tot doel ge had het bouwen van eenvoudige ar beiderswoningen in tegenstelling met 't vorige jaar, toen de blouw van mid denstandswoningen op den voorgrond trad. In aansluiting aan die ervaring zal in 1923 worden getracht', het doel verder te bereiken en particulier be drijf en kapitaal te bewegen tot een meer beteekenende productie van een voudige arbeiderswoningen, door een premie van f300 beschikbaar te stel len voor woningen van ten hoogste 225 kub. M. inhoud. Voor dit doel

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1922 | | pagina 1