KLEERMAKERS
WITKAM Cs.
E TWAALF
JRIARCHEN
Ir A. KUYPER
verteea
leurde Saneila
leurde Keper
uehester
eskin
rdehaar
keting
isckenlinnen
sel
arte Saneila
arte Serge
arte Keper
Manulacturenhandel
vin
>te niet te goed
Gemengd Nieuws.
it de Pers.
Allerlei.
I, Middelburg,J UË ZEEUW
TWEEDE BLAD.
GOES.
VERTRAAN aan
I tarieven, met het doel om daardoor de
goederen, die verzonden moeten worden,
en de personen, die zich verplaatsen wil
len, naar den spoorweg te trekken, is dus
goed gezien van de directie der Neder-
landsche spoorwegen, als men de zaak be
ziet uit het oogpunt van geldelijk belang
dier maatschappijj en hare deelhebbers.
Maar niet minder is die verlaging goed
te keuren als men zich de vraag stelt wat
voor het algemeen belang en het Neder
iandsche volk dienstig is. Dit blijkt waar,
zelfs al ging de verlaging zoo ver, dat
uit de staatskas nogmaals een tekort op
de exploitatie aangezuiverd zou moeten
worden.
Het fascisme.
H. KOK te Kampen
heen heden;
le tweede druk
VAN
DOOK
•rijs fl.00
iebonden fl.90
VAN
DONDERDAG 26 OCT. 1922, No. 22.
i in de
b THIEME,
chuin over de Nieuwstr.)
an de allerfijnste
gebruik de groot-
en 25 cent berekend
SPOOR WEGPOLITI EK.
E«n stadgenoot schrijft ons:
Enkele weken geleden zijn de tarieven
voor het vervoer van. landbouwproducten
per spoor, zooals wij uit onze eigene om
geving weten, belangrijk verlaagd. Uit de
mededeelingen, die door den Minister van
.Waterstaat, bij de behandeling van de
interpellatie-van Braambeek, in de Kamer
zijn gedaan, weten wij dat ook de eerste
stappen tot verlaging der reizigerstarieven
kunnen worden verwacht.
De Minister van Financiën heeft in de
rnillioeneni'ede verklaard dat het tekort
op de spoorweg-exploitatie moet ver
dwijnen. Uitgaven en ontvangsten moeten
met elkander in evenwicht worden ge
bracht. Nu zullen er menschen zijn, die
zeggen dat het dan toch wel heelemaal
den verkeerden kant uitgaat als men
thans de ontvangsten nog door tariefs
verlagingen gaat verminderen, instede van
ze door tariefsverhoogiag te vermeerde
ren. Maai' is dit wei waar? En zelfs indien
door groote tariefsverlagingen een tekort
bleef bestaan, zou dat dan algeheel ver
werpelijk zijn? We zullen trachten opdeze
vragen een voor ieder begrijpelijk ant
woord te geven. En daarbij voorbeelden
kiezen uit onze omgeving.
De spoorweg in Zeeland is een staats
spoorweg, d. w. z. hij is destijds op Rijks
kosten gebouwd. De Maatschappij tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen bezit
dien spoorweg niet in eigendom, maar
'heeft hem, zooals haai* naam aanduidt,
met vele andere, van den Staat ter exploi
tatie gekregen, gepacht. Over het in den
aanleg gestoken kapitaal behoeft de
exploileerende maatschappij geen rente te
betalen. Men kan zeggen, de pacht is ge
ring. Maar wel moet die maatschappij het
geheele onderhoud betalen ien alle ver
nieuwingen, daarnevens ook alle uitbrei
dingen, zooals bijvoorbeeld voor eenige
jaren de halte 'Noordkraaijeri (behalve de
naai' verhouding der totale kosten kleine
bijdragen, welke de omwonenden en ver
dere belanghebbenden bijeen 'brachten).
Behalve alle onderhoudswerken, vernieu
wingen en uitbreidingen moet de maat
schappij ook alle uitgaven voor salaris
sen, steenkolen, enz. enz., kortom het
geheele bedrijf betalen.
Een oogenblik scheen het dit jaar alsof
er heel weinig bietenvervoer per spoor
zou zijn, omdat de tarieven voor het ver
voer te hoog waren. Wat zou daarvan
het gevolg zijn geweest? Misschien zegt
deze of gene dat er dan, aangezien er im
mers met verlies gereden wordt, minder
verlies zal zijn omdat er minder gereden
behoeft te worden. Maar ieder zal al wel
dadelijk voor zich zeiven inzien, dat de
zaak toch zoo eenvoudig niet is.
Als de baan minder bereden wordt, ver
slijten de rails minder en behoeven zij
minder onderhoud en vernieuwing. Toe
gestemd, maar daarom kan. het personeel,
dat voor het onderhoud is aangewezen
en dat in vasten dienst is, niet ontslagen
worden. Men kan hun aantal verminderen,
maar beneden een bepaalde grens kan
men niet gaan, zoolang er ten minste
nog één trein rijdt. En naar den toestand,
dat er geen trein meer rijdt, verlang© men
toch niet. Dan zal niet de rustige rust
terugkeeren van vroeger jaren, van voor
honderd jaren, toen er nog geen spoor
wegen bekend waren, doch dan zal er
hongersnood zijn en moord en doodslag,
zooals nu in het ongelukkige Rusland.
Een talrijk personeel voor het in orde
houden van den weg zal beschikbaar moe
ten blijven, ook als er enkele treinen niet
of met minder rijtuigen loopen. Misschien
zal dat personeel het een beetje gemak
kelijker hebben. Maar zijn volle loon moet
het toch hebben. Op uitgaven voor nieuwe
raus en spoorspijkers en dwarsliggers
wordt misschien iets bespaard. Maar die
bespaiing zinkt in het niet tegenover de
zooveel grootere uitgaven voor arbeids-
loonen. Geen bietenvervoer beteekent dus,
kort en goed, wel vermindering van ont
vangsten maar wéinig of geen vermin
dering van uitgaven.
Nu moeten er waarschijnlijk straks
weer afzonderlijke pee-treinen loopen. Dat
geert weer meer uitgaven. Maar welke?
Voor de exploitatie heeft men bij de spoor
wegen een talrijk personeel noodig zoowel
voor den stations- als voor den trein
dienst. Die allen of eenigen hunner heb
ben door de pee-treinen misschien een
beetje meer werk, maar in vasten dienst
zijnde, krijgen zij hoogstens voor dat
meerdere werk extra-vergoeding als zii
overuren maken. Hier staan dus tegenover
meerdere ontvangsten met even groote
meerdere uitgaven. De eenige rechtstreek-
sche meerdere uitgave, behalve de over
men is die voor de verstookte steenkolen
«i het verbruikte water.
Als er weinig vervoerd wordt slijten
locomotieven, rijtuigen en goederenwagens
minder. Wij zulten kort zijn. Hot zal wel
JJi.i i jZljn' ^at personeel in de
i? li a ^an mi^chien minder te doen
zou hebben; dat er misschien enkelen ont-
?en, zou^'en bunnen worden; maar dat
er toch ©en groot, vast personeel aanwezig
zou moeten blijven en ten volle zou moe
ten worden betaald.
Bij weinig vervoer daten dus niet de
uitgaven evenveel en bij veel vervoer stij
gen zij niet evenveel. Natuurlijk gaat dit
nes slechts op binnen zekere grenzen,
«aar binnen die grenzen blijft de zaak
v Nederlandsche spoorwegen.
Verlaging van vrachtprijzen en reizigers
De boeren maken een moeilijken tijd
door. Hun mindere, koopkracht doet haar
terugslag gevoelen niet alleen aan winke
liers en ambachtslieden, maar aan allen.
Zelfs de groote heeren zullen dien terug
slag straks voelen, als het tijd is om hun
landerijen opnieuw te verpachten. Als al-
gemeene verarming intreedt, wat komt er
dan van de belastingen terecht? Het is
veel beter dat de staat desnoods eenige
millioenen toelegt op de spoorweg-exploi
tatie, dan dat heel het volk tot armoede
vervalt, omdat handel en verkeer door de
hooge vrachtprijzen tot stilstand worden
gebracht en dientengevolge de producten
onverkoopbaar zijn. Als men kon samen
tellen wat dan door een ieder zal worden
verloren, dan zal nog een heel ander eind
bedrag gevonden worden, dan de dertig
millioen, die in het duurste jaar op de
spoorwegen zijn toegelegd.
Maai- waarom toch vraagt de spoorweg
hoogiene vruchten dam de schipper
en maakt dan nog een slechte re
kening daarbij De reden is heel
eenvoudig, maai' schijnt door velen
nooit te zijn overdacht. Als een fabriek
peeën wil laten halen aan het kanaal door
Zuid-Reveland (Schoorsche brug of Bonzij
brug of Postbrug) dam vaart de schipper
eerst over de Schelde. Die is goed beba-
këna en 's nachts goed verlicht. De schip
per behoeft daarvoor niet te betalen; de
betaling geschiedt uit 's Bijles kas. Als de
schipper te Wemeldinge of Hansweert bin
nenkomt, bij dag .of bij nacht staan er
sluisknechts gereed om zijn schip te schut
ten. Betalen daarvoor doet hij niet; dat
j personeel wordt -uit 's Rijks kan betaald.
Als de afmetingen van de sluizen te klein
worden omdat de schepen grooter worden,
worden er nieuwe gemaakt en betaald uit
's Rijks kas. Het kanaal zelf is eerst op
's Rijks ko sten gegraven en wordt nu keurig
onderhouden op kosten van 's Rijks kas.
Als er bijvoorbeeld eens een ondiepte ont
staat, komt er zoo gauw mogelijk een
baggermolen om de vaargeul weder in
orde te maken. De kosten worden betaald
uit 's Rijks kas.
Stel daartegenover nu eens de staats
spoorwegen. Als behalve den aanleg, ook
alle onderhoud en vernieuwing van de
haan; alle uitbreidingen van wat te klein
is geworden; alle verlichting en bewaking
van overwegen en zooveel meer, eens uit
"s Rijks lias werd betaald en dit alles niet
door de exploiteerende maatschappij be
hoefde te geschieden, - ja, dan zouden
de spoorvrachten nog niet da helft bedra
gen van dia welke nu amp-er loonend zijn.
Met de vrachtautomobielen gaat het iets
dergelijks worden, paar waar er reeds
verscheidene zijn, blijkt het hoe ontzet
tend zij de wegen vernielen en hoe zij' de
huizen langs den weg doen scheuren.
Toch betaalt de automobieleigenaar, be
halve in Noord-Brabant, niets voor het
gebruik van den weg, dien hij nog ver
nielt bovendien. .Onderhoud en vernieu
wing komen voor rekening van dengene
aan wien de weg behoort, hetzij Rijk, Pro
vincie, gemeente of polder. Het geld wordt
uit belastingen gevonden.
Waarschijnlijk hebben .velen nooit zoo
overdacht dat de omstandigheden, waar
onder spoorwegmaatschappij, schipper en
automobieleigenaar werken moeten, ge
heel verschillend en lang niet voor allen
even gunstig zijn. Zij zullen nu, even(wel
begrijpen, dat de goedkoope scheeps-
vrachten mogelijk zijn, omdat de Staat
een deel der vrachtkosten betaalt; dat
ooik) de automobielbezitter voor een deel
teert op de belastingpenningen van an
deren. En dan zullen zij begrijpen, 'waarom
wij het niet absoluut verwerpelijk zouden
achten, dat de Staat ook bij vervoer per
spoorweg een deel der vrachtkosten be
taalde in den vorm van een gedekt tekort.'
Natuurlijk is het zaak om hier het juiste
midden te vinden. Aan de eene zijde de
belangen van 's Rijks kas, die gevuld moet
j worden door belastingheffing van de be
volking; aan de andere zijde de levens
belangen dier bevolking, die niet welva
rend kan zijn als handel en verkeer on
mogelijk is omdat er geene goede en goed
koope verkeersmiddelen zijn.
Juist toen wij deze dingen overdachten
en neerschreven, kwam de mededeeling
van den heer Weijerman over de reis van
de heeren van den Bosch c.s. naar Utrecht
en hun advies om de werkzaamheden
tot spoorwegaanleg op Zuid-Beveland
stop te zetten; kwamen ook de
verschillende ingezonden stukken in
de Goesche couranten los. Onze indruk
is, dat de bestrijders van den spoorweg
toch wel kortzichtig Waren. Eene uitzon
dering maakt alleen de heer Labrijn, om
dat die niet op den beganen grond ge
bleven is, maar zijne fanfare over de
ongetelde millioenen, die zullen verdwij
nen, van een hoogen toren heeft geblazen.
W elk eene groteske overdrijving. Meent de
heer Labrijn nu werkelijk dat hij' op die
wijze ooit iets kan bewijzen?
Wat is nu de waarheid, zooals ik die
zie?
Laat ik beginnen met een voorbeeld, dat
ieder kan nagaan. Jaren lang hebben de
boeren "in de westelijke Kraaij'erts zich
voor het vervoer van hunne suikerbieten
en andere producten beholpen met de ha
ventjes aan den Zuid-Kraaijert, den Ja-
cobspolder en de Piet. Beholpen mag ik
wel zeggen, want toen het station Noord-
Kraaijert geopend werd, trokken dadelijk
een zoo groot aantal boeren met hunne
producten daarheen, dat het nu reeds
een der drukste stations is op de Zeeuw-
sche lijn. De boeten deden zoo omdat
het in hun voordeel was. Zal het niet
eveneens zoo gaan in Heinkenszand en
's Heerenhoek, in O'vezande en Driewegen,
in Nisse en 's Gravenpolder?
Krabbendijke heeft een haven. Wie on
zer heeft evenwel niet jaar op jaar gezien,
dat het station aldaar nochtans haast be
graven lag onder de bieten. Waarom zal
het in Nieuw dorp, Borsselen, Ellewouts-
dijk, Oudelande, Baai-land, Hoedekensker-
ke, Wolpbaartsdijk en Wemeldinge niet
evenzoo gaan, zij het op de eene plaat3
wat meer en op de andere plaats wat min
der.
De haven van Krabbendijke is klein,
is gebrekkig zegt men. Hoevele van de
haventjes op de kust van Zuid-Beveland
zijn beter?
E«' worden in Krabbendijke meel' bieten
verbouwd. Waarom? Omdat ze behoorlijk
weggevoerd kunnen worden. Nu suiker
bieten welhaast weder het best loonende
gewas zullen zijn, zullen nu de boeren in
het binnenland van Zuid-Beveland zich
ook niet met graagte nog meer op die
loonende cultuur toe gaan leggen, als zij
maar gelegenheid hebben om hun bieten
snel en gemakkelijk af te leveren? Wie,
die met de boerderij bekend is, zal be
weren dat het hetzelfde is of de boer,
omdat hij toch paarden en wagens aan zijn
eigen heeft, tien minuten vei' moet rijden
met een voer of anderhalf uur. Het is
wel bedenkelijk als de belastingheei'en
blijk geven geen begrip te hebben van de
bedrijfsonkosten der boerderij. Ook voor
den boer is tijd geld en zijn paarden en
wagens houdt hij werkelijk ook niet voor
niemendal-
De spoorvrachten zijn hoog. Maar de
directie der Nederiandsche Spoorwegen
beeft getoond de teekenen dei' tijden te
verstaan. Zij blijkt te weten dat tarief
verlaging vermeerdering van vervoer
brengt, dat tarief verlaging niet alleen voor
haar .maatschappij zelve voordeelig zal
zijn, maar ieen algemeen groot volksbelang-
is; dat tariefverlaging van zegenrijke wei',
king zal zijn voor de volkswelvaart.
De exploitatie der spoorwegen op Zuid-
Reveland zal niet loonend zijn. Waarom
niet? Op welken grond hebben bewoners
van Zuid-Beveland zoo weinig vertrou
wen in hun eigen land? Waarom zal het
hier slechter gaan dan in andere deefcn
van Nederland? Is niet bijvoorbeeld de
N o oi'd - O o st erlo caal s po or weg, die de heiden
in ©en uithoek van Drenthe doorsnijdt,
in d© eerste plaats de oorzaak van de op
komst dier streek, maar bovendien loo
nend?
En dan nog, als de exploitatie dei' spoor
wegen op Zuid-Beveland eens een niet
loonende was? Waai' zij niet worden een
afzonderlijke tramweg, maar een onder
deel van het groote geheel der Neder-
Landsche spoorwegen, daar zullen zij eerst
tot een lastpost worden voor de staats
kas, indien de andei'e lijnen, alle te zamen,
ook geen winst geven.
En dan nog," als de Nederiandsche
spoorwegen alle te zamen verhes geven,
maai' landbouw en handel kunnen zich
daarentegen roeren omdat et' snel en goed
koop vervoer van goederen mogelijk is,
zal dan het tekort niet gedragen knnnen
worden door een bevolking, die niet tot
armoede wordt gebracht omdat zij blijft
zitten met onverkoopbare producten?
Als dan het Nederiandsche volk belas
ting moet betalen om dat tekort te dragen,,
dan zal Zuid-Beveland mede kunnen be
talen omdat het mede door de spoor
welvaart geniet.
Deze ontboezeming, deze tweede helft
van dit artikel, moest mij van het hart. Zij
is neergeschreven in den avond van 23
October, nadat ik de Goesche bladen van
dien dag dag gelezen had. De heeren op
hun villa's overtuig ik wel niet. Mijn
meening bied ik de nog werkende bevol
king van Zuid-Beveland ter overdenking
aan.
Zelfs al heeft inen de grenzen van de
noodzakelijke verdediging overschreden,
dan nog is men niet strafbaar, indien
dit het onmiddellijk gevolg is geweest van
hevige gemoedsbeweging, door de bedoel
de aanranding veroorzaakt.
De commissaris gelooft niet, dat het in
Hilversum noodig zal blijken van dit recht
giebriiik te maken, doch acht het nuttig
èn voor den aangerande èn voor den boos
wicht, dit te vermelden.
Een veeg teeken. De Hilversum-
sche commissaris van politie ziet den
toestand gedurende den komenden winter
blijkbaar donker in. Hij neemt aan, dat de
criminaliteit dan zal toenemen en deelt
in 'een communiqué mede, dat hij reeds
bijzondere maatregelen heeft getroffen om
te trachten, dit dreigende gevaar zooveel
doenlijk te beperken, waarbij hij hoopt
op de medewerking dei' ingezetenen.
Verschillende wenken worden gegeven,
zooals behoorlijk afsluiten van deuren en
blinden, voor afgelegen villa's en fabrie
ken het aanschaffen van een goeden waak-
of politiehond, enz.
Aangeraden wordt, geen geld of gelds
waardige papieren in de woning: te bewa
ren, hetgeen te gemakkelijker is, nu de
girodienst en bankinstellingen zoo gemak
kelijk de zorg daarvoor op zich nemen.
Wanneer er ïs ingebroken, wordt in
overweging gegeven, zelf geen onderzoek
in te stellen en geen der voorwerpen
op de plaats des mlsdrijfs te betasten,
i Niet in de vertrekken of gangen, waar
het misdrijf is gepleegd, te loopen, doch
onmiddellijk de politie te waarschuwen.
Aan te bevelen voor bejaarde of hulpbe
hoevende menschen is een telefoonverbin
ding op de slaapkamer. Geboden door
de verdediging van eigen of eens .an
ders lijf of goed tegen oogenblikkelijke,
wederrechtelijke aanranding, mag de aan-
I rander straffeloos neergelegd worden.
Een opmerkelijk verschijnsel.
Het is opvallend, constateert de ,,N.
Haagsche Crt.", hoe weinig opbouwende
kracht er in het buitenland practise!)
van het socialisme is uitgegaan.
Dat het in vele landen, die in den
oorlog zijn betrokken geweest, slecht ge
steld is, is natuurlijk voor een goed
deel het gevolg van de opofferingen, die
men zich van 1914 tot 1918 heeft moe
ten getroosten.
Maar nu had m'en toch idaar, waar door
revolutie de sociaal-democratie aan het
roer kwam, mogen verwachten dat er
een regenereerende kracht van het volk
was uitgegaan. D:och niets daarvan werd
gezien. Juist geheel het tegendeel. Jn 1918
zag het er in de centrale landen slecht
uit. Na dien tijd zonken zij echter steeds
dieper, zoowel moreel als economisch.
Laat men nu eens één ding ook maar
noemen, dat als te waardeeren vrucht
van het socialistisch optreden in ,die lan
den te prijzen valt. Dat ,is er eenvoudig
niet.
Die klassetegenstellingen zijn nergens
zoo scherp. De ellende is nergens zoo
groot. De vrijheid ligt geknot.
Indien er hier of daar nog eens iets
gebeurt, $at weer een vleugje .verade
ming geeft, dan is het .meestal het werk
van „kapitalisten". Men denke aan het
contract, dat Stinnes nu afsloot.
Het verschijnsel is zeer opmerkelijk.
Natuurlijk hebben wij' nooit veelverwach
ting van het socialisme gehad. jVIaar in
ieder geval hadden wij gedacht, dat het
tiiumpheerend, eenig élan zou geven, jzJoo->
als onmiskenbaar de Fransche Revolutie
gedurende eenige jaren aan de .Fransche
natie een wonderbare opleving heeft gege
ven, ook reeds voordat Napoleon er zich
meester van .maakte.
Maar ook zelfs dit wordt gemist. Het
is alles misère. v.
De beloften worden niet vervuld, de
tegenstellingen spitsen zich nog scherepr
toe, het volk vindt geen J)aat, de toe
komst is troosteloos.
Het is, voor ieder die de zaken objectief
wil bezien, een reuzen-fiasco, zooals pogj
zelden in de wereldgeschiedenis 'is .ver
toond.
En het gekste is, dat de socialisten
hier een praats maken, alsof hun buiten-
landsche vrienden de wereld gered, jn
plaats van haar van den .wal in de
sloot geholpen te hebben.
Veiligstelling van den gulden.
In de Millioenen-nota van Minister De
Geer, komt een passage voor, die in den
laatsten tijcl al herhaaldelijk is geciteerd.
Zij luidt als volgt:
„Hij (de Minister) vertrouwt, dat de
noodige medewerking van de Staten-Gene-
raal tot de voorgenomen maatregelen zal
worden verkregen, en dat ook de bij.
deze begrooting reeds aangebrachte be
sparingen zullen worden bezien in het
licht van de volstrekte noodzakelijkheid
om te komen tot een sluitend budget. Te
ontkennen valt niet, dat belangen van al
lerlei aard, cultureele, hygiënische-, so
ciale, defensieve, daardoor minder afdoen
de zullen worden behartigd dan in normale
omstandigheden het geval had 'kunnen
zijn. Doch bedacht behoort te worden, dat
het grootste cultureele, hygiënische, so
ciale en defensieve belang '.op dit oogen
blik is de veiligstelling: yan den gulden."
Deze woorden, zegt de N. Haagsche Crt.
zijn waard, om1 aandachtig gelezen en
overdacht te worden.
Zonder twijfel zullen onze tegenstanders
hun best doen om het voor te stel
len, alsof de Christelijke jjtolitiek hier
verloopt in het reinste materialisme. „De
veiligstelling van den gulden". Is het
niet door en door materialistisch?
Zeker. 'Even materialistisch als wan
neer men bij een drenkeling door kunst
middelen poogt de ademhaling weer op
gang te brengen. Even materialistisch,
als wanneer men 'i» vermoeiden reiziger
die dreigt te bezwijken van honger en
ontbering, kleedt en voedt en verwarmt.
Even materialistisch als wanneer men
gelden bijeenbrengt omi kerken en scholen
en zending te onderhouden. Even materia
listisch als wanneer rmen een fatsoenlijk
gezin, dat in financieele moeilijkheden
verkeert, kapitaal verschaft om zich weer
bovenop te werken. Even materialistisch
als wanneer mien een jongen man van goe
den aanleg een beurs geeft, om daaruit
te studeeren. Even materialistisch ten
slotte als wanneer een geleerde, een
kunstenaar, een predikant, een staats
man eet en drinkt om in 't leven te blijven.
Men ziet elders, hoe heel het cultuur
leven inzinkt en dreigt te bezwijken, om
dat het geld zijn waarde heeft verloren.
Algeheele verarming van de overgroote
meerderheid der burgerij is daarvan het
gevolg. 'tZijn meest minderwaardige in
dividuen, die van de inflatie profijt heb
ben. Alle energie wordt gedood, alle
spaarzaamheid verdwijnt. Heel het leven
wordt ontredderd.
En daartegen moet, met Gods hulp-,
ons volk beschermd worden. Een van de
middelen daartoe is het maken van een
sluitende begrooting en het in de practijk
uitvoeren daarvan.
Primum vivere, deinde philosophari
blijft -een spreuk, die onaantastbaar is.
(Eerst leven, daarna philosofeeren.)
De Regeering mag zich dan ook door
geen enkele aantijging uit het veld laten
slaan. Het belang des volks ga voor
alles. "En dat eischt een budget zonder
tekort.
Merkwaardig is de weerzin, die zich in
schier alle landen openbaart tegen de in
grijpende staatsbemoeiing, waarvan onze
tijd getuige'is.
Het blijft niet langer hij vreedzame be-
toogen en protesten.
Hier en daar wordt reeds de Revolutio
naire weg betreden om den staat tot te
rugtrekken te bewegen.
Zoo is het rumoerig fascisme, dat door
zijn gewelddaden ver buiten Italië's gren
zen aandacht trekt, doortrokken van een
neiging om andere staatsopvattingen te
doen baanhreken.
Een der leiders, de algemeene secretaris
Michele Branchi, toekende onlangs het
streven van het fascisme, dat niet wil
klassenstrijd, maar ©en optrekken van de
producenten tegen de klaploopers, aldus:
„Voor de socialisten is de staat slechts
een overgangseenheid naar de interna
tionale gemeenschap, terwijl voor ons
de staat een definitieve eenheid is in den
begrensden vorm der natie. Naast "Hit
fundamenteel© onderscheid tussclien het
socialistisch en fascistisch begrip is er'
ook nog een absoluut onderscheid in
de beschouwing over de functies en de
rechtskracht van den Staat. De socia
listen willen een bureaucratischen staat,
die alles in één hand vei'eenigt. Voor
ons is het particulier initiatief belang
rijker. Volgens pns behoort de Staat
slechts voor d© handhaving van het recht
voor het onderwijs en de landsverdedi
ging zorg te dragen, de orde te hand
haven naar- binnen en den Staat te 'be
schermen naar huiten. De economische
kwesties moet de staat aan de particu
liere ondernemers overlaten".
Zoo staan wij' voor het merkwaardige
feit, dat het fascisme de oud-liberale op
vatting van den klappermansstaat met ge
weld zoekt te verbreiden.
„Rotterdammer".
De vrouw in Japan. Dat het lot
dei' vrouw in Japan ver van benijdens
waardig is, werd reeds meermalen gezegd
en geschreven. De heer Van Kol deelt in
zijn boek „Oud en Nieuw Japan" vele
bijzonderheden mee over de positie van
het vrouwelijk geslacht in het land van de
„Rijzende Zon"! Hij schrijft o.a.:
„Een school van eenwen heeft het leven
der Japaiische vrouw gemaakt tot het le
ven ©ener slavin, yerkeerende in absolute
dienstbaarheid eerst van haar vader en
daarna van haar man, dan wel van haar
zoon. Die plicht van gehoorzaamheid druk
te zijn stempel op allen, zoowel op de
vrouw der laagste als op die der hoogste
klassen; allen moeten sloven voor haar
heer en meester. Alle rechten van gelijk
heid waren haar onthouden, zoowel wet
telijke als maatschappelijke, en al mocht
op eerstgenoemd gebied ©enige verbetering
zijn. gekomen, op het laatste terrein is die
ongelijkheid onverzwakt gehandhaafd."
Reeds op straat en in het openbaar ver-
beer is dat waar te nemen.
„Eenmaal reisde ik uren lang in een
coupé van den trein, waarin een Japansch'
generaal met zijn vrouw en kind was ge
zeten. Gedurende meer dan acht uren
sprak hij met haar nagenoeg geen enkel
woord, gaf haar nu en dan alleen een
wenk om het venster te openen, zrjn tabak
aan te geven, couranten te koopen, enz.
En toen een ander officier als reisgezel
binnentrad, vermeed deze zorgvuldig haar
aan te kijken, laat staan toe te spreken.
Een medelijdend jongmensch, die in een
volle tram opstaat om zijn plaats af te
staan aan een vrouw, die een kind op
den rug draagt, weet niet hoe het behoort:
het is immers gebrek aan waardigheids-
gevoel een vrouw zoo te behandelen. Te
genwoordig komt daarin, .althans in d©
groote steden, eenige verbetering. Er zijn
natuurlijk wel uitzonderingen, doch deze
bevestigen den regel. Kleine attenties, die
men bij ons een damé bewijst, bewijst
daar de vrouw aan den heer des huizes.
Gaat zij, bij wijze van uitzondering, te voet
wandelen met haar man, dan moet zij
steeds een weinig achter hem blijven,
nooit naast hem gaan. Zij moet de zwaJ©
parapluie dragen, en als het regent, soms
op haar teenen loopen om het hoofd van
haar Sejgneur te beschermen. Een man,
die inplaats van zijn vrouw, een pakje
zou dragen, wordt eenvoudig bespot en
uitgelachen."
Wat is een roman? Het Duitsche
weekblad „Jugend" .geeft de volgende
geestdriftige definitie:
Een Duitsche roman is een boek, waarin
twee menschen in het eerste hoofdstuk
elkaar willen hrfnben. Zij krijgen elkaar
echter niet voor het laatste.
Een Fransche roman is een boek, waar
in twee menschen in het eerste hoofdstuk
elkaar dadelijk krijgen en van het tweede
tot het laatste hoofdstuk willen zij elkaar
niet meer hebben.
Een Amerikaansche roman is een boek,
waarin twee menschen elkaar in het eerste
hoofdstuk willen hebben, zij krijgen el
kaar dadelijk en zoo blijft het tot het
einde.
Een Russische roman echter is een boek
waarin twee menschen elkaar noch willen
hebben, noch krijgen, en hiermede worden
150 treurig gestemd© bladzijden gevuld.
