Kina-Wijn
Kerknieuws.
Holberg
Holberg
Holberg
Holberg
Fa A, S, J. O E IC KI Rs
JUWELIER R. VERHOOG
Gouden m Zilveren Werken,
Horloges en Armbandhorloges.
HUIS met ERF
en TUIN,
L. B. VAN HOOTE, „.VA'AV.Hu. „DE AREND"
is het orgel bij uitnemendheid omdat:
orgels het oor streelen door een wonder-
vollen toonjuichend, vol en toch week
orgels, steeds met goud bekroond, onge
ëvenaard zijn wat betreft constructie,
speelaard en duurzaamheid:
orgels geleverd worden in zeer fraaie
kasten; met 10 jaar garantie, desge-
wenscht op gemakkelijke voorwaarden.
GOES UTRECHT
vh. J. M. VAN KEMp£H ZONEN
LANGE DELFT B 138 - MIDDELBURG f
Levering van Medailles op tik gebied.
Eigen Atelier voor reparatiën en Graveer-inrichting.
Heeren Landbouwers.
Gelegenheid tot drogen van
uw Aardappelen en Kriel.
zeer versterkende wijn voor
zieken en herstellenden.
Openbare Verkooping.
partij Loopvarkens en Biggen
en een partij nieuwe Houtwaren
Woensdag 25 October 1922,
in het openbaar verkoopen,
een Hnis en Erf$
eenig Meubilair,
Donderdag 26 October 1922,
publiek velleu en verkoopen:
SAFE-DEpOSIT
SPAARBANK 3.60 6/o RE^TE
DEPOSITO'S:
tLangeburg B 12, Middelburg. Telefoon No. 517,
publiek verkoopen:
een Woonhuis met Erf
een gedeeltelijken netten
Inboedel,
Wormen
„Fermitan"
d.i. een soort jachtacte vroeg, ge
dreigd te zullen neerschieten indien deze
zich niet dadelijk verwijderde. Terwijl hij
deze bijzonderheden aangaande den hor
logemaker V. vertelde, toonde Z. ons in
het bietenveld ter rechterzijde van de wo
ning, van den verslagene de met bloed
doorweekte plek, waar Van Gorkum na het
noodlottige schot was neergevallen.
Het heele voorval heeft zich, aldus de
verklaringen van den ooggetuige Z., onge
veer als volgt toegedragen.
Van Gorkum, die bezig was appelen te
plukken zag op een gegeven moment een
volwassen man en een jongen van naar
schatting 14 jaar op zijn land verschijnen.
De man droeg een geweer, terwijl de
jongen een polsstok met zich voerde. Uit
een en ander meende v. Gorkum, te moe
ten opmaken, dat hij hier met jagers te
doen had. Op een vraag van Van Gorkum
of hij het „schild" van den jager mocht
zien antwoordde deze ontkennend. Beido
mannen werden tenslotte handgemeen. De
jager, die kwam te vallen, richtte zich
echter plotseling op en loste toon op
eenige meters afstand een schot in de
richting van Van Gorkum, die onmiddel
lijk ter aarde stortte. Dit alles speelde zich
in een minimum van tijd voor de oogen
van Van G's vrouw af, die, aldus de oog
getuige Z., wonder boven wonder niet
gedeerd werd, niettegenstaande zij eenige
meters achter haar man stond. De ge
tuige Z.f die bemerkte, dat Van Gorkum
zich naar den jager V. spoedde om diens
schild te vragen, riep zijn buurman nog
toe: „Piet, wees voorzichtig, want hij is
in staat je neer te schieten". Die waar
schuwing kwam echter te laat, want voor
Z. eigenlijk wist, wat er gebeurd was, lag
Van Gorkum reeds badende in zijn bloed
op den grond. Van de verwarring, welke
onder de inmiddels toegeschoten bewo-
nera heerschte, maakte V. gebruik om
kalm, alsof er niets gebeurd was weg te
gaan.
Later heeft hij zich, zooals wij reeds
meldden, bij den commissaris van politie
te Velp aangemeld en werd hij in voor-
loopige bewaring gesteld. C.Tel.")
Een. lage temperatuur. Prof.
Kamerlingh Onnes deelde in een vergadering
te Londen mede, dat hij een temperatuur van
slechts 0.82 graad boven het absolute nul
punt heeft weten voort te brengen.
Over preeklezen. In de „Bazuin"
komt het volgende artikel, onderteekend door
S. Alland, voor:
tWas een poosje geleden, dat het advies
van wijlen Prof. Rutgers over 't preeklezen
bekend werd, toen ik bij den ouden onder
wijzer Uterbaen den avond doorbracht.
Ik deed het altijd, wanneer ik vacantie had.
De oude man was mijn leermeester geweest,
later mijn raadsman en nu begroette hij me
als vriend, telkens als ik hem bezocht.
Hij was een wijs man met veel ervaring,
die voor en in 's Heeren Gemeente had ge
arbeid uit liefde voor het Evangelie, dat ook
hem de blijde boodschap geworden was.
Op den avond dan, toen ik hem bezocht,
begon ik te spreken over 't preeklezen en
wat in die dagen hoofden en harten bezig
hield.
„Weet je", zei de oude heer Uterbaen,
„'k sta altijd verbaasd, dat God ons zegent,
al wenden wij ons tot dwaasheden en maken
Gods Woord krachteloos".
„Dat de predikanten dienaren des Woords
zijn, ja, we betuigen het gaarne. Maar let
eens op, hoe vaak het voorkomt, dat men
juist het ambt veracht.
Men eert menigmaal den redenaar, maar
niet den man, die het Woord brengt van
zijn zender. Men heeft ontzaglijk veel op
met den man, die hij ons vaak een avondje
passeert, maar tolt hem niet als herder en
leeraar.
Juist als hij in het ambt optreedt, vindt
hij menigmaal miskenning en bestrijding.
En toch, nietwaar, we gaan niet naar Gods
Huis, om het daar eens aangenaam te hebben
voor ons zelf. Dan kan ons kerkgaan een
uiting zijn van egoïsme. En dan behoef ik
niet te zeggen, dat de redenaar op den
voorgrond treedt, en zijn boodschap, die hij
van zijn Zender ontving, niet ten volle wordt
gewaardeerd.
En de getrouwe leeraar wil niets anders
zijn dan instrument, dat heb ik velo malen
gezien.
De oude meester Uterbaen zat op z'n
praatstoel en dan gaf hij uit den schat van
zijn vele ervaringen.
't Viel me dus niet moeilijk hem verder
aan de praat te krijgen over 't preeklezen.
„Wel meneer Uterbaen, u hebt toch ook
wel preek gelezen?" vroeg ik.
En toen begon zijn verhaal, dat ik hier
weergeef. Men kan er op aan, dat de feiten
getrouw zijn medegedeeld. Maar wie vraagt:
Wahr gebeurde het? die krijgt geen antwoord,
zoomin van meester Uterbaen als van mij.
„Preeklezen, propos, heb je wel van
Da van den Bergh gehoord, ik bedoel Dr
Mr W. v. d. Bergh van Voorthuizen? Niet
veel? Welnu, koop dan 't boekje van D.
de Wit, uitgegeven bij Libertas, dan kun
je veel leeren.
Die ging getrouw op onder 't preeklezen
of onder 't oefenen van een züner ouderlingen,
die een stichtelijk woord sprak, als Dr van
den Bergh zelf verhinderd was te preeken,
wegens ongesteldheid.
Hoe ik dat weet? 'k Was wel eens gelo
geerd te Arnhem, toen Dr van den Bergh
te Schaarsbergen stond als dominee.
Op Zondag wandelden we naar Schaars
bergen, om den man te hooren, wiens naam
door velen met achting en eerbied werd
genoemd.
We zouden met onze vrienden eens „te
gast gaan".
Maar in de plaats van den gevlerden leeraar
op den kansel, zagen we een eenvoudigen
boer, die ouderling was, achter den lessenaar
komen en de dominee nam plaats in de
kerkeraadsbank.
We hoorden een hoogst eenvoudig woord,
getuigend van de liefde Gods en de verloren
heid des zondaars, die zulk een liefde ver
smaadt van nature.
Maar we zagen een leeraar, die de woorden
van den eenvoudigen spreker als 't ware
indronk.
Natuurlijk, wij waren wel wat teleurge
steld; maar we spraken Dir van den Bergh
na kerktijd Jn zijn pastorie, en toen stond
ik verbaasd.
Wat had die man genoten 1 Zijn hart vloei
de over van dankbaarheid over 't gehoorde,
't Klinkt me nog in de ooron: „De boodschap
•v,ain 't Evangelie te mogen hooren, hoe moest
liet ons tot dank stemmen 1 Als wij maar
instrument willen zijn als we die boodschap
brengen en als hoorders zien op den Zender,
dio menschen als instrument wil gebruiken,
om ons toe te roepen: Wendt u tot Mij en
wordt behouden, dan is 't goed".
„En ik mocht zegen wegdragen van 't
woord van onzen geliefden ouden broeder".
Zoo sprak Dr van den Bergh.... ook over
preeklezen en 't eenvoudige woord van hen
bejaarden ouderling.
Dit moet ik je eens vooruit zeggen; want
het trof mij zeer.
En nu m ij n preeklezen. Ja, ik heb het
zeer veel gedaan. Wij hadden een Gemeente,
die vaak vacant was. Als een ouderling moest
lezen ging ik met vrouw en kinderen, als
ze mee konden, naar de kerk. Wij gingen
dan op met de Gemeentenaar Gods Huis.
Er moest dan heel wat zijn, als we verzuim
den. Anderen doden niet alzoo. Zij bleven thuis,
omdat er geen dominee was, dan konden ze
zelf ook wel een preek thuis lezen. Ik weet,
dat velen toch geen preek lazen, maar een
voorwendsel namen, om onze onderlinge bijeen
komsten na te laten. De ouderling, die ge
woonlijk las, begon wat oud te worden, en
zijn stem zwak, zoodat het lezen hem zwaar
viel.
Toen moest meester „voor 't bankje". Hij
was wel geen ouderling, maar zijn stem was
goed en hij kon ook voorgaan in 't gebed,
zooals men zeide.
En ik lieh preeken gelezen als de dominee
in een vacante Kerk optrad, als hij ziek was,
en dan gedurende de vele, soms langdurige
vacatures.
De Gemeente kwam vrij -goed op onder
't lezen, vooral in 't begin.
Later verminderde het wat. Men maakte
aanmerking, omdat ik geen oude preeken las.
Er waren er, die „Vader Groenewegen" wil
den, hooren, diens preeken las genoemde
ouderling ook. Dit was zoo. Van hem heb
ik verschillende „leerredenen" van Groenewe
gen gehoord, maar 't getal was niet groot,
zoodat we vaak dezelfde preek te hooren
kregen.
Maar ik volgde 't besluit van den Kerke
raad, die preeken liet lezen van nog levende
predikanten en oen bepaalden bundel aanwees.
Daartegen nu protesteerde men, en bleef
uit de kerk. Dit „lichte" brood smaakte den
mensch niet, spraken ze.
Verreweg de meesten bleven onder 't lezen
opgaan en 'k vernam wel eens, dat de een
of ander een zegen had weggedragen.
Maai- 'k werd ouderling, 't Was of de aan
merkingen toen vermeerderden, die men op
de preeken had, die gelezen werden.
Jonge menschen begonnen te praten over
psychologischo preeken. Die moesten ze heb
ben, zoowel van dominees als van preeklezers.
'k Moet eerljjk bekennen, dat ik nooit van
hen te weten ben gekomen, wat ze bedoelden.
Ik heb er naar gevraagd, wat dat voor pree
ken waren, maar ze haspelden zooveel door
elkaar, dat mjj duidelijk bleek, dat de vrienden
op geen tienen na wisten wat psychologische
preeken waren.
Die jonge menschen kwamen ook in den
Kerkeraad, En toen begon men er eens over
te praten, of 't niet goed was, dat de ouder
lingen om de beurt lazen. En toon een der
broederen zeer veel ambitie kreem om ook
„voor to gaan." begonnen zelfs Kerkeraads-
leden de gelezen preeken scherp te critiseeren.
Onder elkaar spraken spmmigen over zeer
„lichte" preeken. Daardoor kon de Gemeente
niet gesticht worden. „Ja, zie je", zoo sprak
er een zelfs, „als Kerkeraadslid moet-je wel
naar de kerk gaan, anders"
Die dingen werden me bekend. Doch ik
meende goed te doen, me voorhands te hou
den, of ik niets wist.
Op een Maandag, nadat ik weer gelezen
had, sprak me een man aan, die gezag had
onder ons volk. Hij zei: „Meester Uterbaen,
'k hab altijd veel achting voor u gehad, maar
als je weer zulke preeken leest als gisteren,
dan kom ik onder uw lezen niet meer in
de kerk".
Ik antwoordde bedaard: „Dat ligt voor uw
rekening, broeder", en ging heen.
Een paar maanden later las ik dezelfdo
preek, en wat gebeurde Toen was de preek
zóó goed, dat de broeder, die zoo ernstig
bezwaar had, me op den schouder klopte en
betuigde„Dkt was een mooie preek, zóó
tnioet u ze altijd lezen. Ik heb ervan genoten
en ben er door gesticht".
Maar onder de broederen van den Kerke
raad ging het niet goed. Ze spraken onder
elkander de wenscheljjkheid uit, dat een
tweetal ouderlingen, oen vriend van mjj en
ik zelf, zouden aftreden en niet herkozen
worden.
Dg ouden moesten ei* eens uit. De
psychologische preeken kwamen weer
voor den dag en de lichte preeken. De
broeders, die men op! het oog had, wil
den gaarne van hun ambt ontheven wor
den en gaven dit zelfs te kennen.
In dien tijd preekte in onze alweer
vacante gemeente Ds N. te N.
Men hoorde hem altijd zeer graag, liep
met hem weg.
Den Zondag na 't optreden van Ds N.
te N. moest ik weer Jezen ón ik nam,
een preek van dien dominee-i
Toen de kerk uit was, stonden we als
Kerkeraad nog bij 't platform, de broeders
keken wat rond en zeiden niets over
de preek, 'k Zag, dat ze niet voldaan,
waren. Hun gelaat wees het (uit. de ge
lezen preek deugde niet.
Daarom vroeg ik den broederen, ,of deze
preek nu was geweest, geschikt ,voor de
Gemeente. „Zie broeders," zei ik, p,u komt
in verschillende deelen van de Gemeente,!
en weet wat noodig ik, zeg dus wat er
mocht ontbreken aan hot gelezene, en
geef mij dan raad, hoe de preek moet
zijn."
„Och, antwoordde een der ouderlingen,
„elke Gereformeerde preek is goed. Deze
was Gereformeerd en dus goed".
Maai' ik wilde meer weten en drong
dus aan op broederlijken raad.
Dat bi'acht een ouderling aan 't spreken
die 't veel had over de lichte kost.
Hij sprak; „Als je goed© kost wilt heb
ben, dan moet je preeken lezen als van
Ds N te. N., dien wu Zondag (gehoord
hebben". De meest© broeders stemden hier
mee in.
Toen haalde ik de preek voor den dag
en liet het titelblad zien.
't Was er een van Ds N. te N. Een dia
ken kon niet nalaten te zeggen: „Dat lesje
van den meester zal ons heugen, maar
'tis verdiend broeders".
Zoo gaat het vaak met lezen enook
met preeken.
Maar ik ben 't met onzen ouden kos
ter eens, die zei: „Als 't van binnen maar
goed gestemd is, is de preek wel goed.
Wie bidt om een zegen voor preeken of
lezen, heeft niet veel aan te merken dan
op zichzelf en hij dankt dat hij nog mag
hooren de blijde boodschap des heils en
mag zitten te midden dei' Gemeente in
's Heeren Huis".
„En mem vei'gete nooit, dat een ge
lezen preek meer dan eens gezegend wordt
aan de harten.
Eens las ik een preek over den Moor
man, die zijn weg reisde met blijdschap.
Een zuster der Gemeente betuigde na en
kele dagen van den zegen, dien zij genoten
had. En zoo zou ik van meer menschen
kunnen vertellen.
Doch daarover .zwijg ik, sprak meester
Uterbaen, en hij besloot met de woorden:
„God wil ook eenvoudige middelen gebrui
ken, om 't menschenhart te raken. En als
we 't voorrecht kennen, dat er in gelegen
is, te mogen opgaan met Gods Gemeente,
dan zullen we zeer zelden ongezegend
naar huis gaan.
Zooi waren de eenvoudige woorden van
meester Uterbaen.
I
Ons Hoofdkantoor te GOES zendt
U gaarne catalogus en inlichtingen om
trent dit instrument.
Ook alle andere merken steeds uit
voorraad leverbaar.
De Hoofdvertegenwoordigers:
•9e69e«a»®ee»®e000a«9s900cee00S0»e
0
TELEF. INTERC. 237
0009090009990800099999000099909099800900009980069
Verwerkt tot meel staat onge
veer volgens onderzoek gelijk met
gerstemeel, doch is goedkooper
en kan onbepaalden tjjd bewaard
blijven. Conditiën billijk.
Inlichtingen geeft P. TANIS,
landbouwer, Koudekerks.
Aanbevelend,
M. W. VAN AARTSEN,
Handelaar in wijn en gedistilleerd,
Markt, C 2, Middelburg.
J. C. H. HOLLMANN te Goes zal
op 1. Maandag 23 October 1922,
des middags om 12 uur, aan de
herberg van Wed. Modderkreeke
te Nieuwdorp en 2. Woensdag 25
October 1922, des middags om
12 uur, aan de herberg van Wed.
Lous te Oudelande
DOEN VEILEN EN VERKOOPEN
Notaris L. A. BETH te Ellewouts-
dijk, zal
des voormiddags ten lO'/s uur, te
's-Heerenhoek, in de herberg van
den heer Van den Bulck, ten ver
zoeke van de Gemeente 's-Heerenhoek
te 's-Heerenhoek, thans ingericht tot
gemeentehuis, staande aan den
Burgemeester Timansweg
en des namiddags ten 121/2 uur,
aan het huis bewoond geweest door
Mej. Ci. Goense, tegen contante
betaling:
alsKasten, Tafels, Stoelen, Glas-
en Aardewerk enz.
De Notarissen M. C. SCHRAM te
Kruiningen en F. H. VEENSTRA
te Rotterdam, zullen op
des nam. I1/, uur in het Stations-
koffiiehuis'te Krabbendijke,
Het gunstig gelegen, flink gebouwd
en goed onderhouden
in de Baan te Krabbendijke, groot
4 Are 39 Centiare, met recht van
erfpacht op 2 Are 60 Centiare
grond aldaar, laatst bewoond ge
weest door dhr. A C. Westveer.
Te aanvaarden bij de betaling
der koopsom.
Het pand is te bezichtigen op
vertoon van een toegangsbewijs,
afgegeven door genoemden Notaris
te Kruiningen.
ffapllaal en Rtservtn f 12.000.000
Kantoor Zlerikzee.
Directeuren: C. M. BAL en E. J. GELDERMAN.
EFFECTEN COUPONS ÜNCASSEERiNGEN
HANDELSCREÖIETEN REKENING COURANT
CHEQUES OP BINNEN- EN BUITENLAND
3 dagen zicht 3 I maand zicht 3 Va °/o, 1 jaar zicht 4'/2
BEWARING VAN FONDSEN REISCREDIETBRIEVEN
Kantoor geopend van 94 uur.
GEN? AGENTEN VOOR NEDERLAND:
FIRMA VAN ACHTERBERG ©-ZOON
WIJNHANDELAREN ZALTBOMMEL.
1 is weer ruim gesorteerd in alle soorten Winterpanfoffels
van de goedkoopste tot de betere kwaliteiten.
Ook in luxe soorten - Alles prima kwaliteiten
in Heeren-, Dames- en Kindermaten.
Zie de Étalage Billijke prijzen.
RUIME KEUZE IN LUXE EN BURGER SCHOENWERK.
De Notaris E. C. VAN DISSEL
te Goes, zal
1. op Dinsdag 31 October 1922,
des avonds 8 uur in de „Prins
van Oranje"
A. voor de Familis VONK te Goes:
een Woon- en Winkelhuls
met Erf,
gunstig gelegen te Goes aan;; de
Lange Kerkstraat no. 17, met
achteruitgang a d. Korte Kerkstraat,
groot 69 cA.
Op gebruik bij de betaling, doch
niet voor 15 Dec. 1922.
Te bezichtigen Dinsdags en Don
derdags van 24 uur.
B. voor dhr. W. VAN LIERE:
teGoosa.d. M.A.deRuijterlaan.hoéi
Trompstraat no 31, groot 1 A 62 cA.
Op gebruik 1 Maart 1923; tot
dien tijd vergoeding a f 3.p. w,
Te bezichtigen Dinsdags en
Donderdags van 24 uur;
2. esp Donderdag 2 Kov. 1922,
des voorm. 10 uur te Goes,in „Schut
teishof' op de Kreukelmarkt, voor
de Familie VONK, e.a. a contant
w.o. Noten Damessecretaire, 2 Mah.
Chiffonnières, Bureau, Divan, Kas
ten, Tafels, Stoelen, Spiegels, Schil
derijen, Kachels, Lampen, Vloer-
kleeden, Gordijnen, Glaswerk,
Keukengerij, 3 Veerenbedden met
toebehooren, Ideal Schrijfmachine,
Machine Bureautje, Opbergingskast
(Kaartsysteem).
Te bezichtigen Dinsdag 31 Oct.
1922 van 10—4 uur.
Zindelijke goederen kunnen wor
den bijgebracht, waarvoor zich aan
te melden bij den Vendumeester
D. JACOBS, Nieuwstraat.
zoowel bij volwassenen als bij
kinderen verdrijft men zeker
eu snel met de beroemde
Wormpoeders
van Jacoba Maria Wortelboer
van Oude-Pekela, 85 cent per
doos, drie doozen f 2.40. Ver
krijgbaar bij de verkoopers
van Wortelboer's Artikelen.
