Binnenland.
Uit is Provincie.
Kerknieuws.
laris en betere voorziening in de vol
gende betalingen geen gevolg is gegeven.
Bij de krijgsverrichtingen voor de
verovering van Waw IJzert in Marokko
is een militair vliegtuig brandend onder
de opstandelingen neergestort. De beide
vliegers waren dood. H'un lijken zijn door
de Fransche troepen g-evonden.
Een Diuitsch officier, die uit Siberië
is ontsnapt en te Genua is aangekomen,
heeft bekend gemaakt, dat er in Sibe
rië nog ongeveer 7000 Italiaansche ge
vangenen zijn, van wie een groot aan
tal in Italië als in den oorlog) gestorven
wordt beschouwd.
Te Cairo (Egypte) waren drie per
sonen, aangehouden in verband met een
aanslag op een Egyptenaar, die getuige
was geweest bij dë berechting der sa
menzweerders, die Sarwat Pasja- hadden
willen vermoorden. Twee der beklaagden
werden door den krijgsraad ter dood ver
oordeeld, de derde tot tien jaar gevange
nisstraf.
De staking in de Fransche havens
breidt zich 'thans ook uit tot de koloniën.
In die havens van Oran en Algiers is het
werk eveneens neergelegd.
Te Toulon is een transportschip aan-
Igekomen met 450 Fransche vluchtelin
gen uit Smyrna. Het schip had meer dan
2000 Grieksch© vluchtelingen te Bizerte
aan land gezet.
Tot dusverre telt men reeds 100 doo-
den en 400 gewonden, slachtoffers van de
ontploffing in het fórt Falconata (zie ons
bijblad.) Het „Giornale d'Italia" spreekt
van ongeveer 600 'gewonden.
De ontslagen bij de posterijen.
Wegens slapte gaat men bij de poste
rijen steeds voort met het ontslaan van
personeel. Te Rotterdam hebben l20 hulpl-
bestellers him ontslagbrief thuisgekregen,
terwijl verder successievelijk al het tijde
lijke personeel ontslagen is of wordt.
Voorts zijd alle employé's onder de 21
jaar ontslagen. Daar een vermeerdering
van werkzaamheden voorloopig; piet waar
schijnlijk is, bestaat dé mogelijkheid, dat
nog meerdere slachtoffers der malaise
zullen volgen.
Uit de voorgeschiedenis
der Kabinetsformatie.
Aan een ingezonden stuk in de Chr.-
Hist. „Nederlander" ontleenen wij' het
volg;ende
Hadden de C.-H. toch voet bij stuk
gehouden en gebleven bij hun wensch,
n.l. „het optreden van een nieuw man,
een protestant en een financier", ware
het dam niet vrij zeker aldus gegaan,
dat minister Ruijs, die toch per slot
van rekening, óók een Rechtsch en een
Parlementair Kabinet wenscht, aan de
Koningin had verzocht ontheven te wor
den van zijfa taak? Bestaat er niet alle
reden om te verwachten, dat in dat geval
de staatslieden, welke ook in de afgeloo-
pen crisis door Hare Majesteit zijn geraad
pleegd, zouden hebben geraden nu een
nieuw man, als boven aangeduid, mlet de
kabinetsformatie te belasten?
Gaarne zou ik over deze zaak uwe
meening vernemen.
Waarop de redactie van het chr.-hi
storisch orgaan als volgt antwoordt:
Inderdaad moeten wij onze meening
handhaven, dat een afwijzende houding
van de Christelijk-Historischen, tegen
over het verzoek tot medewerking van
den heer Ruijs, de vorming van een
rechtsch vermoedelijk (zelfs die van een
parlementair kabinet onmogelijk had ge
maakt.
De geachte inzender verwart hetgeen
gebeuren kan in de dagen, voorafgegaan
aan het geven van een opdracht door
H M de ..Koningjn, en hetgeen mogelijk
is nadat deze opdracht is verstrekt.
Vóór de beslissing 'der Koningin kan
allerlei worden gpvraagd, gepolst, onder
zocht en geantwoord; maar is eenmaal
aan een Staatsman de opdracht tot Kabi
netsformatie gegeven, dan staan de stuk
ken anders op het schaakbord.
Gesteld, dat de 'heer Ruijs,. eenmaal
Kabinets-formateur, werd afgewezen dooi
de Chr.-Hist., mede oml zijn Roomsch-
zijn dan is het uitgesloten, dat de
Katholieken zouden samenwerken, tot
vorming van een Kabinet m'et de partij1,
die hun voorman afwees, omdat hij1 tot
hen behoort. Dit ware een wegigooien van
zich zelf, dat geen partij die zichzelf
respecteert, doen kan.
Weigering tot medewerking van de
Christelijk-Historischen, op dat oogenblik,
had dus wel degelijk de vorming van
een rechtsch Kabinet onmogelijk gemaakt.
Bezuiniging en het goede
voorbeeld.
De burgemeester van Leiden heeft een
circulaire uitgevaardigd aan den raad,
waarbij hij wijst op- de behoefte om in
de tegenwoordige omstandigheden groote
zuinigheid te betrachten in de uitga
ven van de gemeente.
In verband hiermede verzoekt hij den
Raad om aan Ged. Staten voor te stel
len het burgemeesters-tractement (onder
koninklijke goedkeuring) te verminderen
met f 2000 en dus te brengen op f 10.000.
Allerlei.
Het faillissement van de Oranjebank
te 'sGravenhage is aangevraagd.
Een woord tot onderofficieren.
Het bestuur van „Ons Belang", vereeni-
.ging van onderofficieren en militaire ge-
eniployeerden in den rang van onderoffi
cier behoorende tot de Nederlandsche
landmacht, heeft een circulaire gericht
tot de leden, waaruit blijkt, dat niet al
leen gedacht wordt aan hun materiëele
positie, maar dat de moreele belangen der
onderoifieieren niet worden vergeten. Wij
ontkenen er een en ander aan:
In deze dagen van groote onrust, van
nimmer gekende onzekerheid Uwer posi
tie, willen wij als vi'iend en lotgenoot
een persoonlijk woord tot U richten.
Doe, trots alles, Uw plicht,
en meer dan dat, opdat het leger niet
bezwijke onder de felle mokerslagen, die
van zoo verschillende zijden, het in de
zen onophoudelijk treffen.
Tërwille van de beste tradities
in ons korps, terwille van de natio
nale zaak, blijf, wat men ook tegen U
onderneemt, op de meest trouwe en
loyale wijze, als tot dusver, Uw plicht
doen.
Gij zult daaldoor blijk geven van.
groote moreele kracht.
Wij weten, dat gij Uw plicht zult blij
ven doen ook zonder onze opwekking
daartoe, maar willen in deze dagen van
druk en spanning als Hoofdbestuur U
toch nog ©en hart onder d©n riem ste
ken, door te herinneren aan wat steeds
dc eer en de glorie van het onderoffi-
cierskorps was, waarvan gij thans deel
uitmaakt.
Maar wilt gij Uw taak als onderoffi
cier in het leger van den tegenwoordigen
tijd goed kunnen verrichten, wilt gij als
militair opvoeder en onderwijzer niet uit
sluitend steunen op het gezag, dat Uw
rangonderscheiding U verleent, maar ver-
Langt gij ook het zoo hoog noodige zede
lijk gezag, dan is het eisch, dat gij
een algemeen ontwikkeld man zijl.
Onze cursussen en clubs, die ook thans
weer worden opgericht, willen U bij het
verkrijgen dier ontwikkeling op de meest
prettige en minst kostbare wijze helpen.
Bezoek die Cursussen en
C1 to b s 1
Ook na eventueele dienstverlating kunt
gij onze ontwikkelingscursussen gewoon
blijven volgen.
De organisatie zal U nimmer van zich
stootenz ij b 1 ij f t U tra u w
B1 ij ft g ij ook ha ar en hare
beginselen trouw!
Middelburg. Gisterenavond had in
de sociëteit St. Joris een vergadering;
plaats van het Provinciaal Zeeuwsen
Lomité tot leniging van den nood te
Weenen, onder voorzitterschap van
den heer mr. G. J. Sprenger. Die eere
voorzitter, de Commissaris der Konin
gin, had bericht gezonden verhinderd
te zijn. De heer C. W. 'P'huij was met
kennisgeving afwezig. Aanwezig wa
ren de heeren H. Pronkers, secretaris-
penningmeester, K. Meertens Jr., A.
F. L. Troll, F. A. Hiller ten J. M. Ur-
chard.
Door den heer Dronkers werd reke
ning en verantwoording gedaan over
het tijdvak November 1920 tot Mei
1922. In dien tijd kwam aan giften in
f20.127.85, hiervan werd 1'8250 in
contanten naar Weenen overgemaakt,
terwijl voor fl0.725.50V2 aan goede
ren werd verzonden. Voor onkosten
werd f 1152.43 besteed, waaronder
alleen voor vracht naar Weenen
£641.53. Voor November 1920 had het
comité reeds f50.000 in geld of goed
verzonden. Bovendien werden noig ont
vangen zeer veel goederen in natura,
terwijl ook coupons en aflosbare Oos-
tenrijksche stukken werden ontvangen,
die ook werden overgemaakt. De re
kening werd goedgekeurd. Hierna ont
spon zich een gedachtenwisseling over
de vraag of het, comité nog zon blijven
bestaan.
De voorzitter meende, dat mén ein
digen moest er wordt niet meer ont-
ontvangen. De heer Meertens vroeg of
dat wel goed is, "kan men er zich
niet voorspannen om kinderen in een
huis hij elkaar te doen verplegen, bijv.
op Westhove of is Veldzicht op den
Ouden Vlissingschen weg. niet te krij
gen.
De voorzitter en meerdere andere
heeren achten dit plan niet goed uit
voerbaar, ook niet vanwege de groote
kosten, die aan de verpleging verbon
den zijn.
Men achtte het desnoods mogelijk
peulvruchten en aardappelen bijeen te
.brengen, maar dan staat men weer
voor de kosten van verzending en 'de
voorzitter meende, dat zij, die nog
wat willen afstaan, dit altijd nog kun
nen doen bij het Comité voor nood
lijdend Oostenrijk, Korte Houtstraat
24, den Haag.
Besloten werd om al deze redenen
het comité te ontbinden, m'ocht het
noodig blijken, dan kan men zich al
tijd nog weer tot een comité vereeni-
gén.
De voorzitter hief dan ook het. 'co
mité op met dank aan allen, die daar
bij werk verrichtten, in het bijzonder
aan den heer Dronkers voor zijn velen
arbeid. Met groote waardeering 'her
dacht spr. ook wat wijlen dhr. M. Drab-
be voor 't. comité heeft gedaan ter be
vordering vooral van gemakkelijke ver
zending en douanenformaiiteiten.
Waar ruim f 70.000 verzonden is,
meent spr., dat met groote voldoe
ning op het werk mag worden te
ruggezien.
Ingaande op morgen koimt er een
belangrijke wijziging in de lichting der
postbussen, die op verschillende plaat
sen 'in de stad staan. Men lette er
wel pp, dat men nu na de buslichtin
gen, aie des avonds plaats hebben
tusschen 9.45 en 10.45 niet meer kan
posten voor den eersten trein den yol-
enden morgen. Dan moet men naar
iet Postkantoor of het Station. Alleen
des Zaterdags en Zondagsavonds kan
men in de stadsbussen terecht voor
den eersten trein, des Zaterdags tot
's nachts 6.25 tot, 7.25 en Zondags
tot 1215 tot. 1.15.
Voor de bewoners va;n "Nienw-Mid-
delburg hebben wij bovendien nog de
heugelijke mededeéling;, dat de kleine
bus in de Jacob Catsstraat bij den Sin
gel, binnenkort wordt vervangen door
een gewone staande bus op den hoek
van de Jacob Cats- en de Zacharias
Jansenstraat.
Goes, Gisteravond werd op uitnoo-
diging van een desbetreffend comité
in bet Schuttershof een vergadering
gehouden teneinde te bespreken of en
zoo ia op welke wijze er op 31 Aug.
van het volgend jaar, blij gelegenheid
van de 25-jarige herdenking van de
kroning van H. M. de Koningin zal
worden feestgevierd. Velen hadden aan
deze uitnoodiging gevolg gegeven. Als
voorzitter fungeerde de F.delachth.
Heer Hajenius, burgemeester, die de
vergadering opende en de vele aan
wezigen welkom heette. Met een en
kel woord zette spr. het doel Van de
bijeenkomst uiteen en schetste bet ont
staan van het comité. In Goes heeft
men altijd veel gevoeld voor het
Oranjehuis en voor de feestelijkheden
heeft men zich steeds veel moeite ge
troost. Vanavond dient nu besproken
te worden: acht men feestvieren op
31 Aug. 1923 wenschelijk en zoo men
hiertoe hesluit, hoe dient aan deze
feestviering: eenige leiding gegeven te
worden.
Dhr. Jansen, als afgevaardigde van
de buurtvereeniging Nieuwstraat zegt,
dat deze vereeniging volgend jaar 25
jaar bestaat en reeds plannen heeft
voor een feestviering op eigen gelegen
heid.
Dhr. Donner meent, dat de te vor
men hoofdcommissie in overleg jmet
de diverse buurtvereenigingen zal moe
ten treden, om verdere plannen, ook
van de geldinzameling, te bespreken.
Iedere buurtvereeniging dient nu spoe
dig te vergaderen.
De voorz. doet eenige mededeelin-
gen over het program van 25 jaar
geleden. Toen heelt men drie dagen
feestgevierd, en stond op het plroigram-
ma: bedeeling der armen, straatversie
ring, klokgelui, herdenkingsdienst, mu
ziek, optocht, kinderfeest, vuurwerk,
enz.
Dhr. Molhoek wil alle buurtveree
nigingen pertinent, de medewerking
aan een algemeen feest afvragen. Er
moet algemeene samenwerking zijn.
Dhr. P. C. 'Labrijn vraagt of er con
tact is met het algêmteen landelijk hul
digingscomité. Den voorzitter is hier
van niets bekend.
De voorz. stelt daarna namens bet
voorloopig comité voor een alge'm'ee-
ne hoofdcommissie te benoemen, be
staande uit de heeren: D'. D. v. d.
Bout, mr. J. H. M. Stieger, F. G. C.;
Rothuizen, J. v. Dij'k, P. Oosterbhan,
C. T. Ruben, A. D'. F. v. d. Wart,
J. V. Oosten, C. Kloosterman (beiden
hoofd eener school), M. de Jonge Mz.,
G. Gheijsen. Ds. P. J. Steinz, pastoor
Dolle, ds. R. J. v. d. Veen, P. C.
Liabrijn, J. Balleaoyen de Jong en Jn.
de Jonge. D'it hobfdoomité zal zich
dan in Verbinding moeten stellen stel
len met de buurtcommissies en ver
dere beraadslagingen daarmee moeten
voeren.
Dhr. Oosterbaan stelt voor de leden
van net voorloopig comité ook in het
hoofdcomité zitting te doen nemen en
dringt ook aan op het allerwege op
richten van buurtcommissies. Met ap
plaus wordt het voorstel aangenomen
om den heer burgemeester te benoe
men tot eere-voorzitter der commissie.
Dhrn. Donner en de Ligny kunnen
niet voldoen aan hel verzoek om ïn
de hoofdcommissie zitting te nemen.
Dhr. Jos Stieger wil aan die uitnoodi
ging wel gevolg geven.
Tegen het voorstel om nu reeds een
hoofdcommissie te benoemen, rijst ech
ter verzet. Dhr. Li. Smit wil daarmee
nog even wachten tot alle buurtcom
missies zijn gevormd. Ook dhr. Oos
terbaan acht' het hoofdcomité dan
eerst compleet, als de buurtcommis
sies haar afgevaardigden hebben be
noemd. Dhr. Hillebrand had gaarne
iemand uit de muziekwereld in het
comité opgenomen 'gezien en betreurt
evenals later dhr. Vienings, dat de uit
noodiging tot deze vergadering zich
tot enkelen heeft beperkt. Volgens den
heer Vienings is zoo iets van een voor
opgesteld plan te bespeuren.
Dhrn. Bastmeijer, Ruben en Moel-
hoek willen het voorloopig comité lie
ver doen aanblijven, tot overal de
buurteomlmissies zijn gevormd of heb
ben vergaderd. Dan kan het voorloo
pig comité toet de besturen der buurt
commissies bijeenkomen om een defi
nitieve hoofdcommissie te vormen. Dit
voorstel vindt, algemeene instemtning
en wordt aangenomen. Echter wordt
er sterk op aangedrongen, dat de
buurtcommissies dan spoedig verga
deren.
Met het zingen van het Wilhelmus
wordt deze tamelijk onvruchtbare ver-
aderinjg, die in een bijna verstikken-
e rook atmosfeer werd gehouden, be
ëindigd.
Reeds vernemen wij, dat door
enkele bewoners van Nieuw-Goes I
hel, initiatief genomen is, om te 'koi-
inen tot het vormen eener Buurt ver.
aldaar. Dezer dagen zullen de bewo
ners Van Bouwplan I worden uitgenoo-
digd tol een oprichtingsvergaderingj.
(Ook in de Adm. de Ruijterlaan lieert
men gelijke plannen.
's-Heer Are'ndskerke. In de Vrijdag 1.1.
gehouden raadsvergadering, waarin de heer
J. Smit, wegens ongesteldheid afwezig was,
werd besloten in handen van Burg. en
Weth. t© stellen otn advies een verzoek
van het Bestuur der Vereeniging „Eigen
Erf" om ©en voorschot van f 11.700, voor
aankoop van een perceel bouwland, ten
einde dit in kleiner perceelen als los land
aan landarbeiders te verpachten,
i Vastgesteld wordt een verordening tot
heffing van keurloon van vee en vleeSch
met de daarop betrekking hebbende ver
ordening op de invordering, waarbij is be
paald, dat het keurloon zal bedragen voor
©en paai'd f 6, voor een rund f 5, voor een
kalf f 2.50, voor een nuchter kalf f 1, voor
©en varken f2.50, voor een schaap f 1 en
voor ©en geit of bok f 0.75. Een verzoek
van de algemeene Nederi. Vereeniging
,,Het Groene Kruis" om subsidie wordt
gewezen van de hand, terwijl op een ver
zoek van het bestuur der Zeeuwsche Po
litiehonden -dresseervereeniging om een
gratificatie gunstig wordt beschikt ©n be
sloten voor dit doel een bedrag in ééns
te verleenen van f 10. Ten slotte wordt
een wijziging aangebracht in de gemeente-
begrooting voor 1922, waarna de vergade
ring door den voorzitter wordt gesloten.
Heirrkenszand. Vrijdag stak spelender
wijs '©en jongetje va'n den timmerman II.
alhier, zijn hand in een aardappelmolen
met het gevolg, dat een zijner vingers werd
afgeklemd, zoodat heelkundige hulp moest
worden ingeroepen
ColIJneplaat, Dezen zomer zijn de on-
weders als het ware langs deze streek
heen gegaan. Gistermiddag echter kwam
onverwachts een bui opzetten. Het bleek,
dat de bliksem was ingeslagen en wel
in de woning van dhr. J. de R. waar
alleen een glasruit werd vernield en
eenige minder belangrijke schade werd
aangericht. Ook de electrische leiding ver
toonde hier en daar eenige stoornis.
Domburg. Wij vestigen de aandacht op
de advertentie in dit nr, waarin de Chr.
Jong. Vereen, aan belangstellenden mee
deelt, dat Donderdagavond half acht ds
Postma van Koudekerk© zal spreken over
het actueel© onderwerp; „Twijfel".
Walsoorden. Donderdag n.m. omstreeks
kwart voor 2 werd brand ontdekt in de
„Bloemfabriek Walsoorden" alhier. De
brand greep snel om' zich heen en in iin
minimum van tijd stond alles in lichte
laaie. De omliggende gebouwen liepen
ook gevaar en de bewoners droegen hun
inboedels dan ook reeds naar buiten.
Spoedig waren de spluiten van Klooster-
zande en Groenendijk ter plaatse en tast
ten het vuur aan. De fabriek kon niet'
behouden worden. Ze brandde totaal uit.
Gelukkig was er bijna geen voorraad,
aanwezig. De belendende perceelen wist
men te behouden; deze bekwamen nog
al wat waterschade. Ook het woonhuis
voor de fabriek bleef gaspaard. Omstreeks
6 uur was men de brand geheel mfeester.
Er staat van de fabriek niet veel meer
dan een paar muren, die mlen waarschijn
lijk no,g zal moeten omverhalen met
het oog op het gevaar, dat ze opleveren.
De marechaussee was onmiddellijk ter
plaatse en zette het terrein af. De burge
meester, die juist thuis kwam!, was ook
spoedig opi de plaats des onheils.
De brand schijnt ontstaan te zijn op
een der zolders.
Men deelt ons voorts nolgj mede, dat
het personeel juist ontslag was aange
zegd tegen volgende Week. De fabriek
zou geheel stil gelegd worden. Verze
kering óp1 beurspolis die den laatsten
tijd met f 75.000 verminderd was, dekt
de schade. N. Z. Ct.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Giessen-OudkerkG. S. Seve-
rijn, cand. te Dordrecht.
Bedankt voor Maassluis door P. G. de
Veij Mestdagh te Wassenaar; voor Dsselstein
door J. G. Woelderink te Randwijk; voor
Oosterwolde door G. A. Pott te Oud-Beijerland
voor Nieuvv-Beijerland door E. H. Jonker te
Waspik.
Geref. Kerken.
Beroepen te Klundert: P. Deddens te Den
Brief; te Beetgum: J. van Herksen te Twijzel.
Aangenomen naar Vlissingen door P. Ch.
van der Vliet te Hazersvvoude.
Bedankt voor Hellevoetsluis door F. H,
van Loon te Bergum.
KRUININGEN. Wij meldden Zaterdag als
datum van vertrek van ds Willemse 19 Nov.
1916; dit moet. zijn 10 Nov.
Te AVageningen is, 84 jaar oud, overleden
Mevr. de Wed. floeversCrans, weduwe van
wijlen ds W. Hoevers te Den Haag, die jaren
lang, tot aan zijn dood in 1880, de eeniga
moderne predikant aldaar is geweest,
Ds B. van Schelven. Een liberaal
blad Het Handelsblad geeft omtrent
dezen predikant, die na 50-jarigen dienst,
waarvan bijna 40 jaar te Amsterdam, Zondag
van zijn gemeente afscheid genomen beeft,
bet volgende waardeerende getuigenis:
Met ds Van Schelven, die deze week zijn
afscheid gepreekt heeft als predikant der Ge
reformeerde Kerk alhier, en die vandaag
gehuldigd wordt door zijn gemeentenaren,
mede ter herinnering aan zijn gouden dienst
tijd, gaat een bekend Amsterdammer uit het
volle leven van onze hoofdstad heen,.
Een man van meer dan gewone allure en
besogne. Indien de Nederlandsche Calvinis
tische Kerk, als de Hongaarsche, bisschop
pen kende, dan zou hij een bisschop geworden,
zijn. Zóó was zijn positie. Alle predikanten
zijn, naar het vaderlandsch Gereformeerd
kerkrecht, gelijk in rang, jongp sn oude,
knappe cn eenvoudige. De heer Van Schelven
was echter een geboren regeerder.
Zijn kracht kwam niet uit alléén in don
kerkeraad, of ter „meerdere" vergadering, als
die van Classis, particuliere en generale Sy
node. Hij was een uitlegger van het Woord
Gods, die tot in zijn grijsheid de gemeentel
in grooten getale om zijn kansel verzamelde.
Een pastor,, die zijn herderlijk werk tot
voldoening van de lastige stadskuddc volbracht.
Een catecheet, die de veeleischende jongens
in hel over het algemeen minst gewaardeerde
„leer"-uur van de heele week, wist te boeien
on te binden. Toch vooral een leider. Een,
fijne kop, die de balsturigheid, welke in samen
komsten van calvinistische onverzeitclijkeu wel
eens tot uiting komt, altijd wist te bedaren.
Rustig in do woeligste bijeenkomst. De leiden
de hand in den Amstordamschen kerkeraad,
de kerkvader der Gereformeerden in Noord-
Holland, de president der Synode meermalen.
Een man van vaste lijn, die niet van
transigeeren wist ten opzichte van het be
ginsel. Ilij wass „steil", was van jong-Gerefor-
moerden geen vriend. Afkeerig van N. C.
S. V.-arbeid, tenminste voor de Gereformeerde
studenten. Een trouwe waker op het' Ge
reformeerd erf, die zich moeilijk vinden kon
in gematigder denkbeelden, dan die hijzelf
in de middaghoogte van zijn leven had ge
propageerd. Een Christen, die bijzonder de
kerk altijd weer voorop zette. Eon „deftig
dcininé", 'eindelijk, die nooit naar populariteit
heelt gestaan en ze ook niet gekregen heeft.
Een regenten-type van het hout der 17e
eeuwers écht wagenschot 1 die in de
zeer democratische kerkinrichting der Gere
formeerden toch veel heeft tot stand gebracht.
Na een leven van veel en vruchtbaar ar
beiden, hoopt hij nu in Blöomendaal zijn
levenseinde te gaan slijten.
Oordeelt niet.
Aan, den jongsten Zeeuwschen brief
van dr Gunning in Pniël is het volgen
de ontleend
Gij zijit zoo vreeselijlk verbaasd en ver
ontwaardigd over dien man, die na ve
len, zooals g|ij zelf bevestigt, tot groo
ten zegen te zijn geweest, thans in de
gevangenis zit voor grove oplichterij, en
gij voegt daar de gebruikelijke uitvallen
over de vrome huichelaars" en „die-
schijbheilige fijnen" aan toe, die men na
elk dergelijk lamentabel geval in pers
en gesprekken tegenkomt.
Waarom hebt gij! daar blijkbaar zulk een
stil 'ge no e g en in? Kent gijl dien onge
lukkige, zijn huiselijke omgeving, zjjin op
voeding, zijn voorgeslacht (want reken
er op, de macht der erfelijkheid is geeni
grapje!)
Kent gij uzelven? Ku,nt gij; uw leven
overziende, getuigen: het was smetteloos,,
en durft gij verzekeren dat dit tot den dag
uws doods aldus blijven zal?
Hebt gij wel eens gelezen hoe Paul us,
die held des gjeloofs, die man, in \vien
Christus leefde gelijk in weinigen vóór
of na hem, spreekt over die andere
Wet, die in .zijn vleesch zich gelden:
laat en die hem somis tot aan de grens
der vertwijfeling brengt?
Gij schrijft die afdwalingen toe aan
„onze ongezonde cultuur". Gij eet boo-
nen en apennootjes. Gij zijt vegetariër
en drinkt uitsluitend water. Gij weegt
nog geen honderd pond en draagt winter
en zomer slechts de onmisbaarste klee-
ren, „die deze verrotte beschaving ver-
eischt". Anders liept gjj waarschijnlijk
poedelnaakt. Broeder, ik ken de wereld
der hedendaagsche asceten maar wei
nig, maar mag ik u een paar voorbeel
den van bekende menschen uit de histo
rie opnoemen?
Charles de Blois, oom van den beken
den Jan van Blois van Gouda en Schoon
hoven, was een strijdbaar held, die in,
1364, dap'pler vechtende naast Bertrand
du 'Guesclin en Beaumanoir, bij' Anrai
sneuvelde.
Toch was hij levenslang een voorstan
der gelijk gij! van het „ten onder houden
van het lichaam". Hij sliep naast het bed
van zijn vrouw opi den grond en op
stroo. Hij biechtte iederen avond en
droeg een haren boetekleed. Bij voorkeur
ging hij op de kerkhoven bidden, en
toen zij eens, uit eerbied voor zijn vorste
lijke grootheid, den weg, dien hij gaan
moest, 'met stroo en dekens bestrooid
hadden, koos hij opzettelijk voor zijh
bloote voeten een amder pad en liep zich
de voetèn zóó stuk dat hij' in vijftien we
ken niet gaan kon. D'e Roomsche Kerk
heeft hem om zijn verbazende vroomheid
dan ook zalig gesproken. Toch had die
Wonderlijke heiligjeeen bastaard.
D'e kerkhistorie heeft ons Let portret
van velen derzulken geteekend. Daar hebt
gij' den geweldigen Kartuizer, Dionysius,
doctor ecstaticus, raadgever van Filips
den Goede en van tal van andere grooten
dezer aarde. Hij schreef 45 quarto doelen
vol en kon alles van zijn lichaam ver
gen. Zonder walging, ja bij voorkeur,
gebruikte hij bedorven spijzen, boter met
wormen, kersen door slakken aangevre
ten, die hij ook m'et genoegen oppeuzelde.
Te zoute haring hing hij' op tot ze rotte;
hij at liever stinkende dan zoute dingen.
Daarover schaamt hij zich niet, maar
wélover de ecstasen, die hem soms'
te beurt vallen en waarin hij de heerlijkste
visioenen en zielsgenietingen heeft.
Het is een gevaarlijk werk zichzelven
heilig te maken in plaats zijne heiligheid
alléén in Jezus Christus te hebben.
Niet alles wat blinkt is goud en er
zijn ook valsche parelen. Velen, óók onder
hen, die een grooten naam van heiligheid!
of rechtzinnigheid hebben dat laatste
geldt in ons vaderland nog vrij wat meer
zijn innerlijk vreemd aan God en Zijn
leven, en wellicht zitten er wel in de.-
