EKT P? eerste"blKdT IDDELBURG. Mo SÖ8 Zaterdag 3© September 19%% 36e Jaargang P'l BAÜK-ASS0CSAT1E ZENumcHmmio Middelburg. De nieuwste PARAPLÜIES Zeeuwsche «bloem ■fVTEN fj13 e Snikerijelen. Dit lie Pers. Buitenland. KANTOOR QOES CREDIETEN - EFFECTEN - COUPONS DEPOSITO - REHEMSNG-COURUNT alorifères, Geëmailleerd andere. ring i van jende bekend. in de f ij n s t e tot de aller goedkoopste rkt - lezers zou gaarne ngen hebben over van f500, f 1000 onder letter S dit blad te Goes. Knecht lankomende Me benoodigd, Dit nummer bestaat uit twee bladen FEUBLLETQM. "t- 'j Uw ontbijt de jn „De Groene Draak" DELBURG. bloem staat onder iet bureau voor het levensmiddelen te >r het plaatsen van ies v. d. Alg. Coöp. 5R. NEDERLAND", ichten aanInspectie 57 te Schoondijke. koop: f'imh ve Menwagens, 1 HAMSE, Wagen- d. KOOP: f j f rie (18 mnd), Loop- voer Stalmest, bij V, Stat., Zoutelande. KOOP: t! ndel BAURDOUX, ;rstond jb H. G. DE JONGE, !S. |ende knecht f'/' P. DE VISSER, ïtplicht DEES, Biezelingi E BEEK EKonin® 3 vraagt met Nov. gnstbode.^ r. DEKKER, Meliskerkc. eid gevraagd en icerne klaver te te Koudekerke. Jè. UIJFHOUT, y y*- Biggekerke t Mei R, Oostkapelle. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tiel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel', no. 259 De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. A b o n n e m en ts prljt: Per 3 maanden, franco per pott f 3.— Losse nummers f 0.05 Prijs der Advertentlën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct, Bij abonnement belangrijke korting. Stervend Rusland. Wij verzonden nu aan het Nansen- Comité in totaal f83. Wij blijven ons bereid verklaren voor doorzending uwer gavenOok de kleinste glfit wordt, dankbaar aanvaard. Wij ontvin gen nu weer ivanN. N. te Goes f 2.50; X. IJ. Z, f2.50; A. van A. geb. de K. te N. f2.50; N. N. te Schoondijke 5; N. N. te O.-V. f 10. Totaal f22.50. Nederland iein Noorwegen. Ten slotte beeft onze Koningin ook Noorwegen bezocht en daar kon de vreug de onvermengd zijn, want Nederland en Noorwegen hebben, voor zooverre wij we ten, nog noo.it met elkander gestreden. In de Deensche gelederen hebben vroe ger ook Noren tegenover ons gestaan. Misschien kwamen de Noormannen vroe ger ten deele ook uit Noorwegen, ofschoon gewoonlijk, zooals wij reeds in een ander artikel opmerkten, Denemarken als hun zetel wordt aangemerkt, maar het zelf standige rijk: „Noorwegen" is nog jong en beeft als zoodanig nog bijna geen ge schiedenis. In die weinige jaren evenwel waren do betrekkingen bij uitstek vrede lievend. Aanvankelijk is Noorwegen zelf standig geweest, maar reeds zeer vroeg kwam het land onder Denemarken. Eerst heeft d« Unie van Calmar van 13971450 de drie Noorscbe rijken vereenigd, maar toen die Unie was verbroken kwam Noor wegen onder Deensche heerschappij. Dat duurde tot 1814 toen bij den vrede van Kiel Noorwegen bij Zweden werd gevoegd. Deneinarken moest worden gestraft omdat bet een bondgenoot was'geweest van Na poleon. En terwijl de andere verbondenen, na Leipzig, Frankrijk binnen vielen, ging de vro©g.ere Fransche maarschalk Berna- dotte, die door den kinderloozen Zweed- schen koning als troonopvolger was aan genomen, Noorwegen veroveren. Hij wilde wel strijden tegen Napoleon, maar niet d© grenzen schenden van zijn vroeger va derland en scheidde zich dus na Leipzig van zijn bondgenooten af. Reeds toen, in 1.814, trachtten d© Noren weer geheel zelfstandig t© worden. Zij begeerden niet het Zweedscbe juk tegen het Deensche te i'uilen. Zij voelden de kracht in zich op eigen beenen te .sf^an en hebben in 1905 hun wil doorgezet. Inmiddels was de geschiedenis van de vereenigd© landen bijna voortdurend een a geschiedenis geweest van strijd. Aanvan kelijk ging "alles nog redelijk goed. In 1864 werd zelfs het vijftigjarig bestaan der vepeeniginjg van beide landen ook in Noorwegen gevierd, al was het dan ook niet met zooveel hartelijkheid, als in Zwe den, maar de d'emocratische begrippen vooral brachten steeds meer verwijdering. De Noren waren uiterst democratisch en radicaal gezind, terwijl de meer aristocra tisch© Zweden met een zekere minachting' neerzagen op de minder welvarende en minder, beschaafd© Noren, die niet, evenals de Zweden, op een helden-tijdvak konden wijzen. Geleidelijk begonnen ten slotte de Noren stuk voor stuk hun zelfstandigheid aan de onwillige banden der Zweden te ontwringen. Eigen taal, eigen leger en eigten vloot, eigen vertegenwoordiging, eigen financiën, eigen administratie, eigen vlag, eigten wapen, eigen ridderorden, dat waren ten slotte de vruchten van jarenlam- Getrouw aan de Hollandsche Vlag. In de Indische geschiedenis treffen we we weinig voorbeelden aan van belange- looze trouw aan het Neideirlandsch gezag van de zij'de der Inlandscbe vorsten. Eigen belang en vrees bepaalden gewoonlijk hun houding, zoodat van troiuw eigenlijk .gtesn sprake was. Een treurig bewijs daarvan gaf de re gent van Rangkalang op Madoera in 1811. Hij had. vele redenen om de Hollanders dankbaar te zijn; Daendels had hem en zijn zonen mtet gunstbewijzen overladen. En toch koos de Regent bij' de eerste ver schijning der Engelschen op Madoera de zijde der veroveraars. Hij liet zelfs de dienaren der regeering in zijn gebied op pakken, binden en aan de Engelschen uit leveren. Zijn beide zonen, die met 1000 man naar Java overgestoken waren op de oproeping van Janssens, liet hij terugroepen, toen gen strijd, maai' toen de Noren eindelijk ook eigten consuls begeerden en eigen diplo maten, toen barstte de boml los. Zweden had de houdinig der Noren lang verdra gen en ter wille vaji :den vrede veel toe gegeven. De koning van Zweden had van de zijde der Noren vele beleedigingen moeten verburen, vooral als bij Noorwe gen bezocht en het bijna jaarlijks moeten aanzien, dat de Noorsche afgevaardigden op kleingeestige wijze beknibbelden op' het inkomen der kroon, maar toen de Noren voor het uiterlijk de souvereiniteit van Zweden aantastten, was het m'et toe geven uit. De koning weigerde in 1905 de w'et te bekrachtigen, die aan Noorwegen eigten consuls gaf en toen was de cri sis acuut geworden. Zweden stond toen voor de keuze om; met geweld van wapienen de Noren te dwingen in de Unie te blijven, zooals Noord-Amerika gedaan had mlet de Zui delijke staten en Oostenrijk met Hongarije, of om aan d© Nonen, zonder strijd,' vol ledige zelfstandigheid toe te staan en wijselijk koos het, ten slotte 'de laatste partij. Het liet Noorwegen geheel los, zooals wij1: België en Denemarken: IJsland, en van dat ooigenblik af werd de verhouding tusschen beide landen weer vriendschap pelijk. Noorwegen bood .zelfs aan een Zweedscben prins de kroon over Noorwe gen aan, zooals de Belgen aanvankelijk onzen Erfprins als koning hadden begeerd en eerst, toen de Zweedsche koning wei gerde; Idlaarin toe te stemmen, werÜ eon Deensche prins o,p den Noorschcn troon geplaatst. Een ding stond bij de Noren vast, hoe radicaal en hoe democratisch zij' ook waren, zij wilden liever een vreem den vorst, die, omdat hij erfelijk was, buiten en boven de partijten staan kon, dan een republikeinsch land dat door partijschap werd verscheurd en wij kun nen dat inzicht slechts waardeeren. Economisch is de toestand van Noorwe gen niet ongunstig. Die welvaart is toene mende. Het land; heeft een zeer groote han delsvloot en uitstekende zeelieden. De Noren zijn voor een groot deel vracht vaarders, wat zij vroeger ook waren. De landbouw heeft in Noorwegen niet veel te beteebenen, omdat de grond er zich niet altijd toe leent, maar het land heeft veel hout, veel visch en rijke mijnen. Noorwegen gaat dus een schoone toe komst tegemoet. Politiek is het nu tot rust gekomen. Het heeft van buitenlandsche vij anden weinig te vreezen. Een groot leger en «en sterke vloot heeft het nietnoodig. Het kan zich rustig blijven, ontwikkelen en zich geheel wijden aan de werken des vi"e- des. Het heeft dus alles wat een klein land behoeft en zooi heit nog eenige jaren kan doorgaan op den nu ingeslagen weg van eigen nationaal leven, zal het zich steeds meer op het gebied der beschaving doen gelden. („Nederlander") De ernstige toestaind. Hoe gevaarlijk en gespannen de toe stand in het nabije Oosten nu is moge blijken uit het feit, dat de Britsche mi nisters gedurende de laatste 48 uur reeds vier of vijf maal kabinetsraad hebben gehouden. Over den oogenblikkelijken toestand 'zegt de „Times", dat alle uiterlijke tee kenen er op wijzen, dat de situatie, zooi- als die aan de regeering bekend is, ern stiger isdan het publiek meent. Voor de verdediging 'van Oonstantinopel en de zeeëngten zou heel wat meer mi litaire macht moeten worden gebruikt, dan het hem bleek, dat de Engelschen op dit oogenblik de machtigste waren. Bij .dat lafhartig gedrag steekt de han delwijze van den Regent van Soemenap zeer gunstig af. Zijn geschiedenis en die van zijn even dapperen zoon willen we in 't kort mededeelen. Vooral voor onze inlandsche leerlingen 'lijkt deze geschiedenis mie> <zieer geschikt' om te vertellen. Na de voorspoedige ver overing van Java in 1811, sloegen dei Engelschen ook 'toog op Madoera. De Regent van Soemenap Panembahan Nota Koesomo, trachtte de landing der Engel- 'schen te beletten. Met zijn dappere Madoeireezen streed hij manmoedig tegen de veroveraars en dreef hen tot tweemaal toe terug. Het mocht echter niet baten: ook op Madoera werd de driekleur neergehaald tot groote droefheid van den Panembahan. Korten tijd daarna stierf de oude vorst. Op zijn sterfbed liet hij zijn z,oon belo ven, dat hij hem onder de Hollandsche vlag begraven zou. Getrouw aan zijn belofte; liet de Prins twee Hollandsche vlaggen boven het lijk zijns vaders hangen. WERTHEBM GGMPERTZ 5834 EN CRE5IIETVEREENIGING 1853. GROOTE MARKT 24 TEL. INTERC. No. 41 en 227 BRMD. m INBRAAKVRïJE KLUIS STICHTING het publiek tot nog to© wel durft ver moeden. Fn de positie van Thraeië ver oorzaakt niet mimici- bezorgdheid, dan de Dardanellen of Constantinoipel. De Turksche verklaringen, dat den na tionalisten moet worden toegestaan, naar Europa over ,te steken, om. aldaar hun broeders in Thraeië te beschermen tegen do z.g.n. gruwelen d>*r Grieken, zijn maar al te zeer herhaald. Khemal Pacha is naai' Angora vertrok ken, waar hij de nationale vergadering zal raadplegen over de uitnoodigingsnota der geallieerden. Franklin Bouillon is Imede naar Angora gereisd. De Khemalisten in de neutrale zóne zijn bij hun opmarsch bij, de eersle ver sperringen der Engelsche troepen aange komen. Men hoopt door onderhandelingen t'usschen de plaatselijke commandanten te komen tot instelling eener voorloopige neutrale zóne. Zelfs in üuitschland oefenen de Oos- tersche gebeurtenissen hun invloed uit. In Beieren is in verband met de Turk sche successen een nieuwe monarchis tische actie ingezet. Ëncherich hield een opruiende rede legen de rijksregecring. Overal schijnt krachtig monarchistische propaganda gevoerd te worden. Over de omwenteling in Griekenland wordt nog gemeld, dat het volk zich den revolutiedag samendrong in de straten, doch dat de troepen, geholpen door re servisten, die pas onder de wapenen wa ren geroepen, en nog geen uniform be- (zaten, de orde in de stad wisten te hand haven. Tegen elf. u:ur kwam het bericht, dat muitende troepen, voorafgegaan door cavalerie en verkenners, nauwelijks nog 30 kilometer van de stad af waren an dat zij vasthielden aan hun eisch, dat de koning zou aftreden. Terwijl de troepen de menigte van de pleinen en hoofdstraten verdreven, be gon het plotseling: te regenen, na een periode van absolute droogte, die meer dan twee maanden had geduurd. De bij- gelooviige menigte, die zich herinnerde, dat in 1917 ook een periode van lange droogte den dag," dat Constantijn voor den eersten keer afstand deed, eindigde, zag er een voorteeken in van den a.s. troonsafstand. Overal klonken hoera's voor Venizelos. De koning bracht een onrustigen nacht door, terwijl zijn ministers delibereerden en het onderling oneens bleven. Tegen vijf 'u'ur 's morgens bracht Papou- los het bericht, dat de stad zou worden bestormd tenzij de koning aftrad. Daarop teekende, na eenig verder beraad, Con stantijn te 9 'u'ur de acte van afstand, die reeds te twaalf uur in facsimile ge drukt overal werd aangeplakt. (De opvolger, Koning George, is de oudste .zoon van koning Konstantijn. Hij werd in 1890 geboren, en h'uwcle het vorige jaar prinses Elizabeth van Roeme nië. Toen' koning Konstantijn de eerste Die Engelschen zagen het met leede oogen aan, maar konden er niets aan doen. De dag van de begrafenis brak aan en de twee vlaggen gingen mee in den stoet. Maar dat was al te erg. De Hollandsche vlag was immers uit Indië verdwenen. De Engelsche gezagvoerder gelastte den Prins de beide vlaggen weg te nemen. Als hij dan met alle gewield vlagg'en wilde gebruiken, dan moest hij maar Engelsche nemen. Onverschrokken antwoordde "de Prins: „Ik volbreng de bevelen, die mijn vader m'ij op zijn sterfbed gaf. Ik beloofde mijn vader, liever te sterven, dan de Hollan ders ontrouw te warden". De Engelschen waren woedend, maar iduxfden geen geweld te gebruiken; ze wisten, dat de krissen der Madoereezen zeer los in de scheede zaten. Uit protest verlieten ze echter den kraton en weiger den den overledene de laatste eer te be wijzen. De begrafenis had verder onge stoord plaats. Op het graf va,n den Sultan werd de Nederlandsche vlag geplant en zeven dagen lang wapperde daar de drie kleur, beschermd door een wacht van 100 getrouw© Madoiere-ezen. anaal aftrad, in 1917, inoest hij, alhoe wel hij de oudste rechten had, voor zijn broeder Alexander plaats maken. De ge allieerden wenschten hem toen niet als koning te aanvaarden, daar hij, naar het heette, te veer onder den invloed zijns vaders stond.) Turkije. Mohammed VI, do Sultan, die volgens ©en bericht in de N. R. C. thans inderdaad aan zijn needs ©enigen tijd aangekondigd voornemen.' om af. te treden gevolg schijnt te hebben gegeven, werd 3 Juli 1918, na den dood van zijn broer Mohammed V, tot den troon geroepen. Mohammed VI was een zwak vorst en regeerde, siuds hij zich niet tegen de onderteekening van het vre desverdrag te Sèvres had verzet, no.g al- leien bij d© gratie der geallieerden over het door hen bezette gebied, waar dan. nog d© hoog© commissarissen de lakens uit deelden. Naar men weet, heeft Moestafa K ern al, dien de Sultan twee jaar geleden ter dood had laten veroordeelen, gewei gerd het hem door Mohammed gezonden telegram van 'gelukwens ch in ontvangst te nemen. Daarmede was het pleit tegen Mohammed beslist, zijn aftreden nog slechtseen kwestie van dagen. Abdoel Medjid, de troonopvolger, is de tweed© zoon van sultan Abdoel Aziz en den 30en Mei 1.868 aan den Bosporus ge boren. Mohammed VI en Abdoel Medjid zijn volle neven. De nieuwe Sultan, over wien de N. R. C-. in haai' avondblad van Woensdag «enige bijzonderheden heeft mee gedeeld, heeft zijn sympathie voor Kemal en zijn verdriet over den smaad, welken zijn neef over het land gebracht had, nim mer onder stoelen of banken gestoken. Na Abdoel Medjid is prins Selim, de oudste zoon van Abdoel Hamid II, aan dte beuri van opvolging. Zuid v r lichten-sc haarschte. De „Evening News" brengt het voor de Engelsche gastronomen verbijsterende nieuws, dat de nooit-volprezen en wereld vermaarde plum-pudding, zonder welke het in Engeland nu eenmaal gteen Kerstmis kan zijn, z'n bestaan voor dit jaar op allerge vaarlijkste wijze bedreigd ziet. Een deskundige op het gebied van den handel in zuidvruchten heeft dit nieuwtje aan het blad meegedeeld. De oorzaak? De gebeurtenissen in Smyr na, die de prijzen van gedroogde vruch ten reeds tot het dubbele der oorspron kelijke noteering hebben doen oploopen, zoodat een rozijnen-, krenten- en vijgen- duurt© en schaarschte niet meer ver ver wijderd schijnt. Het is nu de tijd, waarop de koopers hun bestellingen voor het Kerstmis-fruit doen. Maar daar groote hoeveelheden vij gen en rozijnen te Smyrna verbrand zijn, zal de aanvoer in Engeland vermoedelijk: gering zijn. Een troost, alhoewel een schrale, blijft Ten slotte hadden de Engelschen res pect voor zooveel trouw en benoemden den Brins tot opvolger van zijn vader. Deze prins wordt door Hollanders en Engelschen om '.strijd geprezen om zijn rechtschapenheid en trouw. Zijn kennis van de oude Kawi-taal, waarin hij zich Idoor de Baliërs had laten onderwijzen, maakte hem onmisbaar voor Raffles bij Idiens studie van Java's oudheden. Vele oude inscripties zijn door hem ontcijferd. Raffles getuigt van hem, dat hij ©en schat van kennis bezat, waardoor hij' allen, die met hem omgingen, aantrok en verbaasde. Ook zijn belangstelling voor de hem toe vertrouwde bevolking wordt zeer gepre zen. Ofschoon de Prins een goed vriend van Raffles was, zag 'hij in 1816 toch met groote blijdschap de Nederlandsche drie kleur terug, waaraan zijn vader hem een maal trouw had doen zweren. In 1825 nam' hij eerst deel aan den 'veldtocht tegen Boni ©n toen in datzelfde jaar Ddpo Negoro de oproervaan ontplooi de, was .de Prins dadelijk bereid om met zijn dappere Madoereezen aan de zijde der gouvernemjep te troepten te strijden. overspanning, slapeloosheid, onrust. Gebruik MIJN HARDT'Ó Zenuw-da biet ten. 1st. iW Per koker>75d. bijApolh. en drogisten. er voor de plum-pudding-liefhebbers nogj over. En dat is deze, dat de verpakte, fa briekmatige' plum-pudding niet onder de gevolgen van den oorlog in het Oosten zal te*lijden hebben. De voor die pudding be- noodtgde vruchten zijn reeds lang' geleden; gekocht. Maai' wat gaat er boven de versche, eigen .gemaakte plum-pudding? De toestand in de hongersnoodgjebieden in Rusland. Het onders tteuniings comité van Nan sen publiceert het volgende communiqué: Dl' Hugh, lid der afdeeling voor de epi demieën van den Volkenbond, rapporteert in ©en telegram uit Moskou, dd. 18 Sept., dat d© toestand veel ernstiger is dan men bij het begin van den zomer had voorzien. Hongersnood ten besmettelijke ziekten' hteerschen in de gouvernementen Nikola- jef, Odessa en Cherson. De typhus is over al verspreid en er wordt geen enkele maat regel genomen om die ziekte te bestrij den. Die autoriteiten beschikken zelfs niet over voldoende levensmiddelen om de hos pitalen daarvan t© voorzien. Men. verwacht dat tegen half November d© voorraad levensmiddelen zal zijn uitge put, zoodat dan meer dan 2.000.000 men- schen gebrek zullen lijden. Volgens de jongste onderzoekingen is in het Wolgagebied een tekort van een mihioen ton graan. Volgens alle rapporten der buitenlandsche missies zal de hon gersnood in dit gebied binnen drie maan den algemeen zijn. Bedding door trouwriniglen. Onder de 61/2 millioen inwoners van Oostenrijk zullen er zich naar. oppervlak kige schatting, ongeveer 2 milUoen be vinden die getrouwd zijn en dus trouw ringen dragen. Deze ringen zijn in Oosten rijk, zooals in alle beschaafde landen, meerendeels van goud. Dit feit heeft, volgens de „Tel.", een ■genialen kop op de idee gebracht een deel van de gouddekking der nieuwe Oosten- rijksche circulatiebank te putten uit de trouwringen der Oostenrijkers. Een trouwring heeft gemiddeld een gewicht van 5 gram en vertegenwoordigt een waarde van 14 kronen in goud. Twee millioen tro'uwringen beteekenen dus ,28 millioen kronen. Wanneer n'u alle ge trouwde menschen hun ring ter beschik king van den staat stelden zöu dus onge veer een derde van 't kapitaal der nieuwe circulatiebank reeds opgebracht zijn. Na tuurlijk kunnen niet zonder meer alle trouwringen opgevorderd worden, doch daar de aandeelen der nieuwe circulatie bank de waarde van 100 Zwitsersche franken zullen hebben en deze aandeelen in vieren gesplitst Uitgegeven kunnen worden zoo zou ieder getrouwd paartje tegen afgifte der trouwringen bezitter kunnen worden van zulk een vierde aan deel en nog genoeg geld terug bekomen om zich twee ijzeren of andere ringen te laten maken. De idee is er, n'u nog de wet en dan de ringen als het tenminste niet blijkt, dat het grootste gedeelte der Oostenrijksche trouwringen al lang bij de bank van leening verpand is. Korte berichten. Alle onderwijzers van de lagere scho len in heel Salzburg hebben het werk gestaakt, omdat aan hun eisch van on verwijlde uitbetaling van achterstallig sa- De Gouverneur-Generaal van der Ca- pellen vond, dat de dappere vazal recht had op een bijzondere onderscheiding. Hij1 mocht zeker wel dezelfde belooning heb ben, die den regent van Bangkalang door de- Engelschen geschonken was als loon voor zijn verraad. De Prins, die tot nu toe den titel van Panembahan gevoerd had, werd door den Landvoogd op een schitterend feestmaal genoQ'digd en ontvang daar den persoon lijken titel van Sultan, onder den naam van Pakoe Nataningrat. De Prins was diep ontroerd en ver klaarde, dat zijn trouw aan het Gouver nement er niet door vermeerderd kon worden, daar die reeds volkomen was. Hij zou er naar streven den Sultan niet minder aangenaam aan het Gouvernement te doen zijn, dan de Panembahan geweest was. i Nog vele jaren heeft de brave Vorst de belangen van zijn onderdanen behar tigd; in 1854 overleed hij1 in zij'n kraton in den ouderdom van 73 jaar.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1922 | | pagina 1