Kerknieuws.
Onderwijs.
Predikbeurten.
Gemengd Nieuws.
Allerlei
Telegrammen.
Financieels Berichten.
Leestafel.
Thtlen. In de Woensdag gehouden
buitengewone vergadering van Ingelanden
van het Waterschap De Vrije Polders
onder Tholen, is eervol ontslag verleend
laan den Waterbouwkundige Z. v. d.
Velde die een benoeming te Scherpenisse
heeft aangenomen. Besloten werd mot
groote meerderheid van stemmen (28 te
gen 15) om het tractement van den
nieuwen titularis vast te stellen op f 1500
met vrij1 pensioen. De vorige titularis ge
noot f 2250. Mede werd met hetzelfde
aantal stemmen besloten voorloopig een
tijdelijk waterbouwkundig ambtenaar aan
te stellen voor den tijd van 2 jaar vanaf 1
Nov. 1922 tot 1 Nov. 1924.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Jisp E. K. Groeneveld,
emeritus pred. te Rotterdam; te Zeven
bergen B. N. B. Bouthoorn te Wapen
veld; te Kootwijk W. L. Mulder te
Benthuizen.
Aangenomen naar Oterleek door J. C.
A. Nijenhuis Ockhuisem te Winkel;
naar Jukwerd door A. J. Schop te Bak-
keveen
Chr. Ger. Kerk.
Beroepen te Ulrum C. v. d. Zaal te
Deventer-.
(P r o f. d r P. J. ,M u, 11 e r. f Gisteren
is te Voorburg op 68-jarigen leeftijd over
leden prof. dr. P. J. Muller, oud-hoog-
leeraar in de Godgeleerdheid vanwege
de Nederl. Herv. Kerk aan de gemeente
lijke universiteit te Amsterdam) van 1890
94, voordien predikant bij de Ned.
Herv. Gemeenten te Steenwijkerwold 21
Sept. 1879, Wolsum 1882, Nijmegen 1884,
Rotterdam 1888. Na zijn aftreden als
hoogleeraar was bij Waalsch predikant
te Haarlem 1896, emeritus 1 Febr. 1902;
daarna (19041909) predikant der Ned.
Herv. Kerk te Ej-etoria, waar hij tevens
leider van de theologische kweekschool
was. Na zijn terugjkeer in 1909 vestigde
bij Êfich te 's Gravenhage, waar hij ge
durende ongeveer 10 jaar- het voorzitter
schap heeft waargenomen van de Chr.
Vereen, van Jonge Mannen, waarvan hij
sinds een paar jaren eerevoorzitter was.
D te macht van Gods Woord.
Dr Gunning schrijft in Pniël onder
bovenstaand kopje
Een Chineescbe boer kocht eens een
Evangelie. Nadat hij het gelezen had, ver
nietigde hij zijn afgodsbeelden en de „ta
felen der voorouders". Zijn familie was
woedend en zei dat hij door booze gees
ten bezeten was. Men bond hem aan han
den en voeten, stak hem met naalden in
zijn rechteroog, zoodat alle licht daaruit
verdween, en ketende hem met zijn hals
aan den achtermuur van een tuinhok. We
ken lang moest hij daar hulpeloos liggen,
maai' zijn Bijbeltje hiekl hij tegen zijn
borst geklemd en onafgebroken riep hij
den Heer om redding en standvastigheid
aan.
Na ruim een maand aldus gemarteld te
zijn, kwam een wolkbreuk losgebarsten
en de stroomende regen deed de leemen
wanden van zijn gevangenis bezwijken. Op
deze wonderbare manier bevrijd, snelde hij
naar de vergaderplaats der christenen en
smeekte hen onder tranen van vreugde
den ketting van zijn hals los te maken.
Daarop verhaald® hij wat ei' met hem
gebeurd was.
Sedert dien tijd draagt de man zijn
Evangelieboekje altijd met zich mede en
met onverdoofbare vreugde vertelt hij tel
kens weer: „dit boeksken heeft mij' een
oog van mijn lichaam gekost, niaar de
Heer heeft de oogen mijner ziel geopend
en mij volkomen vrede geschonken."
Ziet, vrienden, zulk een ervaring is meer
waard dan 100 geleerde brochures over
de waarde der Heilige Schrift, pro en
contra beide.
Gtes. "De Unie-Collecte alhier heeft
f 290 opgebracht. Enkele nagiften zullen
nog wel volgen.
Geslaagd te Breda voor de hoofd-
acte de heer W|. Verschure te Arnemui-
den. Te 's Gravenhage voor het examen
apothekersassistent mej. T. R. Visser fe
Middelburg.
Ojj Zuid- en Noord-Bevelend.
Ned. Herv. Kerk.
Zondag 1 Oct.
Baarland, vm. ds Elenbaas.
Biezelinge, vm. en nm. ds Jonker.
Borssele vm. dhr Korfcenhoeven van Heem
stede, nm. ds Elenbaas.
Colijnsplaat, vm. en nm. üs Fejjkea.
Driewegen, 9 u. ds Kalshoven.
Ellewoutsdijk, vm. ds v. Leeuwea.
'e Gravenpolder, vm. en nm. ds Gerretsen.
Hansweert, 9.30 u. ds Jonker v. Middelburg,
2.30 u. dhr de Groot.
Beinkenszand, 10 en 2.30 u. da Netelenbos,
's H. Arendskerke, vm. en nm. ds de Voogd.
'S Heerenhoek, 10 u. ds Hofker.
'sH. Abtskerke, vm. en nm. da v. d. Ptassche
's H. Hendrikskinderen, vm. on nm. ds Kam
steeg.
Hoodekensfeerke, vm. en nm. ds v. Lindonk,
Ierseke, vm. leeskerk, nm. dr Schmidt.
Kamperland, vm. en nm. ds de Wijk.
Kapeïle, 9.30 u. dr Schmidt (zangkoor der
Ned. Herv. Gem., Coll. v. h. Roode Kruis),
hm. geen dienst.
Kats, vm. en nm. ds Mol.
Kattendijke, vm. ds Steinz (Voorber.).
Kloetinge, vm. ds Meloen van Hoofdplaat,
nm. ds Meloen.
Kortgene, vm. en nm. ds Miskotte
Krabbendijke, 10 en 3 u. ds Djekker (Bed.
H. Doop).
j Kruinïngen, vin en nm. ds Diederiks.
Nicuwdorp, 2.30 u. dhr Kortenhoeven van
Heemstede.
Nisse, 9.30 en 2 u. ds Pont.
Oudelande, vm. en nm. ds van Essen
Ovezand, 2 u. ds Kalshoven.
Rilland, vm. en nm. ds Visser.
Schore, vm, en nm. ds Klomp (Doopsbed.).
Waarde, vm. en nm. ds v. Maanen.
Wemeldinge, vm. dhr do Groot, 2.30 u. ds
Homburg.
Wilheliriinadorp, vm. ds de Vries, nm. dhr
Louwerse.
Wissenkcrke, vm. en nm. Ds v d. Linde.
Wplphuartsdijk, vm. en nm. ds Mantz.
Op Walcheren.
Arnemuiden, 2 u. ds Jonker.
Aagtekerke, vm. ds Seulijn.
Biggekerke. vm. en nm. ds Koenekoop.
Domburg, 9.30 en 2 u. ds Hak. (Donderdagav.
7.30 u. ds Postma, Rede J. V.)
Gapinge, vm. cn nm. ds Maas.
Grijpskerke, 9.30 en 2 u. ds Ossewaardc
(Voorber.).
N. en St. Joosland, vm. en nm. ds v. Garderen
Oostkapelle, vm. en nm. ds Gijsman
Koudokerke, 9.30 u. ds Postma (Voorber. H. A.)
nmgeen dienst.
Meliskerke, 2 u. ds Sundermeijer.
•Ritthem, 9.30 u. ds Sundermeijer, 2 u. leesk.
Serooskerke, vm. dhr Peternieyer.
St. Iaurens, vm. en nm. ds v. 't Hof.
O. en W,-Souburg, 9.30 u. ds Graves van
Willenswaard, nm. geen dienst.
Veere, vm. dr Weijland.
Vrouwepolder, 9.30 u. ds Bastiaanse.
,t Zand, 10 u. ds de Ligt, 2.30 u. geen dienst,
Vliss'ingen, 6 u. ds Graves van Willenswaard.
Geref. Kerken.
Baarland, 9.30 en 2 u. leeskerk.
Borssele, vm. en nm. ds II. Brouwer.
Domburg, vm. en nm. leeskerk.
tDiriewegen, vm. en nm. leeskerk.
Gapinge vm. en nm. leeskerk.
Geersdijk, vm. en nm. leeskerk.
's/Gravenpolder, 10 en 2.30 ds Lanting.
Heinkenszand, 10 en 2.30 u. leeskerk.
Ierseke, 9.30 en 2 u. ds B. Meijer.
Kapelle vm. en nm. ds Sobeele.
Kamperland, 9 en 2 u. ds v. d. Ende.
Krabbendijke, 10 en 3 u. ds de Jonge.
Kruiningen, vm. en nm. ds den Boeft.
Nieuwdorp, vm. ds Doekes, nm. leeskerk.
Oor tkapel'le, 9 en 2 u. leeskerk.
Serooskerk 9 en 2 u. ds Faber.
Schoondijke, 10 en 2.30 u. leeskerk.
Veere, vm. en nm. ds Wesscls (Bed. 11. A.
en Dlankz.).
Wemeldinge vm. en nm. leeskerk, av. 5.30
u. ds A. Scheele.
Wissenkerke, 10.30 en 3 u. leeskerk.
Wolphaartsdijk, 10 en 3 u. (zomert.) leesk.
Geref. Gemeenten.
Middelburg, vm., nm. en av. ds Verhagen.
Goes, vm., nm. en av. reeskeri.
Borssele, 9, 2 en 5.30 u. ds Vreugdinhil.
Ierseke vm. nm. en av. ds Kersten.
Kl-abbendijke, 10, 2.30 en 6.30 u. dhr Remeijn.
Chr. Geref. Kerk.
Biezelinge, 9.30 en 2 u. leeskerk.
Doopsgez. Gemeente.
Goes (Legerdijk),, 10.30 geen dienst.
Tholen en St. Flllpslamil.
Ned. Herv. Kerk.
Poortvliet, 10.30 u. ds Verschoor, 3 u. leesk.
Scherpenisse, vm. leeskerk, nm. ds W. J.
Keiler.
Stavenisse, 9.30 en 2 u. ds Moerman (H. Doop
en Coll. Ziekenfonds).
Tholen, 10 u. ds Keller van Scherpenisse,
2.30 u. ds Verschoor.
St. Philipsland, 10.30 en 3 u. ds Los.
Geref. Kerken.
Anna Jacobapolder, 9.30 en 2 u. ds Veldkamp.
Poortvliet, 10.30, 3 en 7 u. leeskerk.
Th len 10 en 6 u. cand. v. Kapel van
Den Haag.
Geref. Gemeenten.
Scherpenisse, 10.30, 3 en 6.30 u. leeskerk.
Stavenisse, 9.30, 2 u. en 5.30 u. leeskerk.
Tholen, 10. 2 en 6.30 u. leeskerk.
St. Philipsland, 10, 3 en 6 u. leesklerk.
Schouwen en Duivelend.
Ned. Herv. Kerk.
Bruinisse, 9.30 u. leeskerk, 2 u. ds .Waar
den burg1.
Nieuwerkerk, 10.30 u. ds Waardenburg.
Oosterland, 10.30 en 3 u. dr .Weeda.
Geref. Kerken.
Bruinisse, vm. en nm. leeskerk.
Haamstede, 10.30 en 3 u. ds Goedhuijs.
Nieuwerkerk, 10.30, 3 en 7 u. leeskerk.
Oosterland, vm., nm. en av. leeskerk.
Soharendijke, vm. en nm. ds Laarman.
Geref. Gemeenten.
Bruinisse, 9.30, 2 en 6.30 u. ds Kok van
Aagtekerke.
Nieuwerkerk 10.30, 3 en 6.30 u. leeskerk.
Oosterland, 10.30 3 en 7 u. leeskerk.
Oud-Geref. Kerk.
Brumisse, 10, 3 en 6 u. leeskerk.
Nieuwerkerk, 10, 3 en 6.15 leeskerk.
Oosterland. 9.30 ,2 en 6.30 u. leeskerk.
Ongelukkken. Tè Langeraar is
het vierjarig zoontje van den landbouwer
v. L. in een sloot verdronken. Te
Steenwijksmoer is de 12-jarige zoon van
den landbouwer M. door het op hol gaan
der paarden van den wag|en gevallen en
overreden. De jongen was onmiddellijk
dood. Te Rotterdam kwam) een 14-
jaxifgje fietsende jongen onder een vracht
auto. De wielen gingen hem over het li
chaam, zoodat de dood bijna onmiddellijk
intrad. Woensdagavond reed W. te
St. Oedenrode met zijn miotor tegen een;
paal der electrische verlichting. Hij1 be
kwam) een schedelbreuk en is aan de
gevolgen overleden. Te Rotterdam
werd een sleeper 'tengevolge van een
aanrijding bekneld tusschen den boom
van een wagen en een paal van de
electrische tram. Zijn arm! werd afgekneld!
en zijn borstkas ingedrukt. De inmiddels
ontboden geneesheer kon niet anders dan
den dood constateeren. Hij) laat een zieke
vrouw en zeven kinderen achter.
Zevenhonderd procent. Op
de Friesche klei beurt de verbouwer van
aardappelen voor zijn product 60 a 65 ct
de korf. Te Amsterdam betaalt de consu
ment per kilo 14 ct of f4.90 per .korf.
Een verschil van 700 pet. Tal van "Am
sterdammers vragen dan ook aan kennis
sen in Friesland, hun aardappelen toe te
zenden, die met vracht nog iop ong. f 1.75
per korf komen.
Het geheimzinnige meisje.
Omtrent het geheimzinnige geval, waarvan
wij gisteren uit Bussum melding maakten,
wordt ons nader bericht, dat het in fcewus-
teloozen toestand aangetroffen meisje het
verhaal geheel simuleerde. Bij onderzoek,
door de politie ingesteld, bleek dat zij
thuis niet wilde oppassen en reeds meer
malen was weggeloop©". Zij is thans vol
komen bij bewustzijn en naar het huis in
de Jordaan te Amsterdam gebracht.
'(Hbld.)
Gearresteerd. Dank zij de sa
menwerking van de Voerendaalsche, Heer-
lensche ©n Duitsche politie, meldt de
„Limb. Koerier", is Woensdag de dader
van den aanslag op de huisvrouw M. te
Kunrade 'in Aken gearresteerd. Het is
een zekere D. v. D., Duitscher van ge
boorte, die vroeger in Voeren daal werk
zaam is geweest. Bij het voorloopige ver
hoor heeft hij hekend en is daarop, in
afwachting van zijn uitlevering, ingeslo
ten.
Ter vondeling g e 1 g d. Gis
ternacht is in de gang van een perecel
in die Bikterdijkstraat te Den Haag een
1 1 Va-jarig jongetje te vondeling gelegd.
Blijkbaar heeft men met een valschen sleu
tel de deur van het perceel geopend, ver
volgens het kind in de gang gelegd en
vervolgens geheld om de bewoners te waar
schuwen. Toen de bewoners kwamen om
te zien wat er was, vonden zij het kind,
maar van degene, die het neergelegd had,
was geen spoor meer te bekennen. H:et
kind is thans bij de politie gebracht, welke
een onderzoek instelt.
Tekort in kas. Bij nader onder
zoek is gebleken, dat het tekort in kas
van den voortvluchtigten directeur van
het Post- en Telegraafkantoor te Kollum
gjeen f25.000, maar ruim f 50.000 be
draagt.
Een oude zondaar. De be
ruchte zwerver in Friesland V., die reeds
13 maal veroordeeld werd wegens diefstal
en andere feiten, is nu weer gearres
teerd, verdacht van inbraak in de Her
vormde Kerk te Oosterhaule. Verschil
lende inbraakgereedschaplplen werden op
hem bevonden.
Een akelige vondst. Naar aan
leiding van ons bericht over een akelige
vondst te Goudriaan meldt men ons nog
het volgende:
Een vrouw van verdachte zeden, die
vroeger in de nu afgebroken woning met
haar vader en broei" woonde, heeft be
kend tot tweemaal toe een onecht kind
ter wereld gebracht te hebben en deze
kinderen zelve te hebben gesmoord. Wat
er verder met de lijkjes gebeuird is kan
zij niet zeggen, daar haar vader, die voor
verloskundige speelde en haar broei' reeds
gestorven zijn. Het schijnt evenwel, dat
niet tweemaal maar minstens driemaal een
kind geboren moet zijn-
Er wordt beweerd, dat een del* lijkjes
in een bakoven is verbrand, terwijl het
ook nog gebeurd moet zijn, dat ©en lijkje
voor de varkens is geworpen. Het onder
zoek duurt voort, dat intusschen bemoei
lijkt wordt, omdat aan de twee voornaam
ste getuigen door den dood het zwijgen
is opgelegd. („Rotterdammer")
De broodoorlog te Amster
dam. De Middenstandsraad is van oordeel
dat het optreden der Amsterdamsche bak
kers tegen hun prijsverlagenden collega
in de dagbladen naar juistheid is weerge
geven en hier inderdaad een geval aan
wezig is, waarin gepoogd wordt de vrije
concurrentie te beknotten.
Van verschillende zijden werd medege
deeld dat het bovenbedoelde optreden ach
terwege zou zijn gebleven, als de heer
(Houtman bewilligd had in het- voorstel
met de prijsverlaging te wachten, tot in
een spoedvergadering zijner organisatie dit
punt aan de orde was gesteld, waarna
hij vrij zou zijn geweest tot verlaging
over te gaan, zelfs indien de organisatie
geen termen tot verlaging aanwezig achtte
De Middenstandsraad, hoewel betreuren
de, dat de heer Houtman niet in dit voor
stel getreden is, was niettemin van oor
deel, dat fle wijze van optreden van de
Amsterdamsche bakkers itegen den heer
Houtman moet worden afgekeurd en be
sloot den organisaties in overweging te
geven ten spoedigste dit optreden te be
ëindigen.
De broodbakkerspatroonsvemeeniging De
Voorzorg te Amsterdam verwierp gister
avond een voorstel om den broodprijs met
2 cents te verlagen.
Kinder visie. Klein meisje, dat
voor 't eerst de Rotterdam'sche havens ziet
vol masten, pijpen en kranen:
„Wat een rommel in dat water, hé moe
der!" - -
ATHENE. V.D. Koning Constan
ten, Koningin Sofia, prins Ni-
colaas en prins And ré hebben
het verzoek ontvangen Grie
kenland onmidde 11 ijk te verla
ten.
Het revolutionaire comité heeft een
telegTam aan Venizelos gezonden, waarin,
deze verzocht wordt, de Grieksche be
langen, die hem volkömfen toevertrouwd
zijn, bij de geallieerden te verdedigen.
Karapanos zal een nieuw ministerie vor
men.
VEENDAM. V.D. Na eenigje gehouden
conferenties kan als de verwachting wor
den uitgesproken, dat op1 het meerendeel
der aardapiplelmeelfabrieken (wellicht op
alle) het werk niet zal worden gestaakt.
BERLIJN. V.D'. Uit Athene wordt ver
nomen, dat het tot bloedige straatgevech
ten gekomen is. De opstandelingen zou-
j den geöischt hebben, dat Koning Con-
stantijn voor een krijgsraad gebracht
wordt om zich te verantwoorden voor
de door hem gevoerde politiek.
Wisselkoereen.
Amsterdam. 29 Sext. 1.45 uur.
Berlijn cheque 0.150.16.
'Brussel 18.32V2—18.42'/,-.
Parijs 19.421/2—19.52V2.
Londen 11.27—11.28.
Dollar 2.582.58'/i.
Ween©" 0.32V2—0.37V2.
Wa a r o in en waartoe? Voor lijden
den, dooi' (nu wijlen) ds G. Elzenga.
Kampen, J. H. Kok. Vaal dit lieve troost-
boeksk© verscheen de tweede druk. Prof.
Hoekstra wijst in een „fein geleide" er op,
dat de schrijver ook veel lijden gekend
hieeft. Hij getuigde derhalve uit de prva
ring. Moge ook deze tweede druk zegen
brengen in menig ziekenvertrek.
Ongeloof en Revolutie. Een
reeks van historische voorlezingen dour
mr G. Groen van Prinstereri Voor onzen
tijd bewerkt en aangevuld door Prof. mr.
P. A. Diepenhorst. Kampen, J. H. Kok.
Het schijnt een gewaagde onderneming
van den heer Kok hel mooie, doch taaie
boek van Groen, na 75 jaren opnieuw uit
te geven, nadat er reeds een herdruk van
verschenen was, een begin van herdruk,
indertijd door (nu wijlen) ds Dekker en
den uitgever Slingenberg te Hoogeveen
was mislukt, en een nieuwe bewerking,
waaraan prof. Fabius niet vreemd was en
(nu wijlen) prof. Bavinck zijn naam ver
bond het licht zag. Doch de heer Kok
kent zijn menschen en hij heeft voor de
partij wal over. Daarenboven beteekent
cl© naam van Prof. Diepenhorst ook heel
wat. Was er ©en in staat Groens boek te
populariseercn, dan was hij het. En hij is
hierin geslaagd. Het boek is, niettegen
staande het van 442 is teruggebracht lot
261 bladzijden, inderdaad uitgebreid en
aangevuld; hoe dit kan? Wel, door de
talrijke lange aanhalingen uit buitenland-
sche geschriften, door de telkens voor
komende toespelingen op personen en za
ken, waarvan de heugenis wegstierf, weg
te laten. Op die wijze konden vele inlas-
schingen, vertalingen, verbeteringen, ver
klaringen een plaats vinden, terwijl toch
d© omvang van 'het boek verminderde. Het
meest belangrijke is het Naschrift door
Diepenhorst aan Groens uitgaaf toege
voegd. Een meesterstukje, ter bestudeering
aan onze jongelui aanbevolen. In pretti-
gen stijl verklaart de schrijver verschil
lende uitspraken van Groen, uitspraken
destijds voor paradox gehouden, of als
laster en leugen bestraft, en die thans blij
ken profetieën te zijn geweest die letterlijk
zijn vervuld. Uitspraken waarop hij 't licht
van onzen tijd laat vallen, om te bewij
zen dat veel wat voor incidenteel© uit
barsting geldt, consekwentie is van door
Groen blootgelegde valsche beginselen.
Zoo leert hij 't jongere geslacht Groen
kennen, verstaan, waardeeren. En de oude
ren, di© zoo vaak Groens hoofdwerk ter
h»nd namen, doch met een „mooi, doch'
taai" op zij legden, krijgen zich door deze
uitgaaf Gi'oen heel wat nader gebracht, ja
gansch genietbaar gemaakt. Een namen
register is aan den inhoud toegevoegd, wat
ook een verbetering is, ofschoon wij 't
betreuren dat het Zakenregister uit de
eerste hitgaaf, niet alleen niet uitgebreid,
do'ch geheel weggelaten is. Ook om de
nagedachtenis van d(-.n grooten stichter
onzer partij, d'ön lijder voor onze anti
revolutionaire beginselen juichen wij deze
welgeslaagde poging van Prof. Diepenhorst
en uitgever Kok van harte toe.
Het Evangelie en de moderne
mensch, door G. S. Petrow, voor het Ne
derland sche volk bewerkt door dr B. Wie-
lenga. Kampen, J. H. Kok.
Dit bolek is in Rusland ontstaan; de
schrijver dr Petrow is ,',een echte, rechte
verkondiger van. het oude evangelie". Het
is in het Duitsch vertaald door A. von
Mickwitz, en uit het Duitsch vrij bewerkt
door dr Wielenga. Het heeft derhalve van
uit Petersburg over Hamburg en Amster
dam het Nederlandsche volk bereikt; en
juist dit laatste maakt het aanbevelens
waardig, want in verschillende noten
maakt de bewerker opmerkingen ter ver
duidelijking of ter aanvulling; een enkele
maal ter verbetering.
Dit boek doet aan die van Weitbrecht
en Funck© denken, onderhoudend en rijk
aan verklaring, en fijn van uitbeelding als
het 'is. In den strijd onzer dagen tegen
on- en wangeloof, de consequentie van
het modernisme en de valsche dusgenaam
de philosofie, terwijl zoovele raadselen en
twijfelingen het gemoed, vooral van onze
jongeren beroeren, hebben boeken als de
ze, die tegenover de zedelijke ontaarding
de grootheid van het Evangelie en de
vastigheid van het Godsrijk hoog houden,
groot© waarde.
Als door vuur, door Idsardi. Den
Haag, D. A. Daamen. De uitgever Daa-
men bezorgde dezer dagen aan het Chr.
publiek een drietal herdrukken van bij
hem verschenen verhalen; te weten Id
sardi, Als door vuur; G. 'Schrijver, Ont
wapend; en Dieooster, De Bijbel in het
Smidshuis. Wij hebben dit drietal inder
tijd gunstig gerecenseerd, en handhaven
deze beoordeeling ten volle. Wat het eer
ste der drie genoemde aangaat, het geeft
een Sprake uit het Friesche volksleven
van voor veertig jaren, liet doet nog een
voor ons leven den kerkelijken en soci
j alen strijd, zooals die in Friesland met
zijn positieve bewoners, positief in hun
liefde en ook in hun haat, in hun volgen
maar ook in hun verzet, gezinnen en
familiën verdeelde, goede vrienden en ge-
buren van elkaar vervreemdde; doch
waarin de Geest des Heeren in zoo meni-
gen k'ing bestraffend, beschermend, uit
reddend tusschen trad. Wij lazen een en
ander weer eens met de oude belang
stelling.
In prachtband met gekleurde plaat op
den omslag, in handig zakformaat leenen
deze herdrukjes zich hijzonder voor ge
schenk en reislectuur.
Heffing van dijkgeschol voor gebouwde
eigendommen in den Polder Walcheren.
In de morgen Ie houden vergade
ring van het polderbestuur van Wal
cheren, 'komt o.a. aan de orde de kwes
tie van liet heffen van dijkgeschot,
ook van bebouwde eigendommen. Door
den commissaris, den heer J. Bot
ting, werd in de voorjaarsvergadering
voorgesteld in liet reglement op te ne
men het volgende:
„Ter bestrijding der uitgaven van
den polder zal geschot geheven wor
den, ook van de gebouwde eigendom
men in den polder. De heffing van
alle gebouwde eigendommen geschiedt
naar de belastbare opbrengst volgens
de grondbelasting".
De bedoeling van den voorsteller
wordt, volgens het dag. bestuur, niet
uitgedrukt in deze formuleering. Blijk
baar wensebt 'bij, dat zoowel bet on
gebouwd als liet gebouwd zal bijdra
gen naar eenzelfde 'maatstaf. Het on
gebouwd betaalt thans naar de opper
vlakte, bet gebouwd zou niet naar de
oppervlakte kunnen betalen, maar
naar de waarde. Als waarde wordt
door den voorsteller aangegeven de
belastbare opbrengst. In bet vervolg
zou derhalve ook bet ongebouwd moe
ten betalen naar de waarde, hetgeen
wel niemand zal willen aanvaarden,
en ook niet wel doenlijk is. "Daarbij
komt, dat de binnen den polder ge
legen ongebouwde eigendommen een
belastbare opbrengst nebben van on
geveer f900.000, terwijl het gebouwd
een belastbare opbrengst heeft van
f2.250.000. In bet vervolg zou der
halve de druk, welke op hel gebouwd
zou worden gelegd tweemaal zoo 'groot
zijn als op het ongebouwd.
De bedoeling van voorsteller kan
ook zijn geweest, dat gebouwd en
ongebouwd naar een andere verhou
ding betalen. Het kan b.v. zijn be
doeling zijn geweest, dat, indien er
f300.000 dijkgeschot moet worden ge
heven, dat' bet ongebouwd daarvan
f 150 000 betaalt en het gebouwd ook'
f 150.000.
Thans de argumentatie. De voor-
Steller zegt: „Het polderbestuur doet
ïn zijn voorstel om' voor buitengewone
uitgaven de mogelijkheid tot heffen
van dijkgeschot ook van gebouwde
eigendommen te scheppen, bepalen,
althans iets. Het erkent, dat de zee
wering enz. er niet alleen zijn ten.
behoeve van de ongebouwde eigen
dommen, imiaar evenzeer van de ge
bouwde eigendommen".
Hiermede is echter nog niet uitge
maakt, dat ook het gebouwde zou
moeten bijdragen, in liet dijkgeschot,
al zou dé wenscbeliikheid kunnen
worden uitgesproken. Wanneer een in
poldering) plaats heeft is de eenige
waarde, die binnen dien polder ligt,
bet ongebouwde. Het is dus logisch)
dat de kosten van dien polder wor
den omjgeslagen over dit ongelrouwd.
Eerst later komt er ook het 'gebouwd
en bet roerend 'goed en andere be
schermde belangen.
Vast staat, dat bet gebouwd wordt
beschermd, zoodat. bet niet onbillijk
zou zijn bet i'n de kosten te laten
dragen, doch evenzeer staat vast, dat-
rekening moet worden gehouden met
de historie en tot op beden alleen
het ongebouwd als belastingobject ic*
beschouwd.
De Staten van Zeeland hebben daar
om begrepen, dat het niet billijk zou
zijn terstond op bet gebouwde een
té grooten belastingdruk te leggen, en
erkennen die mogelijkheid alleen voor
uitgaven wegens buitengewone wer
ken en dan nog" alleen indien Öe be
lastingdruk daardoor toeneemt.
De voorsteller is van jneening, dat
de belasting, die geheven zou wor
den van het gebouwde, zou kunnen
dienen tot betaling der bestaande
(schulden. Dit kan 'hij wel niet ernstig
hieenen. Het belasten zou alleen voor
de toekomst kunnen weiken. Er is geen
enkele reden om de leeningen die juist
gesloten zijn met het oog daarop, dat
bet wenschelijk is ook de nakome
lingschap te laten betalen in uitgaven
die imede ten hunnen behoeve 'zijn
gedaan, te doen verdwijnen. Belast
men bet gebouwde, dan dient deze
belastingopbrengst mede ten behoeve
van aflossing en rentebetaling en daar-
Imede is 'bet doel bereikt.
Het Dag. bestuur is het evenwel
met den voorsteller eens, dat bet art.,
zooals het thans "luidt, geen practi-
sche gevolgen 'kan hebben, en zou
er zien mede kunnen vereenigen, in
dien de volgende redactie aan de Sta
ten van Zeeland werd voorgelegd.
Het is daarvoor uitgegaan van de
volgende stellingen:
a. Uit historisch oogpunt dient het
ongebouwd een zeker bedrag vooraf
per H.A'. als belasting te betalen.
