Sfte Jaargang
So 2»8
Dinsdag 19 September 193151
Buitenland.
RecMszaken.
DE TROONREDE.
Drukkers-Exploitanten:
JOOSTERBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 63—70, Goes
Tiel.Redactie no. 11; Administratie no. 58
postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Zij, die zich met ingang van 1 October
op ons blad abonneeren, ontvangen de
vóór dien datum verschijnende nummers
gratis.
Heden sprak Minister Ruys de Beeren-
bi'onck de volgende troonrede uit:
De Koningin heeft ons opgedragen in
haar naam de gewone zitting der Staten-
Generaal te openen.
Sedert Hare Majesteit persoonlijk de
laatste maal in uw midden verscheen,
zijn de wetsontwerpen ingediend welke
vereischt worden om aan het aangevan
gen werk der Grondwetsherziening de
laatste hand te leggen. Allereerst zal daar
voor uwe aandacht gevraagd worden.
De crisis, welke een groot deel der
wereld teistert, doet haar droeve gevolgen
ook hier te lande in breeden kring gevoe
len. Het evenwicht tusschen 's lands in
komsten en uitgaven is zoowel in het
moederland als in overzeesche deelen van
den Staat verstoord, ingrijpende beper
king van publieke uitgaven mede te be
reiken door wettelijke voorzieningen is on
vermijdelijk.
Vermindering van 'het aantal departe
menten van algemeen bestuur wordt noo-
dig geacht. Het departement van Land
bouw, Nijverheid en Handel zal met dat
van Arbeid worden samengesmolten, ter
wijl de behartiging van de landbouw-
aangelegenheden voorshands zal worden
toevertrouwd .aan den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken. Enkele verschikkingen
zullen bovendien plaats vinden.
De bedrijven van den Staat en de zoo
danige welke daarmee op één lijn zijn le
stellen zullen aldus zijn te beheeren, dat
nadeelige sloten worden vermeden.
Een wetsontwerp tot regeling van de
rechtspositie van de Kerkgenootschappen
en een nieuw Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering, aan de band v„an de
voorstellen der daartoe benoemde Staats-
commissiën, zijn in voorbereiding.
Overwogen wordt een regeling van de
Arbeidsovereenkomst, welke zoowel het
burgerrechterlijke als het publiekrechter
lijke element in zich bevat.
Een wijziging van de Kieswet ten einde
ook de leden van de Eerste Kamer langs
den weg van het evenredig kiesrecht aan
te wijzen z.al u zoo spo'edig mogelijk be
reiken.
Ingediend zal worden een herziening van
de Gemeentewet, waarbij tot leiddraad
dienen de door de Staatscommissie' aan
geboden voorstellen.
Onderscheidene voorstellen ter vereen
voudiging van de Onderwijs- en Verze
keringswetgeving zijn, evenals een herzie
ning van de Drankwet, in voorbereiding.
Öok zullen u bereiken Wetsontwerpen
tot geleidelijke afschaffing van de Huur
wetten.
Een wijziging van de Wet op de besmet
telijke ziekten wordt overwogen, waarbij
tevens zal getracht worden om zonder de
algemeene volksgezondheid te schaden, te
gemoet te komen aan de gewetensbezwa
ren tegen de vaccinatie.
Zoodra de grondwettelijke voorschriften
bet zullen gedoogen zal het noodige wor
den verricht om bestuur en wetgeving van
de overzeesche deelen van den Staat -te
regelen in den geest, welke de herzie
ning van de desbetreffende bepalingen der
Grondwet bebeerschte.
Tevens zal het belastingwezen aan een
ingrijpende verandering zijn te önder-
wernen. ten einde rekening te houden met
i -A.iit vy lt]
ziening.
J der Prov. Staten van Zeeland
-betoogde, dat de zinker de tweede
tde verbinding is met den vasten
HE? 1S 't wachten op de derde. Eerst
„Aal' nu^waterl&idin£> straks de vaste
r', ,1 np- (E'en spotvogel interrumpeerde
e zinker reeds de derde verbinding
■n ww*
lijds-
de economische eischen, welke de
omstandigheden stellen.
Aan de geestelijke en stoffelijke belan
gen van de bevolking, ook der overzee
sche gebiedsdeelen, zal de onverdeelde
aandacht der overheid worden gewijd.
Moge God in deze moeitevolle tijden
Zijn zegen schenken aan de vervulling
van de zware taak, welke u wacht.
In naam der Koningin en daartoe door
haar gemachtigd, verklaren wij de ge
wone zitting der Staten-Generaal te zijn
geopend.
VOOR HONDERD JAREN.
(Slot.)
De oorsprong der ellende lag in de
Fransche overReerselling, zoowel onder
den spilzieken Lodewijk als onder de
ambtenaren van Napoleon. De begroe
ting voor 1814 sloot met. een tekort,
die voor 1815 met een nog grooter
er moest geleend worden. De veree-
niging met België was ook niet voor-
deelig. Wel getuigde Koning Willem
1 in 1821 dat hij niet zou ophouden
te bezuinigen, welke Hij niet zal op
houden in de uitgaven daar te stel
len, voorzoover zulks met 's Rijks wel
zijn zou overeen te brengen zijn",
doch terzelfder tijd 'klaagde R. J.
Schimmelpenninck in een nota aan
den Koning, dat de uitgaven propor
tioneel verhoogd of uitgebreid waren,
en de ambtenaren over bet geheel bij
de ministeries en directies te hoog
betaald, en veel te groot in getal.
De gansche administratie was over
al veef te hoog en veel te kostbaar
opgezet en ging boven het vermogen
der toch al reeds door ondragelijke
lasten gedrukte bevolking1. De Fran-
schen mochten verdreven zijn, alles
was overigens bij het oude gebleven.
Van de eenmaal aangenomen sleur
wilde men blijkbaar niet af.
Daarbij komt, dat bet vele, dat nog
voorziening en regeling vorderde,
moest gereglementeerd worden, waar
voor nogal meer ambtenaren moesten
aangesteld worden.
Niet minder erg en ergerlijk was
U feit, dat al deze dingen geheim ble
ven; de staatslieden, die den vinger
op de wonde legden, deden dit steeds
in geheime nota's aan den koning.
Zoo deed onderanderen in 1817 de
minister van financiën Six, die den
schrik des Konings over zijn sombere
mededeelingen neutraliseerde door de
opmerking, dat ,,de 'bekendwording
van den toestand en van alle
benoodigdheden ongetwijfeld een
nadeeligen invloed op de publieke o,pi-
jnie hebben zou", 't weinige, dat daar-
'van reeds gegist wordt, begint al de
vraag naar de Nationale Schuld en
de Schuldbekentenissen van het Syn
dicaat te drukkenzoo besloot hij zijn
mededeelinigen.
Toch had zijn ;nota gevolgen. Er zou
op de ambtenaren bezuinigd worden.
Aan den Staatssecretaris Falck werd
beteekend, dat d.e Koning wenschte
„de overtollige sujetten ,uit de bureaux
in de administratiën te plaatsen".
Doch hiertegen werd door Falck aan-
tevoerd, dat wel is waar een aantal
ommiezen en klerken waarschijnlijk
konden vallen, doch dat ambtenaren
van hoogeren rang niet, van de hand
konden worden gezet zonder pensi
oen. In de administratie, zoo vervolg
de hij, is alles vol, getuige zoovele
menschen, die door de ministers en
inW wuuiiAuiug aimer, slaagdëTe Breda
voor de hoofdacte.
door den koning zeiven beschermd
worden en echter sedert jaar en dag
vruchteloos rond loopen.
Bovendien zou die geldbesparing,
welke men zich van dezen maatregel
voorstelde, eerst na verloop van vele
jaren kunnen haar beslag krijgen en
effect hebben. „Vooreerst was liet niet
veel beter dan een verplaatsing van
cijfers. De post voor jaarwedden ver
minderde, maar die voor wachtgelden
,en de pensioenlijst zwollen zichtbaar
op".
Niettemin wilde toen hel toch daar
van hebben. Hogendorp was met het
eerste deel zijner Bijdragen tot de
Huishouding van den 'Staat gereed ge
komen en had daarvan den hem be-
vrienden Staatslieden een exemplaar
gezonden, waarin bij onder meer het
centralisatie-stelsel, als verderfelijk
overblijfsel van het Fransch bestuur,
de voorname oorzaak noemde der
steeds toenemende kostbaarheid van
het Staatsbestuur, waarmede Donker
Curtius uit Dordrecht, zoon van den
Haagscheu Raadsheer, in 1813 com
missaris tot den opstand in Staats-
Brabant, het volkomen eens was.
„Men heeft van üe Fransc/hftol - 'schreef
hij een wijze van bewerking over
gehouden, dié den omslag nutteloos
vermeerdert door die menigvuldige re
gisters, staten en tabellen, die, al mede
uit beginsel van wantrouwen, veeal
in dubbel-d of driedubbele! worden ver
eischt, en die, om al het mogelijke
te kunnen bevatten, zeer omslachtig
zijn ingericht, enorme kosten van pa
pier en drukloonen vereiscben en niet
zelden door een negatieve opgave of
zelfs door stilzwijgen, .'daar waar ze
niet te pas komen, zouden kunnen
worden voorkomen".
Al dit geschrijf heeft echter niets
uitgewerkt. Men liet alles bij het oude,
met dit gevolg, dat Schitomelpenninck
in 1821, niet zonder veel schroom,
de bedenking opperde of de ingeze
tenen de som van 100 millioen jaar
lijks wel zouden kunnen opbrengen
en de snaar in tijd van vrede zoo
niet te sterk gespannen werd.
Zoo was de toestand een eeuw ge
leden. Groen van Prinsterer zegt er
van in zijn „Geschiedenis des Vader
lands „Er werd in het finantiewezen
een gevaarlijk stelsel van willekeur,
geheimhouding en spekulatie in toe
passing gebracht, en bijkans elke
waarborg der Staatsregeling onbedui-
Idend en ijdel gemaakt".
Men gewaagt wel eens al zuchtende
van den „goeden" ouden tijd.
Doch ook hier geldt weer het wijze
woord Van den wijzen Prediker (710)
„Zeg nietWat is er dat de vorige
dagen beter geweest zijn dan deze?
want gij zoudt naar zulks niet uit
wijsheid vragen".
ook mede
<aai° vin61" n11 bleef men in de boven-
deelhoiidVI'mnt''van Beheer, Aalt-
en eenwe herren anne!"eh bouwdirectie
»e pasoiS
ralle» te beteSa Vlf"
«Ito tt
7s"!'*"V,J'Bm'waren
Eendracht wp" doorvaart door de
luracnt weggenomen.
de lotin? voolr de Nat,. Mili-
110 werd deelgenomen door 14 jongelieden
Souburg. Tot onderwijzer-es aan een Chr.
School te Boenen a. d. Vecht is benoemd
mej. P. M. Haart sen, alhier.
Kapelle. Op de voordracht voor onder
wijzer aan de openbare school alhier ko
men voor: 1. N. M. v,an de Velde, Drei-
schor; 2. W. F. J. Geldmaker, Middel
burg; 3. J. G. Wondergem, 'Hoek.
Op de voordracht voor onderwijzeres:
1. Mej. C. Rottier, Woubrugge; 2. mej*
A. C. Polderman, Hoek; 3. mei. L. Corné,
Middelburg.
Benoemd tot onderwijzer aan. èen
O. L. School te Den Haag dhr. H. J'
Noóteboom-t'e Tiel; tot hoofd eener O. L.
School dhr. K. Goudswaard aldaar en tot
onderwijzeressen de dames A. M. v. Nif-
trik en A. H. Verhage aldaar.
Met ingang van 16 dezer is aan L.
Monhemius, op zija verzoek, eervol ont-
slag verleend als assistent voor de werk
tuigbouwkunde aan de Technische Ho om
school te Delft.
p'eslaagd te Amsterdam voor het
hl'11lI,1ra T >d,en A1ë- Ned. Politie-
sum Her J' Meerman te Hilver-
Het diploma met aanteekening ver-
„Socialisten hier en ginds".
De Koningin is op bezoek naar de Noor-
sche Rijken, Denemarken, Zweden en
Noorwegen.
In Zweden is Hare Majesteit aangeko
men in de hoofdstad, in Stockholm. In
Zweden regeert o. m. als minister-president
'en minister van Buitenlandsche Zaken
Hjalmar Branting, sociaal-democraat.
De trein rolt Zwedens hoofdstad binnen.
Ter begroeting zijn aanwezig o.m. de ko
ning en de koningin van Zweden, prins
Rernadotte, prins Eugen en ook minister
Branting.
v. vi. ïiA/cvrir, jj-ïLTiiiiöUij 611'
Anema, leden der fierste en Rutgers, v.
Ruckevorsel, v. Gijn, T'ilanus en mevr.
Bakker-Nort, leden der Tweede Kamer.
AMSTERDAM. V. D. Op Zorgvliet had
heden de begrafenis plaats van wijlen prof.
J-_ K. V ectheim Salomonson, rector-
magnificus der Universiteit.
DEN HAAG. V. D. Ook minister De Vis
ser heeft ontslag g&nomen als Kamerlid.
DEN HAAG. V. D'. Dé beëediging der
leden van het nieuwgevormde kabinet zal
ms Donderdagmiddag op het Loo. door
H. M. de Koningin, die morgenavond van
haar Noorsche reis wordt terug verwacht,
geschieden.
PARIJS. V. D'. Die Turken hebben tot
nu toe geen enkele poging gedaan, om
de lijken in Smyrna te vervoeren. In de
geschiedenis heeft men nog nimmer "kulk
een toestand gekend, als nu te Smyrna.
olgens de „Chicago Tribune" zijn er
300.000 ..personen dakloos. De rest van
het Grieksche lager is gevangen genomen.
Deze heer was aanwezig op de derde
volkenbondsvergadering te Gerève, doch
is in verband met liet bezoek van onze
Koningin naar Stockholm teruggereisd en
ter conferentie vervangen door senator
Trygger.
De heer Branting geeft een maaltijd,
waaraan o.m. aanzit de Nederlandsclie
minister van Buitenlandsche Zaken. De
Koningin ontvangt minister Branting.
De koning geeft een maaltijd ter eere
van de Nederlandsche gasten en mevrouw
Bi'anting met haar echtgenoot bevinden
zich onder de aanzittenden.
In „Het Volk", het sociaal-democratisch
dagblad in Nederland, wordt over het
koninklijk bezoek aan de Scandinavische
Rijk-en ook een en ander neergeschreven,
waartoe men blijkbaar nood© overgaat, om
dat „zich een dr-oppeltje politiek mengt
in de geestdriftige verslagen van de Ne
derlandsche journalisten".
Anders zou een relaas van allerlei dure
feeslelijkheden, rjjke diners en dergelijk©
„versoherings"-experimenten wel zijn ach
terwege geb leven?
Wat zal die Branting het gedaan heb
ben
Wat hebben de socialisten toch in ons
land van allerlei noodig om hun standje
bijeen ie houden! Zelfs critiek in onbe-
hoorlijken vorm op e-en bevriend minister
president van ee-n vreemde mogendheid!
Zonderlinge redeneering.
„De Nederlander", het hoofdorgaan van
de Chr.-Historische partij, schrijft allw-
minst vriendelijk over het optreden van
het vernieuwde kabinet-Ruys de Reerftn-
brouek. Het vorige kabinet aldus het
blad stond onder Roomsche leiding.
En nu hoopt-en wij op een protestant en
een financier. Maar Ruys kreeg "opnieuw
de opdracht tot kabinetsformatie. Die geen
financier is en Roomsch.
Dikwijls kan men lezen in de C.-H. pers
en van de voormannen van die partij ver
nemen, dat de Chr.-Hist, partij onverzwakt
opkomt voor het. in Protestantsch-Christe-
lijken zjn regeeren van ons volk.
Nu is -ei' e-enigè teleurstelling omtrent
het weder inhuren van het, eenigszins
gewijzigde, kabinet Ruys de Beerenbrouck.
Toch komt de „Nederlander" met ver
trouwen en vriendschap het twee
de kabinet-Ruys tegemoet.
Wij vragen: wat onderscheidt mi eigen
lijk de C.-H. pers van de andere protes-
tantsch-e pers onder ons volk? Deze wijze
van r-edeneeren?
Indien er bezwaren zjjn tegen de lei
ding van, de samenwerking met Roomsch-
Katholieken, waarom dit niet onverbloemd
geuit en dienovereenkomstig een houding
aangenomen? Niemand dwong toch de
Chr. Hist, partij tot samienw-erken met
Rome. Niemand eischt van de C.-H. pers
overdreven vriendschapsbetuigingen aan
Rom-e.
Wanneer men dan ook schrijft, dal de
samenstelling van het kabinet niet dat
gene geeft waar-op gehoopt werd en deze
bekentenis komt. waarlijk uit het hart,
da.n, zou jn'en zoo zeggen, kan toch van
samenwerken van de Chr.-Hist. mét de
R.-Kath. Staatspartij niets komen.
Afgeven op Rome en desondanks sa
mengaan zijn twee.
lets over Smyrna.
De groote havenstad Smyrna, Ismir,
in het Turksch, die de laatste dagen
""mi ^e'iiU'l-
tigd. v erscheidene mienschen hebben o-p
het reinigingsteorein zakken vol van deze
bponen weggehaald, waartoe de reinigings
dienst gaarne toestemming heeft verleend.
Gisteren is weer een partij van ongeveer
2-500 K.G. door den reinigingsdienst weg
gehaald en op dezelfde wijze beschikbaar
gesteld.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post f 3.—
Losse nummers f 0.05
P r ij s der A d v e r t e n t i n
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
het middenpunt van de belangstelling der
heele wereld uitmaakt, dateert reeds van
de (ttiende eeuw vóór Christus, toen zij
door de Aeoliërs gpsticht werd.
Die geschiedenis der stad is veel-be-
wogen geweest, waaruit alleen reeds haar
belangrijkheid, dank zij haar gunstige lig-<
ging ten opzichte van het Klein-Aziatische
achterland blijkt. Reeds in 688 v. Chr.
werd de stad door de Colophorniërs door
verraad ingenomen, en bij' den Jonischen
Stedenbond ingelijfd. Na 580 werd de
stad door Alyattes weer veroverd. Eerst
onder 'Antigonus begon de herbouw van
de stad, die door den dood van den
koning in den slag bij Ip'sus (301) onder
broken, door Lysimachus ten einde Werd
gevoerd.
Het nieuwe Smyrna was ten Z.W. van
het vroegere Smyrna gebouwd en dichter
nog' bij de zee, waardoor bet, vooral tij
dens clen bloei van het Romeinsche rijk,
zich als handelsstad ontwikkelen kon.
In de dagen der Christenvervolging onder-!
ging bisschopi Polycarpus er den martel
dood.
In 178 n. Ci. werd de stad door een
aardschok verwoest. Keizer Marcus Aure-
lius liet ize weder ophouwen en spoedig
bloeide de stad weer opnieuw op.
In 1092 ontrukte de Tnrksche zeeroover
Tzachas, Smyrna aan de handen der
Byzantijnen, maar in 1097 werd de veste
weer op de Turken heroverd. Sedert 1344
was dé stad langen tijd in het bezit
van de Rhodesiërs; zij' stond onder be
heer van een Tauselijk stadhouder.
Bij het beginn van de vijftiende eeuw
geraakte zij voor goed in handen der
Turken. Na een belegering van veertien
dagen werd de stad in 1402 veroverd
en verwoest. Ze werd ophieuw her
bouwd en bleef na de bevestiging van het
Turksche gezag door Mahomfed I van oor-
logsbeproevingen bevrijd. Wel werd zij
meermalen nog door aardbevingen (a.o.
in 1880), door ziekten en brand bezocht,
maar zij handhaafde, dank aan haar lig
ging, haar bloei. Eerst in de laatste jaren
is zij weer het tooneel van oorlogsgeweld
geworden, door de toewijzing der stad
aan Griekenland en de Grieksche expe
ditie tegen Khemal Pacha.
Smyrna is de zetel van een Katho
lieken, een Armenischen en een Griek-
schen aartsbisschop. D|e Grieksche stad,
waar de brand uitgebroken Zal zijn, vormt
het Noordelijk deel van Smyrna, de Turk
sche stad is het Zuidelijkste deel.
Rechtbank te MijMetbUif.
Ontploffingen te Oldenbrok.
Met het oog op de wetenschappelijke proef-
nemingen voor geluidsbepaling worden de
zer dagen in de legerplaats Oldebroek
groote massa's ontploffingsstoffen tot ex
plosie gebracht. D'ezie proefnemingen, wel-
ke onder leiding! van prof. Van Everdingen
directeur van het Meteorologisch instituut
te De Bilt, plaats hebben, wórden genomen
pp verzoek van de internationale oolmmissie
voor de bestudeering van het geluid.
Deze proeven hebben een zuiver1 weten
schappelijke strekking en beoogén dus
geen militaire doeleinden, maar de artille
rie verleent daar bij haar hulp. De ontplof-
ftngsstoffen zijn afkomstig van Duitschei
Belgische, Engelsche en Fransche mijnen,
welke ^tijdens en na den' oorlog aan onze
kust zijn aangespoeld en door d© artillerie
werden gedemonteerd. Deze stoffen, welke
tot zelfontlading kunnen overgaan en dan
De brand te Smyrna.
Stefani meldt uit Smlyrna d.d. 16 'Sep
tember, dat de brand nog voortwoedt,
maar in kracht schij'nt f© (minderen.
Naar uit correspondenties in de Engel
sche bladen blijkt, gaat het lijden van de
niet-Turksche bewoners van Smyrna en
en de daar aangekomen vluchtelingen alle
beschrijving te boven. Smyrna is een
groot lijkenhuis geworden, en de straten
zijn door de walgingwekkende lucht der
tot bederf overgaande lichamen onbe
gaanbaar.
De schattingen van het aantal omge
komenen en vertn'oorde personen loopen
nog al uiteen. Som'mige berichten spreken
van meer dan honderdduizend, andere
schatten het aantal dooden op! ongeveer
drie duizend. Vast staat dat ide Grieksche
metropolitaan Ohrysostomios, de Armeen-
sche bisschop Tourian en talrijke Griek
sche en Armeensche priesters omlglekomen
zijn.
Naar de „Chicago Tribune" meldt, is in
Smyrna ook de piest uitgebroken, terwijl
het onmogelijk is onf voorzorgsmaatre-
iH~»$wiir__ae stortzeeën werd weggesla
gen. De kapitein werd meegesleurd en
verdronk. Ook verder beliep het schip
zware averij; een stuk van het dek werd
weggeslagen. De eerste officier werd
zwaar gewond te Cuxhaven aan wal ge
bracht, waar het schip eerst wat
kaletaterd moest worden, aleer h
tocht naar Gent kon voleindigen.
y°?r de Rechtbank fce Middelburg j gevaar opleveren door ongewilde'explosie
d hedenmorgen voortgezet de behan- moeten worden opgeruimd.
Tel.
54 Millioen menschen zion-
der een meter eigen grond. Van
Tidhoen inwoners, welke Engeland
n&elt, bezitten 54 millioen geen meter
eigen grond. Twee derde van het land be
hoort aan 11.000 grootgrondbezitters
naast hen bestaan nog een millioen kleinere
grondbezitters met minder dan 40 are
grondbezit. 348 grondbezitters, allen leden
van het Hoogerbuis, hebben ©en vierde,
van allen bouwgrond in handen.
Veronachtzaming van een
kind. De politierechter te. Londen heeft
Zaterdag- een ziekere George Raunders en
zijn vrouw veroordeeld toit twete maanden
gevangenisstraf wegens veronachtzaming
van hun 8-jarig kind, een meisje, genaamd
Joan. Het echtpaar was gedurende de
week-end op reis gegaan en had het kind
alleen, in gezelschap van een hond, achter
gelaten. Het meisje was, na het verrichten
van wat huiselijke bezigheden gaan spelen
