36e Jaargang
rvo «67
Maandag 14 Augustus
Onderwas.
Gemengd Nieuws.
Ingezonden Stukken.
Uit ie Pers.
Buitenland.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
postrekening No. 36000.
Bijkantoor to Middelburg:
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. no. 259
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post f 3.
Losse nummers f 0i05
Prijs der Advert entiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting:.
De Londensche conferentie.
Deze staat nog altijd op het doode
punt. Wel werd Zaterdag een bericht
'gepubliceerd, dat Lloyd George, Podn-
löaré en Tjhieunis 4 uur lang hadden ge
confereerd en, naar men geloofde, over
verschillende kwesties tot overeen
stemming waren gekomen, pilaar luet
scheen wel, alsof reeds deze mededee-
ling in Frankrijk ongerustheid vercor-
(zaaktc. Men was daar blijkbaar bang,
dat (bij dit compromis, Poincaré torn
nog iets van zijn oorspronkelijk stand
punt was afgeweken, en de ontstem
ming tegen hem nam ïn Parijs toe.
Men is, dat blijkt hoe langer zoo' dui
delijker, in Fransche kringen niet hieer
yoo'r rede vatbaar.
Een ander gerucht was, dat Llovd
George gevolg gegeven heeft aan zijn
voornemen (om, wanneer het accoord
tusschen hem en Poincaré piet ver
kregen kan worden, aan (Poincaré voor
te stellen, het geschil omtrent de voor
waarden, die ten grondslag: moeten
liggen a,an het moratorium, aan
Duitschland toe te kennen, aan een
soort scheidsrechterlijke uitspraak te
onderwerpen floor dé zaak te bren
gen voor den volkenbond.
Dat zou dus alweer uitstel betee-
kenen. En 't heeft er alles van, dat
jfoet daarop wel zal uitloopen, want
Op eenig resultaat mag men voorloo-
pig nog niet hopen. De meeningen
staan lijnrecht tegenover elkaar.
De Fransche eerste minister wil
zakelijke waarborgenhij wenscht een
deel van het Duitsche volks- en staats
bezit onder direct beheer van de En
tente te stellen, zoodat de opbrengst
er van onmiddellijk in de kas der
commissie van herstel zou vloeien.
De Engelse-hen. beweren echter, dat
niemand die bezittingen beter en goed-
kooper dan beheeren dan Duit.sch.land
zelf. In ieder geval goedkooper dan
de geallieerden. De eenige vraag is
of Duitschland inderdaad zijn best
doet om zijn bézit goed en goedkoop
te beheeren. Het is daartoe ver
plicht tegenover zijn schnldeischers.
Deze kunnen zijn gestie nauwkeurig
controleeren. Daarom wordt de instel
ling van een aantal nieuwe contro
lebureaus: voorgesteld.
Zoo (staan heide methodes tegenover
elkaar: Parijs wil een cleel van het
Duitsche bezit aan de gestie van Ber
lijn onttrekken. Londen wenscht de
Berlijnsche gestie alleen maar te con
troleéren.
En intnsschen gaat het met Duitsch
land, gelijk ook met Oostenrijk' en an
dere stat én, haa r den afgrond. Is wel
ooit stekker dan in onze dagen de
onmacht des menschen gebleken, ohi
orde te scheppen in den chaos Wie
gelooft nu nog in ernst aan dei almacht
des menschen nu tal van vruchtelooze
Conferenties daar zijn, als zoovele be
wijzen van zijn machteloosheid? Wij
vreezen echter, dat er toch nog veleii
zullen zijn, die zelfs nu niet volko-
Jnen ontnuchterd zijn en, verkeerende
in den roes der cultuurvergoding, het
straks toch weer van des menschen
kennis en durf verwachten.
Zonderlinge terechtstelling.
Gelijk gemeld, zijn de moordenaars
yas Wilson, Donderdagmor-
mMwsnunaMKa
flïgm'g roerde aller' nas
voor het aangezicht des Heeren, Indruk
wekkend was het bidden; dat Oprécht
schuldbelijden was een inroepen van ver
zoening' door Jezus Christus, een smeeken
om de voorlichting des H. Geestes. En
toen liet „amen" was uitgesproken, werd,
op voorstel van een der broeders, slaande
gezongen: „Waar liefde woont, gebiedt, de
Heer den zegen". De atmosfeer was ge
zuiverd. Uit woord en blik sprak aller
mige blijdschap, boven alles hierover,
d de Heere met onwaardigen zulke rijke
ïmoeienis nam".
De broeders waren innerlijk bemoedigd,
®at een der prae-adviseurs (docent)
.ritsprak: „Ik ben in mijn Kerkelijk be
ginsel versterkt".
Daarop ging de Synode verder met het
oenoemingswei'k voor een vierden docent.
Zij deed dit nu volgens de eerste voor
dracht haar aangeboden: Ds. J. W. Geels,
Ds. J. J. van der Schuit en Ds. G. Wisse.
Met groote meerderheid van stemmen
werd Ds. van der Schuit benoemd. Deze
heeft de benoeming aangenomen.
(Geslaagd voor examen notariaat
2e 'ged. dhr. H. J. Bekkers te Bier-
Ivliet, voor staatsexamen toelating uni
versiteit voor diploma A dhr. A. (Leij-
gen .om 8 uur op de binnenplaats
van de gevangenis te Wandsworth te
rechtgesteld.
Lang vóór het uur 'der terechtstel
ling had zich' een groote menigte voor
de gevangenis verzameld. Een sterke
gewapende politiemacht was binnen en
uiten de gevangenis geposteerd.
Er [hadden geen wanordelijkheden
plaats. Om 7 uur knielde de menig
te op den weg voor 1de gevangenis neet
om te bidden voor de ter dood ver
oordeelden. Een der biddenden droeg
de Sin-Fein-vlag.
Nadat de gevangenisbei geluid bad.
ten teeken, dat de terechtstelling had
plaats gehad, werd de vlag aan den
leider van de Sinn Feiners overhan
digd, die het teeken gaf tot het ver
richten van nieuwe gebeden voor de
nu overledenen.
Diaarna werd een Iersch rouwlied
gezongen.
Onderzeeërsramp.
De Zweedsche onderzeeboot N. R.
16 Hier hield Donderdag schietoefe
ningen aan de kust nabij Solingén. De
commandant, 'die de uitwerking van
het kanonvuur wilde zien, gaf hevel de
boot naar de oppervlakte te brengen.
Drie leden der bemanning waren reeds
aan dek, toen men bemerkte, dat alle
ballasttanken niet waren gevuld. Daar
men het. schip niet drijvend kon hou
den, gat de commandant, dan ook
bevel, om het luikgat te sluiten en
de onderzeeër onder water te brengen.
Twee ivan de drie .man verdronken.
De derde werd door een andere boot
gered. Had men de onderzeeër niet
onmiddellijk doen duiken, zoo wordt
verklaard,' dan zou de geheele be
manning omgekomen zijn.
Uitgewezen Duitschers.
Volgens te Berlijn ontvangen be
richten zouden Zaterdag 500 uit Elzas
Lotharingen door de Franschen uit-
few-ezen Duitsche families in (het on-
ezette 'gebied aankomen.
De rijksautoriteiten' hebben in der
hiaast de noodige maatregelen getrof
fen om deze vluchtelingen te helpen.
Zij, die zich naar familieleden in
het land willen begeven zullen gra
tis spoiorkajarten ontvangen. Zij, die
geen familie hebben, zullen ju de ge
bouwen van het Roode (Kruis of bij
particulieren worden ondergebracht.
Reeds thans is gebleken, hoe uiterst
moeilijk het is, hier een hulpactie te
organiseeren. De kampen, die voor de
vluchtelingen zijn bestemd, zijn hoven-
dien nog geheel gevuld met vluch
telingen uit Opper-Silezië.
De uitgezetten mogen enkel hiand-
bagaige meenemen en als geld niet
meer dan tienduizend mark of de te
genwaarde daarvan voor een echtpaar
en (vijfduizend mark voor ongehuwde
personen. [Het geheele persoonlijke ver
mogen ien huisraad der uitgezetten is
in beslag genomen.
Is het niet schandelijk?
De aanslag op Schaidemann.
De daders vlan den aanslag op Schei-
demann zijn naai' Cassel overgebracht
en daar in de gevangenis opgesloten.
Zij hebben reeds een volledige be
kentenis afgelegd. Zij hadden de daad
sedert (geruimen tijd voorbereid. Kort
voor Pinksteren af hadden zij de wo
ning van den burgemeester bewaakt.
Toen (Scheidemann op den dag van
Iemand, die in het religieuse zoo hyper
vrijzinnig is als hij en die een satanisch
boek als „Spaansche Pepertjes" durft
schrijven, kan tegen den vrijzinnigen „Na
than der Weise" geen bezwaar hebben.
Maar desondanks kan dankbaar akte geno
men worden van zijn objectieve uitspraak
ten opzichte van het verbod van den
Minister van Onderwijs.
Er zijn weinig vrijzinnigen die zoo
eerlijk er voor uitkomen, dat wat louter
propaganda voor liberale ideeën is, niet
thuishoort op een „neutrale" Onderwijs
inrichting.
Gewoonlijk is 't anders. Van lectuur of
onderwijs in liberalen geest willen de Vrij
zinnigen ons gewoonlijk wijs maken, dat
dat „neutraal" is.
Ds Bakels erkent daarentegen, dat de
vrijzinnige lectuur van „Nathan der "Wei-
se voor orthodoxgeloovigen „stuitend"
door hen niet anders dan als „gees
telijk vergif' kan beschouwd woi'den.
On gelukken. De heer S. H. te
Oude Tonge is, terwijl hij op heit land
eenige bezigheden verrichtte daar plotse
ling onwel geworden en in een sloot te
recht .gekomen. Hoewel de ongelukkige
spoedig uit zijn netelige positie werd ver
den [aanslag de tram naar Wilhelms-
höhe nam, volgden zij hem. Oelschun-
_ger, een der daders, droeg de spuit
met Pruisisch blauw en had ook een
revolver bij zich. Hulstert, de tweede
gearresteerde, heeft den aanslag ge
pleegd. Na den aanslag zijn de daders
te voet naar een dorp in de omstre
ken gewandeld. Daar hebben zij den
nacht doorgebracht.
Aanslag op een munitie-trein.
Naar uit Parijs wordt gemeld, is
er een misdadige poging gedaan om
een trein, welke 30 ton gasgranaten
van het Britscbe legerkamp te Duin
kerken naar St. Peter "Brouck moest
vervoeren, te doen ontsporen.
Bij een bocht had men namelijk
groote stukken ijzer op de rails ge
legd, maar daar de trein op dat punt
slechts langzaam reed, kon de ma
chinist nog tijdig genoeg stoppen en
een ramp voorkomen.
Wérken in Amerika.
Het is bekend, dat men in Amerika
niet zuinig is op het gebied van werk
krachten.
Het Internationaal Arbeidsbureau te
Genève ontleent aan een statistiek van
het Bureau of Labor Statistics in de
Vereenigde Staten merkwaardige cij
fers, waarvan het, de moeite waard
is kennis te nemen.
Alleen in de metaalnijverheid in de
Unie kenden, blijkens hét rapport van
dat Bureau, in 1920 nog 63 pet. van
de arbeiders een arbeidsweek van 6
of 7 dagen met een daigelijksohen ar
beidsduur van 12 uren; 17 pet. van
deze arbeiders werkten 8 uur per dag
en 7 dagen per week, 1 pet. 8 uren
per dag en 6 dagen per week.
Niettegenstaande het ontwerp-ver-
drag van Washington, dat van 1919
dateert, was nog in 1920 in de me
taalnijverheid in de Unie een arbeids
duur van 72 of 84 uren per week van
kracht voor het groote meerendeel van
de werklieden.
Hoe dichter bij Washington
De ontploffing op de „Adriatic".
Gelijk wij reeds berichten, heeft een
ernstige ontploffing; plaats gehad aan
boord van de White Star-stoomer
„Adriatic", op een afstand van 300
mijl van Portland (Maine).
Omtrent deze ontploffing wordt nog
nader (gemeld
De '„Adriatic" had Zaterdag jb met
meer dan 900 passagiers Liverpool
verlaten met bestemming voor New-
York. De ontploffing ontstond in ruim
3 in het voorschip onder de hutten
der derde klas-passagiers. De eerste
berichten luidden vrij gunstig en vroe
gen geen assistentie. Een later tele
gram (meldde, dat hulp noodig; kon
worden.
Het jongste draadlooze telegram
moest echter berichten, dat hij de ont
ploffing twee leden der bemanning
waren gedood en vijf ernstig; gewond,
Een iman wordt nog vermist. Het schip
v vïLtlTïAVniviJY ix T
zer dagen ongeveer een half uur te laat
binnen. De oorzaak van dit oponthoud was,
volgens de „Ned.", dat even voorbij Den
Haag1 een persoon, verkeerende onder den
invloed van sterken drank, aan de nood
rem) had getrokken. Hij verlangde voor de
hoofdpijn een asperine-poeder. De trein
g'ing terug naar Den Haag, waar de abnor
male reizigter uit den trein werd gezet
en proces-verbaal werd opgemaakt.
'n Vreemde huisbaas. In Huil
woont een huiseigenaar, die waarschijnlijk
zijn wederga in heel Engeland niet vindt.
De man bezit namelijk in de arbeiders
buurt der stad 16 woonhuizen en één
winkelhuis, waarvan de huurders sinds
vier jaren geen cent huur hebben be
taald.
Toen een conscientieuse huurster zich
onlangs bij den administrateur van den
huiseigenaar vervoegde om te vragen of
zij eindelijk toch eens wat van de huur
mocht betalen, werd haar onvriendelijk
verzocht asjeblieft daarover niet te komen
zaniken.
De reparaties aan de huizen worden
uitgevoerd, zonder dat de huurders ook
daarvoor eenige vergoeding behoeven te
geven.
Staking. De staking van landar
beiders in den Oosterhoek te Delfzijl
breidt zich uit. De landbouwers bieden
vaart nu half-speed naar New-York,
Omtrent het geheel der aangerichte
schade wordt verder nog niets ge
seind.
De verjaardag van de Duitsche Grondwet.
Het feest ter eere van de Grond
wet is overal in het Duitsche Rijk
met ernst en waardigheid gevierd. ïn
Berlijn werd het besloten met een
fakkeloptocht en een feest in den
Staatsschouwburg, bij het begin waar
van president Ebert de republikein-
sche jeugd toesprak. Hij inaande haar
aan de grondwet van Weimar ten
volle in zich op te nemen en daardoor
,een hechter basis te geven in het hart
van het Duitsche volk. Daarna hield
kanselier Wirth een rede, waarin hij
hulde bracht aan hen, die voor de
Duitsche republiek gestorven zijn, Sn
het bijzonder aan Rathenau, den groe
ten baanbreker van de verzoening
tusschen de volkeren. Zijn geest, die
de volken tot elkander wilde brengen,
moet tot alle landen en over de ge
heele wereld doordringen, overal waar
werkelijk menschen wonen, die van
goeden' wille zijn. Het republikeinsche
Duitschland zendt zijn groet aan alle
volken van Europa.
De Hamburger Nachrichten ver
neemt uit Berlijn, dat bij een [betooging
in den Lustgarten na de rede van
den Rijkskanselier een Hoch op de we
reldrevolutie werd uitgebracht. Nadat
de muziek de Internationale had ge
speeld, werd Deutschland über alles
gezongen en vervolgens de Interna
tionale. In verschillende deelen dei-
stad hadden vergaderingen plaats,
waarna optochten met roode vlaggen
werden gehouden.
Arthur Griffith, f
Arthur Griffith, de president van
het ,Dail Eireann, is Zaterdagochtend
te Dublin plotseling aan hartzwakte
overleden.
Arthur Griffith werct te Dublin ge
boren en bereikte den leeftijd van 50
jaar. Als vertegenwoordiger van de
uiterst links-nationalistische richting
in Ierland riebtte hij in 1906 het eer
ste Sinn Fein-orgaah op, waarvan hij
tot, 't einde toe (1915) redacteur bleef.
Bii het ontstaan van meeningsver-
schiïlen tusschen nationalisten en Sinn
Feiners koos hij de zijde van De Va
lera, doch was gematigder dan deze,
die volkomen afscheiding van Ierland
nastreefde. Vandaar een conflict tus
schen 'beide voormannen, waarin Grif
fith ten slotte de overhand behaalde.
Hij wist de aanneming van het be
kende Engelsoh-Iersche verdrag door
te drijven tegen den zin van De Valera,
die den strijd tegen hem aanbond en
nu zijn tegenstander door den dood
ziet weggerukt.
De toestand in Oekraïne.
Naar ruit Berlijn wordt gemeld, be
ginnen de toestanden in de Russische
honigergebieden zich te wijzigen. De
situatie aa,n de Wolga, waar in den
winter van 19241922 en in de daar
op volgende maanden de vreeselijkste
hongercatastrophe woedde, is gaande
weg verbeterd, niet het minst door
de hulp, welke van uit het buitenland
door verschillende hulpexpedities aan
de betrokken gebieden verleend werd.
De toestand in Oekraïne daarente
gen dreigt thans even erg te worden
als die, welke voorheen in laatstge-
omsfaiOTïgïiCTreir
sche voerman Hutting-, zoo wordt aan de
Eng'elsche bladen geseind. Zondag was een
politieagent te hulpi geroepen in verband
met een twist tusschen Hutting en een
vrouw. Na het vertrek van den agent vond
een buurman Hutting stervende op den
vloer liggen. Hij werd naar het hospitaal
vervoerd, waar hij overleed zonder bij1
kennis te ztijn geweest. De agent verklaar
de Hutting1 een oorveeg te hebben toege
diend, maai" verder niets te hebben gedaan.
Er waren geen getuigen, de vrouw was
gevlucht. Een lijkschouwing is gelast.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Op Zondag kermis!
Geachte redactie,
Ondergeleekende verzoekt beleefd eeni
ge ruimte in uw veelgelezen blad voor
onderstaand stukske.
Het zal den lezers wellicht bekend
zij'n dat er in Goes deze week wederom
kermis gevierd wordt. Verschillende zoo
genaamde vermakelijkheden zijn reeds op
het anders zoo rustige en vriendelijke
marktplein verrezen en straks hoort men
weer uit de verschillende tenten het
gezeur der onderscheidene draaiorgels,
noemde gebieden heerschte. Het Duit
sche .Roode Kruis deelde dezer da
gen de volgende hartverscheurende
bijzonderheden uit een rapport van
dr. Nansen mede: „Duizenden vluch
telingen uit de Zuid-Russische hon-
gergebieden trekken naar Kieff, Char-
koff en Odessa, om daar hulp te zoe
ken welke zij echter niet vinden.
De overheid beschikt niet over de
noodige middelen om te kunnen hel
pen en zoo worden deze vluchtelin
gen de slachtoffers van den honger,
dien zij eerst trachtten te ontvluchten.
De ziekenhuizen in de groole steden
van Oekraïne moeten wegens gebrek
aan genees- en levensmiddelen geslo
ten worden. Lijkwagens, die de lijken-
vervoeren, hebben bijna een geheele
week noodig, om de rondte door de
stad te doen. De lijken blijven vaak
vier dagen op straat liiglgeii en wan
neer zij vandaar worden vervoerd, zijn
zij veelal voor de helft door ratten
en door de hongerende bevolking op
gegeten.
Het (geheele gebied tusschen Odessa
en Poeltawa, dat eens het rijkste dis
trict van Oekraïne was, is tótaal ver
anderd. De huizen zijn verlaten; de
moeren hebben het stroo van de daken
opgegeten. De ge val jen van kanniba
lisme zijn zoo talrijk, dat de overheid
er van moet afzien, degenen, die zich'
daaraan schuldig maken, te vervolgen.
De toenemende hongersnood in Oe-
kraine dreigt eene vreeselijke catastro
phe te worden.
Ook andere deelen van Rusland zul
len in den komenden winter, wederom
doc-r den hongersnood geteisterd wor
den. 'Om deze ramp te compenseeren
zou he>, noodig zijn, dat in de andere
Russische districten zulk een groote
oogst binnengehaald werd, dat aan de
noodlijdende gebieden voldoende ko
ren afgestaan kon worden. Hierop is
echter in de gegeven omstandigheden,
niet te rekenen.
Ook de gebieden, welke er het best
voorstaan, zullen in het gunstigste ge
val slechts genoeg broodkoren voort
brengen, voor de voeding der vol
wassen arbeidende bevolking. Voor de
voeding van kinderen en oude men
schen en ook van zwakke en zieke
personen ontbreekt ten eenenmale
ieder middel. Om dezen in leven te
houden, moeten nieuwe voedingsmid
delen en medicamenten onvoorwaar
delijk ter beschikking worden gesteld,
ook voor die gebieden, welke voor
uitzichten hebben op een zeer gun-
stigen oogst.
Enkele berichten uil Engelsch-Ame-
rikaansche (bron, als zou reeds op
een beëindiging van den hongersnood
gerekend kunnen worden, zijn in te
genspraak jmet den werkelijken toe
stand.
Het Russisch-Noorsch conflict.
De sovjet-autoriteiten te Moskou
hebben de brandkast van den Noor-
schen consul opengebroken en er ver
scheidene imillioenen kronen en tal
rijke documenten uitgehaald. In Noor
wegen heeft "t nieuws van dit optreden
der bolsjewisten groole verontwaardi
ging verwekt; ten minste in de bur
gerlijke bladen. Deze verwijten de re
geering, dat zij de zaak zoo lang ge
heim heeft gehouden. De kwestie
schijnt inderdaad reeds bijna vijf
maanden oud te zijn en het'is door
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Naar waarnemingen in den ochtend
van 14 Aug., medegedeeld door liet
Kon. Meteor. Instituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand 76"2,6 te Scilly,
laagste 751,7 t,e Thomhavn.
Verwachting tot den avond van 15 Aug.
Zwakke veranderlijke wind, gedeeltelijk
bewolkt, waarschijnlijk enkele regen- of
onweersbuien, aanvankelijk warmer.
Gemeente-rekeningen met groote over
schotten.
De Msb. schrijft hierover
Niet slechts Rotterdam, zoo' goed
als alle grootere steden, met name
Amsterdam en Den Haag hebben blij
kens de rekening der inkomsten en
uitgaven over het jaar 1921 een over
schot van be teekenis gemaakt. .Ver
schillende oorzaken zijn daarvoor aan
te wijzen. Voor zoover die oorzaken
niet waren te voorzien bij de defi
nitieve vaststelling van hét bedrag,
dat aan inkoimstenb'elasting zou moe
ten worden opgebracht, is hét over
schot ials een meevaller, 'die te pas
