BATOr
JilL
No »5I
Woensdag 26 Juli 19$£
36e Jaargang
J WIELEN
IP^VTABLEnEN
Biiltenlaiul.
/Tcn+cM* kofa»
A
z»
28
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorstsfraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
veZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A b o n n e m e n t sp rf|«:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersI 0.08
Prijs der Advertentiën:
14 regiels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korttng.
De Troonrede.
De Koningin sprak een sober woord,
doch het getuigde van diep inzicht in
den droeven toestand van het oogenblik.
Het is Haar vurjge bede, dat de Heere
de wijsheid schenk© aan Regee.ring en
Volksvertegenwoordiging om maatregelen
te treffen, die de inzinking van ons land
en volk, met Zijne hulp zouden ver
mogen te stuiten.
Een zeer moeilijke periode, zoo niet
de moeilijkste sinds vele jaren, is voor het
op 't oogenblik nog ongeboren kabinet in
getreden.
Slage minister Ruys in zijn pogen om
dfe mannen te vinden, die hem straks
in 't landsbestuur in de gewenschte rich
ting ter zijde staan, en als dienaren der
Kroon de rechte mannen op de rcc,hte
plaats mogen blijken.
Mannen van Jan de With, die 't dezen
groote onder Europa's staatslieden, aan
't !eind zullen kunnen nazeggen:
„lek hebbe geduyrende de storm naer
myn ci'anck vermogen, allmede helpen uvt-
kyeken en selffs in 't allerheetste van.
't weder boven gestaen".
Nieuwe Kabinetsformatie.
Na vele dagen van onzekerheid is dan
thans het besluit genomen en ruchtbaar
geworden: het Kabinet Ruys de Beieren-
brouck heeft aan Hare Majesteit de Konin
gin de portefeuilles ter beschikking ge
steld.
Vermoed mag worden, dat het heelwat
voeten heeft in de aarde gehad, alvorens
men definitief tot dit resultaat kwam. Im
mers, dit besluit komt momenteel niet
verrassen na een periode van stilstand,
van ministeriëele ledigheid, doch over
vloedige besprekingen gingen aan dit alles
vooraf. De onmiddellijk aangewezen weg
werd de thans ingeslagen©1 derhalve blijk
baar niet geacht, al bewandelde men hem
ten slotte. Dat eindelijk deze richting gte-
kozen is na breed© overwegingen, na sa-
menspreking door Hare Majesteit met de
Voorzitters der Kamerfracties, achten wij
van Igieien gering voordeel voor het ko
mend Kabinet.
Het Ministerie Ruys-Aalberse ging heen.
Onzes inziens ligt het op den weg van
teen Ministerie, nadat een nieuwe stem-
busbeslissing gevallen is, aan Hare Ma
jesteit de portefeuilles aan te bieden.
Niet de Ministers zijn het, die omtrent
bet al of niet aanblijven van het Mini
sterie uitspraak hebben te doen, doch dé
beslissing dienaangaande berust bij Harte
Majesteit. Hiermee is dus niet gezegd,
dat een Kabinet, hetwelk zich met zoo
danige bedoelingen tot Hare Majesteit
wendt, mitsdien zal moeten heengaan.
De Koningin is het, die te beslissen heeft
en die dus ook den Minister's zal kun
nen verzoeken op hun besluit terug tie
komen. Alzoo niet aan het Kabinet, maar
aan onze Vorstin de decisie.
Hierbij voegt zich de omstandigheid, dat
in dit bijzondere geval nog andere over
wegingen golden. In verkiezingsredevoe-
ringen is ook van A. R. zijde steeds be
toogd, dat het niet ging om het.
Ka bin et. Ons, anti-revolutionairen, bond
geen band van accoord aan dit -Mini
sterie, maar geheel vrij stonden wc er
tegenover.
Welnu, omtrent het Ministerie als zoo
danig heeft de stembus van 5 Juli geen
y- obsr>raak gedaan. Het volk vroeg in z'n
te beleven."
Ds H. Jonker hoqpt G Aug. a.S. zijn
veertigjarige ambtsbediening te herden
ken. Z.Eerw. stond van 1882 tot 1886
te Steenwrjkerwold, daarna te Holten,
van 1888 tot 1893 te Nijbroek, vervolgens
yjeer te Holten van 1898 tot 1901 te
nattem, en sinds 23 Juni 1901 te Middel-
burg- En Ds N .M. de Ligt hoopt 10
PJ. a.s. zijn veertigjarige ambtsbediening
te herdenken. Z.Eerw. stond van 1882
°t 1886 te Schalkwijk, daarna te Rhe-
nen, en sedert 7 Juni 1896 te Middel-
za-l dezen beiden op1 genoemde
wms ste% niet aan bewijzen van
k(lJJenePenheid en belangstelling ontbre-
Nn V?' ^yn°de Ned. Herv. Kerk.
nre.-;a!L0j>enei1 der zitting spreekt de
omf v! WOor<i van gelukwensch tot
dat k" mi '-f zen' d'e gister herdacht
als wi!i-ï 'aar geleden zijne betrekking-
welke u iknngleeraaï1 heeft aanvaatfd,
te Wca1" -hii waarneemt metgroo-
vale TOn^rgjen Üver ®n waarin hij zoo-
kine- ,,,5 opleidt voor de betrek-
VeldbnAnI>r^kantï waarvoor prof. Van
Uitgebracht dan,k betuig't-
voorstel va W een ^PP01"1- 0V®T bet
heit comhint.6®11 classicaal bestuur tot
*oncKe Van twee gemeenten. De
jgaan od dit commissie om niet in te
Ter tafci ,VOörstel wordt aangenomen.
4 ko®t de rekening van „Val-
overgroote meerderheid om ©en rechtsch
bewind naar Christelijke beginselen, doch
het Kabinet was niet in het ge
ding. Door de uitspraak van het volk
was het Kabinet Ruys, dat geen coalilie-
Kabinet op vast accooi'd was, niet ge
bonden.
Is 'het dan wel bevreemdend te ach
ten, hls thans de portefeuilles wonïcn
ter beschikking gesteld?
Kenmerkend voor den arbeid van het
nieuwe Kabinet is, dat het zal moeten
staan in het feeken der bezuiniging,
der reconstructie. Met bezuiniging
hier ten daar zal men niet kunnen vol
staan, de overtuiging zal diep moeten
doordringen, dat er bezuinigd zal moe
ten worden over de geheele linie.
Ontworpen zal moeten worden een vast
program van bezuiniging, tad
systematisch in alle deelen doorwerkt.
Zulk een Kabinet was het Kabinet-
Ruys niet. Met volledige erkenning van
hetgeen door dit Ministerie ook terzake
van bezuiniging is gepresteerd, dient toch
aanstonds toegegeven, dat een vast pro
gram van versobering in den staatsdienst
niet werd geleverd. Het is de verdienste
van den .heer Idenburg, hierop in. de Eer
ste Kamer gewezen te hebben, al dient
'erkend, dat van doorvoering van een zoo
danig program in een laatste zittingsjaar
moeilijk sprake kon zijn.
Dat dan ook thans een nieuw Kabinet
Qptreedt, zal de taak der reconstructie
niet onaanzienlijk vergemakkelijken. For
meel althans wordt de arbeid lichter,
doordat het Kabinet van zoo straks vrijer
staat (tegenover den staat van zaken,
zooals het dien aantreft, en mitsdien zijn
reconstructiewerk onafhankelijker zal kun
nen doorvoeren.
Niet het minst zien wij de winst dezer
Kabinetswisseling hierin, dat gezocht kan
worden naar meerdere homogeniteit in
het Ministerie..
Dit wil natuurlijk volstrekt niet zeggen,
dat vorming van een geheel nieuw Mini
sterie eisch is, waarin geen personlen zul
len zitting nemen, die van het Kabinet,
dat heenging, deel uitmaakten. Vetefeer zal
het. zaak zijn, de krachtige figuren van
het vorig Kabinet le behouden, zooals
thans reeds weer de heler RuyS met de
Kabinetsformatie belast werd, cl och daar
omheen dan te rangschikken anderen, wier
persoon en richting waarborg biedt, dat
hiel vaste beleid niet wordt geschokt, het
duidelijk uitgesproken rechtsche karakter
van het Ministerie niet wordt geschaad,
opdat daar zij onmisbare homo-
g e n i t e- i t.
Die homogeniteit is noodzakelijk ten
einde te treffen vast aceoord, krachtens
hetwelk we kunnen deelnemen aan de
regeering. Dit miste het vorig Kabinet,
daar het door zoodanig accoord zich niet
gebonden wist. Welnu, ten einde zekerder
te zijn van de uitwerking van zulk een
vast program zal men sterker staan met
een geheel nieuw Kabinet, dat reeds van
tevoren overeen kwam op zoodanig kom
pas in zee te steken.
Ten slotte zal het feit, dat formatie
van -een geheel nieuw Kabinet ter hand
genomen wordt, voor de A.-R. Partij meer
dere kans bieden op sterkere vertegen
woordiging in het Ministerie.
In ons blad werd er reeds op gewezen,
hoe we bij de toekenning der Minislers-
ving op ovens in stokerij1 A en B. Voorts
wordt in art. 28 van de verordening!
o'p1 het beheer gesproken van de oor
spronkelijke waarde der bezittingen. De
hoofddirecteur heeft juist het woord „oor
spronkelijke' 'waarde daar gebruikt, om
in de gelegenheid te komen te gaan af
schrijven over de bedragen van de gewij
zigde balans.
De „aanschaffingswaarden" waarover
de commissie afgeschreven wenscht te
zien zijn ook niet nauwkeurig bekend.
Ook de heer Streefkerk heeft enkele
vragen gesteld
„Vernieuwingen van Kirkhamwasscher
en exhauster zijn als vermeerdering van
het stamvermogen beschouwd en moes
ten ten laste van de reserve zijn ge
bracht."
Nader argumentatie ontbreekt aldus
de hoofddirecteur. De gegeven meening
is niet juist; de reserve is de meerwaarde
van de activa boven de financieele ver
plichtingen. Door de vernieuwing worden
kirkhamwasscher en exhauster juist meer
waard, de reserve met de .meerwaarde ver
minderen is niet juist.
„Op de ovens in stokerij' B is niet
afgeschreven naar het meer of minder
ouderwetsch worden van het ovensy
steem."
Alle onbruikbaar geworden ovens zijn
tot sloopingswaarde teruggebracht. De nog
zetels naar hunne innerlijke waarde al
misdeeld waren. Sinds de kiezersuitspraak
van 5 Juli kwamen we nog weer ver
sterkt. uit de bus. Het spreekt vanzelf,
dat de Kabinetsformateur thans rekening
zal 'hebben te houden met rechtmatige
A.-R. wenschen en dat het aanstaande
Ministerie beter zal moeten weergeven de
beteekenis en sterkte der A.-R. partij.
Dat kan nü zooveel gemakkelijker, nu
van persoonswisseling; in een blijvend Mi
nisterie geen sprake is.
Een nieuwe periode vangt aan.
Een nieuw Kabinet treedt op.
Niet gebonden door hetgeen was, doch
vrij len zelfstandig.
Moge het aan het nieuwe Ministerie
gegeven zijn, een belangrijk deel van de
wenschen uit ons Program van Actie le
verwezenlijken.
De begrafenis van Rathenau's
moordenaars.
Vrijdag j.l. had op het kerkhof te
Saaleck de begrafenis plaats van Kern
en Fischer, wier stoffelijk overschot in
een gemeenschappelijk graf werd bijge
zet. De beide lijkkisten waren met tal
rijke kransen en bloemen versierd. De
vereeniging van leden der vroegere briga-
de-Erhardt had 'n grooten lauwerkrans
met een zwart-wit-rood lint gezonden. De
kisten werden door studenten der tech
nische hoogeschool te Suiza en door
schoolvrienden van Kern gedragen. De
begrafenis werd 'bijgewoond door de
ouders van Kern, de moeder van Fischer
ten leenige andere familieleden, alsmede
door deputaties der studenten van Jena,
Hallie en Leipzig. Het in grooten getale
opgekomen publiek werd niet toegelaten
tot het kerkhof, dat door een .sterke af-
deeling der veiligheidspolitie werd afge
zet.
De dierentuin te Berlijn.
Die bekende dierentuin te Berlijn ver
keert in een noodtoestand. Teneinde het
bedrijf nog in stand te houden, denkt
de idirectie er zeer ernstig over om den
tuin van 1 October tot 1 April be slui
ten. Slechts wanneer staat en gemeente
onmiddellijk flinken financiëelen steun
verleenen, zal deze maatregel niet noo-
dig zijn.
De nieuwe crisis is ontstaan in verband
met de looneischen der employe's; Reeds
het vorig jaar was er een tekort van een
half millioen Mk., maar dit jaar zal het
deficit, indien de looneischen worden in
gewilligd, nog een millioen Mk. 'aooger
zijn. Om deze reden heeft de directie dan
ook de looneischen afgewezen. De com
missie van arbitrage keurde echter de
"loonsverhoogiug goed, zoodat het bestuur
zich genoodzaakt ziet 40 man van het
personeel per 1 October te ontslaan.
Slechts ieen aantal bewakers, die voor
de verzorging en voeding der dieren nood
zakelijk zijn, zullen in dienst gehoudeir
worden.
Het aquarium zal geopend blijven
Plundering van banken.
Zaterdag zijn bij klaarlichten dag' in
Dundalk een aantal banken geplunderd.
Geen enkele bank in de stad is van een
bezoek van gewapende lieden gespaard
gebleven, die om elf uur 's ochtends de
gebouwen binnendrongen om er kort daar
na met de geheele kas van door te gaan.
De meest siensalioneele inval had in de
Munster and Leinsier Bank plaats, waar
zich ©enige cliënten bevonden, die door
een der roovers in bedwang, werden ge
houden, terwijl de anderen al het geld
weghaalden wat onder hun bereik lag.
Een geestelijke, die juist in de bank aan
wezig was, bood weerstand. Hem werd
bevolen de handen op te steken, doch
hij weigerde en wist op een goed oogen
blik twee inktkokers van een bureau af
te nemen en deze het raam uit te werpen.
Een andere cliënt volgde het voorbeleld
en wierp ©en derde inktkoker naar bui
ten. De aandacht werd getrokken door
de met inkt bevuilde vensters, len eenige
mannen liepen de bank binnen, om te
zien wat er gaande was. In een oogen
blik was het geheele gebouw omsingeld
door de wachtposten van het nabijgelegen
postkantoor, zoodat de roovers niet meer
weg konden. Drie van hen werden gepakt;
de vierde wist met een buit van 200 pd.
st. te ontkomen.
In de IJibernion Bank ging jiet den
dieven voorspoediger. Wel werd gepoogd
ze tegen te houden, maar het mocht niet
gelukken. In de Nationale Bank merkte
de directeur pas wat er gaande was,
toen hem een revolver onder de neus
werd gehouden.
De strijd in Ierland.
Een trein uil; Wexford op weg naar
Enniscort, met Vrijstaatsche troepen, zes
tig gevangen rebellen en passagiers, ge
raakte bij Killurin in een hinderlaag. Twee
soldaten werden gedood en tien gewond.
De aanvallers werden na een hevig vuur
gevecht, waarbij de passagiers door een
paniek waren bevangen, en verschrikt plat
op den vloer der compartimenten lagen,
afgeslagen. De trein bereikte Dublin met
twee uur vertraging, na nog tweemaal
het mikpunt van franctireurs te zijn ge
weest.
Een officieel bericht zegt, dat de voor
uitgang der Vrijstaters naar het Westen
voortduurt. Claremorris is door de Vrij
staters bezet. De rebellen staken de ka
zerne in brand e;n verlieten de stad eeni
ge uren vóór de Vrijstaters binnenrukten.
De vervolging der onregelmatige troe
pen in Limerick gaat voort. De onregel-
matigen deden een hevigen aanval op het
garnizoen, doch werden genoodzaakt te
rug te trekken. De verwachting heerscht
dat de eerste vergadering van het lersche
parlement, aangekondigd voor Zaterdag,
opnieuw zal worden uitgesteld tengevolge
van den heerschenden toestand.
De revolutionaire beweging in Paraguay.
De regeeringstroepen van Paraguay heb
ben de rebellen, die nog altijd verzet blij
ven 'bieden, weer verder
n.oar drong door een run van cc ra mu
zen, en richtte daar in een der kamers een
groote verwoesting aan. Tegen den Duiten-
gewoon onvoorzichtigen motorrijder is door
de politie proces-verbaal opgemaakt.
125 mensehen vergiftigd. Xe
Orlhez, een klein dorpje, zijn alle menschen,
die taartjes gegeten hadden, denzelfden dag
ernstig ziek en vertoonden vergiftigings-ver-
sthijnselen. Twee personen zijn in levens
gevaar. Honderd en twintig inwoners van
Orlhez zijn vergiftigd geworden en drie dok
teren zijn dag en nacht, in de weer.
Ook uit dorpen in de buurt komen dezelfde
berichten binnen. Een officieus onderzoek heeft
plaats gehad, maar de verantwoordelijkheid
kan niet vastgesteld worden.
De banketbakker, die te voeder trouw is,
heeft zijn werk neergelegd.
Een oom uit Amerika. Sedert
eer. paar weken is er in den Borinage (België)
ever niets anders sprake, dan over het nieuws,
dat verscheidene arbeidersfamilies oen reus
achtige erfenis hebben gekregen. Men spreekt
van meer dan 100 millioen francs.
Een blad heeft er het fijne van willen
weten en is bij een der erfgenamen op in
lichtingen uitgegaan.
En ziehier, wat het vernomen heeft
Een verre bloedverwant, Eléonard, moet
gestorven zijn in Canada, een vermogen
achterlatend. Eléonard is reeds gestorven in
isiefi worden, teneinde er ëën oud aanzien
aan te geven.
De jongen had buitengewoon veel genoegen
van het goed gelukken van de grap.
V e r v a 1 s ch i n g van genees
middelen. Over de vervalsching van
asparine-labletten meld men nog, dat
volgens de „Apotheker-Zeitung" de ver-
valschte tabletten niets anders bevatten
dar, dubbelkoolzure soda (zoogenaamd zui
veringszout), doch de vervalschers gaven
zich de moeite hun product zoo naukeu-
rig mogelijk op de echte tabletten te doen
gelijken. Opschrift en fabrieksmerk wer
den in de valsche biljetten gedrukt en de
glazen buisjes, waarin ze werden verkocht
dragen nauwkeurig hetzelfde etiket als de
echte. Deze vervalschte producten gaan
veelal naar het buitenland, voornamelijk
naar Nederland.
Daarheen werden onlangs ook echte ta
bletten gezonden, die in Duitschland wa
ren opgekocht en aan de grens eerst voor
den uitvoer „gefriseerd" wanen. Zij' werden
uit de in Duitschland gebruikte papieren
hulzen in glazen buisjes gedaan, die met
de voor vervalschers gemakkelijk verkrijg
bare etiketten en controle-strookën wer
den beplakt.
Een meisje beroofd. Zondag
avond liep naar de „Tel." meldt --
een Hollandsch meisje T., wonende in de
28
28
29
29
29
29
31
Aug
1
1
2
2
Kinderen
lijden al te vaak aan huidaandoening en
ais uitslag, gordelroos, dauwworm enz.
Een probaat geneesmiddel vindt gij in
Foster's Zalf, prijs f 1.75 per doos, alom
verkrijgbaar. (6)
en na geweer- en artillerievuur Sapucay
ten Caballer obezet. De rebellen, die on
der 'bevel van kolonel Chirife staan, zou
den een beslissenden slag' ontwijken tot
zich een gunstig moment voordoet. D©
regeering beschikt over een derde doel
van het rollend materieel, de rebellen over
twee derden.
De opstand duurt nu reeds sedert be
gin Juni. Hij begon met vijf vi'uchtelooze
aanvallen der rebellen op Asuncion, de
hoofdstad van Paraguay, waarop het gros
onder leiding van kolonel Chirife, een
vroegeren minister van oorlog; naar Pa
raguari terugtrok, ongeveer veertig mijl
naar het Zuidwesten. Vliegers bombardeer
den Paraguari en ook Yaguaron en
Pirayuy, andere bolwerken der rebellen,
'en ©en kanonneerboot Encarnacion, waar
de rebellen zich eventeens hadden ge
nesteld. Ongeveer veertien dagen geleden
zagen (ie opstandelingen zich verplicht,
Paraguari JJe ontruimen en naar bet Zui
den verder terug te trekken.
Korte Berichten.
D'e voorzitter van het Engelsche de
partement van handel bevestigt, dat bin
nenkort Duitsche stoomschepen Southamp
ton zullen aandoen. Voortaan zullen Duit
sche schepen in Engelsche havens aan
geen beperkende bepalingen meer onder
worpen zijn.
Maandag zijn op het Stettiner station
te Berlijn 83 gevangen Hongaarsche com
munisten aangekomen, die na den val
der regeering van Bela Kun tot vrijheids
straffen waren veroordeeld doch thans
tegen Hongaarsche officieren, die in Rus
land gevangten werden gehouden, uitge
wisseld worden.
De verwoesting van den druiven
oogst in hiet Z. W. van Frankrijk door
sprinkhanen is zoo groot, dat sommig©
wijnbergen totaal niets opbrengen. Te
Sungres zijn de velden, straten, tuinen
'en buizen met honderdduizenden sprink
hanen bedekt. Alle boomen zijn kaal ge
vreten.
Bij Gelsenkirchen is op het kanaal
©en boot omgeslagen, waarin 20 school
kinderen zaten. Vier jongens en drie meis
jes zijn verdronken.
De Russische dichter Maximiliaan
Wolosjin heeft in ©en te Moskou ver
schijnend weekblad een beschrijving ge
geven van den afschuwelijken toestand
in de Krim. Hij verzekert, cïat daar thans
menscbenvleesch gegeten wordt. Klande-
stien wordt er worst verkocht van men-
schenvleesch. Kinderen worden ver
moord, opdat hun vleesch aan honger
lijders kan verkocht worden en ook zijn
er individuen gelyncht, die menschen-
vleesch verwerkt hadden.
Tie St. Pons bij Toulouse is een land
bouwer aangevallen door een zwerm bij
en, die verschrikt was door een g;eit;
de man is zoo hevig in zijn gezicht en
zijn handen gestoken, dat hij 's nachts
onder hevige pijnen bezweken is.
Volgens een bericht uit Riga zou
het al-Russisch centraal uitvoerend co
mité hebben bevestigd het door het St.-
rtatsT "mspanT'Markusse.
's-Heerenhoek, hoefje, bouwland, Pi
laar.
't Zand, inboedel, Hioolen.
Biezelinge, vrachtrij'dersinspan, Neer
voort.
Middelburg, heerentitetsen, Rosier en
Vervaat.
Oostkapelle, huizen en inboedel,
Hioolen.
's-H. Arendsfcerke, veldvruchten, Pi
laar.
'sH. Hendrikskinderen, veldvruchten,
Pilaar.
Middelburg, inspan, Blaupot tenCate.
Meliskerke, huis en meubilair, Loeff.
Serooskerke, Paulin©nburg, veldvruch
ten, et weiden, Hioolen.
Goes, woon- en winkelhuis en werk
plaats, Pilaar.
Koudekerke, inspan, Blaupot ten Cate.
Biggekerke, verpachting bouw- en wei
land, Loeff.
N. en St. Joosland, smederij met
inventaris, de Neeling.
"Wemeldinge, hoefje, veldvruchten, in
span, meubilair, Neervoort.
Souburg, veldvruchten, Blaupot ten
Cate.
Baarland, huis, Neervoort.
Serooskerke, huizen en inboedel,
Blaupot ten Cate.
