I)E ZEEUW TWEEDE BLAD. Dit de Provincie. Land- en Tninbonw. A A A VAN ZATERDAG 1 JULI 1922, No, 230. Janus Vrijheidsbond. De Romeinen aanbaden in de heiden- sche oudheid den god Janus, dien zij voorstelden als een oud man met twee aangezichten, het een® jeugdig, het an dere bejaard. Het moet wel een wonderlijk gezicht geweest zijn die menschengestalte met zijn Januskop, vari voren gezien zoo heel anders dan van achteren, van voren jeug dig; van achteren ouwelijk; van voren ja. van achteren neen; type in lateren tijd van den man of de partij met twee aan gezichten. (jtelijk de Vrijheidsbond. Zoo aan' een partij onbetrouwbaarheid kan verweten worden, dan is 't toch wel deze. De bewijzen zijn voor 't grijpen. Jn een advertentie van den Vrijheids bond staat het volgende te lezen: De ernstige omstandigheden eischen een krachtige regeering. Stemt op de lijst van den Vrijheidsbond, de eenig© partij, bij wie uwe belangen veilig zijn. Maar tegelijk verzwijgt deze Bond dat wanneer Rechts bij de stembus geslagen wordt, de Vrijheidsbond en de S. D. A. P. saam de reigeeringspartij zullen worden. Hetgeen zeggen wil dat de kleine Vrijheids bond zich zal moeten laten op sleeptouw nemen door de groote S. D- A. P. Een Bond met twee aangezichten, ja met nog meer. Een bond die een lijst aanbindt met den man van de drankhui zen voorop, en .een lijst met Men leider der amusementpartij als no. één. Die bij monde van den een u zegt: stemt de S. D. A. P. en bij iuonde van den ander; Weg met haar. 'Die de kleine partijtjes van ieen ander veroordeelt, en tegelijk kleine partijtjes aan de hand houdt. Die bezuiniging predikt en tegelijk een zeer groote uitzetting der Staatsuitgaven vraagt, bijvoorbeeld voor verhooging van ambte naars- en onderwijzerssalarissen, adres mr Dresselhuijs; en hoogere uitgaven voor het leger, adres mr Van Gijn. Mr Mai'chant wees er dezer dagen op dat in den Vrijheidsbond de meest uit- eenloopende meemngen worden gepropa geerd. Hier vraagt overste Schuurman meer uitgaven voor leger en vloot, daar roept Manassen om ontwapening. Hier zegt dr Wychgel dat de inlander wordt uitge zogen; daar zegt mr Gerritsen dat de in lander den Europeaan uitbuit. Dressel huijs stelde in 1918 onder socialistischen druk verbeteringen voor die drie honderd vijftig miljoien 's jaars zouden gekost heb ben, waarom dan ook de .regeering ze af wees, nu roept deze zelfde mr Dressel huijs om bezuiniging. Waarbij nog komt dat de tabaksbelasting is van Treub, de leidende, figuur in dien Bond, tei'wijl nu de Vrijheidstoonders die belasting gebrui ken voor kiezersvangst; en de inkomsten belasting en verhoogde grondbelasting zijn van v. Gjjn en Treub, vi'ijbeidsbonders. De houding van den Vrijheidsbond bij de stemmingen voor de Eerste Kamer eerst saam willen doen met de S. D. A. P. en dan haar bestrijden, doet ook aan Janusachtigheid denken. Een wereldburger. De opzienbarende moord op den ©mi- nepten Minister van Buitenlandsche Za ken der Duitsche republiek, Walter Rathe- uau, doet duidelijk zien hoe onze Ooste lijke naburen nog steeds op een politieken vulkaan wonen. Nationaal doet deze laffe daad het uit geputte Duitschland onnoembare schade, daar een zijner meest talentvolle zonen, die zich als industrieel, technicus, philo- soof en staatsman ©en wereldnaam ver- worven had, plotseling werd weggenomen. Rathtenau was In zijn streven echter allerminst beperkt-nationaal. In hem bezat onze tijd iemand van in ternationale beteek-enis. Tijdens den oorlog was hij Duitschlands helper in den nood, stut en steun van het Rijk, dat zijn positie zoolang wist te hand haven, dank zij Ratbenau's energie. Zóó overvegoiiu zijn die bezwaren van haar vrouwelijk gemoed, dat ze weigert van haar machtspositie gebruik te maken, •om haar volk te verdedigen tegen Hainan's aanval. Maar dan is Mordechai trouw op zijn post. Hij zegt niet: „O, dan moet Esther maar thuisblijven, en dan zullen we naar andere hulpmiddelen omzien." Neen, Esther moet het doe n. Dat staat vast bij Mordechai. Zij moet over al haar bezwaren heen stappen. Zij moet haar verdedigingswapen gebruiken, tegen het aanvalswapen van Haman. Zij moet haar volk redden. „Beeldt u niet in," zegt hij tot de weifelende .Esther, „beeldt u niet in, in uwe ziel, dat gij zult ontko men in het huis des konings, meer dan al de 'andere J ode n." (Als gij weigert te helpen, dan is niet alleen u w volk in gevaar maar gij zelf, uw eigen vrouwenleven ook. Wordt •uw volk gered, dan zijt gij ook veilig. Gaat uw volk te gronde, dan sleept het u in zijn val mee.) „Want indien gij ©enigszins z w ij g e n zult t e dezer t ij d, zoo zal den Joden verkwikking en verlossing uit een andere plaats ontstaan, m a a r g ij en u w s vaders huis zult omkomen." (Tenslotte heeft God u niet noodig, om Zijn werk te doen. Hij is de 'Machtige, Thans was hij echter de onvermoeide strijder voor den wereldvrede, die met breeden blik zeer wel inzag, dat Duitsch- lands positie ten nauwste samenhing met den Europeeschen toestand en alleen een. algemeen-gewaarborgde vrede do verzwak te republiek heil kon bieden. De man, die nationaal genoeg voelde om alles in te spannen teneinde Duitschlands leven te rekken in den langen krijg, gaf nu al zijn kunnen voor den internationalen vrede. Deze groote geest ontviel plotseling aan de vredesbeweging. Hij was ©en oprecht arbeider aan den opbouw van Europa. Een waar wereldburger, als weinigen. Op een vulkaan. Het leven der vooraanstaande personen in Duitschlands politieke kringen biedt sinds November 1918 al heel weinig zekerheid. We zien hel aan den politieken moord op Rathenau. We zien het aan zoovele moorden meer, die sinds de revolutie in Duitschland plaats vonden. In zijn brochure „Twee jaren moord" komt Gumbel tot 'een getal van niet min der dan 364 moorden, die in dat korte tijdsbestek werden voltrokken. Een '.schrikbarend cijfer. Dat echter nog huiveringwekkender wordt, wanneer men daarbij in acht neemt, dat van deze 364. er 323 geheel ongestraft bleven. Welk een bederf in een land, waar blijk baar voor recht en gerechtigheid geen plaats meer is en Gods wetten met voeten getreden worden! Welk een bederf in een land, waar toch ook de Overheid het zwaard niet t© ver geefs draagt! En dit alles' als vruchten der revo lutie! Waar de revolutie komt, heerscht de chaos, de verwarring, de geestelijke en zedelijke verwildering. Daar regeert de menseh in zijn onge- breicleklen eigenwaan, Daar is dan ook geen plaats voor God en Zijn gebod. A Een leerzame les. De groote moordpartij, waaraan bekende figuren in Duitschland als Karl Lieb- knecht, Rosa Luxemburg, Kurt Eisner, Hugo Haasfe, Erzberger en thans Rathenau ten offer vielen, vindt haal oorzaak in de revolutie. Een gewelddadige omverwerping der be staande machten leidt tot een periode van onzekerheid, waarin men politiek geen houvast heeft en het brute geweld hoogtij viert. Dit was het deel van Rusland, Oosten rijk, Duitschland. Ons land bleef Gode zij dank voor dit alles gespaard. Toch hebben ook wij onze November dagen van 1918 gehad. Het was in die dagen, dat de heer Troel stra in de Tweede Kamer aldus sprak: „De dwang, dien wij willen uitoefenen, is de dwang van de staatsmacht in on ze 'handen". En wederom „Wij gevoelen ons thans voor onze leigen klasse verplicht te grijpen naar de staatsmach t". Ziedaar het brute geweld van het so cialisme, dat, ware het in zijn heilloos po gen geslaagd, eenzelfde periode van poli tieke onzekerheid had ingeluid, als nu nog Duitschland doormaakt, en tot gelijksoor tige misdaden den stoot had gegeven. Voor de paraatheid, in die ure door het Ministerie-Ruys aan den dag gelegd, kan het Nederland sche volk nimmer genoeg dankbaar zijn. Welnu, staande vóór de verkiezingen, betuige men aanstaanden Woensdag zijn dankbaarheid door te steunen de rechtsche pariijen, die hulp© boden om de vrij heden van ons land veilig te bewaren en ons land te behoeden voor een geweld dadig avontuur. Wie zich slechts even in het geheugen roept de uiterst leerzame les, die Duitsch lands politieke historie der laatste paar jaren bood, voor dien is de keuze niet moeilijk. onze Esthers aan haar plicht te herin - neren. Op onze Mordechais rust de plicht, onze Esthers t:e overtuigen, flat het ge vaar, dat ons volk bedreigt, zóó groot is, dat thuis blijven zonde zou zijn Laten onze Mordechais het overal in den lande toch onzen Esthers op het hart binden „Wie weet, of gij niet op zul ke n t ij d als deze tot dit koning- s c hap g e raak t z ij t." Denkt om het roods potlood. .In "het verkiezingsnummer staat, aan het slot van 't gesprek tusschen Toon en Bart, dat Toon het witte puntje vóór mr De Wilde's naam zwart of rood moet maken. Maar dat is mis. Bart mag geen zwart potlood gebruiken; anders is zjjn stem van onwaarde. Hjj moet gebruiken het roods potlood dat aan den lessenaar in het stemhokje hangt. Huisbezoeksters eö huisbezoekers, zegt dit aan Bart en aan allen die, gelijk hij, door teen onoplettendheid, door Toon on juist zijn ingelicht. Dus: het witte puntje rood. Alteen rootf. •V. -'".t O Goes. e d e d s vL u m m e l. We willen thans een kort verslag geven van de rede, die ds. v. Lummel van Zuid]and Donderdagavond voor de A. R. Kiesvereeniging heeft uitgespro ken. Spr. wees er eerst op, dal de strijd van 5 Juli er een zal zijn, die raak is en van de grootste beteeke- nis is. Maar wij, anti-revolutionairen, staan sterk in Gods kracht Al is dr. Kuyper ons ontvallen, twee leiders hebben we in zijn plaats gekregen., die het volle vertrouwen van onze men- schen hebben, al scheldt men van zekere zijde Colijn uit voor „petro- leumkoning". "Waar de tegenwoordige toestand zoo buitengewoon ernstig 'is en liet revolutiemonster dreigender dan ooit. den kop opsteekt, binden we den strijd aan, zoowel tegen de ver slapte aanhangers der revolutro (ae Vrijheidsbond) als tegen de meer trou we en consequente revolutionairen (S. D. A. P. en CommunistenI. Het slagveld overziende wil spr. het mei hebben over de tallooze belan genpartij tjes, die hun natuurlijken nood wel sterven zullen. Verder ziet spr. dan de vrijzinnig-democra f,e'n, vroeger een' heel aardig partiit.ie. maar waai nu de mot in den winkel is gekomen. Dan de V r ij,h e i d s h o n d. Al schermt men daar met zijn 50.000 lenen, de A. R. partij is «r niet bang voer. Hij kan misschien nu eenige" winst balen, omdat hij aan 't conser vatieve lijntje trekt, maar een lang leven zal'ook dit vuilnisbakje, waar in af de overschotjes van de eens zoo g r r r o o t e liberale partij zijn bij eengezameld, wel niet hebben De li berale partij, eens zoo machtig,heett haar kracht gezocht in t y r a h n i e en onderdrukking, heeft,met haar Manchester-leer de arbeiders uitgebuit, dwong ons onze kin deren te brengen naar de openbare school, en sterft nu haar rechtvaardi gen dood, zelfs de naam liberaal is nu prijsgegeven. Vervolgens de S. D. "A. P. -- >onze sterkste vijand, bezittend e?n tamelijk krachtige eenheid, maar be hept 'met de leelijke gewoonte, om alles wat er leelijks gebeurt op an derer en wat er goeds geschiedt op eigen rekening te schrijven. Waar vaan gezegd wordt, dat de.sociale wetten oncler socialistischen 'cfwang ziin in gevoerd, wil spr. het wei eens dui delijk zeggen, dat zeker de fractie dei- Nieuwe Rotterdamsche Courant in Nov. 1918 doodsbenauwd is geweest en toen uit angst afterlei concessies aan de arbeiders wilde geven maar dat wij, Anti-Revolutionairen heusch van die benauwdheid geen last heb ben gehad. Niet wij, maar Troelstra is hang geworden. Lerst wilde hij re volutie jmaken, maar toen ae land storm en burgerwacht kwamen was ,t in eens met de revolutie gedaan en bekende hij zich! vergist te nebben in de machtsverhouding. Nog eens, wie was er toen bang, a'e A. 11. of de S. D1. A. P.? Als wij toen zoo bang waren, (had dan voortgegaan met de revolutie, zegt spr. Een groote grief tegen de S. L. A.. P. is ook, dat ze zit onder de zweep van de communisten. Ze heeft biv relletjes nog nooit kunnen belet ten, dat. haar leden met de commu nisten meeliepen. Verder vestigt spr. er de aandacht op, dat, als er de volgende week eons een linlcsche meerderheid kwam, d e S. D. A. P. daarin toonaange vende partij zou zijn. Dat mogen vele twijfelaars en klagers wel eens bedenken. Daarom willen wij, partijen van de rechterzijde, alle krachten inspannen en, mochten wij een meerderheid ver werven, dan stellen wij prijs op een samenwerking op vast accoord." Tusschen rechts en links zijn v.n.L vier gr o o t e punte n v a n t lo gons telling op te merken. Ten eerste de oorsprong van het gezag (uit 'God of uit den menseh), 2e. ué beschouwing oyer huwelijk .en gezin, ÏÏSWG i-i'ei- cdV'fllnify-ivioojeii wei Teeine- teurstelling behoeven te baren. Mannen van rechts vermochten wij onder hen niet tie onderkennen. Tn zóóver ligt er iets misleidende in de aanbeveling der lijst v. Beresteyn. Hetwelk nog te meer uitkomt, dewijl op deze lijst ook voorkomt de naam van genoemden heer Moojen. Deze heel' toch was in 1913 vrijzinnig eandidaat, en stond tegenover den heer Lobman; hij schermde toen nogal veei met zijn lidmaatschap der Hervormde kerk, terwijl, met name op Tholon, achter de namen der candidaten stond: De Savoi'nin Lohman Gereformeerd. Moojen Ned. Hervormd. Een truc, die bijna ons den zetel van dan heer Lofiman zou gekost hebben. Nu duikt deze candidatuur weer op, doch onder niet minder opzienbarende omstandigheden. De heer Moojen toch heeft, blijkens mededeeling van mr Marchant, eenige maanden geleden aangeboden terug te ko men in den Vrijzinnig-democratischen bond, op voorwaarde dat hem, Moojen, een kans gevende plaats zou worden be schikt op de Candida,ténüjst. Mr Marchant, blijkbaar wars van schacherpolitiek, wees hiet aanbod van den heel' Moojen af, met 't gevolg, dat de heer Moojen overging naar de bovengenoemde partij der Oriaf- hankelijken. waarbij spr. behandelt 't verderfelijke van het beginsel der vrije liefde, van het moederschapsloon, van gelijkstel ling tusschen gehuwde en ongehuw de moeder, enz., 3e. de verhouding tusschen rijken en armen (de heele linkerzijde strijdt den klassenstrijd, cfe rijke liberaal op zijn standpunt even goed als de arme proletariër, maar het christelijk beginsel leert verzoe ning tusschen kapitaal en arbeid) en 4e. de eigendom, waarbij spr. vooral de socialisatie onder 1 mes neemt. Spr. wil altijd nog wei' eens duidelijk gezegd zijn, wat socialisatie eigenlijk is, men schijnt daar nooit eerlijk voor uit te willen komen. Nadat spr, nog de ontwapenings- leuze der S. D. A. P. heeft besproken, eindigt hij met allen op te wekken tot trouw aan de leuze: tegen Je revo lutie het Evangelie. D;h r. Drop (S. D. A. P.o r), die nu in debat trad, was 't er mee eens, dat de hoofdstrijd tusschen rechts en rood-' zal worden gestreden. Wat de revolutie-pogingen van Troelstra be treft erkent spr., dat toen het streven naar hoogere dingen ging, dan toen op 't oogenblik bereikbaar waren. Maar toch meent spr., aar er nog nooit een periode geweest is dan na Nov. 1918, waarin zooveel sociale hor vormingen zijn tot stand gekomen. Wat S. D. A. P. en communistische partij betreft, zegt spr., dat tusschen die twee een breede klove gaapt, zoodat spr. ontkent, dat de S. l>. A. P onder de pressie van Wijnkoop staat. Verder wees spr. in antwoord op ae beschou wingen omtrent klassenstrijd, moeder- schapszorg, enz. op enkele excessen in de tegenwoordige maatschappij en verweet spr., dat hij zich te gemak kelijk van de socialisatie had afge maakt. De keuze moet vallen tusschen kapitalisme en socialisatie. En wat de revolutie betreft, meende spr., dat ook de Geuzen zich daaraan hadden schuldig 'gemaakt. Ds. v. Lummel, debater beantwoor dend, wees er op, dat het bi| ae Eran- sche revolutie ging om de ,'éuze. weg met God en godsdienst, terwijl het er onze vaderen in 1581 om te dóen was God te dienen naar Zijn Woord. Van de ondempbare klove tusschen S. D. A. P. en communisten heeft spr. in 1918 niet veel gemerkt, toen Troelstra de revolutie in Rusland en Duitschland verheerlijkte. Ook is - aldus spr. in dit debat weer het principiëel verschil aan den dag ge treden. Debater zoekt de verkeerdheid in de omstandigheden. Spr. op grond van Gods Woord in den menseh. Dat verschil kwam ook uit in de beschou wing., van debater over het vrije hu welijk. Spr. begrijpt alleen met, waar om debater nog het woord overspel noemt. Dat bestaat bij de vrije lief de niet meer. Omtrent' de socialisatie zegt spr., dat een concentratie van arbeidersmacht even verkeerd is als die van het kapitaal. En als het, socia- lisatierapport nog maar is een p r o e- ve van studie, waarom staat socialisa tie dan op 't program van actie der S. D. A. P.? Scherp komt spr. op tegen de be schuldigingen laan 't adres 'van c olijn. Ge ziet liever zoo vraagt spr. een leider, die leeft voor zijn ideaal? Welnu, die hebben we. Onze leider heeft een pracht-positie vaarwel ge zegd, om zich aan onze partij te kun nen igeven. Dhr. Drop, ten tweeden male het woord voerend, sprak in hoofdzaak een geestdriftig woord over oen so cialistischen heilstaat en eindigde met een Bijbeltekst. Ds v. Lummel raadde den debater ernstig laan; die beleden had, dat ae a,arde is des Heeren aan dien God de eer te geven en zich aan Zijn Woord te onderwerpen. Van allen, die den Christus belijden, verwacht spr., dat zij Woensdag zullen stemmen oj) nr. 1 van lijst 5: mr. J. A. de Wilde. Ds v. Lummel sloot daarna deze zoo goed geslaagde vergadering met dankgebed. Zeeuwsche Lantibouwniaatschappij. (Slot.) Klasse VIII. 3-jarige merries. 2 v.z. 2 z, en 1 br. Ie Cortina van Joh. Vo gelaar, 2e Olga van iWl. Wisse, 3e Emina de Laboureur van A. Remijnse; 4e Cora van Kats van F. Klaassen, 5e Nora van C. Vogelaar; E.V. Gabilla van Gebr. van Hee en Gamanora van Joh. Vogelaar. Klasse 9. 4-jarige en ouder. 3 v.z. 4 z„ 3 br. Ie pr. Ariadne van Joh. Vogelaar, 2e Fleurette van P. Zuidweg; 3e Centille van F. van Hoorei, 4de Bibi van O. J. de Kam Jac.z,, 5e Coba van H. W. de 'Looff; 6e Espoiria van C. J. de Kam; 7e Cora van Klaverwijk van A. Hartog8e Lies van P. Zuidwegverder Cateau van Gebr. Leendertse en Cula van L. M. de Vos. Klasse 10. Merries met veulens. 1 v.z,, 2 lz., 2 br. mod. Bertha met br. Hengstv. van F. Klassen; tweede pr. Cateau met vosschimmel merriev., gebr. Leendertse; 3e Lies met br. Merriev., Gebr. v. d. Linde, 4e Caclee B met br. merriev. van N. Fellius; 5e Meta met sch. merrie veulen, gebr. v. d. Linde; E.v. Adriadne met vosschimimel merriev., Joh. Vogelaar; Mina met Vos-bles-merriev., A. van Dis, Lea met br. merriev., Gebr. v. d. Linde; Marie met vosblesmerriev., van Joh. Vo gelaar; Nelly met bruin merriev., gebr. v. d. Linde; Bodo met vosbleshengstv. van 'G. J. de tjvam; merrie toet voshengstv. van J. J. Verhulst; Lot met vosbles merriev. van Th. Maat. Klasse 11. Tweespan mterries'. 1 v.z., 2 z. en 1 br. med. Eerste pr. Cortina en Philoméne van Joh. Vogelaar; Gra- vinne en Centille van F. van Hoorn; Emtoa de Laboureur en Aristocrate van Abr. Remijnse; Bibi en Boya van C. J. de Kam; verder Olaga en Mirzay van Wi. Wisse; Ariadne en Gamanora van Joh. Vogelaar; Nora en Sig'nora van C. Vogelaar; Cateau en Nelly van Gebr. v. d. Linde. Klasse l|2i. Vierspan merrie's van 1' eigle- naar. 2 v.z., 2 z. med. Ie Philomene, Corina, Ariadne en Gamora van Joh. Vo gelaar; 2e Bibi, Boije, Camelia, Espoirai van C. J. de [Kam; Kula, Zus, Marie en Freule van E. I. de Regit; Gravirmo, Ma dam Eugenia, Centille van M. v. Nöord; vorder Lies, Lotte, Madilla en Lies van P. ZuidWeg en Bertha, |Emtaa en Cora van Klaverdijk en Gaijtenne van A. Hartog. Klasse 13. Vierspan yan 2 eigenaren. Ie pr. f25, door Meta, Coba, Meta en Lizet van H. 'W|. de .Looff en P. J. Doeleman. 2e pr. f 15 door Fleurette, Nerveuse, Cora, Bette van P. ZuidWeg en Klassen. Kampioen merrie werd Cortina van Joh. Vogelaar en reserve kampioen Ariad ne van denzelfden. R u n d v e e. Klasse I. Koeien stamboekdieren. a. Ten hoogste tweemaal gekalfd £15, f 10 en br. med,. Ie. Mina van H. iW|. de Looff; 2e Tijger van J. M. Blom; 3e Hilda van Joh. v. d. Maas. b. 3 of meermalen gekalfd: Jans van N. M. Tazelaar; verder Bonte van C. J. doKam; Fine van J. v. d. Maas; Eva van Gebr. v. d. Linde; Octefie van G. J. de Kam; Altermooi, van P. de Regt. Klasse 2. Koeien met één of meer volledige melklijsten en hoogstens 2 maal gekalfd f 10 en z, med. en voor de 2de 17.50. Eerste Mina van O. J. de Kam; 2e Nora van J. A. Gaanderse; E.v. Dina van P. J. Doelman en Ada III van Th, P. de Kam. 3 of meer malen gekalfd, f 10 en f 7.50. Ie Lina van P. J. Doeleman, 2e Mina van denzelfden en e.v. Hendrika ook van Doeleman. Klasse 3. Koeien zonder melklijsten, 3 of meermalen gekalfd f 10 en f 7.50. Ie Diora van E. I. de Regt, 2e niet toegekend. Klasse 4. Tweejarige vaarzen, zichtbaar drachtig, f 10 en ï'5. Eerste Cor, 2e Jans, beide van Gebr. v. d. Linde. Klasse V. Tweejarige vaarzen, f 10 en f5. beide koeien van G. N. Cl Israël. Klasse VI. Melktands-vaarzen f 10 en f5. van de rozerood© toëlfomst. 1 ealles sleepte rned© en bracht den iisgen stander in het vuur. 't Is echter alles eigenlijk thans ver dwenen. Dat blijk! hieruit dat de strijd legen liet socialisme een strijd word! tegen Rusland. Hetwelk bewijst boe weinig vat de so ciaal-democratie zelf geeft En dat niet, wijl zij zoo sierk staat, maar omgekeerd. Over het groote lichtende ideaal wordt nauwelijks moer gesproken. De eerste stap iri Duitschland is tot volkomen mislukking geworden. Economisch niet slechts, doch ook sociaald. i. wat betreft de positie der arbeiders in het bedrijfsleven. En, wel heel sterk wordt gevoeld, dat de gesociali seerde samenleving niet oprjjzen zal, eer de arbeiders in hun gansche willen zjjn gesocialiseerd; en déze „socialisatie" is langs den klassenstrijd-weg nimmer te bereiken. Het ideaal is verbleekt; het enthou siasme om de leuze is verdoofd. En 'een andere leuze is er niet. Algemeen kiesrecht blonk in de oogen, boen hef nog niet nabjj was; nu het hier is, valt het den socialisten tegen. De ontwapening is als leuze even weinig echt als.de acht-uren-dag. Pers en debat verloopen zich in klei nigheden, in bijzonderheden. Of zij wijzen met uitvoerigheid negatief aan dal de w..iai ullglli getuigen, toen zij zich aldus uitsprak^ „Zoo zijn de antirevolutionaire en de Katholieke partij uit godsdienstige, niet uit politieke aspiratiën geboren, en juist daarom zoo machtig kunnen Worden, om dat zjj onafhankelijk zjjjn: van tijdelijke leuzen." Inderdaad. Onze eeuwige beginselen zijn het, ge heim cvazer kracht. Tusschen wie het gaat. Tusschen twee groepen gaat hot bij de aanstaande Vorsteling aan de stembus Eenerzijds de rechtsche partijen. 'Anderzijds de S, O. A. P', Zoo zeggen het de sociaal-democraten zelf. i Buiten 'beschouwing, kan derhalve bigt ven als factor van beteekenis het libe- beralisme, dat zich aan zijne autocratie en drukken van het kleine den dood heeft gegeten. Het eens zoo machtig liberalisme ligt in zijn laatste stuiptrekkingjen, terwijl aan zijn doodsbed staan zij', die zijn ijzeren vuist eens meedoogenloos voelden druk ken. Op het graf van het liberalisme wordt thans de strjjtf uitgjevochten. Bijl dien strijd komt het er op aan. Men overwiegte dan ook wel, wal de uitslag, brengen kan.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1922 | | pagina 5