5
No 228
Donderdag 29 Juni 1922
36e «laargfti?
3
ÏP
Binnenland.
Dit de Provincie.
Buitenland.
ihilderd Kabinet,
iet Meisje,
nstbode
cr
Drukkers-Exploitanten
O08TERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Gaes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
■JFirma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementspr|«:
Per 3 maanden, franco per p«H f 3.—
Losse nummertI t.M
Prijs der Advertentlën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Dit nummer prente de kiezer zich in
't geheugen. Hij herhale het, bij zich zelf,
eiken dag, minstens 5 maai 5 maal, opdat
hij zich op 5 Juf! niet kunne vergissen.
Hij moet namelijk 5 Juli stemmen op
aio. i dar lijst, waar een 5 boven staat.
DE A.-R. CANDIDATENLIJST.
(no. 5 van de Stemkaart)
Mr J. A. de Wilde, Den Haag.
C. v. d. Voort v. Zijp, Den Haag.
A. Coiijn, Nieuwer-Amstel.
1.
52.
3.
4. 1. v. d. Molen, Renkum.
5. jF. Heemskerk, Middelburg.
6. Mr G. v. Baren. Delft.
7. Chr. v. d. Heuvel, Haarlemmermeer.
8. j. A. J. Jansen Maneschijn, Dordrecht,
3. L Scheuten, Rotterdam.
30. C. Warnaar. Dirksland.
Kiest hiervan op 5 Juli no. 1Mr J. A.
de Wilde.
DE DERDE PLAATS.
'De lijst 5, waarvan Mr J. A. de Wilde
tie. 1 is, is de derde van het stembiljet.
Een mtoi, 1 is Ier niet: sen no. 2 ook niet;
en no. 3 ook niet. De stemkaart begint
dus met No. 4 C. Dan volgt No. 4 D en
dan komt de a.-r. lijst no. 5. Dat is dus
DE DERDE.
Denkt om het roode potlood.
In bet verkiezingsnummer staat, aan
het Slot van 't gesprek tusschen Toon en
Bart, dat Toon het witte puntje vóór mi-
De Wilde's naam zwart of rood moet
maken.
Maar dat is mis.
Bart mag geen zwart pot 1 o o d
gebruiken; anders is zijn stem
van onwaard e.
Hij moet gebruikten het roode potlood
dat aan den lessenaar in het stemhokje
hangt.
Huisbezoeksters en huisbezoekers, zegt
dit aan Bart en aan allen die, gelijk hij,
door een onoplettendheid, door Toon on
juist zijn ingelicht.
Dus: het witte puntje rcod.
Alleen rood.
Kom! allen op.
Allen, man en vrouwt, naar de stembus
Iedere stem is geldig! Eén stem kan
den doorslag geven.
Geen onzer mannen mag ter stem
bus gaan, zonder de zekerhéid te heb
ben, minstens één kiezer te hebben ge
wonnen.
Geen onzer vrouwen mag ter stembus
gaan zonder een of meer vrouwen in
haar gezelschap, die door haar zijn over-
tuigjd geworden van de noodzakelijkheid
om te gaan stemmen.
Geen onzer dochters mag ter stembus
gaan zonder een onzer oudste kiezeressen
aan den arm, die zij1 van Gods wege ge
roepen is te begeleiden.
E KOOP 0
JOBSE, Aagtekerke.
KOOP:
Nlenwagen op ijze
ebruikte Grasmaaier
iederij, Brigdamme.
ïevraagd
nacht, leeftijd 15 a 16
in te melden bij Mej.
ouwen Ewoutsir. 68,
n Meid
Js DEKKER Pz(,
te Meliskerke.
gaaMaaaag«nntBraiinan0
amilieomstandigheden
xrdige een nette
sfst tegen 15 Aug.,
;ezi». Geen wasch.
jvr. OOSTERS A AN,
Ga vroeg stemmen.
Ga vooral' vóór twaalf uur 's middags
stemmen. Dat vergemakkelijkt de taak van
onze controleurs en onze ophalers.
•K
plaats, uouw lil LJLJJivcei wei.
Vanwege de Z.L.M. werden in 1921
30 landbouwcursussen gehouden, 6 'cur
sussen voor volwassenen, 5 in huishoud-
onderwijs, 6 in paardenkennis en 4 in
hoefbeslag. Het ledental is weer gedaald
en bedraagt thans ongeveer 5900 Spr.
vraagt of de tijd er niet naar is dat dit
anders moest zijn.
De Zéeuwen zijn individualisten. Dat
zijn feitelijk alle boeren. Zij zijn koningen,
mannen, die kunnen en zich in den grond
der zaak alleen van God afhankelijk we
ten. Maar dit is óok de oorzaak dat de
i hoer niet zoo makkelijk tot samenwerking
f is te brengén. Dat is jammer, want een
dracht maakt macht. Spr. zegt, dat de
natuur ons alterwege leert,' dat een in
dividu slechis leven kan als lid van
een hoogere gemeenschap. Daarom zijn de
landbouwers verplicht .lid te zijn van de
Z.L.M.
Daarom aldus eindigde de heer
Dieleman Mijne Heeren, Weest krachtig
in Uw\ vereenigingsleven, en de Z.L.M.
zal voor Zeeland en dies voor u van
onberekenbaar nut en zegen zijn.
Vervolgens heette de heer Dieleman wel
kom de heeren V. R. Y. Croesen, direc
teur Centraal Beheer, J. G. Bessem, di-
Lichamelijk hulpbehoevenden.
Onze kiesvereenigingen zullen zeker wel
zorg dragen dat alle lichamelijk hulpbe
hoevende kiezers naar het stembureau
gereden of "gedragen, en de trappen op
geholpen worden? 1
Uiterlijk Maandagavond moet in elk
dorp bekend zijn bij 't bestuur der Kies-
vereeniging dat voor de hulpbehoeven
den is gezorgd.
Maar dat is niet genoeg.
Er moet ook gezorgd Worden dat naar
artikel 78 der Kieswet deze lichamelijk
hulpbehoevenden stemmen, en door een
vertrouwde vriendin of vriend daarin wor
den bijgestaan.
Maar men onthoude goed. dat „licha
melijk hulpbehoevend" een betrekkelijk be
grip is, zoodat niet ieder, die zich als
zoodanig aandient, in het stemhokje kan
w'orden bijgestaan.
Wie is lichamelijk hulpbehoevend?
Vraag f ie verwie is niet licli»
hulpbehoevend
Wie niet lezen of schrijven kan, is
alvast niet lichamelijk hulpbehoevend: en
wie "slecht ter been of slecht van gezicht
is, ook niet, zoolang hij nog staan en
een potlood hanteeren kan.
Iedex-, die in staat is om een Witte
stip op 't stembiljet rood te maken, xhoet
zelf stemmen.
En tot dezulken behooren ook zij die
niet lezen of schrijven kunnen
'tls waar, de wet legt de beoordeel ing
van een en ander in handen van den
voorzitter van 't stembureau. Doch naast
de wet geldt ook 't gezond verstand, hei-
welk fcegt dat iedere kiezer zelf stemmen
moet, zoolang hij daartoe nog in staat
is. De Wet geldt voor lichamelijk hulpbe
hoevenden, en dat zijn de analphabeten
niet.
Blinden, verlamden of verminkten, kort
om allen die als „stemmers" 1 c h a-
m e 1 ij k buiten staa t zijn hun kiezers
plicht te vervullen, kunnen worden bij
gestaan.
Dat wil zeggen, die mogen een vriend
mee in het stemk-otje nemen, die voor
hen een wit stipje rood maakt.
Tenminste twee uren.
Werkgevers en werkgeefsters, denkt er
om dat gij verplicht zijit uW personeel
aan ieder van hen, 'gedurende ten minste
twee achtereenvolgende uren tusschen 8
tenöuur gelegenheid (e verschaffen om te
gaan stemmen. Zoodat mannen of vrou
wen die buiten de stad werken toch in
hunne gemeente kunnen komen stemmen;
Want hun verlof bedraagt ten m in s t e
twee achtereenvolgende uren. Dat wil zeg
gen: jals 't meer is, natuurlijk in 't bil
lijke, dan moet dat ook.
Werkgevers en werkgeefsters, denkt er
ook aan dat in uw arbeidslokaal gedu
rende twee werkdagen, dus 3 en 4 Juli,
een lijst moet hangen, door of namens
u onderteekend, vermeldende de uren,
waarop gestemd kan worden, door elk
afzonderlijk, of groepsgewijze, of allen
gezamenlijk.
Proefles.
Die voorlaatste avond voor den Stemdag
behoort onderzocht te worden bij iedere
vrouw (of man) die niet lezen of niet
te best zien kan, of zij de juiste stip rood
maakt
Men geve haar dan een stembiljet, on
late haar aanwijzen, wien zij1 stemt.
""WJttJCX— w~v
gevoerd kunnen worden door groote, lan
delijke organisaties, evengoed als direct
door het rijk.
De minimumuitkeering is 70 pet.; voor
de weduwe 30 pet.; voor de jcinderen 10
pet. met een gezamenlijk maximum van
60 pet. Is een kind ouderloos dan krijgt
het 20 pet.
Spr. waarschuwt voor de particuliere
maatschappijen, die nu langdurige polissen
trachten af te sluiten, die later door de
wet niet erkend worden.
De heer Dieleman wekte ook op voor
aansluiting, waarschuwde ook tegen on
bekende of te goed bekende personen en
bracht dank aan den heer Croesen.
De overige punten der agenda werden
aangehouden tot de volgende vergadering.
De Commissaris der Koningin bracht
dank voor de vriendelijke woorden van
welkom. Het spijt hem, dat zijn binnen
komen eenige storing bracht, maar hij
heeft daardoor bemerkt, dat er aan de
v er k eersmiddelen in Z e e 1 a nd
nog wel wat ontbreekt. (Applaus,)
Spr. brengt dank voor de uilnoodigitig.
die 'toont, "dat men begrijpt, dat er goede
samenwerking moet bestaan tusschen het
provinciaal bestuur en de Z. L. M.
Controleurs.
In iedere gemeente behoort een man
te staan hij 't stembureau, of zoo dat
verboden is, in den naasten omtrek er
van, om op te teekenen wie gestemd
heeft, en een andere man behoort in den
middag de achtergeblevenen te gaan waar
schuwen, en desnoods op te halen, van
huis of werkplaats.
Ook dient het bestuur der Kiesvereeni-
(ging tusschen .8 en 5 ujur in actie te zijn
tot het geven van inlichtingen, die vooral
voor onze Kiezeressen zeer noodig zul
len zijn.
tssa V
Spoorwegramp te Berlijn.
Dinsdagmiddag heeft op de Ringbaan in
de nabijheid van het station Schoenhau-
seral bij Berlijn een ernstig spoorweg
ongeluk plaats gehad. In verband met den
moord op Rathenau was hel, verkeer op Je
tram, ondergrond en Hochbahn stop gezet,
daardoor was het verkeer op de Ringbaan
zóó druk, dat de passagiers op de tree
plank van de rijtuigen stonden. Tusschen
het station Sehoenhauserallee en Gesund-
brunnen werd bij het elkaar passeeren
van twee treinen door een openstaand
portier een groot aantal passagiers van
de treeplank geslagen. Zij kwamen tus
schen de rails terecht. Reeds onmiddellijk
konden 18 dooden en 15 gewonden ge
borgen worden.
Een later ontvangen bericht spreekt van
15 dooden, 30 zwaargewonden en een
aantal licht gewonden. Volgens dit be
richt zou het ongeluk niet hebben plaats
gehad door het openstaan van een portier,
maar doordat op een der treeplanken een
man stond met een paar groote stukken
hout, waardoor ©en aantal personen van
den passeierenden trein van de tree
plank werden afgeschoven of afgeslagen.
Korte Berichten.
De voorloopige Iersche regeering
heeft een proclamatie uitgevaardigd, waar
in zij mededeelt, dat zij van nu "af met
alle gestrengheid tegen de rebellen zal
optreden. Daarentegen heeft de bevelheb
ber van het republiekeinsch© leger ver
klaard, dat dit leger zich niet meer doel
den godsvrede met Engeland verbonden
acht. D© toestand wordt dus weer zeer
kritiek.
Te Leitmeritz is het bij ©en feest
van de Duitsche gymnastiek-ver-eeniging
tot een botsing gekomen tusschen Duit-
schers en Tsjechen. Talrijke schoolkinderen
werden daarbij gewond. In de stad, die
voor het grootste gedeelte Duitsch is,
heerscht groote opwinding.
-Officieel wordt gemeld, dat de vetr-
keefsstaking in Weenen is opgeheven.
Bielaski, een zeer bekend detective
en hoofd van den Amerikaanschen veilig
heidsdienst gedurende den oorlog, is door
Mexicaansche bandieten ontvoerd. Zij vra
gen 9000 dollar voor zijn vrijlating.
Een rebellen-generaal heeft met 240
goedgewapende mannen 40 Amerikaansehe
beambten van de Cartez-petroieumniaat-
schappij gevangen genomen en eigendom
men ter waarde van meer dan een kwart
millioen dollar buitgemaakt. De roovers
eisc-hen een losgeld van 15000 pesos.
Op 1 Juli zullen waarschijnlijk
400.000 spoorwegarbeiders in Amerika in
staking, gaan.
BERLIJN. 28 Juni. Officieel wordt me
degedeeld dat het Berlijnsch politiepresi-
dium reeds Dinsdag de auto die bij den
moord op Rathenau gebruikt werd, had
opgespoord ien in beslag genomen, zoo
mede den moord in zijn schoeien ont
vang !had opgehelderd. De daders zijn
vastgesteld, liet zijn de Rerlijners: Te.
Ernst Werner Techow, lang 1,75 M., don
kerblond haar, baardeloos,- gezonde ge
laatskleur, flinke gestalte; 2e. de Sakser
Fischer, ook Vogel genoemd, niet ouder
dan !23 jaar, lang 1,75 M.i licht blond,
bruine oogen, haviksneus; baardeloos,
bteeke gelaatskleur, flinke gestalte en 3e.
de Mecklenburger Knauer, ook Corner en
Corn 'genoemd, -eveneens niet ouder dan
23 jaar, lang 1,73 tot 1,75 Mi; licht blond,
hoog voorhoofd, blauwe oogen', gebogen
neus, baardeloos, gezonde gelaatskleur,
krachtige, breed geschouderde gestalte. De
drie genoemden behooren tot de organi
satie C en behoorden vroeger tot de bri
gade Ehrhardt. Gearresteerd zijn zij ech-
I ter nog niet. Zij zijn uit Berlijn gevlucht.
Het is gebleken dat de daders over niet te
i .groote geldsommen beschikken,
j De samenzwering strekte zich uit tot
ver buiten Berlijn, tot in Zuid Duitsch-
Dte minister-president Ullrich te
Darmstadt heeft een dreigbrief ontvan-
gjen, waarin o.a. gezegd wordt: „De or
ganisatie Ci zal ook u het lot van dr
Rathenau doen deelen."
Beieren is voornemens zich nadruk-
k te verzetten tegen de uitzonderings
maatregelen.
In Duitschland dreigt wederom een
crisis in verband met de graandistributie.
Nog elf gewtonden bij het treinonge
luk te Berlijn zijn overleden. In totaal
zijn er nu 40 dooden.
We gaan bezuinigen.
Naar d© „Tel." verneemt, wordt aan hat
departement van Landbouw voortgegaan
met het ontslag van ambtenaren.
Tot dusver was alleen aan verscheidene
tijdelijke ambtenaren de dienstbetrekking
opgezegd. Dinsdag echter, kregen niet
minder dan acht vaste ambtenaren bericht,
dat zij tegen 1 October- a.s. moeten worden
ontslagen. Deze maatregel heeft onder het
personeel van het departement nogal be
roering doen ontstaan.
Verscheidene ambtenaren van het mini
sterie zijn s' avonds in vergadering bijeen
gekomen. Het voornemen moet bestaan,
een afzonderlijke vereeniging op te richten
van ambtenaren, verbonden aan het depar
tement van L., N. en H.
D' e II a a g s c he Conferentie.
Gistermorgen heeft de „Msb." in wel
ingelichte Fransche en Belgische kringen
geinformeerd, welken indruk de nota van
Litwinoff gemaakt heelt.
De indruk was het behoedt niet ge-
regd geen aangename, voor zoovar
't de geestesgesteldheid betreft, die uit
den inhoud der nota spreekt. Direct kwa
de gevolgen voor de conferentie z;al de
Russische nota intusschen niet hebben.
Frankrijk en België zullen een afzonderlijk!
antwoord geven.
Het antwoord van Franschen zoowel als
van Belgisehen kant zal daarop neerkomen,
dat Frankrijk en België verklaren door
deel te nemien aan de conferentie ook
impliciet de zes clausules, die feitelijk den
grondslag vormen van de Haagsche con
ferentie, aanvaard te hebben.
Daarmede is dus waarschijnlijk het eer
st© incident, door de Russen in 't leven
geroepen, uit den weg geruimd. Het zou
nog mogelijk zijn, dat de Russen zouden
aandringen op een positieve verklaring
van Frankrijk, dat zij hun te Genua ge
maakt voorbehoud intrekken. Doch het is
niet waarschijnlijk, dat de Russen dit zullen
doen.
In de gisteren gehouden bijeenkomst
der subcommissie voor de schulden met
de Russische commissie heeft Litwinoff
het Russische standpunt betreffende de
behandeling der schuldenkwestie uiteen
gezet.
Alphand heeft een aantal "plunten voor
gesteld, waarover de beraadslaging zich
zal uitstrekken en den Russen om inlich
tingen oyer eenige bepaalde punten ver
zocht.
Litwinoff betuigde met Alphand's voor
stellen instemming. De besprekingen had
den een geanimieerd verloop.
De Noordel ij. ke reis der K n i n k-
1 iji k e familie.
H. M. de Koningin arriveerde Dinsdag
te Bergen. Zij' bracht een bezoek aan de
stad en deed inkoopen in verschillende
i Lprwjyi liitjb uitgesloten is, ucu, uiv
overtroffen wordt. De directeur, die reeds
vier weken voortvluchtig is, zou in Amerika
vertoeven.
Een middel tegen kramp bij
het zwemmen. Een lezer schrijft aan de
„Amst.": Dagelijks leest men van personen,
die bij het baden verdronken zijn. Als ver
moedelijke oorzaak wordt dan opgegeven:
Kramp in de voeten. Wie weet, wat die kramp
-is, kan begrijpen, dat de beste zwemmer en
zwemster dan het loodje moet leggen. Een
meer dan 30-jarige ervaring doet mij echter het
volgende eenvoudige middel aanbevelen, waar
bij meer dan een baat gevonden heeft:
Men neemt een draad dikke sajet en bindt
déze onder de knie op zulk een wijze vast,
dat by nat worden geen knelling gevoeld
wordt. Dan zal er, ook bij niet-zwemmers, geen
sprake meer van kramp zijn.
't Is te probeeren!
Geen liften meer. Beweegbare
trappen zullen spoedig de; liften in de Londen-
sche bndergrondsche spoorwegen vervangen en
in verband met den herbouw van sommige
oude lijnen en het uitbreiden van andere af-
deelingen, zullen de meeste der nieuwe stations
werden voorzien van automatisch bewegende
winkels Gisteravond verliet de Koningin
Bergen voor een uitstapje naar de ,Hardan-
ger Fjord. Hiermede eindigt het bezoek
van de Koningin aan Noorwegen.
Ecu profetie van Dx Kuyper.
Wij .lezen m de „Standaard":
Na een stuitend exclusivisme, waarvan
de Liberale partij bijna altijd blijk gaf,
sprak of schreef dx* Kuyper eens deze
merkwaardige woorden
„Mannen broeders, houdt ïuoed! Eenmaal
zal het Liberalisme op de Dients-che
hei verdorren".
En thans, dank zij de leiding van Mr
Dresselhuys. zit in de Eerste Kanxer als
eenling: „O n z e Harm van de Drent-
sch© hei".
Men moet weten, dat hiermee de heer
Smeenge bedoeld wox-dt.
A11 er 1 e i.
De thans van kracht zijnde kiezers
lijsten voor de Kamer van Koophandel
blijven (geldig tot 1 October 1923.
Bij de Tweede Kanxer is een wetsont
werp ingediend tot invoering van het
voorwaardelijk stellen ter beschikking van
de regeering en van de voorwaardelijke
plaatsing in een tuchtschool.
Aan den kantoorhouder J. H. v. d.
[Hoven te Anna Jacobapolder is op zijn
verzoek met irxgaixg van 16 Juli a.s. eer
vol ontslag verleend. (M. C.).
Stemmen met rood of zwart
potlood. Herhaaldelijk blijkt, dat het
nog niet voldoende aan de kiezers bekend
is, dat bij de komende stemming voor de
Tweede Kamer gebruikt zal moeten wor
den gemaakt van de ROODE potlooden,
welke in eiken sfemlessenaar aanwezig
zijn.
Laten de kiezers er toch vooral om
denken, dat gebruikmaking van ZWART
potlood het stembiljet ONGELDIG maakt.
Gebruikt daarom geen ander potlood dau
dat wat in de lessenaar hangt en maakt
slechts één stipje rood.
Sluis kanaal Terneuzen. Bij
de besprekingen in de Belgische Kamer
gisternamiddag over de begrooting van
buitengewone uitgaven, heeift, naar aan de
„Msb." wordt bericht, de Gentsche literaal
Braun er op aangedrongen, met het oog-
op den bloei van de haven van Gent, de
sluis van het kanaal Terneuzen, die maar
18 M. breed is, terwijl de Gentsche haven
wordt bezocht door schepen van' 24 M.
breedte, zoo gauw mogelijk door een nieu
we slxxis te vervangen, in overeenstemming
met de Nederlandsche regeering. De eer
ste Minister Tlxeunis antwoordde, dat de
zaak de regeering niet onverschillig laat
en dat het ministerie van buitenlandsche
zaken er zich op het oogenblik mede bezig
houdt.
'Bij koninklijk besluit is benoemd
bij 't resiervepersoneel der landmacht tot
re serve-tweede-luitenant bij het 14e re
giment de vaandrig N. A. M. J. Gemen,
van 't korps.
Vlissingen. De Dinsdagavond in het Con
certgebouw gehouden vergadering, waai"
mr J. A. de Wilde optrad, was buitenge
woon drxxk bezocht. De vergadering stond
onder leiding van den voorzitter der A.R.
Kiesvereeniging, den heier P. G. Laernoes.
Mr de Wilde wees op de helm eigen eigen
wijze op ernstige belangen, die bij de
stembus op 't spel staan, ook op het
verval van het liberalisme eu
trappen. In den oudsten Londenschen onder-
n.n rJiOI
de personen, die
in verband met deze vernieling aangehouden
zijn, ontslagen werklieden aan dit bouwwerk
zijn, en wei W. A. C., 24 jaar, metselaar en
J. P. K., 51 jaar, schilder. Zij zijn in voor-
loopige verzekerde bewaring gesteld.
De pseudo-Hoofdingenieur. De
pseudo-hoofdingenieur bij de Staatsspoorwegen,
zich roemende P. K. Parinie Bergmann uit
Utrecht, verdacht van verschillende oplich
terijen te Bereen (N.-H.) gepleegd, is te Hil
versum aangehouden. In een café te Hilversum
wekte, lui wantrouwen doordat bij niet kon
betalen Men waarschuwde de politie, die, daar
hij den oorsprong van de verschillende te
Bergen gekochte goederen niet kon opgeven,
riel hjj al spoedig door de mand, en werd in
voorloopige bewaring gesteld. Het bleek een
bekende oplichter te zijn, Kok geheeten, ge-
vvezen stoker bij de spoor, die op deze wijze in
zijn onderhoud trachtte te voorzien.
Plotselinge dood. In de te 's-Gra-
venhage gehouden vergadering van de Inter
nationale Vereeniging voor de Rubbercultuur in
Ned. Indië, is de vice-president dier vereeni
ging, de heer W. O. Burt, plotseling ongesteld
.geworden en overleden. De heer Burt woonde
te Londen. IRj bereikte den leeftijd van 61
jaar.
