No
Maandag 15 Mei 1923
36e Jaargang
Buitenland.
Binnenland.
Dit de Pers.
Financiëele Berichten.
Rechtszaken.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Cantfidatenfijsten der Anti-Rev. Partij.
Lij si l Leeuwarden, Groningen,
Assen
1. H. Colijn te Leersimi, 2. Dr J.
C. Scheurer'ta Ërmelo, 3. A. Zijlstra
ie Groningen, 4. H. A. Leenstra te
Haskerhorne, 5. L. F. Duymaer van
Twisf te 's-Gravenhage, 6. Mr Dr 'R.
'Köppe te Groningen, 7. G. Baas Kz.
te Amsterdam, 8. 8. Dijstra te 'Leeu
warden, 9. H JA'. Verra té Leeuwarden.-
10. J. Middelveld Jr. te Ruinerwold.
Lijsi li Zwolle, Arnhem, Nij
megen, 's-Hertogenbosch, Maastricht
1 Dr E. J. Berimer te Utrecht, 2.
L. F. Duymaer van Twist te 's-Gra
venhage, 3. Pi'of. D'r H. Visscher te
Zeist, 4. J. van der Molen te Renkimi,
5. Ds G. Hofstede te Blokzijl, '6. O.
Roeterdink te Gorssel, 7. Air S. de
Vries Cz. te 's-Gravenhage, 8. K. Kruit
hof te Rotterdam, 9. Chr van den
Heuvel te Nieuw-Vennep (Haarlem
mermeer) ,10. J. Schouten te Rotter
dam.
Lijst 111 Utrecht, Leiden:
1. Mr V. H. Rutgers te 's-Graven-
bage 2. F. H. de Monté verLoren te
's-Gravenhage, 3. J. van der Molen
te Renkum, 4. J. Schouten te Rotter
dam,. 5. Chr. van den Heuvel te
Nieuw-Vennep (Haarelmmermeer), 6.
)W. Warnaar te Sassenheim, 7. Ds M.
Jongebreur te Veenendaal, 8. Mr S.
fie Vries Cz. te 's-Gravenhage, 9. H.
van Andel te De Bilt, 10. L. Adri-
aanse te Zeist.
Lijst IV Amsterdam, Helder:
1. C. Smeenk te Arnhem, 2. Mr V.
H. Rutgers te 's-Gravenhage, 3. F. V.
Valstar te Naaldwijk, 4. Chr. van den
Heuvel te Nieuw-Vennep (Haarlem
mermeer), 5. D: L. Harms te Hoorn,
6. P. Bergmeyer te "Weltevreden (Ja
va), 7. G. Baas Kz. te Amsterdam,
8 Mr P. E'. Briët te 'Leiden, 9. J.
Porte te Amsterdam, 10. J. Schouten
te Rotterdam.
Lijst V Rotterdam, 's-Gravenha
ge, Haarlem:
1. J. Schouten te Rotterdam, 2. Mr
Th Heemskerk te 's-Gravenhage, 3.
J J, G. van Dijk te 's-Gravenhage,
4 3 van der Molen te Renkum, 5.
Chr. van den Heuvel te Nieuw-Ven
nep (Haarlemmermeer), 6. Th. Heu-
kels te Rotterdam. 7. 'Kr. Kruithof,
iaem, 8. Ds M. van Grieken, idem,
9. L. Slog ter te 's-Gravenhage, 10.
Mi* A. Bruch te Haarlem.
Lijst VI Dordrecht, Middelburg,
Tilburg
1 Mr J. A. de Wilde te 's-Graven
hage, 2. C. van der Voort van Zijp
te 's-Gravenhage, 3. A. Colijn te Nieu
wer Amstel, 4. J. van dei* Molen te
Renkum, 5. J. F. Heemskerk te Mid
delburg, 6. Mr G. van Baren te Delft,
7. Chr. van den Heuvel te Nieuw-
Vennep (Haarlemmermeer), 8. J. A.
o. Jansen Manenschijn te Dordrecht,
9 j. Schouten te Rotterdam, 10. C.
V arnaer te Dirksland.
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
A bennementspr9«:
Per 3 maanden, franco per poel, f 3.—
Losse nummer*
f &«l
Prijs der Advertentie»:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et-
Bij abonnement belangrijke korting.
De a.s. Kamerverkiezingen.
Het is mogelijk, dat er vóór 23 Mei
•a.s,, dag der candidaatstelling, nog een
tiental partijtjes bijkomen ofver
dwijnen. Want sommige dwergpartij-
tjes, zegt. „De Tijd", zullen vermoede
lijk niet eens genoeg aanhangers vin-
jacniopzieners
vardinan'sberg en deze week in de omgeving
i het U'ddelermeer. Hierbij werden 14 jon-
i i/ossen bemachtigd, terwijl twee moervossen
WET ïden doodgeschoten.
iet gaat evenwel niet gemakkelijk in de
B aaqje bosschen een vobsenhol te ontdekken.
it ook bij de keuze zynner onderaardsche
..oning, gaat de vos met overleg te werk.
Tegen den tijd echter, dat de jongen wat
grocter worden en meerder voedsel noodig
hebben, zoodat de ouden meer het jachtveld
in moeten, verraden ze zich zelf door de
steeds duidelijker wordende gangen, welke naar
hun hol leiden. Men vindt daar in steeds
tal van geraamten meest van wilde konijnen.
Muizenplaag. Te Boekei ziju l>ij
•een inwoner bij' het dorschen in 2 dagen
tijds niet minder dan 850 muizen gevangen.
Valsche Nederlandse he bank
biljetten. Indertijd hebben wij melding
gemeeld van het succes van den Amstor-
damschen inspecteur Broekhoff, die in Barmen
een valsche munterswerkplaats ontdekte, waar
Jfederlandsche bankbiljetten van zestig gul
den van de series A. O. en O. N., in grooten
getale werden nagemaakt. Er kwamen cctiwr
den laatsten tijd weer valsche bankbiljetten
van zestig gulden in circulatie, vooral in
onze grensplaatsen. Er moest dus nog
«ergens een geheime bergplaats van valsche
biljetten zijn.
In verband hiermede waren een Amster-
damsehe rechercheur en een Enschedésche in
specteur de vorige week naar Elberveld ver
trokken, waar ze evenals in- Essen, een on-
den om in eiken kieskring hun lijst
met 25 onderteekenaars in te dienen.
Inlusschen laten wij hier een lijstje
volgen van partijen en partijtjes, die
aan den verkiezingsstrijd zuilen deel
nemen
1Anti-revolutionairen.
2. Christelijk-Historisehe Unie.
3. R. K. Staatspartij.
4. Nieuwe Katholieke partij.
5. Christelijk-socialen.
6. Christen-democraten.
7. Gereformeerde Staatspartij.
8. Hervormde (Ger.) Staatspartij.
9. Rechtsclie plattelandspartij.
10. Christelijke volkspartij.
11. Vrijheidsbond.
12. Liberalen (Mr van Houten).
13. Vrijzinnig-Democraten (Mr.
Marchant).
14. Democratische partij (Prof.
Heeres).
15. Onafhankelijken (Van Rere-
.steyn).
16. Staatspartij voor Volkswel-
waart.
1 7 Middenstandsunie.
18. Neutrale Mok aller midden
standers.
19. Bond van belastingbetalers.
20. Partij van gepensionneerden.
21. Partij van Handelsreizigers.
22. S. D'. A. P.
23. Sociaal-democratische partij.
24. Communisten.
25. Vrouwenorganisatie.
26. Vrijdenkers.
27. W èerm acht s-dem o craten
28. Spiritstenlijst.
29. Rapaille-partij.
Aan de linkerzijde staan dus niet
minder dan negentien „staatkundige
partijen", daar is het ontbindingspro
ces net verst gevorderd.
Het eerste stadium door.
Zoo-is dan het licht-getuigde. ranke
scheepje onzer Revisie de eerste rij
banken door gekomen, en stuurt thans
op de tweede rij aan de overzij van
het Binnenhof aan.
Ruys heeft, dit moet erkend, met
ongeme,en talent gestuurd en de Lin
kerzij heeft zich tamelijk tam laten
meenemen.
En zoo is 't dan gebeurd, dat op
het ééne gevaarlijke punt opeens of-
aer kwam om de luiken van het laad-
gat plotseling te openen en er het
zware stuk, waar het aan haperen
kon, fluks door over boord te werpen.
Met een kleine wijziging nemen wij
De herzieningsvoorstellen zijn
nu aan de tweede behandeling toe.
De beide Kamers moeten nu ontbon
den worden (de daarna noodige ver
kiezingen vallen saam met de perio
dieke om-de-vier-jaarsche ver
kiezingen van dit jaar) en dan moeten
de voorstellen nogmaals door elk dei-
nieuwe Kamers afzonderlijk worden
behandeld. Zij stemmen dan beiden
over elk hoofdstuk in zijn geheel (zon
der recht of mogelijkheid van wijzi
ging,. Wanneer dan in elk der Kamers
een meerderheid van twee derden der
stemmen (betrekkelijke of relatieve
meerderheid) is verkregen, zijn de her
zieningsvoorstellen aangenomen.
lellen
hierboven de woorden over, die dr.
iKuyper in zijn „Standaard" van 20
Juni 1887 schreef, na de aanneming
der Grondwetsherziening. Den naam
Heemskerk vervingen wij, gelijk de le
zer verstaan zal.
Maar 't beeldenrijke stukske paste
zoo juist voor onzen tijd, dat wij
meenden het ook nu te mogen te pas
brengen, ook waf 't gevaarlijke punt
betreft; namelijk artikel 172 (de pro-
cessie quaestie), gelijk in 1887 met
artikel 171 (en art.' 80) geschiedde.
Alleen maar, wat dr. K. er in 1887
nog meer van schreef, aanvaarden wij
nu niet; schoon er allicht nog wei
hier en daar een bon-eatholique het
hem zal willen nazeggen;
Wie dus minder óp de lading dan
op de vlag van het scheepje ziet,
welnu, die mag als ree der iuiehen
dal „de Revisie" door de banken
is, a! 'klaagt hij als koopman, dat de
Revisie zelve in het water viel."
Want het prijsgeven van de proces-
sie-„lading" was een concessie, die
den staatsman eert, doch den Katho
liek wij verstaan 'I eenigermate
moet spijten.
Een compromis.
De beteekenis.
Wat de voornaamste wijzigingen in
de Grondwet van 1887 'beteekenen,
wordt door „Het Handelsblad" ais
volgt geteekend
Troonopvolging: een afsnij
ding der rechten van te zeer van ons
vervr eem d e Kroon pre ten denten
Inkomens der Kroon en
T w e e d e K a m e r 1 e d e neen erken
ning der verminderde waarde van het
geld.
E erste IK am e reen snellere ver
nieuwing van dit college en een ver
kiezing meer in overeenstemming met
die der Tweede Kamer.
Oor] o g, Ve r d r a g, K oio n i n
hervorming in democratisohen geest.
P u b l i e kr echte I ij k e 1 fc h a-
nifui: ruim baan gegevên aan niéuwe
gemeenschapsvormen in de maat
schappij.
Gelijk bekend zijn wij 't niet mét
alle genoemde wijzigingen eens. De
heeren Rutgers in 'de Tweede, en Iden-
burg in de Eerste Kamer hebben dit
voldoende uiteengezet.
Verworpen.
Hèt verzekeringsbouwwetje-Rutgers-
v. d. Molen is door de Tweede Kamer
met 45 tegen 40 stemmen verworpen.
Tragisch; de eenige maal dat dereciht-
sche wilden Staalman en v. d. Laar,
die altijd, met Links, en inzonderheid
met de socialisten meegaan, nu eens
met Rechts stemden, kon dit geen ef
fect sorteeren, dewijl, onder leiding
van den ex-Katholiek v. Groenendaal,
de neusch-rechtsche Roomschen Bo-
mans, Bulten en v. d. Bilt, de heide
laatsteii nota bene oud-onderwijzers,
Leb van Rechts afscheidden en zich
voegden hij de partijen van Links, die
unaniem tégen stemden.
Met gemoedsbezwaren houdt men
het bleek ook nu weer aan dien
kant der Kamer weinig rekening.
Tenzij 't gaat om de ri'
ring,
Dienstweige-
Men zal 't verschil weldra wel te
zien krijgen.
Intnsschen, nu het wetie-Rutgers-
v d. Molen verworpen is, komt dank
too aan de beide voorstellers voor
de goed bedoelde poging om school
besturen met bezwaren tegen assu
rantie der schoolgebouwen langs an
deren weg in 't bezit, of gebruik hun
ner scholen te stellen.
Vele volgelingen dier bezwaarden
zullen hunne kinderen wel naar de
openbare, anderen naar onze bijzon
dere scholen blijven zenden. Waar
tegen, jammer genoeg ook wat het
eerste betreft, bij meerderen hunner
nimmer gemoedsbezwaar gerezen
schijnt te zijn.
te Genua.
weer een crisisdag ter
Weer crisis
't Is Zaterdag
conferentie van Genua geweest. Men heeft
zoowel 's middags als 'sa vonds vergaderd,
maar tot een overeenstemming kwam men
niet. Vandaag zal men 't opnieuw probee-
ern. Het meeningsverschil liep natuurlijk
iweer tusschen Lloyd George en Barthou
(Engeland en Frankrijk) en. wel voorname
lijk over de Russische kwestie, waar
blijkbaar heel de conferentie om draait.
Een commissie zal nu speciaal het finan-
biëele onderdeel van 't Russische vraag
stuk onderzoeken. Inmiddels wordt bij
velen, vooral bij' de Fransche gedelegeer
den, het verlangen sterker om spoedig
naar huis te gaan. Onwillekeurig vraagt
toen zich af: zal de conferentie nog
iets kunnen teweegbrengen?
Duitschland het land der ambtenaren en
beambten.
De Rijksdag vergadert weer en delibe
reert. over tai'iefverhoogingen die, hoe be
langrijk ook voor de betalenden, toch van
weinig internationaal belang zijn. Eén ding
heeft echter wel een zeker belang. De rijks
minister van financiën beeft nl. in den
Rijksdag ©enige miededeelingen gedaan
omtrent het aantal Duitsche rijksbeamb
ten
kosten bij elkaar 441/2 milliard mark. Hier
uit volgt, dat op Iedere 39 Duitschers ©en
staatsdienaar komt ett dat ieder Dttitscher
gemiddeld van zijn inkomêii 660 mark
voor het corps van ambtenaren ëri beamb
ten moet geven. Dit zijn slechts de rijks-
dienaren. Wanneer men dan nog berekent,
hoeveel lands-, provinciale en stedelijke
beambten ©r zijn, dan komt ii) Duitschland
op elk dozijn inwoners (zuigelingen en
grijsaards meegerekend) een beambte, ter
wijl ieder Duitsch ingezetene een tiende
gedeelte van zijn inkomen, hetzij in di
rectie hetzij in indirecte belastingen, daar
voor aan de overheid moet afstaan. Meer
dan ooit is dus Duitschland het. land der
ambtenaren en beambten.
Groote branden.
Een geweldige braad heeft het landgoed
Ducherow (district Anklam), dat aaa den
graaf van Schwerin behoort, bijna geheel
in de asch gelegd. Vier groote veestallen
zijn afgebrand. Tweehonderd stuks rund
vee, 730 schapen, 30 veulens en 4 paar
den kwamen in de vlammen om. De
schade bedraagt verscheidene millioenen
De oorzaak van den brand is niet bekend.
I11 hetzelfde district werd de groote boe
renhoeve te Wusseken door brand geteis
terd, alsmede een tiental kleinere hoeven.
Ook hier verbrandde veel vee. Talrijke
families zijn dakloos.
Korte berichten.
Het assisenhof van Oost-Vlaanderen
heeft ter zake van activisme tot een jaar
•gevangenisstraf veroordeeld Albert d'IIae-
se, gewezen redacteur van „Ons Vader
land". Het O. M. nam groote verzachtende
omstandigheden in aanmerking. Daarom
werd de minste straf toegepast.
In de mijn Hyon-Ciply bij Bergen
heeft zich op 1000 M. diepte een ern
stige mijngasontploffing voorgedaan. Twee
mijnwerkers werden gedood, een ander
werd levensgevaarlijk gewond.
Uit Moskou wordt bericht, dat in de
Basjkieren-republiek 92 pet. dei' bevolking
honger lijdt en dat er van 892.000 hon
gerlijdende menschen slechts 26.000 ge
holpen worden.
Naar uit Poolsche bron gemeld wordt,
hebben de bolscbewiki te Podolsk een
reeks kerkrooven in Katholieke bedehui
zen gepleegd. Overal, waar opeischiugen
in de kerk plaats hadden, deden zich hef
tige tooneelen voor, gepaard met schiet
partijen, terwijl er verschillende arresta
ties werden uitgevoerd. Op verschillende
plaatsen vielen dooden en gewonden.
-Te Chicago zijn meer dan 300 arbei-
dérsleiders gearresteerd, in verband met
het vermoorden van 2 politieagenten en
het plegen van bomaanslagen door ter-
roriseerende stakers.
De arbeiders te Stettin di'oigen een
algemeene staking af te kondigen, daar
de directie der Vulcan-werf aldaar de uit
spraak der verzoeningscommissie om
trent de .jongste uitsluiting niet wil aan
vaarden.
P1 a 11 e 1 a11 d e r s b o n d en Staat
kundige Gereformeerde Partij.
Zaterdag is te Rotterdam de conferentie
Het totale aantal is 1.557.786 en ze gehouden tusschen de hoofdbesturen van
de rtechtsche fractie van den Plattelanders-
boud en van de Staatkundige Gerefor
meerde Partij. De samenkomst heeft, naar_
de „N. R. C." meldt, geen definitief re
sultaat opgeleverd; organisatorische be
zwaren" zouden naar men efts meldt'
het, nemen van .eenig positief besluit
belet hebben. De besprekingen zullen op
later tijdstip worden voortgezet.
De Katholieken en de S. D. A. P.
In de 'Zaterdag te Utrecht gehouden
vergadering van den Algemeenen Bond
van R.-K. Rijks-Kieskringorganisaties in
Nederland is de volgende motie, voorge-
gestekl door het Bondsbestuur, hij accla
matie aangenomen: De Alg. Bond van.
R.-K. Rijks-Kieskringorganisaties in Ne
derland, overwegende, dat de samenwer
king van katholieken en sociaal-democra
ten in het parlement tot 'een onderwerp
van bespreking is geworden in en buiten
de Kamer en daartoe bij het algemeen be-
grootingsdebat van socialistische zijde min
of méér een directe of indirecte uitnoodi-
ging is gedaan: overwegende, dat het in
deze omstandigheden beslist noodig is aan
en werden op slag gedood. Drie hun
ner werden letterlijk door de locomotiefwielen
onthoofd.
Een tijger in een school. Het
onderstaande sensationeele verhaal vermeldt
„De West":
Het volgende tooneel, dat schier een sprook
je lijkt, heeft zich in werkelijkheid afgespeeld.
In de bewaarschool-klasse der Rust en Vre-
deschool, zit de juffrouw voor het open raam.
De kinderen luisteren met open mond naar
haar wijsheid. Plotseling springt pardoes door
het open raam een tijger naar binnen. Hij
springt over het hoofd van de doodelijk ver
schrikte juffrouw en komt midden in de klasse
terecht. Geweldige consternatie. De kinderen
stuiven naar alle kanten uiteen. Maar spoe
dig ontdekt men dat het roofdier (een jong
beest) niemand achterna zit, doch integendeel
zelf wegloopt. Nu worden de bordjes ver
hangen en weldra ziet men een algemeene
jacht op het beest, dat inmiddels de wijk
heeft genomen naar het erf. In stryd met het
spreekwoord: vele honden zijn der hazen dood,
blijft de tijger ongedeerd bij de algemeene
vervolging. Hij slipt door de heg naar het
naburige erf. Doch hier stuit hij op een
Indiaan, die hem met zijn pijlen doorboort
Dezelfde Indiaan had reeds buiten jacht ge
maakt. op het dier en het was bij de achter
volging, dat het dier, in doodsangst, de school
binnensprong.
nacht voortduurde. Bevolen is, dat de
(bewoners van sommige stadsgedeelten hun
woningen van 9 uur ri.ni; tot 7 uur
v.m. niet mogen verlaten. In de óm-
beving van Fallsroad en Yorksroaw wer
den 1 persoon gedood en 14 geWond.
MAAGDENBURG. V.D. De loonstrijd in
de suikerindustrie is geëindigd. Morgen
wordt de arbeid hervat.
HAMBURG. V.D. Bij de algemeene stem
ming onder de georganiseerde havenarbei
ders werd de vereischte meerderheid van
3/i voor staking niet verkregen.
De ambtenaarssalarissen.
Een bezuinigingspregram.
De Standaard (a.r.) schrijft over de
vraag, of de rijksambtenaarssalarissen
zuFen mogen worden verlaagd, welke
vraag het blad, in het geval dat het
niet anders kan, bevestigend beant
woordt. Intusschen heeft minister de
Geer gisteren in de Tweede Kamer
medegedeeld, dat de bestaande sala
rissen ook in de toekomst niet zou
den worden verminderd, doch het be
kende art. 40 van het Bezoldigings
besluit de periodieke verhoogingen
niet beschermde. Voorts dringt het
blad, evenals de heer Idenburg in de j reiken wordt grooter, afgezien nu nog
Eerste Kamer, er op aan, dat de re- van het feit, dat bij nachtdienst de
geering, voor de verkiezing, met een goederen 's avonds aankomen en dan
plaats ïs mefr^aangewe'zen op" vér-""
voer naar Liverpoolstreet-station, het.
welk minder voordeelen biedt dan
South' Wark Goods Depót, waarheen
nu ons product wordt vervoerd. Dit
ligt dicht bij Covent Garden Market,
de groote fruit- en groentenmarkt van
Tonelen. Het is een eerste klasse sta
tion, berekend op groote aanvoeren
en heeft, uitstekende vervoerwegen^
naar de markt bovengenoemd.
Wel zou via Liverpoolstreet-station
iets voordeeliger kunnen verzonden
worden naar Alidden-Engeland, doch
dit weegt niet op tegen de voordee
len via Folkestone, daar hierdoor be
ter het Zuiden kan bereikt worden.
De handel in die richting breidt
zich Steeds uit en ofschoon de con
currentie van Frankrijk in niet ge
ringe mate wordt ondervonden, kan
door ijverigen arbeid onze omzet al
daar best verdubbeld worden.
In het afgeloopen seizoen werd door
de „Zeeland" 1399 ton, zegge één
millioen driehonderdduizend K.G. fruit
verzonden waarvan 232 ton naar
diverse stations in Kent be
vracht. is. Door het veranderen van
dag- in nachtdienst wordt heel weinig
gewonnen, (vóór den oorlog had men
dag- en nachtdienst beide), en de ri
sico om de markt niet op tijd te be
ien genieten van den flinken'helderen'uru.6.
en groote letter.
Wls»elko«reen.
Amsterdam, 15 'Mei 2 u.
Berlijn cheque 0.90—0.91
bank 0.910.93
Brussel 21.52i/2—21.57Va'
Parijs 23.621/2—23.671/2-
Londen ll.öÓVs11.51
Weenen 2.70—2.80
D'ollar 2.581/22.59
Rechtbank te Middeltonen.
Voor de rechtbank te Middelburg héb
ben Vrijdag terecht gestaan: I. de N. en
M. L, twee meisjes uit Arnemuiden, wié
ten laste gelegd was het afleggen van een
valschen eed, toen ïij door den officier-
commissaris der marine te Vlissingen wer
den gehoord in verband met een door een
•matroos gepleegde mishandeling. De meis
jes hebben toen gezegd, niets van de
mishandeling te hebben gezien, maar ver
schillende getuigen kwamen nu vertellen,
dat zij het wel degelijk moeten hebben ge
zien. De eisch luidde tegen ieder der be
klaagden 6 maanden gevangenisstraf we
gens meineed. De verdediger mr Ten Brake
