mi No 166 lerenknecW \mÉ%i Donderdag IS April 1922 36e Jaargang V// Buitenland. Binnenland. it de Provincie. aanbieding April, IRTENTIE en te Ruil: *fjf fkenstekoop am Timmerman leisje yevraagd lf\ )S MIDDELBURG. vraagd: 'J TWEEDE MEISJE. IgüNNING, Pastorie (W.) vraagt terstond instbode-alleen. FEUILLETON. livere fijne f2.80 per L. f 2.80 Lf3.00 (keur f0.80 oen fl.20 jte Port f 125 f 1.55 en f 1.86 11.60 f 1.80 Soete Wijn f 1.65 f150 Sarnos Wijnen. ■bevelend, la I. li. middelburg. irs Te koop Kant in, Afvaleinden, Mest- len, Latten, Schuier- i Horden vanaf f 2.75. \f Seisstr. 57, M'burg. blad „DE ZEEUW" uier resultaat, omdat duizenden wordt ge 1-jarige volbloed jjmrnelingen van Wil- bioen Zuid Holland, Insdag dagelijks te O. KLINGEBEIL, éddewijkstraat, Middelburg. oe te koop, [e kalf, ook in rui: ÏOELSE, Domburg. KOOP: eibeesten, 2 Vaarzen, 4 talveren (zoetemelks) en oem Zaailijnzaad jlSDI.JK, Colijnsplaat pord Bevelandpolder K O O P: U f He Faslaardappelee IER, Kruiningen. )F (Driewegen), Sl- leurstelling terstond ■vens kan metselen, erknecht op te treden jermanszaak te Oud- Zon ing beschikbaar, getuigschriften oh- an te melden. IN, Timmerman te Mei a.s. DEN HOEK, Kerk- Jrshof. aacht bij Mevr. VAN )EN, Noordsingel S )urg. ranco of persoonlijk Drukkers-Exploitanten 0OSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Langs Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Telefoon en giro. Sedert eenige weken vonden in den kop van de krant eenige mededeelingcn een plaats, die echter nog; niet algemeen blijken te zijn gelezen. Ten eerste, dat redactie en administratie thans verschil lende telefoonnummers hebben. Voor aan gelegenheden, de administratie van ons blad betreffende, belle men voortaan no. (58 op. Ten tweede, dab de administratie van ons blad is aangesloten bij den post cheque ,en girodienst onder no. 36000. Zie, de mensch. Joh. 19:5. O mensch, aensiet den mensch! Hij staet hier vastgebonden, Die ons uyt liefde slaeckt de 'banden van de sondien; Hij staet hier ganseh mismaeckt, hij staet geheel bevleckt, Die God© wel behaieght, en ons© schande deckl. O mensch, aensiet den mensch! Hij staet met naecktie leden, Die ons uyt gunste schenckt ieen kleet van eeuwigheden; Hij staet/hier ove.r-stort 1 - vjet druck en ongeval, Die eens te rechter tijt ons Trooster wesen sal. O mensch, aensiet den mensch! Die eens sal rechter wesen Als al wat mensch geleeck sal komen op-geresen, Die is hier voor het recht, maier tegen recht, gestelt, En lijt dat over hem ieen vonnis wort gevelt. Jacob Cats. DEPUTATEN-VERGADERING. Heden kwam wederom de Anti-Revo- lntionaire partij in Deputatenviergadering te Utrecht bijeen. Reeds geruimen tijd vóór het openingsuur was de groote zaal van Tivoli geheel gevuld met afgevaardig den uit alle streken d'es lands. Er heersch- te een geestdriftige stemming en men kortte zich den wachtenstijd met het zin gen van bekende volksliederen. Toen het Centraal Comité, de hoeren Colijn, Iden- burg, de Wilde, enz. op het podium ver schenen, klonk een enthousiast applaus op. Al spoedig opende de voorzitter, dhr. H. Colijn, de vergadering met gebed, om daarna zijn openingsrede, getiteld „Der Vaderen erfdeel", uit te spreken. Spreker vangt aan met een terugblik te werpen op *t geen den lsten April 1572 .met den Briel geschiedde. - Uit de „houten pompen", het uit Roomsche kerkklokken gegoten Calvinis tische geschut zou, naar het teekenend woord van Busken Huet, „het saluut schot der Noord-Nederlandsche onafhan kelijkheid klinken." Met Treslong's krijgsraad, op het stadhuis van den Briel, nam de vesti ging van het Gemeenebest op Neerland's grondgebied een aanvang. Een gebeurtenis, zóó wonderbaar, dat de vrome zin van het volk nimmer geaar- -z>eld heeft er -een bestiering in te erken nen van Hem, Die volken en Staten op richt en verbreekt. De herdenking van dit feil droeg voor onzen kring nog een zeer bijzonder ca chet, daar dit feest tevens het geboorte feest van onze richting en onze partij in baar nationale gedaante was. Deze sa menhang wordt in art. I van „Ons Pro gram" uitgedrukt. De nieuwe loot door de Watergeuzen Een Zeeuwsche Veteraan. door KEES VAN DER MEER 7) Dat Hollestelle zich niet slechts tot de oude perkamenten bepaalde, maar midden in het leven stond, moge blijken uit de •omstandigheid, dat hü in 1868 werd aange wezen tot het verleenen van hulp bij het afnemen van een vergelijkend examen voor de betrekking van werkbaas bij de Cala- miteuze polders in Zeeland. Hij, eens de bescheiden candidaat op zoo'n examen, nu zoo waar exjaminator! Men belastte hem zelfs met de regeling van het schriftelijk werk, dat den gega digden zou worden voorgelegd. Hij zal nog wel eens gedacht hebben, aan dat vroegere examen en ook aan dien voormaligen chef van het bureau van den Hoofdingenieur. Het resultaat van zün onderzoekingen en studiën is gelukkig niet verstopt ge bleven in oude boekenkisten en -kasten. De druk heeft veel gemeengoed gemaakt, tot voordeel en gemak van het nageslacht. op hot nationale type geënt, heeft zich sterk ontwikkeld en vertegenwoordigt nog altijd den grondtoon van ons volks karakter. Geschetst wordt de aard dei' verdruk king en het karakter van den strijd. De onderdrukking stond in dienst van een idee, d© idee van de in den vorst ge concentreerd© absolute Staatsmacht en Staatseenhejd, met als onvermijdelijk ge volg een valsch eenheidsbegrip van Staat en Volk. Een idee die zich, in die dagen, ver toonde in den vorm van -een op de spits gedreven Ceasaropapie, en die zich in onze dagen (.want oude vijanden vertoo- nen zich in steeds nieuwe, gedaanten) vertoont in het in wezien volstrekt iden tieke Staa tssociali sim. Jn de Middeleeuwen had liet bandeloos egoisme tot verbrokkeling geleid, waar bij alle rechtszekerheid z,oek ging, en alle maatschappelijke ontwikkeling onmogelijk werd. Uit reactie daartegen kwam de over gang naar een centraal absoluut gezag. - Deze overgang van anarchie tot ab solutisme, van bandelooze vrijheid tot duldeloozen dwang, is niet een op zich zolf staand verschijnsel. Het is de groote verdienste van Groen van Prinsterer geweest ons te hebben aangetoond, dat deze overgang, zoowel in de wereldgeschiedenis als in onze vader- landscbe historie een constant, natuur lijk en noodzakelijk verschijnsel is. Anarchie en absolutisme zijn de beid© natuurlijke polen voor elke Staatkunde, die uitgaat van den natuurlijken mensch ten die niet door een hooger beginsel be zield is. Tegen deze beide was de volksopstand tegen Spanje gericht. Het is op dit verzet, dat de Necler- landsche Staat is gebaseerd; het is op dit verzet,, dat de grondtoon van ons volkskarakter is gestemd; :en het is mede in ieen voortgezet verzet tegen dit absolu tisme en tegen deze anarchie, onder wel-, ken naam zij zich in steeds verande rende tijdsomstandigheden ook mogen ver schuilen, dat de bestaansreden van onze staatkundige partij gelegen blijft. Het toen aangevangen werk hebben wij te bevestigen, uit te breiden en te voltooien Het is in dezen historischen zin, dat wij ons een Protestantsch volk noemen. De autoriteit van het Calvinistisch be ginsel mocht in d© 17e eeuw overwegend zijn, toch leefde zelfs toen dit beginsel bij een betrekkelijk kleine minderheid. Tegenover het Calvinisme kwam het Humanjsme t© staan. Tegenover d© vol strekt© souvereiniteit Gods werd de sou- vereiniteit van den mensch gesteld. En daarom werd de grondslag gelegd voor de aanbidding van d©n modernen macht- staat. Do 1.9e eeuw heeft, met haar sterke geestelijk© stroomingen, voortgearbeid aan de verbreiding van het revolutiebeginsel. Een verzet werd gepredikt tegen de fun damenteel© Christelijke waarheden. Scheen het alsof de hoop op de juiste Oplossing van het probleem va-n Gezag en Vrijheid voorgoed zou moeten worden prijsgegeven, Groen's onderzoek van onze volkshistorie, Kuyper's machtig pleit voor do grondgedachten van het Calvinisme, hebben ons, onder 's Hoeren Zegen, daar voor behoed. Voortgaand verzet tegen dat kern- beainsel der Revolutie: de souvereiniteit van den mensch, met zijn twee polen van ongebonden vrijheid ©n dwang, blijft onze roeping. In 1.879 verscheen van zij'n hand een Geschied - en Waterstaatkundi ge beschi'üving van de polders en waterschappen van het ei land T h o 1 e n toegelicht door kaar ten van de oude en tegenwoordige ge steldheid. Dit kwam zoo: Dat was geen schrijvers ijdelheid, geen louter verlangen „om zich gedrukt te zien." De omstandigheden, leidden ©r toe. Er verscheen een ontwerp „Bijzonder Reglement voor het calamiteuze water schap Scherpenisse", en in dat ontwerp werd de Houwerpolder in z'n geheel een onderdeel van dat waterschap genoemd. Hollestelle wist dit beter en deed daar van mededeeling in zijn ambtelijk rapport. De hoofdingenieur verzocht hem toen een beknopte beschrijving te geven, niet alleen van den' Houwerpolder, maar ook in de andere bedqkingen, in den Pluimpot tot stand gekomen. Dat was natuurlijk ©en kolfje naar zijn hand. Nu was er gereede aanleiding om de moeizaam verzamelde gegevens te ordenen en te verwerken tot één belangwekkend geheel. Het Zeeuwsch Genootschap der Weten schappen wist dezien arbeid te waardeer™ Een verzet dat niet alleen, in negatie kracht moet zoeken, maar dat den Calvi- nistischen grondslag voor Staatsrecht en Staatkunde naar voren brengt: onvoor waardelijk© erkenning van Gods souve reiniteit; even onvoorwaardelijk aanvaar ding van d© autoriteit der H. S„ zonder tusschenkomst van eenige kerk, als grond slag en bron voor Staatsleven en Staats leer; ©eren van d© historische lijn; een krachtig maar gebonden gezag; een krach tige, maar gebonden vrijheid; en in de verhouding tusschen die beide laatste het zwaartepunt naar den kant der vrijheid. Hieruit volgt, dat wij handhaven lvet beginsel van souvereiniteit in eigen kring tegenover het moderne staa taalvermogen. (Wordt vervolgd.) 15 April, de fatale. 15 -April, de fatal© datum nadert. Dat is overmorgen; dus nauwelijks nog een dag. r Tot dien datum is nog slechts moge lijk verbetering der kiezerslijst ten g©- meeintehuize aan te vragen. Maakt, er derhalve gebruik van; en wie nog de kiezerslijst niet in handen nam, die haast© zich alsnog, teneinde te zien of -alle gewenscht© namen, ook van de vrouwen, ©r op voorkomen, en ga, bij ontdekt verzuim ten stadhuize of raad- huize reclameeren. Gelijk wij al meer hebben uitgelegd, het kan ook in Juli a.s. op één stem aan komen, of de zetel aan ©en antirevolutio nair, dan wel aan een communist of libe raal of dageraadsman of wien ook, naar evenredigheid vordert en het overschot aanwijst, zal toekomen. Het verschil behoeft zelfs niet ééln t© zijn. Het lean ook de kleinst 'mogelijke breuk van een zijn, die beslist. Dubbel toezien blijft derhalve geboden. Het verblijf van Koningin Zita. Volgens een telegram uit Munchen aan de Praagsche „Tribuna' 'zou de Habs- burgsche familie in een in dc Beiersche hoofdstad gehouden familieraad besloten hebben aartshertog Otto als Wettigen op volger van koning Karei IV opt den troon van Hongarije te erkennen. Volgens hetzelfde telegram zou de Hon- gaarsche regeering ook op dezen familie raad hebben doen w*eten,- dat Hongarije er zich niet tegen verzetten zal, indien koningin Zita zich blijvend in Hongarije wil vestigen. Naar verder een Havas-telegTam meldt, zou de Hongaarsche gezant te Parijs den gezantenraad verzocht hebben aan de we duwe van koning Karei verlof te geven om zich 'in Hongarije te vestigen. Eenzelfde verzoek zou door den prins van Bourbon in naam van zijn zuster Zita gedaan zijn. Korte berichten. De Majestic, het grootste stoomschip van de wereld, dat 56.000 ton meet, is te Southampton binnengeloopen, en zal op New York voor de White Star dienst gaan doen. D'e Duitsche overheid te Cuxhaven heeft haar uitgeleverd, volgens het vergoe dingsplan. Uit Genua wordt gemeld, dat. Lloyd George de volgende week naar Londen 'zal gaan, om daar voor zoover de con ferentie te Genua het toelaat, een korten tijd te verblijven. en toonde dat niet alleen door het werkje te laten drukken, maar ook door de be nneming van den samensteller als lid van het Genootschap. De volgende jaren brachten veel voor spoed in het leven van den stoeren werker. De heer Hollestelle werd telkens weer bevorderd in rang, welke bevorderingen uiteraard met salarisverhoogingen gepaard gingen en ontving o.a. een benoeming als lid van het Nederlandsch Natuur- en Ge neeskundig Congres. Onderscheidene ge nootschappen erkenden zijne verdiensten door bem in hun ledenkring op te nemen. In 1883 volgde de overplaatsing naar bet stadje, dat hem tot z'ijn dood toe on der zün ingezetenen telde. Naar Tholen, „de stad aan het veer". Hier was het, dat een bijzondere onderscheiding een 'ongedachte wen ding aan rijn leven gaf. Hü moest en zou een plaats in de openbare bestuurscolleges bekleeden. Hü zwichtte voor den aandrang van vrienden en iiet zich in Januari 1889 -verkiezen tot lid der Provinciale Staten van Zeeland, ter vervanging van wülen den heer D. Bolier. Als men de provinciale bladen van dien tijd doorsnuffelt, zal men zien, dat er veel werk van die verkiezing gemaakt werd. Collins en de Valera zijn over eengekomen, een onderhoud te hebben ten einde over een bestand of althans een modus vivendi tusschen de beide par tijen in Ierland te beraad slagen. L o o n s v er 1 a g i n g b ij P ee k e n C 1 o p p e n b u r g. Naar wij vernemen zal de firma Peek en Cloppenburg te Amsterdam een loons verlaging voor haar personeel invoeren. Oorspronkelijk moet het in de bedoeling hebben gelegen, dezo verlaging te doen bestaan in afschaffing der provisie, ver mindering der premie en verlaging van het effectief loon met 10 pet. Verschillende conferenties hebben plaats gehad, o.a. met den voorzitter van den R. K. Bond yan Handels- en Kantoor bedienden, de heer v. Ham'ersveld, welke tot gevolg hebben gehad, dat 'de verlaging wel niet ongedaan gemaakt kon worden", maar althans binnen beperkte grenzen zal blijven. O.a. ïs verkregen dat de verrekening over 1921 niet zal plaats hebben op 31 Dec., doch op 1 Oct. Bovendien zal de verlaging niet. 10 pet., doch 5 p'ct. be dragen, althans voor het nieerendeel van het personeel. Het buitenlandsche vleesch., 'Gedurende de laatste helft van het afgeloopen jaar is de invoer van verseh rundvleesch, speciaal uit Denemarken en Tsjecho-Slowakije, belangrijk toegenomen. Onder die omstandigheden meent dt minister van financiën gevolg te moeten geven aan het voornemen van zijn ambts voorganger, om maatregelen te nemen, waardoor althans aan de bevoorrechting van buitenlandsch verscli vleesch, waar onder op praktische redenen ook gekoeld vleesch is tc begrijpen, een einde wordt gemaakt. Daartoe is ingediend een wets ontwerp- tot wijziging vaii het invoerrecht op vleesch. Doel van de voorgestelde wijziging van het, tarief van invoerrechten is, liet invoerrecht van buitenlandsch versch en gekoeld vleesch, dat in elk opzicht gelijk waardig 5s aan het inlandsche versche vleesch, gelijk te maken aan /den accijns, geheven van het hier geslachte 'rundvee. Weigering om suikerbieten te telen. Een te Hoofddorp (Haarlemmermeer) gehouden vergadering van tienjarige con tractanten heeft met groote meerderheid per motie besloten, geen suikerbieten te telen voor de Centr. Suiker Mij., indien de prijsbepaling van dat contract niet geannuleerd wordt met terugwerkende kracht. De Standaard. In de Oosterkerlc t© Utrecht is gister avond in een plechtige bijeenkomst het gouden jubileum van De Standaard her dacht. De kerk was geheel gevuld. Onder de aanwezigen waren minister Heemskerk en de heeren Idènburg en Colijn en tal vatn anti-revolutionaire Kamer- en Sta ten leden. Terwijl d© aanwezigen hij den aanvang van de plechtigheid Psalm 68 zongen, kwamen d© familieleden van wijlen Dr. Kuyper d© kerk binnen. De hoogleeraren Bouwman en Gros heide zetten daarna de heteekenis uiteen van de anti-revolutionaire p'ers in het al gemeen en van De Standaard in het bij zonder en brachten daarbij bij herhaling Zoo heeft ook „De Zeeuw" krachtig het pleit gevoerd voor candidaat Hollestelle. In het blad van 5 Januari 1889 wordt ook gewezen op het feit, dat hij een self made man is: „Hadt gü liever een heer gewild; een hooger geplaatste; een rechtsgeleerde; een maar hebben wü het nu al niet lang genoeg van hoogergeplaatsten verwacht. Kan onder Gods zegen een minder hoog geplaatst man, als de heer A. Hollestelle niet even goed onze belangen te Middel burg voordragen?" „Maakt de omstandigheid dat hü uit den boezem des volks is voortgekomen; en zich onder den minderen man beweegt; en diens behoeften verstaat; en - dat hü van den laagsten rang bü den waterstaat tot dien van opzichter opklom hem niet juist het meest verkieselpk, dewpl hü daar door toont een man te zün met goeden wil en energie, op wien men rekenen kan?" Inderdaad, met een candidaat die in provinciale aangelegenheden thuis is als hü, kon men het licht wagen. Maai' er moest ook gevraagd worden naai' politieke overtuiging. Het is toch lang niet onverschillig van welk standpunt men de dingen beziet, door welke beginselen men zich, óók op politiek erf, wil laten leiden. Ab o n neme n tsp rijs ^er 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et. Bij abonnement belangrijke korting. hulde aan de nagedachtenis van Dr. Kuy per. De heer D. L. Harms bood vervolgens namens d© kiesvereenigingen aan com missarissen van het dagblad een buste van Dr. Kuyper in Qen vorm eener pla quette in brons aan. Bij dit geschenk was gevoegd ©en enveloppe met een som geld, om 'een uitgave in bundelvorm van de voornaamste artikelen, van Kuyper's hand in De Standaard verschenen, mogelijk te maken. Vervolgens had plaats de aan bieding namens aandeelhouders van 170 stuks dividendbewijzen nummer 4, ten eind© dit geld aan te wenden ten behoeve van een anti-revolutionair doel, bijvoor beeld propaganda voor De Standaard, dan wel om dit geld te besteden voor de uit gave van de bovenbedoelde drieslarïen. Namens den raad van commissarissen voerde de voorzitter, de heer W. de Vlugt, burgemeester van Amsterdam, het woord. Allerlei. De Koninklijke Familie heeft het voor nemen Zaterdag 6 Mei het Koninklijk paleis op Het. Loo voor Haar a.s. zomer verblijf te betrekken. Als no. 6 op de vrijz.-dem. lijst van Kamer-candidaten wordt dhr. p. Nolting te Amsterdam geplaatst. Door ©en misverstand bleef het 'bijvoegsel van 7 April jl. bij een deel der oplage achterwege, welk verzuim bij dit nummer hersteld wordt. Apotheken. A.s. Zondag zijn dé volgende apotheken geopend: te Goes die van J. B. v. Kalmthout; te Middelburg die van Nonhebei, en te Vlissin.gen die van Wed. v. Ock'en- burg. i Paascli-Maandag zijn de volgende apo theken geopend te Goes die van L. La Porte; te Middelburg die van J. W. v. d. Garde en te Vlissingen die van S. J. Entering. Spoor w e gen. De markttrein, die 's Maandagsmorgens om 6 uur van Vlis singen vertrekt (6.11 van Middelburg en 6.33 van Goes) zal wegens Paschen in- plaats van a.s. Maandag a.s. Dinsdag rij den. Gedurende de afgeloopen week is in het nieuw opgerichte tentoonstellings gebouw der Rijwiel- en Automobiel industrie te Amsterdam een tentoonstel ling van rijwielen, motoren en automobie len gehouden. Op deze tentoonstelling vierd© de vaderlandseh© industrie hoog tij, iets wat in de gegeven tijden een ver blijdend teeken is. Op het gebied van rijwielen nam de bekende Gazelle Rijwielfabriek te Dieren, een zeer eervolle plaats in. Exposeeren- de met ©en prachtcollecti© Gazelle rijwie len gaf de fabriek op haar stand een dui delijk inzicht in het wordingsproces- van het zoo hij uitstek Hollandsche rijwiel „Gazelle". Wij voegfen hieraan toe, dat de heer C. Rozemond voor Middelburg als agent der Gazelle rijwielen optreedt. Goes. Woensdagmiddag j l. had in bet gebouw- 'der Vakschool voor Meisjes aan de Beestenmarkt alhier, de plechtigheid plaats der mededeeling van de resul taten der overgangs examens, en de uit reiking van de getuigschriften en diplo ma's. (Men vindt de namen elders in dit nummer. Red.) Een en ander Werd verricht in tegen- Welnu, ook op dit punt werden- de kie zers voorgelicht: „De heer Hollestelle is ook een man van beginselen. Hü is antirevolutionair: te gen het drpven der sehoolwetparüjvoor rechtvaardige en billijke toepassing van 's lands algemeene wetten; voor e"n zoo mogelpk zuinige huishouding onzer pro vincie; .tegen elke onnoodige inmenging der Ged. Staten in de zaken der ger meenten; voor een eerlüker samenstelling der Eerste Kamer. Dat hü nu niet van uw of mün kerk) is, dat mag geen reden zq'n hem niet te stemmen." Dez'e laatste zinsnede had men misschien wel weg kunnen laten, want de heer Hol lestelle was algemeen geacht en had zün vrienden onder mannen van allerlei kartó en belüdenis. Dat bewees ook de uitslag der stem mingen. Trouwens, de grootste nadruk werd dit maal gelegd op zijn waterbouwkundige kennis. De heer- Bolien. was een waterbouwkun dige. Welnu, Hollestelle behoefde voor hem niet onder te doen. Wie zou beter dan hü in staat rijn de plaats van den heer Bolier te vervullen! veiwLvi t

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1922 | | pagina 1