BATO RIJWIELEN Ho 165 Woensdag IS April 1D$*I 36e Jaargang Een Zeeuwsche Veteraan. Buitenland. Reclames. Binnenland. FEUILLETON. L± Drukkers-Exploitanten OGSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Langs Vorsfstraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000- Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 Ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG A b o n n e m e n t s p r ij s Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummersf 0.06 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et. Bij abonnement belangrijke korting. De Indische Tarief wet. De verwerping der Indische Tariefwet door de Eerste Kamer heeft in -Iiidië teleurstelling gebracht. Wij vragen ons af of voor deze ééne maal de maatregel niet had kunnen worden goedgekeurd, of had behooren te worden goedgekeurd. Voor bijzondere kwalen, bijzondere geneesmid delen, zegt een Fransch spreekwoord. Men gaat blijkbaar in Indië een toe komst tegemoet, waarbij dè profetie van „De Standaard" haastig in vervulling gaat dat het er met Indië nog slechter voor staan zal dan met Nederland. Enkele cijfers, uit Indië geseind, komen de voorspelling belichten. De verwerping van de Tariefwet be- teekent voor de landsinkomsten een ver- mindering van 16.6 millioen gulden, na melijk opcenten op de invoerrechten 8.5 millioen ,idem uitvoerrechten 2.6, aard olieuitvoerrechten 5.5 millioen; dit laat ste als uitvloeisel van de motie-van Lan- schot. Het totaal tekort over 1921 be draagt ver over de honderd millioen en hetzelfde wordt verwacht voor 1922. Ten gevolge van de Verwerping van de ta riefwet is het gereedliggende ontwerp voor* de begrooting 1923 opnieuw omgewerkt. Hierin zijn de' uitvoerrechten 30 millioen lager dan voor 1922 geraamd, de inkom stenbelasting 12 millioen, de opium 7 mil lioen lager. Verschillende autoriteiten ver klaarden aan een vertegenwoordiger van Aneta, dat verdere opschroeving van be lasting onmogelijk js. Het aspect voor de begrooting voor 1923 is weinig hoop vol. Ontlasten kan alleen verwacht wor- :den: le. van naar beneden nivelleeren van .de -salarissen van de ambtenaren met gelijktijdige intrekking van den duurte- toeslag, 2e. door aanzienlijke bezuiniging op de uitgaven voor het leger. In boever dit laatste mogelijk is, zon der gevaar, zij in 't midden gelaten. Maar steunbieding schijnt noodzakelijk. En voorkomen is beter dan genezen. De Vlootwet. De schorsing der behandeling der vloot wet kwam wel geheel onverwacht en was een groote teleurstelling voor hen, die onze koloniën beschouwen mfeer als na tionaal territoir dan als internationaal industrie-terrein. Zaken-doen in Indië zal voor elk ondernemend man mogelijk blij ven, ook als onze schoone eilanden Ame- rikaansch, Engelsen of Japansch grond gebied mochten zijn, gelijk dit thans ook in Zuid-Afrika mogelijk is. Maar een ge bied voor ontplooiing van den Holland- schen geest en tot vestiging van den Hol- landschen naam zal Indië alleen blijven, als het als Nederlandsche kolonie nauw met het moederland verbonden blijft. Handhaving van dezen toestand is voor Nederland een eerste plicht. En het stemt tot blijdschap, dat, blijkens de herhaalde besluiten van den Volksraad, ook Indië zelf niets anders wenscht dan den bestaan- den toestand te handhaven en dat het be reid is zich daarvoor belangrijke offers te getroosten. Want zonder voldoende maritieme maat regelen, tot bescherming onzer Indische havens en tot verzekering van de neu traliteit onzer Indische wateren, is de handhaving der Nederlapdsche souvereini- teit in Indië onmogelijk. Als in 1914 Nederland niet onmiddellijk had gemobiliseerd, als wij' onze zeegaten door KEES VAN DEK MEER 6) Meen niet, dat Hollestelle het onderwijs geen goed hart toedroeg. Hij onderwees met hart en ziel. Zijn oud-leerlingen, voor zoover nog in leven, zouden dit gaarne willen bevestigen. De zorgen waren echter te groot en zoo zocht hij met alle macht daaraan te ontkomen, bovenal om zijn moeder een goeden ouden dag te kunnen bezorgen. Weliswaar hadden zij het te Ierseke allesbehalve breed, maar' 'toch had hij, door zielf een huisje te huren, haar den gang naar het armhuis bespaard. Te Yerseke kreeg hij meer aangenamen omgang. 1) en maakte hij zelfs school. Enkele zijner leerlingen slaagden op het examen voor werkbaas en verbreidden vanzelf den roem van hun leermeester. Dezte werd op 1 October I860 bevorderd tot werkbaas 5e rang, terwijl hem werd toegestaan de betrekking van dijkbaas van een aangelegen polder waar te nemen. Eenigszins ongaarne gaf hij toe aan den drang van den hoofdingenieur om zich en grenzen niet voldoende hadden bewaakt, dan waren vreemde mogendheden uit zorg voor eigen veiligheid wel genoodzaakt ge weest ons land te bezetten, en hadden ook wij evenals Belgiëde ellende van den oorlog moeten dragen. Bereiden wij ons niet voor om met eenigszins voldoende middelen de bescher ming van de voornaamste havens en hoofd waterwegen tot stand te brengen, dan moeten de zeemogendheden, die groote belangen hebben in den Groeten Oceaan, de bezetting van ons Indisch gebied wèl opnemen in haar' strategisch plan voor eventueele verwikkelingen in Oost-Azië. Daarom moeten wij, naar de kracht on zer bescheiden middelen, onze vloot bou wen en onze marine doen herleven. Nu heeft de heer Drion wel gezegd, dat hij' geen bezwaar had tegen voortbouwen van hetgeen noodig bleek, mits wij ons niet voor 6 of 12 jaar vastlegden aan een bepaald wettelijk plan. Maar dit is on mogelijk. Het is bekend hoe moeilijk voor marine-doeleinden gelden worden toege staan, tenzij de uitgave rust op een be paalde wet. Zonder Vlootwet blijft de be staande onzekerheid voortduren en blijft de achteruitgang onzer Marine aanhouden. Zekerheid en herleving voor de Marine, veiligheid in de koloniale wateren en hand having onzer souvereiniteit in Indië kun nen alleen verkregen worden door' vast stelling van een bepaald bouw- en werk plan, waarop trouwens door de Kamer sedert twintig jaren is aangedrongen. Of wij gelijk de heer Hugenholtz, op 29 Maart beweerde ons Engeland tot- vijand maken door deze Vlootwet aan te nemen, weten wij niet, evenmin op grond waarvan dit werd beweerd. Intussehen zou dit toch geen reden tot hare afwijzing kunnen zijn. Want wèl weten wij, dat aanneming van bet ontwerp -vloot noodzakelijk is; om onze Marine voor ondergang te be hoeden, om voor de Indische onderdanen onzer Koningin te bewaren het onmisbaar besef van bescherming en veiligheid, en om onzen naam en ons gezag als kolo niale mogendheid te handhaven. Het finantieel bezwaar mag, ofschoon daarmee meer 'dan ooit gerekend moet worden, bij zoodanig levensbelang niet den "doorslag geven. Trouwens van Nederland wordt niet meer gevraagd, dan thans voor onze marine wordt uitgegeven, d.i. slechts 5 pet. van het totaal onzer Staatsuitgaven; en de Indische Volksraad, die het geheelet vraagstuk, ook zijne financieele zijde, nu twee malen ernstig bezag, verklaarde zich onvoorwaardelijk vóór dóórzetten van het plan. Mogen de betrokken bewindslieden, ook de Minister van Buitenlandsche Zaken, spoedig gelegenheid vinden de Vlootwet verder met de Tweede Kamer te behan delen, en moge de Kamer zich stellen op het hooge en ruime standpunt, dat ver- eischt wordt om een zóó gToot en- be- teekenisvol werk te volbrengen'. „Nederlander". De ontploffing. De ontploffing te Gleiwitz (in Opner- Silezië) is veroorzaakt door een meliniet- mijn, die een uur van het kerkhof was geplaatst. Men is eerst nog van plan ge weest, den staat van beleg te proclamee- ren, maar heeft echter van dit plan afV gezien. De bladen van Gleiwitz ziijn heden op bevel van de bezettingsautoriteiten niet verschenen. De opwinding in de stad is aan te melden voor het eerstkomende exa men als opzichter van 's Rijks Waterstaat. Hij zag ietwat tegen den nieuwen stand op en vond zijn positie eigenlijk bevredi gend genoeg. Intusschen verscheen een oproeping van sollicitanten voor opzichter b-fj de pas gereorganiseerde Breede Watering-bewes- ten Yerseke (jaarwedde f 750). Goede kennissen haalden hem over ook hiernaar te dingen, voornamelijk met het motief, dat de levenswijze dan niet noe menswaard veranderen zou, en zoo stond hij opeens voor twee examens. Voor het eerstbedoelde examen, dat in Den Haag zou worden afgenomen, hadden Zich meer dan 60 candidaten aangemeld, voor het laatstgenoemde, waarvoor We- meldinge was aangewezen, slechts vijf, onder wie een jongeman, wien het al zeer was tegengeloopen in de wereld. Hiji klaag de zijn nood aan Hollestelle en deze kwam zoozeer onder den indruk van het droeve verhaal, dat hij beloofde zich te zullen terugtrekken, wanneer hij zijn ongeluk- kigen vriend daardoor aan de begeerde betrekking zou kunnen helpen. Het viel hem ook nu niet mee, want hij kwajtn in 't geheel niet in aanmerking. De heer Hollestelle slaagde echter voor het een zoowel als voor het ander, en natuurlijk groot. Uit het onderzoek, dooi den Fransehen distrieiscontroleur gevoerd, is nog niet gebleken, wie de ontploffing- eigenlijk heeft veroorzaakt, en door wie de wapens op het kerkhof zijn verborgen. Op het kerkhof zijn ongeveer 40 hand granaten gevonden. De kapel van het kerkhof is door de ontploffing geheel ver woest. Het kerkhof is afgezet en 'niemand mag de uitwerkingen van de ontploffin gen gadeslaan. Hoe erg de ontploffing was, blijkt reeds uit het feit, dat lichaams- deeler. van de slachtoffers 400 M. van de plaats der ontploffing zijn gevonden. Op de plaats, waar eens de kapel stond, is thans een geul van ongeveer 20 M. doorsnede en 4 M. diepte. Ook de graf kelder van graaf von Einsiedel, waar de wapens vermoedelijk verborgen waren, is geheel verwoest. De omliggende graven hebben ook geweldig te lijden gehad. Glei witz zelf is sinds het oogenblik van de ontploffing geheel van de buitenwereld afgesneden. De Fransche controle, die reeds zoo scherp was, is' thans nog veel strengel' geworden. Het is haast onmoge lijk de stad binnen te komen. Op straat worden voortdurend de voorbijgangers ge controleerd. Bederf in Brunswijk. Sepp Oerter, de gewezen premier van Brunswijk, de onafhankelijke socialist, die te veel boter op het hoofd heeft om. ongestraft in de zon te gaan staan, is aan het onthullen geslagen over regeerings- ambtenaren, die van corruptie even weinig vies zijn geweest als hij. Het tegen woordige socialistische minister!e- Junke moest maar' eens letten op de chefs van de politie. Het parlement besloot na deze onthullingen een commissie te be noemen om een onderzoek in te stellen naar de juistheid van Oerter's beschul digingen, die hierop neerkwamen, dat de majoor van de beschermingspolitie in Brunswijk geknoeid had met staatsgeld, en dat de regeering, din dit wist, hem toch wilde handhaven. Tot algemeene ver bazing bevestigde in het parlement de pre sident van politie B,uchterkirchen deze ont hullingen. De regeering had hem, die haar deze malversaties rapporteerde, in het ongelijk gesteld. En de parlementaire commissie van onderzoek kwam tot de overtuiging, dat de heer Buchterkirchen geen onwaarheid had gesproken. Inder daad had hij meer dan eens voorgesteld, den chef der beschermingspolitie, majoor Karthaus, te ontslaan, die heel vreemd omsprong met geld, dat hem niet toe behoorde. Doch de regeering-Junke wil de daarvan niets weten. En toen de justitie in de zaak gemoeid werd, verdwenen er plotseling verschillende dossiers. De conferentie te Genua. Het is .lang geen botertje lot den boom, daar in de mooie conferentiezalen te Ge- n'ua. Het heeft er reeds geducht gespan nen, toen de Rus T'sjitsjerin van het woord „ontwapening" repte. Direct stoof Barthou, de Franschman, op, die al aan stonds met vertrek dreigde. Gelukkig was de bemiddelaar bij uitnemendheid, Lloyd George, aanwezig .en hem mocht het ge lukken, de partijen voorloopig: te verzoe nen. Het ging er echter heet toe, zelfs werd aan Barthou, toen hij voor de tweede maal wilde spreken, het woord geweigerd Het was wel te voorzien, dat men met Frankrijk de meeste moeite zou heb- aanvaardde in 1862 de functie bij de Breede Watering bewesten Yerseke. Ieder woelt hier om verandring, En betreurt ze dag aan dag, Hunkert naar hetgeen hij zien zal, Wenscht terug 't geen hij eens-zag. Deze regelen zijn ook aan Hollestelle bewaarheid, want hij betreurde al gauw de verandering, vooral toen hij onbil lijke tegenwerking ondervond van de zijde van een der leidende mannen in het Wa terschap. Uitkomst bracht op 24 December 1863, dus toen hij nog geen jaar uitgediend had, de benoeming als opzichter van 's Rijks waterstaat, op een aanvangsalaris van f 700. Die ingenieur had het toch wel goed met hem voorgehad! Yol nieuwen moed toog hij aan den arbeid en hij gevoelde zich dra thuis in den nieuwen stand, wat niet wegneemt, dat hij de grootste gehechtheid aan z'n oude werklieden bewaarde. Hij heeft zich zijn nederige afkomst nimmer geschaamd. Korten tijd na aankomst op zijn nieuwe standplaats trad hij1 in het huwelijk met Regina Wilhelmina Rijnberg. De volgende jaren verliepen kalm. De ben, maar toch is de botsing wel heel vlug gekomen. Ook de debatten der com missievergaderingen waren gisteren heftig. Barthou wilde eerst niet, dat Rusland zitting: zou hebben in de financieele com missie. Verder waren er schermutselingen tusschen Rusland en Roemenië en Rus land en Japan. Drie uren heeft m'en hef tig; gedebatteerd! Korte Berichten. Naar uit Washington gemeld wordt, is door den seismograaf der universiteit van Georgetown een aardschok geregi streerd, waarschijnlijk in Mexico. De groote kolenstaking in Amerika is nu de tweede week ingegaan. Bij de leden der vakvereenigingen is nog ,niet de minste neiging te bespeuren voor de hervatting van liet werk, zoodat de toe stand over het algemeen onveranderd is. In een aantal mijnen zijn echter niet- leden der vakvereenigingen aan het werk fgezet, zoodat daar alles in vollen gang is. Het aantal slachtoffers van den Wervelstorm die Zaterdag den staat Texas teisterde, is tot 17 gestegen. Otatrent de financieele schade, kan nog zelfs bij bena dering geen schatting worden gemaakt. De bolsjewiki moeten begonnen zijn met den aanmaak van goudstukken van 5 en 10 roebel ©n zilverstukken van 10 kopeke tot 1 roebel. Hier voor zou het goud en zilver gebruikt wor den, dat aan de kerken ontnomen is. Een gouden roebel is op het oogenblik ruim een millioen papierroebel waard. Koning Albert van België lijdt aan een acute zenuwaandoening. Hij zal eenige Weken rust moeten nemen. In velband met de actie van het op standige deel der troepen van den Ier- schen vrijstaat patrouilleert weer Engel- sche infanterie in de straten van Dublin. Volgens de „Daily Express" zou De- Valera voornemens zijn met Paschen de ïersche republiek af te kondigen. Engeland en België hebben in een nota Amerika's aanspraken op terugbe taling van de bezettingskosten voor het Rijnleger erkend. Sir Herbert Samuel zou voornemens zijn als Britsche hooge commissaris in Palestina af te treden. N a ch t a r b ei d in Brood- bakkerij e n. Voorde a.s. feestdag én. De minister van arbeid heeft, op1 grond van art. 39 der Arbeidswet 1919 bepaald: a. dat door het hoofd ,of den bestuurder van een bakkerij en de bakkersgezellen in de broodbakkerijen in den nacht van 14 op 15 dezer ©n in den nacht van 2 bp 3 Juni bakkersarbeid mag Worden ver richt tusschen 8 uur des namiddags en 4 uur des voormiddag^; b. dat door het hoofd of den bestuurder van de onderne ming en de bakkersgezellen in den nacht van 23 op 24 Mei de arbeid in de broodbakkerijen mag worden aangevangen te 4 uur v.m., een en (Under onder voorwaarde: le. dat onverminderd de verbodsbepalingen, geldend ingevolge gemeentelijke verordening geen deeg of (brood, dat tusschen 8 uur des namiddags en 7.30 uur des voormiddags is bereid of opgewarmd, o'p 15 April, 24 Mei en 8 Juni het gebouw, waarin de brood- bakkerij zich bevindt, verlaat vóór 7.30 heer H. beleefde nu goede dagen, o.a. te Ellewoutsdijk, waar hij veel Vriendschap genoot. Hij was er de man niet naar om met minachting neer te zien op den gewonen werkman, die zich tevreden moest stellen met te staan op de onderste sport van de maatschappelijke ladder. Neen, hij wist in dagen van voorspoed en achting der menschen een warm hart te bewaren jegens hen, met wie hij vroe ger op dij'ken en akkers, in stulpen en schuren, lief en leed deelde. Hijzelf vergeleek eens zijn naar zoo vele kanten geslingerd leven met dat van „een zwakke plant op een weinig zon- nigen grond." Wel zeer bescheiden uitgedrukt. Gedurende zijn vierjarig verblijf te Elle woutsdijk heeft hij' ook' zijn vrijen tijd niet in ledigheid doorgebracht. Geschiedvorscher van aanleg als hij was, maakte hij ijverig studie van de ontwik keling van bodem, wallen en wateren. Op zijn dienstreizen bleef er altijd nog wel een oogenblikje over, om zich licht te verschaffen in de oude archieven. Bij zijn onderzoekingen in loco rustte hij niet vóór hij de oorzaak van elke bocht, van elke inzinking en van .elke uitschuiving van dijken of wegen kende. Een gezonden eetlust verwekken Foster's Maagpillen, welke zorg dragen voor behoorlijke vloeiing der gal en afvoer der opgehoopte stoffen. Prijs f0.65 per flacon, alom verkrijgbaar. S uur des voormiddags en de verkoop daar van igeen aanvang neemt voor 8 uur; 2e. dat op 17 April, 25 Mei en 5 Juni in de broodbakkerij geen bakkersarbeid Wordt verricht; 3e. dat de werkzaamheden van de in de broodbakkerij werkzame bakkersgezellen zoodanig zijn geregeld, dat geen hunner in meer dan 6' dagen en 3 achtereenvolgende Wéken arbeid verricht tusschen 10 utór des voormiddaigs en 6 uur des namiddags. De voorwaarde onder 3 is alleen van belang voor broodbakkerijen, ten aanzien waarvan nog uit anderen hoofde dan voor de Paasch- en Pinksterdagen en den He melvaartsdag een vergunning1 krachtens art. 39 der Arbeidswet 1919i is verleend. Voorts verleent de minister op grond van art. 42 van genoemde wét vergun ning, den werktijd van de in de bakkerijen werkzame bakkersgezellen Vrijdag 14 en (Zaterdag 15 dezer, Woensdag 24 Mei, Vrij dag 2 en Zaterdag 3 Juni met 2 uur te verlengen, onder voorwaarde dat van deze vergunning slechts gebruik mag wor den, gemaakt, zoolang zij naast de arbeids lijst is opgehangen. jD e verjaardag: van Prinses Juliana. De minister van binnenlandsche zaken -heeft den commissarissen der Koningin verzocht er de aandacht van de burge meesters op te vestigen, dat het, gelijk gebruikelijk is, aanbeveling verdient, de openbare feestelijkheden bij gelegenheid van den verjaardag van Prinses Juliana, (welke dit jaar op. een Zondag valt, op den daarop volg'enden Maandag te houden. Internation. Chr. Vakverbond. De 'Christelijke Internationale Vakbewe ging hield op 4, 5 en 6 April een Be stuursvergadering 'te Frankfort a. M. Het bestuur hield zich bezig met de voorbereiding van het 2de Internationaal Congres, dat zal plaats hebben op 21, 22 en 23 Juni 1922 te Innsbruck (Tirol). Het 'Congres wordt voorafgegaan door; twee conferenties op 20 Juni. Die afge vaardigden der Christelijk georganiseerde arbeiders komen bijeen onder leiding van mej. Vurthmann, Berlijn Deze Conferentie (zal zich bezighouden met de opvoeding en vorming der arbeidsters, en Wel de beroepsopleiding, de huishoudelijke op leiding en de sociale en zedelijke vorming. Tegelijkertijd zal ©en Conferentie van de besturen der Christelijke Vak-Internatio- nales plaats vinden. Op' het Congres zal het Economisch' Wereldprogram worden behandeld, waar van het, ontwerp, zooals het door het bestuur werd vastgesteld, binnenkort zal worden gepubliceerd. Verder zal „de sociale, en economische toestand der arbeiders" een punt van bespreking uitmaken. Als inleiders zijn daarvoor aangezocht de Eerwaarde heer Belpaire (Brussel) en de keeren Dl. Th. Brauer, (Keulen) en C. Smeenk (Arnhem). Geconstateerd werd, dat de Belgisché, Duitsche en Italiaansche reg;eering aan het verzoek van het I. G. 'V. voldoende, een vertegenwoordiger der Christelijke Vakbe weging aan de delegatie naar Genua had den toegevoegd. Op gelijke wijze ging hij te werk, toen St. Maartensdijk zijn standplaats was geworden (1 September 1867). Vorschen en snuffelen maar. Inderdaad heeft de heer Hollestelle over menige zaak nieuw licht ontstoken. Hiji ging niet maar luchtig over de vraagt- stukken, de poldervorming betreffende, heen, maar hij spaarde tijd noch moeite om ach tea- de waarheid te komen. Dat was veelal een uiterst moeilijke taak, vooral omdat- men omtrent verschillende gemeen ten slechts weinig vindt opgeteekend. 1) De heer G. Daane, dijkgraaf van den Molenpolder te Yerseke, schrijft ons dat hij in 't bezit is van een moodd oud<[ kaart van dien polder, welke kaart in het jaar I860 door den overledene, den heer Hollestelle, op schaal en nummer in tee- kening gebracht; en aan den grootvader van den heer Daane, welke destijds ge zworene in dien polder was, gegeven is, hetwelk op 'de kaart vermeld staat. Later kwam de kaart in bezit van diens zoon, den vader van dijkgraaf Daane, en zoo kwam zij aan laatstgenoemde. Er zullen nog wel meer menschen zijn, die boeken of kaarten van den heer Hol lestelle bezitten. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1922 | | pagina 1