m i6i
BATO R:
Zaterdag 8 April W*£*4
36e Jaargang
blad."
Een Zeeuwsciie Veteraan.
Buitenland.
Binnenland.
Freco's Maagtabletten
Staten-GeneraaL
J WIELEN
Uit de Pmïincie.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
A
FEUILLETON.
Slechte spijsvertering
Oprisping,Gebrek aan
eetlust. Gebruik
Drukkers-Exploitanten
003TERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG!
Abonnementsprijs
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummers
f 1.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 3# ct
Bij abonnement belangrijke korting.
De Grondwetsherziening.
Over één ding was men het vrij
wel eens: dat aan de thans aan de
orde zijnde herziening van de grond
wet geen groote beteekenis kon wor
den toegekend.
Voor ons, Antirevolutionairen, 'had
zij zeker groote aantrekkingskracht ge
had, wanneer bij de herziening was
inbegrepen geweest wijziging van art.
171 der Grondwet.
Nu dit echter niet het geval was
en bedoeld artikel bleef rusten, tot bij
tijd en wijle in een volgende zittings
periode het geheele hoofdstuk betref
fende de kerk aan de orde komt, was
daarmede het belangrijke weggeno
men.
De behandeling der voorstellen in
de Tweede Kamer bracht hierin geen
verbetering.
Integendeel, tal van bepalingen kwa
men tot stand, die eer weerzin wek
ten. onzerzijds dan bijval vonden, al
mocht dan ook de heer Beumer be
reiken, dat de stemplicht in de grond
wet verviel.
Verwacht werd, dat de voorstellen
in de Eerste Kamer op ernstigen te
genstand zouden stuiten.
En het Voorloopig Verslag wees dan
ook reeds uit, dat onze Senaat, die
zich den laatsten tijd roert, zicih tot
den kamp gereedmaakte.
Welnu, de eerste dag der beraadsla
gingen doet met grond vermoeden, dat
de voorstellen in hun geheel wel met
er door zullen gaan, och dat de
regeering wel enkele veeren zal laten.
De heeren de Vos van Steen wijk, Lan-
"schot, Anema en van der Feitz had
den allen belangrijke bezwaren.
't. Zij zoo.
Bezieling wis deze herziening in
onze kringen met te brengen, met
onze wenschen werd zoo goed als
geen rekening gehouden.
Het vervallen van den stemplicht
verheugde ons.
Maar overigens bood deze grond
wetsherziening, afgezien van de nood
zakelijke regeling der troonopvolging,
ons weinig aanlokkelijks.
Nu Grondwetsherziening iedere zit
tingsperiode een vast programnum
mer gaat worden en geen gebeurte
nis meer is, gaat de belangstelling
er af.
Zonder overdrijving kan men dan
ook zeggen, dat deze herziening geen
bijval ontmoette.
Zoo apathisch mogelijk staat men
er tegenover.
Tweede Kamer.
Van de discussies over de Marine-
begrooting willen wij nog vermelden,
dal dhr. de Kanter (V.-B.), later ge
steund door den heer v. d. Voort v.
Zijp, enkele wenschen naar voren
bracht, betreffende den loodsdienst op
de Schelde. De toestand in de Wie-
i «Win mii—na 11 ui mami -[«ni-w minwwm ■■iwii— n n
3).
door
KEES VAN DER MEER
We hebben gtezien, dat onze vriend om
zijn kundigheden aangezocht werd om
Ioonstaten te schrijven. Hij was ook inder
daad meer ontwikkeld dan de doorsnee
landarbeider van dien tijd. Dit moge ook
blijken uit het feit, dat hij vaak zijn mede
arbeiders op het veld verhaalde van waf
hij in „Vader Cats" en andere werken ge
lezen had. Zoo verried.hij reeds toen een
zekere urate van belezenheid. Als men
niet uit het oog verliest de omstandig
heden, waaronder hij die kennis had moe
ten verwerven, dan moet men wel tot de
conclusie komen, dat hij heel wat talen
ten op de levensreis had meegekregen.
Zijn latere leven heeft dit trouwens be
vestigd en ook aangetoond, dat hij met
de hem gegeven talenten voorbeeldig wist
te woekeren.
In 1849 bereikte de jonge Hollestelle
het volle dagloon, dat er stond voor een
volwassen arbeider. Hem trof bovendien
in dat jaar nog een aardig buitenkansje.
Hij kwam door tusschenkomst van zijn
zwager in 1.845 was zijn zuster ge
trouwd bij een ploeg Vlamingen, die in
den pas bedijkten Onrustpolder kool-
lingen (m 't Oostgat staan we getij
met België) laat veel te wenschen
over. Nederland heeft daar zeilhoo-
ten en België stoombooten. Daardoor
loodst Nederland 17 a '20 pet. tegen
België 70 a. 80 pet. van de schepen.
Zóó lean het niet blijven. We hebben
één stoomloodshoot in de Wielingen
maar 'die is herhaaldelijk defect. Hoe
komt het, dat onze loodsdienst zoo
omslachtig is en die van België zoo
vlug?
De Minister zei in antwoord hier
op, dat sinds 1900 de zeilbooten door
stoombooten worden vervangen. Er
zijn nu 15 stoomloodsvaartuigen, 4
in aanbouw, 2 aangevraagd op deze
begrooting en een aantal motorvaar
tuigen als hulpschepen.
Maar we moeten zuinig aan doen.
Thans is er reeds een nadeelig saldo
van 61/2 millioen op den loodsdienst.
In de Scheldemonden heeft Nederland
nu 7 schoeners, 3 stoomloodsvaarfui
gen en 1 oorlogsschip. Het ligt in de
bedoeling zoo snel mogelijk' met den
aanbouw van stooml-o0dsvaartuigen
voort te gaan en én post te vervangen
in de Wielingen, 1. in het Eemsdis-
trict, terwijl het een dubium! is of
wij dit ook'te Dungeness zullen doen.
Voor Rotterdam gebruiken wij
slechts 3 loodsbooten in de Schelde
10; zoodat wij het geld met handen
vol in de Wielingen gooien. En wat
wij ook doen, steeds zal België trach
ten daar meer tegen te zetten.
Na lange discussies, waarbij de so
cialist Hugenholtz zich zeer onbe
schaafd gedroeg, werd daarna de Ma-
rine-begrootmg 's nachts 2 uur aan
genomen.
Gistermorgen 11 uur moesten de
heeren weer al present zijn. Al spoe
dig begon men toen aan een sup-
pletoire pösterijen-begrooting, waar
mee men na enkele uren klaar was.
De heeren gingen toen met -Paascjh-
vacantie.
De schulden aan Engeland.
Engeland heeft aan zijn schuldenaren
laten weten, dat het -wel eens iets terug1
(wil zien van het 'gteleende geld en ook
rente verlangt. Daar staat men vooral
in Frankrijk een beetje sip van te kij
ken. De Engelsche bladen wijzer er op,
dat de geallieerde landen ongeveer
(milliard p.st. aan de Vereenig;de Staten
schuldig zijn, van welke som Engeland
ongeveer de helft geleend heeft vooi<
de voortzetting van den oorlog. Engeland
Ijs reeds bezig met afbetalen; het voldoet
dus aan zijn verplichtingen en verlangt
dat ook van anderen.
Engeland heeft-van zijn kant bijkans
'2 milliard p.st. aan zijn Europeesche
bondigenooten geleend, o.a. aan' Frankrijk
tusschen 'de 500 en 600 millioen, aan
Rusland ongever een even groot bedrag
en aan Ittalië ongeveer 500 millioen.
Terwijl Engeland nooit geaarzeld heeft in
zijn bereidwilligheid om 'den Vereenigde
Staten terug te betalen, is het altijd
fiereid geweest om te onderhandelen over
de kwestie van de nietigverklaring van
de schulden van de geallieerden onder
elkaar. De nota is 'gericht aan Frankrijk,
Italië, Portugal, Roemhië, Servië en Grie-
zaad d-orschten en schoonmaakten. In een
paar weken verdiende hij f 24 en daar hij
bij zijn zuster den kost voor het kauwen
had, legde hij ©en flinken duit over. Die
was -echter wèl verdiend, want 't viel niet
mee bet koolzaad te dragen -over bet slor
dig geëffende land, waar de sporen van
kreken en -geulen nog lang niet uitge-
wischt waren.
Dat gaf een vreugde, toen de. 24 geld
stukken in moed-ers schoot geworpen wer
den. Wat al plannen werden gemaakt!
Zelfs werd het plan geopperd een andere,
groot-ere woning t-e huren. Daarover was
men echter niét gauw uitgepraat, want
daar waren uiteraard groote bezwaren
aan verbonden.
Niet alleen van financieelen aard, want
had niet vader Hollestelle in dat oudle
huisje zijn vrouw en kind-eren voor al
tijd moeten verlaten. En zoo was ier nog
een groote .gehechtheid aan het oude, on
ooglijke woninkje. Bovendien was de toe
komst n-og min of meer onzeker, en om
f 30 tot f 40 per jaar te kunnen vierwo-
n-en moest men toien al heel wat inbren
gen.
De huur van het -oude huis was even
wel niet Van d-e laagste. Of wat dunkt u?
Zes -en twintig gulden in 't jaar voor zoo'n
bouwvallig huisje was waarlijk niet -te
weinig. Het geheele gebouw bevatte slechts
één kamer met twee bedsteden, waartus-
schen ©en ruime „spinde". De vlo-er lag
ruim een lialven meter beneden den be-
y\aag- tto
-> Suu?
MIJNHARBÏ'S
I1&a4~ tabletten
Per koker/scf. bijapolh. en drogh/en.
IFABR. A. Ml JU HARDT. ZEIST.
(kenland, maar niet aan België, aangezien
[Diuitschland krachtens het tractaat van
Versailles aansprakelijk is voor de aflos
sing van de Belgische oorlogsschulden.
De bomaanslag te Boedapest.
Naar uit Boedapest wordt gemeld, zijn
de 16 jonge mannen, die in verband met
den bomaanslag waren gearresteerd, weer
op vrije voeten gesteld. Onder de bevolking
heerscht groote opgewondenheid over de
lakscbe houding der politie, daar men nog
meer aanslagen verwacht. Het politieon
derzoek, dat onder leiding staat van den
minister va.11 binnen!andsche zaken, heeft
nog geen enkel resultaat opgeleverd.
Een deel der pers eischt de arrestatie
van afgevaardigde Eudavary, die als de
voornaamste leider der ontwakende Hon
garen wordt beschouwd.
Die begrafenis der slachtoffers van den
bomaanslag ziou gisteren plaats hebben.
Zij kou een groote betooging moeten wor
den tegen de vijanden der rechtsorde.
D© 'kooplieden besloten, hun winkels te
sluiten.
Slooping van oorlogsschepen.
D-e Amerikaan s-che regeering beeft een
crediet van 875 millioen dollar aange
vraagd in verband met het niet afbo-uwen
en niet slo-o-pen van ©en reeks oorlogs
schepen, die volgens de afspraak van
Washington niet kunnen worden geband"-
haafd. De regeering heeft namelijk het
voornemen, d-e enorme hoeveelheden me
taal, die door het afbreken der schepen
vrij komen, voorloopig zelf te bewaren om
te voorkomen, dat de m-etaalmarkt te. zeer
zou worden geschokt..
Korte Berichten.
Onlangs werd in het. Bloemhofdistrict
Zuid-Afrika een zwartachtige diamant ge
vonden, welke 5ty2 karaat woog. Bij het
slijpen bleek de hoofdkleur smaragd te
zijn. De steen weegt nu li/2 karaat en
naar mie'n meent is hij ©en der meest waar
devolle, wijl groene diamanten zoo zeld
zaam zijn.
De Egyptische nationale vlag zal in
de toekomst groen zijn met een witte
halve maan en drie witte sterren. Het ko-
kinklijk-e embleem is juist hetzelfde, maar
notg versierd met een kroon.
De volksvertegenwoordiging van
Niéuw-Schotland heeft besloten d-e ver
goeding voor haar leden van 300 op 200
pond per jaar te verlagen.
- Volgens officieel© opgaven is in En
geland niet alleen het aantal menschen die
ganen grond, zooda.t men van -een st-ee-
nen trapje moest afdalen om dien te be
reiken. Bepaald riant kan men zoo'n wo
ning niet noemen. Een 20ste-eeuwschei
Gezondheids-commissie zou er gauw het
bordje „onbewoonbaar bewoonde woning"
voorgespijk-erd hebben.
Die lage vloei' heeft -eens ee-n pijnlijke
gebeurtenis vier-oorzaakt. Tegen den avond
zou d-e dorpsdokter de zieke moeder gaan
bezoeken. Hij -op-end© d© deur, waande de
vlo-er op meer normale hoogte, struikelde
en tuim-eide -onder het uiten v,an minder
hoffelijke woord-en de kamer in en kwam
ongeveer voor de opening der bedstede te-
re'cht. Het geval liep gelukkig zonder per
soonlijke -ongelukken af, maar wi-e be
schrijft d-e g-ewaarwording van zoonlief,
die met de bieenen over elkaar op dei
haardplaat zat?
De vlo-er was met plavuizen bedekt, met
uitzondering van dat gedeelte, dat onder
een d-er slaapplaatsen, de leege bedstede,
lag.
Bepaald hygiënisch waren die slaap
hokjes niet, maar tevredenheid en gezonde
slaap deed de menschen rusten als op een
bed van rozen.
„De slaap des arbeiders is zoet."
Maar de beschrijving van het armelijke
vertrek is no-g niet ten einde. De muren
waren gescheurd en uitgeweken. De eenige
deur, m©t ondeT- en bovengedeelte, kon
nauwelijks 'meer gesloten worden. De zol
derbinten waren van onbewerkt hout en
volkomen werkloos waren, in de laatste
drie maanden gestadig afgenomen, maar
-ook bet aantal werklieden, die met ver
korten arbeidstijd werken. Het aantal van
deze laatsten is van 315.000 aan het einde
van het laatste kwartaal nu gedaald tot
"223.000.
D-e prins van Wales is te Hongkong
inet geweldige geestdrift ontvangen en in
©en gouden balclekijn naar het groote ont-
vangpaviljoen gedrag-en, waar een Chi-
neesch welkomstadres is aangeboden,
's Avonds werd een Chineesche optocht
voor hem gehouden met kl-eurige lampi
ons in den vorm van visschen.
Vreemdelingen in ons land.
De algemeene bepaling, dat vreemde
lingen, onverschillig van welken landaard
die langer dan een maand in ons land
vertoeven, ter plaatse van hun verblijf
zich bij de politie moeten aanmelden, zal
den 22e-n April worden opgeheven. Zij is
dus al niet mie-er van kracht voor dö
vreemdelingen, die thans ons land binnen
komen. D-e verboden strook1 van 300 M.
la-ngs de Belgische g-rens vervalt.
Chr. Hist. Unie.
Woesdag 19 April a..s. denkt de chr.
hist. Unie haar algemeene ver
gadering te houden in het jaarbeursge
bouw te Utrecht.
Kuyper en 001 ij 11
In een hoofdartikel in het Vad. worden
de politieke figuren van dr. Kuyper en
Colijn als volgt geteekend:
Was de partij onder Dr. Kuy.pei'
meer een kruisleger, dat door een Ber
nard van ClairVaux ten strijde werd ge
leid, ©n dat met een geestdriftig D-ieiï
le veut (God wil het) het parool van den
van God gegeven Leider aanvaardde, hoe
het ook luidde. Colijn izal de Godfried
van Bouillon wezen, de strategicus, en|
tacticus waarin minder aan d© geestdrift
zal overgelaten worden, maar het welover1-
wogene-, ook voo'r verre toekomst, eerste
plaats zal bekleeden.
Z-e komen voor niks.
Naar het Volk verneemt is vanwege
de soc. d-e-m. Kamerfractie re'eds j.l. Dins
dag getelegrafeerd aan Oudegeest in Rome
en aan Brautigam in Stockholm» dat zijl
a.s. Vrijdag noodzakelijk in de- Kamer aan
wezig moeten zijn met het oog op de
stemming over de Vlootwet. Brautigam
heeft reeds laten weten, dat hij aanwezig
zou zijn. D-e Vlootwet is echteir, naar
men weet, uitgesteld.
De actie van Kranenburg.
In de gister gehouden vergadering van
de z.g. van Cranenburgers heeft dhr. Ba
ron van Wijnbergen nadat de Voorz., dhr.
van Cranenburgh een uitvoerige openings
rede liad gehouden, het standpunt deij
R. K. Staatspartij uiteengezet.
Daarna heeft dhr. van Cranenburgh op
een desbetreffende vraag van dhr. Bar'on;
van Wijnbergen medegedeeld dat hij meen
de, -zulks in afwijking met het oor
deel der Amsterdamsche vergadering, dat
niet moet worden overgegaan tot het
stellen van eigen candidaten. Van andere
zijde werd echter op 't stellen van can
didaten aangedrongen.
d-e zold-er was zoo zwakjes, dat m-en er
nauwelijks op staan kon.
In ©en ho-ek van het vertrek, naast de
deur, stond de regtenbak. Dez:e diende ook
ten gebruibe van de naaste buren, wat in
geval van morsen -niet bevorderlijk was
aan de goed© verstandhouding tusschen de
buren -onderling.
D-e haardstede lag een kwartmet-er hoo-
ger dan de vloer. Er lag ©en ijzer-en plaat
op, onder een wijd©n, open schoorsteen.
Die plaat was een -geliefkoosde zetel
voor den jongen Adriaan. Het gebeurde,
dat hij bij het schemerlicht van een stop
pel- of turfvuurtje d-oo-r den schoorsteen
naar d-e sterren zat te kijken, terwijl zijn
moed-er bij het licht van ©en tuitlampj©
hardop iets voorlas. Dan zat hij m-et open
mond te luisteren -naar haar verhalen uit
den Bijbel of „Vader Cats".
Adriaan Hollestelle leerde al vroeg het
zoogenaamde krargmen, ©en werk waar
mede m-en zich hoofdzakelijk in het na
jaar bezighield tot voorziening van dijken,
bermen en dammen. Er werd ook veel
matwerk verricht. Daar voor het kram
men niet zoozeer mannenkracht als wel
bijzondere handigheid werd vereischt,
heeft hij bet al gauw heel ver op dit ter
rein gebracht. Zoo klom hij dra op tot
voorgangier der matters, als zoodanig een
loon verdienende van fl tot fl.10 p-er
dag. En reeds korten tijd later werd hij
belast met het uitvoeren van nog ingewik-
Slechïe spijsvertering,
maagzuur, oprisping, pijnlijke stoelgang,
-enz. word-en met veel succes bestreden
door
P-er koker 60 cent. Verkrijgbaar voor
engros: N.V. v.h. SCHULTE Co., Mid
delburg. 6
De Tweede Kamerverkiezingen.
Kapitein P. W. Scharroo, die, naar aan
leiding van de houding van den Vrijheids
bond "bij de behandeling van de laatste
Oorlogsbegrooting, uit dezen Bond is giei-
treden, heeft zich Op verzoek van dd
Staatspartij voor Volkswelvaart in begin
sel bereid verklaard een Kani-ercandidd-
tuur voor deze partij t© aanvaarden.
DeNed. Chr. Vrouwen hond.
Blijkens een advertentie 111 dit nummer
worden vanwege de Ned. Chr. Vrouwen
bond volgende week in onze provincie en
kele propaganda-avonden gehouden. Tot
heden wist men hier van dezen Bond, die
in tal van plaatsen buiten ons gewest reeds
bloeiende afdeelingen heeft, nog wemig.
Wij willen op de rede van de begaafde
spreekster, mevr. Diepenhorst, niet voor-
uitloopen, doch deelen toch nu reeds mede,
dat deze Bond, hoewel de behoefte daar-
aan reeds veel vroeger gevoeld is, eigen
lijk een uitvloeisel is van het Tweede-
Chr. - sociaal congres van 1919. Men zag
toch, hoe in de ons vijandige kringen,
alsmede in de R. - K. partij, de vrouwen
goed georganiseerd optraden, terwijl op
ons terrein, in een tijd nog wel, dat de
vrouwen zich meer dan ooit over allerlei
kwesties een oordeel hebben te- vormen van
organisatie geen sprake was. Allerminst
wil de Ned. Chr. Vrouwenbond een poli
tiek lichaam zijn, de politieke voorlichting
blijve aan de kiesvereeniging overgelaten.
Natuurlijk zullen de problemen, waarvan
het gezin het middelpunt is, het eerst e»
het meest worden besproken. En zoo zijn
er binnen e-n buiten d©z©n kring onderwer
pen te over, om te bespreken. Men ga
daarom op de aangekondigde data eens
luisteren naar het woord van mevr. Die
penhorst en naar wat nog niet duidelijlkj
is, vrage men. Daarvoor zal ongetwijfeld,
gelegenheid zijn.
Middelburg. In de gisteravond gehouden
vergadering van de vereen. Middelburg-
sche Industrie- en Huishoudschool, wer
den tot bestuursleden herkozen de dames
Alberts Salberg, en HillerKist. Die heer
imr G. J. Sprenger blijft lid voor het de
partement van 'tNut en meji. L. Backer
voor de afdeeling van den Volksbond.
Besloten werd in de vacature van mevr.
SprengerButeux, die zich niet herkies
baar stelde, voorloopig niet te voorzien.
Op het uitgebrachte jaarverslag en de
rekening komen wij nader terug, thans
willen we alleen er nog op wijzen, dai
in het jaarverslag het vertrouwen wordt
uitgesproken, dat binnen kort de goed
keuring zal werden verkregen op de plan
nen tot den bouw van de nieuwe school.
Gistermorgen ontdekten verschil
lende bewoners van de Lange Noordstr.
dat hun ruiten volgegooid waren met
zand of slijk, een baldadigheid die zeker
sterk moet worden afgekeurd. De po
litie is met het geval in kennis gesteld.
kelder polder- en dijkwerken. Ook maakte
hij zich enkel© malen bij bezinking-en ver
dienstelijk.
Na eenigien tegenstand van de zjjde
zijner moeder te hebben overwonnen, wist
hij gedaan t© krijgen, dat de winter werd'
vrijgehouden om de avondschool t©j be
zoeken.
Of zijn moeder al bet-oogde, wat er» van
de wereld terecht zou moeten komep als
iedereen in den winter maar het bijltje er
bij neer legde, zijn besluit stond vast. Hij
moest -en hij zou loeren.
Was dit ©enerzijds niet bevorderlijk aan
de welvaart van het gezin, anderzijds; was
d-e studie van groote-n en gunstigen. invloed
op het verdere leven van den jongeling.
Zoo'n avondschool was even aange
naam als nuttig. - -.<■
Er waren leerlingten van allerlei sla.g
bijeen, en met verschillend do-el. De een
had zich tot taak gesteld het lez-en te
toeren; ©en and-er wilde zich bovendiep, in
het schrijven o-efenen; weer een ander was
naar de school gestuurd, om er alle onder
wezen vakken op te halen. De scholieren
bestonden hoofdzakelijk uit jongens, van
15 tot 20 jaar, om niet t© zeggen tot 23
jaar, doch het gebeurde maar zelden, dat
er ond-er de leerlingen een was, die de
20 al gepasseerd was. Geen bijzonderheid
was het echter, dat er op d© dagschool
nog waren, die de twintig al heel dicht
naderden.
fWordt vervolgd.)