No 152 Dinsdag 28 Maart 1922 36e Jaargang Buitenland. Binnenland. Uit de Provincie. Drukkers-Exploitanten OeSTERBAAN L& COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorsistraat 68—70, Goes Te].: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Bijkantoor te Middelburg: Firma F. I». DHUIJ, L. Burg. Tel. n«. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per poot, f 3. Losse nummersf Mi Prijs der Advertentlën: 1—4 regels f 1.20, elke regel moer 31 ot Bij abonnement belangrijke korting. Zij, die zich met 1 April op ons blad abonneeren, ontvangen de vóór dien da tum nog verschijnende nummers gratis. Zeeland en het Miljoen! Niet dikwijls zal er aanleiding voor mij bestaan om onder bovenstaand motto nog mededeelingen te doen; het zijn nog slechts enkele dagen en mijn functie van Penning meester voor liet Miljoen zal behooren. tot het verleden. Als 't goed is, zal het resultaat van ons werken in Zeeland, even als ook in de andere provinciën, 1 April 'dat wil dus zeggen Z a te r d a g aan staande bekend moeten zijn. Ik bemerk dan ook dezer dagen dat men overal bezig is de werkzaamheden te beëindigen en het saldo mij toe te zenden. Juist zooeven ontving ik v'an een kies vereniging een bedrag, met de mededee- ling „wjj achten hiermede voor onze Ge meente de inzameling afgeloopen, daag' onze Gemeente ruimschoots haar aandeel heeft bijgedragen." Niet iedere plaatselijke kiesvereeniging zal haar penningmeester in de gelegen heid stellen een dergelijke mededeelingi mij toe te zenden en ik vrees, dat ook de Provincie Zeeland haar Penningmeester niet een schrijven als bovengemeld zal kunnen doen zenden, wanneer straks de eindverantwoording aan de Hoofdcommissie verzonden wordt. Hoe het er thans met onze Provincie voorstaat, of de resultaten bevredigend of niet bevredigend zijn, is een vraag die U allen gaarne zult beantwoord zien. Het antwoord zal ik hier niet geven, wel wil ik U in de gelegenheid stellen die vraag zelf te beantwoorden en doe IJ daartoe kennis nemen van de volgende cijfers: Saldo vorige verantwoording f 29.752.26V2 Daarna ontvangen van: Bi'uinisse 321.— Oostdijk (Krabbendijke) 4.50 Ritthem 29.20 Domburg 60.— Vlissingen 470.— Westkapelle 135.— Domburg 50.— Koudekerke 677.35 Oud-Vosmeer 52.95 Zoutelande 47.— Serooskerke 2106.- Oostdfjk 2,— Gaping© 269.25 Maakt tezamen f 33.976.51V2 Het spreekt vanzelf, dat dit bedrag nog aanmerkelijk zal verhoogen in dezie laatste week van Maart. Mag ik nog vriendelijk verzoeken niet te wachten tot den laatsten dag, doch indien mogelijk direct mij uwe eindafrekening te zenden en 't saldo te storten op mijne postrekening Middelburg no. 12946. De Penningmeester van de Provinciale Commissie voor het Miljoen in Zeeland: S. CALJOUW P2. Londensche kade 54, Middelburg. Een slecht geheugen? De roode heeren beseffen, dat November 1918 voor hun zaak niet bijzonder voor- deelig is geweest. Waarop zij ook gerekend hadden, op den .^telligen weerzin van de overgroote meerderheid van ons volk tegen revolutie ongetwijfeld niet. Bij talloos velen is gebleven de her- iunnering aan wat in de bekende Novem berdagen geschiedde. Dat ervaren de roode leiders en daarom moet de vogelaar aan 'twerk. De vos gaat passie preeken. Met een onschuldig gezicht moeten Pieter Jelles' slippendragers de goe-gemeente wijsmaken, dat men er niet over gedacht heeft revolutie met geweld te maken! 't Kan ziijn. 't Is mogelijk, dat men zich heeft ingebeeld, dat de versleten bour geoisie zou overgeven geld en goed, vrou wen en kinderen, scholen en kerken, vrij heid van drukpers en vrijdom van gods dienst, dat men z'n geestelijke leider,-| zou afzetten of dooden, dat alles en nog meer, doch het is te betwijfelen op grond van onherroepelijk geworden uitspraken. Geen geweld? We herlezen nog weer Troelstra's Kam erred e van 12 November 1918. „De arbeidersklasse in Nederland grijpt thans de politieke macht. Zij zal zich moeten constitueeren als een revolu tionaire macht. Ik wil niet vooruitloopen op het kongres (te houden 17 Nov. '18). Wij zullen daar de vraag moeten beant woorden of de Nederlandsche moderne arbeidersbeweging daar het aanzijn zfaöl geven aan arbeiders- en soldatenraden., Hebben wij daartoe besloten, dan is de opperste raad van arbeiders en soldaten vanaf dat oogenblik het opperste gezag in ons land." Deze en meer dergelijke uitingen treffen wij 'in Troelstra's rede aan. En niet alleen hij en de leiders wilden wat langs anderen weg dan dien van algemeene verkiezingen onder toepassing van alge meen kiesrecht bereikt moest worden, Suze Groeneweg vertelde 11 November 1918 te Botterdam in een bijeenkomst: Het zal straks gaan goedschiks of kwaadschiks. Wij zullen zonder geweld ons doel bereiken en de mogelijkheid is er, maar zoo niet, dan met volle kracht erop los." Mr G. W. Sannes heeft in diezelfde vergadering ook gesproken over het ge bruiken van geweld. Leest slechts: „Zal de Revolutie zich kunnen voltrekken 'Zónder geweld, - anders dan in B,up land? Voor 'n groot deel hangt dit af van de bezittende klasse. Vangt de bezittende klasse aan met geweld om m o g e 1 ij k geweld te keeren, dan zal het laatste dat van de arbeiders stellig niet uitblijven." Bij dezen spreker vinden wij dus een poging om eventueel bloedvergieten op rekening te stellen van het Nederlandsche volk, dat van Troelstra's avontuur niet weten wilde. Troelstra voegt in de tweede kamer de Regeering op 12 Nov. 1918 toe: „Mijne Heeren, het zal U moeilijk vallen, wanneer •gij geweld wilt gebruiken, iets anders uit te lokken dan een geweld, dat sterker is dan het uwe." Op Donderdag 14 November 1918 bond iProelstra in en ook( Suze Grteeneweg. Dit geschiedde in de Tweede Kamer. En toen is van de gereserveerde tribune Troel stra toegesnauwd het woord: Lafaard. Doch hoe ook getrapt, de roode leiders hebben zich nog altijd niet herzien in weerwil yan hun vriendelijk pogen bij de aanstaande verkiezingen hun tijgernatuur te verbergen. Kort nadat de bekende groote vergis singen waren begaan las en hoorde men in binnen- en buitenland Troelstra's revo lutie-woorden. In „het Volk" van 28 November 1918 leest men reeds weder van de hand van Troelstra: De mogelijkheid onder de oogen te zien om langs anderen dan zuiver parlementairen weg ons voor te bereiden tot de verheffing der arbeidende klasse zal in de naaste toekomst van ons worden gevorderd. En op Zondag 2 Maart 1919 spreekt de zelfde in LuZern over: „de politeke taak der' socialistische internationale". Daarin heet het: „er is noodig positieve internationale arbeid en er is noodig binnenslands posi tieve socialistische revolutionaire arbeid". Zóó en niet anders denken de socialisten, zó'ó en niet anders doen 'zlij' en zullen zie doen. Tegenover de bedriegelijke voorspie gelingen in den rooden hoek nu de stembus in 't zicht komt s kunnen wij niet beter doen, dan de feiten doen spreken. Slap. Wij namen dezer dagen uit het blad „De Politiegids" een artikel over waarin eenige feiten waren naar voren gebracht met betrekking tot de Nederlandsche recht spraak van de laatste jaren; uit een nog kort uitgegeven statistiek van het Centraal Bureau bleek evenzeer duidelijk, dat er wel eenige grond voor is om ontevreden te zijn over meer dan een vonnis. Do rechtszekerheid is in de laatste jaren niet versterkt. Het vertrouwen in onze recht spraak is over het algemeen aan het dalen. Dit is te betreuren, te meer omdat de eriiminaliteit niet alleen afneemt, maair zelfs bedenkelijk toeneemt. Misdaden, waarvan men voorheen in couranten slechts las worden nu in onze nabijheid op een koopje geleverd. Het centraal bureau berichtte onlangs, dat in 1916—1919 van de 102 moorden slechts 28 verdachten tot 5 jaar en meer gevangenisstraf waren veroordeeld; 49 ver dachten gevonnisd met 'n straf van 1 tot 5 jaar. en slechts 25 slechts met een tijd van 1 maand tot 1 jaar (waaronder dan nog 3 voorwaardelijk-veroordeelden) hun bedreven misdaad moesten boeten. Stellig is het humaniteitsbeginsel hier aan niet vreemd; het sentiment wordt steeds meer voet gegeven en de straf maat wordt bedenkelijk besnoeid. Ware het nu niet, dat wij in artikel 13 van ons program van beginselen lazen, dat onze partij voorstaat het beginsel: „tegen ieder die zich vergrijpt aan de gemeene orde der dingen kome vonnis" en voltrekking van straf volge aan den ge vonniste, niet slechts om de maatschappij „te beschermen of den overtreder te beteren, maar allereerst tot herstel van de geschonden gerechtigheid", ons program" van actie zou op dit punt stellig aanvulling behoeven. Tegen de nog onder het Liberalisme zuchtende rechtspraak ziullen onze voor mannen bij iedere gepaste gelegenheid in het geweer moeten. De toekomst van Turkije. Er is tijdens en na den oorlog veel ge sproken en geschreven over de toekomst van Turkije. Zou het zijn gebied in Europa behouden of zou het tot Ktein- Azië beperkt blijven? Engeland en Frank rijk dachten hierover lang niet gelijk. Een voorloopige beslissing schijnt nu geval len te zijn op de conferentie te Parijs. Turkije wil men als mogendheid herstel len volgens voorwaarden, waarbij het Tur kije mogelijk zal zijn een nationaal onaf hankelijk beslaan te leiden en de hoofd stad, Constantinople!, te behouden. Zij willen van den anderen'kant aan de Grieksch© natie ©en compensatie geven voor de opofferingen, die het gedurende den oorlog heeft gebracht aan de zaak van de geallieerden. Zoo de vreedzame evacuatie van Klein - Azië met succes kan uitgevoerd worden, zal de Turksche souveaiéiniteit in Anato lic van de Middellandsche Zee tot de Zwarte Zee en de grens van Trans Kauka- sië en Perzië tot aan de Egeesche zee in Europa zich uitstrekken, dan zulten Con- stantinopel en ©en groot deel van Oost Traciö onder volkomen souvereinitait van den sultan blijven. De gebieden in de omgeving der zee- engten zullen in ieder geval worden ge demilitariseerd, hetzij ze tot het Turksche keizerrijk zullen blijven behooren, hetzij ze onder Grieksche souvereinibeit komen. (Hier blijkt dus, dat Engeland zich wil nestelen door <le tusscbenkomst van Griekenland op de punt van het Schier eiland). De militaire machten va:n de geallieer den op het Schiereiland Gallipoli en 'd;e militaire instructeurs zullen over de hand having van die maatregelen waken Een internationale commissie zal zorgen voor het goed onderhouden der zeeëagten- Die geallieerde ministers hebben niet na gelaten den toestand te bestudeeren der Armeniërs, die zoo dikwijls het slacht offer zijn van de conflicten, waarvan het Oosten het tooneel is. Zij hebben beslo ten aan den raad van den volkenbond deze zaak toe te vertrouwen. De aardbeving in Servië. De berichten, welke tot dusverre te Belgrado over de 'aardbeving in Oost- Servië binnengekomen zijn, vermelden, dat de zeer sterke golfvormige bewegingen groote schade hebben aangericht. In ver schillende plaatsen zijn vele huizen inge stort, zoodat het aantal gewonden daar groot is. Het. plaatsje Arancjelowasch is door de aardbeving bijna totaal vernield- In Belgrado zijn slóchts enkele schoor- steenen van huizen ingestort Korte berichten. - In eiein bierbrouwerij in Munelnen is Zaterdag ;een groote brand uitgebroken, liet: gebouw is geheel uitgebrand en een groot deel van den aanwezigen voorraad is verloren gegaan. Het is de grootst© brand geweest, dien Muinchen sinds lan gen tijd gezien heeft. De bladen melden, dat de Britsch© resceering vier luchtschepen te koon heeft aangeboden, de R 33, R 36, R 37, R 80 en wel met of zonder loodsen en verdere uitrusting. De „Petit Journal" verneemt uit Bel fast, dat de jongste schietpartij daar zoo hevig geweest is, dat zelfs het tramver keer in de stad móest worden stopgezet- Men telt tot. dusver drie dooden. De* voorzitter van- het C- C. De voorzitter van het Centraal Comité, de heer H. Colijn, verzoekt, om van 1 April af, correspondentie voor hem per soonlijk bestemd en handelende over po litieke aangelegenheden, te willen adres- seeren: Kuypferhuis Dr A. Kiiyp©rstraat5, 's-Gravenbage. Voor correspondentie van anderen aard is het adres tot 1 Mei p. a. J. J. Kraan, Loosduin.sche Kade 111, Den Haag, en van 1 Mei af „De Hoogstraat", Leer sum. D ie Vlootwet. Verschenen is de reeds aangekondigde nota van wijziging op het wetsontwerp. Sterkte en'samenstelling van de zeemacht en aanleg van steunpunten en versterkin gen in Nederland sch Tndië, verlenging be- oogende van den termijn van afwerking van de verschillende vlootbases in Neder - 1 and sch Indië, zijn de gewijzigde punten- Koninklijk goedgekeurd zijn de sta tuten der schietweerbaarheidsvereeniging „Voor Koningin en Vaderland" te Oude- lande. Door den Commissaris der Koningin worden Dinsdag 4 April a.s. bezocht de 'gemeenten St. Philipsland en Tholen. Bij Kon. besluit zijn, voor het tijdperk van 16 April 1922 tot 15 April 1926, benoemd, buiten den voorzitter, aange wezen in artikel 33, derde lid, der Kies wet, bij het hoofdstembureau ter verkie zing van de léden van de Tweede Kamer der Staten -Generaal (kieskring XII) tot lid: mr. A. A. de Veer, lid der Provinciale Staten en wethouder; J. C. F. Larsien, koopman; J. Onderdijk, wethouder; mr. H. Doorenbos, gemeenteontvanger; tot plaatsvervangend lidC. van der Weel, lid van den gemeenteraad; J. F. Heemskerk, lid van de Tweede Kamer; W. R. J. Cen ten, boekhandelaar, allen te Middelburg. Middelburg. Gisterenmiddag te hall zes zijn de werkwillige arbeiders der N.V. v.h. G. Alberts Lzn. en Co., per automobiel huiswaarts gebracht. Zoowel bij de fabriek als bij verschillende der woningen stonden groepjes stakers en anderen, die afkeurend (gemompel deden hooren. De piolitie, die de auto's per rijwiel volgde, werkte door kalm optreden zeker mede om ongeregeldheden te voorkomen. Vrijdag a.s. houdt de oude kamer van Koophandel en Fabrieken haar laatste Vergadering des middags te half vier' op het stadhuis. Handelsbelang. Maandagavond hield de vereeniging Handelsbelang te Mid delburg bare jaarvergadering in bet Schut tershof, onder voorzitterschap! van den heer D. Alewijnse Sr. Door den secretaris den heer L. A. Stofkoper, werd het jaar verslag over 1921 uitgebracht, waaraan wij het volgende ontleénen Behoudens enkele uitzonderingen was het winkelbedrijf in 1921 niet onbevre digend. In d«3 bouwvakken werd het in 1921 wat levendiger. In den particulie ren bouw bleef het stil. Aangaande klein- zoowel als groot-industrie hoort men on gunstige berichteh Het aantal leden der vereeniging bedraagt 136 tegen 142 in 1920. De bemoeiingen van het bestuur 'waren vele en bewogen zich groolendeels op economisch gebied. In de lijn van be zuiniging wordt de actie inzake de com missie van 13 genoemd. Verschillende zaken kwamen aan de orde, o a. voorlichting inzake het Handels register. Een afgevaardigde van de ver- feeniging nam plants in het comité voor het behoud van 'het garnizoen en hulde wordt gebracht vooral aan het Dagelijksch be- bestuur van dit comité. Inzake de actie tegen de dure spoor wegtarieven door het intrekken dpr Kilo- meterkaarten, deelt de secretaris mede, dat hij tegenwoordig was bij ©en onderhoud met den minister en oen met den direc teur-generaal. Die secretaris eindigde zijn verslag met den wensch, da.t hiet gygeven zij in een volgend rapp'ort te mogen getuigen van grooten bloei van handel en industrie. De penning'm., dhr. P. D'oets, bracht de rekening uit, waaruit blijkt, dat aan contributies ontvangen werd f 735 (eg'en f 366 in 1920. Do totale ontvangst bedroeg f 1186.98, de uitgaven f 1175.89, alzoo een batig saldo van f 11.09. Bij acclamatie werden tot bestuursleden herkozen de heeren Alewijnse, G. W. den Boer ien J. -W. den "Ouden. Tot leden van de commissie tot nazien der rekening over 1921, werden benoemd de heeren Jeronimus, Vermeulen en von Heimbifrg. Dhr. Schulte wees er op dal vroeger het jaarverslag gedrukt werd, diMs een vol doening voor den secretaris en een goede propaganda voor het werven van nieuwe leden, wat zeer noodig is. Sp'r. Stelt voor het verslag te laten drukken en ruim te verspreiden. Dhr. Jeronimus is het daar volkomen mede eens. Spr. meent, dat er. nog te Wei nig contributie wordt betaald, als men ziet wat arbeiders voor hun vakvereeni- ging geven, dan is 10 cent per week voor de middenstanders toch veel te weinig. Men kan beter meer betalen a,an zijn ver eeniging. dan het water naar de zee dragen, door zijn geld via den gemeente ontvanger weg doen gooien door een on verantwoordelijk gemeentebestuur. Besloten wordt het verslag te doen drukken. Dhr. L. J. Mes brengt hulde aan het be stuur voor zijn werk, vooral aan den secretaris, die niet alleen veel schrijfwerk heeft, maar ook conferenties moet jij wo nen enz. en aan het comité tot behoud Van het garnizoen. Alsnu brengt de heer Jeronimus de 'kwestie Van het vr;achtzeg;el ter sprake en Wijst er op, dat hem eerst bij den ontvan ger was gezegd, dat beu rtvaartadresS en aan zegel onderhevig waren, maai" enkele daigen latei" kreeg hij een schrijven, dat dit niet. het geval was. Sp'r. keurt het af dat ambtenaren niet beter worden ingelicht. Spr. verwondert dit, daar toch Vrachtbrie- Ven van met den trein verzonden goederen •wel aan zegelrecht onderhevig zijn, bij vraagt waarom men dan nog eens op een gezegeld ontvangbewijs moet teekenen en zou de directie der spoorwegen willen verzoeken op den vrachtbrief voor ontvang te laten teekenen, dat maakt "de zegel- kosten van 50 cent slechts 25 ct. Bij de hierop Volgende discussie bracht de secretaris een schrijven ter tafel, waar- Hit blijkt, dat wel degelijk de beurtvaart- adressen en ook het bewijs dat do ver voerder de goederen van den verzender heeft in ontvangst genomen vrij van zegel recht; zijn, doch het bewijs van ontvangst door den geadresseerde niet. Wat betreft de vrachtbrieven der spoorwegen, die moe ten gezegeld worden en ook het ontvang bewijs. Besloten wordt ©en poging te doen om in deze dubbele zegelbetaling verandering te doen brengen. 'Op: een vraag van den heer Jeronimus loi) welke iwijze de volgorde der candidaten voor de verkiezing van de kamer van koophandel tot stand is gekomen, werd ge antwoord, dat dit willekeurig is geschied, had men echter het stelsel beter gekend, dari had men zeker maatregelen genomen, dat wellicht alle candidaten der vereeni ging gekozen gouden zijn. Dhr. L. J. Mes zou gaarne zien, dat in de kamer ten spoedigste voor een andera wijze van verkiezing werd geageerd. Ook meent spil", dat de kamers ten sp'oedigste moeten opkomen tegen de subsidie van 3,5 t (millioen aan de Handelskamer, die met dat staatsgeld den middenstand concurrentie aandoet. Besloten werd een adrej te zenden. Hierna w'erd de vergadering gesloten. Door den Minister van Landbouw is er d© aandacht op gevestigd, dat zich het geval hoeft voorgedaan, dat daartoe onbevoegde personen, onder voorwendsel namens een kamer van Koophandel of het Handelsregister op te lieden, zich bij ver schillende handelszaken vervoegden tot het verkrijgen van inlichtingen. In verband hiermede wordt er op gewezen, dat de ambtenaren der kamer van Koophandel, indien zij buiten het bureau ter verkrij ging van inlichtingen of anderszins met het publiek in aanraking komen, van e'en behoorlijk geteekend legitimatiebewijs zul len zijn voorzien, ten einde dat zoo noodig bij navraag te vertoonen. Het stoomschip „Peursum", dat in het Zijpe aan den grond heeft gezeten, is in het dok te Middelburg opgenomen- Door de, politie is proces-verbaal op gemaakt wegens het kloppen van een kleedje aan de openbare straat, na den daarvoor aangewezen tijd. Dit ter waar schuwing, maar tevens maken wij van deze gelegenheid gebruik, te wijzen op den overlast, die zelfs in onze voornaam ste straten ondervonden wordt van bet uitkloppen van stofdoeken, zeilstoffers, kleedjes, enz. Al is dit wellicht niet ver boden, men begrijpe toch, dat men daar mede anderen hindert. De politie, maakte pro ces-verbaal op tegen enkele autobestuurders, die hun auto, terwijl de motor in werking stond, onbeheerd lieten staan. Goes. Wij herinneren belangstellenden aan de lezing Donderdagavond door ds J. B. Netelenbos van Heinkenszand te houden over „Sociale liefde". Spreker zoowel als onderwerp zullen zeker wel veten bewegen Donderdagavond naar „de Pins van Oranje" te gaan. Goes. Naar de „G. Crt." verneemt, be staal het plan, binnenkort een rijwiel bewaarplaats aan het station in te richten, zooals dit reeds in vele plaatsen is gle- schied- Kinderzorg. Hedenmorgen 10 uur had de officieele opening der bazar, waarvan wij gisteren reeds een korte be schrijving gaven, plaats. Behalve het Goe- sche dames-comité met de vel© helpsters wanen ook aanwezig Burgemeester, Wet houders en de Gemeente-secretaris en de dames mevr. Smit, mevr. de Maret-Tak, mej. Sprenger en mevr. Callenfels, allen uit Middelburg. Allereerst voerde het woord nlevroüw Hajenius als presi dente van het Goesche Bazar-comité, di© de aanwezigen welkom heette. Spr. her innerde er aan, dat mevr. Quarles van Ufforcl in December aan de burgemeesters vrouwen medewerking verzocht voor Kin- derzorg. Gaarne heb ik, aldus spr., aan dien oproep voor 'Goes gehoor gegeven, omdat ik overtuigd h©n, dat Kinderzorg veel en goed werk in Zeeland verricht- Menig verwaarloosd kind kort geleden uit Goes nog ©en vijftal wordt daar lief derijk opgenomen ©n verzorgd. Maar Kinderzorg verkeert in grooten. noocl- Vandaar ook deze bazar. Door een sterfgeval in de familie Quaries van Uf ford moest het oorspronkelijk plan, om het te Goes op de bazar ingezonden©, in Middelburg weer dienst te laten doen, wor den opgegeven. Al het hier ingezondene wordt nu zooveel mogelijk te Goes ver kocht- Ook bracht spr. nóg dank voor do

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1922 | | pagina 1