Waily Sigaren, fto 64 Woensdag 14 llecember 1921 36e Jaargang Buitenland. Binnenland. Staten-Generaal. Reclames. Dit de Provlneie. ALOM VERKRIJGBAAR. Hi-lj N.V. NEDERL. SIG. FABRIEKEN „GLOBE" - UTRECHT. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRA AT 70, (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG- Drukkers Oosterbaan Le Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Prijs per 3 maanden fr. p. post f3. Losse nummersfO.Og Prijs der Advertenti ën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke kortiag. Bewijsnummers 5 cent. DE BARRIèRE KERKEN. V. Waren onze gedachten de vorige maal gericht op de gemeente Veurne, het komt mij daarom gewenscht voor, al wordt de chronologische volgorde daardoor ook ©enigszins verbroken, van elk der ter reinen, waarop het kerkelijk leven zich aldaar 'bewoog, ter typeering van het kerkelijk leven over de geheele linie der Barrière-kerken 'feen korte schets te geven. Jjfet eerst aan de beurt home hierbij 'de armenzorg Eedele Moogende He eren, Mijne Heer en, Die ke'rkeraet der gerefor meerde gemeente te Veurne geeft reve- rentelijk te kennen, dat op den 5 rb.r deses jae'rs in 't hospitaal des'es gaar- nisoens is overleden Hans Lindrik Wolf, Co'rporaal in 't regt. van de Gen. Maj. Lillemarais, welke heeft agtergelaten een swaargaande weduwe met twe levendige kinderen, Maria de Jongebour gen.t, vair de gereformeerde belijdenisse, tot Enk- huijsen geboren, maar nauwelijlkx agt a 14 dagen out 'is van daar vervoert met haere voorouders in ft jaer 1694die sig in de Willemstadt ter woomnge heb ben neergeset, waer ook nog ha,er moe der woont, sijnde haer vader in de Oost indien gestorven in 't jaer 1704 of om- trint die tijd, waer sijl ook in ft jaer 1713 in ondertrouw is opgenomen en na hun twede proclamatie vandaer vertrocken en tot Mons waer in gaa'rnisoen: getrouwt volgens annexe attestatie. Dus dagten wij, dat voom. weduwe haer meeste betrec- kinge pp de Willemstadt hadde, waer na toe wij haer hebben ve'rsonden met nooi- dige attestatien voorsien om daer ont- fangen en in haer armoede ondersteunt fte worden, maer is geheel tegen onse verwachtinge voorn, weduwe aldaer huijs- vestinge en alle bijstand ontsegt en tot ons terugge gesonden. Waer op- wij1 een nadere remonstratie ah de Ed.agtbare Heeren van die stad hebben gedaen bij annexe missive van den 8 Nov. laest; waer op ons is ge- antwoo'rt door de Ee'rw. kerkeraet bij missive van den 2 xber hier bij'gevoegt. Dewijl nu Ed. Mog. Heeren sig hier ter plaetse niemant mag nede'rsetten, ten zij hij van de roomse religie zij1 en borge stelle, dat sijne kinderen tot laste deze steede sullen komen en volgens 't 17 art. van 't t'ractaet der Barièrre niemant der militaire hier ©enige nering of hantee- ringe mag doen en dus buijten staedt om hier ijetswets voor haere kinderen te kunnen winnen en wij' veel weijniger liaer hier konnen mainteneeren, gemerkt dat wij alle jaeren veele siekte sterfte onderhevig sij'n en dus alle vrouwen kin deren, wiens mans hunne besoldinge in 't hospitael moeten geven, boven andere benodigde, en ongeluckige bootgesellen en andere, die van ons moeten ondersteunt worden, waer tegen wij' niets dan de pen ningen, die des sonclaegs vergadert wor den, die seer geringe, en niet genoegsaem om die twe weduwen, die ree-ts tot onse laste zijn, te kunnen onderhouden, en wijl dus buijten staet souden gestelt worden om andere benodigde te konnen bijsprin gen, wae'r door veele tot het papen dom, door beloften, gelijk die drie kin deren van ©enen De Spar, souden worden overgebragt, en evenswei nog de kerke- raed nog de Magistraet dei" Steede van de Willemstadt dese voorn, weduwe wil len toelaten, om véle redenen in haere missive gemelt, welke bij ons buijten hae re onmagt niets konnen wegen. Want 't placcaet van Haer hoog Mog. van den jare 1682 kan op de plaetsen der Barièrre niet betreckelijk sij®, veel min de practijke der vereenigde provin ciën, maer sien alleen op die plaetsen, die onder 't dominium van den Staet be horen. te bergen op Soom verklaert vooin. weduwe dat noijt is geweest, in "s Hertogenbos maar alleen drie weeken, en dat haere voorouders twe Schepen in 's Lants dienst hebben gehadt, bo ven veele koopmanschappen nog wel 800 guldens contante speciën, als sig op de Willemstad hebben neergeset, die bij tij'dverval alle sij'n verteert, maer evenswei noijt ten laste van deselve stadt geweest, gelijk ook niet haer moe der tot de maent van Sept. deses jaers, als sij wed. daer is geweest, dat wettig is getrouwt, blijkt uijt de attestatie en of ièenige betrekking opi die geboortet- plaetse, waer maer so weijlnige dagen is geweest konnen wij niet betwisten. Dus is de kerkeraed genoodsaekt ge worden om sig te wenden dot UEid. Mog.d., seer ootmoedig versoekende, dat U.Ed. Mogd. gelieven te ordonneeren, wat in en die'rgplijke gevallen hun te doen staet, waer toe wij UEd. Mogd. nodige orders sullen afwagten en sij'n met een diep respect enz. Veurne ,den 24 Diecembr., 1721. Als ik nu hieraan toevoeg het slot van het povere antwoord van Dinsdag 30 December 1721, dat de kerkeraad van Veurne op: haar zoo flink gedocu menteerd vertoog van de H.H. Sta,ten mocht ontvangen, dan zal, dunkt mij!, menigeen na lezing daarvan zich de oogen even uitwrijven en zich afvragen, of hij wel goed gelezen heeft: waarop' gedeliboreert zijnde is goedgevonden en verstaan te rescribeeren aan ide voorn, kerkenraad, dat als sij niet in staat sij'n aan de voorn, weduwe of andere in diergelijk geval, handreijking! te doen tot baar onderhoud, sij aa,n haia'r geeven moeten een rejjfepenning om sig na elders te begeeven. Blocih. i iii Pen 6 Sept. j.l. gaven wij een kort.e levensbeschrijving van bovengenoemdetin ziendeling onder het oude volk. Hij stierf den .1 Mei 1900. (Toevallig onzen Jaargang van dat jaar inziende, vonden wij daarin de mededeeling dat hij daarna is begraven te Rotterdam, in een grafkelder, toebehoorende aan eene zeer rijke, vroeg gestorven bekende van den overledene, cfp bet kerkhof te Grooswijk. Zoodat deze Israëliet/ in welken geen bedrog was, evenals ziijn Heiland, „met de rijken in zijn dood is geweest."- i De wrange vruc'ht. Wie drukt de onmenschelijkheid der dolle [hebzucht uit, Of schildert de overmoed, als ze eenmaal, [losgebroken, De teugels afschudt? als, in 't bruisend [hart aan 't koken, De drift zich uitzet en het suiz'lend brein [besmet! Dan gaat zie in stroomen bloeds, in bloed i [en brein te wed. En holt ziichzelven blind, en stoot op [post en wanden Het hoofd te barsten, om den Hemel aan [te randen, Tot eens de Gods wraak, dooi" die gruwelen [afgemat, Den bliksem aangrijp en het schuldig brein [verspat! Bovenstaande is ontleend aan Mr W. Bilderdijks' „De ondergang der Eerste Wereld", Eerste Zang, Editie 1820, blz'. 10. Reeds meermalen is dezie Bilderdijks- profetie aan de volken vervuld. Aan Frank rijk in de vorige eeuw; aan Duitschland in den laatsten tijd; aan Rusland; aan Oostenrijk idem. Ook aan Engeland, al trad het ten laatste zegevierend uit den Boerenoorlog en uit den Wereldkrijg, en uit den Twist met Ierland. Wie, die njet vreest, dat voor de En tente-landen, Frankrijk vooral, die z'oo met wraak vervuld den voet op Duitschlands nek zet, eenmaal die schikkelijke dag der wraak aanbreekt! De vrede, dien wij thans beleven, is niets anders dan een voortgezette oorlog. Dat is de eerste wrange vrucht al! De Toestand. Eir komt vanuit Washington alweer goed nieuws: het geschil tuisschen de Vereen. Staten en Japian over het eiland Yap is Bijgelegd. Gelijk men weet is dit een kwestie, die reeds geraimen tijd gehangen heeft en die mede de oorzaak was van een minder vriendelijke stem ming 'tusschen de twee genoemde sta ten. Ze is nu echter, blijkens de posi tieve mededeeling, uit den weg geruimd. Een andere kwestie, die dezer dagen vooral de .aandacht vralagt, is die van het moratorium aan Duitschland. Uit Fransche bron worden vooral berichten verspreid, die zeggen, dat daarvan niets komt. Zelfs zon ook Engeland, als men Parijs wil ge-looven, die gedachte hebben laten varen. Op de conferentie tusschen B'riand en Lloyd George zal nu het ge heele complex economische vraagstukken, samenhangend met de herstelkwestie be sproken worden. In de Berlijnsche pers wordt natuur lijk over het moratorium ook druk ge schreven. En men vraagt zich daar af, of men de beteekenis van een moratorium niet overschat. Immers bet beteekent slechts uitstel van de definitieve oplos sing der schadeloosstelling. Veel beter is een stabiliseering der valuta. Er moet nu antwoord zijn binnengekomen van do Bank van Engeland op de vraag der Duitsche iregeering,' of' zij geneigd is, Duitschland een crediet te verschaffen. Maar daaromtrent bewaart men het diep1- ste stilzwijgen. Voor Engeland en Ierland is het heden een zeer belangrijke rla.g. Zoowel heit Engelsche als het Iersche parlement zul len bijeenkomen voor de ratificatie van de Engelsch-Iersche overeenkomst. Het verzet in Brïtsch-lndië. De ernstigste berichten 'komen uit In- dië, waar de non-coöperatieve beweging en boycot nu reusachtige afmetingen heeft aangenomen, met name in de provincie Allahabad. De prins van Wales is Maandag in Allahabad aangekomen, waar de straten prachtig versierd watfen, doch waar geen mensch in de straten te zien was. Een ieder is opgesloten achter de deur van ziijn huis en het grootste terrorisme schijnt uitgeoefend te tfijn op de bevolking om haar te dwingen, iziich niet te ver- toonen tijdens het bezloek van den prins. ft, Is in Britsch-Indië toch blijkbaar niet erg pluis! Kerstmisplannen der Bolsjewiki. Naar uit Boedapest wdbdt gemeld, deelde de afgevaardigde Karl Husziar in een inter pellatie van den Hongaarschen minister president mede, dat hij inlichtingen had gekregen, volgens welke de bolsjewiki te gen Kerstmis een algemeenen opstand van het „Lumpenproletariaat" in alle Euro- peesche hoofdsteden, ook in Boedapest, op touw betten. In ziijn antwoord be vestigde de minister-president de juist heid van dit bericht en verklaarde, dat in Hongarije alle voorbereidingen ziijn ge troffen om dezie poging te onderdrukken. Korte berichten. Maandag hebben in Liiheck alle ha venarbeiders het werk neergelegd, daar hun eischen om onmiddellijke loonsver- hooging niet waren ingewilligd. In de havens van Lübeck is thans een sterke opeenhooping van goederen. Het verkeer met "de Noorsche landen is geheel stilge legd. De „Daily Tel." z'egt, uit officiëele bron bericht te hebben ontvangen, dat Lloyd George in geen geval meer naar Washington zïal gaan, ook al zou de con ferentie worden uitgebreid met een be spreking van de kwestie der wereldfinan- ciën. Te Hankau ziijn de Chineesche „huur koetsiers" beter gezegd menschelijke tre'kpaardjes, die de kleine wagentjes trek ken, waarmee de betere man of vrouw in China zlich laat vervoeren in sta king gegaan, omdat de Fransche eigenaars verhuurders van de trekwagentjes een te hooge huur van de Chineesche huurders vroegen. Een 1000-ta'l hunner deed een inval in de Fransche wijk'. Er hadden bot singen plaats tusschen politie en stakers. Er werd een voorloopig accoord gesloten om het vroegere verhuurtarief 'te hand haven. Met 1 Januari zullen in Duitschland de posttarieven tot het 20-voudige en de telefoon-tarieven tot het 15-voudige van vóór den oorlog worden verhoogd. De vulkaan Popocatepetl (Mexico) is heftig uitgebarsten. Hij stoot rook en asch uit tot 2500 voet boven den top van den berg. Een vlieger inleidt dat een zware stroom lava vloeit. - Het nieuwe Belgische kabinet zal waarschijnlijk uit 6 Katholieken en 5 libe ralen bestaan. De Democratische Pi a r t ij. Volgens de „N. R. C." is in een dezer dagen onder voorzitterschap: van Prof. Mr. J. 'E. Hee'Ces te Amsterdam gehouden vergadering van een aantal bijl de voor malige Liberale Unie en andere vrijzin nige partijen aangesloten personen de Democratische Partij opgelicht. K ir u p p in Rotterdam. De „Köln. Zeit." meldt: Onder den firmanaam „Fried. Krupip, Reederei und Transpo'rtbetreib" Is, mét den zetel te Rotterdam en een aandeelenkapiitaal van f 200 millioen. waarvan voorloopig f 40 millioen uitgegeven zal worden, een nieu we onderneming opgericht, waarvan de leiding berust bij de firma Fried. Krupp A. G. en ten doel heeft de ïeedeïijl- en overige transportbelangen der firma te Eissen in Rotterdam waar te nemen. De a. s. Kamerverkiezingen. Naar we in de Msb. lezen zijn door de R. K. Kiesve'reenigingen in den kieskring Middelburg in alphabetischo volgorde on derstaande candidaten gesteld voor de op te maken groslijst in genoemden kies kring: mi'. Aalberse, A. Adriaansen. mr. Rial's, mr. dl". J. van Best, Ch. v. d. Bilt, Borghols, mevr. IBronsveltVitringa, mevr. Brounsvan Besouw, dr. Deckers, mevr. EngeringSpilner, L. J. M. Feber, Th. Frenken, L. Fruytiet", Pi. F. Fruytier, Em. Lockefeer, F. S. Lnvckx, J. van Rompu, K. van JUj'z&wijjk, jhir. m'r. Ruys de Becirenbrouck, D. F. Schelf hout, mevr. SteenbergheEngering!, mr. J. iH. Stieg'eir, C. J. Struycken, J. W. Vienings, F. J. L. M. v. Waesbe'rlghe, B. de Wolf. Allerlei. De hooge ambtenaren aan de Depar tementen weten niets van een verlenging van den werktijd der ambtenaren. De minister van lamdbotiw heeft eervol ontslag verleend aan de drie (tijdelijke) rijksadviseurs voor den middenstand voor liet Westen, Zuiden en Oosten des lands, de heeren M. Kropveld, D. C. Nouwiens en M- v. Berg. Prof. J. D. J. Aeiigement toeft, zicih beroepende pp de statuten der R. K. Werkgeveffisvèreelmieïng in de metaal nijverheid aan partijen arbitrajgte' aan geboden. Tweede Kamer. Dat wordt volgende week voor de Kamer 'hard werken. De voorzitter wil Maandagmiddag 'reeds beginnen en in die week niet minder dan drie avond vergaderingen houden. Rn hij! was. bang, dat kies ondanks de Kamer nog niet zou afwerken, wa,t zij' zich voorgenomen had, zoodat hij' het voorstel deed tot rantsoeneering van den spreektijd bij de hlgem. beschouwingen over de Staats- beg'rooting, een voorstel, dat na rirerzet door de communisten en socialisten met ,76 tegen 3 stemmen we'rd aangenomen. Wij zullen van do discussies bij de behandeling der Grondwetsherziening niet veel zeggen. Over de beslissingen 't vol gende. Restte nog steeds de beslissing over art. 144 (de bevoegdheid der ge meenteraden), waarvoor de regeering een nieuwe redactie had ontworpen. Prof. Vis ser v. IJzendoorn diende ter elfder ure (juist over dit late indienen klaagde de minister) een amendement in, waardoor het oude artikel gehandhaafd blijft, ma;a;r een nieuw lid wordt toegevoegd, waarbij de Gemeenteraad de bevoegdheid krijgt nader te bepalen takken van gemeente- huishouding aan andere organen over te dragen. Doordat de heeren v. d. Laar, v. Sasse v. IJsselt .(R.-K.), Groenendael (R.-K.j en Smeenk (A.-R.) met links meestemden werd dit amendement miet, .45—41 stero- men aangenomen. Toen de leekenrechtspraak. Aangeno men werd met 44143 een amendem'eut- Beumor om geen leekenrechtspraak in strafzaken in te voeren. Daarna werd met 48 40 een amendement-Sannes ver worpen, waardoor zlou vaststaan, dat de nieuwe publiekrechtelijke lichamen (be- drijfsraden enz.) die nu verordenende be voegdheid kunnen krijgen, ook 'recht spraak zouden kunnen uitoefenen. Vervol gens werd ©en amendement--Van Rappard aangenomen waardoor het leekenelement in gewone burgerlijke gedingen slechts „m e d e" kan worden toegelaten (dus nooit, uitsluitend leekenrechtspraak). En na dit alles werd óók nog het Regee- Iringsvoorslel (betreffende Art. 153bis) verworpen (met 4641). Al spoedig zat men weer in de stem plicht-misère, waarover men lang, zeer lang heeft gepraat. Men weet, dat de stemplicht, op voorstel van den heer Bteu- meir, uit art. 80 is geschrapt, maar er bleken, nu het er op aankwam, dienj feitelijk te schrappen, nogal bezwaren te bestaan. De heeren Snoeck Henkemans en Bongaerts, kwamen met de oude argu*- menten vóór stemplicht, de heer Drion voegde zich daarbij en meende 'dat men nog te weinig ervaring met het instituut had opgedaan, de heeren Kolthiek en Beu- mer haalden de onde argumenten er tegen aanVandaag zal de stemming beslis sen. Ten slotte nog een debat over de evenredige vertegenwoordiging voor de Eerste Kamer. In 'tkort zij vermeld, welke methodes men hieromtrent wilde doien gel den. De regeering: alle staten-colleges sa linen één igroot kiescollege. De heeren Bon gaerts ©n Rutgers: mogelijkheid, dat de uitgebrachte stenunen binnen de provin cie worden geïdealiseerd. Doch Snoieck Henkemans: de provincies in 5 kringenj Iverdeelen (werd later ingetrokken). De re. geering nam het amendement-Bonngaerts over. Maagpijn, t f*" krampen, brakingen, slechte spijsvertering, verstopping enz. moeiten spoedig zwichtte®, voor Foster's Maagpillen, het ideale, zachÜ werkende laxeermiddel. Prijs f 0.65 peT flacon, alom verkrijgbaar. (6) Verder stelde de rogeering voor, dé waarde, die iedere stem zal hebben, door het bevolkingscijfer te doen bepalen. Zoo zal een stem in Zuid-Holland voor 20 tgellen, afloopend tot 6 voor Drenthe ten Zeeland. Mr. Troelstra verdedigde een amendement-Albarda, om in plaats van het bevolkingscijfer de grootte van het kiezerskorps als uitgangspunt te nemen. Hetzelfde wilde ook eien amendement-Van de Laai-, doch op andere wijze uitgewerkt. Tegen ihet amendement-Sannes stem den de A.-R. (behalve dhr. Smeenk), de C.-H., de Vrijh. Bond en 13 Roomschen. Allo rechtspraak blijft dus aan den ge wonen '.rechter opgedragen, maar alleen voor burgergedingen kan ©an zeker lee kenelement aan die rechtspraak worden toegevoegd. Hierna de kwestie: de wijze van ver anderen der Grondwet. Alle amendemen ten en zelfs het regeeringsvoorsted werden verworpen, zoodat 4,11 es hierom trent bij' het oud© blijft. Men ont sla ons van den plicht, om alle amen dementen nog eens te noemen. Van rechts stemden tegen Ijtet 'regeeiringsvoorstel3 Roomschen, dhr. Beumer (A.-R.) ©n de C.-H. Bij elke Grondwetsherziening ook in de toekomst dus Kamerontbinding! En geen sprake van referendum! De wijzi gingen in dit hoofdstuk zijir nu van zóó weinig belang, dat de minister zal over wegen, of het wel de moeite waard is, die wijzigingen nog te handhaven. Daarmee was men door de eigenlijke Grondwet been en kwamen de Additio- neele artikelen aan de beurt. .De Prov. Stooto'boo't, welke Za terdagavond om' 7.10 van "Walsoorden vertrok, is wegens den dikken mist dien avond niet meer daar .terugge keerd, maar is te Hans weert blijven overnachten. Zondag toen jhlelt op den dag een beetje beider werd, toeft de boot getracht terug te kee/eo.. Nabij' de haven tie W. is de hoot echler op een bank geloopen. De post ien de passagiers zijin toen met een sloep aam wal gebracht: Die boot is bil den opkomenden vloed los gekomen. (Zei.) Middelburg. De ciolleicte voor de R. K. Armen heeft f222.80 opge bracht. Gisterenmiddag heeft, alhier we der een ongeluk met de elecitris'che tram plaats gehad, dat wonder boven wonder goed is afgeloopen. Reeds meermalen hadden omwonenden en verdere omstanders waargenomlen, dat de wissel op de Markt "hij de Lange- viele niet in orde was en dat de wagenbestuurders motesten uitstappen om den wissel met den voet te ver zetten, itrouwens de rails liggen -in de stad zoo, dat alles in de huizen dreunt en er zal wel niemand zijn, die van de tram gebruik maakt, die teen rit tusschen Langeviele binnen- en bui- tenbrug niet ieen levensgevaarlijk ex periment beschouwt. Gisteren nu is d© tram;, wtelke te 4 uur op de Markt komt gederailleerd, even over bovenbedoelden wissel. De mptorwagen. reed goed de Markt op, cloch de eemige bijwagen gleïaakte uit de rails' en reed met fhnken vaart tegen dien aldaar staanden paal op, de eerste die tusschen de beide paren rails staat. Deze paal is ©enige jaren geleden reeds aangereden bij eenzelfde deraeilleimemt en toen is heit gegoten ijzeren stuk onder aan ,den paal., en na dien nimlmer meer hersteld. Nu had de paal dus 'geen enkele beschut ting en knakte precies bij den grond af. De paal viel met een hevigen klap op de straat, terwijl uit demiedege- trokken draden vlammen sloegen. Alleen ©en op het balcon van den wagen staanden jongen krteeg -een on beduidend schrammetje aan de hand, maar verder werd nocih in den wagen, noch op straat iemand door den val lenden paal getroffen. De conducteur spoedde zich naar de binnenbrug om den stroom uit te schakelen en telefonisch werd het kan toor van de tram met bet ongeval in kennis gesteld. De politie had in- tusschen, geholpen door enkele bur-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1921 | | pagina 1