Zeeuwsche Hypotheekbank
PANDBRIEVEN a jj|| 0
fto 54
Vrijdag S December IWBI
36e Jaargang
Staten-Generaal.
Binnenland.
Reclames.
Dit de Provincie.
MIDDELBURG
Uitloting a pari 4 Per Jaar*
Mr. A. A. DE VEER. Mr. M. C. VAN DER MINNE.
Uitgave van
de Nan ml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
L A N G E V O R S T S T R A A T 70,
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers
Oesterbaan Le Cointre, Goes.
f3t
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDACr.
Abonnementsprijs!
Prijs per 3 maanden fr. p. post f f.
f O.CB
Loss© nummers
Prijs der Advertenti ën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Bewijsnummers 5 cent.
Tweede Kamer.
De motie-v. d. Tempel, inzake stmnver-
lecning aan crisis-werkloozen die gieten
ui (hearing ontvangen uit een stteunkas
door den duur van den crisis, werd ver
worpen met 57 tegen 28 stemmen. Met
een zelfde stemverhouding wierden ver
worpen een tweede motie-van den Tempel
betreffende gelijkte sieunverleening in 1922
en '21 en de derde motie-v. d. Témpel vra
gende om overleg met vakvteneenigingen
van arbeiders over arbeidsvoorwaarden bij
werkloosheid swerken De motie-Sanne s in
zake meer steun aan veenarbeiders werd
verworpen met (11 tegen 24 stemmen.
(Met 82 tegen 3 'stemmen werd verwor
pen de motie-Wijnkoop inzake productieve
arbeid voor werkloozen tegen normale
loonen of een uitkeering gelijk aan het
volle loon. Daarna ging men voort met
de grondwetsherziening.
Het amendement-van llavestedjn (kies
rechtleeftijd 18 jaar) werd verworpen met
83 tegen 3 stemmen.
lOok werd met 53 tegen 29 stemmen
verworpen het amendement der socialisten,
om den kiesgerechtigden leeftijd op 21
jaar te bepalen. De bekende heeren v.
d. Laar en Staalman stemden vóór Artikél
d. Laar en Staalman steunden vóór. Daarna,
Werd artikel 30, le lid aangenomen met
(behalve de heer Smeenk) en de heeren
Snoeck Henkemans, Schokking, v. Veen,
v. Ryckevorsel en v. Groenendael. De
trion.f "an het, v"ouvenkiesrecht is dus
nu bezegeld.
iDe ^stemplicht zal echter een minder
lang leven hebben dan het vrouwenkies
recht. Dhr Beumer (A.-R.) verdedigde een
amendement om dien te laten vervallen.
Hij wees er op, hoe dit instituut practiscli
niet te handhaven is, vanwege de massa
overtreding en noemde o.a. als voorbeeld
Middelburg, waar 28 kiezers een proces
verbaal hadden gekregen, wegens het niet
- aan de stemming deelnemen, maar die
allen niet verder werden vervolgd, omdat
efij als gegronde reden konden aanvoeren,
dat Zij principiëele bezwaren hadden tegen
den stemdwang. *- *-
Onder de rede van den heer Gerretson
(C.-H.), die de stemplicht verdedigde, ge
droegen di socialisten zich weer als echte
kwajongens en dat nog wel onder aan
voering van iemand als Schaper. Er werd
geroepen: „Schei toch uit", enz.
Later hield Troelstra een rede, die als
voorbeeld van omslachtigheid kon dienen
en 'twas dan ook verdiend, dat men hem
daarop opmerkzaam maakte. De minister
liet de Kamer volkomen vrij inzake den
stemplicht, terwijl ook van roode zijde
werd erkend, dat het instutuiut als mis
lukt kan worden beschouwd. Het amende-
ment-Beumer werd daarop aangenomen
mét 50 tegen 30 stammen (met de A.-R.
stemden mee de S. D. A P'ers de vrij z
democraten, de Vrijheidsbond, de revolu-
onairen, Staalman en v. d. Laar en 3
R.-K.)
Daarop kwamen twee belangrijke amen
dementen in bespreking: een van de S. D.
A. P., om het aantal Kamerleden van 100
op 200 te brengen en een van den Vrij
heidsbond om dit getal op 150 te be
palen Bij de verdediging van zijn amen
dement, waarhij hij het Sovjet-stelsel in
de discussie betrok, kreeg Troelstra het
weer eens te kwaad met Wijnkoop. De
laatste was met zijn interrupties weer vlij
mend scherp. Toen Troelstra Zei, dat hij
van het Sovjet-stelsel niets moest hebben,
werd hem door Wijnkoop Zeer ad rem
toegevoegd: „1918!"
Wat de amendementen böireftv dhr.
de Monté Ver Leren (A. R.) bestreed
ze belde. De fiuanciëele bezwaren we
gen het zwaarst,, terwijl mien toc'h niet
zander reden mag vragen, gezien som
mige tegenwoordige Kamerleden, of
een vermeerdering van 't aantal ook
kwalitatieve verbetering zoiu brengen.
De Vrijheidsbond vervult in dezen wel
een zeer eigenaardige rol. Krokodil
lentranen huilt men daar over de
hooge staatsuitgaven ©n nu wil men
maar eventjes het aantal Kamerleden
met 50 pet. verhoogen!
In de Avondvergadering was de be
groeting van arbeid aan de orde. Daar
in is de Kamér echter blijven steken.
Wel werd nog gediscussieerd over het
ontwerp-Landbouwarheidswet en over
de reactie tegen den achlurendag. De
Minister achtte het echter voorbarig
am nu reeds over het eerste Ifce spre
ken. Als het 'bij de Kamler komt, z:al
het er misschien gansch anders uit
zien. De geheele behandeling van het
voor-ontwerp heeft juist ten doel, be
sprekingen uit te lokken in de krin
gen van landbouwers ©n landbouw-
arbeiders. Het spij't dén minister daar
bij soms de noodige objectiviteit te
missen.
Toen kwaim de kink in den kabel
en wel in dén vorm van de bekende
Bezuinigingsmotie-Dnesselhuys (die bij
elke begroeting z:al worden ingediend,
zoolang over de bezuiniging in het
algemeen, niet is gesproken). De mi
nister achtte dezie een principiëele
motie van algemieene strekking, die
slechts door het geheele Kabinet kan
worden, behandeld én wilde haar daar
om niet voor zijn verantwoording, ne
men. De hoer Oud, die ditmaal de
motie van den heer Dresselhuis in
diende, stelde daarop schorsing voor
van de behandeling van heit wetsont
werp, welk voorstel krachtig door dén
heer Dresselhuys werd gesteund. Aan
gezien het vereischie aanlal leden niet
aanwezig, was, beteekende dit een
plotseling einde van de vergadering,
wanneer het voorstel gehandjhaafu
werd. Gelijk geschiedde.
Waren de algemieene beschouwin
gen vóór de verschillende hoofdstuk
ken gehouden, dan was dit conflict
natuurlijk voorkomen.
ROUAAHSCHE KADE G 151. j
De Directie
Kef proces-Lantlru.
In de laatste rechtszitting, ,ter behan
deling van het Landru-proces hebben zich
stuitende tooneelen voorgedaan. Het pu
bliek toonde zich al van een lagien kant
en beschouwde de vreeselijke zaak blijk
baar als een theaterpretje. De jury heeft
drie volle uren beraadslaagd en had op
48 vragen antwoord te geven.
Hot schuldig aan moord met voorbe
dachten rade werd uitgesproken, waarna
het verdict van de jury: de doodstraf
voor Landru bekend werd gemaakt.
De advocaat van Landru, Moro-Giaf-
ferri, vroeg aan Landru, of hij niet een
verzoek om gratie wilde teekenen.
Deze antwoordde echter, dat, hij wel
appèl tegen het vonnis ,zou aanteekenen,
maar geen gratie ,zou vragen. „Een man
als ik", izeide Landru., „vraagt noch gra
tie, noch medelijden. Het spijt mij voor
u, dat al het werk van zooveel jaren
vruchteloos is geweest".
Moro-Giafferri wendde ,zich dan tot de
jury en vroeg, of deze een verzoek om
gratie wilde steunen voor een zieke als
Landru.
De jury beraadslaagde eenige oogen-
blikken en verklaarde toen met algemeene
stemmen, evenals de verdediger der ci
viele partij het ver.zoek om gratie te zul
len ondersteunen.
Als Landru opnieuw wordt binnenge
leid na het bekend worden van het von
nis, verwacht ieder, dat hij geschokt zal
zijn. Geen spier van zijn gelaat vertrok
hij evenwel. Integendeel hij moet voor
het eerst na 21 zittingen even geglimlacht
hebben. Landru bezwoer dan nog eens
opnieuw dat hij onschuldig was.
Vervolgens werd Landru naar een cel
gebracht, welke speciaal voor ter dood
veroordeelden is- gereserveerd.
De oorlogspsychose werkt nog.
De correspondent te Mainz van het Anti
werpsch blad „Action Nationale" heeft
een tocht gemaakt door het Duitsche in
dustriegebied.
De correspondent schrijft o.m., dat ge
durende 7 maanden van dit jaar 13 fa
brieken in Westfalen, Oost-Pruisen en
Beieren 2748 tractors voor den landbouw
hebben vervaardigd. Het geheel is het
type van een kleine Duitsche tank 1918
en zou in tijd van 20 min. tot een tank
-zijn te metamorphoseeren. De tractors zijn
van beschermende platen voorzien.
Voorts vervaardigen reeds gedurende 10
maanden twee fabrieken houten schutten
voor kanaal-werken, welke echter nog! niet
■zijn uitgevoerd. Men graaft grachten pre
cies gelijk aan loopgraven, 1.10 M. lengte,
1.90 M. diepte en 65 c,M. breedte.
Tenslotte merkt de correspondent op,
dat het algemeen bekend is, dat in het
Zwarte Woud een voorraad wapenen en
munitie verborgen is, voldoende voor ver
scheidene legercorosen.
Bolsjewistische beweging.
Uit zoo goed als alle groote steden
van Portugal komen berichten, die wijzen
op een bolsjewistische beweging. Reeds
de bomaanslag, die voor eenige dagen
op het huis van den Amerikiaanschen ge
zant plaats had, stond met die revolutio
naire beweging in verband en de andere
vertegenwoordigers van vreemde mogend
heden hebben dreigbrieven ontvangen.
Men verwacht de aankomst van vreem
de oorlogsschepen op de reede oan zoo
noodig, de buitenlandsche missies en on
derdanen te beschermen, wanneer de be
weging tot een uitbarsting komt.
Korte berichten.
Ter conferentie van Washington
schijnt 't voorstel van Japan, dat zijn ton-
neninaat op 70 pet wil brengen van de
Amerikaansche tonnenmaat, een pijnlijken
indruk gemaakt te hebben. Naar verluidt
Zijn de deskundigen tegen dit „amende
ment" op Hughes' oorspronkelijk voorstel.
Men hoopt intusschen op een toegeven
van Japan.
De kansen op een moratorium voor
Duitschland nemen toe. Inmiddels heeft
de mogelijkheid hiervan een sensationeele
daling1 op de Berlijnsche beurs veroorzaakt.
Omtrent de instorting van het ge
deeltelijk reeds voltooide betonnen thea
ter te Brooklyn melden nadere berichten
nog, dat tien personen zijn gedood. Twaalf
andere worden nog vermist. Men ver
moedt, dat zij, onder de ruïne van dwars
balken begraven liggen. Het dok van het
theater kwam tegjen de muren van het
belendende pand terecht, dat eveneens
instortte.
Een cycloon heeft alle loodsen van
het militaire vliegkamp buiten Lissabon
verwoest en groote schade aan de Por-
tugeèsche luchtvloot aangericht. Eenig;e
vliegtuigen werden vernield, waaronder
een van speciale constructie voor den
vlucht tusschen Lissabon en .Guinea, Cen
traal- en Oost-Afrika. Dit vliegtuig had
31/2 ton gekost.
De stad Hajay in de provincie Capiz
is door een vloedgolf geheel verwoest.
Een groot aantal der inwoners zijn door
het water mee naar zee gesleept en om
gekomen. Ook de naburige stad Macato
heeft zwaar geleden. Deze vloedgolf werd
veroorzaakt door een typhoon, die ook
verder in het land groote verwoestingen
heeft aangericht en vele menschenlevens
deed verloren gaan.
De Pauselijke gesan t.
In het Voorloopi'g Verslag over de
Staatsbegrooting lezen wij:
Verscheidene leden spraken hun be
vreemding uit over het optreden van den
Pauselijken Internuntius bij den aanvang
van diens vertegenwoordiging van den
Heiligen Stoel in Nederland.
Sommige leden die evenzeer weinig be
wondering gevoelden voor het optreden
van den Internuntius achtten dit intus-
schen een logisch gevolg van de aanvaar
ding door de Staten-Generaal ten vorigen
jare van het voorstel der Regeering tot
instelling van een Nederlandsch gezant
schap hij het Vaticaan.
Vele andere leden verklaarden met leed
wezen van de op het optreden van den
Internuntius geoefende critiek te hebben
kennis genomen. Zij wilden niet ontken
nen, dat het gezien de geest welke ten
opzichte van godsdienstige aangelegenhe
den in ons land heerscht wellicht beter
ware gieweest, indien zijn rede anders
ware ingekleed. Doch zij. zagen niet in
waarom nu deze rede eenmaal in den
bekenden vorm is gehouden, daarover zoo
veel ophef moest worden gemaakt.
De Paus is naar de R.-K. leer nu een
maal de plaatsbekleeder van Christus en
het is niet meer dan natuurlijk dat de
door hem gezonden Internuntius bij de
aanbieding zijner geloofsbrieven zich van
dezen titel, als hoogst mogelijke kwalifica
tie van zijn afvaardiger, bediende.
Sommige leden brachten ook de VTaag
ter tafel of de Nederlandsche zending
bij den Heiligen Stoel als een vast of
als een tijdelijk gezantschap is te be
schouwen.
Cocadorus geen Kamer-
candidaat.
Prof. Cocadorus (M. Linnewiel) schrijft
aan de „Msb.":
„Naar aanleiding van de hardnekkige
geruchten, voorkomende in verschillende
stads- en provinciale bladen, als zoude
ik mij laten candidaat stellen door de
Vrije-Socialistische gyoep, voor een zetel
in de Tweede Kamer, bij de a.s. verkie
zingen, ben ik zoo vrij dit met de groot
ste beslistheid tegen te spreken. Mochten
de heeren Vrije-Socialisten denken, in mij
een gunstig object te vinden voor h'un
[gedoe, dan antwoord ik hun hierop, dat
ik met mij niet laat sollen."
Allerlei.
Naar het „Vad." verneemt, heeft Frede-
rik van Eeden inderdaad zijn besluit ge
nomen om Katholiek te worden. Hij zal
op Tweeden Kerstdag in de kapel der
Benedictijnen te Oosterhout worden ge
doopt door pater prof. De Groot uit Am
sterdam en in de Katholieke Kerk op
genomen.
Apotheken. A.s. Zondag zijn de
volgende apotheken geopend: te Goes die
van L. la Porte, te Middelburg die van
Nonhebel en te Vlissingen dile van S.
.T. Engering.
Te Amsterdam is op 72 jarigen leef
tijd overleden de heer H. L. Gerth van
Wijk, die van 1874 tot 1915 1 eeraar is
geweest in de plant- en dierkunde, aan
de Rijks Hoogere Burgerschool te Middel
burg en ook lal van jaren hetzelfde vak
doceerde aan het Gymnasium, de Rijks
kweekschool voor onderwijzers, de Rijks
normaallessen en de meisjesschool aldaar.
Behalve dat van zijn hand een leerboek
in drie deelen, Mensch', Planten en Dieren
het licht zag, werkte hij jaren lang aan
eem plantkundig woordenboek, waarvoor
hij door de Hollandsche Maatschappij van
Wetenschappen werd bekroond.
De overledene was lid van het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschap
pen.
Besmettel ij ke ziekten.
Het aantal gevallen van besmettelijke
ziekten over de week van 20 tot en met
26 Nov., in de pirov. Zeeland, bedroeg:
Roodvonk: Axel 1.
D'ip'hteritisAardenburg 2, Graauw en
Langendam 1, Krabbendijke 3, Middel-
borg 2, Wemeldinge 2.
Bij Kon .besluit is de heer F. Blok
benoemd tot burgemeester van Axel met
ingang van 16 Dec. a.s., met toekenning
van gelijktijdig eervol ontslag als burge
meester van Amemuidem.
Goes. Door vriendelijke en gewaardeer
de bemiddeling van Mevr. van Heel—de
Biuijne, ontving het college van diakenen
der Ned. Herv. Gem. voor zijne armen
wederom een aantal kleedingstukken ter
uitdeeling. Evenals vorige jaren zijn deze
afkomstig van de Ned. NaaiveTeeniging.
Het college heeft dit geschenk met groo-
ten dank aanvaard.
Goes. De Raad van Beroep voor Ver
bruikers kwam Woensdagavond in verga-
dei'ing bijeen, teneinde een bespreking te
houden over de huidige prijzen van de
voornaamste levensmiddelen, zooals brood,
vleesch, melk, enz. Vooral ook kwamen de
hooge vleeschprijzen ter sprakle waarover
veel klachten werden vernomen.
In verband daarmede is besloten leen
onderzoek in te stellen naar de vleesch
prijzen in aangrenzende gemeenten, ten
einde later te dien opzichtte verdere stap
pen te doen.
Zooals indertijd bij de installatie van
den raad van beroep voor verbruikers
heeds werd gezegd, wordt ten zeerste prijs
gesteld op de medewerking van het pu
bliek, wanneer gemeend wordt, dat voor
levensmiddelen en wielke andere zaken
ook ,te hooge prijzen worden bedongen.
Eventueele klachten zullen gaarne door
den raad van beroep worden onderzocht-
Voor zooveel noodig wordt er aan her
innerd dat voorzitter is de heer Mr. J.
Drie belangrijke vragen.
Worden nier-waarschuwingen begre
pen? Beseft men het gevaar? Zou het
niet verstandig izijn om een bewezen weer-
standsmethode aan te nemen?
Rugpijn, duizeligheid, prikkelbaarheid,
slapeloosheid, urmekwalen, zenuwover
spanning, loome dagen en slapeloeze
nachten, stijve en gezwollen gewrichten
en pijnlijk© spieren dat zijn de waar-
schuwingen. En gevaar volgt spoedig,,
want verwaarlocxzing doet ernstiger ver
schijnselen ontstaan, als rheumatiek, vor
ming van steen, spit, ischias, graveel,
nier en blaasontsteking, waterzucht en
urinezu'ur-vergiftiging.
De weerstand hangt af van de volkome*
filtratie van het bloed door de werkzaam
heid der nieren. Alles zou goed gaan,
indien de regels van de natuur: gezond
verstand, eenvoudig voedsel en geregeld©
gewoonten werden toegepast. Maar rond
uit gezegd, krijgt de natuur geen voldoen
de kans. De nieren worden vaak tot de
grens van 'uitputting overspannen, en dan
pas denkt men na.
Draal niet in twijfel. Vermijd de gevol
gen van verwaarlooizing. Behoed de nieren
met Foster's Rugpijn Nieren Pillen. Zij
versterken de nieren, lenigen de blaas,
en hun werking doet de verschijnselen
door verzwakking; van deze organen ver
oorzaakt, verdwijnen.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen (let er
op, dat de handteekening van James Fos
ter op de doos voorkomt) zijn te Goes
verkrijgbaar bij de Paauw Co, en te
Middelburg bij fa. C. Schulte Co a
f 1.75 per doos. (39.)
H. M. Stieger en Secretaris d'e heer M.
G. Zandee, Poelweg, alhier.
Tot keurmeester 2e klasse bij
de'rt Keuringsdienst van Wapen alhier
is benoemd de heer J. van Zwoéden
i te Goes.
Door den heer A. F. R. van
OpdO'Tp is ontslag aangevraagd als
Generale Brandmeester alhier.
Bevolking gedurende de 2© helft
der maand November 1921.
Ingekomen: J. A. Rottier, sjouwer-
man uit IJsselmonde, Schotje va|n Ar
moede 3; J. A. C. v. d. Vliet, huis
houdster uit Kloetimga, .Voorstad 79;
A. Bloimaard, brievenbesteller uit
Heinkenszatnd, Schengestraat 29; Jos.
5 Frankin, meubelmaker uit Amsterdam1,
Lange Vorststraat 24; Jan Roose,
schippersknecht uit, Ter Neuzen, Ju-
liamastraat 15; C. Fossen, boomkwee-
kersknecht uit Middelburg, Slations-
j weg .19; C. A. Ouwendijk, kapelaan
uit Westwoud, Singelstxaat 7.
i VertrokkenC. Burger, leerares
naar Dordrecht K. Houterman, bak-
j ker naar WodphaartsdijkP. IA Ban-
I gert, kapelaan naar 's-Gravenhage
I P. A. van Ettinger-Jacohsson, zonder
beroep naar Amsterdam; Joh. Traas,
1 buffetjuffrouw naar Middelburg; W.
s Th. Bellaard-Lormiormodiste naaf
I Hilversum.
j Omstreeks kwart voor 1 begaf zich'
1 gisteren, zoo meldt do N. Z. Crt., de
.ongeveer 10-jarige jongen, Molhoek, wo
nende in Nieuw Goes, bouwplan II, bjj
S het riool, waar de stoomwasscherij haar
j water in loost, op het gis van de Westvest.
Dit is juist de zwakste plaats! en de
jongen had dan ook nog maar een paar
stappen gedaan of hij zakte door het ijs.
Een politieagent en een zekere De Wit
snelden te hulp1 en begaven zich tot aan
hun middel in het water. Zij mochten
er in slagen den drenkeling op het droge
te brengen. Het ongeluk liep dus geluk
kig goed af.
Hedenmiddag; te ongeveer één uur
werd de baan der IJsclub (loopende Van
den dam der Rijksgebouwen tot den
's Heer Hendrikskinderendijk) geopend.
Nadat 1.1. Zondagmiddag in de Ned.
HeirV. Kerk de kerkelijke herdenking had
plaats gehad, waar dhr. y. Meggelen uit
Rotterdam als feestredenaar optrad, vier
de gisteravond da afd. Goas vau den GhP.
Nat. Werkmansbond haar 25-jarig jubi
leum, in 'de groote zaal der Soc. V. O. V.
0m half vijf had eerst een samenkomst
plaats voor de kinderen der leden, waar
hun eenige bioscoopnummers werden ver
toond en de kleinen eenige versnape
ringen werden gepresenteerd. Zij genoten
natuurlijk volop.
Om 7 uur ving de feestviering aan
voor de leden. Nadat gezongen was Ps.
6810, betrad de voorzitter dhr. E|. Bar
bier, het podium om de aanwezigen
hartelijk welkom te heeten en mede en
kele dingen te memoreeren, welke in de
afgeloopen jaren in ons vereenigingsleven
hadden plaats gegrepen, en ook noemde
