ASSOCIATIE Wally Sigaren. «laterd,:^ 16 November !9tl 36e Jaargang KapïfaaS en reserves f 19,500,000 fA 1. SI Mo m FEUILLETON. John Ward en zijne Yreuw. j m i V ra. KANTOOR GOES. GROOTE MARKT 24 TELEF. SNTERC. No, 4? en 227. Alle Bankzaken. f 2 tyj Brand- en Snbraakvrije Kluisinrichting. Loketten vanaf ftO,- per jaar. H 0 F B F R G PfTROF 8LUTHNFR N. V. N5BERL. S1G. FABRIEKEN „GLOBE" - UTRECHT. Aflossing 5 0'o ObEigatiën, Leening 1916 P. B JER, Nw Amsterdam. De Instrumenten met reputatie!! GOES UTRECHT Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. t A Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRA AT 70, (Telefoon No. 11)1 Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. D11UIJ L. BURG. Drukkers Oosterbaan Le Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Prijs per 3 maanden fr. p. post f3.- Losse nummersfO.I Prijs der Advèrtentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ot Bij abonnement belangrijke korting. Bewijsnummers 5 cent. DE BARRIèRE KERKEN. II. De opmerkzame lezer zal, vertrouw ik, begrepen hebben, dat in de eerste mededeelingien geen sprake was van „zes", maar van „de regesrings,jaren" en evenmin van „geïnstalleerde", doch van „geïnstitueerde kerken". Gaan wij thans met, onze beschouwingen verder en schenken we onze aandacht aan het „Kort Relaes van den oorspronk ende de opkomst© yan de Barrière- kerken ende hunne inlijvinge in de E. Classis van Walcheren." Hun Hoog Mogende D' lieer en Sta ten generael der Vereenigde Nederlan den willende voorzien, dat de predi kanten en de kerken van de Derrière onder een behoorlijke kerkeno rder zoude zijn ende- gehouden worden, hebben dezelve de naest gelegene ende» bequaemste Cl ussels van de respective provinciën ingelijft ende speeiael bij: hun Hoog Mog. Resolutie van den 19en Januari 1726 op het verloog van Hun Ed. Mog. d' heeren Raden van Staten de E Classis van Walcheren toegevoegt Maenen. Yperen, Doornik, Veurne en 'tfort de Knokke, ende aan dezelve kennis se daer van gegeven bij missive ende Extract, wherbp de E. Classis van .Walcheren Hun Hoog Moge heeft geantwoord lende die ker ken onder haer opzigt ende tol me deleden van dezelve 'aengenoniein, en de verder de o-pgemelde kerken aen- gesohreven om in dezelve Sessie te komen, 't welke' vervolgens geschiet ende zij dus als Leden deze E. Clas sis daardoor zijn ingelijft. Dit relaas gelezen hebbende, zal het ieder wel ©enigszins bevreemden, dat zij die in de eerste plaats geroepen waren tpe te zien op de juiste nale ving der gegeven voorschriften, dus de leden van den Raad van State, al ras toonden zich er niet door ge bonden te achten. De Classis van Walcheren trad echter dadelijk' voor haar rechten op en smaakte dé vol doening, dat deze nauwkeuriger wer den omschreven en onverkort gehand haafd. Bij resolutie toch van de heeren Raden van State van 25 October 1-728 werd Ds Petrus Rosier aange steld als predikant op T fort de Knokke en werd aan de Classis van Walche ren daarvan kennis gegevpn den 2en December d.a.v. De heeren Raden van State hadden de Classis van Wal cheren dus voor .een voldongen feit gesteld en daarin wensch'e de laatste zonder meer niet fe berusten. Op 4 Februari 1729 bracht zij dan ook haar bezwaren bij de heeren Raden van Staten in, dog in plaetee van gunstige reflexie daer op 'te geven ende een gewenst succes te verkrijgen, is Ds Petrus Rosier door de influ ence ende order van Hun Ed. Mog. voornoemd, elders in Holland geha- biliteert ende vervolgens op het bo vengenoemde fort de Knokke in den dienst actueel gesteld. Vervolgens heeft de E. Classis van Walcheren ernstig daarover gedoleert ende een aanpel Request over de Barrière-ker ken gepresenteert aan Hun Ed. Mog. D' heeren Staten van Zeeland den 22 September 1729 met eerbiedig ver zoek om door Hun Ed. Mog. hooge intercessie ende aensohrijvinge aen •derzelver gedeputeerde, wegens deze *r Naar het Engelsck van MARGARETHA DELAND. 38.) -o- Voorda.t hij naar het kantoor van den -zaakwaarnemer ging, had hij een gesprek J' met mevrouw Dale gehad, dat niet ver kwikkelijk was; er was ook een brief van Helena gekomen, en nu was zijn voor hoofd onder zijne bonten muts bezorgd gerimpeld, terwijl hij naar de pastorie terugliep. Hij was naar Dale gegaan om hem een nogal sterk gekruide schets in een der jongste tijdschriften te laten zien.; te mid den van hun vermaak daarover, werden zij gestoord door mevrouw Dale. „Ik moet u eens over Louise sprieken, broeder. Ach, wat ruikt het hier in de kamer naar rookt" zeide zij. „Wat heeft het kind nu weer gedaan?" vroeg dr. Howe. „Je. behoeft niet te zteggen: „Wat heieft fce nu weeir gedaan?" alsof ik altijd wat op haar te zeggen had," antwoordde mevrouw Dale, „ofschoon ik tracht mijn christelijken plicht te doen, wanneer ik Zie dat iemand dwaalt." „Adèle," zeide de predikant, mét de Ut* 'r W£»TM£!S# S 60ISIPERTZ 1S34 £11 CREDI£Ttf£RE£««SI»IS 5353. ALOM VERKRIJGBAAR./tyj der Naaml. Verin, „luctor ei Emerge" ier Exploitatie van het Dagblad ,,D£ ZEEUW" te Goes. Vanaf heden zijn ALLE nog uitstaande Obligaties van bovengenoemde geldleening aflosbaar gesteld met f 100.per Obligatie en bijbetaling van f SS.83 voor locjiende interest over de maande» October ea Havemher !B2l. De Obligaties met bïjbehoorende talons moeten worden ingeleverd bij den Heer HENRI DRON&ERS, Lange Delft H 16-17, middelburg. Goes, 24 November 1921. Vaste betrekking aangeboden voor hen, die dezen win'er studeeren willen. Schrijf aan li'1 Men gelieve onzen catalogus te vragen. provincie in den Raad van Staten zittende, de E. Classis van Walcheren in dezen behulpzaem ende gunstig te willen zijn, om -de Zeeuwsche kerken ordeningen te handhaven ende te be waren.; waarop na langdurige besog nes ende tusschenkonisto ook van par ticuliere Heeren van aenzien ende ver mogen, een 'provisionele resolutie van hooggemeldeHun Ed. Mo.g d' heeren Raden van Stalen den 2e.i November 1730 aan de E. Cl. van Walcheren gecemmuniceert ende provisioneel bij dezelve aen genomen, eijndelij'k deze fonmiele ende positive Resolutie hij Hun Ed. mogende D' heeren Raderi van Staten daarin is vastgesteld: Extract uijlt de Resolutie' van de Edele Mogende Heeren Raden van Staten der Vereenigde Nederlanden. Donderdag den. 25en Januari] 1731 is gehoord Raport van D'Heeren van Assendelft, van Buijtenheim, Thesau rier Generaal van der Heim, de Se cretaris ten Hove, hebbende ingevolge van Haer Ed Mog. resolutie van den 20e'n April 1730 geëxaminee t het be- rigt. van de Classis van Walcheren en verdere ingekoimiene stukken, de Be- roepinge der predikanten rakende in de steden van de Barrière, onder de Classis van .Zeelant. gebragt; waarop gedelibereert zijnde is goedgevonden ende verstaen, dat, eene predikants- plaetze ia de Steden van de Barrière, die gesteld zijn onder de Classis van Walcheren, komende 'te vaceren, Haer Ed. Mog. een bequaem predikant of proponent zullen despieieren ende bij resolutie daiervan .kennisss' geven aan de Ses gedeputeerden wegens het Classis van Walcheren to' bezorginge van de kerken in de Indien gesteld of openhartigheid van een broeder, geheel afgescheiden van zijn ambtsplicht als pre dikant. „je beht er altijd gauw genoeg bij met je plicht van berispen." Dale zag zijn schoonbroeder bewonderend aan. „Waarom acht je 'took niet eens,je plicht te prijzen? Prijzen is een christelijke deugd, die maar al te veel verwaarloosd Wordt. Wind je dat ook niet, Henry?'' Maar mevrouw Dale antwoordde in zijn plaats. „Ik ben er gauw genoeg bij om te prijzen, als er wat te prijzen ismaar je kunt niet verwachten dat ik Louise prijs over haar gedrag jegens den jongien Forsythe. Arabella zegt, dat de arme jon gen er heelemaal door terneergeslagen is." „Ba!" mompelde Dale binnensmonds, maar Dlr Howe zei ongeduldig; „Wat. bedoel je? Waardoor is hij ter neergeslagen?" „Wel, Louise heeft hem afgewezen!'' riep mevrouw Dale. „Wat zou het anders zijn „Ik wist niet, dat zij hem had afge wezen," antwoordde de predikant lang zaam. „Nu, het kind moet het zelf het best weten." „Ik ben er blij om," zeide Dale „ik ben er blij om. Hij was geen man voor Louise neen, vrouw, Iaat mij uitspreken, geen man voor Louise. Ik Iheb eens een giesprek met hem gehad' en daaruit heb ik duidelijk gemerkt dat hij geen ridderlijk man is." zodanige andere Ses gedeputeerden als het Classis van Walcheren daartoe zal stellen, welke voorgen. Ses gede puteerden zullen bezorgen, dal de ker kelijke forme na de kerkenorder daer aan gegeven worde; dat voor het exa men van een proponent niet meerder door denzelven zal mogen betaeld wor den als ses ponden ot ses en dertig gulden; dat voor de onkosten van de kerkelijke formaliteiten, als hel inbren gen van het beroep in de classis ende wat diergelijke meer zoude mogen ver eist worden, in alles te samen niet meerder betaald zal worden als agt ponden Vis. of agf en veertig gulden, ende dat bovendien bij elke Beroe- pinge aan de ses gedeputeerden eeios gegeven zal worden voor derzelver moeite ende taxatie tot veteeniginge wegens Haar Ed mogende thien pon dein of zestig gulden. (w.g;.) N. TEN HOVE. welke resolutie aan. de E. Classis van Walcheren is toegezonden bij eene besloten© missive van Haer Ed. Mog. D' Heeren Staten van Zeeland, aldus luidende Eerwaerde, Welgeleerde, Zeergod- zalige, Wij zenden UEérw. enz. bier nevens Extract van onze resolutie ter fine als daerinne gemelt. Waarmede, Eerwaarde, Welgeleerde, Zeergodzia- lige zullen wij UEd. in de protectie Gods bevelen. In 't Haf van Zeelant te Middelburg, den 6en Maart 1731, t ter ordonnantie van de Staten van i, Zeelant. (w.g.) DIGNUS KEETLAER. Kuyper-plaqustte. Thans is verschenen de lang ver wachte en dezer dagen bereids door ons aangekondigde in brons en zilver uitgevoerd© kuinsl plaquette van wijlen Dr A. Kuyper, gemodelleerd door den bekenden artist J. C. Wienecfce, voor heen 's R ijfcs-stempelsnij'der aan de Munt te Utrecht. „Malligheid!" viel mevrouw Dale in. „Je mag praten wat, je wilt, maar Louise heeft j een groote domheid begaan; doch ter is zeker niets a,an 'te doen, of de jong© Forsythe moet het nog maar eens ble- proeven. Ik hoop dat hij het doen zal. en ik hoop ook dat zij dan verstandiger zal wezen." De predikant zweeg Hij kon niet ontken nen, dat hij teleurgesteld was, lan toen hij naar het postkantoor ging, om zijne brieven, waaronder die van Hellena, af be jhalen, had hij bijna gewenscht dat h>' Louise een woord van raad had gegeven. „Maar bij die soort van dingen heeft eten meisje hare moeder noodig,' 'dacht hij; „en misschien is het zoo maar het best; want het zou in de pastori© toch al heel naar wezen zonder haar." Zoo troostte hij zich over datgene wat (niets anders dan een teleurstelling van zijn ijdelheid was, en was weer opgeruimd toen hij den brief van Helena opiendie. De inhoud beviel hem echter niet. „Alweer dat gepraat over geloof," brom de hij. nadat hijl de laatste bladzijde ge lezen had. „Waar ter wereld denkt John Ward aan, dat hij haar met zulke vraag stukken haar hoofd laat breken?" „Met verbazing bespeur ik," schreef Heiiena, „hoe bekrompenheid en onver draagzaamheid tot vast geloof schijnen te behooren Sommige van die ouderlingen 'in Johns kerk, inzonderheid een man. Ter grootte vain 250 bij' 180 m.M. geeft, 'deze wand- en bureauplaquette 'in diepe lijnen bet beeld van Kuyper weer, nog'in de volle kracht yan zijn leven. Wij maakten niet deze plaquette kennis en toonden haar aan penners en betrouwbare beoordeelaars, en al len mochten miet voldoening consla- teeren. dat hier inderdaad uil 'I oog punt van 'kunst een meesters! uk is geleverd, waarvoor den heer Wienecfce groote lof toekomt. Het ïs bewonde renswaardig dat de lijnen van dit aan gezicht, dat profiel, pie oogopslag zoo in zilver en in brons kunnen zijn weergegeven, en toch ziet. men het. Heit 'ointwerp is een treffende re clame voor onze nationale stempel en medaillefabrieatiie, en wat de tech nische uitvoering aangaat voor d-e goud- en zilverwarenfabriek van Hot- ZiO' Spanninga te Joure, die het auteurs recht ontving van de familie Kuyper en den artist Wienecke. Hoe langer men op-die beeldtenis Staart, hoe meer zij ons toespreekt; ja hij' is 't spre kend, onze Kuyper, gelijk wij1 hem gekend hebben in zijn volle kracht, en gelijk wijl, met deze plaquette voor ons óp onze schrijftafel, hem ons steeds willen blijven herinneren. Wij vonden op de lijst der eerste inteekenaren o,a. de namen: familie Kuyper, die zeven exemplaren bestel de,' Colijn, Idenburg, Ruys de Beeren- brouck. Heemskerk, Van' Dii.j'k. én ver scheidene antirevolutionaire Kamerle den, het Koninklijk penningkabinet, Teylers kabinet. Verwacht mag wor den, dat ook in Zeeland meerdere vrienden en leerlingen van dr Kuy per deze plaquette zullen bestellen, ter liefelijke herinnering aan vroegere dagen, dagen van strijd, van over winning en nederlaag, van lief en leed, waarin, hij steeds onze bezielende voorman was. Zie de advertentie in cli' no'. Dr. H. Bavinck. Over den uitnemenden omgang tus- schen Bavinck en Snouck Hurgronje na men wij freeds iets over uit 't belang rijke boek van dr. Hepp. 'Dat boek bevat een bijzonderheid uit 't rijke leven dezer twee. Beiden zouden tegelijk examen doen. Hurgronje den eersten dag, Bavinck den volgenden. De Theologische faculeit had besloten om, wanneer er termen voor Dean genaamd (de vader va'n mijn Alfa- retta) gelooven met heel hun hart aan ■de waarheid van 't geloof. Zij gelooven niet alleen, maar zij zijn ook blind voor de mogelijkheid dat er iets goeds kan zijn in een ander geloof, dat niet met het hunne overeenkomt. Zij mieenen. alleen de waarheid te hebben en zoeken nooit naar nieuw licht. Dat is mij het verwon derlijkste. Ik voor mij geloof, daj hoofd zaak is God in zijn hart te hebben; mij dunkt dat is genoeg." „Allemaal onzin," zeide de predikant, (onder het naar huis gaan, terwijl hij met zijn rotting naar de stengels der stijf bevroren distels langs den weg sloeg. „Ik zal Gifford zeggen, dat hij beter moest weten, dan zulke redeniaeringen met haar te houden. Vrouwen hebbèn geen verstand van zulke zaken. Zij komen half besla- jgen ten ijs, ©n meenten dat zij vrijdenksbers zijn. Albemaal onzin! Maar de predikant had zich nog niet be paald ongerust over zijn nicht behoeven te maken- Tot dusverre waren zulke vra gen niets anders dan een soort van ver1- standsoefening; de tijd was nog niet geko men dat die gen- vasten vorm aannamen en zij er een antwoord op zou zoekJen 'met al de kracht barer ziel, en al dej folterende wanhoop1 zou kennen van een geest ,die op de zee des ongeloofs om zwalkt. Zij waren nog niet van genoeg igewicht om er met John over te sprekem 'waren, „cum" (d.w.z. m'et lof) toe te kennen. Tegen alle verwachting behaalde Snouck Hurgronje dit niet. Dit stolde Bavinck zeel' te leur. Hij1 was ervan o-r- tuigd, dat, wanneer het iemand toekwam, dan stellig aan zijn vriend. Hij begreep, dat er wat achter moest schuilen. Den volgenden da.g kwam hij zelf aan de beurt. Bij den uitslag maakte de p asses hem bekend, dat de faculteit het ge noegen smaakte hem „cam laude" (net lof) te geven. Bavinck werd wit Zijn onstuimige geest brak los. Hij wierp het hem overhandigde papier over de tafel heen en zeide, dat hij dit zóó niet kon aannemen. Het „cum" moest worden ge schrapt. Of anders konden de heeren het document wel verscheuren. Onmiddel lijk verliet hij de zaal. Zoo iets had men te Leiden nog nooit beleefd: Het zal uniek blijven in de annalen dier Hooge- school. Toen de alom bekende pedel Dee voor eenigen tijd op meer dan SO-jarigen leeft ij'd zijn ambt neerlegde en namens den Senaat door enkele hoogleeïaron werd hezochl, rakelde hij' dit als een der tref fendste momenten uit zij'n lang© loophaan op. Welk een spontane uiting van vriend schap bij Bavinck! Hij kon het niet dul den, dat Snouck Hurgronje, wijl deze, naar zijn meening, bij een der professoren minder in de gratie stond, op .zulk een wijze hij hem werd achtergesteld. Nog een slaallje van zijn moed uit' Bavincks studententijd. „Het gebeurde op een dar dispuutcol leges voor theologen, waar de theologi sche professoren beurtelings als voorzit ter fungeerden. Ditmaal pi-esid »erde Kue- tien. E>sn sludenl. zou enkele hoofdstellin gen van de moderne theologie verdedigen. Bavinck bereidde zich op oppositie voor. Het gevoel kwam over hemik moet hier toonen een zoon der Afscheiding te zij'n. Hij poogde niet de stellingen één voor één omver te werpen. Maar hij begon te getuigen. Hij jjracht een tril lend protest uit tegen do kerk, waar op, denzeifden kansel leugen en waarheid wordt verkondigd. Hoe moer hij1 „zich' opwond, des te scherper werd hijl Totdat hij op eenmaal bemerkte, dat hij zijh gehoor ontstemde. Onmiddellijk gaf hij aan zijn oppositie een andere wending en verklaarde, dat hij! niet bedoelde on aangenaam te zijn tegenover de moderne predikers hoofd voor hoofd, dat zij niet alleen schuld hadden aan dien toestand, dat die schuld evenzeer ten laste kwarrï Van de leden zijner kerk, dat het zijn per soonlijke schuld mede was en hij ein digde in tranen. Groote consternatie! Maax Kuenen wist met den hem aange boren takt kalmeerend zoowel op1 de ver glad ering als op Bavinck te werken en den pijnlijken inrlruk grootendeels weg te nemen. Men kan dit feit natuurlijk van ver- al had hij ook niet geweten, dat zij hem daar verdriet mee deed; zij en Gifford 'hadden er slechts over gesproken als be spiegelingen van algemeen belang; maar inmiddels werd haar geest er door ge vormd voor de toekomst. Die brief bracht echter een wolk op Dr. Howe's voorhoofd; hij wilde hem ver geten, hij wilde de onaangename herinne ringen, die et door gewekt werden, van zich zetten, en zoo vervuld was hij er vain, dat hij, toen hij aan de pastorie kwam, Denner en zijn verlegenheid geheel verge ten was, hoewel het gelaat van den zaak waarnemer nog gloeide van schaamte. Denner kon het nog maar niet met zichzelven eens worden. Hiat was tijd voor het avondeten geworden an nog was hij niet tot een besluit gekoman. Hij sneed het koude lamsvleesch met maer dan ge wone afgemetenheid ien 'at bet in onrustige afgetrokkenheid. De kamer was kil; dfö tocht door het smalle venster dead de lamp flikkeren, en de wind, die door de reet onder de gesloten deur blies, bracht het karpet in golvende beweging. Hij bemerkte Willie niet, di'e zijne handen ,in zijn zakken hield om ze te warmez en ook omdat hij er niets voor te doe® had. - f (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1921 | | pagina 1