fto Donderdag 14 .November ill! 36e Jaargang Buitenland. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCÏOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRA AT 70, (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers Oosterbaan Le Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Prijs per 3 maanden fr. p. post f3. Losse nummerstO.OQ Prijs der Advertentiën: 14 régels f 1.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting. Bewijsnummers 5 cent. HET ONTWERP PROGRAM VAN ACTIE. V. Voor de keuze tusschen vrijheid en dwang heeft de antirevolutionaire partij nimmer met aarzeling; gestaan. Zij koos, .zoo 't maar immer kon, steeds tegen den dwang. Tegen den vaccinedwang, tegen den leerplicht, die eigenlijk op school dwang neerkwam, en ,zoo ook nu tegen den stemplicht, een plicht, aan verza king waarvan straffen verbonden zijn, en die daarom den naam stemdwang;, of al thans opkomstdwang, verdient. Op dit laatste vooral valle de aandacht, want dwang om te stemmen bestaat niet. De overheid noodzaakt den kiezer wel om op te komen en zijn biljet in de bus te werpen; maar verplicht hem. (haar) niet op. een candidaat te stemmen. De liberalen noemen zich van ouds de partij der vrijheid. Hun lied begint in den regel met dat van Vondel op Frederik Hendrik: Ik heb van lundsche dagen de vrijheid voorgestreen. Nu willen wij op de juistheid dezer bewering niets afdin gen, omdat inderdaad de liberale partij in meer dan een opzicht de vrijheid heeft gediend. Zij is onder meer van ouds voor vrijhandel; de oud-liberalen hebben jaren geleefd bij de nu. verouderde theorie van het laisser faire laat maai' waaien wat moet worden verstaan in dezen zinde overheid late het bedrijf zich maar vrij ontwikkelen, en trede nimmer bescher mend op. Maar dit soort vrijheid heeft den arbeid |iiet vooruit gebracht. Toch nemen wij igaarne aan dat deze vrijheid op stoffe lijk gebied door hen is voorgestaan, omdat naar hun meening daar de volkswelvaart van afhing. Maar de geestelijke, dat wil zeggen de eigenlijke vrijheid hebben zij nimmer ge bracht, integendeel die hebben zij steeds met alle macht weerstaan, .zoolang zij in regeeringskringen invloed hadden en de wetgeving hun was toevertrouwd. Dit hebben de Afgescheidenen onder vonden, die door hen, en onder toejuiching zelfs van hun gyooten leider Thiorbecke, ten bloede ,zijn vervolgd geworden. Dat hebben onze vaderen van af het jaar 1850 lot voor kort geleden ervaren bij de stich ting hunner vrije scholen. De vrije kerk en de vrije school bewaren geen aan gename herinneringen aan het liberale regiem, dat vooral ,in de zeventiger en tachtiger jaren de vrijheid op allerlei wijs heeft geknepen. Ook de vaccinedwang', schoon geen vrucht van den li beren vrij heidsboom .alleen, is een herinnering aan 'tgeen .zij onder vrijheid verstaan. v Levy's dreigement ligt daar nog altijd als 't document Uit den tijd toen tirannie in plaats van vrijheid jegens ons Christen volk 'het wachtwoord was. Kappeyne de creteerde in 1877 dat „de minderheden maar moesten worden onderdrukt"; en Levy sprak 't onverholen uit dat, wanneer de Christenen .zouden willen een kabinet vormen, een „krachtig; ver.zet met de daad als 'tmoet" den liberalen passen zou. Hoe een dergelijke inconsequentie moge lijk was Omdat de liberalen de vrijheid zich dachten, losgemaakt van haar wortel. En zoo moest men er wel toe komen om de vrijheid op stoffelijk terrein te waarborgen, en tegelijk in het geestelijke famatieken dwang te oefenen. Nu is, dank zij het taaie verzet uit den boezem van het Christelijk volksdeel opgekomen, en de hardnekkige vervolging der liberalen door hunne geestelijke zo nen en dochteren, die de roode vaan vol gen, de vrijheid wel weer eenigermate opgebloeid, gelijk men een plant van haar wortel los igerukt, door kunstmiddelen nog wel wat in het leven houden kan, doch die nieuwe vrijheid, door de Revolutie gebracht, kan, juist daardoor, niet van blijvenden aard ,zijn. Intusschen willen wij gaarne, ook uit de band van den tegenstander, die de valsche vrijheid dient, de opheffing; van eiken dwang; .aanvaarden. Daarom hopen wij dat de Stemdwang er af gaat, met behulp van de vrijzinnig en sociaal-democraten. Gaat hij. er niet af, welnu, dan blijiven wij er voor pleiten, en blijft wegizending van dit jonigstgeboren kindeke van de vrij zinnigheid op ons Program van Actie ver langd. Vooral nu er vele vrouwen zijn in ge reformeerde kringen die van de stembus zullen wegblijven, achten wij 'tgewenscht dat op haar geen andere dan zedelijke drang worde uitgeoefend. Stemplicht is een zedelijke plicht, waar van de vervulling; een antirevolutionaire (n) kiezer een aangename taak is, waartoe hij of zij niet behoeft gedreven te worden. Fan Ouds geldt in onze kringen: kies recht is kiesplicht. Zij die den stemplicht ingevoerd hebben, zijn daarbij Uitgegaan van de gedachte, dat de volksvertegenwoordiging een hulp middel is om de staatsmachine goed te doen werken. Een gedachte die ook de revolutionairen er toe dringt om desnoods met geweld bun kiezers naar de stembus te drijven. Maar die volksvertegenwoordiging is niet oen hulpmiddel om de staatstaak op peil te houden; maar een lichaam dat naast den vorst optreedt om bij dezen of zijne dienaren (ministers) de rechten en vrijhe den van het volk te verdedigen, en voor de eerbiediging dier rechten en vrijheden te waken. En zoo opgevat doet naar die opvatting een ieder zijn plicht. Een plicht die niet door den Staat langs mechanischen weg tot dwang mag worden verlaagd. De slotsom van deze beschouwing is dat in de komende periode het huisbezoek _de hoofdfactor moet blijven, of weer wor den moet, voor de kiezerswinst. De leuze blijft, gelijk dr. Ruyper zoo teekenachtigi plagt te zeggener op uit, met het vischnet of, zoo noodig met den hengel! Uit op kiezersvangst Zedelijk overtuigen; vooral onze vrouwtjes. Onze moeders en echtgenooten en dochters onze groot- en overgrootmoe ders .zelfs, zoo '1 kan. De Eerste Kamer. Reeds in 1878 heeft dr. Ruyper ge adviseerd om het stelsel van twee Kamers te behouden, maar dan de Eerste Kamer om te scheppen in een Kamer van Be langen. De Eerste Kamer behoorde dan te weizen een vertegenwoordiging van het corporatieve in het volksleven; en de Tweede Kamer orgaan van de politieke keuze der toenmalige kiezers. De hoeren 'hebben hier echter nooit aan gewild. Noch iin 1886, noch in 1916 is voor dit gezonde denkbeeld, hetwelk zich aansluit aan de historie, bij eenig;e partij behalve dan de onze, steun gevon den. Zoo is de Eerste Kamer de „doublure", de verdubbeling van de Tweede geweest; en ook nu zal zij dit blijven of nog' meer dreigen te worden. Vandaar 't radicale voorstel der vrijzin nig-democraten om de Eerste Kamer maar af te schaffen, en 't verzet van sommige oud-liberalen, om de Eerste Kamer te behouden. Voor wie n'u de beide Kamers als politieke colleges wil behouden, is de aangewezen verdedigingstaktiek de,ze: de Tweede Kamer kan zich in een votum ver gist hebben, en dan kan de Eerste Kamer door verwerping van eenig wetsontwerp die fout herstellen; of de. Tweede Ka mer kan te ver gaan in de practiseering barer denkbeelden, dan kan de Eerste Kamer als rem dienen, en blijft hare taak tegenover de Tweede Kamer aan gewezen als die van een stok achter de deur. Dit argument is echter niet sterk; de tegenstander kan op gelijke wijz.e juist daarom de verdwijning van de Eerste Kamer verdedi.g;en. Daarom moet bij de verdediging van de handhaving van het Twee-Kamersstelsel op het oude advies van dr. Ruyper wor den teruggegaan: De Eerste Kamer be stendigd, maar als orgaan van het cor poratieve leven, een instituut met een eigen, zelfstandig karakter. In dezen geest zal mr. Rutgiers (wiens rede wij nog niet gelezen hebben) gis teren wel gesproken hebben. Het Referendum. Het referendum of volksstemming, waar voor op 'toogenblik de democraten van rechts en links zoo geporteerd schijnen, is een middel van wetgeving dat door enkele sociaal-democraten wordt aanbevo len als de sluitsteen der democratie. Dat de heer Troelstra er niet zooveel voor voelt, beteekent natuurlijk niet, dat -hij 't er niet mee eens is. Dat hij er niet hard voor is, komt slechts hier van daan dat hij of het volk in zijn meer derheid niet vertrouwt, öf gielijk hij dan ook heeft uitgesproken dat 't volk, en met name „.zijn volk", er niets om geeft. Om diezelfde reden was hij indertijd ook tegen het vrouwenstemrecht. Trouwens, knap staatsman als hij is, weet hij maar al te goed, dat het refe rendum, als democratisch middel, maar al te vaak tot nog toe, met name in Europa en Amerika, conservatief heeft ge werkt; en vandaar dan ook met name in Engeland juist de conservatieven dit machtsmiddel hebben aangegrepen om van een democratischen maatregel, onder an deren van de veto- bill, af te komen. Doch dit zij daaraan toe. Er zal dioor onze mannen omtrent de invoering van dit machtsmiddel der volks soevereiniteit wei een en ander wor den in 't midden gebracht. Ver.zet er tegen zal echter alleen kun nen geschieden op practische gronden. Principieel behoeft er tegen een referen dum geen bezwaar te bestaan. Dat de tegenstander er iets anders in ziet, dan wij, behoeft ons tegen dit in stituut niet in te nemen. Het aantal Kamerleden Voorgesteld is om liet aantal leden der Tweede Kamer op twee honderd te bren gen. Van dit voorstel zullen wij niet veel zeggen. Bestond het referendum of volks stemming; er al, dan werd dit voorstel ze ker door 't volk met alglemeene stemmen geketst. Er wordt nu al zooveel geld vermorst met praten voor de tribune, dat wil zeg- gien voor de kiezers, dat men waarlijk 't aantal van deze praatmajoors niet be hoeft te-- gaan verdubbelen. Gezwegen nog van de kosten. Men wil 't salaris der Tweede-Kamer leden verdubbelen; dat is al erg; genoeg; maar nu nog idem zooveel Kamerleden er bij, te creëeren met hoogte salarissen en flinke pensioenen en vrij vervoer eer ste klasse bij d© spoorwegen; i,s dat be zuinigen Bovendien is 't gebouw der Tweede Ka mer te klein om zooveel staatslieden 'te bevatten. On,zes inziens valt er voor dit voor stel niets te zeggen; of het moest zijn diat, wanneer 't aan de qualiteit gaat man ke eren, men 't in de quantiteit moet gaan zoeken. De toestand. Wie de laatste dagen de berichten uit Berlijn leest, kan niet ontkennen, dat het daar weer in bedenkelijke mate begint te gisten. Die revolutionaire elementen wil len weer gebruik maken vah de duurte en de werkloosheid om de ontevredenen daar door tot allerlei daden van geweld aan te zietten. Vorige week is het al begonnen. Hier en daar sloeg men de ruiten vaD winkels in en griste 'mee, wat in de uit stallingen voor het grijpen lag. Veel systeem zat er nog niet in en men nam de zaak dan ook niet te ernstig op. Thans echter lijkt het meer op een weloverlegd plan, om den boel zooveel mogelijk in het honderd te sturen. In den Rijksdag en in den Pruisischen Landdag heeft de hon gerstaking der gevangenen, die wegens de gebeurtenissen van Maart j.l. te Lich tenberg waren opgesloten, aanleiding ge geven tot stormachtige tooneelen en buiten het Parlement meent men thans ook bij de voortdurende relletjes in enkele gedeelten van de hoofdstad te kunnen bewijzen, dat de communistische agitatie niet vreemd is aan dit bedrijf. Deze ongeregeldheden hebben thans zoo een omvang aangenomen, dat de politie- ■president gemeend heeft, krachtig te moe ten ingrijpen. Voorloopig zijb alle verga deringen in de open lucht, alle optochten en betoogingen te Berlijn verboden. Men vraagt ziich onwillekeurig af, of de communisten een staatsgreep willen wagen. Maar daarvoor is, Zou men zoo zieggen, de tijd al bijzonder ongelukkig ge kozen. Wie rilt niet bij de gedachte aan den toestand in Rusland en wie zou ook maar één schrede in die richting willen doen? Hoe het zij, een krachtig optreden tegen deze elementen,f die Duitschland naar den ondergang willen voeren, is dringend noodig. Zoo langzamerhand wordt men voorbe reid op de teleurstellingen, die vanuit Washington tot ons zullen komen. Het is nu wel reeds zeker, dat alle hooggestemde verwachtingen, die men van de Washing- tonsche conferentie had, niet verwezenlijkt zullen worden, 't Is zelfs de vraag, of er jiog in werkelijkheid zullen overgaan. Naar 'n telegram uit Washington meldt, wordt de kwestie der ontwapening te land na de rede van Briand als afgedaan be schouwd en acht men onder de huidige omstandigheden inkrimping der legers on mogelijk? Pesten das nog de vloten. De pest en de honger in China. De pest in Zuid-China grijpt op ont zettende wijze om zich heien; reeds meer dan 10.000 personen zijn er gedurendiel de maanden Febr., Maart en April het slachtoffer van geworden; door de auto riteiten worden dan ook drastische maat regelen genomen, om uitbreiding zooveel mogelijk te voorkomen. Van dein vreiese- lijken hongersnood in China hebben de dagbladen den laatsten tijd meermalen melding gemaakt; hier volgen eieinige korte uittreksels daaruit. Bij het lezen ervan denke men aan de woorden van Matth. 247„en daar zullen zijn hongersnooi- den en pestilentiën en aardbevingen in verscheidene plaatsen". In de jaren 1876'78 stierven in Noord-Chima 8 mil lioen menschen aan honger en hongierpest. In 1901 stierven in de prov. Schensi 31/2 millioen inwoners, tengevolge van (te»" hongersnood, en ook in latere jaren heb. ben verschillende deden van China groot gebrek geleden, zoodat men in die plaat sen dikwijls heele scharen van menschen zag, die den wanhoop en den honger dood nabij waren. De nood van dezen tijd echter is veel ontzettender en over treft alles, wat voordien geweest is. In de prov Schantong, Schilli, Ilonau, Schansi en Schensi verkèeren 58 millioen menschen in onbeschrijfelijken toestand. Tijdens het voorjaar en den zomer van 1920 viel er geen regen; de velden zagen er uit als in den winter. Als een doodsval lei lag daar het anders zoo zorgzaam bebouwde land. Van maand tot maand hoopte men op regen tevergeefs. Nu is er wel regen gevallen, maar het zaaisel ontbreekt. Zij, die vastbesloten waren hm hun have en goed te verlaten, ver kochten dit en trokken naar den vreemde* naar Mansehurije; de meesten bleven ech ter en dit blijven werd noodlottig. 17 millioen menschen zijn op 'toogenblik red deloos verloren. Wat dat zeggen wil, kan men zich nauwelijks indenken, 17 van de 58 millioen! Wat op 'toogenblik door landen als Engeland, Amerika, Japan, Frankrijk e.a. is bijeengebracht, bedraagt 25 millioen dollar; men zegt dat 500 millioen noodig zou zijn. Reeds sedert October j.l. worden door ooggetuigen af grijselijke tooneelen beschreven. Langs straten en wegen liggen ze in doodsstrijd' klauwende met hun handen diep in den grond. Bladeren, wortelen en stroo is hun voedsel. Duizenden vaders gteven hun vrouwen en kinderen vergif om tie sterven. Anderen verdrinken hun kinderen. Dui zenden verkoopen ze aan slavernij en schande; is dan dat schandegeld ver teerd, dan hangen ze zich op of storten, zich in de diepe bronnen, waarvan het water door de vele lijken rieeds ondrink- l baar is geworden. De cholera jaagt al door het land; die nog in leven zijn' 'worden dagelijks opgeschrikt door rond trekkende rooverbenden. De verhongering van Rusland. De ellend in Rusland is niet duidelijk' meer onder ons begrip te bireng'en; het onderzoek van een gemengde commissie bracht aan het licht, dat 20 millioen men schen met hongersnood bedreigd wor den. Allen tie redden, is niet meer mogelijk', men begon met de allerergsten, maar ook daarvoor waren de middelen niet toerei kend; toen liet men het lot beslissen, de1 andere moesten verhongeren. Hongerkam pen worden opgericht, in één kamp kwa men 60.000 hongerlijders; dokters waren daar niet aanwezig, ,zoodat besmettelijke 'ziekten tallooze slachtoffers maakten. De boeren vluchten als bezetenen; het vee sterft en alles schijnt leien volkomen ineenstorting, de prijzen stijgen tot in het oneindige. Hoewel het gietal van 20 'millioen hongerlijders door anderen weer te hoog geschat wordt en het waarschijn - lijk tot de helft moet teruggebracht wor den, is de toestand ernstig genoeg, vooral als men in aanmerking neemt, dat er cholera is uitgebroken, die zich naar het Zuiden sterk uitbreidt. Geneesmiddelen (bntbreken en alle gezondbeidsinrichtingen zijn in disorde, tienduizenden gevallen van f.vphus worden geconstateerd, de epidemie •woedt ook in Moskou. Volgens bericht van de „Warschauer Kurier" zijn in verschillende Russische gouvernementen haarden van Aziatisch© pest geconstateerd. De winter van 1921'22, zal naar men bericht, in Rusland de grootste tragedie doen zien, die de wereld ooit gekend heeft. Wat moet, er van de kinderen te- 'recht komen? Verleden jaar bedroeg bet aantal kin- •Üeren, dat geen „thuis" meter hebben reieds 30 pet. Kindermisdaden, zooals begrijpe lijk, zijn aan de. orde van den dag'; 7-jarige kinderen op de bank der bteklaag- den zijn geen uitzondering. 78 pet. van de meisjes beneden 16 jaar leven van de prostitutie, dit zoowel onder de arbeiders bevolking als onder de hoogere standen. De verhouding van geslachtzieke kinde ren tot volwassenen is reeds als 6040. Dit zijn alle „zegeningen" van een „Heil staat", waarin niet Christus de Koning is, merkt „het Zoeklicht" op. Schandelijke weelde. Tegenover al deze ellende schrijnt het zioo schrijft „Het Zoeklicht", als men leest jn de „Daily Express",' dat Mevr. Smith Wilkinson een hoed draagt van 2000 dol lar, een bontmantel van 15.000 dollar en alles verder naar verhouding;. Bij een be zoek aan Parijs heeft zij, naar men zegt, 12 millioen gulden uitgegeven; haar totaal- uitgave van enkele weken samen bedroeg 21 millioen gulden. Ook al is daarvan de helft overdreven, is het ontzettend ge noeg, Onwillekeurig denk ik hierbij aan de Woorden van 2 Tim. 3:2: j,En weet dit, dat in de laatste da gen ontstaan zullen zware tijden. Want de menschen zullen zijn liefhebbers vaq izichzelvenonmatig, wreed, zonder liefde tot de goeden De liefde tot de dieren is vaak grooter, dan tot de menschen. Zoo heeft teen Ame- rika'ansche dame, wier hondje aan boord gestorven was, het diertje doen balsemen en in een' mahoniehouten kistje in Frank rijk laten begraven. Terwijl het Oosten verhongert en het Westen in wanhoop is, blijft de Mode de onzinnigste eiscben stellen; zoo laten de dames, in een Ame- frikaansche badplaats, zich op de vingerna gels, met een procédé het portret schil deren van huin geliefde „Want de menschen zullen zijn... op geblazen, meer liefhebbers der wellusten, dan liefhebbers Gods." Op een universiteit in Chicago werdten '300 vrouwelijke studenten aangetroffen* die rookten; in Engeland zijn dames er zelfs toe overgegaan pijpen te rooken, na tuurlijk zijn dat „speciale damespijpen"; sommigen, met juweelen versierd. Een courantenbericht meldde, dat thans ook' speciale Dames-Havana-sigaren verwacht worden. Onlangs werd aangekondigd, dat in Den plaag een Vrouwen sociëteit zou komen* Waarin behalve een lees ©n andere zalen* ook een rook- en biljartzaal zou zijn. Bierdrinkende- en sigaretrookiende vrou wen zijn in de café's der groote steden Volstrekt geen uitzondering meier. Wel ver. wondert men zich dat er ook onder de' jongere dames nog zooveel „achterlijk be krompenen zijn", die deze nieuwe mode nog niet wilden volgen. Het gebruik van verdoovende middelen nemt nog steeds toe. Na den wapen stilstand, is het gebruik van cocaïne te Parijs nog ontzaggelijk verergerd. De ge bruikers ban men onmiddellijk herkennen aan een sterk vermagerd gezicht, wilden oogopslag, en bleeke gelaatskleur. De ge volgen zijn in den regel: verwoesting, van het lichaam, zaken en gezin; einde ib Aliefstal en moord. Ook in ons land schijnt het gebruik van dergelijke middelen niet vreemd meer te zijn; de politie te Rot terdam heeft herhaaldelijk clandestien© opiumbereiders moeten arresteeren. Uit alle landen komen berichten, dat de criminaliteit toeneemt: Is, dat te ver wonderen, in tijden, waarin men met God en Zijn Gebod geen rekening meer wenscht te houden'? In enkele jaren is het aantal misdaden verdubbeld en verdrievoudigd, hij zonder ook onder de jeugd. De zelfmoord neemt in gelijke mate toe; nit Amerika komen berichten, dat in de eerste helft van 1920 225 kinderen zich van het leven beroofden, in 1921 is dit aantal verdubbeld. In 't algemeen is htet aantal zelfmoorden sinds verleden jaar ■verviervoudigd. Directe oorzaken zijn werkeloosheid, achteruitgang van zaken, lichaamsverwoesting, en geen hoop voor de eeuwigheid. Ex-koning Karei in ballingschap. We hebben reeds gemeld, dat ex-koning Karei met zijn gemalin en gevolg Zater dag aan boord van de „Cardiff" te Fun chai is aangekomen. Onmiddellijk na aan komst der hoogte ballingen kwamen de Britsche consul en de Portugce.sche auto riteiten aan boord om het vorstenpaar te helgroeten. Zoodra ex-koning Karei voet aan wal zette, werd hem een telegram uit Zwitserland overhandigd, meldende, dat zijn kinderen in g'oeden welstand verkeer den. In gezelschap van graaf en gravin Hunyadi en va.11 den burgemeester van Funchai begaf het koningspaar zich per auto naar de villa Victoria, waar allo toebereidselen voor een igoede ontvangst waren getroffen. De bisschop van Funchai kwam de ban nelingen in de villa begroeten en hen uitnoodigen, den volgenden morgen de plechtige H. Mis in de kathedraal te ko men hijwonen. De villa Victoria bevindt zich op den rand van een steil rotsachtig, terrein aan de Westkust van Funchai en is omringd door een prachtigen tuin, vanwaar men een zeer uitgestrekt vergezicht heeft over de zee en waar de meest verschillende bloemsoorten: lelies, rozen, heliotropen enz. groeien. De villa zelf is ruim en goed ingericht. Zij heeft igroote veranda's, die uitzicht op de zee bieden aan de Zuidzijde en op de rivier en de herg'en aan de Oostzijde. Het meubilair is er eenvoudig', maar heel netjes. De stad Funchai is teigen de berghellin gen gebouwd en telt 60.000 inwoners. De stad wordt als het ware beheerscht door een fort, dat de zee bestrijkt. Zelfs in het tegenwoordige regensei zoen moet de eerste indruk voor den

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1921 | | pagina 1