Wally Sigaren, [%o Zaterdag 5 November 1991 36e Jaargaiüg Binnenland. Buitenland. Uil Se Provincie. ALOM VERKRIJGBAAR.^ N. V. NEBERL. SIG. FABRIEKEN „GLOBE" - UTRECHT. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRA AT 70, (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers Qosterbaan Le Cointre, Goes. s VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Prijs per 3 maanden fr. p. post f3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting. Bewijsnummers 5 cent. DE KIESWET. De herziene Kieswet is op 'toogen- !)lik in de Eerste Kamer in behandeling-. Fouten zijn verbeterd en leemten aange vuld. De voornaamste verbeteringen zijn deze Voortaan krijgt de kiezer een rood pot lood om den candidaat zijner keuze mee aan te wijzen. Vroeger moest men vóór den naam van den candidaat de witte stip zwart maken, thans moet die stip rood gemaakt worden. Men maakt nu den can didaat niet meer zwart; men maakt hem rood! Deze verandering is aangebracht omdat de leden van 't stembureau gemakkelijker op een candidatenlijst met zeer vete na men den aangewezen candidaat kunnen vinden wanneer hij rood gestemd is, dan wanneer hij zwart gemaakt is. Een andere verbetering is dat, wanneer een lijst is uitgeput, doordat de laatste candidaat van de lijst uit Kamer, of Sta- ten of Raad verdwijnt, zijn plaats niet ledig behoeft te blijven, want in dit ge val wordt gekozen verklaard de candi daat van een andere lijst, en dat wel, hij of zij van de niet gekozenen die 't grootste overschot had. Er zjjn al verscheidene gemeenteraden, waar 't aantal leden niet meer voldoet s aan 't voorschrift der wet. Bijvoorbeeld j Amsterdam, dat 45 raadsleden tellen moet, j heeft er maar 43, omdat een lid di© 5 slechts alleen op zijn lijst had gestaan is afgetreden, en een ander di© met zijn 1 tweeën er op gestaan had, waarop bei- j den verkozen zijn, de benoemihg niet j heeft aangenomen. In onze provincie zijn ook' al enkele gemeenteraadscolleges on- l voltallig geworden, onder anderen Arne- i muiden telt slechts zes leden, omdat de j lijst van drie personen is afgeloopen. Zie- rikzee telt twaalf leden in plaats van der- tien om een dergelijke reden. Vermoedelijk zijn er ook in Zeeuwsch-Vlaainderen nog een of twee onvoltallig. Dit euvel is nu weggenomen. - Een andere verbetering is, dat voor 1 Kamerleden .Statenleden en Raadsleden, die tusschentijds zijn afgetreden, de mo- gelijkheid wordt geopend om vóór de vol- j gende verkiezingen weer zitting te nemen. Hun naam blijft namelijk op de lijst staan, j Dit kan ten goede komen aan een Ka- i merlid die minister wordt, doch na korten i tijd weer aftreden moet; volgens de hui- dige wet valt zoo iemand buiten de Kamer; maar nu krijgt hij kans dat hij er weer in komt, tenminste wanneer er een vacature' j komt. Het spreekt, van zelf wanneer een vooraanstaand man uit een partij in die omstandigheid geraken zou, zijn opvolger stellig gaarne weer voor hem zal willen opstaan, zoodra hij van 't ministeramibt af, en dus weer vrij man is. Natuurlijk komt j zulk een Kamerlid-Minister op de caindiï- f datenlijst op 't zelfde rangnummer te staan naar hetwelk hij te voren was verkozen J •verklaard. j Een verbetering is pok, dat de dwergpar- i zooa-ls wij er in 1918 een stuk of ko,zen verklaard worden, dan werd, als. no. 10 van de lijist, 9 voorkeurstemmen bad, en no. 4 van de lijst, die eigenlijk aan de beurt zou zijn, bijvoorbeeld 2 voor keurstemmen had, niet no. 4 gekozen verklaard, maar no. 10.. Zoo werd door de grilligheid van eenige kiezers de volgorde, die door de Kiesvereenigingen was vastgesteld omver geworpen, en werd daardoor allicht de minst verkieslijke bo ven den meèst verkieslijke verkiesbaar gemaakt. Dlit is nu uit.. Nu gaat 't volgens de rangorde op de lijst. In 't boven genoemd geval is dit dus no. 4, enz. Wij zeggen niet, dat dit beter is. Zeker heeft 't een groot gevaar, dat zooveel macht aan de Kiesvereenigingen gegeven wordt, en zooveel .publiekrechtelijke be voegdheid, en niet minder is 't te betreu ren, dat aan den kiezer nu heelemaal het recht is ontnomen, om den man zijnes keuze naar voren te schuiven; waardoor 't stemmen op een persoon nu volkomen door 't stemmen op een lijst is vervangen. JSTu, is er nog een Keer klein kansje over gebleven, dat de voorkeurstemmen nog iets vermogen. Er is namelijk vastge steld, dat met het stemmencijfer al leen zal worden gerekend, wanneer het minstens de helft van den lijstkiesdeeler bedraagt. Stel bijvoorbeeld dit geval. Er moeten 3 candidaten .gekozen worden. Er zijn ■uitgebracht- op A 13000, B 100, C 100. D 100 en E 2660 stemmen. Te zamen hebben de candidaten 15960 stemmen; de lijstkiesdeeler is dus 5320; en de halve lijstkiesdeeler is 2660, dat is juist het stemmencijfer van E. Na -de overdracht der stemmen is de lijst aldus: A 5320, B 5320, C 2558, D 100 en E 2660; zoodat A, B en C ge kozen zijn en zoo een van deze bedankt, niet D maar E gekozen is, als hebben de de helft van den lijstkiesdeeler be reikt. Was hij beneden dat cijfer gebleven, ofschoon hooger dan Di, dan was niet hij maar Di de gekozene geweest. Een schuldbekentenis. Deze week heeft een advertentie in ons blad gestaan, welke, bij nader inzien, naar ons voorkomt, er niet in had behoo- ren opgenomen te worden. Deze opneming is niet abusievelijk geschied, dit miaiakt onze schuld des te ©footer. Alleen, wij hebben het gevaarlijke er van niet doorzienen den schijn des kwaads uit 't oog verloren. Dat spijt ons. (Het betrof 't organiseeren van dans avondjes thuis.) ScfrrÊjf mij Uw? adres en ik deel U mede, hoe U gemakkelijk Kommies, Po litieagent, Bewaarder, HulpSjeus-- ■neester, Sesteajet- wordt. V* P. BOER, kabinet zullen treden, blijven in het mi nisterie alleen de Katholieken achter, zoo- dat het zich onmogelijk zal kunnen staan de houden. De oorzaak is, gelijk men weet, de benoeming van v. Cauwelaert tot bur gemeester van Antwerpen. -De entente heeft aan Hongarije doen weten, dat zij behalve den onttroningseisch geen der andere eischen van de kleine entente zal ondersteunen. Tusschen EdHtz en Kirchschlag stortte een vrachtauto met soldaten van een hooge helling. Dertien personen zijn gedood. tien in de Kamer kregen, voortaan een kleinere kans maken om vertegenwoordigd te worden. In plaats van de helft, zullen 1 de candidaten voortaan drie kwart van den kiesdeeler moeten haten om te kun- nen worden verkozen verklaard. Dit is een uitnemende verbetering. Daar- j door zal worden voorkomen ,dat wij in de Kamer allerlei belangen vertegenwoordigers j zullen krijgen: een uit elke „partij". Amu- sementenpartij, plattelanders, sportuien- ■schen, onderwijzers, malcontenten,over dit jj en malcontenten over dat, politie, leger, vloot, gepensioneerden, enz. enz.; want j vooral wanneer het salaris der heeren j Kamerleden f 5000 wordt, zal men, meer nog dan in 1918, de liefhebbers voor een Kamerzetel als paddestoelen uit den grond zien oprijzen. Een andere verbetering, althans een - verandering geldt de aanwijzing, van de j candidaten eener lijst, die gekozen zijn. De kiesdeeler bij die aanwijzing vervalt, daarvoor komt in de plaats de lijstkies deeler. Bijv. wanneer aan een lijst met 5000 stemmen twee Ketels wordden toe gewezen, dan is de lijstkiesdeeler 5000 gedeeld door 2, dus 2500. Heeft een candidaat zooveel stemmen als de lijst kiesdeeler bedraagt, dan is hij gekozen; heeft hij er meer, dan wordthet over schot overgedragen aan den bovensten candidaat der lijst, die nog niet gekozien is. Zoo gaat men voort met de overschotten totdat zij verbruikt Kij'n; en als er dan nog candidaten zijn, die den lijstkiesdeeler niet halen, dan worden gekozen verklaard de overige, zooveel als er zijn moeten, volgens de volgorde der lijst, en niet meer, zooals het tot nog 'toe was, vol gens 't meeste aantal stemmen. Vroeger, als bijvoorbeeld op een lijst vier candidaten moesten gekozen worden en drie hadden door overdracht den kies deeler bereikt, waardoor zij gekozen wa ren, en er dus no© een candidaat moest ge- De erkenning der Russische schulden; In het antwoord der Britsche regeering op de sovjet-nota wordt de aandacht ge vestigd op de besprekingen betreffende de erkenning der Russische buitenland- sch'e schuld, in de nota vervat. Naar aan leiding van het voorstri der sovjet-regee ring om zekere schulden vóór den oorlog te betalen en haar oproep tot een inter nationale conferentie zegt lord Cudzon: „De Britsche regeering beseft, dat de sovjetregeering, dit aankondigend, zich zal begeven op den eenigen weg, waar door zij de economische samenwerking met andere naties kan hervattenzij (de Britsche regeering) moet echter nadere in lichtingen afwachten alvorens zij, in over leg met de 'regeeringen, waarmee zij ge associeerd i's in da internationale hbnger- snood-oornmissie, besluit welke haar hou ding tegenover de verklaring in haar ge heel moet zijd. D>e 'regeering noodigt voorts de sovjet regeering uit haar houding duidelijk te omschrijven betreffende zekere verplich tingen, zooals leeningen aan de tsaristi sche iregeering sedert 1914 en andere leeningen aan Russische lichamen. De brief van Curzon eindigt aldus„Er zijn andere zinsneden in Tsjitsjerin's nota, die commentaar vore is ('hen zooals de pas sage, welke aan de Britsche regeering de bedoeling toedicht om vijandelijke inter venties tegen de sovjet-regeering te steu nen en voorts de passage, dat de verplich ting om (een schuld te kwijten m.nder bindend wordt naarmate er tijd overheen gaat, maar de Britsché regeering meent, dat het geen doel heeft verder te gaan dan de 'bewoordingen van den brief. Korte berichten. Het stoomschip „Bellgrove" uit Landskron»-is op zes mijl afstand,s van Rubjerg-Knude in het Skagerak gezonken. Van de uit negentien koppen bestaande bemanning zijn vijftien man omgekomen. Zes man trachtten op een geïmproviseerd vlot het land te bereiken, doch twee van hen verdronken daarbij. Daar, zooals wij gisteren reeds meld den, de liberale ministers uit het Belgische D e VI 'O o t. w e t. Thans is het wetsontwerp betreffende een Nederlandsche Vlootwet bij de Tweede Kamer ingediegd. De regeering stelt ,zich op het stand punt, dat de verdediging te water zoowel in het moederland als in de Koloniën zal moeten geschieden met klein mate rieel. In Nederland zal de oorlogstaak der zeemacht bestaan in het verleenen van steun aan de landmacht, in hoofdzaak door het afsluiten en versperren van zee gaten en riviermonden, terwijl door on derzeebooten voor het bij de verdediging van het zeefroiït onmisbare offensieve ele ment, zou zijn te zorgen. Voor de vloot in Indië kan de uitge breider taak in het kort worden omschre ven als volgt: Door actie in zee te be letten dat een vijand met betrekkelijk gie ring,e middelen in den archipel vasten voet verkrijgt, zijn doordringen daarin te vertragen, zijn transportvJoot verliezen toe te brengen, zijn verbindingen te bedreigen en eventueel deel te nemen aan de locale verdediging der steunpunten. Voor de eerste 6 jaren stelt de re geering de sterkte der vloot ais volgt: 16 onderzeebooten, de kruisers Java en Sumatra, 12 torpedjagers, 2 onde'rzee- bootmijnenleggers. R. 10 onderzeebooten, 2 ondeïzeebontmijnenleggers. C. Materi eel, in het bijzonder bestemd voor plaatselijke verdediging en voor hulp diensten a. vier flottielje-vaartuigen, 9 mijnenleggers, ©en moederschip' voor on derzeebooten, 4500 mijnen en het nader te bepalen materieel voor hulpdiensten, b. 4 pantserbooten, 13 mijnenleggers, 2 moederschepen voor onderzeebooten, 2300 mijhen en het nadeir te bepalen mate rieel voor hulpdiensten, Di. De thajns reeds aanwezige pantser- e'n panlserdekschepen, pantserbooten, torpedojagers, torpedohoo- ten, kanonneerbooten, de onderzeeboot- mijhenlegger en de mijnen, een en ander voor zoover en voor zoolang nog bruik baar voor den dienst. Ei. Luchtvaartmate- rieel: a. 72 verkenningsvliegtuigen, 18 gevechtsvliegtuigen en een nader te be palen aantal lee'rvliegtuigen. b. 45 verken ningsvliegtuigen, 15 jachtvliegtuigen en een nader te bepalen aantal leervliegtui- gen. Het sub A, sub C.a en sub Ea bedoeld materieel is bestemd voor den dienst in Ned.-Indië. Het sub B, sub Cb en Eb be doeld materieel is bestemd voor den dienst in Nederland, terwijl dat, bedoeld sub D hetzij voor den dienst in Ned.-Indië, hetzij' voor dien in Nederland is bestemd. In verband met het reeds, op 1 Januari 1922 beschikbare materieel, behooren nog te worden opgebouwd, aangebouwd en aangeschaft twee kruisers (Java en Su matra) 12 torpedojagers, 10 onderzeeboo ten, 2 onder.zeeboot-mijnenleggers, 4 flot- tielj'evaartuigen, 6 mijnenleggers, 1 moe derschip voor onderzeebooten, het lucht- materieel en pl.m. 4000 mijnen. Vermits de gemiddelde levensduur der schepen en vaartuigen voor de marine op 12 jaar wordt gesteld, wordt het ratio neel en billijk geacht, den belastingdruk veroorzaakt door de kosten van aanbouw en aanschaffing van het materieel der vloot gelijkmatig te verdeelen over een 12-jarig tijdvak, door de vorming van een Vlootfonds, waarin gedurende 12 achter eenvolgende jaren telken jare een gelijk bedrag wordt gestort. Tot dekking' der Uitgaven van dit fonds (f 199.274.000) zal jaarlijks gedurende 12 achtereenvolgende jaren ingaande met 1 Jan. 1922 een bedrag worden bestemd van f 19.735.000, waarvan f 9.867.500 ten laste van de hegpooting van Ned.-Indië en f 9.867.500 ten laste va,n het 6e hoofd stuk der Staatsbegrooting. V e r Ke k' e r i n g arbeiderswoning en. Het is gebleken, dat in vele gevallen de verzekering tegen brandschade van met rijksvoorschot gebouwde woningen tegen een zeer lage premie plaats heeft bij maatschappijen, die Zoo goed als geen reserve hebben en waarvan dus niet vast staat ,dat- zij te allen tijde aan hare verplichtingen zullen kunnen voldoen. De Minister van Arbeid heeft aan de Ged. Staten der provinciën volgens het „Hbld." verzocht de aandacht der gemeen te besturen op 'dit feit te vestigen, met aandrang om op de verzekering tegen brandschade van de bedoelde woningen scherp toe te zien ,daar bij eventueel verlies de gemeentekas daarvoor aanspra kelijk zou zijn. De staking in de metaal- indus trie. Nu de inschrijvingen zijn beëindigd, blijkt het totaal aantal ongeorganiseerde: stakers te bedragen ruim 6000. Zoodat in het geheel in staking zijn ruim 11000 man. De ongeorganiseerden krijgen een uit- keering van f10 tot f12 voor gehuwden en fl.50 tot f7 voor ongehuwden, ter wijl die voor de georganiseerden is voor ongehuwden van f7.80 tot fl6..80 en voor gehuwden vann f 10.80 tot f 19.80. D e an ti-annex ati e v e r g a- dering ,op 'tZand. In 'tcrifé Pax Intrantibujs werd gisterenavond een door het voorloopig anti-annexatie- comité belegde vergadering gehouden, welke zeer druk was bezocht. Onder de bezoekers waren ook meerdere vrouwen. Na opening door den voorz. den heer A. Punt verkreeg-de burge- mjeester, de heer H. P. baron van der Borch tot Verwolde het woord. De burgemeester gaf eerst een algemeen inzicht in de bedoeling van annexa tie, zooals hij dit ook Woensdagavond op het dorp had gedaan, en zieide vervolgens, dat Koudekerke een anti- annexatie houding heeft aangenomen en dat wel in de eerste plaats omdat gebleken is, door de houding van de Zantenaren in hun request aan Ged. Staten, dat zij over hel algemeen van annexatie niets wlilen weten. Het zou Oen andere houding hebben aangeno men, indien ware gebleken, dat het bezit van 't Zand een levensbelang was voor Middelburg. Doch bij' na dere beschouwing van de Middelburg- sche argumenten blijkt hiervan niets, integendeel, de argumenten zijn slap1. Spr. leest nu weder de briefwisseling voor. Al ware het zeker, dat Middel burg geen finanti ëele schade leed bij annexatie, dan vraagt spr. of het vol komten onverschillig is, dat de bewo ners van 'tZand onder zooveel ver hoogden belastingdruk zullen moeten leven, terwijl ook door de mindere waarde van bun huizen hun eigen domsrecht wordt aangetast. Als de annexatie, gelukt, zou voor de zoo- veelste n»ial in de wereld het recht van den sterkste zegevieren. Wanneer het gemeentebestuur van Middelburg eerst nu is overgegaan tot traming van de kosten, voortvloeiende uit het wetsontwerp, dan vraagt spr. of dit friet 'n ietwat liclhllztinnige opvat ting' van de vroede vaderen der pro vinciale hoofdstad is. Men stelt het voor als zou Middelburg niet anders te betalen hebben, dan wat het vol gens de wet aan Koudekerke moet betalen. Maar het begint spr. te dui zelen, want er wordt immers gean nexeerd voor betere rioleering, beter politietoezicht, betere scholen, be!ere bebouwing, elektrificatie, waterleiding, betere ziekenverpleging en wat nog meer. Kost dit allemaal gieen geld, vraagt spr. De gemeente-opzichter, de heer v. Dorst, raamt de kosten van rioleering op tonnen gouds, daarvoor moeten rente en aflossing zeker uit de 62 ctetit worden betaald Spr.. vraagt of de gemeentebedrijven van Middelburg zoo bloeiend zijn, of de reinigings dienst schatten afwerpt, of gasfabriek, elektriciteitsbedrijf oif waterleiding zul ke buitensporige winsten maken." Spr. meent, dat de z'aak zoo is gesteld: óf Middelburg volvoert ziijti belofte en dan kost dit schatten, 't geen de Zand- te'naren met de andere Middelburgers Kulleln moeten opbrengen, öf alles blijft bij het oude. Men zal dan toch ook moeten betalen, want een groot ver schil blijft het of men onder Middel burg of Koudekerke woont. En dit laatste is zeker onbillijk. Dan moet mien wel de kosten betalen, zonder dat de koek wordt aangeboden. Men schrijft, dat de politie en reinigings- personeel niet behoeft te worden uit- febreid, maar daar blijft dan de ver- etering, die in het vooruitzicht is gesteld. Ten slotte merkte spr. op, dat er nog wiel heel wat m|et cijfers z'al wor den gegooid en gegoocheld, doch dat hij daar éenigszins huiverig van is. Spr.'s persoonlijke overtuiging is het, dat wanneer 'tZand Middelburg wordt bet met zijn bloei gedaan zal zijn. Spr. wiekt pok nu de kiezers op in de commissie van 7 uitsluitend per sonen te kiezen, die de belangen van 'tZand warm zullen verdedigen. De voorzitter vroeg nu of iemand voor de annexatie wilde sppeken, of er niemand was die nu eens al die voordeelen van Middelburg wil aan vaarden.. Spr. zelf bedankt daarvoor (Applaus). Diaar niemand de annexa tie verdedigde, werd gelegenheid ge geven de zaak verder te bespreken. Waar .wij' kort moeten zijn met '<t oog op de ruimte, kunnen wij de ver schillende sprekers slechts kort aan halen. De heer Eenhoorn vroeg, waarom Middelburg alleen de belastingen voor de laagst bezoldigden vergeleek en waarom 'niet voor inkomens v. f2500, f4000 en hooger. De burgemeester zeide, dat bij f 6000 inkomen, op Kou dekerke f121, te Middelburg f 626- moet worden betaald, behalve nog de opcienten op de vermogens- en pèrso- neele belasting en de straatbelasting. Wellicht zal het gemeentebestuur van Koudekerke, als 'tZand bij1 Koude kerke blijft, ook met voorstellen ko men in het belang van de arbeiders en de kleine renteniers op 'tZand. De heer Blijdorp zegit, dat hij te Koudekerke de helft moet betalen van hetgeen hij als forens te Middelburg betaalt. Ook zegt spr. Wals de rei niging niet moet worden uitgebreid en reeds op annexatie gerekend is, dan is dit een wanbeheer. De heer Sanderse kwam er tegen op, dat het democratisch gemeente bestuur van Middelburg de arbeiders tracht te lokken en wijst er op. dat een arbeider, die naar Middelburg mote'st verhuizen, zijn belasting van f22.23 naar f75.50 zag stijgen. Spr. hoopt, dat de commissie zonder stemL ming zal worden gekozen; de daar voor noodige gelden kunnen beter aan de bestrijding der annexafie wor den besteed. Namens kleine luiden, ambtenaren, renteniers en zakenman nen brengt spt. warme hulde aan het gemeentebestuur. Nadat in de oor spronkelijke redactie een kleine wij ziging was aangebracht, werd de vol gende mo'tie bij acclamatie aangeno men De bewoners van 'tZand, van al lerlei maatschappelijke en politieke scbakeering, den 4en November 19211 in groote vergadering bijeen in Pax: Intrantibus, ten einde de aanhangige annexatieplannen te bespreken, ver klaren, gehoord de bespreking, dat z'i] zich in hooge mate gekrenkt gevoelen., door de pogingen die al ja ren lang door Middelburg worden aan gewend, om hen tegen hun uitdrukk'e- lijken wensch van Koudekerke los te maken en bij Middelburg .te brengen; dat zij zich niet kunnen vereenigen mtet de motieven, die Middelburg voor annexatie aanvoert en verschillende van deze motieven zeer „gezocht" vindt; dat ziji hiet onverantwoordelijk vin den in dezen tijd van malaise, die ook ieen groot deel van de inwoners van 't Zand treft, tal van menschen op hooger belasting te brengen; reden waarom (zlij nogmaals aan Ged. Staten van Zeeland beleefd, doch drin gend verzoeken de zaak der annexa tie geen voortgang te doen hebben, fen besluiten dez;e motie ter kennis te brengen van Ged. St. voornoemd, van de gemeentebesturen van Middel burg ein Koudekerke en van de pers." ^P© voorzitter deelde nu mede, dat de kiesvereen. overeen zijn gek"men in de commissie van 7, evenals in den raad zitting te doen hebben 3 antirev., 3 personen van Gemeente belang en een van de S.D'.A.P. Op ieen vraag van den voorzitter bleken alle aanwezigen zich daarmede te vereenigen. Verschillende sprekers drongen er nog op aan propaganda te maken onder de Middelbu-gpche kiezers, opdat zij ook daab hm. stern

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1921 | | pagina 1