BANK-ASSOCIATIE
Wally Sigaren,
Kapitaal en reserves f 19,500,000
Q H
Buitenland.
No $5 Saterdag S9 October I9&I
36c «laargang
FEUILLETON.
John Wartï en zijne Yrouw.
KANTOOR GOES.
GROOTE MARKT 24. TELEF. INTERC. No. 41 en 227.
Alle Bankzaken.
Brand- en Inbraakvrïje Kluisinrichting.
Loketten vanaf f 10,-- per jaar.
ALOM VERKRIJGBAAR, ff}
N. V. NEDERL. 8IG. FABRIEKEN
„GLOBE" - UTRECHT.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGrO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 70,
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg-,
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers
Oosterbaan &Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Prijs per 3 maanden fr. p. post 18.
Losse nummersf0.05
DE TROONOPVOLGING.
Al Heeft de Grotodwetsherziening,
waarover eergisteren in de Tweede
Kamer de algemeen© beschouwingen
een aanvang nanrlen, wieinig oim.'tlijf,
oir geen aanspraak op. onzie belang
stelling, toch kornen er nog wel be
langrijke cruaestiën in voor. Onder de-
zfe is 'die der TroionopvolgiLng de .voor
naams!©. De troonopvolging is tereolit
genoemd een der grondpijlers van ons
Staatsgebouw; en zij is tevens een
berinnering1 aan den hisloriscben band
tusscben Oranje en Nederland en een
vertolking! van de nationale dankbaar-
beid aan den grondlegger onzer onaf
hankelijkheid die een Prins van
Oranje' wajs.
Maar hii is men de laatste jaren
tot bet inzlicbit gekomen, dal bij! even
tueel overlijden van onze laatste Vorst
(in) uit 't Oranjehuis!, het niet tajeier be-
hoioNijk is dat een yreetrfilde vorst, die
(ein dien) Oranje nocih Nederland ooit
gekend beeft, op den troon der Oranje-
Nassauis plaats neemt.
Artikel 14 der Grondwet toch be
paalt dat wainneter de laatste Koning
(ia) uit genoemd stamhuis komt te
overlijden, de kroon overgaat op de
afstammelingen van wijlen prinses So
phie, dochter van Koning Willem II,
gehuwd niet Karei Alexander, groot
hertog van Saksen W e i m' a r. Wan-
neer ook dat stamhuis mocht uitster
ven, 'zou de kroon overgaan op de
nakoimieling'en van wijlen Prinses Ma
rianne!, dochter van' Koning Willem
I, glehuwd met Prins Albert van Pr u i-
sen. Ging ook dit stamhuis te niet,
dan zou aan de beurt komen 't na
geslacht van wijlen Prinses Louise:,
twieede dochter van Koning Willem
I, gehuwd 'met Karei XV, Koning van
Zweden en Noorwegen. Terwijl,
indien ook dit stamhuis zijn laatste
spruit 'mocht 'zien wegsterven, de
beurt van troonopvolging alsdan zou
zijn aan de nazaten van wijlen Prinses
Marie, dochter van Prins Frederiki
(oud-oom der Koningin) gehuwd met
Wilhelm! prins von Wied. Ja zblfs,
wanneer ook dit getelaicht moest uit
sterven, zouden, op grond van arti
kel 15, 'nog tot de opvolging gerech
tigd zijn de nakomelingen van Prin
ses Carolina, dochter van wijlen Stad
houder Willem IV, g|eb. 1743. die ge
huwd is geweest met Prins Karei
Chris'tiaan van Nassau W e i 1 b u r g.
Echter niet hij vererving, vermits' het
Koninklijk Huis eerst aanvangt, vol
gens artikel 15, hij Koning Willem 1.
Die regeering heeft nu voorgesteld
door schrapping van artikel 14 de
m'qgjelijkheid van erfopvolging voor
deze vreemdelingen af te snijden.
Oppervlakkig beschouwd, kan hier
tegen wel geien bezwaar bestaan. Toch
hebben enkele geleerden er al op ge
wezen, dat door dezle schrapping con-
siekwenities geschapen worden, waar
tegen bedenkingen kunnen rijzen. Dit
is' o.a. geschied, door mr Th. a Th.
v. d. Hoop, lein van antirev. zijde door
helt Kamerlid de Momté ver Loren.
De com sek went ie van deze schrap
ping is, dat de geheele zoogenaamde
cogïiatisdbe zijlijn (vrouwen'en nako
melingen van vrouwen) van den laatst-
pvlerleden Koning van de opvolging
Vervallen. verklaard wordt,, ook als die
zijlijn uit AVilhelmina. gesproten is.
V oorbeelden
Naar het Engelsch van
MARGARETHA DELAND.
20.) -o—
Hij zag hen de straat uitloopen, en zijn
ge'laat te'ekende een ernstige uitdrukking
toen hij naar zijn kantoor ging, en, na
de lamp opgestoken te hebben, e-e'nig©
papieren inzag. „Hoe zal dat afloopen?"
zeide hij bij zichzelven. „Geen van die
twee zal zijn gevoelen opgeven, en Ward
is de man niet om tevreden te zijn als zijn
vrouw een geloof heeft, dat hij verkeerd
acht." Maar het onderzoek van een
rechtskwestie verdreef zulke onpractische
zaken als godsdienstig geloof uit zijn ge
dachten.
John en Helena liepen intusschen naar
de pastorie, en Gifford en zijne toekomst
en zijn gevoelens over hoog patent werden
vergeten, zoowel als de smartelijke aan
doening, Waarmede John dat los gezegde
van z'n vrouw over zijn „akelige leerstel
lingen" gehoord had.
't Is aangenaam hem zoo dikwijls te
zien,' 'zeide John; „maar wat is het een
geluk voor mij u zoo alleen voor mijzelven
te hebben."
Een snelle, blijde blik van Helena was
la. Indien aan Prinses Juliana een
broeder felou geboren, worden, ziou deze,
op grond van artikel elf der Grondwet
opvolgen. Stierf hij, "kinderloos, dan
'zou Prinses Juliana zijn uitgesloten.
2o. Stel dat Prinses Juliana, koning;!n
geworden, twee dochters heeft, dan
volgt 'de oudste op, maar sterft deze
zonder nakomelingschap; dan kan de
tweede dochter (haa,r zuster) haar
niet opvolgen.
Tegen dergelijke mogelijkheid moet
ieien voorziening worden getroffen; en
dit gieischiedt door het voorstel-Rulg'ers
tot "Wijziging van .artikel 14.
In verhand hiermee: stellen de hee-
ren Rutgers e.s. voor om de w'ijzi-
gng iin art. 18 bij de herziening van
1887 aangebracht, ongedaan te mar
ken, teneinde de eisch van toestem
ming tot een huwelijk gesteld worde
aan alle nakoimielingen van Koningin
Wi Ihelm'ina.
Nu heeft de regeering voorgesteld
voor het geval een toonopvolger ont
breekt (wat natuurlijk oiok gebeuren
kan), dat deze dan door een wet wordt
aangewezen, waartoe de Staten-Gene-
raal in dubbelen getale worden bij
eengeroepen en waarover in veheeni-
de vergadering wordt beslist. Door so
ciaal- en vrijziinnig-demiooraten plu's
Ciommu'niistein wordt voorgesteld, de re
geling te volgen van de Staatscom
missie, die de Grondwetsherziening
voorbereidde, ten bij ontstentenis van
een 'troonopvolger door een volksstem
ming over den staatsvorm te laten
beslissen.
Volksvertegenwoordigine of volks
stemming, tusls'clhen die beide aal 't/1 er-
halve gaan. Wij voor ons zijn voor
't eerste. Een-volksstemming1, onder in
stigatie van defpagogen, ziou ©en te
onzeker orgaan zijn om er ©en zioo
ingrijpende keuzie als die in zlake den
Staatsvorm op te biouwen.
WERTHEINI GOMPERTZ 1S34 EN CREBIETVEREENIGING 1853.
Wie in 1922 examen wil doen voor
Kommies, Politieagent, Bewaarder,
Hulpkeurmeester, Besteller, moet
schrijven aan if t fc
P. BOER, Nieuw-Amstèrdam.
De Nederlander en de Arbeidswet.
Van groot' belang achten, wij onder
staande uitspraak vhn Dl© Nederlan
der over de interpiellatie-Dlrio-n en de
houding daartegen Van den Minister van
Arbeid. Het blad schrijft:
Dn heer Drio-n bepaalde zich in hoofd
zaak tot ziijn onderwerp: het verbidden
van loonvoorschriffen aan ov-erwerkver-
gunningem. Hij erkende Zelfs ronduit, dat
de Arbeidswet niet de eenige oorzaak' its
vhn dié malaise'. Maar buiten de Kamer
was -er een beweging gewekt, ailsof min,
Aalberse en de aicht-uren-dag de ©enige
oorzaak waren van al onze economischo
moeilijkheden.
Daarom is het noodzakelijk:, dat de mi
nister Zijn betoog eenigsz'ims breed op-
Zette. Het onderwerp heeft, behalve' een
international© en een economische Zijde
ook een B o c i a a 1 - p s y c h o 1 o! g i -
sc her. kant.
Welnu, te dien opzichte gaain we- mede
mét den minister.
De besprekingen inzlak© de Arbeidswet
bergen een bonte menigte van zieer ver
schillende motiev'en ©n bedoelingen.
Men lette op de Vele technische en
administratieve bezwaren, die zieker zoo
soepel mogelijk moeten worden opgelost.
Men denk'e aan de kwestie der rechts
zekerheid, die er in "Nederland blijven
moet Voor allen, ook doordat niemandvan
willekeurige beslissingen afhankelijk zal
Zijn.
Men denkë aan het geweldig econo-
het antwoord; toen dwaalde hun ge
sprek af- naar die zoete herinneringjen,
die alle gelukkige echtgenöoten kennen:
wat hij dacht toen hij haar voor 't eerst
zag, hoe benieuwd zij was of hij haar
zou toespreken. „O, Hellena,' 'zeide hij,
„ik herinner mij nog wélk kleed je aan-
haclt het was zoo zacht en zijdeach
tig, maar het ritselde en glom niet; het
deed mijne oogen goed er naar te zien."
Een kleine .gedaante kwam in de stille
straat naar hen toe, met een kruik in
de morsige handjes.
„Goeden avond, dominé!" riep een kin
derstemmetje, „goeden avond, dominé!"
John bleef staan, om te zien wie het
was., want verward nederhongend blond
haar verborg het gezichtje bijna geheel.
„Ben jij Molly?" zeide hij op vrien
delijke© toon. „Waar kom je van daan,
mijn kind? O, ik zie het je hebt
bier voor vader gehaald."
Molly lachte hem toe, tr-ots-ch dat hij
notitie van haar genomen had. „Ja, domi
né," zeide zij knikkend. „Goeden avond,
dominé". Maar nauwelijks waren zij eenige
schreden verder, of zij hoorden een droe
vig geween. Terwijl zij hen nazag, was
Molly gestruikeld, en nu lag alles wat
er van het bier was overgebleven in
geel schuim op den grond. De kruik was
niet gebroken, maar daar kon het kind
geen troost in vinden.
misch probleem, waaronder gansch Europa
Zucht; aan de Valuta-moeilijkheden: aan
de noo-dz&alk ook Van kapitaal-vorming en
productie-vermeerdering.
Doch het is met dat al onjuist om te
Zeggen, dat niet meer en niet gansch iets
anders tevens werkt. Er is een stre
ven, om zich los te maken van den invloed
der arbeiders en om terug te keere-n tot
do periode, toen zonder hen over hen
werd heslist. Er is een streven, om de
economische Vraag als de e enig ge
wichtige', te waabdeeren en alle over
weging van socialen en z'edelijken aard
daaraan ondergeschikt te maken, indien
Zelfs niet: haar het zwijgen op te leggen.
Hiertegen moet met beslistheid worden
stelling genomen. Dit streven heeft mei
economisch© noch met technische over
wegingen ietjs van doen.
Hier gaat bet om de sociale psyche.
Als wij den minister wel hebben be
grepen, is dit het, wat hem1 eigenlijk dreef.
Het -is daarin, dat wij hem bijvallen.
Op socialen bodem vragen ook wij, dat
ieder technisch bezwaar en ieder eco
nomisch Verschijnsel met grooten ernst
wordt overwogen.
D'och slechts op een gemeenscha,p-pe-
lijken socialen bodem.
Hetgeen wij met te meer kracht kunnen
Zoggen, waar de minister blijkens zlijn
tweede rede de beide elementen gelukkig
Vereenigt.
Daf de sociaal-psychologische blik hem
eigen is, was reeds volkomeln bekends
Het komt ons echter voor, "dat hij zijn
man afdoende heeft gestaan, toen bet er
op aan kwam', de feiten te voorschijn te
brengen uit den nevel -van geruchten en
van gekweekte meeningen, waar ze eerst
ongrijpbaar waren; en dat hij in het fei
telijke aangetoond heeft, aan de techni
sche en economische bezwaren, waarmede
de industrie inderdaad ernstig te worste
len heeft, Zooveel hem mogelijk was te
zijn tegemoet gekomen.
„Ik heb vaders bier gestort," zeide zij
snikkend, wanhopig op den grond neder-
zinkénde. i
John knielde naast haar neder en zocht
haar te troosten. „Kom," zeide hij, „we
zuilen vader zeggten dat het een onge
luk was."
Maar Molly schudde het hoofd slechts.
„Neen", zeide zij snikkend, „dat zal niet
helpen. Hij zal mij slaan. Hij is dronken,
daarom wou hij bieir hebben, en inu zal
hij mij slaan."
John zag een oogenfolik droevig op het
kind neder. „Ik zal je even thuis brengen,
Helena, en dan ga ik met Molly terug."
„O,' 'zeide Helena levendig, „laat mij
met je meegaan."
„Neen," antwoordde John; „doe dat niet,
lieve. Je hebt gehoord wat Molly zeide?
Ik ik kan niet verdragen dat uwe
oogen zouden zien wat ten huize van
Tom Davis gezien moet worden. Wij zullen
naar huis gaan, en dan zullen Molly en
ik vader verte-Hen wat er met het bier ge
beurd is." Hij nam het kind op zijn arm!
en bukte zich om de kruik op te rapen.
„Kom, Helena," zeide hij, en toen gingen
zij naar de pastorie. Helena trad er met
weerzin binnen, maar zonder zich te ver
zetten, en zag hen door de straat na.
Het blonde hoofdje was op Johns schouder
gezonken en MoMy was bijna in slaap ge
vallen.
Herrie in 't Engelsche Lagerhuis.
Bij de debatten in het Engelsche Lager
huis over de" werkloosheids-crisis en de
regeeringsvoorstellen dienaangaande, heb
ben zich heftige -Incidenten voorgedaan.
Will Thome van de labourpartij, riep:
„Gij zijt -een troep politieke bedriegers, die
de kinderen iaat verhongeren!" De presi
dent van het lagerhuis verzocht het 'lid
deze woorden terug te trekken. Thorne
„Ik trek niets terug I" De voorzitter ver
zocht hem daarop de vergaderzaal te ver
laten.
Daarop riep het labourüid Johns: „Wij
dachten ,dat gij gentleman waart en daar
om vroegen wij geen stemming; over onze
amendementen!" Ook hem werd verzocht
zijn woorden terug t© trekken. Op zijn
weigering werd ook hij buiten de ver
gaderzaal gesloten. Terwijl hij heenging
riep hij luide: „Een groote overwinning
over hongerende kinderen hebt gij nu be
haald!"
Een oogenblik later verklaarde de lei
der van de labourpartij niet langer aan
de beraadslagingen v,a,n de oommissiie deel
te- nemen, waarop alle labourleden geza
menlijk het lagerhuis verlieten.
Hoe Trotsky leeft en werkt.
Trotsky woont te' Moskou op de- Vols-
j-o-nka ïn een prachtig particulier huis,
omringd door stevige muuren met- dubbele
ijzteren deuren en een volkomen betrouw
bare bewaking, een garde van Baskiren en
Ka.ukafeisch© legioenairs. I-n dat! p-alefe laat
mien alleen personen binnenkomen, die
■Trotsky delf ontboden heeft. In de- ver
trekken van de wacht worden zij streng
gevisiteerd; daarna doet men hun vragen;
het doel van hun bedoek, wie hen ont
boden heeft, end. Vervolgens vraagt de
officier van de wacht per telefoon aan
den particulieren secretaris van Trotsky,
of da persoon' 'in kwestie door den dic
tator lean worden ontvangen, en als hij
een bevestigend antwoord krijgt, wordt
de bectoekër nogmaals gevisiteerd en moet
hij dijn wapens achterlaten (b.v. de offi
cieren van den generailen staf)-. Dan treedt
hij het paleis 'binnen, gevolgd door een
escorte van de walcht. Uitzondering wordt
alleen gempakt Vo-or de volkscommissa
rissen ©n de leden, van het uitvoerend
comité der sovjets, die binnengaan zonder
gevisiteerd te worden en donder een bü-
Siondere permissie.
Aan -den ingang v'an het paleis, -dat
Tro-tsky bewoont, -beVindt Zich de dubbele
garde; die hef toegangsbewijs verifieert
en den beZoeker naar -de wachtkamer
De woning van Tom Davis was een van
een rij huizen aan de rivier. Zij waren op
pal-en .gebouwd, om geen last van hoog
water te hebben; maar het schuiven en
stoeten van de ijsschotseri, als zij er on
derdoor dreven, wanneer dé dooi was in
gevallen, had er e-en onvast aanzien aan
gegeven, en zij helden zoo over en leun
den zoo zwaar, dat het pleisterwerk op
de muren geborsten was ein er bij cle-
vensterramen groote scheuren waren. De
afgesleten treden v-a-n de- houten trap naar
M-olly's woning leidden naar eene gedeel
telijk open deur. Een der paneellen was bij
een .gevecht gebroken, de knop was er af,
en de stijlen van de deur waren morsig.
Er waren geen luiken voor de vensters,
en ialleen een vuil groen papieren scheipj
sloot het gezicht in de kam-er af.
Molly deed hare slaperige oogen lang ge
noeg open om te zeggen: „Laat vader m'ij
biet slaan."
„Neen, lieve Molly," zeide John, toen
hij in h<et kleine portaal kwam en aan
de kamerdeur klopte. „Wees mlaar niet
hang."
„Binnen," antwoordde een vrouwen
stem.
Vrouw Davis zat bij de kachel zonder
vuur, waar zij haar lampje op had gezet,
en beproefde bij dat flauwe licht een
of and-er kiteedingstuk te verstellen. Haar
gelaat teellende die onverschilligheid, die
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke -regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Bewijsnummers 5 Cent.
brengt. DeZe is prachtig gemeubileerd!.
De tafels Zijn bedekt met dagbladen en
boeken uif .alle landen. De bezoeker be
hoeft niet lang te wachten voordat hff
door den particulieren ^secretaris van T.
ontvangen wordt, waarna hij in de werk
kamer van den Riussischen dictator komt.
De menschen, die Thotsky bez'oeken-, 'blij
ven bijna nooif langer dan vijf minuten en
houde-n hun gesprek in tegenwoordigheid
van den. secretaris. Daarna verlaat de be
Zoeker onder dezelfde formaliteiten het
paleis.
Trotsky staat !s morgens om zieven uur
o-p en doet 'dan wat gymnastiek. Om acht
uur ontbijt hij' geheel alleen, met thee en
koude gerechten. Om halfnegen maakt hij
in een auto met vier bewakers een rit
op d;en gro-ofe-n rijweg in Petersburg of in
hef park Pjetrovb-Rasoemovo. De auto van
Tro-tsky wordt geëscorteerd door een an
dere auto met zijn particuliere wacht..
Na den rif laat Thotsky altijd stilhouden!
bij de kazernes van het roede leger en
woont tien tot Vijftien minuten lang de
oefeningen der rood© troepen bij. Ver
volgens gaaf hij' naar den oppersten mili
tairen raa-cl van de- republiek, of naar het
Kremlin, o-m de Ziftingen Van het uit
voerend comité -der sovjets bij te wonen.
Om één uur gebruikt Tro-tsky het mid
dagmaal. Aan zijn tafel zijn uitgenood igd
zijn Vrienden, -de leiders van hef uitvoe
rend comifé. De keuken van den dictator
sfaat onder toezicht van den voormaligeni
chef-kok v'an hef Petersburgsche restau
rant Dione-n. Het maal duurt ongeveer een
uur, waarna do gasten. Zich naar de werk
kamer vhn Trotsky 'begeven, waar men
koffie en likeur gebruikt. Daar bespreekt
men da belangrijkste staatszaken, beslist
over de bettrekkingen met het buitenlanid
Om vijf uur ontvangt Trotsky de „kleine
enz.
sovjef', d.w.Z. de leiders van het volkscom
missariaat, terwijl zijn vrouw de leden
ontvangt van het comité ter hulpverle-e-
ning aain de oorlogsverminkten en de kin
deren in de hongerlijdende provincies. Omi
zieven uur komen in het paleis de mili
taire inspecteurs, de leiders van hoo-fd'-
kwarti'er.. ge-nerailen staf enz. Om' acht
imi' zijn de rapporten geëindigd en be
geeft Trotsky zich naar den raad van het
uitvoerend comité of de vergadering van'
het centraal comité der vakvereenigingeini.
Duitschland en Opper-Silezië.
Minister-president Ste|g]erwald heeft in
een onderhoud met vertegenwoordigers'
v-an de pers uiteengazet, wa,t Duitschland
in Opper-Silezië verliest.
Yan een overi,g(ens aaneengesloten ge
bied worden 965.000 nienschen afgeschei
den. Van de 61 steenkolenmijnen geeft
men er 49V2 aan Polen. A-an Polen wo-r
den 't voorna-aimsfe deel der Opper-Sile-
izische cokesindustrie en 3 van de vier
briketten-fabrieken toeg|ewe,z;en. Het krijgt
de gezamenlijke Opper-Silezische ijzer
mijnen met een productie va,n 61.000 tons,
12 van de 16 lood- en zinkmijnen, met
e-en ja-arlijksche opbrengst van 22'6.000
tons, benevens alle -zink- en loodfaibriken
22 van de 37 hoogovens, 9 staalfabrieken,
waaronder de gpoots-te ondernemingen der
Duitsche industrie en 15 ijzier- en staial-
giet-erijen. I
Korte berichten.
N-aar verluidt; zou de Hong'a-arsche
regeering hebben geweigerd koning Karei
aa.n de gro-ote of aan de kleine entente
Uit fe l-everen, Zooals geëischt i-s-. Ook
zou Hongarije er niets voor gevoelen de
de uitdrukking van hopeloosheid is. Zij
zag op, toen zij binnenkwamen.
„O, 'tis de dominé," zeide zij, terwijl
de zweem van een glimlach om hare
lippen speelde; en z-ij stond op, streek
een dunne Vlok haar achter hare noren
en trok hare mouwen neder, die boven
hare magere eHebogen waren opge
stroopt.
M-olly heeft een ongeluk gehad, vrouw
Davis," sprak John, terwijl hij het kind
zacht nederzette en haar vasthield totdat
hare oogen goed open w-aren. „Daarom
ben ik met haar meegekomen, om te
zeggen, hoe het gebeurd is."
„Zij heeft zeker al het bier gestort,"1
zeide vrouw Davis, naar de ledige kruik-
ziende, die John op de tafel had gezet\
„Nu, dat is zoo'n groot verlies niet. Hij'
slaapt nu en zal er niets van weten. Hij
zal vergeten zijn dat hij haar van ochtend
om bier heeft uitgezonden." Zij knikte
met het hoofd naar die zijde van de
kamer, waar haar man op den vloer lag.
„Geef dominé een stoel, Molly. Neen, dien
niet; die heeft een gebroken poot. 0, gij
behoeft niet zacht te spreken," ging zrj
voort, toen John het kind op gedempten
toon bedankte; „vóór morgenochtend hoort
hij niets."
(Wo.dt vervolgd.)
