Wally Sigaren, Mo I» Saterdag $3 October fi>&I 36e Jaargang Buitenland. F&H1LLETÖ8M. John Ward en zyne Vrouw. ALOM VERKRIJGBAAR. N. V. NEDERL. SIG. FABRIEKEN „GLOBE" UTRECHT. fin Uitgave van de Naant. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Gees. Hoofdbureau te Goes: LANftE YORSTSTRAAT 70, (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers Oosterbaan L e Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Prijs per 3 maanden fr. p. post f3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting. Bewijsnummers 5 Cent. \it»namw,*unti5ro«''iaQiEw: raaoini CONCEPT-PROGRAM VAN ACTiE. De a.r. partij wenscht zich uit te spreken over de navolgende op den voorgrond tredende punten van staatsbeleid: I. Inzake F inanciën. a. Achterwege .laten van alle niet vol- sterkt onvermijdelijke uitgavende st'riksta zuinigheid in het Staatsbeheer wordt ge- eischt; b. Met het oog op den algemeenen economischen toestand worde de uiterste voorzichtigheid betracht bij de oplegging van nieuwe lasten; naar verlichting van belastingdruk moet, zoo mogelijk, worden gestreefd, o.m. door een gewijzigde del ging van de schuld gedurende de oor- logs- en crisisjaren ontstaan. II. In zake Binnen la ndsch Be stuur. a. Wettelijke voorziening ter bevordering van de Zondagsrust o.m. door algemeene 'regeling van de winkelsluiting. b. Afschaffing van den vaccinedwang. c. Afschaffing van den» stemplicht. d. Wijziging van art. 54 Gemeentewet in dien zin, dat benoeming van leden, der in dat artikel genoemde commissies kan plaats hebben ook uit ingezetenen, die geen lid van den gemeenteraad zijn. III. In zake het S ociale vraag stuk. a. Krachtige bevordering eener regeling der arbeidsverhoudingen ter voorkoming, zoo mogelijk, van conflicten in de wereld van den arbeid en tot oplossing van ge schillen indien deze desalniettemin ont staan. b. Het stelsel van socialisatie als mid del ter verbetering der sociale toestanden ten eenmale verwerpend, biede onze partij steun aan pogingen om te geraken tot een betere organisatie van 'het bedrijf, waartoe de weg worde gebaand cloor een wettelijken uitbouw van het arbeidscon tract. c. Omtrent het vraagstuk der arbeidsbe scherming en dat der sociale verzekering worden .de navolgende punten op den voorgrond gesteld: Maatregelen tot beteu geling van misstanden in do huisindustrie; invoering der ziektewet Talma, zoo noo?' dig op enkele punten gewijzigd; uitbrei ding van de ongevallenverzekering tot landbouw en yisscherijwettelijke regeling van de werkloosheidsverzekering. d. Waar ter bescherming van het zwakke var overheidswege maatregelen moeten worden getroffen, worde (onzer zijds) de eisch gehandhaafd, dat zoodanige bescherming niet leide tot verhindering van de vrije ontplooiing der persoonlijk heid. IV. Inzake J ustitie. a. Herstel van het recht der Overheid om den moordenaar aan het leven te straffen. b. Bestrijding der onzedelijkheid op wel ke wijze deze zich ook in het openbaar moge vertoonen. V. In zake O n d e r w ij s a. Wijziging in deuitvoering onzer ge- h'eele onderwijiswetgeving en, zooi noodig in die wetgeving zelf, opdat ook op het terrein van het onderwijs meer dan in een laatsten tijd is geschied, rekening worde gehouden met den geldelijken nood der openbare kassen, een en ander met hand- having van het beginsel van vrijheid van onderwijs, en met eerlijke uitvoering der lager-onderwijswet ten opzichte van de verkregen financieele gelijkstelling. b. Naar financiëele gelijkstelling op het terrein van het Middelbaar en Gymnasiaal onderwijs worde gestreefd, waarbij met den nood van 's Lands financiën rekening Naar het Engelsch van MARGARETHA DELAND. 15.) o— moet worden gehouden, doch zoo dat het bijzonder onderwijs niet achtergesteld wor de bij het openhaar onderwijs. De ge legenheid tot steun aan het bijzonder Hoo- gere onderwijs worde verruimd. VI. In zake K o 1 o n i n. a. Zorgvuldig financiëel beleid, opdat door het nalaten van niet bepaald onver mijdelijke uitgaven, door sterking van de economische draagkracht en door bevor dering van het daarop gerichte particuliere initiatief door krachtige ontginning van de natuurlijke rijkdommen en dooroloeknatige belasting, het verbroken financiëele even wicht spoedig worde hersteld. b. Bestuursdecentralisatie gepaard met da vorming .van autonome gebieden, be stuurd met medewerking der ingezete nen. Op dezen grondslag voorbereiding van groot-ere staatkundige zelfstandig heid in Nederliandsch Indië. c. Verleening van den in deze moeilijke tijden, noodzakelijker! financieelen steun aan het op zedelijke en godsdienstige ver heffing der bevolking gerichte particuliere initiatief; bestrijding van opium- en ster- kendrank-gebruikwijziging van Art. 123 R.R. bevordering van de zelfstandigheid,' ook in financieelen zin van de kerken tegenover den Staat. VII. In zake De f e n s i e. a. Tegen ontwapening en tegen vermin dering van 's Lands weerkracht, voolang anderen in West-Europa niet tot verminde ring overgaan, worde krachtig verzet ge boden. Daarentegen heeft elke internatio nale regeling tot beperking van de kosten van bewapening aanspraak op energieken steun. b. Naar beperking van den duur van den éersten oefeningstijd worde gestreefd door krachtdadige bevordering van de vrijwillige vooroefeningen. c. De vrijwillige Landstorm worde doel matig georganiseerd en tevens dienstbaar gemaakt aan de oefenjngein onder b. be doeld. d. Door een doelmatige vredesorgani satie worde bezuiniging op de militair® uitgaven verkregen. Voor zoover de be langen van het beroepspersoneel daarbij' betrokken zijn behoort aan de persoon lijke belangen der betrokkenen aandacht te worden geschonken. e. Met achtbare consciëntiebezwaren tegen de vervulling van den dienstplicht* behoort rekening te worden gehouden door. wettelijke regeling van dit onderwerp. S aam werking met andere par- t ij e n. Bij de beoordeeling van de verhouding tot en samenwerking met andere partijen behoort te worden vooropgesteld ,dat geen enkele ernstige staatkundige partij in be ginsel zich onttrekken mag aan mede verantwoordelijkheid bij de vorming vaij een Kabinet, indien de omstandigheden; er toe 'leiden, dat zij bij zoodanige vorming wordt betrokken. Aan den anderen kant mag geen partij die; met het oog op het bestuur desl lands, aan haar bestaan en aan hare) zelfstandigheid wezenlijke waarde toekent, lichtvaardig tot samenwerking met anderen overgaan, omdat bij elke zoodanige sa menwerking niet alleen een deel der eigen' aetueele verlangens moet worden prijs gegeven doch vooral omdat de actie voor de eigen beginselen er in den regel scha de door lijdt, tengevolge waarvan de partij aan verval van krachten dreigt te gaan lijden, juist misschien in een tijdsgewricht dat aan ongeschokte kracht de meeste behoefte bestaat. Een vaste betrekking (politieagent, kommies enz.) kunt ge met weinig kos ten krijgen, als ge schrijft aan •/r/ Po BOER, Wseuw-Arnsflerdam HOOFDSTUK V. Waarom de dames Woodhouse, mijn heer Dale en mijnheer Denner eiken Za terdagavond naar de pastorie gingen om zich te verpoozen, was geen van allen duidelijk. Louiise's eenige bezigheid was van dienst te zijn. Ashurst was zonderling bij zijn tijd ten achteren door te meenen dat jongelieden het een voorrecht, zoowel als een genoegen, moesten achten oudere menschen te bedienen. 't Is waar, dat Denner, met ouderwet- sche beleefdheid, altijd zijn hu'lp aanbood als Louisé thee en gebak presenteerde; maar het manneken zou verbaasd geweest zijn als zij zijn aanbod had aangenomen, want in zijn oogen was Louise nog een klein meisje. Dit kwam misschien doordat Denner op zijn twee-en-zestig-jarigen leef tijd niet gevoelde dat hij niet langer, zooals hij het noemde, „een man van middelba ren 'leeftijd" was. Hij had geen grenspalen van sterke aandoeningen, die hem aanwe zen hoe veraf van zijne jeugd de slape rige jaren hem gebracht hadden; en het leven in Ashurst was al zeer kalrn. Rechts kwesties waren er niet; een bezitting ging zelden uit de familie, wie zij reeds had toebehoord toen Denners vader testa menten en akten van eigendom opstelde in hetzelfde kantoor, waar zijn zoon nu zat, en het was een punt van eer dat testa menten nooit betwist mochten worden. Denner vond echter dat het hem aan bezigheid niet ontbrak. Hij had zijne oefe ningen op het orgel in de St. Michael en Allerheiligen-Kerk; eiken dag na af loop van zijn middagmaal, het zijn neefje zich van zijn stoel glijden, en stond, met de handen op zijn rug, zijne Latijnsche les op te zeggen; dan waren er altijd zijne vliegen en hengelroeden in orde te brengen, tegen den tijd dat hij met den predikant uit visschen ging; en des avonds, als Willie naar bed was; en zijh keukenmeid bij het haardvuur verhaaltjes las, loste Denner de schaakproblemen op, of las Cavendish, en dacht over den vol genden Zaterdag, en behalve dit alles ging hij eenmaal 's weeks naar Mercer, en zat in een donker achterkamertje, dat hem' tot kantoor diende, op cliënten te wachten en zijn weekblad te lezen. Maar hoewel er veel te doen scheen te zijn, zuchtte Denner soms, en zeide Met deze beide grondbeginselen zal steeds rekening moeten worden gehouden wanneer de feitelijke toestanden van het oogenblik moeten worden beoordeeld. De feitelijke toestand is thans als volgt weer te geven: a. De twee partijen, die elkaar in be ginsel het meest nabij komen, de C. H. en A. R., kunnen gezamenlijk op niet veel' meer dan één derde der Kamerzetels re kenen. Aan het overnemen van het be wind, zond-et samenwerking met een der de groep, valt dus niet te denken. b. Er schijnen slechts twee combinaties mogelijk, die kans geven op een Regee- ringsmeerderheid, t.w. die van R. Katholie ken met Sociaal-Democraten of die Van A. R. en C. II. met de R. Katholieken. C. Nog daargelaten de vraag of dei R. K. Staatspartij tot een coalitie met de sociaal-democraten te vinden zou zijn, wordt die samenwerking door ons niet in 's Lands belang geacht. d. Ondanks alle verschillen en ondanks de bedenkingen, die in den laatsten tijd met betrekking tot de bestaande samen werking onder ons vernomen werden, heb ben de Protestantsch Christelijke partijen .en de Roomsch-Katholieke dieper liggen de grondbeginselen genreen, die samenwer king mogelijk maken, terwijl practisch ge sproken de bestendiging van de be-staande samenwerking, de eenige mogelijkheid schijnt te bieden voor de vorming van een parlementair Kabinet. te. De in de laatste jaren nu en dan; ondervonden teleurstelling heeft evenwel onder ons een gevoel van onlust gewekt, dat dreigt schade te doen aan de liefde en belangstelling voor onze eigen begin selen en daardoor is het gevaar ontstaan dat de actie van de A.R. partij aan kracht zal gaan inboeten. f. Dit mag intusscben niet leiden tot lichtvaardige verbreking der bestaande sa menwerking. Veeleer moet worden gezocht naar waarborgen om herhaling van zulke teleurstellingen te voorkomen, teneinde de daaraan verbonden gevaren te ontgaan. -g. Zoodanige waarborgen zijn voorna melijk te verkrijgen door een samengaan op een behoorlijk doordacht werkprogram. h. Om de bestaande bezwaren onder ons volk te ondervangen, zal daarnaast' evenwel in ruime mate het vertrouwen moeten bestaan, dat anti -revolutionairen, die eventueel in een rechtsch Kabinet zitting nemen, bereid zijn met hun geheele persoon voor de anti-revolutionaire begin selen in het Kabinet op te komen, voor zoover dit binnen de grenzen van hetgeen; overeen gekomen werd, maar eenigszins1 mogelijk is. Het is op grond van bovenstaande be- schouwingen dat de Deputaten-vergadering hare wenschen inzake de samenwerking met andere partijen als volgt formuleert: Indien het resultaat van de verkiezingen bij zichzelven dat hij het nogal eenzaam S !had en dat Matrty wiel wat eigenzinnig was. Dat kwam zeker doordat zij geen mees teres had om een oogje op haar te hou den. Die wekelijksche praatpartijtjes waren een groot genoegen voor hem, na zijn studie van den dag. Men was overeengeko men, dat de heeren mochten rooken, hoe wel de formaliteit om de dames daartoe vergunning te vragen, die zij steeds goed gunstig gaven, nooit verzuimd werd. In verband hiermede, had Denner een ste- reotyp gezegde, dat hij wekelijks aan de dames Woodhouse debiteerde, terwijl hij gereed stond om een lucifer op de groote haardplaat aan te strijken. „Als dames,", zeide hij, beurtelings voor elke zuster bui gende, met zijne hielen aaneengesloten en zijne teene-n buitenwaarts gekeerd, „ais dames zoo inschikkelijk voor' onze ondeugden zijn, zullen wij ons nooit ver beteren, omdat wij dan het genoegen zou den missen dat zij ons vergeven." Den ner rookte een sigaar, maar Dale haal de altijd een zilveren pijpje uit zijn zak, lang en dun, dat een zekere overeen komst had met zijn eigenaar; want hij was ook lang en schraal van gestalte, en zijn dun wit haar, van zijn vriendelijk gelaat naar achteren gekamd, had bij' het lamplicht een ziveren glans. Het was een warme Augustusavond, zoodanig mocht zijn, dat de tegenwoordige pairtijen der rechterzijde te zamen een meerderheid in de Tweede Kamer hebben,' behoort de vraag of 's Lands belang; wordt gediend door bestendiging van de bestaan de samenwerking beantwoord te worden in het'dicht van de volgende voorwaarden a. dat het werkprogram van het Kabinet der volgende vierjarige periode zich in ruime mate' aansluite bij het Program van Beginselen en het Program v,an Actie. b. dat omtrent de uitwerking van dit werkprogram te voren volledige overeen stemming tusschen het Kabinet en de par tijen in de Kamer verkregen zij. De Partij spreekt voorts het vertrouwen uit, dat de A. R. Karperclub bij' de ter zake te voeren onderhandelingen de pro gramma's waarop de leden gekozen zijn tot richtsnoer nemen zal en dat anti-revolutio nairen, indien deze eventueel in het Ka binet zitting hebben, binnen de grenzen' van hetgeen overeengekomen is, zich als antirevolutionair zullen doen gelden." nomnw *->eo-'o<K.Harnti9M»Km Verkiezingsiectuur. Onze Kiesvereenig'm'gen zullen wol döën zich wat verfciezingsblaadjes aan tel schaffen voor de propaganda. Telkens als er van deze geschriften verschijnen, die ons aanstaan, zullen wij 'er de aandacht oip vestigen. De voorzitters der KiesViereenigimgen kun nen dan bij de uitgevers een present exemplaar bestellen of anders hun boekhandelaar in de stad raadplegen. De heer Jaci. Hollander, lid van den gemeenteraad te Arnhem, legde een populair vlugschrift ter per'se bij do Arnhemsche Drukkerij en uitgevers zaak:' te' Arnhem'; het is getiteld „Aan den vooravond". De brochure vraagt de aandacht voor eenige vraagstuk ken, waarin de Kieziers belangstellen, o.a. de Samenwerking, de Sociale po litiële en het Vrouwenkiesrecht. Vooral (wat de beide eerstgenoemde aangaat, geeft de schrijver z'eer behartigens waardige wenken. Verder kondigen wij aan een drie tal uitnemende gesch'riftjes van den heer Hugo Kingm'ans, rédacteur van de Nieuwe Provinciale te Groningen, een oud-Zeeuw, die als bekwaam schrijver en journalist reeds naam maakte onder ons, en die op bevatte lijke, degelijke wijze de kiezers voor licht in „Weerloos of Weerbaar?", „Vrijheid", en „Der vrouwen plicht". Vooral in laatstgenoemde brochure, Welke spreekt tot verstand en gevoel beide, is de rechte toets aangeslagen om het hart der vrouw- te roeren. Uitgever is K. v. d. Zande te Borc-ulo. Blijkbaar zijn er nog drie vlugsclhrift- jes van deze zelfde hand verschenen, in.]. „Die antirevolutionaire partij"; „Socialisme en Godsdienst" en „Ba- bels torenbouw", in welk laatste vlug schrift op levendige wijze, naar „De Rott." inleidt, een vergelijking gemaakt wordt tusschen dien bouw 'en den Volkerenbond en hef pogen der ver schillende socialistische internatio- nales. wezen op de woorden van warme aan hankelijkheid aan het Koninklijk huis in Engeland, gesproken door den arbeiders leider Thomas. Thans kunnen wij het voorbeeld noemen van den leider der En- gelsche zeeliedenorganisatie Havelock Wil son. Hij sprak een scherpe afkeuring uit over de leiding van sommige Engel s-che vakvereenigingen e;n in dit oordeel ligt een goede les ook voor velen in ons land, die meenen het recht te hebben namens de arbeiders te spreken. Havelock Wilson merkte op, dat na het einde van dan oorlog de Trade Union, de Fnigelsche v-akvereeniiging betoonde te heb ben getracht tot goede samenwerking te komen met de leiders van het bedrijf, Om te komen tot den industrieelen vrede. De gelegenheid bood zich daartoe als van zelf aan. Maar ongelukkigerwijs waren er een aantal L'abournen, wien het aan den moed ontbrak om te prediken wat zij geloofden. Er zijn menschen, zeide Have lock Wilson die aan het volk de walarheid niet durven zeggen. De werklieden-afgevaardigden durven niet met den bedrijfsleider met den pa troon onderhandelen in vrede omdat zij bang: zijn beetgenomen te worden. Zij moeten het met mij: nou eens wa- g|en, zeide hij. En als ik ooit beetgenomen werd zon ik den man, wien dit gelukt, de eer er van geven. Thans wordt, zoo vervolgde hij, erkend door alle leiders, dat de mij nwerkerssfas king de groote blunder was. Ik zeide het vooruit. De historie heeft mij in het gelijk gesteld. Er moet in onzen tijd geen strijd zijn, maai' samenwerking. Sprekend over de werkloosheid en hare bestrijding, zeide Havelock Wilson, ilat een gioede remedie er tegen is, samenwer king van alle standen. Men magie meenen, dat een uitkeering van den staat of de gemeente eerst eenige Uitkomst biedtde werkeloosheid wordt er nog, eig:er door. Dat is niet de- weg'. Er kan goede uilkomst zijn, als patroon en arbeider willen samenwerken. Er izijn menschen, zoo eindigde de En- gelsch-e- leider zijn betoog, die de revolutie'1 willen. Zij hebben noodig meerdere werke loosheid en meer gebrek. Daarin groeit hun actie. Maar hoe 'kunnen zij verbetering, bren gen? Zij willen dat de dingen slechter worden. Maar ik wil verbetering;. Zij die meenen dat door revolutie de maatschap pij te redden is, zijn dwazen. Dit scherpe oordeel is volkomen van toepassing op de leiders der soc.-dem. in -ons land; die'den moed missen de werkelijkheid onder de oo-g;en te zien, die alleen denken aan hun eigen politiek voordeel en door h'un propaganda bovenal den arbeider een onnoemlijk kwaad do-en. (N. Prov. Gron. Crt.) Gezonde opvatting. Het as opmerkelijk hoezeer de- Engel- sche leiders der arbeiderspartij, die men! ten onzent wel eens wil indeelen bij de socialisten, telkens 'een 'heel anderen toon laten hooren, dan de leider der soc. demi arbeiders in ons land. Onlangs werd ge en deuren en vensters waren opengezet, om SJk koeltje, dat de bladeren in de» donkeren tuin bewoog, binnen te laten. Max, de hond, was op de 'ledige haard-i plaat gaan liggen, omdat hij de steenen; koeler vond dan den met een tapijt be dekten vloer. Mevrouw Dale haalde een blinkende breinaald uit haar werk, en zeide: „Je hebt zeker van ochtend mijn brief ont vangen, broeder, dat Arabella Forsytbe zich niet wél genoeg -gevoelt om van avtond te- komen? Ik heb haar gezegd dat zij Henry's plaats zou hebben, maar het was- haar te vermoeiend, zeide zijl" Mevrouw Dale zeide dit op een bezorgden toon; zij wilde mevrouw Forsythe niet in de oogen van iemand der aanwezigen be lachelijk make-n. „Heb je haar mijn plaats aangeboden, lieve?" vroeg Dale, zij-ne blauwe oogen op haar richtende, „daar wist ik niets van, maar 'twas heel goed." „Zeker was het goed," antwoordde me vrouw Dale beslissend, terwijl de predi kant aanmerkte: „Ja, de jonge Forsythie zeide dat je hem gezonden hadt om dai te zeggen." Mevrouw Dale zag naar Louise, die op een van du vensterbanken zat, waar het schijnsel van het lamplicht op haar lief gelaat viel. „Ik heb hem genoodigd te komen," ging de predikant voort, „maar hij Opper-Silezië. Daar wegens de heerschende staking de voornaamste Duitsche bladen niet ver schijnen, is het moeilijk te zeggen, wel ken indruk de beslissing inzake Opper- Silezië gemaakt heeft. Wel is men in Ber lijn van meening, dat de grensvaststelling nog ongunstiger is uitgevallen dan men gedacht had. Behalve de gebieden, dief reeds als verloren bekend waren, is zeide dat hij zijn moeder, nu zij zich niet wèl gevoelde, niet wilde verlaten." „Dat 's braaf, dat is zooals 't betaamt," mompelde het overige gezelschap, maar mevrouw Dale liet er op volgen: „Er wordt vanavond zoo weinig gesproken, dat hij zich, vrees ik, verveeld zou hebben ik denk dat hij dit wel vermoedde. En ik zou zeker niet toegelaten hebben, dat Henry zijn plaats aan hem afstond." Ter wijl zij dit zeide, zag zij Denner aan, die Onder dien strengen blik gevoelde dat hij de man was, die zijn plaats had moeten ruimen a'ls Dick Forsythe gekomen was. Denner zuchtte; hij had niet, zooals Dale, iemand, die hem beschermde. „Hoe is mijnheer Forsythe er toch toe gekomen," zeide Miss Deborah, „den zo mer hier te komen doorbrengen: Ik heb begrepen dat zijne moeder het huis ip Ashurst gehuurd heeft juist omdat hij buitenslands ging." Mevrouw Dale schudde haar hoofd dat hare bri-lleglazen glinsterden en zag naar Louise; maar de oogen van het meisje waren op haar boek gevestigd. „Ik geloof," merkte Dale aarzelend aan, met een beschroomden blik op zijn vrouw, „dat hij een nogal veranderlijk jongmensch is. 's Morgens heeft hij dit gevoelen, en 's avonds dat." (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1921 | | pagina 1