Telegrammen.
Wetenschap en Kunst.
Ingezonden Stukken.
Afloop Moopiep, fiaatolinp, enz,
Marktberichten.
jUiKi- eis Tiiiütew.
Nagekomen Advertentie.
te Ooltgens plaat.
Aangenomen naar Nieuwerkerk a. d.
IJsel, door A. M. v. d. Berg te Opper
does.
Geref. Gemeenten.
Beroepen te Brninisse en te Kampen,
J. Vreugdenhil te Sliedrecht.
Belg. Zendingskerk.
Beroepen te Gent, L. Holtrlgter te
Utrecht.
Middelburg. In de gisteravond gehouden
vergadering van het kiescollege der Ned.
Herv. Gem. waren aanwezig bij de eerste
stemming 74 leden bij de volgende 76.
Als ouderlingen werden herkozen de
heer A. Petermeijer met algemeen© (74)
stemmen, de heer A. J. Calliber met 73
stemmen. Gekozen in de vacature J. W.
Fransen de heer R. J. Hoogervorst met 68
stemmen. Als diakenen werden herkozen
de heer K. Klaasse met op één na alge-
meene stemmen; deze uitslag werd miet
applaus begroet; de heer K. Klaasse heeft
reeds bijna 30 jaar zitting in 't college,
waarvan 't grootste gedeelte als secretaris;
verder de heeren C. Joziasse met 66 en
de heer P. de Pagter met 72 stemmen. In
de vacature J. Baljeu, die bedankt had,
werd gekozen de beer A. van den Ende,
niet 68 stemmen. Alle heeren waren eandi-
daten van de gezamenlijke kiesverenigin
gen „Schrift en Belijdenis" en „De Naam
des Heeren is een sterke toren".
- Dte' Unie-collecte te Arnemuiden
bracht f58.29 op lein te Baarland (Ger.
kerk) f 13.61i/2)-
Noig eeamaalde Hoogleer-
aarsbenoeming te Utreciht.
Men deelt aan „D'e Rott." mede,
dat in de hoogleeraars-vacature-Pxof.
Dr S. D. van Veen aan de TheoS.
Faculteit van de Rijksuniversiteit te
Utreciht op de voordracht waren ge
plaatst Br J. Severij'n te Dordrecht
en Dr M. A. van Rhijn te Werkhof-
ven. Het verluidt ook, dat de thans
benoemde, Dr J. A. Cramer te Den
Haag; vO'Or wie:n zijn benoeming een
zeer groote verrassing was, bij den
Minister van Onderwijs heeft gepleit
voor 110. 2 van de voordracht.
- Ontgroenings-sohandaal.
Ook deze maal heeft de ontgroening
in bet U. S. C. aanleiding gegeven
tot een ernstig protest.
In het „U. IX" komt een noviet
mededeeling doen van hetgeen is voor
gevallen in den bewusten nacht van
4 op 5 Oct. Ziehier een klein frag
ment uit den brief:
„De bandeloosheid die in het zi.g.
„Zure kwartier" na het Groenenfoo-
neel heeft geheerscht, tart alle be
schrijving. Daar heeft meer dan één
noviet zicih afgevraagd of hij zich be
vond in een beschaafde maatschappij
of onder een troep wilden. E enige
studenten hebben daar zóó schande
lijk huisgehouden, dat er in een mi
nimum van tijd novieten roncjliepen
met aan flarden gescheurde boven
en onderkleeren, sommigen zelfs al
leen nog maar een pantalon over had
den. Van hardhandigheid gesproken L.
En de Senaat Ziehier het zwakke
punt in deze ontgroeningstragedie. De
leiding ontbrak. Op een gegeven mo
ment trad een ouderejaarsstudent op
en sloeg er met een stok op in. Dat
is de ©enige manier om wilden mores
te leeren. Ouderejaars verklaarden,
dat er zich nog nim'mer zoo'n schan
delijk tooneel had afgespeeld."
Wij aarzelen niet dergelijke praktij
ken een schandaal te noemen. Het
is voor ons onbegrijpelijk, dat er nog
verstandige menschen zijn, die een
dergelijke instelling, als het groenloo-
pen, die steeds weer nieuwe ergernis
geeft, durven verdedigen. (Roti)
Geslaagd voor examen vrije- en
orde-oefeningen te Breda de heeren A.
Scherpenisse te St.-Maartensdijk en K.
Kievit te Scherpenisse.
Beroepen te St.-Laurens, R. de Jager Te Baflo is een vrouw van een ladder
gevallen. Zij kwam met het hoofd op
een betonnen vlaer terecht en over
leed aan de gevolgen. Te Rotter
dam is een klinker in het ruim .van
een schip gevallen. Met een hersen
schudding en een gebroken schedel
werd de man opgenomen. Een
meisje van 7 jaar viel te Rotterdam
van een sleepers wagen' en bekwam
een hersenschudding.
Te Emmercompascum viel een an-
deïhalfjarig kindje van den schilder B.
in ees onbewaakt oogenblik in een
mestkuil, waaruit het levenloos werd
opgehaald. Te Nijverdal werd een
jongetje, doordat hij plotseling »van
achter een wagen kwam loepen, door
een motorfiets aangereden. Zijn toe
stand is ernstig. Den motorrijder treft
geen schuld. Doordat een hunner
zonder licht reed, kwamen te Zuv-
lenstein twee fietsers met elkaar in
botsing. Beiden smakten tegen den
grond. De een bekwam1 een gebroken
neus, de ander werd in bewusteloozen
toestand opgenomen.
De oudste Nederland
se he. De hoofdstad in ons land mag
zich verheugen een van de oudste
bewoonsters van ons land te bezit
ten. Mevr. de Wed. J. van Ede, ge
boren van Schoonhorst, hoopt n 1. 20
October a.s. haar 103den verjaardag
te vieren. Deze krasse dame geniet,
ondanks haar zeldzaam hoogen leef
tijd, nog een volmaakte gezóndheid.
Ten huize van haar dochter, mevr.
Veen.enda.al, op de Prinsengracht 3,
bij wie de 103-jarige inwoont, zial dit
zeldzame feest in intiemen 'kring: ge
vierd worden.
T' re in boft si ng. Dinsdagmid
dag had nabij het station te Gocin een
treinbotsing plaats. De personentrein
die om 12.17 uur uit Gennep ver
trekt, liep nabij den Oliemolen op
enkele goederenwagens, het signaal
stond op veilig, doeih het spoor waar
de trein moest binnenloopen was niet
vrij. Een goederenwagen alsmede de
machine werden ernstig, beschadigd.
De hoofdconducteur alsmede enkele
reizigers werdén licht gewond.
Gasontploffing in een
trein coupé. Naar de-„Tel." ver
neemt, ontstond, toen het treinper
soneel gistermiddag bezig was in den
vertrekkend en trein van 4.47 naar As
sen een benzinereservoiir te vullen en
gelijkertijd een .lampenist het, licht in
een der coupé's wilde ontsteken, in
die coupé gasontploffing en brand.
Mevrouw H. uit Veemhuizen bekwam
eenige lichte brandwonden aan haar
hand, terwijl heur haar grootendeels
verbrandde. Ook de lampenist be
kwam brandwonden aan het gezicht.
Be oorzaak is een lek bij de koppe
ling in het. reservoir.
Vroeg bedorven. Iemand
uit Dordrecht, die te Delft aan de
voetbalwedstrijden op den Parallel
weg deelnam, gaf zijn meisje zijn po-r-
temonnaie met ongeveer 60 gulden in
bewaring. Na afloop liet zij de por-
temonnaie vallen. Terwijl zij hem op
wilde rapen, werd zij op zij'de geduwd
en was de portetoonnaie eensklaps
verdwenen.
De recherche had vermoeden op
twee 12-jarige knapen. Deze hadden
slechts een gulden op zak, doch be
kenden later de portemónnaie met in
houd aan den slootkant van de groen
ten/veiling de Hoorn te hebben ver
stopt. De jeugdige boefjes zijn in ar
rest gesteld.
De typhus in Zwolle. Over
de TyphusgevaJlen in het Sqphiia-ziie-
kelnhüis werd door B. en W. de vol
gende mededeeling gedaan aan den
raad: In het gemeentelijk SophiiariZie-
kelnjhuis hebben zich onder het per
soneel en onder de patiënten gevallen
van typhus voorgedaan. Tot heden
(11 October) zijh aangetast 8 ver
pleegsters; 6 patiënten, 1 werkster en
2 kneiclhts. De comlmïs:siie van bijstand
in hielt beheer heeft terstond 'nadat
de ziókte was geconstateerd, een on
derzoek naar de' oorzaken daarvan
inglésteld. De ciomlmisisie is met dit
onderzoek, dait zeer tijdroovend is,
'nog niet gereed.
Bet beizoek aam Gronaiu ter gele
genheid van de kermis aldaar, Gronausche
Klubben, is omtaeift'end groot geweest. Dui
zenden personen uit Enschedé en om
geving hebben Zondag en Maandag ge
bruik gemaakt van de aangeboden gele
genheid oto tegen betaling van f0.50 de
grens te 'kunnen passieeren. 't Was tie
Glanerbrug ma druk, dat voor kaarten-
verkoop en .afstempelen geen tijd was,
miep betaalde en werd doorgelaten. Op
Zondag moet f 3500 gebeurd ziijln. Dtei
straatweg was Vooral des avonds aan de
grens versperd, drommen mensohen ston
den opeengepakt, Velen, beladen met al
lerlei inkoopen, waarvan invoerrecht moest
Worden betaald. Veel is er ook' door de
kommiezen aangehouden, wat gesmokkeld
hou worden, als .mantels, jassen, hoeden
en bontwerk, doch oOlc veel zal aan het
waakzame oog der douanen zijn ontsnapt.
Dei winkels te Gromau waar men op
een druk bezoek had gerekend waren
vrijwel uitverkocht. Behalve bij' de vele
priVé-wisselgelege-nheden is door de ban
ken-te Enschedé Voor mteer dan een mil-
lioen 'mark gewisseld.
Grondverzakking op de
Staatsmijnen. De „Tel." zegt, dat-de
verzakkingen in het jnü'mveld van de
Staaltsmijpen Emma en de Hendrik de' laat
ste maanden z;oo onrustbarend zijh foe-
genoimien, dat de toestand op sommige
Leven op de Maan?
De Chicago Tribune bevat een bijzon
der kabeltelegram uit Boston, waarin me,
degedeeld wordt, dat de volgende verkla
ring van: prof. Pickering daar den 9en
October is bekend gemaakt.
„De sterrekttndigen zijn in gebreke ge
bleven om .zorgvuldige studie aan de
maan te wijden, wegens hun ongemoti
veerde onderstelling, dat deze dood is en
niets op baar oppervlakte zioui kunnen
leven. Het bestaan van leven op de maan
is gemakkelijker te constateeren, dan d'at
op Mars. Op de maan is plantengroei te
bespeuren, maar alleen in de kra
ters, waarmede de satelliet van de aarde
bedekt is. Prof. Pickering gelooft, dat deze
kraters water bevatten en misschien eeni-
ge hitte. Hij zegt, dat hij heeft waargeno
men, dat uit sommige van die kraters
iets%voor kwam, dat hij voor stoom hield.
De vegetatie groeit met ongeloofelijke snal-
beid, begint weldra te bloeien en verdw'ijint
in een maximum-periode van elf dagein.
Prof. Pickering is nu op weg naar
Europa.
Ongelukken. Te Zwolle js
opgevischt het lijk van een spoorweg
arbeider, die zenuwpatiënt was.
plaatsen met name in enkele afdee'.ingen
van den hoofdbouw der Staatsmijn Hen
drik levensgevaarlijk geworden is en het
den Staatsmijnen ©enig© honderdduizen
den guldens zal kosten aram afbreken en
weder optouwen van verschillende gebou
wen .en woningen en aan schadevergoe
ding aan particulieren.
De toegang naar het hoofdgebouw ©n
de tuinen daarvoor vertonnen golven, alsof
er een aardbeving geweest was. Het mid
dengedeelte van het hoofdgebouw en de
rechtervleugel jsullöp geheel worden af
gebroken zoodra het noodgebouw klaar
is. Het hoofdgebouw is eerst in 1915-16
gebouwd -en kostte toen f 335.000 be
halve het bijwerk, dait ook nog een kleine
f50.000 bedroeg.
Niet alleen het gebouw van de Staats
mijn Hendrik zelf heeft van de verzakking
te Jijden, doch ook de huizen in den
omtrek.
Vroeger waren evenwel da Staatsmijnen
direct bereid, om wanneer zich scheuren
in de particuliere huizen vertoonden deze
onmiddellijk op haar kosten te repareeren,
te cementeeren en. te verankeren en die
reparaties waren zoo deugdelijk, dat de
eigenaars tevreden waren. Den laatsten
tijd schijnen de 'Staatsmijnen minder cou
lant te weien en eischen, vóór dat tot
reparatie wordt overgegaan, bewijzen, dat
het graven van de eangen oorzaak van
de verzakking is en gaan niet meer zoo
vlot tot .het herstel van ,de schade over.
Verschillende eigenaren hebben besloten
zoo noodig een actie tegen de Staats
mijnen te beginnen.
Evenals te Rumpen kunnen de bewoners
der gescheurde huizon dikwijls het schie
ten in de mijn hoeren.
- O n d u g d e 1 ij k e g a r n a l e n.
Men meldt aan het „Hbld." uit Alkmaar,
dat aldaar een aantaj ingezetenen eenige
benauwde ©ogenblikken hebben gehad
door het ©ten van ondeugdelijke garnalen
Korten tijd na het gebruik deden zich
bij hen dezelfde verschijnselen voor als
te Meppel na hef ©ten van ijswafels: n.l.
hevige diarrhee en brakingen. Verschil
lende doctoren werden in den nacht ge
raadpleegd. Eenige personen voelden zich
na epkel© .dagen nog zeer slap.
Branden. Te Glimmen (Gron.) is
de woning van den veekoopman E. afge
brand. Het grootste deel van den in
boedel werd gered. Alles was verzekerd.
Te Dalen is de landbouwschuur van
A„ bevattende hooi, stroo en turf tot
den grond toe afgebrand. Te Daler-
veld is de woning, bewoond "door S. door
onbekende oorzaak tot den groind toe af
gebrand.
H et trein-ongelukte Bar©ti -
d recht. Omtrent de ontsporing van den
goederentrein te Barendrecht wordt verno
men, dat de oorzaak daarvan ligt in het
breken van een as. Totaal zijn 3 wagons
jnet vee, 1. kermiswagen en 1 ledige wa
gen ontspoord en over elkaar getuimeld.
Het opruimingswerik leverde, vooral door
het vee, geen geringe moeilijkheden op.
Zes stuks vee hebben het leven er bij
ingeschoten of waren zóó verminkt, dat
ze ter plaatse moesten worden afgemaakt.
Daar het personenverkeer slechts over één
spoor kon plaats hebben, ondervond bet
groote vertraging. De late avondtreinen
kwamen 3 en 4 uur te laat te Rotterdam
en Dordt aan.
V arkensprijs. In de dorpen om
Nijmegen wordt bij de boeren varkens-
vleesch uitgepond tegen een prijs; die 70
cents lager is dan die in de wiirikekf
aldaar. Binnen 14 dagen verlaagden de
Nijmeegsche slagers den prijs van het var-
kensvleesch twee maai met 10 centsi per
K.G. Als dat nu overal maar geschiedt!
BERLIJN. Y. D. In de gisteren ge
houden zitting van het Rijkskabinet, in
tegenwoordigheid van den rijkspresident,
is met algemeen© stemmen besloten, dat
dr. Wirth bij een eventueel© aftreding-
van de regeering de vorming van een
nieuw 'ministerie op zich zal nemen. De
beslissing .zal eerst worden genomen na
bet ontvangen van officiëele berichten
over de oplossing der Optper-Silezdsche
kwestie.
KOPENHAGEN. V. D. Zondag zal het
500 jaar geleden zijn, dat de Hollandsche
nederzetting zich op het eiland Amager
Vestigde. Die koning e.n de koningin zullen.
&.s. Zondalg de Voor die feelegenheïd te! hou
den godsdienstoefening bijwonen. Tevens
Zal een mUseum worden geopend.
LONDEN. V. Dl Gisterav'ond werd al
hier een ministerraad gehouden, waar be
sproken zijn: het werkloosheidsvraagstuk,
'de "Washinigtonsche conferentie en de be
taling door Duitschlamd.
Een burgemeester voor ihet gerechtshof.
Voor het gerechtshof te 's Hertogen
bosch stond terecht de secretaris, rent
meester en Heemraad te Balgoy, Beklaagde
was door het gerechtshof té Arnhem ver
oordeeld tot 1 maand gevangenisstraf, we
gens onjuiste aangifte in 's Rijksinkom
sten- en Ooriogswinstbelastimg. In hoo-
ger beroep werd de behandeling der zaak
door den Hoogen Raad verwezen naar
het Bossche Hof. Beklaagde had aangege
ven dat zijn inkomen bedroeg f 4466.67^
terwijl het werkelijk bedroeg f 8000. Na
Uitvoerig verhoor van beklaagde en getui
gen eischte de adv. gen. een maand ge
vangenisstraf.
(Buiten reranSwoordeïiikheid der Redactie).
M. de R„
In verband met de laatst ingezon
den. stukjes uit Arnemuiden, wordt
'hier voortdurend nrijn naain. genoemd
als de schrijver daarvan.
l'k stel er prijs op in uw blad te
verklaren, dat wanneer ik het noodig
oordeelde over de toestanden hier in
Arnemuiden te schrijven, ik ook dan
den moed zou hebben dit met mijn
haam tb on der tee kenen, 't Wa
re te wenschen dat anderen en „de
Koestraatbewomer" dit ook' deden,
dat zou heel wat geharrewar voor
komen.
Bij voorbaat dankend,
UEd.dw.
G. v. d. LOUW.
Arnie'miuiden, 11 Ocit. '21.
s Peren: Nouveau Poiteau f21f23, Besy
van Schoonaiuwen f21, Beurré Diel f27,
Comptesse de Paris f 28. Beurré Clairgeau
f42f45, Jodenpeer f 10f 11, Bruine
Chaumontel f 8f 9, Groene Chaumonlel
fll—f16, Gieser Wildeman \1 11- f 13,
Kleiperen '16f9, Curé fllf12, Win
ter Suikerij f7f8, Pondspeer f7—f9,
Mispels f13, alles per 100 K.G. Noten
f0.56f0.63 per 100 stuks.
KRABBENDIJKE. Veilingsver. E. M. M.
Veiling van 26 Oct. 1921. Groote vei
ling. Zure Bellefleur f5, Goudreinetten!
afval f7, Bellefleur afval f4, Zoete Pa
radijs afval f8, Afval peren fl, alles
per 100 kilo.
Kleine veiling. Zure afval 17, Zoete
afval 12, Druiven 7985 ct„ alles
per K.G.
Koudekerks. De acht peroeelen bouw
land van de erven van wijlen J. Sim-
P'elaar, gelegen aan Sitershil, groot
1 gem. 189y2 r. z'ijm gisteren verkocht
als volgt: 1 bin 2, J. P. van Lindonk,
Souburg, voor f1245; 3. C. Flips©
alhier voor f368; 4. A. Philius, Mid
delburg, voor f580: 5 en 6. A. Ba-
re'ntse alhier voor f 7287 en 8 J.
de Kroo Cz. alhier voor f810. Samen
f3731. Na afloop is genoemde A.
Baremisen eigenaar geworden van de
pere. 1 6 en J. de Kroo Cz. van de
pere. 7 en 8.
Ritthem. Woensdag werd alhier ten
overstaan van notaris J. C. Paap in het
openbaar verkocht: pere. I. Een dubbel
woonhuis met schuur, erf, boomgaard en
bouwland, groot 59 A. 62 c.A. (1 gem.
1551/2 roede). Ivooper J. A. Osté voor
f 7120. Pere. II. 36 A. 40 c.A. (278 roeden)
bouwland. Kooper Jac. Barentsen, voor
f775. Pere. Ill en IV. 1 H.A. 19 A. 50 c.A.
(3 gem. 131/2 roede) weiland. Kooper Jan
de Pagter, voor f2587. Pere. V. 62 A. 85
c. A.,(l gem. 181 roeden) weiland. Kooper
Janus de Pagter voor f 335. Nog werd ge
veild: een woonhuis met erf, groot 23
c.A. Kooper G. Barentsen, voor fl'210.
Alle koopers wonen te Ritthem.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Naar waarnemingen in den morgen
van 13 Oct., medegedeeld door het
Kon. Meteor. Instituut te De Bilt.
Hoogste baromeitierstiarad 770.7 te Frank
fort, laagste 745.8 te Vestmanoieh.
Verwachting tof diem alvond van 14 Oct.:
Meest zwakke wind uit Oostelijke rich
tingen, nevelig tot halfbewolkt, waiar-
schij'nlijk droog weer. Zelfd© temperatuur.
MIDDELBURG. Boter f 1.60, part. f 1.70;
eieren 16 ct., part. 17 ct..
Op de graanmarkt was heden de aan
voer gering, de handel slap. Tarwe f 12.50
f 13; witte boonen f32f36; ronde
bruine boonen f52f54; krooinerwten
f 20f 25; lange bruine boonen f 28f 30.
Op de veemarkt, die heden weer voor
't eerst najaren werd gehouden, waren
aangevoerd 29 koeien, 45 kalveren, 8
paarden, 4 schapen, grootendeels door
kooplieden. De handel was van weinig
beteekenis.
OOSTBURG. Tarwe f 12.25—f 13, haver
f 12.50f 13 per 100 K.G., bruine boonen
f25—127 per H.L.
Zeer weinig aanvoer.
VLISSINGEN. Bjji de gister gehouden
veiling werden de volgende prijzen be
steed: Court-pendu 57. Ermgaard 5
10) Grauwzioet 89, Witte Calville 15,
Hondsmuil 6, Blomzoet 1213, B,ezy
de Chaumonteil© 78, Tuinzoet 1215,
Dantziger kamt 1213, Goudreinef 611,
Groninger Kroon 78, Rood© Ribber 8
10, Reine d'or 34, Zoete Bellefleur
68, Zure Bellefleur 59, Doyenne d,Hi-
yer 16, Beurré Durandeaiu 17, Beurré
Spa 12, Kleipieren 5, Foppfepeer 6, Jo
denpeer 67, Bergamotten 11, Besy van
Schonauwem 14, Beurré Clairgeau 2638,
Conseiler a la Cour 1216, Duehesse
d'Angoulême '14, Gieser Wildeman 56,
Nouveau Poiteau 1415, Pondspeer 6
9, Soldat Laiboureur 15, Williams Du
ehesse 1832, Blauwe druiven 69—107,
Tomaten 711, Aardappelen 89, Witte
id. 5,5, Uien groote 510, Kleine Uien
12, Suikerboonem 57, Spinazie 29,
Princessen 3691, Wagenaars 5070,
Snijboomen 3071, Spruiten 1538 ct,
alles per K.G. Eieren '12,515,5, Boe
renkool 11,5, Roode koiol 69, Witte
kool 1012, Bloemkool 424, Sla 0,5
4, Savoye kool 613 ct., alles per
stuk. Selderie 23, Peeën 819,5 Kro
ten 812, Rapen 46 ct, alles per
bos. Veldsla 1330, Andijvie 1516, Pos
telein 848, Kervel 78, Spinazie 3,5—
16, Zuring 48, Pieterselie 27 ct,
alles per mand.
Noten "90 ct per 100 stuks.
KAPELLErBIEZELINGE12 Oct 1921.
Groote Veiling. Eieren f 16.90 per 100
stuks. Goudreinetten f 10.70, Kroetappels
f 2.20, alles per 100 K.G.
Kleine veiling. Appels. Goudreinet f8
f 15, Zure Bellefleur f 8—f 10, Court-
pendu f7f8, Sterappels f17f21, Gro
ninger Kroon f 11, Cox Oranje pipping
f12, Paradijs f6, Hondsmnil f6, Arm-
gaard flOfll, 'Campagneaoet f7fll,
Hollandszoet f7f 10, Bijenkorf f9110,
Ruster f10.
Heden overleed tot onze
diepe droefheid onze Eckt-
genoot.e en Moeder, Mej.
CORNELIA PIKAAR,
in den ouderdom van 58 jaar
en 1 maand
f V a*'er naam'
t/'C# A, SONKE.
Waarde, 12 October 1921
De Eerste Nederlandsche Coöpera
tieve Kunstmestfabriek te Vlaardingen-
De directie van genoemde Superphos-
faatfabriek had de Nederlandsche dag
bladpers uitgenoodgid tot het nemen vam'
een kijkje in deze fabriek, de grootst^
uit Nederland, wij mogen wel zeggen een.
der grootste van de were'ld.
Deze fabriek is in bedrijf gesteld op
1 Augustus 1921.
B.eeds uit de verte gezien maakt dit
reuzencomplex van gebouwen een groot-
schen indruk.
De directeur en een der bestuursleden
haalden een twaalftal journalisten, die op
de uitnoodïging hadden acht gegeven, aam
't s tation Vlaardingen af, en zoo werd
in een drietal auto's naar de op vijf
minuten rijdens van 't station gelegen'
fabrieksgebouwen gereden. In 't privé-kan-
toor van den directeur, den heer Bakema,
heette deze namens het bestuur, door 't
bestuurslid dhr. Fostma vertegenwoor
digd, de gasten welkom; hen dankend,
dat zij' aan de uitnoodiging gevolg hadden
gegeven om te komen zien wat door de
coöperatie van 9000 Nederiandsche boeren
hier is tot stand gebracht. Spr. drukte
den wensch nit, dat allen ma de kénnis-
maiking den indruk zouden meenemen, dat
de boeren-coöperatie in deze stichting so
ber, doch tegelijk degelijk werk geleverd
heeft. Het kenmerk van den Nederiamd-
schen boer is voorzichtigheid, degelijkheid,
eenvoud en hard werken, welke goede
eigenschappen in onze fabriek naar Spr.
hoopt zullen belichaamd gezien worden.
De bedoeling van het bestuur met deze uit
noodiging is ook reclame, en wel om den
geheelen landbouw te doen vernemen wat
de vooruitstrevenden onder hen voor heb
ben en daardoor de achterblijvenden te
wïnnen, opdat de heele Ned. lamdbonwj
leer© vooraan staan op 't gebied der coö
peratie. Dit is reeds vroeger ingezien; bij
de suiker-, zuivel- em stroocartonfabricage,
op zoo energieke en succesvolle manier
door de landbouwers uitgevoerd. Het bij
zondere van deze fabriek is, dat de boeren
er zelf maken een der benoodigde grond
stoffen voor den landbouw. Het strekt-den
landbouwers tot eer deze fabriek met
hardnekkigheid, wilskracht en opoffering
voor een deel vam hun geld tot stand te
ihebben gebracht. De regeering heeft den
landbouw o.a. - gesteund door oprichting
van proefstations, welke op hun beurt
weer voor een groot deel oorzaak zijn
dat onze cultuur op zoo hoog peil staat.
De dir.-generaal van den landbouw, de
heer v. Hoek, en de leiders van twee
corporaties op landbouwgebied, hebben
'door hun initiatief de coöperatie-idee in
den landbouw ingebracht. In 1903 brachten
een drietal Zeeuwen Vorsterman v.
Oyen, Lindenbergh en v. d. Slikke
de oprichting van een Zeeuwsche super-
phosphaatfabriek ter sprake. Ook in 't
Noorden van ons land had een dergelijk©
samenkomst plaats onder leiding van de
heeren Banning, Zantinge en Kloppenburg.
(De uitvoering der plannen werd echter ver
hinderd, dewijl de superphosphaatprijzen
op zoo 'laag niveau kwamen, clat de nood
zakelijkheid van oprichting verviel. Na ja
ren heeft ten slotte de oorlog en de in
vloed der regeering er toe geleid, dat
de kunstmestprijzen zeer hoog werden op
gevoerd en de boerèn betalen moestefl
wat hun wercl opgelegd. Toen hebben de
boeren zich vereenigd, en besloten zeiven
de hand aan den ploeg te slaan, en is nit
de samenwerking van 't bestuur der
Noord-Nederiandsche en van de Zeeuw
sche firma de eerste Nederiandsche Coö
peratieve Kunstmestfabriek ontstaan. Bij
haar zijn aangesloten 9000 leden, saaan
met ongeveer 43000 aandeelen van f 100,
dat is 4.3 millioen. Onder de leden is
I1/2 millioen geplaatst in 6 procents obli
gaties a pari, dus de vereeniging heeft,
afgezien van 't Bankcrediet, de beschik
king over ongeveer 6 millioen gulden.
Van de aandee'len is 80 procent gestort,
dus 9 ton kan nog worden gevraagd, wat
echter wel niet noodig zal zijn. Een ac
countant heeft de bescheiden nagezien en
geconstateerd, dat de financieele positie
der vereeniging kerngezond is, en de Ban-
