No 1 Donderdag 13 October 1931 36e Jaargang Buitenland. FEU1LLETON. John Ward en zpe Vrouw. A Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN6E VORSTSTRAAT 70, (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg FIRMA F. P. UHUIJ L. BURG. Drukkers Oosterbaan L e Cointre, Goes. ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Prijs per 3 maanden fr. p. post f3. Losse nummersf006 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct Bij abonnement belangrijke korting. Bewijsnummers 5 cent. i «wil innuuimmii Lager onderwijsscholen- Tot goed verstand van 't doel van 'tuit twee artikelen bestaande ontwerp-De Vis ser tot tijdelijke stuiting van scholenbouw vestigen wij nog de aandacht op de me morie van toelichting bij genoemd ont werp. In die toelichting wordt gezegd, dat deze bepalingen beoogen de uitwassen, die zich hier en daar bij de uitvoering der L.O.- wet voordoen, te keer en. De bedoeling is dan ook slechts in die gevallen van' het recht dat hierbij aan de Kroon wordt verleend, gebruik te maken. Bovendien vertrouwt de Minister van Onderwijs enz. dat bij1 doorvoering dezer bepalingen de preventieve werking reeds aan de uitvoe ring der Lager-onderwijs-wet ten goede zal komen. Voor het zoo noodig verhinderen van den bouw van nieuwe scholen, zoowel voor het openbaar als voor het bijzonder lager onderwijs zal in de eerste plaats de uitvoering van gemeenteraadsbesluiten tot het stichten van schoollokalen, of tot het toestaan van de hiervoor noodige gel den moeten worden onderworpen aan de toestemming van het Centraal gezag. De gemeentebesturen behouden dus hunne bevoegdheid om te besluiten, of mede te werken tot den bouw van nieuwe scholen, maar het besluit zal eerst effect kunnen sorteereu, nadat de Kroon daartoe machtiging heeft verleend. Hierdoor wordt gelegenheid geopend, om althans gedurende een jaar, te rekenen van 1 October 1921 af, in elk geval afzonder lijk na te gaan en te beoordeelen, of do voorgenomen bouw inderdaad eiseh van noodzakelijkheid is. Ook de stichting van al te kleine U. L. 0.-schooltjes kan langs dezen weg worden voorkomen. Na afloop van dit jaar zal kunnen worden beoor deeld, of er termen bestaan voor een meer definitieve regeling. In artikel 1 van het wetsontwerp is als datum van aanvang de le October 1921 gesteld, ter voorkoming dat in afwachting van het tot stand komen van deze be palingen nog uitvoering wordt gegeven aan voorgenomen bouwplannen. Artikel II van het wetsontwerp strekt in de eerste plaats om aan de voorgestelde bepalingen voor zooveel mogelijk terug werkende kracht te geven ten aanzien van het bouwen van scholen, waartoe vóór het in werking treden dezer wet was besloten. Is de bouw reeds begonnen, dan zou stopzetten noodelooze geldverspilling zijn en zal het werk dus moeten door gaan. Maar schoolbouw, welke nog in voorbereiding is en waarvan de plannen nog niet tot een begin van uitvoering zijn gekomen, moet kunnen worden tegen gehouden. Indien die plannen berusten pp reeds vroeger genomen besluiten van het gemeentebestuur, wordt dus voor de uitvoering de Koninklijke machtiging ver- eischt. Voorts zal ook moeten worden voorko men, dat een schoolbestuur uitvoering gaat geven aan plannen tot schoolbouw, welke veiligheidshalve of om later meer de vrije hand te hebben, vóór 1 Januari 19*21 waren ingediend bij de toenmalige districtsschoolopzieners. De Overheid kan het uitvoeren van zulke plannen niet'direct verhinderen, om dat in deze gevallen liet bouwkapitaa! niet uit de publieke kassen komt. Evenwel zal de rentebetaling wel ten laste vtan de gemeente komen. Deze rentebetaling wordt berekend naar de geschatte waarde van het door het schoolbestuur met eigen mid- Naai* het Engelsch van MARGARETHA DELAND. 9) o- „Giff zegt immers, dat hij pa: over veertien dagen vertrekt?" zeide Louise, met ©enige verbazing. „Dat dacht ik ook", antwoordde Miss Deborah, het hoofd schuddende, zoodait hare grijze krulletjes vlaik boven hare ooren trilden; „dat dacht ik ook; maar gisterenavond zeide hij, dat hij dadelijk heenging. Ten minste", verbeterde zij zich- aelve, „Rnth en ik vinden 't het best voor hem, dat hij maar gaat. Ik heb allee voor hem in gereedheid gebracht, dus .zal hij ongetwijfeld morgen vertrek ken." Louise bewaarde het stilzwijgen. „Het geval is", ging Miss Deborah voort, terwijl zij hare stem liet dalen, „dat Gifford niet recht gelukkig schijnt to zijn. Dat kunt; gij, natu-urlijk, zoo niet merken, maar zoo iets ontsnapt mijn oogen niet. Hij is sedert eenigen tijd neerslach tig." delen gestichte schoolgebouw. Door het binden van de taxatie aan de voorafgaande Koninklijke machtiging kan althans de rentebetaling gedurende zekeren tijd wor den uitgesteld en aldus zij het ook indirect het buiten noodzaak bouwen van bijzondere scholen volgens reeds in 1920 ingediende plannen worden voorko men. Met het oog op den in art. 1' gestelden datum is bepaald, dat de wet zal in wer king treden op den dag van hare afkondi ging. Verdeel en heersch. Hot oude divide et impera (verdeel en heersch) wordt vooral in den laat- stm tijd heel vriendelijk toegepast door de redactie van Het Vader land. Wij zagen er weer een voorbeeld van in haar opstel naar aanleiding van De Vissers Noodwetje. En, gelijk wij1 giewoon zdj'n, krijgen de anti-revolutio nairen weer de plaats in den hoek, waar de slagen vallen. Lees het maar ,j (Vroeger) waren Christelijk'-His- toriscten en Anti-revolutionairen, in den volksmond vulgo leden va,n de Groiote Kerk en de Gereformeerde Kerk, uit financieel© overwegingen zloio verstandig om samen te wer ken als het de oprichting van eene school met den Bijbel gold. .Maar nu dat financiëele bezwaar zleer is verminderd, is het hek van den dam, en willen juist de Gerefor meerden liefst eigen scholen heb ben. Ze droegen den Christelijk'-His- torisclhen nooit bijzonder goed hart toe, en thans minder dan ooit, nu de Christelijk-Historische de -Visser iedereen verzoend he^ft met een „domino achter den ministerstafel" en nu de Christelijk-Historische de Geer -zal komen goed maken wal de Anti-revolutionaire de Vries heeft bedorven. Een ieder ziaJ echter toe moeten geven dat dit Ohristelijlk-His- tarisch-Anti-revolutionair duel niet op den rug van onze armle schat kist mag worden uitgevochten." Hier worden de Gereformeerde scholenbouwers weer eens voorgesteld als de scheurmakers,, de broederha ters en de verkwisters van 's lands gelden. Een beschuldiging, die wij gaarne weerleggen zouden, wanneer "wij de officiiëele statistiek omtrent in gediende en bereids goedgekeurde bouwplannen bezaten. Daarom zouden wij den Rechtschen Kamerleden wil len vragen in bet Voodoo pig Verslag overlegging van die statistiek te vra gen, opdat blijke of HetVaderland hier fantaseert of waarheid spreekt. Maar niet minder stuitend vinden wij het, dat hier de Gereformeerden weer wordengeplaatst tegenover, ja tegenover wie tegenover de Hervorm den? neen tegenover de Christelijk Historischen. Hierin is weer de onuitgesproken tendenz om onze partij te vereenzel vigen met de leden der Gereformeer de kerken, en de oprichters van Her vormde Scholen in te deelen bij de Christelijk' Historischen. Wanneer zal toch' aan die verwar ring stichtende nomenclatuur eens een einde komen? Pin aan die lasterpraat jes inzake de „Gereformeerden" en de Chr. Historischen? En aan dat „Ik heb het niet opgemerkt", zeide Louise. „0, neen, zeker niet", hernam Miss Deborah; „dat zou ook niet gepast heb ben, de reden In aanmerking genomen; maar mij verwondert het niet. Ik heb altijd gedacht, dat als zij' «ud genoeg waren, die lieve Giff en Helenal veel van elkaar ,zJouden houden; en das vind ik er .niets vreemds in, dat hij eenige te leurstelling heeft gevoeld sedert hij thuis is gekomen, hoewel ik hem had geschre ven, dat zij geëngageerd was. Naar mijn gevoelen was zij -er nog veel te jong voor." Zoo groot was Louise's verbazing, dat 'zij baar kwast „uit de hand liet vallen, en Miss Deborah zag haar, over haar bril heen, berispend aan. „O, ja, het lijdt geen twijfel of Gifford had er veel ge voel van", ging zij voort, „maar hij zal het wel te boven komen. Zoo iets duurt ■bij een man niet lang. Ge weet wel, ik zou er tegen niemand anders dan .tegen u over spreken; maar hij is voor u als een broedek." „Ja, juist als een broeder", zeide Loui se haastig; „en ik geloof, dat ik het wel geweten zou hebben als het zoo was." „Neen", zeide Miss Deborah, „dat ge loof ik niet. Ik heb het zelve gisteren avond eerst vermoed; maar 't is nu al over; zooals ik zeide, zoo iets duurt niet lang. droeve „Vaderlandsche" verdeelen en heerschen, waarbij zelfs de Christe lijk Historische bezuiniger de Geer tégenover den Antirevolutionairen ver kwister de Vries moet gesteld worden,? Of geschiedt dit laatste' somwijlen bereids, omdat Het Vaderland weet dat de uitwerping van minister de Vries de womdeplek is, die nog nabloedt in onze partij, de duistere zaak, waarover zij straks 't kabinet t'er verantwoording zal dienen te vra gen? Verblijdende groei. Men deelt ons mede, dat de Prot. Chr. Bond van spoor- en tramwegper soneel dezer dagen zijn 5000ste lid mocht inschrijven. Het is een goede gedachte om op dit verblijdende feit de aandacht der Christelijke pers te vestigen. Immers, wie maar even terugdenkt aan 1903 voelt aanstonds van hoe gToot belang het is, dat het Christelijk element onder ons spoor wegpersoneel in kracht toeneemt en dat de' Christelijke vakorganisatie, die principieel stelling neemt tegen het revolutionair drijven, zich in gfestadi- gen groei maig verheugen. Op 1 Maart 1906, dus 15 jaar ge leden, telde genoemde Bond nog slechts 300 leden, verdeeld over 10 plaatselijke afdeeliogen. Eenerzijds be spot en gehoond door de leiders der socialistische spoorwegVereeniging, die door haar revolutionair en arbeiders- vijandig optreden in April 1903 de eigen vakactie met lamheid had gesla gen, anderzijds de weinige medewer king die men ontving van de zijde der nog niet-vereenigde geestver want e Collega's, was de strijd voor deze toén nog zoo jonge beweging in alle opzichten buitengewoon moeilijk'. Tot het, jaar 1914 ging de lijn van het ledental dan dok, 'hoewel regel matig, toch Zeer langzaam' naar boven ein had men noig maar de duizend leden kunnen bereiken. De jaren van biltere oorlogsellende, met ai hun jambier en wee, waardoor als met één bliksemstraal de gan- sclhë wereld is veranderd geworden en die niet alleen de arbeiders in dat. groote spoor- en tramwegbedrijf, doch ook Regeering en Directie de teekenen der tijden leerden verstaan, zijn voor den verderen uitbouw van deze organisatie van zoo buitenge wone beteekenis geweest, dat op he den ruim de 5000 leden „vol" zijn, verdeeld over 126 plaatselijke afdée- lingen. Wij feliciiteeren den Bond en in het, bijzonder zijn ijverig Bestuur met dit succes, daarbij tevens de hoop uitspre kend, dat de al gem eene malaise in de vakbeweging deze organisatie niet schaden zal. Het ga nag steeds Excel sior! De toestand. De Opper-Silezische kwestie is het van daag en gisteren wel, die beslag legt op de aandacht van hen, die zich voor de bui- tenlandsche gebeurtenissen interesseeren. Onder telegrammen konden wij gisteren nog melden, hoe waarschijnlijk de op lossing zal zijn, die de Voikenbondsraad En zeer waarschijnlijk zal hij in Bock haven wel een lief meisje ontmoeten, dat hem gelukkig zal maken; het zioiu mij niet verwonderen als wij 'hoorden, dat hij dadelijk verliefd wai3 geworden te leurgestelde liefde springt soms zoo spoe dig over. Of zulk eene genegenheid juist duu rzaam 'is, weet ik niet," liet Miss Deborah er in alle oprechtheid op volgen; „en, och, hij 'heeft er zooveel gevoel van, dat zij getrouwd is!" Op dit oogenblik kwam Sa!ly, de dienst maagd, binnen, om de kom en den kwast te halen, en Louise zag rond of er nog iets te doen was. Zij verlangde maar, dat Miss Deborah's 'gesprek uit zou zijn, en was blijde toen Jeanne, de huishoudster, haar kwam vragen of zij nu niet het 'zilver, dat voor de feestelijkheid van de-n vorigen dag van mevrouw Dale geleend was, zou terugbrengen. „Mevrouw Dal© heeft ons een dozijn lepels geleend," legde de oude vrouw uit. '„Ik hob z;e allemaal zelve geteld. Ik wilde 'ze 'die Sally -niet toevertrouwen. Als er een .aan ontbrak of er iets aan bescha digd was, zou mevrouw Dale het dadelijk zien, laat staan als zij een van onze lepels had in plaats van de hare." Miss Deborah knikte. „Zeker, zou zij dat, Jeanne", zeide zij. „Ik ga nu naar huis, en Miss Louise zal met mij mee wandelen. Ja, mevrouw Dale zou het da- gevonden heeft. In Duitsche regeeriogs- kringen twijfelt men er dan ook niet meer aan, dat een groot gedeelte van het Opper- Silezische industriegebied, zelfs de kreit- sen Beuthen, Köningshütte en Kattowitz definitief voor Duitschland verloren zijin. OfficLeele berichten zijn weliswaar nog niet ingekomen, maar de vertrouwensman nen van de Duitsche regeering te GenèVe hebben in bun mededeelingen aan deze beslissing geen twijfel laten bestaan. Het blijkt, dat een omvallen van Engeland op het allerlaatste oogenblik deze voor Duitschland ongunstige beslissing heeft bewerkt. De volkenbond is dus niet te werk gegaan, zooals men aanvankelijk gedacht en verwacht had, hij heeft de Opper- Silezische kwestie niet van politiek en economisch standpunt tegelijk behandeld, maar veel meer van zuiver politiek ge zichtspunt uit getracht het betwiste gebied te deelen. Deze deeüng is voor Duitschland bui tengewoon ongunstig. Ze trekt een afschei- dingslijn door de districten Rosenburg en Lublinitz en geeft aan Polen o.a. ooit Beuthen, Köningshütte en Kattowitz, zon der er op te letten, dat deze en andere ste den beslist Duitseh gestemd hebben. Algemeen wordt erkend, dat de gansch onverwachte beslissing van den volken- bondsraad inzake Opper-Silezië den po- liüeken toestand in Duitschland hoogst critiek maakt. In politieke kringen wordt openlijk de meening verkondigd, dat het rijkskabinet .zeker zal aftreden, als de beslissing over Opper-Silezië uitvalt, zoo als thans gemeld is. En wat dan? De opwinding is inderdaad groot te Ber lijn en natuurlijk ook in Opper-Silezië zelf. Zoo heeft de Duitsche oommissie voor Opper-Silezië te Breslau den rijkskanselier volgend program gezonden „Met stijgende onrust lezen wij. hier de berichten uit Genève over een beslis sing, die niet anders beteekent dan de ineenstorting van het economisch leven in Opper-Silezië. Als de volkenbond het niet durft wagen, wiat recht is, recht te heeten, dan moeten wc liet zelf doen. Wij eischen ons recht. Wij eischen echter ook 1 van het rijk, dal het vechte voor ons recht, vechte .zonder acht te geven op het gevaar, dat daaruit voor sommigen onder ons kan 'ontstaan. Rijkskanselier sta pal. Wij willen ons recht." Dat is kloeke taal. Maar of er nog iets .zal te veranderen zijn aan het genomen besluit, mag betwijfeld. Immers Lloyd George (yi Briand hebben bij voorbaat be loofd, dat Frankrijk en Engeland zich aah de beslissing van den Volkenbond zullen onderwerpen. Het lijdende Duitschland. De Berlijnsche correspondent van het „Hbld." wijst weer eens op de ellende, die in Duitschland nog; altijd in de krin gen der „fatsoenlijke armen" geleden wordt, als geleerden, schrijvers, kleine beambten, ontslagen officieren, pensioen- „genietende" weduwen, „couponknippers", renteniers, enz. De nood van deze men- schen schreit ten homel. Dagelijks hoort men van de vreeselijkste dingen. Eu het meest noodlottige is, dat door de daling van den maxkenkoers de ellende voor deze groepen der bevolking eer erger dan minder wordt. Immers de duurte neemt weer' toe en wat kunnen deze menschen met hun enkele marken inko men daartegen doen? Enkele staaltjes worden genoemd. del ijk zien als er wat aan mankeerde, daar kun je op aan." Zij gingen samen heen, en Louise luis terde afgetrokken naar Miss Deborah's ge snap over het huwelijk, en het was eene soort van verlichting voor haar toen zij1 aan .de woning harer tante afscheid van haar nam. In ide atmosfeer van Dale House was iets drukkend deftigs, dat men gevoelde zoodra men het hek met zijne steenen stijlen en zijne grimmige sfinxen ter we derzijde door was. De zonneblinden waren altijd plechtig neergelaten, want mevrouw Dale hield niet van verschoten tapijten, en het dak van de veranda, dat op twee groote, witte pilaren steunde, beschaduw de de vensters der tweede verdieping. Geen wijngaardranken slingerden zich te gen de witte muren; er waren zelfs geen boomen, die de scherpe lijnen, waarmede het huis .zich afteekende, temperdengeen bloemen braken de eentonige afgemeten heid der plaats af, dan alleen eenige planten in ©en stijf aangelegd perk op het zorgvuldig onderhouden grasplein. Aan de oostelijke zijde van het huis, om de vensters van mijnheer Dale's sanc tum, mocht klimop groeien, en daar ston den eenige lorken- en beukenboomen en een haag Om de stallen te verbergen; maai' dat waren bijzondere inwilligingen voor mijnheer Dale. Zwaar.zieke oude daime, officierswedu we, die haar bed haast niet meer verla ten kan en slechts een paar mark per maand heeft voor haar levensonderhoud, is izelfs voor de kleinste ondersteuning dankbaar. Dame, wier man den gebeden oorlog als 'officier meegemaakt, heeft' en die thans krankzinnig is geworden, geniet geen Pfennig pensioen, moet met haar handen in haar levensonderhoud voorzien en ver zoekt, haar naaiwerk op te dragen. Is ook voor levensmiddelen .zeer dankbaar. Officiersweduwe met jongen van 8 jaar, zwaar ,ziek. Geen Pfennig: bezit om in* een sanatorium te kunnen gaan. Officierswedtave. Man in den oorlog gesneuveld. Twee kleine, zwaar onder voede kinderen. Smeekt om eten voor deze kleinen. Oude dame, officiersvrouw uit een der oudste officiersfamilies. Heeft slechts 90 Mk. per maand inkomen. Vraagt be stellingen kousenstoppen, enz. Officiersvrouw. Kind van 1 jaar. Man door oorlog .zwaar ziek. Smeekt om kin- derkleertjes. Het moge genoeg zijn. Dagelijks komen honderden nieuwe gevallen. Er is veel zirlfce stille ellende in Duitschland. De hongersnood. j Naar uit Riga aan „Politiken" wordt gemeld, eischt de hongersnood in Rusland steeds meer offers vooral onder de kin deren in het Samaragebied. In massa's zouden de ouders hun kinderen verlaten. Sommigen .zouden ,ze zelfs dooden, om de noodige levensmiddelen voor zichzelf te bewaren. Volgens de laatste berichten der sovjet- regieering inzake het overbrengen van kin deren uit het hong,ersnoodgebied naar Pe tersburg, is deze poging, teneinde verbe tering in den toestand te brengen, volko-' men mislukt. In een trein, die 700 kinderen vervoer de, bevonden er zich bij aankomst te 'Petersburg nog slechts 300.200 kinderen waren onderweg! gestorven en '200 moesten wegens ernstige ziekten op de reis achtergelaten worden. Korte berichten. Te Krefeld zij'ix 31 officieren van het voormalige Duitsche leger door de Belgische bezetting gevangen ge nomen. Huiszoekingen leidden tot net vinden van documenten van groot be lang omtrent een revanche-organisatie in Rijnland, en van wapens en mu nitie. De „Chicago Tribune" méldt, dat koning Alexander van Servië be sloten heeft, afstand te doen van den troon ten gunste van zijn oudsten broetr, prins George. Van andere zijde W'ordt dit bericht weer tegengespro-. kén. In Rusland zia.1 een arbeidsbe lasting woTden ingevoerd ter vervan ging van den arbeidsplicht. Men zal clan zijn arbeidsplicht kunnen afkoo- p'ein tegen een zeker bedrag. Het nieuwste op bolsjewistisch gebied! Een verschrikkelijke ontploffing heeft Zondag in het artilleriepark te Victoria (Spanje) plaats gehad. Een regen van mitraille viel over een groot deel der stad neer. Er zijn tot dus verre drie dooden en acht zwaarge wonden, van wie er twee door de gelieesheeren oipgegeven zijn. „Ik houd niet van die slordige tuinen", zeide mevrouw Dale, „waar bloemen en struiken, en onkruid ook zoo .maair alles door elkaar groeien. Ik heb nooit kun nen begrijpen hoe dié meisjes van Wood- house" (die meisjes waren Miss Ruth en Miss .Deborah) „het daar in zioo'n rom mel kunnen uithouden. Maar als eene vrouw niet trouwt, wordt zij nooit eene goede huishoudster." Louise vond hare tainte in de huis kamer, bezig met Pati ence té spelen. Zij zat in een armstoel met rechten rug want mevrouw Dale vond een schom melstoel eene lakenswaardige zwakheid - voor een© tafel meit gedraaiden poot, een rand vain kersenhout mieit parelmoer en ivoor ingelegd en het blad met groen baai hekleed. Er lagen dertien pakjes kaarten .op. met wiskunstige regelmatig heid op een halven duim aifstands van elkander. „Zoo,. b©n je daar, Louise", zeide zij, toen hare nicht binnenkwam. „O, je brengt me de lepels terug!" Maar zij viel zich- zelve in de rede, trok hare wenkbrauwen samen, en sta.k hare onderlip vooruit, om langzaam eene kaart op te lichten en te beslissen of zij die zou wegnemen:. (Wordt vervolgd.'

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1921 | | pagina 1