«98 fiinsdag «O September 19«l 35e Jaargang Buitenland. Binnenland. DE TROONREDE. Uitgave van 4a Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Gees. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 70, (-Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: 0IRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers {josterbaan &Le Cointre, Goes. ZIJ die zich met 1 October a.s. op ons blad abonneeren, ontvangen het tot aan genoemden datum GRATIS. Bezoek van H. M. ide Koningin. Hare Majesteit de Koningin heeft mij' opgedragen, aan de Zeeuwsche bevolking niededeeling te doen van Hare gevoelens vgn oprechten en diepgevoelden dank voor en van groote ingenomenheid met de aller hartelijkste ontvangst, welke aan Hoogst, dezelve en aan het Koninklijk gezin op 15 .en 16 September j.ü. in Zeeland is be reid. De talrijke bewijzen van aanhankelijk heid en liefde, welke ailerwege op zoo spontane en ondubbelzinnige wijze tot uiting .kwamen, zoomede de algemeene Ivuldê en geestdrift der bevolking hebben Hare Majesteit ten diepste geroerd en ge troffen. Middelburg, 19 Sept. 1921. De Commissaris der Koningin in Zeeland, QUARLES VAN UFFORD. Mij wederom in uw midden bevinden de, Leden der Staten-Generaalmag ik niet verhelen dat zelfs thans, nu de we reldoorlog welhaast drie jaren tot het ver leden behoort, zijne gevolgen zich nog in hevige mate doen gevoelen. Schoon God ons voor zware rampen spaarde, lijdt ook 'het vaderland onder de algemeene ontwrichting der economische verhoudin gen. Met noesten ijver aan het herstel van de welvaart te arbeiden, angstvallig de spaarzaamheid te betrachten is ons aller plicht. Zorgwekkend is de toestand der schat kist. De sterke groei der uitgaven in de laatst verloopen jaren heeft iden verrassen den aanwas der middelen nog ver over troffen terwijl de laatste thans tot staan gekomen is en teruggang reeds plaats vindt. Aan belangrijke opvoering van de «reeds-zwaar drukkende heffingen valt, we gens de daaruit dreigende schade voor bet algemeen belang wel. nauwelijks te denken. Het publieke leven op meer be scheiden voet dan tot dusver in te rich ten ,zal noodzakelijk blijken. Ook in de överzeesche deelen van den staat is een zuinig beheer geboden. Vooral de scherpe daling der prijzen van de producten van land- en mijnbouw baart zoowel in Oost-Indië als in Suri name ernstige zorgen. De internationale toestand blijft ernstige aandacht vorderen. Intusschen geeft mij de ontwikkeling van de betrekkingen die met vreemde mogendheden worden onder houden in velerlei opzicht reden tot vol doening. Met waardeering en ingenomenheid maak Uk gewag van 't door de in 'den Volkenbond, vereenigde mogendheden genomen besluit tot vestiging van het permanent hof van internationale justitie te 's Gravenhage. De afdoening van de in het afgesloten tijdvak voorbereide wettelijke maatregelen, allereerst de herziening van de Grondwet, zal uwe volle toewijding vorderen. Met pariieele herzieningen van verschillende onzer wetboeken zal worden voortgegaan. Een wetsontwerp tot regeling van het le- vensverzekeringbedrijf zal u zeer spoe dig bereiken. Ter versterking van de zeemacht, vooral Jnet het oog op de verdediging van Neder- landsch Indië, zal een voorstel worden ingediend. In voorbereiding is een wetsontwerp dat beoogt, de mogelijkheid te openen om •vrijstelling van militairen dienst te ver- leenen aan hen die daartegen ernstige gewetensbezwaren koesteren. Voorstellen tot wettelijke regeling van de ruilverkaveling en tot herziening van de bepalingen betreffende de pachtover eenkomst zullen worden ingediend. Ontwerpen tot wijziging en aanvulling van de Arbeidswet, de Invaliditeitswet en de Ouderdomswet zullen u weldra berei ken. c In afwachting van de totstandkoming der voorgestelde wijzigingen van de Grondwet wordt eene daarbij aansluitende herziening van het regeeringsreglement voor Nederland sch-Indië voorbereid. Moge op uwen arbeid Gods beste ze gen rusten. He verklaar de gewone zitting der Sta ten-Generaal geopend. Zelden werd een Troonrede in zoo som beren toon ingezet als deze. Nog nimmer Werden de juich- en jubeltonen door zoo fcfiler-ei klaagtoon overstemd. Zoo ooit, flan voegt bij een zoodanige Koninklijke boodschap de stilte van het zwijgend ap plaus, Maar één ding bemoedigt: de waarheid is er in. Er spreekt een toon van medegevoel. Er wordt geen enkele Poging igedaan om de donkerheid der naaste toekomst te bemantelen. Aan het De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonneaentsprfi: Pr|s per 3 maanden fr. p, poet f3.— Losse nummersfO.Ot Prijs der A d v e r t e n t i 8 n 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cS. Bjj abonnement belangrijke korting. Bewijsnummers 5 cent MMIUtipMraMI KMfp rvrWTOVrfV*»»»? nr. «TlTïïVW V A I Nederlandsche volk wordt niets beloofd, wat toewijding en werkkracht van de Ko ningin en Hare Dienaren het niet schenken kunnen. Er zal bezuinigd, er zal gespaard, er zal gewerkt, moeten worden. „Het publieke leven" wil er mee 'beginnen. Laat het persoonlijke en huiselijke leven volgen. Dit is de .gedachte die in de eerste paragraaf van het Koninklijk woord schuil gaat. „Let op de teekenen der tijden". Deze les is als de zilveren draad, die door deze Troonrede heen loopt. De Troonrede is tevens een zwijgende herinnering, ook voor de Volksvertegen woordiging, dat de tijd voorts kort is. Veel is in den loop van de zittingsperiode tot stand gekomen, wat niet meer behoeft te wordefï genoemd. Wat er nog komt, zijn restjes; meer dan genoeg nog, om er dit laatste zittingsjaar nuttig mee werkzaam te zijn. Justitie en Arbeid hopen nog iets tot stand to 'brengen; en voor 'toverige zal de Grondwetsherziening, die overigens slechts weinigen interesseert, de aandacht der natie vragen. De bede der Regeering om „Gods besten zegen" worde door elk, die bidden geleerd heeft, van harte gesteund! De verliezen in den oorlog. Heit Militair Wocihenblatl geeft de volgende tabel van (het toilaal der Duit se!»© verliezen in den wereldoorlog: Officieren, vaandrigs en aspirant- vaandrigs gewond 9G207, ge.sneu veld 53.323, totaal 149.530. Officieren en asp.officieren van gte- ziondfaeid: gewond 2.200, gesneuveld 1.675, totaal 3.875. Paardenartsengewond 1.58, gesneu veld 183, totaal 341. Onderofficieren en m'ansehappe'n gewond 4.148.075, gesn. 1.751.809, totaal 5.899.884. Ambtenaarsgewond 503, gesneu veld 1.555, totaal 2.058. Tie santen: gewond 4.247.1.43, ge sneuveld 1.808.545, betgeen een tót- taal geeft van 6.055.688 man. De opstand in Engelsch-lndië. Officiéél© berichten uit Madras zeg gen, dat de opstandige Moiplahs alle regeerings'geb'ouwen in Milanbur in brand hebben gestoken en de brugL gen tusschen Milanbur en Mamibad vernielden. Er zlijn twee troepen uitgiez'onden, om hen te achter volgen. De Engelsc'hen ondervinden echter groote moeilijkheden mtet het transport. Een half dozijn agitators zijn gearresteerd. Het nieuws van deze arrestatie heelt in enkele plaatsen op gewondenheid veriOiörziaalk't. Demon straties jzijlrx echter nog' niet voorge komen. De toestand te Malabar is ernstig. De geest van verzet is nolg' ongebro ken, behalve in de streken, waar zich troepen bevinden. Oostenrijk en Hongarije. De verhouding tusschen dezie bei den. is nolg steeds uiterst gespannen. Het igaat nog steeds oim het, betwiste West-Hongarije, dat Hongarije, on danks do dreigementen der Entente niet wil afstaan, gelijk toch in het vredesverdrag van Trianon is bepaald. Volgens een Oostenrijksch bericht zijn de Hongaarsqbe bèndon in het district Kirchschlag talrijker gewor den en hebben een aanval gedaan oip Gikkiersdorf, bezuiden Fürstenfeld. De O'Oistenrijksche gendarmerie jheeft zich, miet 'medeneming van haar ge wonden, teruggetrokken. Volgens te Weenen ontvangen be richten neemt, de beweging der ben den in Hongarije toe. De Hongaren ■hebben zware artillerie aangevoerd. Men zegt verder, dat in Hongarije een regeering Friedrich op handen ziijn zlofu DieJzfe zon iin blaar banier voe ren.: integriteit van Hongarije en her stel van Karei van Habsburg op den Koningstroon. Hoe de Vlamingen nog steeds 'behandeld worden. j Dezer dagen. had op de nog verwoeste vlakte bij Steenstra te de tweede jaarlijk- sche Vlaamfechle tedaVaart ifer herdenking van den dood der 32.000 Vlaamsche ge sneuvelden en va.n twiee Vlaamsche solda ten', de gebroeders Van R;aemdonck in helt bijzonder, plaats. Bij heit graf van deze laatsten, op enkele passen Van de Belgi sche loopgraven en van de Ieperlee, werd een door duizenden Vlamingen, maar door geen enkel officieel persoon, ge©n enkel officier of .gedelegeerde der negeering bij gewoonde mis in open lucht gecelebreerd.. Na de godsdienstige plechtigheid had een bloemen- en vlaggcnhulde plaats. Aan den bij het VlaamSche volk zeer geliefden pater Callewaert, die eert spreekbeurt had toe gezegd, was door de hcogc geestelijkheid verbod opgelegd do vergadering bij te wonen. Uit dei redevoering door professor D&els, zelf een oud-strijder, uitgesproken, vermelden wij nog het volgende: „Midden in het Vlaamsche bloedoffer, in een al te vluchtig oogenlblik van helder inzicht of van gewetensangst, heeft de regeering de plechtige belofte van volledige gelijkheid in rechte en in feite afgelegd ©n oinderfec- kend. Vijf jaar later, drie jaar' na den wapenstilstand, wordt Vlaanderen gedwon gen van regeerders te eischem den trouw aan het gegeVcn woord, den eerbied aan gesneuvelden, die den dood tegemoet stormden met het aan hun voorgespiegeld beeld van ©en herlevend Vlaanderen -voor den geest. Weef hetj. machthebbers zonder trouwe, geheel hielt' Vlaamsche volk voelt de plicht te wreken de heiligschennis, die gij pleegt tegenover onze gesneuvelde jongens. Machthebbers zonder trouwe, wij Iklagien u aan Voor de opperste; de eeuwige gerechtigheid." N. Bi. C. Vrees voor onlusten. Volgens berichten uit Breslau h&erscht 'in jde Poolsohe hoofdstad de grootste' op winding. Men. vreest onlusten van rechts zoowel als Vani links. Talrijke voorzorgs maatregelen zijn getroffen De garnizoenen staan 'klaar oimi in te grijpen. De slpatsge- tbioiulweu worden door politie1 bewaakt. Sterke militaire patrouilles docfkrui-m de straten en doen overal huiszoekingen. Ook ziot men voortdurend autols met machine geweren door Warschau rijden. Du landdag 'staat odder bescherming van mitrailleurs. Ierland. Mien is met de onderhandelingen tus schen Lloyd George en De Valera nog steeds op het doode punt. De laatste blijft bij zijn eisch, dat de Iersche afge vaardigden erkend zullen worden als ver tegenwoordigers van een souvereinen en onafhankelij'ken staat. En de eerste wei gert de Valera als zoodanig te erkennen. Gij hebt zoo zegt Lloyd George zulk een voorwaarde niet van je voren gesteld, toen gij mij in Juli kwaamt be zoeken. Ik noodigde u toen uit volgens de woorden van mijn brief „als de ge kozen leider van de groote meerderheid van Zuid-(Ierland" en .gij 'hebt die uifc- noodiging' aangenomen. De status, dien gij' van te voren voor uwe afgevaardigden op- eischt, is feitelijk een verloochening van dien grondslag. Ik ben bereid uwe dele gatie te ontmoeten gelijk ik u in Juli ontmoette, namelijk in de hoedanigheid van jgekozen woordvoerders van uw volk, o'm te beraadslagen over de ver- eeniging (association) van Ierland met het 'Britsche gemeenebest. Zoo blijft men praten, echter zonder ook maar iets op te schieten. Korte berichten. Naar uit Philadelphia wordt gemeld, 'rijn door een ontploffing in ©en petroieum- raffinaiderij van de Atlantic Refining Com pany tien arbeiders gedood en 28 gewond. Verscheidenen van de slachtoffers bevpn- rich op ©en bovenverdieping van het ger 'bouw en deden vandaaruiit een sprong van 75 Voet, teneindei aan de vlammen tja ont snappen. Velen van' hem werden onmiddel lijk gedood, terwijl anderen, die in groote plassen brandend© petroleum terechti_ kwa men, Ziilk!e ernstig® brandwonden opliepen, dat de dood' spoedig intrad. Een Weensclh blad meldt, dat sedert e enige dagen te Praag een prentbriefkaart verkocht wordt met'het beeld van president Masarijk er pp met het onderschrift„Wie zal de tweede president van Tsjechië zijn?" Wanneer men de kaart tegen 't licht houdt, ziet men. het beeld van ex- keizer Karei. De politie zoekt ijverig naar den vervaardiger dezer kaarten. Te Belfast zijh in hel einde van de afgeloopen wéék opnieuw relletjes geweest. Zondagmiddag werden de vechtpartijen ernstiger door het ge bruik van revolvers en bommen. Twee meisjes ziij'n omgekomen en een man werd gewónd. De Duitsche regeering heeft de uitgeloofde belooning voor de gevan genneming der moordenaars van Erz|' berger van 100.000 op 200.000 Mk. gebracht. Te Dresden hebben de werk gevers in de metaalnijverheid wegens de voortdurende geschillen met hun personeel, besloten tot ben algemeen© uitsluiting, di© ruim 40.000 werklie den zal omvatten. Een groote kist met het op schrift: aardewerk, is aan het station te Dublin aangehouden. Zij bevatte revolvers. In het Fransche- departement van de Colrrèzie hebben hevige overstroo- mingien plaats gehad. Eeni Fransoh vliegtuig], bestuurd door Boucher, mlet een passagier aan boord, is op ©en vlucht naar Lau sanne in de huurt van Mézières neer gestort. De bestuurder en de passagier zijn gedood. Voor de Duitsche Staatsspoor wegen zlijn tien derde-klasse-slaapwa- geins in 'aanbouw. Men hoopt ze jn October in .gebruik ,te kunnen nemen. In elke wagen worden 33 bedden aan. gebracht Een deel daarvan ligt. dwars, niet andere deel in de lengte der wa gens. Voorloopigi zullen de wagens loo- pen. tusschen Berlijn en Keulen; Mün- chen en Königsberig. Uit Luedenscheid wordt gemeld, dat tijdens een vergadering! van dei Duitsche volkspartij, op Zaterdag avond) door een venster een revolver schot op de sprekerstribune gelost, is. Stresemann had juist de tribune ver laten en was opgevolgd door Hugo. Er is niemand gewond. Bijl een feest op de Tlbelresia- weide te Munchen, is gisteren een ommegang van een toren, waar zich tal va» mensdhen op bevonden, in gezakt. Dertig personen zijn gewond, verscheidene zeer ernstig. Doordat, ©en hoefsmid te Hamle- linc'ourt een gevonden metalen buis in het vuur leglde, had er een hevige ontploffing plaats. De geheele smh derij werd vernield. De hoefsmid en diens vader, vrouw en z'oon werden gedood. Reuter verneemt, dat het, on danks zlijn levendig verlangen om'naai' Washington te glaan, niet waarschijn lijk is, dat Lloyd George in staat zal zijn de ontwapeningsconferentie bij te wonen. Op 't oogenblik schijnt het al thans waarschijnlijk, dat tal van drin gende binneniandsche aangelegenhe den hem zullen beletten het land te verlaten. In den Raad v. Brugge werd een tnofie aangenomen, waarin de wenscih wordt uitgesproken, dat de regeering de kosten van onderhoud van Zee- bruglge voor hare rekening zal ne men, dat. te Zeebru'gg© ©en visscihers- haven zal gesticht worden en de Bel gische loodsen van Vlisaingen naar Zeebruglge zullen verplaatst worden. Volgens zeggen van bevoegde zijde zou de raad van 'den volken bond in staat zlijn, in de eerste helft van October een beslissing te nemen inzake de verdeeling van Oppe'r-Si- lezië. Een ontzettend spoorwegongeluk had Zondagnacht tie Drontheiml plaats, waar twee sneltreinen op elkander zijn gieloiopen. Zes personen werden gedood en elf 'gewond. Onder de slachtoffers bevindt zich de directeur van. den Noiorschen telegraafdienst. Het gevaar voor een m'ijïiwer- keïsstakinig in het Noorden van i rank- rijfc is bezworen. De Brusselsche correspondent van de „Tëmps" bevestigt, dat er een overeenkomst is gesloten tusschen Bel gië, Frankrijk en Engeland met be trekking tot het besluit om' de op heffing' der eciOinoimische sancties voor- lo.opig uit .te stellen. Publiek debat. Allengs zet men zich schrap oim' voor de komende Kamerverkiezing de dingen in gereedheid te hebben, merkt „Die Roitt. op. De Zeeuwsche vrijizinnig-demoora- ten treffen reeds ingrijpende maatre gelen. Merkwaardig, is daarbij de 'ge ringschatting, die ter vergadering! bleek, van het zoogenaamde publieke debat. De voorzitter sprak' het open lijk uit dat. dit zoogenaamd „publiek debat" de propaganda veel kwaad doet en haaT dikwijls omlaag haalt. Hij noemde het een lokmiddel voor ben, die hopen op een hevigen woor denstrijd, welke, hoe heftiger des te mooier wordt gevonden, doch die daar door des te minder opvoedend werkt. Deze vrijzinnig-democraat deed dan ook een 'voorslag, dat alle partijen een overeenkomst zouden sluiten, om tijdens de verkiezingen van 1922 hot debat af te schaffen. Merkwaardig is deze veroordealing van het debat. Diaar is een tijd ge weest, dat het toit het politiek fatsoen behoorde, flink te laten debattóeren en alleen bloohartige reactionairen konden twijfel koesteren aangaand© de waardij van dit oratorisch steek spel. Allengs echter is er kentering- iin de meemng gekomen e'n men heeft leeren inzien, dat dez'e politieke ha nengevechten, die wel warm© hoof den m'aar koude harten gaven, demo- raliseerend op spreker en publiek' werkten. Geen traan zouden wij laten, in dien, vooral in den verkiezingstijd, dat instituut in de antiquiteitenkast' werd bijgezet. Al gaat. het wellicht wat ver hier een bindende afspraak tte' treffen tusschen de politieke partijen, dat op zeer sterke inperking van het 'debat moet worden aangedrongen, lijkt ons gewis, en oOk onze antirevolutonaiire kiesvereenigingen zullen zich 'daarnaar hebben te richten. De mijnwerkersstaking g i n d i g d. De staking aan de Domaniale Mij nen is afgeloopen. Gistermorgen ziijh de mijnwerkers weer regelmatig in dienst gekomen. Bijzondere voorval len hebben zich niét voorgedaan. Prof. Ri el land. Gister herdacht de ho;ogleeraaa." rijn 25-jarig jubiié als zioodanig. Hij aanvaardde rijn ambt als hoogleeraar in die wijteed- geer te aan dei Leidsche school m ptaa'fe van wijlen proftasor Land op 19 Seiptemlbier 1896. Het Vaderland deelt ©en ein: ander mtee uit hleitj leven van den hoog>- leeraax, "waaruit blijkt, diajti hij' inideiPdaadi den naam vierdieiilt van eien buitengewo- neti geest. Men! 'zlagt wel ©eins twaalf am bachten, dertien ongelukken., maar' dat is niet opgegaan in rijln geval. Geboren 9 Juni 1854, zoon vani een vroeg geistorviemi rijksveldwachter, opgevoed in den galan teriewinkel van zijn grootvader, horlo-gef- maker, klerk, kweickeling, kanonnier, rni- wagenistraf, gevangene, hulponderwijzer, leeraar aan 't gymmaftium Willem III te Batavia; hooigleeraiar in. de faculteit dea* lettieren en wijsbegeerte te .Leiden. En. alles Izicbzielf aangeleerd: oude en moderne talen, middelbaar Engelsch, Goithisoh, An gelsaksisch, Oud-Duitsohi, Latijn e,n^ Sans kriet. Een autodidact (een die zichzelf geleerd hoeft) onn respect! Voor fe. hebben'. W ©erma|C|htsc.oiU,gr es. Op 23 ©n 24 dezer zal te Arnhem ouder voorzitterschap van prof. dr II. T. Collenbrander !h:et. derde Nationaal Congres voor de 'Weerkracht van het Nederlandsche Volk' gehouden worden. Die voorzitter zal een. rede houden over „de waarde van het. nationali teitsgevoel voor het Nederlandschie Voil'kF'. Verder zlal o.a. gerefereerd wor den over: „de Weerbaarheidsgedachil© in de oipvoeding der mannelijke en vrouwelijke jeugd", „het besluit, van het Paaschobingres der S. D'. A. P. inza'ke ontwapening". (Contrabet lid der Tweede Kamer, d|hr. v. d. Voort v. Zijip. Voor het pro zlijn diverse S. D. A. P.'ers uitgenooidigd, die allen weigerden), „voü'k'smeening ©n malitai- riismle", „defensie 'en politilék1", „dienst- wieigleri'ng" (prpi ds Schermerhorn, con tra dhr. P. v. Bees, burgemeester van Poortvliet). Zuiderfeleeraad. Bij Kon. Biesluit is, op> h'uni daartoe ge<- daan verzoek, eervol ontslag verleend aan Jhr Mr Bi. G. de Jonge te 's-Gravonhage als lid en onde-rvoorri'litier en aan den heelr Th. M. ThL van Welderen, baron R|eng©rs te Oenkerk, en 'zijn benoemd tot' lid ©n ondervoorzitter JDir F. E. Podhuma, oiud- minister van landbouw, nijverheid en 'han del te 's-Gravenhage en toilj lid de hesren ÏB. W„ Okmia, lid Van Gedi. Statten ,van Fries- 'lantd te Leeuwarden ien W;. de Vluglt, burge meester van Amsterdam. De invoer van Nederlandsche aardappelen in België. De invoer van Nederlandsche aardap pels naar de haven Antwerpen wordt elke week gro'oter en gr outer. In de afgeloopen acht dagen arriveerden te Antwerpen niet minder dan twintig lichters met enkele duizenden tonnen) aardappelen. Een ge deelte van dezen aanvoer is voor Antwer pen bestemd, de rest wordt overgeladen in wagons en gaat naar het overige deel van België len Noord-Frankrijk. Msb. Een algemeen© mijnwerkers staking. 'De Algemeen© Nederlandscb© (socialis tische!) Mijnwerkersbond roept die overige mijnwerkersorganisaties op tot de alge meene staking op 1 October a.s. Zij doet dit per circulaire aan de overige mijnwer- kerskonden ©n zegt daarin, dat 'Zondag 18 September -door bet hoofdbestuur en den bondsraad is beraadslaagd over de dooi" de directies voorgenomen invoering van loons verlaging op 1 October.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1921 | | pagina 1