h; 27.
So 380
Dinsdag 30 Augustus 1921
35e «Jaargang
Middelburg
Insulaire Hypotheekbank te Zierikzee.
Boertje
6Ï Pandbrieven a 100y2%
Binnenland.
i aantal jaren met schil
resultaten de Kruiden I
bruiken tegen vele on-l
aden, zooals bijslecht# I
exing, gal, onzuirerl
me-stoornissen, rugpijn f
't water, niersteenen'
hiek jicht, gezwollen'
gen, bedwateren, vrou l
ten, duizeligheid, hoofd-1
iraandóening, zuur,s!e«h-|
n, hartkloppingen, huid-1
bronchitis, aamborsti»
leilijke ademhaling, be l
id op de borst, enz. -I
lef zal het nut er v»nl
in. Uitsluitend verkr. bij: f
1, Apotheker A. Drogist,
len. Brochure zendeni
s. Prijs per pak f 2,50. f
Dienstbode.
TIMMERLIEDEN
geen vrucht der reformatie.
PANDBRIEVEN in omloop op
una Remijnse.
]na Schipper g'.}
|s de Repe J'>
WEERBERICHT.
"i in den morgen
gedeeld door het
Ituut te De Rilt
Jtand 762.6 te Biar
Ie Hapiaranda
la vond van 30 Au»
I Westelijke tot Zuid'
■vankelijk opklarend
regen of onweer'
te koop.
urd met hoogste punk
stam en monster,
1REURE, Schengepolderj
leer Arendskerke.
TE KOOP:
fvaars, rekening 4 Sep]
'n 18 maander Merrie-I
)ij K. COPPOOLSE
11e, Overduin.
TE KOOP:
cpaard, een Kalfvaarr
Sept. en een Herder*-
j J. BOONE, Meesboaciu
ke.
TE KOOP:
Fvaars, op de rekening,]
LLJEU, „Zeewijk", Oost]
TE KOOP:
ie Trekhond met Tuig,|
INOOGE, Arnemuidscbel
3», Middelburg.
TE KOOP:
EN SODAZAKKEfff]
geschikt voor dweilen.
1ST, Groenmarkt, M'burg]
Nov. gevraagd
lette Dienstbode.
M. DEN HERDER,
4, Goes.
Met Octobe#
en Meid
bij C. MATTHIJSSE,
Middelburg.
;d tegen Oet. af Nov.
n Dagmeisje,
geen wasch, door Me'r;
ERT, „Weltevreden
■dijk.
Houten Sehoorste®jLl
vanaf f 4.50 bij 0
Zn. Middelburg.
huweljjk kan >n ',et|
te Vlisiingen
n Dienstbode
worden. Loon f j
ich te vervoegen ''11
oeder.
tober
Paardenknecht
J. KRIJGER, „Hui^
stkapelle
rouwfeesten en Visit®8'La
niets heerlijker dan P
leesch a f 1.40 per k' J'L,
HEN, Slager, Gravestr
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
RANGE VORSTSTRAAT 70,
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers
Oosterbaan &Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Prijs per 3 maanden fr. p. post f3.—
Losse nummersfOOÖ
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Bewijsnummers 5 cent.
De Nieuwe Zeeuwsche- Cou-
r a ii t heeft in hare artikelen van 9 en
10 Augustus betoogd, dat de vele Hervor
mers en „Protestantsche" vorsten de
Roomschen hebben vervolgd. Voorzoo-vei
de feiten voor ons vaststaan, hebben wij
de juistheid van haar betoog toegegeven.
Tegelijk beeft zij getracht de Katholieke
.feerb schoon te wasscheii van den blaam als:
gou zij geen schui l hebben aati vervolgin
gen, wijl zij „willekeur en wreede Vervol
ging van andersdenkenden altijd afgekeurd
en veroordeeld" heeft. Als voorbeeld
noemt het blad de Dragonnades eu den
Bartholomeusnacht.
En tegenover die sdioongewasschen
Kerk plaatst zij dan „de grondleggers en
voormannen der Reformatie zeiven, die
door de geloofsvervolgingen „bet officieel©
stempel der onverdraagzaamheid de 'Re
formatie als het ware in het vleesch heb
ben gebrand.''
Wanneer de redactie de jaargangen van
het R. K. hoofdblad De Tijd ppslaiail,
met name de nommers van Juli 191.0,
dap zal zij' zien, dat genoemd blad wel
degelijk toegeeft, rlat ook de Kerk' van
Rome kettervervolgingen op haar reke-
hing 'heeft. 1
Trouwens waartoe is ontkenning van
dit feit noodig? -
Wanneer wij de historische feiten
plaatsen in de 'lijst van hun tijd, dan wor
den ze begrijpelijk en vergefelijk.
De Kerk, die de ketters vervolgde, deed
zulks ongetwijfeld met de beste bedoelin
gen en niet enkel uit pure onverdraag
zaamheid. Zij handelde overeenkomstig de
Room sche beginselen, gelijk ten
overvloede door De Tij d desnoods - in
een polemiek met De N ede r 1 ander
volmondig is erkend geworden.
En nu heeft De Ne d er lande r in
bedoelde polemiek tot staving van haar
gevoelen, dat die beginselen door de R. K.
Kerk nóg worden beleden, zich- niek be
roepen op Protestantsche, maar op nieu
were Katholieke schrijvers als Lepicier,
Billot en de Luca, die in hun leerboeken
van kerkelijk recht, nog in onze dagen
verschenen, de vraag of de Kerk het recht
van kettervervolging bezit, in bevestigen
den zin beantwoorden. (1)
Het Chr.-Ilist. blad geeft in bedoeld
artikel toe dat de fouten der historie,
ook door ons in ons vorig artikel „Een
sprake der historie" gereleveerd, beide
voor Rome en voor de Reformatie gelden;
te weten: lo. steunen op den Staatsarm;
2o. verzwagering van wereldlijke overheid
en kerk; 3o. vervolging eri onderdrukking
van andersdenkenden.
Hoe was de toestand voor de 'Refor
matie, dus onder de vigeur van de ééne
Roomsche Kerk?
lo. Seunen op den Staatsarm.
De Nederla nd er schrijft
„Do toestanden vóór de Hervorming wa
ren gebouwd op de eenheid der kerk. We
reldlijke vorsten werkten, ter bereiking
hunner doeleinden, met de Kerk samen,
en anderzijds waren het de regeerders
der Kerk, die, vooral ten tijde van haai
grootste geestelijke verval, -op de uitbrei
ding hunner wereldlijke macht bedacht,
de hulp van de vorsten en grootien der
aarde niet versmaadden, noch opzagen
tegen middelen tot bevestiging huimei
heerschappij, die aan dienaren van eene
zich naar Christus noemende Kerk wel
allerminst oirbaar hadden moeten voor
komen."
2o. Verzwager ijng van were 1 d
lijke overheid en ke rk.
„De grens tusschen geestelijken en
wereldlijken invloed stond niet vast; de
Kerk, die de ketters veroordeelde, liet,
althans in theorie, hunne bestraffing aan
de wereldlijke overheid ovei', doch die
wereldlijke overheid was vaak m-el do
Kerk zoozeer verzwagerd, dat het onder
scheid tusschen het een en het ander niet
zelden geheel te1 loor ging."
3.i. Vervolging er n.derdruk-
kin g.
„Zoo kon het op het toppunt van de
pauselijke wereldlijke heerschappij ge
beuren, dat Engeland een pauselijk leen
werd '13de eeuw.) Waar bleef bij' zulke
toestanden, de bestraffing der ketters door
de overheid?" vraagt het blad terecht,.
Wel, mogen wij antwoorden, immers bij
de Kerk.
„Vermengden zich Staat en Kerk al nau
wer, gelijk vóór de Hervorming het geval
w*s, zoodat de Roomsch-Kathoitieke Kerk
vrijwel in alle landen tevens Staatskerk
}vaR, dan kou misschien wel het beginsel
bi theorie bewaard blijven, maar in de
practijk niet tot, uiting komen. Granveile's
Lvloed op de Inquiri ie in ons land, eu het
aandeel dat de kerkelijke overheid had in
de kettervervolgingen in alle landen der
hervormingde veroordeling van Johan
nes Huss bijv., geschiedde door een fcer-
'iDie N©derlander 30 Juli 1910.
kelijk concilie van Konsitanz, in 1412 bij
eengeroepen door den Keizer Sigusmund
doen ons zien dat de grenslijnen niet
scherp konden worden getrokken."
Natuurlijk zijn de omstandigheden nu
geheel anders. D e T ij d merkte destijds
op dat in onzen tijd deze „theoretische
quaestie" van kettervervolging door Rome
niet in praktijk zou kunnen gebracht
worden; maar da/t in ieder geval door
de RoomSche Kerk wordt vastgehouden
aan haar uitsluitend recht ter handhaving
van haar beginsel, wijl zij alleen „vol
strekte zekerheid omtrent de waarheid"
bezit en „mei onfeilbaar gezag als leera-
res der volken vei'mag op te treden".
Dat is onverdraagzaamheid, maar die
men niet aan de Roomsche kerk alleen
mag verwijten. Immers niet alleen de
Rioomscben, maar ook „Libertijnen en
Gereformeerden verlangden, zoolang zij de
macht in handen hadden een publieke
kerk". En zoo opgevat moet dan ook er
kend, aldus D' e Nederlander in
boven aangehaald artikel, dat; liet beginsel
zeer wel verdedigbaar was. „Wie in
vroeger dagen een van de kerk afwijkende
meening verdedigde, kon bezwaarlijk ver
langen dat tegenover do publieke kerk
zijn meening als de ware door de over
heid werd erkend."
„Die Hervorming verwiep het gezag del'
kerk als uitwendig gezag; zij tastte het
geloof, dat er buiten de kerk geen zalig
heid is ;en dus een Riageering, wil zij
Christelijk zijn, geen andere kerk dan de
R'.-K. kerk mag toelaten, in den wortel
aan. Maar van eene gewetensverkrachting,
die tracht de aan zekere gevoelens ver
knochte voordeden hooger te stellen dan
de Waarheid, zooals die zich aan den
mensch «elven Vertoont, is zelfs het Pro
testantisme nooit geheel afkeerig geweest
Allerichtingen zond-er onderscheid
hebben, ook na de Reformatie- het geweld
dadig of althans heit kunstmatig onder
drukken van valsche meeningen verde
digd i
Die vraag, of de door de Nieuwe Zeaqw-
sche- Courant gesignaleerde geloofsvervol
gingen vrucht waren van de beginselen
der Reformatlei, moet: dan -ook ontkennend
beantwoord worden. Diit geldt ook van
j de onderdrukking hier te lande gedurende
twee eeuwen van overheidswege op Rn-oim
schen gepleegd.
'tProtestantisme deed dit niet krach
tens, maar in strijd met zijn be
ginsel. Het heeft principieel ontkend, dat
er iets of iemand mocht staan tusschen
God en onze consciëntie. Zijn belijders er
kennen een roeping van Godswege, ook
in het voorstaan en propageeren der Waar
heid. Maar zij mogen die roeping niet
anders vervullen dan door te getui
gen. „Zij roe-pen niet voor hun optreden
de bescherming in van de- Overheden; ver-
toonen geen© opdracht van een geesfe'ijk-
heid; vormen geen machtige partij; stich
ten geen school
Die Protestanten gelooven, dat het wezen
der Kerk geen wereldlijke bemoeiing duldt,
en geheel te loor gaat, indien zij den
sterken arm der Overheid inroept om haar
geestelijk overwicht te- handhaven. Het
Roomsche beginsel, dat naar den aard is
van het wezen der Roomsche kerk, geldt
voor het Protestantisme naar den aaird
van zijn wezen n i e t, >emi is in de middel
eeuwen, niet genoegzaam begrepen door
Hervormers en landsheerten, en daardoor
in verdrukking gekomen.
Zoo ware-n toen de- tijdsomstandighe
den. N u echter zijn deze gewijzigd, waar
door dit Roomsche principe nog slechts
in theorie tot zijn recht kon komen.
„Dwang begeert bet Protestantisme niet,
het verwerpt dien Volkomen.
„D&t ook hier de theorie, het beginsel,
wel eens botst met de practijk, wie zal
het .ontkennen? Er zijn ooik Protestanten,
die, zoo zij al geen vervolging van over
heidswege w-enscheu, geneigd zijn zekere
functiën, of eerbetoon, alleen voor zichzelf
op te eiscben, miet uitsluiting van anders
denkenden. Wij zien dit merkwaardig ver
schijnsel vaak bij he-n, die zich nog wel
bij voorkeur liberalen noemen. In den
grond der zaak is zulk een neiging c 1 e -
ricaal.
„Clericaal nu is het Protestantisme niet.
Het Protestantsche beginsel is het begin
sel der vrijheid, 3e vrijheid die wij
genieten is (zij moge dan door de- Revo
lutie zeer bevorderd zijn) de consequente
ontwikkeling van de- beginselen der Her
vormers." 3)i
Onder de Hervormers verstaan wij niet
de> vrijdenkers.
Dit heeft blijkbaar D- e N Z e e u w -
sche- Courant niet begrepen door hate
aanhaling van Rousseaiu, den vrijdenker,
die de Protestantsche verdraagzaamheid
prijst in dezen zin, dat .zij verschillende*
geheel tegenstrijdige Keringen, toelaat;
2) T. a. p. bldz. 27.
s) De Nederlander voornoemd.
3t December 1905 f 313.550
31 December 19102 700.350
31 December 19154 828.200
1 Juli 19219 750 000
VERKRIJGBAAR!
rUITLOTfNG in 25 jaar a pari.
De Directie
Jf J. J. COCK. H. J. KORLVINKE.
De Pandbrieven zijn voor directe aflevering in voorraad bij het Bijkantoor der
Bank, Koepoortstraat 27 te Middelburg, beheerder de heer H. C. REIJERS.
maar met dergelijke „Protestanten" hebban
wij, Protestanten, geesteskinderen van
Luther en CalVijn, niets gemeen. Wij be
grijpen niet, dat Die N. Z. Crt dit niet wist.
Nog ©ens, „onder Hervormers verstaan
wij niet dei vrijdenkers, maar de geloovige
Christenlen, die evenals de eeirste Chris
tenen, hun vrtjhieid van geweten het aller
hoogste goed hiebben geacht, en die tegen
de Verdrukking dei- wctrteld in hebben ge-
handhaafd, ook tegen de- overheid, die
de consciëntie niet ontzag.
„Dje vrijheid geven zij alleen prijs tegen
over Christus, want Diez'e is de- Waarheid,
maai'nooit aan de macht van over
heid of geestelijkheid."
Op dit punt staat ons Protestantseh be
ginsel vierkant .tegenover het Rioomsch-
Katholi-eke. Veel, van wat in ons oog goed
is in de Roomsche Kerk, kunnen wij waar-
deeren, dit goede kan ons nader brengen
tot elkander; -erkennen kunnen wij dat
het. kwade, 'twe-lk wij in Kaar bestrijden,
in meerdere of mindere mate ook voorikomt
bij1 de anderen, maar de 'beginselen deir
Reformatie blijven ons dierbaar; wij stellen
z© hooger dan die van Rome; en laten
Zte, ook zelfs door onze coalitie-genooten,
niet aanranden.
De Toestand.
Veel buitenlandsich nieuws van belang
is er ditmaal niet. De Raad van den
Volkenbond is gisteren even bijteen ge
weest en heieft zich bereid verklaard de
Opper-Siilezisiche kwestie op te lossen. De
heeren zijn nu aan de stadie over dit
onderwerp bezig.
In de moordzaak-Erzberger is ook geien
nieuws te melden. De daders heeft men
nog steeds niet kunnen grijpen. Het gist
en 'kookt echter bedenkelijk in Duitschland,
vooral in Berlijn en naiaste omgeving,
waarvan de relletjes bij gelegenheid van
de .herdenking van den Tannenbe-r g - slag
(zie korte berichten) het bewijs zijn.
In West-Hongarije (het gebied, dat Hon
garije aan Oostenrijk moet afstaan) is het
eveneens rumoerig. Nu heit er voor Ilonga-
rijle -op aan komt, inderdaad dit gebied te
ontruimen, blijkt de vechtlust tusschen
Oosfenrijksche gendarmen en Hongaarsche
soldaten grooter te zijn dan wel gie-
wenscht was.
Van vechtlust gesproken, daaraan
schijnt, het ook onder Grieken en Turken
niet te ontbreken. Toch hebben blijkbaar
de eersten een echec te boeken, want
zoo.wordt gemeld de Grieken moe
ten voor de Turken terug trekken. In
Conslahtinopel zou men reeds feest vieren.
Ér schijnt zelfs een, deel van het Grieksche
leger van de hoofdmacht afgesneden te
zijn. i.
Ten slotte nog één tijding, die van be
reikte overeenstemming spreekt. De Fran-
sche minister Loucheur en de Duitsche mi
nister Rathen.au zijn tot een overeen
komst gekomen inzake de wederopbouw
van bet geteisterde Fran sche- gebied. Ook
de kwestie der betaling van de door
Duitschland in annuïteiten te leveren goe
deren in natura is geregeld.
Korte Berichten.
Te Bristol is men begonnen met
den bouw van een reusachtig! vliegtuig,
öp last van de Engelsche regeering. Deze
machine krijgt een machinekamer als van
een schip. De lucMschroeven worden be
vestigd aan de vleugels. Het vliegtuig-
moet geschikt ,z,ijn voor troepenvervoer.
De paters van een klooster te Brus
sel-vertoonden Maandag j.l. teekenen van
vergiftiging. Al de kloosterlingen, broe
ders en dienstboden, één enkele uitgezon
derd, zijn bedlegerig. Zaterdag is een broe
der overleden; een der paters is ster
vende. De andere leden der gemeenschap
izijn aan de betere hand. Dé oorzaak der
vergiftiging' wordt geweten aan bedorven
vleesch, dat voor versch verkocht werd.
Vrijdag ,zijn uit Frankrijk in België
binnengekomen 8 aken, welke de lijken
bevatten van de 1988 Ameri.kiajansohe sol
daten, die gevallen, zijn voor Verdun.
Als gevolg van een protestbrief van
Rosa van G'uchtenaere heeft, minister
Vandervelde 'aan den directeur der gevan
genis te Gent medegedeeld, dat de Vlaani-
sehe activiste 1 December aanstaande in-
plaats van 28 Januari 1922 in vrijheid
■zal worden gesteld.
De „Zion", het eerste schip van
de koopvaardijvloot der Zionisten, zou
Vrijdag de haven van Marseille verlaten,
maar op het laatste o ogen blik heeft de
MarSei liaan Sirih e politie heUsc'hip aan den
ketting gelegd omdat de firma van welke
bet schip gekocht was een klacht bad
ingediend, daar zij haar geld nog' niet
ontvangen had. Toen de kapitein van het
schip blijk gaf' van plan te zijn toch te
vertrekken, heeft de politie de machine
onklaar gemaakt, zoodat het schip niet
varen kon. De passagiers werden ont
scheept.
De opstandsbeweging in Britsch-
In-dië, in fle provincie Malabar breidde
.zich nog uit. Er zijn echter aanzienlijke
troepen-contingenten derwaarts gezonden.
De revolutionaire beweging ..in Peril
schijnt veld te winnen. Het heet, dat te
Iquitos een voorloopige revolutionaire re-
ge-ei'ing de macht in handen heeft.
Nabij het dorp Bonnieux (Frankrijk)
zijn Vrijdagavond laat ©enige rotsen van
een helling naar beneden gestort., in haar
val drie huizen vernielend. Twee personen
w-erden -gedood, terwijl in een ,stai zes
paarden onder de püinen begraven wer
den.
Te Moiglano, nabij Rome, heeft een
ernstig spoorwegongeluk plaats gehad. Tot
nu 'toe werden reeds 30 dooden onder
de verbrijzelde wagons vandaan gehaald.
Men denkt, dat er meer dan 100 gewonden
zijn, waarvan velen ernstig zijn gekwetst.
De botsing had plaats tusschen een goe
derentrein en een reizigerstrein, met be
stemming voor de badplaats Ladispoli.
Vernomen wordt, dat het Sinn Fein-
Kabinet Lloyd George's uitn-oodiging heeft
aangenomen tot liet voortzetten der onder
handelingen, die te Londen .zullen plaats
hebben.
De Deensche gezant te Londen is
aan de gevolgen van een' wespensteek
in zijn nek, die bloedvergiftiging tenge
volge had, overleden.
Op den w-eg: van Largs naar Skel-
morli-e (Schotland) kwam een groote tou-
ristenaiuto; waarin 20 personen gezeten
waren, in botsing met éen particuliere
auto-. Twee personen werden gedood en
14 gewond, waarvan verscheidene ernstig.
Tusschen Kroonstadt en Schassburg;
werden de reizigers van den express Boe
karestBoedapest door bandieten met
chloroform bedwelmd en van al hun be
zittingen van waarde beroofd.
In v-erband met de herdenkingsfees
ten van Tannenberg te Potsdam hebben
de communisten een tegenbetooging gé-
houden waarbij het tot botsingen kwam
met de rijksweer. T'wee personen zijn
gedood, verschillende gewond.
Volgens de' laatste telegrammen zijn
er te Belfast weer onlusten uitgebroken,
waarbij druk van bommen en revolvers
werd gebruik gemaakt.
Uit China komen berichten van ern
stige Christen-vervolgingen
Bezuiniging
„In 1900 bedroeg de Staatshegrooling
f 154 millioen, in 1914 (vóór den oorlog)
was de oorspronkelijke raming f 258 mi'l-
lioen, in 1921f 797 millioen, nog te
vermeerderen met f20 millioen crisis
uitgaven en f30 millioen voor de uitvoe
ring der Onderwijswet."
Zoo begint een hoofdartikel, getiteld
„Bezuiniging' door de Overheid", in het
Tijdschrift van de Maatschappij van Nij
verheid. Dit artikel ka,n gelden als eèn,
ernstige waarschuwing, dat de uitgaven"
der openbare lichamen nu moeten da
len, daar de belastingen anders zeer
spoedig te kort zullen schieten, om de
uitgaven te dekken. Jaarlijks wordt pel'
hoofd der bevolking een gemiddelde be
lasting geheven van niet minder dan
f 118.50. Tot deze berekening is men ge
komen, door een gemiddeld© gemeente
lijke belasting van f40 per hoofd aan te
nemen (op grond van cijfers die dooi' de
(departementen verzameld zijn). Daarbij
komenaan^ Rijks directe bel. f 40.50,
aan Rijks indirecte belasting f35, provin
ciale bek f3. Met de f40 aan gemeente
belasting totaal f118.50.
Stelt men de bevolking op 7 millioen,
dan kan men dus veilig zeggen, dat Rijk,
provincie en gemeente te zamen jaarlijks
uitgeven een bedrag van ver boven de
f800 millioen, wat ongeveer 40 pet. van
het totale belastbare inkomen (naar schat
ting 2 milliard) uitmaakt. Dit teekent
duidelijk de wanverhouding, die in hen
Laatsten tijd tusschen inkomsten en uit
gaven ontstaan is.
De stijging van de uitga ven blijkt ook
nog op -een andere manier, namelijk uit
een vergelijking van de staatsbe-grootingeq
voor 1914 en voor 1921.
In millioenen guldens werd aangevraagd
voor de verschillende hoofdstukken:
1914 1921
Hoofdst. I, Huis der Koningin 0.9 0.9
II, Hooge Colleges
van Staat enz. 0.8 1.9
III, Buitenl. Zaken 1.5 4.8
IV, Justitie, 11.7 38.6
V, Binnen!. Zaken 41.5 16.
Va, Onderwijs, Kun.
sten en wetensch. 102.4
VI, Marine 20.8 52.2
Vila, Nation. Séhuld 38.6 73.6
VHb, Financiën 39.4 194.5
VH, Oorlog. 35. 73.9
IX, Waterstaat 43,6 63.2
X, Landb., Nijverh. en
handel pl.m. 21. 93.9
Xa, Arbeid 75.5
XI, Koloniën 2.7 6.
Natuurlijk komen op de begrooting ver
schillende productieve uitgaven voor. Zoo
de post van f67 millioen, op het hoofd
stuk „Landbouw" uitgetrokken voor uit
gave nder Staatsmijnen. Zoo zijn er inee-r
aan te wijzen.
Enkele opvallend groote posten vindt
men, behalve bij „Onderwijs", dat nog
veel duurder zal worden, bij landbouw:
Na 1914 zijn de afdeeïingen Arbeid en
Arbeidersverzekering overgebracht naar 't
njeuwe departement van Arbeid. De aan
Landbouw aangebleven afdee'ingen al'.een
vroegen voor 1921 bijna f94 millioen, ter
wijl voor het departement van Arbeid we-rd:
aangevraagd in totaal f 75.5 millioen. Trekt
men hiervan af f 19 millioen voor de af-
deeüng Volksgezondheid, die in 1914 onder
Binnen-landsche Zaken ressorteerde, dan
blijft over een bedrag van f56.5 millioen
voor -de afdee-lingen die in 1914 tot „Land
bouw" behoorden, plus de afdeeïingen,
A'l'gemeene Secretarie en Comptabiliteit,
door de instelling van het nieuwe depar
tement noodig geworden. De f 21 millioen
van 1914 zijn dus gestegen tot ongeveer
f 150.5 millioen voor 1921.
Verder bij Arbeid.
De afdeeing Arbeidersverzekering al
len heeft het sinds 1914 (f 7.7 miliioenV
gebracht tot f 44.75 millioen. Van dit laat
ste totaal komt bijna f 22 millioen voor
rekening van de uitvoering der Invalidi
teitswet, f 21 millioen voor de uitvoe
ring der Ouderdomswet en f 1.2 mill, voor
kosten der ongevallenwet. De- dienst der
werkloosheidsverzekering ©n arbeidsbe
middeling vroeg f9.8 millioen.
Dez een dergelijke feiten geven in „deze
tijden van dalende welvaart" de Maat
schappij van Nijverheid aanleiding tot een
krachtige bezuinigingsactie, die mede door
de departementen zal worden gevoerd en
waarvan de 'leiding berust bij een „Cen
trale Commissie", onder voorzitterschap
van den heer A. Heldring te Hilversum.
Zonderling belastingstelsel,
De- Bataafsche Petroleummaafech. heeft
bij den minister van koloniën gerpatesteerd
tegen de verhooging van het uitvoerrecht
op Nederlandsch-Indische pofro-Ieump'roduc.
ten, als zijnde -een ernstige bedreiging- van
het nldisch bedrijf van genoemde maat
schappij.
De Nederland©r steunt dit pro
test, „omdat liet ook ons tos-schijnt, dat
dez© uitvoerbelasting in strijd is met
do allereerste beginselen van
recht en b ovendien v o oi r onze fi
nanciën een ramp".
„Dat die maatschappij buitengewone win
sten heeft ge-maakt, is bekend, en ook dat-
velen, vtooral z,ij die daarvan persoonlijk
niet genoten hebben, rne-t jaloersche blik-
