Telegrammen.
Gemengd Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
_'0-n gel ukken. Te- Rijswijk is>-een
hm'' fi' VÜ0L' °°öea van ;haar
'eu familie onder de stoomtram ge
nekt en vermorzeld. Te Den Haag
door de politie uit het water gehaald
het lijk van een 30-jari-ge dienstbode, die
,„,en onderdak had. Te Maastricht is
j., wg(i. P- b'j het uitstappen onder den
Ljn 'geraakt. Zij werd zóó gekwetst, dat
Zondagavond overleed. Te Utrecht
een 2-jarig meisje, dat stilletjes was
«Vgeloopen in een modderput gevallen
Piidaaïin gestikt. In het Merwede-
Kimaal is drijvende gevonden het lijk
van M. G. P- die sedert eenigen tijd te
BuSSuni werd vermist. P. isvermoedelijk
tij duister weer te water geraakt.
Rare s I a a p k am o r a a d s Te Nij-
kctk vond een landbouwer een nesl met. jonge
bunzings in zijn bed. Hii had al dikwijls
naraad'bespeurd, doch in do meeping, dal het,
muiaen waren, had bij1 zoo nu en dan maar
vcns aan zijn lieddegoed geschud en dan
vwrd'het weer stil.
Vliegongeval. Bij een Zondag
Roosendaal (NriBr.) gehouden vlieg,
demonstrate door do Nociam-Maatsohappij
'is een vliegtuig bij bet landen in ©en
greppel terecht gekomen en daarna tegen
de omrastering van een weiland aange
reden. Een paal drong in den romp van
de machine. Deze bleef hierdoor staan en
sloeg niet over den klop. De bemannning,
uit vliegenier ©n twee passagiers bestaand,
waaronder <d© luchtacrobaat Fritz Schind-
ler, kwam er zonder letsel af. De matefi-
eele schade is niet groiot.
Gasontploffing. Zaterdagavond
half elf had te Zwolle een ontploffing
plaats. In een perceel aan de Korte Kam-
perstraat, bewoond door den 80-jairigen
L. Niemeyer, werden door den eigenaar
herhaalde malen bedwelmend® gasse|n op
gemerkt, welke uit een beerput kwamen.
Zaterdagavond toog hij met een brandende
kaars op onderzoek uit. Nauwelijks was
evenwel het deksel gelicht, of een gewel
dige ontploffing ontstond, waarbij' de man
ernstig gewond werd en in brand geraakt©.
Hij werd in het ziekenhuis opgenomen..
Men vreest voor zijn. leven. Vel'e ruiten
in de onmiddellijke nabijheid werden ver
nield.
Tragisch. Te- Damery bij Royo in
het Somme-departement, heeft zich een
tragisch voorval afgespeeld. Een zesjarig
boerenknaapje, dat voor de eerste maal
de in zijn oog zoo prachtige rooide blouse
droeg, die het op zijn verjaardag ten ge
schenke had gekregen, trok met zijn
broertjes en zusjes de wei in, toen ©en
koe, door het schelle rood tolt woede ge
prikkeld, op het jongetje aan kwam stor
men. Nog ©er de kinderen er op verdacht
waren, had de koe het knaapje aangeval
len en zoo hevig toegetakeld, dat het
zoo goed als dood door 'tbeijleihde boe
renarbeiders moest worden weggedragen.
Op dC' thee. Zondagavond heeft
!A. S. te 's-Gravenhage aangifte gedaiain,
bij een twist met een bij haar inwonenden
huisvriend gegooid te zijn met kokend©
thee, .tengevolge waarvan zij1 brandwonden
-aan een der armen opliep,.
Een gevaarlijk© zeil'ochtt.
Zondagmorgen waren een tweetal hee-
ren, de 29-jarige student F'. S. en d©
22-jarige opzichter A. S. v. d. H. te
•Soheveningen met een eigen gemaakt vaar
tuigje op zee gaan zeilen. Omstreeks 11
uur werd het vaartuigje ver' 'in ze© ge
zien door de wachters van den vuurtoren
en 's middags zag men het ook vanaf de'
pier heel; ver in zee drijven met een1 witte
vlag in top. Men vermoedde toen eindelijk,
dat heit vaartuigje in nood Verkeerde. Een
viertal badknechts bemanden de reddings
boot van de Maatschappij „Zeebad" en
rooiden er heen. Het bleek hup, dat de
zeilers te ver van het strand waren afge
dreven en geein kans zagen om weer aan
wal 'te komen. Als noodsein hadden zij1
een hemd in den topi van den mast gabon
nen. Zij hadden zich gedeeltelijk ontkleed,
hm wanneer het lichtje vaartuigje door de
golven zou worden stukgeslagen, in zie©
te springen, en ziéh zwemmende of drij
vende te redden. Zoover behoefde 'het ech
ter mieit te komen; de roekeloiozie zeilers
Werden door de reddingsboot opgepikt ©m
om ongeveer drie uur behouden aan wal
gezet,
Ongeluk met d Zeist r -
team. Bij Die Bilt is Zondagavond ©en on
geluk m©c de Zeistertram gebeurd, dat
betrekkelijk goed is afgeloopen. Ongeveer
Ulir er twee Zeisiertr'ams op
elkaar. Door de drukte van den mooieln
was de tramdienslj Zondag omtrent den
jW van^ het ongeluk ietwat ongeregeld.
™11 weinig na achten naderden de be
wuste trams, beide vol, h©t enkel' spoor,
vaar het feit plaats greep. D© haan-chef
ad den bestuurder van de tram nit
Arecht order gegeven om op te rijden.
en dienstdoend© agent te De Bilt waar-
rouwde hem nog, dat de tram uit Zeist
hg met was gepasseerd, doch daar hij
P®toent bevel van den chef had, reed
J l001'- helt gevolg, dat de wagens
y ©nkel spoor botsten. Beide voor-
ki ?®5 werden ingedrukt ©n totaal v-er-
vo ^.ten zestal personen, die op de
fbaleons stonden, werden in meerdere
mate gewond door glasscher-
versPbnterd materiaal, maar noch
betten' 51 ©rnstig-gewonden vallen te
ten" eïl' K1-»wonden werden op kos-
van de tramwegmaatschappij naar hun
Wo%gan vervoerd.
'Hen ^/^kihuys gearresteerd. In
ben Zaterdag op Zondag hete
geliilr Rotte rdamse lie rechercheurs^
Wh reeds meldden, Broekhuys in
©en hotel te Zeddam gearresteerd. De po
litie had er do lucht van gekregen, dat
biji in dia.t hotel logeerde. 'Die rechercheurs
J. jrm Mastrigti -en J. li^vïe trokkeim'
toelï naar Zedjdam. Zij riepelh de hulp. irf
va;n die marechaussee ©n met dez© hebben
'zlij Zaterdagavond om 10 uur een inval
gedaan in het hotel. Zij! kwamen,' aan dè
achterzijdes binnen;. Broekhuys Vonden zij
in bed. Deize hield ziöh zeer verwondend
en vroeg aan den rechercheur Van Mas-
trigt, 'dien hij, heel goed kent: „Wie is
u?" Van Mastrigt antwoordde: „Ik beu
de rechercheur uit Rotterdam!, wien u zioo.
dikwijls ansichtkaarten 'Stuurde." Broek
huys zag blijkbaar spoedig in, dat zijn
listen hier tekort schoten. Hij werd
onmiddellijk naar Rotterdam overgebracht
en zit thans in tot huis van bewaring[.
Tegen hem is rechtsingang verleend we
gens verduistering en oplichting, en wier-
dein d© zaken tegen hein naar een open
bare rechtszitting verwezen bij 'beschik-
king van de arrondissementsrechtbank van
12 November 1920.
Thans is dus Broekhuys, „de onvind
bare", gearresteerd. Met groots belang
stelling wordt nu de rechtszitting tege
moet gezien.
Uit het Huis van Bewaring
ontvlucht. Wij leizen in „Het Vad.":
Men herinnert Zich, dat van onzen medei-
werker Corns v. dl. V©n voor ©enige weken
in „Het Vaderland" een feuilleton ver
scheen, getiteld: Itske, laat de heeren eens
uit, waarin het verhaal is gedaan van
©en gemoedelijk© spinhuis-episode uit het
begin der vorige ©eu'W.
De schrijver begon met te Viertje.ïan, dat
hot haast onmogelijk is' voor een „duin-
sprinkhaan", laat staan voor 'n mensch,
om uit de gevangenissen van den- Pomp-
stationsweg of do Casuariestjraait te ont
vluchten'. Toch is dit in 1833 geschied.
Toen is Willem Gustaaf Frcderk Beritinck,
Rijksgraaf, Souverain van Kniphausenn,
'Edele Hieer van Varel, Heer van de Door-
Werth^ enz. ©nia. ontvlucht met behulp va.n
dein cipier Harthoom, die Metivoior, be
halve ©en zak Zeeuwsch© rijksdaalders, der
tigduizend gulden kreeg. In het feuilleton
vertelt de schrijver, dat Hartshoorn tot zijn
knecht Beide1: „Etski, laat de Heeren eens
uit". Do voordeur werd geopend, ©n de
„•edelman" wandelde met ©en in het kom-
plot betrokken©, rustig, als ©en vrij!© vbigel,
de straat _op
Aan dit verhaal werden we herinnerd,
toen we vernamen, dat (eergisteravond om
streeks 8.20 de bietoend© Rotterdamscbe
oplichter A. A. Valkenburg van der Kirëe-
ken uit d© gevangenis in de Gasuaristraa-t
is ontvlucht.
D© rechtbank te Rotterdam heeft dezen
40-jarigeo „koopman" veroordeeld tot drie
jaar gevangenisstraf wegens oplichting met
betrekking tot ©en koop van wagonladin
gen erwten, hoornen ©n spek, voior ©en
D|uitsche firma bestemd;, tot ©en bedrag
van f 165.000. Het gerechtshof alhier heeft
deze veroordeeling den 27sten Juli be
vestigd. In Verband met ©en beroep in
cassatie, dat hij hiertegen heeft ingesteld,
bevond Valkenburg van der Kreeken zich
nog in het huis Van bewaring.
Hij schijnt toltzielfde middel, om uit zijn
gevangenschap te geraken, 'te hebben toe
gepast, dat de- rijksgraaf gebruikte, maal"
wij geloavein, dat Voor den hem bewezen
'dienst vrij' wat minder aal befaal'd zijn als
d© Souverain van Knipphaus-en moest dok
ken. I
Naar we vernemen, Zijn twee bewaar
ders, van wie men Vermoedt, dat zlij betrok
ken zijn bij de- ontvluchting van den Rot
terdammer, gearresteerd. Er wordt ijverig
gespeurd naar den voortvluchtige-. In ©en
buitengewoon PoÖtielbïad is zijn signale
ment opgenomen.
Eet smakelijkü Men schrijft
aian de „Holt.":
Ze moeten nu wegi; de kans krijgen
we Hooit' meer terug. Het koste, wat
het 'kost, ;z© moeten wegj!
Aldus een gesprek in den trein tuis-
schen twee, naar alle waarschijnlijkheid,
gnpentenhandelaren. De droogte zial oor-
izaiak zijn, dat a.s. winter de groenten
-schaarsdh .Zullen .zijn en verbazend duur.
Nu liggen overal in ons. land stapels
vaten, waarin jzich al zoo ongeveer 4
jaren ing|emiaafc& bonnen bevinden, walar
n'u, gebruik makend van de omstandig
heden, af te komen is. Met dat goedje
izijn al sloot-en gedempt. Nog groote hoe
veelheden zijn er o ver, welke n'u aan den
man gebracht .zullen worclen. Of deze
bestemd (zijn voor ons- Nederlands,che volk,
dan wel voor het buitenland, valt niet te
(zeggen, maar men doet goed, boe te zien
(wat men krijgt, lal's men ingemaakte groen
ten koopt. Al-s er vaten zijn, die reeds
luit -elkaar vallen, ooials in genoemd trein-
gesprek werd medegedeeld, zal de in
houd wel niet veel beter zijn. Men zij, dus
gewaarschuwd
E,ieln woesteling g p a k i
G.]stieiraviOin'd is|e B|erlijïi, naande N. R'.
Ct. vandaar mteldt., o|p Ihiaeterdaad be
trapt een 58-jarig© slager, die juist
een 35-jarige vrouw liad vermoord.
De buren Ihadden hulpkreten en later
zuclhten in iziijn kamer gehoord en de
politie gewaaivchuwd. Toeh deze bin
nendrong, doior bet openbreken van
de deur, vond zij, den man geheel
'Ontkleed met ©en barnier -in zlijn band,
terwijl ojp ©eb veldbed uitgestrekt lag
het eveneens 'om tilde ede lic|ha,am van
de aan banden en voeten gebonden
vrouw, die een prop in den mond
bad en wier sqhedel met den hamer
was ingeslagen. Die slager beweerde,
dat de vrouw 300 mark van hem
bad willen stelen en bij in zijn woede
baar -had «geslagen. Natuurlijk gelooft'1
men deze praatjes niet en men brengt
zijln aanhouding in verband met de
verschillende beestachtige moorden,
\velke in den laat steil tijd té Berlijn
i hébbeb plaats gehad'1 en' waarbij de
^dachtóffèrs 'in stukken gesnedéh wer-
j sden, welkte $le-dbts gedeeltelijk zijii ge-
vonden. In het bezit van 'den gear
resteerde vond mten een groote hoe
veelheid .ondergoed van vrouwen, dat
alles bloedvlekken vertoonde. In zijn
strooizak werd 700 mark gevonden en
men zegt, dat de man een bedrag van
50.000 mark op de bank heelt.
Een brands tichrier-zel
m e o r d n- a a r. In bet dorpje Spijk bij-
Gorinte'heim is naar Vazi D|ias m-eldt da
eigenaar H. van een dar huizen, die vori
ge week afbrandden, gevankelijk naar het
Huis van Bewaring te Dordrecht gebracht).
Hiji beeft Bichl in de oei Van heit Tovert be
roofd, na bekend te hebbleini, dezen brand'
te hebben gestjicihü.
Dei "kf-eirmis. Blij- gelegenheid der
kermis te Oudenibiosoh Werd- in ©ent' tiwis-t
Beker© J. van1 G. uit Standdaarbuifen door
J. van H. uit Oudenboseh levensgevaarlijk
met een mes verwond.
PARIJS. Alhier is een draadloos bericht
ontvangen volgens hetwelk bij Gordium
(ten Z.W. van Angora, waar Alexander
de Groote den G-ordiaanschen knoop door
bakte) een veldslag is begonnen tusschen
Grieken en Turken. Angora zou door
vliegtuigen worden gebombardeerd. Vol
gens luchtverkenners wordt Angora door
de bevolking ontruimd.
HANNOVER. V.D. In de omstreken van
het draadlooze station Eilvese woedt een
bosch- en heidebrand. Er is voor millio©-
nen schade aangericht, terwijptook het sta
tion gevaar loopt.
AMSTERDAM. V.D. Heden wees de va-
cantiekamer der Amsterdamsche i'echt-
bank vonnis inzake den gepleegden bank
roof op 3 Sept. 1920, als wanneer een
tooper der Javaansche, bank van f 33.000
beroofd is. De 4 beklaagden werden ver
oordeeld tot 3 en 2 jaar gevangenisstraf.
•AMSTERDAM. V.D. Tegen den 18-
jarigem I. P., diei beklaagd is van- brand
stichting in eein lompenp-akhuis in den
nacht van 15 op 16 Juli is heden negeïi
maanden gevangenisstraf geëischt.
D1 ij1 k d Ui O1 r b r a ,a k.
OUDKARSPEL. V. D. Hedennacht
is de ringdijk van de vaart do,or de
Hieerhuigioiwiaard. doiorgiebröken. Er is
een gat pver een lengte van 6 M. in
geslagen. 80 bunders boinw- en wei
land zijn lOindetr water geloiopen. Al
het vee is gered, maar de tuiinp'rol-
duclfcein zlijn bedorven. Men schat de
schade .o|p f 100.000. De Koiepolder
is tou voer overslrooming glevrijiwaard.
Onderstaande bieric'hten zijn reeds in
een gedeelte onzer vorige oplaag opge
nomen.
AMSTERDAM. V.D. W. Broekhuis, d©
vroegere directe-uf der handels- en land.
bouwbank, is door d© Ro-tterdamsch© re^-
eberebe te Zeddam gearresteerd.
ROTTERDAM, V. D. Di© automobiolhan-
delaar A. v. -d. K|„ die 'drie jaar gevan
genisstraf ifiei Schiaveningen wegens oplich
ting onderging, is onsnapt.
iS t re n ge w i n Ier op komst? Te
Soinmelsdijk zijn door landarbeiders nu reeds
een vijftal wilde zwanen (Ln den volksmond
„Denen" genoemd) waargenomen. In de maa'nd
Augustus is slit iets zeer zeldzaams. Men be
schouwt het verschijnen dezer vogels als een
voorteeken van een zeer strenge winter.
Gods Vaderhart.
Het volgende is een ware geschiedenis,
die ons toch een flauw denkbeeld ge
ven kan van Gods liefde voor ons. Ik
weet wel dat geen enkele aardsche zaak
een zuivere, volledige voorstelling van
's Heeren zondaarsliefde geven kan, maar
soms zijn er toch van die trekken en ge
beurtenissen, die de een of andere van
Gods eigenschappen in een treffend licht
plaatsen.
Zoo las ik dezer dagen deze geschie
denis van ©en .dominee en zijn veertien
jarigen zoon. Op zekeren dag kwam diens
onderwijzer in die pastorie, om eens met
den predikant t,e spreken.
„Is uw zoon ziek?" vroeg hij.
„Neen, waarom vraagt u dat?"
„Hij is vandaag niet op school geweest."
„Wat zegt u? Dat is niet mogelijk."
„En gisteren ook niet."
„Wat zegt u?"
„Eergisteren óók niet."
„Maar
„Ik dacht dat de jongen ziek was^ en
daarom kwam ik eens vragen."
„Neen, hij is niet ziek geweest."
„Vergeef het me dan, dominee, maar
ik meende u dat dan toch te moeten
vertellen."
Meester werd bedankt en ging heen.
Langen tijd bleef de leeraar zitten pein
zen. Toen hoorde hij dat de deur open
ging. Hij wist dat het zijn jongen moest
zijn -en ging hem tegemoet. Filip zag dade
lijk aan zijns vaders gezicht dat hij alles
wist.
„Ga mee naar mijn studeerkamer, mijn
jongen."
De jongen volgde hem en de deur werd
gesloten. „Filip," sprak -nu de vader, „je
meester is zooeven bij me geweest en
heeft mij verteld dat -je drie dagen ach
tereen niet op school bent geweeisit. Moeder
en ik geloofden dat je daar was, en je hebt
ons in die gedachte gelaten. Ik ben erg
bedroefd hieroyer. Ik heb altijd vertrouwen
in rri'rt jongen gehad. En nu hen je drie
dagen lang een levende leugen geweest.
Ik kan je niet zeggen, hoe me dat smart.'-'
Het viel den ongehoorzampn. zoon bit
ter moeilijk te zien hoe bedroefd zijn
vader was en dat hij zoo zacht met hem
omging. .Hij had een hevig standje of een
pak slaag.yerwacht, en hij had dat veel ge
makkelijker te dragen gevonden dan deze
stille smart.
Daarop vervolgde de vader: „Laat ons
neerknielen en bidden." Dat was nu haast
te veel voor Filip. Hij had heelemaal geen
zin om op dat oogenblik te bidden, en
hierin zullen wel de meesten in zoo'n
geval het met hem 'ééns zijn geweest.
Zij knielden naast elkaar neer. De va-
dei' stortte .zijn hart uit in een vurig
gebed, terwijl zijn zoon toeluisterde. Hij
kreeg onder dat bidden zïchze-lf heelemaal
te zien z-ooals hij was; dat is een wonder
lijk iets met zoo'n spiegel, waarin je jezelf
bekijken moet en dan al je verkeerde!
gedachten en daden één voor één aan
schouwen moet. Toen vader en zoon van
hun knieën opstonden waren beider oo-gen
vol frane-n.
Toen nam de vader de hand van zijn
zoon en zeide: „mijn jongen, het is een
natuurwet dat de straf op de zonde volgt,
en dat als er gezondigd is men ook straf
moet verwachten. Je hebt heel verkeerd
gedaan, Filip, en hier in mijn huis handel
ik ^zooals God in Z.ijn wereld. Nu ga
jij naar den zolder. Daar zal een veldbed
voor jou op den grond worden klaarge
maakt. Wij zullen je op vaste tijden eten
en drinken brengen, en daar zal jij net;
zoolang blijven als jij beneden een le
vende teugen bent geweest. drie da
gen en drie nachten.''
Filip antwoordde geen woord. Beiden
gingen nu naar den zolder. Het bed werd
in een hoek opgeslagen en de vader liet
zijn zoon alleen.
liet middagetien was opgedaan en vader
en moeder hadden hunne zitplaatsen inge
nomen. Maar zij konden .niet eten; zij
moesten maar aldoor aan hun jongen den
ken. Het was of hun eten in de keel bleef
steken, ze konden het er niet dóór krijgen.
Zij gingen beide maar naar de woon
kamer t-o-e. Hij niam de cottrant. en zij
haar naaiwerk. Hij kon de woorden maar
niet uit elkaar houden, 'tzou zeker wel
aan zijnjuil liggen. Hij ging dien netjes en
bedaard* a f vegen en opwrijven, en toen hij
hem -ophad, merkte hij dat hij de krant
onderste boven had „gelezen". Zij probeer
de te naaien, maar de draad s-choot uit de
naald en zij kon er hem niet meer in
krijgen.
Eindelijk sloeg de klok tien uur, het
gewone uur -om naar bed te gaan, maar
dezen avond maakte geen van beiden
haast om zich ter ruste te begeven.
„Ga je niet naar bed?" vroeg zij.
„Nog niet, antwoordde hij, maar zou
jij niet vast gaan?"
„Neen,ik wacht nog een beetje."
De klok sloeg elf, en eindelijk was- "het
begin twaalf. Toen gingen ze naar bed,
maiar geen van beiden konden slapen.
„Waarom slaap je niet?" vroeg zij.
„Hoe wist je dat ik niet sliep? Waarom
slaap jij niet?"
„Ik kan niet. Ik moet aldoor aan
Filip denken."
„J^ ik ook."
De klok sl-oeg één, twee uur en nog
was de slaap niet gekomen. „Moeder", zei
de dominee 'ten laatste, „ik kan het niet
.lanjgier uithouden. Ik ga naar de zolder
n-aar Filip."
Hij nam zijn kussen op e-n ging stil
letjes de kamer uit. Zonder geluid te ma
ken ging hij de zoldertrap op, deed voor
zichtig de deur open om zijn jongen
niet wakker te maken indien bij sliep
en sloop -op zijn t©enen naar het venster.
Daar lag Filip klaar wakker met iets
in zijn oog en een vochtige plek op zijn
kussen. De vader kroop onder de dekens
en ging naast zijn jongen liggen De tra
nen van den één vielen op de wang
van d-en ander. Zoo sliepen zij in, de jon
gen omstrengeld door zijns vaders armen.
Den volgenden avond, 'toen 'het weer tijd
was om naar bed te gaan, zei de vader:
„goeden nacht ,moieder, ik blijf van nacht
hij Filip." Ook den tweeden en ook den
derden nacht deelde hij de straf met zijn
zoon.
Diezelfde jongen is nu een volwassen
man en verkondigt liet Evangelie in het
binnenland van China. Ik vind dien vader
'het beste mens-chelijke beeld van onzen he-
melschen Vader, dat ik nog ooit heb leeren
kennen. God kon de zonde niet op een
maal wegdoen; wij' hadden haar begaan
en wij moesten dc straf er voor dragen.
Daar komt God zelf in Zijn lieven Zoon
en plaatst izich op- h-et standpunt van den
mensch. Dat is goddelijke liefde. Nui
geeft Hij Zijn eigen leven naast, neen in
het uwe en het mijne, en zóó breekt
Hij ons harde hart en wij werpen ons
aan Zijne borst en zeggen„o Heere
Jezus-, ik kan het niet langer uithouden.
Hier ben ik voor tijd en eeuwigheid."
Vrienden, dat is 'bet heete geloof.
Hebt gij het? God helpe ul
(Dr. Gunning in „Pniël".)
De minister van landbouw heeft
aan de besturen vian landbouwvereeni-
gingen een -ontwerp-regeling doen toeko
men over de oprichting, van lagere land
bouwscholen, waaraan wij het volgende
ontl-eenen: De regeerimg ziet af van het
aanvankelijk voornemen als proef eenig;e
rijksscholen op te richten en subsi-die
voor e enige bijzondere scholen in uit
zicht te stellen.
Krachtens het nieuwe ontwerp kunnen
lagere;"land- en tuinbouwscholen worden
opgericht door plaatselijke oflandelijke
land- en tuinbouworganisaties' en door
zulke,., Hvelke zich het bevorderen van
het- land- of tuinbouwondenvijs ten doel
stellen. Ten behoeve dezer scholen kan
van rijkswege een jaarlijksche subsidia
worden verleend, welke alle uitgaven voor
personeel en materieel .zal omvatten, met
uitzondering van die voor "de niet ver
plichte leervakken. De voornaamste voor
waarden aian die toekenning1 verbonden,,
zijn, dat de school staat onder het bestuur
eener instelling enz-., die rechtspersoon,
lijkheid be.zit, dat de scholen goedgekeurd
worden door den minister, dat het perso
neel gesalarieerd wordt volgens een door
den minister vast te stellen regeling, dat
godsdienstleer en maatschappijleer geen
verplichte leervakken zijn v-oor anders
denkenden.
Het doel der land- en tuinbouwscholen
is aankomende land- en tuinbouwers in
land- of tuinbouwkunde algemeene ontwik
keling en vakkennis bij te brengen. Het
onderwijs omvat de algemeen vormende
vakken der lagere school, alsmede de be
ginselen der natuurwetenschappen, voor
zoover die met land- of tuinbouw in ver
band staan, de beginselen van akker
bouw, veeteelt, zuivelbereiding of tuin
bouw, waarbij rekening gehouden wordt
met den aard van het land- of tuinbouw
bedrijf in de omgeving der school en de
beginselen der staatsinrichting en land
huishoudkunde.
De duur van het onderwijs is vier jaar,
met, dien verstande, dat in de eerste
klasse gedurende 40 weken 2 dagen per
week 5 uiur les wordt gegeven, in de
tweede klasse 40 weken met één lesdaig,
in -de derde en vierde klasse 30 weken
met één les-dag. De leerlingen der eerste
klasse kunnen dus wekelijks 4 dagen, die
der volgende klassen 5 dagen in liet 'be-
drijf blijven. Het schoolgeld -kan varieeren
van f 5f 60.
Het klein-bedrijf in den Landbouw.
Wij' ontleenen onderstaand artikel aan
Het Centrum:
Het aantal landg-ebruib'ers, met heb
hoofdberoep landbouwer, was in 1912 in
ons land 148844. Hun bedrijven vielen
binder do volgend© zi&s grootten-klassen;
1— H.A. 55366
-5— 10 H.A 37311
10— 00 H.A 29417
20— 150 H.A 23331
150100 H.A. 3214
100 H.A. on meer 191
148844
Deze- 148844 zelfstandige boeren ex
ploiteerden 1735157 H.A. bouw-, gras.
em' tuingrond, zioodat dc- gemiddelde grootte
van hun boerderijen 11.66 H.A. bedroeg.
(Do totale oppervlakte cultuurgrond in ons
land beslaat 2154860 H.A.
In -de verschillende provincie-s loo-pt de
gemiddeld© grootte dier bedrijven zeer ui-
©ein. Vooral op de 'Zandgronden z,ijn die
het kleinst, terwijl op de zeeklei in Fries
land, Groningen en Zeeland en in d-e zui
ver© veenkoloniën d-e grootere bouwho-ei-
ven liggen. 1
Ziehier -aan opgave van de provincies
-en- de gemiddelde oppervlakte der daarin
aanwezig© 'bedrijven:
Groningen 21.67, Zeeland 20.15, Zuid-
Holland 18.47, Utrecht 16.10, Friesland:
16.01, Noord-Holland 15.57, Drente- 9.99,
Gelderland 8.51, Overijsel 8.38, Noord-
Brabant 8.10, Limburg 5.96 H,A„ Neder
land totaal' 11.66 H.A.
H-e-t aantal landarbeiders, dait in ons
land 'bij de beroepstelling in 1909 aan
wezig bleek, bedroeg 114631. Hiervan
hadden 86084 menschen 5 Are en meer
grond in gebruik, tot ©en totaal bedrag
van 66383 H.A. Het getal arbeiders met;
minder dan 5 Are grond beloopt dus
28547 mienseten. Op de zandgronden is
de gemiddelde oppervlakte do-or de land
arbeiders in cultuur genomen h-et grootst.
Het kleinst in Utrecht, Groningen ©n Fries
land.
He-tgCiein we uit de landb-ouwstatistiek
hierboven ter lezing aanboden, mlog-e den
aandachtigen lezer de wetenschap 'hebben
geschonken, dat h-et aantal zelfstandige
grondgebruikers, boeren en landarbeiders,
©en aanzienlijk getal bedraagt. Tezamen
148844 landbouwers -on 114631 landar
beiders maakt 263475 beidrijfsleid-ers. 'Al
len mogen we als hoofden van gezinn©a
be-scho-uwen. Elk gezin gemiddeld op vijf
m-enscben rekenend, geeft een landbou
wende bevolking van 1315375 inwoners.
Indien we- thans nog opmerken, dat d©
bedrijven van 15 H.A. e-n van 510
H.A. samen 52.40 p-Ct -en 19.81 pCt is
72.21 p-Ct der bedrijven uitmaken, m-e-t ©en
totaal grondgebruik van slechts 13.47 pCt
en 15.04 p-Ct is 28.51 piC't van al het
aanwezig© bouw- -en we-iland, dan moge
bet voor iedereen -duidelijk blijken, dat
het kleinbedrijf in dén landbouw een voor
name rol vervult in ons vaderland. Op noig
niet 't derde deel van den cultuurgrond
(28.51 pCf) komen bijna drie vierde van
het aantal bedrijven voor (72.21 pOtb.
Op die kleine boerderijen vindt het
grpo-tst aairitjal menschen' ©en bestaan. En
wanneer we nu afgaan op het oordeel van
vele landbouwkundigen, dat zoowel de
bruto- als dei nettjojo-pbrengst der boer
derij tj-es naar verhouding grooiter is, dan
die .o-p klein© bouwhoeven, dan is 't voor
de productiei bet voiordeeligsitj Eet aantal
kleine boerderijen te propageeren. Indien
wij verder aannemen, -dat in zedelijk,
godsdienstig, hygiënisch opzicht de boe
renbevolking onder den minderen man
niet behoeft tie wijken voor diezelfde ver
schijnselen van welvaart onder de meer
welgestelden, dan kunnen ©r ook van dien
kant geen beziwaren tsgen die propaganda
worden gemaakt.
.Wij meenen derhalve met kracht or op
te ipogen aandringen, bij de bevordering
van den landbouw door re-geering en vol'k,.
