1b
areis,
51
Woensdag W Juli llfSSi
deed ik een goede keus?
FEUILLETON.
4
Uitgave van
Nnml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 70
(Telefoon No. '11).
Bureau te Middelburg
pjRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers
0Osterbaan Le Cointre, Goes.
Antirevolutionaire Roeping.
jfet rechtmatige ingenomenheid ge
waagt De Standaard van de slellin-
aja In D e N i e u w e Eeuw gepubliceerd
door den heer Hermans, niet de sociaal
democraat, die dezer dagen onder groote
belangstelling van menschen uit alle par
tijen te Arnhem zijn zestigsten verjaardag
vierde, maar diens broeder de R.-K. heer
Henry Hermans. Het zijn stellingen, zegt
het i>lad, die wel Roomsch getint zijn,
,vat echter niet wegneemt, dat zij veel
n«tevols geven ook voor anderen kring.
Ook voor ons, andrevolu'ionairem
Wij moeten erkennen dieze inderdaad
aniiicvolulionaire steMingén van het Room-'
sche Kamerlid met bijzondere belangstel
ling gelezen te hebben.
Wij' drukken er enkele af, gelijk D e
Standaard ze geeft, en vestigen dam
meteen de aandacht onzer lezers op de
tegenstelling die in elk dezer stellin
gen zoo lhide 'slpl'eekt, en op welke
vooral 'tzoo aankomt. Men lette alleen
maar op het woordeke „maar" of „doch",
en men voelt terstond wat de heer Her
mans! bedoelt en naar VotTen brengt:
lo. Het organisfljtieleven moet'
gedragen worden door bet persoon-
lijk geloo fsl even.
2o. Goed onderwijs en een flinke jeugd
organisatie zijn van beteekenis, maar....
hoofdzaak blijft de opvoeding in he^gezin.
3o. Groote vergaderingen tot ontwikke
ling, volksuniversiteiten, enz. mogen uit
nemend zijn, maar men zorge toch vóór
alles voor goede lectuur in huis.
4o. Bouwvereenigingen verrichten goedt
werk.... maar eigen woning blijft het
ideaal.
5o. Arbeidsvoorwaarden te verbeteren
door middel van de organisatie is een
goed sociaal werk, maar het'is slpchts
jdoelref'end wanneer het steunen kan op,
persoonlijke geschiktheid en bekwaam-
heid.
Go. Collectieve voorzorg is praciisehe
toepassing van het „draagt elkanders las
ten", doch hoe goed onze verzeke
ringsinstellingen ook zijn, een
eereplaats moet blijven innemen de
[particuliere voorzorg in het
sparen.
7o. Gemeen&chapssolidariteit behoort te
worden aangekweekt, maar hooger blijft
'steeds staan goed beoefende naastenliefde.
8o. Men zal eerst recht loeren offers
voor de gemeenschap 'te brengen, a 1 s men
dit heeft geleerd in den eigen kleinen
kring.
9o. Een machtige bedrijfsorganisatie be
hoeft niet te worden afgewezen, m aar
hoe groot zij ook wordt, hare constructie
fs teer en deze ligt in d e p e r s o on 1 ij k e i
verhoudingen op de werk- 1
plaats.
löo. Groote nationale organisatie mag'
worden nagestreefd, ma-ar de kracht der
organisalie ligt in de plaatselijke
vereenigingen en (hiet contact
der leden. j
llo. Sociale wetgeving moet nieuwe
,o*de scheppen, maaï zijl ontaardt
in hii-reauóratie of w an o r d e, wanneer
zij niet gedragen wolrdt door de naton r-
lijkt organen der vrije
maat sc h a p p ij,
Wij komen op deze belangrijke stel
lingen terug en bevelen de lezing van
het hoofdartikel van De Standaard,
naar aanleiding dier stellingen dringend
ton.
Oorlogsmisdadigers.
De Duitsche militairen, die zich aan
Ik zag Evelijn verscheidene kieren een'
vluchtigen blik werpen op de Fransche
winkels, toen wij daar over .andere dingen
toten te praten, en ik was om harentwil
"'ili toen mijnheer William voorstelde,
toar het schip terug te keeren.
j.l brachten een zeer onaangenamen
°ndag aan 'boord van he't ellendige, klei
ne stoomschip door. Het was onmogelijk
toeden een rustig plekje te vinden, want
e groote kajuit was bezet door het
poote gezelschap, dat wij in het hotel
t to'-Said hadden gezien, en de mees-
o hunner brachten den dag door met
n,to'-pelen en shaken, en met luid-
ïinain" Pr^en o ver hun re-is-; en zij
e<"f u Zóveel leven, dat wij het ver-
11 sche moeite achtten, te beproeven, iets
fflnpmf'1 i°f daar rus'ti:S te zittein- Wij
een i daarom aan dek, en. vonden
tenmk!C^'uw^ hoekje, waar we het
't q "e,reIckelij,k rustig hadden. Maar
VerwalC Was tooneel van gr'o-ote
Pel£Hm1Ui ^rukte' want een aantal
8 111S> die op weg naar Jeruzalem wa-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Prijs per 3 maanden £r. p. post f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Bewijsnummers 5 cent.
wreedheden hebben schuldig gemaakt,
krijgen thans hun gerechte straf.
Dit is te prijzen.
Maar wie zal nü de soldaten van de
Entente in gebreke stellen voor d-oor hen
gepleegde vergrijpen.
Een Fransch blad heeft, naar Het
Centrum herinnert, dezer dagen ver
haald van gruwelen, door Fransche hoog-
geplaatsten, op gewonde, zieke en ge
vangen Duitschers gepleegd.
En de heer Dronkers uit Middelburg
noemde in de N. Rott. Crt. dezer da
gen gevallen van wreedheden, waaraan
Belgen ten aanzien van Duitsche krijgs-
-gevangenen zich hebben schuldig ge
maakt.
In bedoeld Fransch blad worden na
men genoemd van Fransch© officieren, die
hët parool hadden uitgevaardigd geen
kwartier te verleenen en buiten gevecht
gestelde vijanden af te maken.
En sommige détails in deze besclruldi-
digingen zijn van een waarlijk stuitenden
aard .terwijl ook de drank weer zijn droe
vig werk schijnt te hebben verricht.
Daarvan verhaalde dezer dagen ook die
heer IJenry Dronkers in do Nieuwe Rot-
terdamsche Courant:
„Toen in den winter van 1919 cn het
voorjaar van 1920 honderden Duitsche
krijgsgevangenen, uit Frankrijk ontvlucht,
in Zeeuwsch-Vla.anderen aankwamen, en
via Vlissingen en Middelburg naar hun
vaderland terugkeerden, heb ik - en velen
waaronder hooggeplaatste officieele
personen met mij, aangrijpende verha
len over de meest verfijnde wreedheden
gehoord, wanneer deze beklagenswaardi-
gen hun wedervaren vertelden.
„Ik herinner mij o.a. nog levendig, dat
do student in de wis- on natuurkunde Karl
Seeberger, onderofficier van hot 2'2s-te le
ger infanterie, vertelde hoe op een nacht,
alle Duitsche krijgsgevangenen te Waive-'
r-inghem in België door beschonken Bel
gische militairen in hun nachtgewaad naar
buiten werden gehaald, in gelederen op
gesteld en met lederen riemen werden af
geranseld. De eenigie reden voor deze
wreedheid was de dronkenschap dezer
Belgen. Een massamishandeling dus, door
niets te verontschuldigen."
Het is ook zooalle -oorlogvoerende par
tijen staan schuldig; de oorlog heeft het
béést in den mensch wakker geroepen,
de grootste schuldigen zijn dan ook zij,
die den oorlog ontketend hebben.
1 RIJWIELEN
Reclames.
ALOM VERKRIJGBAAR.
N. V. NEDERL. BIG. FABRIEKEN
„GLOBE" - UTRECHT.
Wi] lezen in de „Nederlander":
Drie vrouwe n-eischen.
In September wordt een vrouwen
dag gehouden, uitgeschreven van so-
ciaal-democratischen kant en zich -toe
spitsend otp drie eischen.
Daarin is iets weldadigs.
Als de vrouw-en spreken en zij spre
ken zeer preciese dingen, dan kun-
-nen zij daardoor ons poliiieke leven
verrijken en verheffen tevens.
Maar waarschijnlijk zullen zij on
danks de preciesheid van den actu-
eejen eisen vooral over principiëele
vragen jiprefcen, gelijk de vro-uw daar
toe extfa neigt. En dus aan het po
litieke leven tegelijk meer ondergrond
verschaffen.
'Door dit laatste, dan tevens aanwij
zend, dat de beginselen beslissen. En
dat ook vrouwen om de beginselen
uiteengaan!
D-e 18de September zal dit alles
gelijkelijk waar maken. Het zal gaan
over hét leger, de mo-edersöhapszorg,
den arbeid der gehuwde vrouw.
Alles precies en prinoipiëel beide.
Dat deze socialistische vrouwen
daarbij de -ontwapening zullen vra
gen, nu de mannen, haar reeds heb
ben gevraagd, li-et zich verwachten.
Zij' zouden door heur gemoed ge
dreven, daaitoe reeds neigen met alle
andere vrouwen saam'; ook zonder dat
de mannen hadden positie genomen.
Gelijk eigenlijk ook welhaast alle
mannen de schoonheid van de leus
ervaren.
Eenige he-zinning is van noode, eer
men aan de bekoring der ontwape
ning zic-h -ontworsteld heeft. Van dit
eenvo-udig feit zullen partij-en gretig
gebruik maken, die van hun geestver
wanten in hel, buitenland hetzelfde
niet vragen; die weinig jaren -geleden
en zonder dat ten de-zé iets veran
derd is, het in Nederlanu niet durfden
vragen; die thans volgens een uiting
va-n den heer Schaper ook bereid zou
den zijn een leger te onderhouden,
als men eenige maatregelen nemen
kon, die Zouden kunnen wijzien inde
richting der -ontwapening.
Deze gansche zaak is uiterst ver
drietig, wijl z-e zoo weinig serieus be
handeld wordt. Men leze slechts, wat
deze vrouw-en geven vóór .den ,eisch
d-er ontwapening
Hiermede komt het verzet tegen
het gebeele militaire geweld to-t
uiting, dal als -een monsterachtige
draak zijn honger stilt aan een gro-ot
deel van de maatschappelijke pro
ductie, door de vlijt der arbeiders
ver-kregen, in mllliarden -o-oirlogsbe-
grooitingen omgezet en zijn do-rst
stil't aain het frissche, levenskrach
tige bloed d-er jonge mannen, die
iin den oo-rlog vallen.
Ontelbare sommen g-elds en bree-
d-e stro-amen bloeds worden d-oor
oorlogsgeweld opgëëischt. De ont
wapening is het -eenige wapen do-o-r
de soc-iaal-democraten gesmeed, dat
dezen woesten draak o-p den duur
z'al 'kunnen do-o-den.
Wij geven bet geheel, oiml geheel
eerlijk te zijn. 'Gemakkelijk ziet men
in, hoe hier de eigenlijke vraag ver
ren, kwamen aan holoir'd. E;r waren Griek-
siche pelgrims, Roomsch-e pelgrims-, en Mo
hammedaan sche pelgrims, allen, naar h-et
ons toesch-een, op het grilligst gekleed.
Het Waren echte Ooisteriing-en en zij-waren
verschrikkelijk vuil, en babbelden alien
in hun verschillende tallen met verhefüng
van stem. Mijnheer Stanley vertelde ons,
dat, wanneer h-et tegen Paschien liep, de'
stoomschepen volgepropt zijn met deze
pelgrims, die op weg zijn -naar de verschil
lende graven en heilige plaatsen. Zij ko
men van heinde ver, en doorstaan won
derbaarlijke vermoeienissen, -en verteren
groote s-ommen gtelds, om, zoo-als zij' te-I
vergeefs' hopen, vergeving van zonde te
verkrijgen.
„Ik denk dikwijls", zeicle mijnheer
Stanley, „dat hun ernst ons beschaamd
maakt."
„Ja," zeide Evelijn, terwijl zij een nieuw
gezelschap, dat ,aan boord kwam, gade
sloeg, ,;en verlangt gij niet, hun te zeg)
gen, hoe de zoncle werkelijk kan worden
vergeven?"
„Ik verlang er inderdaad naar," zeide*
mijnheer Stanl-ey, „maar, juffrouw Tref-
for-d, hebt ge -er e-enig denkbeeld van,
welk een moeilijke ta-ak dat zou zijn? Hoe
veel verschillende talen, denkt -gij, dat ik
zou moeten leeren, vo-o-r ik tot a,l de-ze
zwegen wordt. Zij is deze: heeft een
land den plicht om te zorgen, dat
het bij een aanval zich verdedigen
kan?
Dit is in Nederland de eenige vraa,g.
En de-ze wordt hier niet behandel^
Werd zij behandeld, dan zóu blijken,
dat een. ontkennende beantwoording1
alleen mogelijk is van uit het stand
punt der gewe-ldlo-oisheid, dat door
so-oiaal-democ-rarie verworpen wordt!
In stee van deze behandeling komt
pelgrims zou kunnen spreken?"
Wij dachten dat misschien vijf of zes
noodzakelijk zouden zijn, maar mijnheer
Stanley zeide -ons, -tot -onze groote verwon
dering, dat hij zoo even een gesprek had
gehad met een h-eer, die de moeite had
genomen, het vaartuig rond te gaan, ten
-einde uit te vinden, welke verschillende
volkeren aan boord vertegenwoordigd wa
rén, en hij was tot de ontdekking geko
men, dat in dit ééne stoomschip -niet
minder dan deriig vers-chille-nde natiën
vertegenwoordigd waren.
Wij vertrokken 's Zondagsavonds uit
Port-Said, en kwamen den volgend-en mor
gen te zes uur in 't gezicht van Jaffa.
Wij waren zeer vroeg op, want wij ver
langden zeer n-a-ar ons eerste gezicht op
Palestina. Het was een liefelijke morgen-;
de zee was zoo vlak als een sp-iiegeJ,
en het uitzicht was buitengewoon schoon,
daar de zon van achter de heuvelen van
Judea -o-pging. Jaffa leek een zeer mooie
plaats, zooals wij het van he-t dek van het
stoomschip zagen. Het had witte huizen,
die het uitzicht hadden op de Middelland-
sche Zee, een groien-en -cirkel van oran-
je'boomen er omheen, en d-e s-tille heuve
len in de verte. Maar wij hadden weinig
tijd, om het feit tp overdenken, dat wij
nui -o-p dezelfde plek staa-rden, vanwaar
de verzekering, dat de -ontwapening
den oorlog dooden zal; -een zinsnede,
waarin de zaak achterst voren gezet
wordt. Aangezien de wapeniing den
oorlog -niet brengt, doch iets anders
dan oorlog brengt, kan de oorlog nooit
verdwijnen door de ontwapening, ïnjsipr
alleen do-o-r de wegneming van dat
andere. Maar op dit punt stelt het
socialisme natuurlijk geen onderzoek
in; h-et zou de zaak verliezen, als
het de zaak zuiver stelde.
Wij zijn er zeker van, dat -onze
vrouwen rustig denkend wel on 1 dek
ken zullen, wat d-e innerlijke waarde
dezer schoon© actie- 'is.
D e tweede e i s c h.
Eenvoudiger, maar van niet min
der belang, is het tweede punt.
De -oproep zte-gt daaromtrent 't, vol
gende
M o-odei scha p s z o-1 r g
Hiermede strekt de S. D'. A. P.
haar beschermende hand uit over
de mo-ed-er en het jonge kind. Zij
wil bet moederschap te-gen ellendé
be-ho-eden, do-or middel van ver
plichte overheidszorg in -gemeente
of provincie- en geïdelijken steun
van het Rijk, voor, tijdens en na
de bevalling. D© ziektewet mo-el. er
reeds rekening miee houden. Het heil
d-er gemeenschap eisoht het.
Dit i-s ge-wichtig om .wat er staat
en om wat er niet staat.
Er staat, dat de S.D.A.P. haar be
schermende hand z-al uitstrekken over
d-e moeder en het jonge kind.
Dit is in dez-en vo-rm eenvoudig
aanstellerij. Ook and-eren strekken al
dus d-e hand uit en hebben haar te
voren uitgestrekt.
Wat de ongehuwde mo-eder en haar
kind betreft, rpag g-ewez-en worden o-p
betgeen christenmannen en -vrouwen
in de stilte sinds v-ele jaren doen
met -opoffering van tijd én geld en
een positie ergens in de groote we
reld. En dat z-onder ophef; als vol-
ko-m'en vanzelfsprekendo-m Christus'
wil.
Wat het geheel-e vraagstuk aanga-at,
heeft b.v. de Chris'telijk-Historisohe
Unie in woo-rd en geschrift getoond,
het belang van dit vraagstuk te door
zien en te doorvoelen.
Het maakt een zio-nderlingen indruk,
dat o-ok hier weder de soc:iaal-dem!o-
cr-atie de zaak tö-t reclame-zaak vo-or
eigen groep verlaagt.
Wat er -niet in staat, spreekt, even
veel. Het betreft de kwestie der on
gehuwde moeder. Door deze kwestie
te verwaarloo-zien en derhalve want
dit moet de bedoeling zijn voor
het verzekeringswezen gehuwd en on
gehuwd gelijk te stellen, zegt men
twee dingen, die onze vrouwen op
perbest zullen verstaan maar waar
lijk niet in het voo-rd-eel der socia
listen!
Ten eerste- zal dus de ongehuwde
-moeder geld ontvangen, alleen jnaar
geld. Niet zo-rg -en ste-un, die zij veel
en veel mte-er van noode heeft. De
bekende harteloosheid dergenen, die
het erbarmen niet kennen.
Ten andere zal de Overheid ge
huwd -en ongehuwd moeten gelijk stel-
J-ona scheep ging naar Tar'sis-, en Waar
Petrus tijdelijk verblijf tóekl -en dat vreem
de gezicht zag, en waar D-orcas woonde en
kleeding s tukken maakte voor de armen,
in die lang vervlogen dagen, waarvan
Id-e Bijbel vermeldt. W-e hadde-n zeer weinig
tijd, om aan iets dergelijks te d-enke-n,
wan-t z-oodra wij in 't-gezicht van Joppe
kwamen ,stiaken lallo-oze b-ooten van wal-
om ons te halen, evenals zij te Aliexandrië
hadden gedaan, en na he't gewone tu
mult, verzekerden wij ons van ©en boot,
en werden wij naar de kusit geroieid, die
anderhalve mijl verwijderd was. Bij storm
achtig weer is dit volstrekt geen veilige
-onderneming, want de eenige ingang van
de h-aven is een zeier nauwe opening
itusschen zeer gevaarlijke rotsen. De haven
van Jopp-e is- een natuurlijke, en is
nooit verbeterd sedert den tijd van Salo
mo, toen de boom-en, die Hira-m op den
Lib-anon neervelde, door d-enzielfden door
gang tusschen de -rotsen aan land moesten
worden gebracht.
To-en wij de kust naderden, zag-en wij
troepen Arabieren, di-e gillend, en twistend
en vechte-nd, in woesten ijver, ons ston
den op te wachten. Zij schene-n eerder ge
reed Ons in stukken te scheuren Man de
kans te verliezen, onze bagage -naar het
hotel te brengen. Voor degenen, die onge-
Altijd in huis.
f De ontsmettende, verzachtende en hee-
1 lende eigenschappen van Foster's Zalf
maken deze onmisbaar voor huiduitslag,
kloven, huidvlckke-n, eczema, psoriasis, en
d-e verschillende vormen van aambeien.
Spoedige aanwending brengt weldra baat.
Houdt Foster's Zalf altijd in huis; prijs
f 1.75 per doos, alom verkrijgbaar. (9)
len, cn dus w-einig de majesteit, van
h-et huwelijk hoog te houden. Wij ken
nen de wereldbeschouwing vol .anar
chisme en verbrokenheid, die aan dit
streven ten grondslag ligt en waarin
de vrouw ter wille van de- „vrijheid"
-evenzeer geofferd wordt als het kind.
Christenen leven uit een wereldbe
schouwing, di-e door geloof aan ver-
antwco-rd-elijkheid en heiligheid van
woord zulke slachtoffers niet
D-e der de eisch.
Het derde is niet minder ernstig
en toont langs anderen weg de wreed
heid van de anti-Christelijke levens-
visiie. Het luidt:
Teg.en v-erboid van arbeid
der gehuwde v r oi u w.
Hiermede koim't het verzet tegen
de voogdijschap der Overheid over
d-e vrouw t-o|t uiting.
Ni-et de Overheid, ma-ar de vi-ouw
zelf zal beslissen hoe zij haar gezin,
hoe ziji de gemeenschap het beste
dient. Zij wil haar zelfbeschikkings
recht opéischen.
M-e-n lezie deze Woorden, goed.
Genomen, z'o-oals zij -er staan en
zonder achtergrond, zijn zij onzin. Be
scherming door een arbeidswet heet
hier „voogdijschap der Overheid";
het is, alsof' men d-e alleroudste libe
ralen weer hoort. En dit geldt 'dan
niet v-o-or kinderen, niet voor jeugdi
gen, niet voor mann-en, niet voo-r on
gehuwde vrouwen. Hier mag en moet
0-ok volgens de sociaal-democraten de
wet '-optreden; de-zie -allen mo-eten on
der de voogdij der Overheid worden
gebracht. Allée-n de gehuwde vrouw
maakt, een. uitzonderingde-z,e mlag
zelf beslissen, hoe -zij ha-ar gezin en
d-e g:enïee:nsc]hap dienen mag. De ge
huwde m;an -gelijk men weet
mag dit ni-et.
Het is allerzionderlingst.
De verklaring kan ni-et liggen aan
het feit, dat d-e- we-t vo-o-r 'den man
slechts verbod van arbeid boven de
a-c-'hit uur g-eeft en voor de vrouw ver
bod van loon-arbeid kortwe-g. Want
in wezen is dit hetzelfde wetso-ptre-
den, slechts verschillend naar de ver
schillende omstandigheden.
Bij de verdediging van het derdé
punt zal men een beter argument moe
ten aanvoeren dan dat, hetwelk aan
de voogdij is ontleend.
Wij- zien maar twee mogelijkheden.
De een© is, dat de Overheid het
normaal mó-et ach len, als een hu we
lijk kinderloos blijft of als kinderen
do-o-r vreemden opgevoed worden.
D-e- andere- is van zuive-r-soioialisti--
schen aard; ttien wilde -aanvankelijk
ge-en bescherming van die „o-nder het
kapitalisme lijden", -o-mdat het lijden
dan verminderd werd en dus de prot-
1-etarische -opstandigheid verkleind.
Zoo-dat 'mie-n de vrouw-van-nu slachtof
ferde oin de- vro-uw der socialistische
toekomst te zegenen.
woon waren aan de- Oo ster sche vurigheid,
was h-et werkelijk een vreeselijk gezicht,
Evelijn w-as ze-er 'bang e-n drong zich
dicht tegen haar vader -aan, en zelfs mijn
heer William scheen gesoho-kt en ontste-ld.
Maar mijnheer Stanley's kalme stem
ming stelde ons gerust.
„Och, h-et is niets," zeide hij, „gij kent
de Arabieren nog niet; zij maken altijd
zoo'n leven. He-t is niets ongewoons, dat
verzeker ik u," v-oiegde hij- er la-chend
aan toe, terwijl hij met geweld een weg
v-o-or -ons baarde door de 'schreeuwende
menigte, en -ons v-oorging naar het kleine
douanenkanieor, dat reeds volgepropt was
met reizigers, die voor ons waren aange-
gekomen. Wij moesten daarom gedurende
e-enigen tijd buiten wachten; maar mijn
heer Stanley hield de Ar-aibiieren, die ons
gevolgd waren, -op -een afstand, en g-af
Evelijn een vouwstoel, -om -op te zitten,
want zij zag er zwak en vermoeid uit en
de hitte scheen ons, zelfs op dit uur,
zeer groot toe.
Eindelijk was de Turks-che beambte
vrij en k-on hij de fo-oi, di-e mijnheer Stan
l-ey al voor hem gereed had, ontvangen.
Hijf liet onze koffers do-o-r, zonder ze t-e
openen, en ons werd toegestaan, voort
te gaan naar het hotel.
(Wordt vervolgd.)
