SS'j
Oinsdag 5 «lull 19»1
3
Insulaire Hypotheekbank te Zierikzee.
5'A Pandlirieveii a 98'/2 /0
6 Pandbrieven 100
feuilleton.
Binnenland.
Buitenland.
h.
fsar^aMi:
Uitgave van
g, flaaml. Venn. LUCTOR ET EM ERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
6AN6E, VORSTSTRAAT 70,
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg
|IRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
Drukkers 1
Q03terbaan Le Cointre, Goes.
I flg wacht bij het beginsel.
Het hooge behang van onze Christe-
fijke school en vpn bet Christelijk onder
lijs eischt, d,at af en toe uit 't artikel
y n prof. Grosheide in de Rotterdam
mer rail 1 Maart 1919 onderstaand slot
jo" eens onder onze .aandacht wordt ge-
l)rachl' i i r
Als er met meer voor de ftnantien
behoeft te worden gestreden, dan moet
met verdubbelden ijver door onderwij-
Kr3 en besturen samen worden ge
kampt, om het onderwijs op onze scholen
waarlijk g°ed cn waarlijk Christelijk te
doen zijn. Men moet het gevaar steeds
in het oog houden en daarvoor samen
werken, dat onze Christelijke scholen een
gansch ander karakter blijven dragen dan
ie openbare'. Van toenadering mag geen
sprake izrjn in het waarachtig belang van
ons volk. Hoe duidelijker bet eigen karak
ter onzer scholen uitkomt, hoe beter bun
bestaansrecht is verzekerd.
Natuurlijk ligt hier in de eerste plaats
een taak voor d© onderwijzers. Zij zullen
2ich, als nu reeds, hebben te geven aan
de hestudeering van paedagogiek en pae-
dologie, van psychologie en methodiek
Meer handboeken en meer schoolboe
ken zullen nog dienen te verschijnen. Wat
is er nog niet te1 doen op het gebied'
ran de geschiedenis en de kennis der
natuur'? Maar hier behoef ik wel niet
voort ie gaan.
Doch niet alleen van arbeid voor de
onderwijzers moet ik spreken. Er is ook
werk voor onderwijzers en besturen sa
men. Samen moet men zich altijd weer
zetten tot de bespreking van de groote
principieel© vragen, de vragen, hoe komt
hierin en daarin het Christelijk onderwijs
let best tot zijn recht. Ook hier zijn
problemen te1 over .Vragen naar de in
richting van het onderwijs, naar de ver-
eischten van bestuursleden en onderwij
zers ,naar de aansluiting van de school
Mn het maatschappelijk leven, enz. enz.
Ik geloof er nadruk op te moeten
leggen, dat deze vraagstukken door on
derwijzers en besturen gezamenlijk moeten
worden behandeld. Men moet van meet
of gevoelen, dat beide partijen er belang
bij hebben. Daarom lijkt me de meest
doeltreffende behandeling niet die .in on-
öerwijzersvereenigingen of bestuursbon-
den, maar in schoolbonden, waarin èn
bestuurders èn onderwijzers zitting heb
ben. In onze gyoote steden is plaats voor
één of meer van zulke, bonden hier
en daar bestaan ze ook. Dicht bij' elkaar
gelegen dorpen kunnen zich vereenigen.
Maar dan moet het een levende zaak
zijn. Vergaderingen, waar men voor zijn
fatsoen niet kan wegblijven en daarom
komtbrengen hier geen hulp. Vrucht zal
er alleen zijn, als allen gelijkelijk voelen,
net wezen van het Christelijk onderwijs
staat op het spel en daarom aan den
arbeid!
kZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERK1AG.
Abonnementsprijs!
Prijs per 3 maanden fr. p. poet f3.~
Losee nummersfO.ÖI
Prijs der Ad verten tiëni
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ci
Bjj abonnement belangrijke korting.
Bewijsnummers 6 cent.
de politie, noch voor de rijfksweer bang
zijh. Nadat een aantal rovolutionnairc
strijdliederen gezongen Was, voe'rden ver
schillende kinderen van 1016 jaar het
woord. De jeugd, aldujs een ionjarig!e
jongen, beeft tot taak de oudere „Ge
nossen" in den strijd voor te gaan en
door haar voorbeeld inee te sleepen.
Kan bet zotter
Korte Berichten.
ID'e moordenaarsbende in Ierland
heeft in (het einde van de week haar
commentaar geleverd op> de vredesgo-
sprekken door zeven politieagenten te
vermoorden. Twee van hen werden ge
dood, nadat zijl eerst gevangen genomen
waren. Zij hebben ook een jongen kon
stabel terechtgesteld, dien zij1 ontvoerden,
dadelijk nadat hij van zijin wittebroods
weken in Engeland terug was! gekeerd.
In verband met de vredespogingen
tusschen Engeland en Ierland zou gene
raal Smits deze week „een bezoek bren
gen aan Dublin.
Joego-Slavié zou naar aanleiding
van fden aanslag op den prins-r gent,
welke, naar verluidt, door sovjet-mannen S
te Weenen moet zij'n beraamd, een ulti-
maturn gezonden hebben aan do Oosten- j
rijksche regeeling.
'Harding heeft de resolutie van het
congres onderteekend, Waarbij de oorlog
met D'uitschland en Oostenrijk-Hongarije
geëindigd wordt verklaard.
Volgens een telegram uit Konstan-
tinopel zou het Grieksche offensief gis- j
teravond op het geheele .front begonnen
zijn. j
Het Kemalis'tisiche communiqué dia'aren-
tegen meldt: De opmarsch der Turk's,che
troepen duurt voort. Arslanbey is door de 1
Turken bezet.
Zaterdag heeft de Graet Eastern
Rail Way-mij, haar nieuwen dienst van j
Londen naar België via Harwich en "Zee- j
brugge geopend. Aan het h-oofd te Zee-
brugge [staat bij aankomst van de boot
uit [Engeland een trein gereed, om de
reizigers naar Brugge, Gent, Brussel en
verder oostwaarts naar Duitschland en j
Zwitserland te brengen.
FANSBFHEVEIM in omioop op
31. December 1905 s f 313.550
31 December 1910/«.Ai. 2 700.350
31. December 19154 82S200
15 Mei 1921f. 9.455 000
VERKRIJGBAAR]
UITLQTIN83 in 25 jaar a pari.
De Directie
J. J. COCK. H. J. KORLVINKE.
De Pandbrieven zijn voor directe aflevering in voorraad bij het Bijkantoor der
Bank, Koepoortstraat 27 te Middelburg, beheerder de heer H. C. REIJERS.
/O-
Het Engelsch-Japiansche verdrag
blijft, bij gebrek aan wederzijdsch op
zeggen, automatisch nog een jaar van
kracht.
'Zondag is te Berlijn een 'Opper-
Silezische dag gehouden. Enkele ministers
en de rijkskanselier voerden o.a. 't woord
en eis'chten toepassing van het zelfbe-
stemmingsrêcht.
Communistische kinderbetooging. 4
De afgeloopen week heeft te Berlijn
'le eerste internationale kinde'rweek plaats
gehad, welke Zondag met een demon-
stadie der communistische kinderen be-
Rtoten werd. Eenige duizenden kinderen
au eiken leeftijd namen er aan deel. Zij
®adden talrijke groote vaandels en borden
h? zich, waarop, de afschaffing der
ïcnaamsstraffen en de invoering del
lekenschool geëischt werden. Op andere
Plakkaten werd verzekerd, dat de kin
ken noch Voor de oTgesch, noch voor
WB 18 EEK GOEDE KEUS?
o-
32)
neea' Donald, ge moet niet weg-
InJ611 z^e Evelijln smeekend; „denk
eens, Hoe boos papla zou zijnl"
fesravau 0,P «ogenblik kwam mijn-
TrpffrJ -m teI<uê' en noodigde mijnheer
ran a ?m me' Eem naar Muis
Wande?11 0pzic%r zijner boerderijen te
rooi hiT'f6n za8en hem niet.weder
toen V- van ons kwam nemen,
fluistpiv? "aar station vertrok. Hij
over hnr ï?tS ^0t Eveliia> to'en laij zich
te Eeenhoog, om hem goeden dag
den
KJ UI Ho LU glItjllCll Udg
n fln?n'tieri.:"c duidelijk deze woor-
gal d' "^©tinner je belofte"; en toen
hamei' llaa,stiS de hand en ging, de
^eiïnktl §6zien> dat Eivelijn zoo
Niets ihi .behagen was als dien avond.
en zii wiscDeen goed te zij'n,
als haar ven vermoeid; en zelfs,
Seen nomn 1 d© kamer was, deed ze
tem to L, om zicE °'Pi te richten of tot
^4» spreken.
zeer^n heek van tijd tot
angstig naar haar. Ik kon zien,
Gisteren had te Dublin de aangekon
digde conferentie plaats tusschen de Va
lera en de vertegenwoordigers der Zuide
lijke unionisten. Gemeld wordt, dat op
verschillende punten overeenstemming
moet zijn bereikt.
Naar uit Moskou wordt gemeld,
staat Bakoe in brand. Een gedeelte der
stad en verscheidene oliedepots zijn ver
nield.
In Egypte moet een complot tegen
de regeering zijn ontdekt. Er zijn bommen
gevonden. Zeer waarschijnlijk hebben hier
in de Bolsjewiki de hand.
Men verwacht te Berlijn, dat zeer
spoedig onderhandelingen tusschen Ame
rika en Dui'tschland zullen beginnen om
den "vredestoestand tusschen beide lan
den te regelen. De kwestie van den vol
kenbond zal daarbij een groote rol
spelen.
Binnenkort verlaat het eerste Rus-
sische schip „De Internationale" de ha- j
ven van Petersburg met een aanzienlijke
lading hout voor Hamburg. j
Tegen den Duitschen majoor „Cru- i
sius, die wegens het plegen van oorlogs-
misdaden te Leipzig terecht stond, waar- jj
van wij vorige week nadere bijzonderhe- j
Hen gaven, is 2 jaar cn 6 maanden gevan- s
genisstraf geëischt.
dat hij deze verandering in haar aan het j
be,zoek van zijn neef toeschreef, en één- f
maal hoorde ik hem de hoop uitdrukken,
dat dit werkelijk de laatste keer was, dat
mijnheer Donald kwam zonder te zijn
uitgenoodigdhiji keurde de vrije en on
gedwongen manieren van het opkomend
geslacht niet goed, en 'hij was blijde,
dat hij tamelijk duidelijk over dit onder
werp tot hem had gesproken.
Evelijn ging vroeg' naar bed, en ik ging s
naar mijn kamer, maar niët om te sla-
pen. Ik voelde mijl zeer ongelukkig en
verontrust. De woorden, die ik tegen mijn
wil had gehoord, kwelden mij: „Herinner
je belofte."
Wat bedoelde hij daarmee? Wat moest
Evelijh zich herinneren, en welke belofte
had ze gedaan, dat zij, noch tot haar
vader, noch tot mij wilde spreken? Het
was in 't geheel niets voor Eivelijn, om
iets geheim te houden. Zij kwam' ge
woonlijk met alles terstond voor den
dag, en vertelde mijl juist, hoe zij er
over dacht. Ik was er zeker van, dat
dit iets moest zijn, dat zij niet wenschte,
dat haar vader het wist, en die gedachte
bedroefde mij inderdaad zeer.
Tloen ik den volgenden morgen opstond,
bad ik om genade en sterkte, om mij,
indien mogelijk, te helpen, om invloed op;
3 IIet Ziekenhuis vr(aag s tuk.
I De directeur van den gemeentelijken
geneeskundigen dienst te Amsterdam, arts
L. Heijerm.ans, schrijft in het Nederl.
i Tijdschrift voor Geneeskunde, een uit-
voerig artikel, waaraan wij het volgende
5 ontleenen:
Voor den oorlog waren de bouwkosten
zonder terrein-, meubileering-, en inrich-
i tingsuitgaven voor een goed ziekenhuis
in de stad f 4000 per 'bed, een plattelands-
ziekenhuis (eenvoudig) f 3000f 3500,
sanatorium f2000f 2500. Thans zijn de
cijfers resp. f 10a f 12000f 8 a f 10000
en ongeveer f6000 per bed.
Volgens den schrijver zullen de bouw
kosten in afzienbaren tijd niet vermin
deren, omdat de eisehen der tegenwoor
dige ziekenverpleging wijzen n.aar steeds
samengestelder bouw.
De exploitatiekosten zijn steeds stijgend,
doordat de staf van assistenten, labo-
renten, bedienden bijkans met den^dag
groeit, en het ,aantal zieken toegewezen
aan de verpleegster daalt. Het getal ver
pleegsters Is toenemend, de arbeidstijden
worden korter, de honoraria steeds hoo-
ger. In het Wilhelminja-gasthuis te Am
sterdam is het totaal van 'het personeel
bijna gelijk aan het aantal verpleegden.
De verpleegkosten in de meeste groote
steden zijn gestegen tot f7 a, f9 per dag,
in eenvoudige kleine ziekenhuizen tot
f 5 a f 6. i
De dure exploit,atie en de ontzaglijke
bouwkosten maken het noodzakelijk te
overwegen of niet op jandere wijze in de
nooden kan worden voorzien.
De tweede factor, die een onderzoek
noodzakelijk maakt, is de drang, welke
tegenwoordig van de bevolking uitgaat
om voor ,alle ziekten, welke eenigej'mate
verpleging behoeven of van Jóngeren duur
zijn, opneming 'in 'n ziekenhuis te verkrij
gen. De afkeer tegen de ziekenhuizen, is
dioor de groote verbetering, de voortreffelij
ke en humane verzorging, in 'n groote voor
liefde veranderd. Er moet eerder rem
mend ,d;an aanmoedigend worden opge
treden, te meer omdat vele patiënten, die
opneming vragen, om „sociale redenen"
in het Ziekenhuis niet thuis hooren, om
dat het moderne, wetenschappelijk toe-
Evelijn uit- te oefenen, 'opdat zij doen
zou, wat recht was.
Ik vond haar in een geheel anderen
gemoedstoestand dan Waarin zij den
avond tevoren was geweest. Ze was nog
stil, en zag ei' ongelukkig uit, maar ze
was zeer lief en hartelijk jegens- mij.
„May", zeide zij, terwijl zij haar armen
om mijn hals sloeg, en mij kuste, „zijt
ge erg boos op mij?"
„Boos op u? waarlijk niet Evelijn,"
zeide ik, „waarom zou ik boos zijn?"
„Och, ik Was gisteravond zoo norsch
tegenover u; ik kan 't niet uitstaan te
denken, hoe akelig en onaangenaam ik
was. Hoe moet ge mij wel hebben ge
haat!"
„Neen, lieve Evelijn,' 'zeide ik; „ge
waart slechts vermoeid en
„En wat?" zeide zij.
„En verontrust, nietwaar?" waagde ik
te zeggen; verontrust over iets, d,at mij on
bekend was, en daarom kon ik u geen
deelneming beto-onen."
„Ja," zeide zij, „ik was geërgerd en
verdrietig, en ik wilde u gaarne ervan
vertellen, maar ik wist niet, of ik het
behoorde te doen."
Ik gaf geen antwoord, maar ging rustig
voort met mijn werk.
Na een minuut of twee zeide zij, fluiste-
geruste ziekenhuis voor hen niet de juist
gekozen verplegingsg-elegenhieid is.
N.aar de meening van schrijver moe
ten er in del groote steden geëxploiteerd
worden uitnemend 'ingerichte, compleet uit
geruste ziekenhuizen met laboratoria doch
van niet te grooten omvang, en daarnaast
moet voldoende gelegenheid bestaan voor
evacuatie naar herstellingsoorden voor
gevallen, welke deze kostbare en ver
gaande behandeling en verpleging niet
langer behoeven. Aan het ziekenhuis moet
dus organisch verhonden zijn ee-n groot
herstellingsoord. De exploitatie- en bouw
kosten bedragen voor herstellingsoorden
ongeveer de helft v,an die der ziekenhui
zen en in deze oorden vinden de daarvoor
aangewezen patiënten een doelmatige ver
pleging, welke het ziekenhuis hoe goed
ook uitgerust niet kan bieden.
Het is natuurlijk niet mogelijk, voor
elke stad gedetailleerd uiteen te zetten
aldus de heer Heijermans aan het slot
van zijn artikel hoe in verband met
de plaatselijke verhoudingen, de ziekenhui
zen moeten worden ingericht. voor
elke Stad boven de 50.000 inwoners is
naar mijn overtuiging een eenvoudig inge
richt ziekenhuis met herstellingsoord noo-
dig, ziekenhuizen dus met 4 tot 5 bed
den per 1000 inwoners. Het omgevende
platteland kan op deze wijze worden voor
zien; in de hoofdplaatsen zijn ziekenhui
huizen waar voor de fijnere techniek
is gezorgd. Op het platteland moeten
de ziekenhuizen beschikken over auto
brancards om d-e zieken te halen en c.q.
te transporte-eren. D-orpen van eenige be-
teekenis, moeten worden voorzien van
wijkgebouwen en goede poliklinieken, waar
de geneesheer, bijgestaan door de wijk
zuster, spreekuur houdt. Op het platte
land zal verpleging ten huize der pa
tiënten op den voorgrond blijven.
Gewaakt moet worden tegen de op
richting v,an te kleine ziekenhuizen,
die over onvoldoende hulpmiddelen en
kr,achten beschikken deze miniatuur
ziekenhuisjes zijn door de tegenwoordige
snelle en goede vervoermiddelen uit den
tijd
Schrijver komt tot het resultaat, dat
noodig iZiijn: eerste kla'sise ziekenhuizen,
tweede klasse ziekenhuizen, infectie-zie
kenhuizen, herstellingsoorden, sianatoria
voor specifieke behandeling (zenuwlijders,
drankzuchtigen, lijders aan t.b.c.) en ten
slotte een organisatie voor. goede behan
deling ten huize- der zieken.
Door schrijver zijn buiten beschouwing
gelaten de krankzinnigen gestichten, de
observatieklinieken v-oor psychosen, de
gestichten voor maatschappelijk onge-
schikten, idioten, 'blinden, doofstommen,
verminkten, epilepsie-lijders, ouden van
dagen, enz.
«■■■■j' *i i iimniii him iiimp ■umin— iBiDWMWTirir—rr—mi
rond: „May, ik zal u niets vertellen, maar
ik zal u iets laten zien. Dat is geen ver
tellen, wel? Stil! komt daar iemand? Neen,
er komt niemand, het is slechts Clemence,
die naar beneden gaat; maar, denk er
óm, .als de deur open gaat, moet ge
juist' zoo <f.te giewoonlijk kijken, en geen
woord zeggen. Denk er om!" Ze haal
de^ een lederen doosje uit haar zak, en
opende het. Binnen in was een mooie
juweelen ring.
„Is hij niet mooi?" vroeg ze, terwijl
ze hem mij liet zien.
„Zeer mooi", zeide ik, „zeer mooi.
Heeft mijnheer William hem u gegeven?"
„O neen", zeide zij; „papa weet er
niets van, en ik moet het hem niet ver
tellen. Gij kunt wel gissen, wie hem mij
gaf; ik zal het u niet vertellen, maar
gij kunt het wel gissen. En dan, ziet
ge, als ge ervan weet, dan kan ik hem
somtijds dragen; het schijnt zoo jam
mer, hem nooit te dragen. Ik kan hem
nu en dan aandoen, als wij hier alleen
zijn, en hem afdoen, als ik iemand hoor
komen. Denkt gij dat ook niet, May? Wat
kijkt ge ernstig!" zeide zij, met verande
ring van stem; „wat scheelt eraan?- Zijt
ge erg boos op mij?"
„Niet boos,' 'zeide ik, „niet boos, Eve
lijn, maar ik gevoel mij bedroefd over het-
Uitzendi ng van kinderen
n,a,ar buiten.
De Centrale Commissie voor Uit
zending van Nedeiiandsc.be kinderen
naar Buiten, gevestigd Den HaagFran-
k en slag 83, heeft van 1 Januari tot
1 Juli 1921 ruim 1600 kinderen uit
gezonden. Gedurende de wintermaan
den werden er 140 in het Kolonie
huis Zwartendijk te Egmond a. Zee
en 80 in het Roomsoh Katholieke ko
loniehuis te HeerleWouw gehuis
vest, terWijl 40 Israëlietiscll© kinde
ren uit Amsterdam, gedurende zes
weken volgens den ritus y,an hun ge
loof .verpleegd werden te Den Dol-
der, in het Buitenhuis van het Jood-
sche Weeshuis te Utrecht. In het zdt-
merlcamp! te Didam, door de Regee
ring aan de Centrale Commissie af-
testaan volor de verpleging van kin-
eren, die wegens kleine lichaamsge
breken niet geschikt zijn voor opname
in gewone Ivoloniehuizen en ook niet
voor gezinsverpleging in aanm'erking
kunnen komen, werden sedert 19 April
reeds 173 jongens en meisjes achter
eenvolgens' onder dak gebracht. Meer
dan 1200 kinderen werden kosteloos
of tegen geringe vergoeding in gezins
verpleging op1 het platteland uitgezon
den, voornamelijk naar de provincies
Friesland, Gelderland en Noiord-Hol-
land. Zij keerden, na een gemiddeld
verblijf van zes weken, met een aan
merkelijke aanwinst van gezondheid
naar lichaam en geest naar huis terug.
Als een "bewijs, dat het werk der
Centrale Commissie steeds meer in
gang begint te vinden bij de bewo
ners van het platteland, m-oge strek
ken dat ofpi 14 Juni een groep van
141 kinderen in Gorredijk (Fr.) en
omstreken kon worden gehuisvest, ter
wijl in tal - van plaatsen ook aan kin
deren van beschaafde noodlijdenden
gaarne gastvrijheid verleend werd
maar bovendien vragen vele pleeg
ouders, de kinderen vroeger door tus-
schenkomst der Centrale Commissie
bij' "hen gehuisvest, nu des zomers
uit eigen beweging' te logieeren, terwijl
de ouders er gaarne de reiskosten
voor over hebben.
Processie en Zond ia gswet.
De Tel. komt met het ongeloofwaardige
nieuwtje, d,at de drie rechtsehe partijen
in de huidige politieke crisis tot over
eenstemming zijii gekomen onder beding,
dat van proïestantsche zijde op de behan
deling der Zondagswet niet meer zal wor
den .aangedrongen als de Katholieken de
opheffing v,an het processie-verbod met
rast laten.
A 11 e r 1 e i.
Tot leger en vl-oot-predikant in alge-
m-eenen dienst is benoemd de tegenwoor
dige legerpredikant in algemeenen dienst
ds. H. Janssen, en tot hoofdaalmoeze
nier van leger en vl-oo-t de hoofdiaatmoe.ze-
zenier-pastoor F. J. H. Evers.
Naar verluidt, zullen door de Tweede
Kamer de militaire pensioenwettien toch
nog voor het op reces gaan der Kamer
in openbare behandeling worden geno
men.
In den Haagschen Gemeenteraad is een
communistisch-socialistische motie van
(afkeuring over het optreden der politie bij'
de jongste relletjes met 17 tegen 12 stem
men verworpen.
Uit ris
Op de voordracht voor benoeming tot
hoofdingenieur v,an den Provincialen Wa-
geen gij mij hebt verteld. Waarom vertelt
gij het niet aan uw vader?"
„Och, ik zou het niet kunnen," zeide
zij; „hij zou er zich zeer over ergeren.
Ik durf het hem niet te vertellen."
Waarom denkt gij, dat hij erover geër
gerd zou zijn?" vroeg ik.
„Och, omdat hij zooveel geld heeft ge
kost. Kijk, May, het zijn echte diaman
ten en DonHd beeft zoo weinig geld
te verteeren, en papa denkt, dat hij zeer
verkwistend is. Daar! ik bieb u verteld,
wie hem mij gaf; ik was niet van plan
het te doen, maar, natuurlijk, hadt ge"
't reeds v,an te voren gegist."
„Ik geloof, dat het veel beter zou zijn,
,als ge het mijnheer Williatm -'verteldet,"
zeide ik, „mogelijk zou hij in 't eerst
wat boos op üw n-eef zijn, omdat hij er
zooveel geld v-oor heeft gegeven, maar ik
weet zeker, dat hij nog veel boozer zou
zijn, als hij, op de een of andere manier,
ontdekte, dat mijnheer Trefford hem u had
gegeven en gij het hem nooit verteld
had."
„Ja," zeide zij, „dat weet ik ook; maar
het ergste is, dat dit niet alles is. May;
als ik hem dat vertel, moet ik hem ook
iets anders vertellen ik zou niet hal
verwege kunnen ophouden."
(Wordt vervolgd.)
