Allerlei.'
Laatste Barinhtea
Uit de Pars
r-n claris n0g
kas was. Dit j*J*'
worden overged£J
emeentekas wort
ng H. 0. looS tl
April '22, alzoo fj
kele artikelen gPttk
gesteld de „52;
v. plaatselijk to
schriftelijk Verzoek
derwijzer, wOTdt ay'
I ontheffing ver^
a gaat de raad over
de vergadering her
e voorzitter op een
Visser omtrent <u
P. Melis mee
„ht geworden, doch
,weg van B. en W
|e'en. Hierna sluiting
I Wesdorp Lz. is be
Ipzichter bij 'sRijks
Ichutslms te Andel
Nsb.
lar zal alhier Qe
IFokdag worden ge.
hinsdag 7 Juni.
Kerk.
testeren door J.
- naar Rijswijk (G.j
peskens.
ar door D. v. d.
peesteren; voor
de Mol Moncourt
|erk dn.
J. Wijmenga t$
Ie Mildt te Spijke-
lliskerke P. van Dijk
IA. Scheele te Ka-
[Sreukelen door Chr.
naar Humnn
|ng te Giessen Oud-
dr. S. P. Dee te
|iwijk; G. Menken te
7insum-0bergum S.
jüondag 29 Mei a.s.
Idie een beroep aan.
I-den Berg, afscheid
Tlhier te nemen.
jtot onderwijzer aan
lamsdonksveer dhb
leerling der Chï.
|es.
Chr. Sc-hout, die
Ie Chr. school te
|e benoeming aan-
In Chr. Volksönder-
Ingen moet omtrent
Insluiting bij den
It de hoeren J. H.
f, Kr. 'Timmer, ds.
I. de Bie, P. Groe-
pkking, en isl niet
tomen. De meerder-
lat de Vereenigjng
Voet blijven hand-
Lelangen möot blij-
tvarvergadering zal
[beslissing hebben
Tederlander.
bij Potgieter.
deelt L. K. de
jondèrheden mede
Potgieter"; ontleend
i familiearchief. De
jeningen is oogge-
hij vertelt.
1860—1861 hield
voorlezingen over
kunde in het „Wa-
op het Rusland-
In ik hadden dat
Ivij hadden de lijs-
It succes was schit-
ler soms een sou-
Lr ten huize van
Ir zei toen Huet-
10 twee uur achtei
11 Peter: „Dat kan
je wat het dan
Jmekaar naar ]e te
laarover bitter on-
Lr bij Potgieter,
f bri de Keizers-
Lke zaal- De wei-
me vrouw Van
(van zijn 13e 1
Ing ons. Ook wa?
[gente blinde nich
I t Was een oester
lugde. Terwijl J
Iter op ging na*
Ie zijn beide ban
en zeide zacht-
L. Rechts naas
Huet, de broe
I feest. Daarnaast
l dan meneer -
|e wel kent, 1
Inmel, dan mene*
|er Genestet, da
:it naast tante en
le ik alles"-
H.S-s
kingk sprak
r „ijdel misschien»
koter dan de noyenne van de men-
mfr lie ik ken". Hij verdedigde ook
scffn taggn de Genestet.
Huet had in zijn lezing gesproken van
kruierspolitiek"- Daaruit ontspon zich een
Sb» gesprek. Vooreerst was Potgieter
fufSent o a. van een firma m Cefaloma
v!n een in Santos,, aan welke hij
ja vijgen, rozijnen en krenten be
ide Eens" bij de heeren Meulman en
llWenbroek, rijke burgerheertjes d,e van
ip letteren niets wisten, komt Potgieter
1= naar gewoonte binnen en Meulman
it- Zoo, Potje, ben je daar, dat is
voed Vertel je me reis wat je nou van
leze krentjes denkt?" En meteen met-
h.nJiede hij den dichter criticus een zakje
5 krenten. Potgieter gooit doodernstig
fen deel op zijn hand uit, ging bij t raam,
f keek ze met aandacht en zei toen zon-
een zweem van humor of ironie zijn
meening En dat was dezelfde tijd, waarin
hV Peter aan Potgieter telkens zijn nieu
we' leekedichtjes voordroeg! En nu kwam
'leSchimmel was „kruideniersbediende",
dwz in een mooie positie op het bureau
van de Handelsmaatschappij,, die, als im.
„odeur voor rekening van het gouverne
ment van koffie enz., veelal „de groote
kruyenier" genoemd werd. En Zimmerman
was „hoodschaplooper voor datzelfde
zaakje", d.w.z. makelaar in suiker en be
zocht dus ook de Handelsmaatschappij.
En toen Alberdingk: „Ik steek allen de
loef af, want Potgieter, Zimmerman en
Schimmel zijn maar kruideniersknechten,
maar ik ben kruidenier en chef, want ik
heb een eigen winkel" 1). En inderdaad
behoorde hij tot den burgerlijken winkel
stand, terwijl Potgieter zeer welgesteld
en gedistingeerd was,, en Zimmerman rijk.
Allen letterkundigen en allen handelslui
op ondergeschikt gebied. Alleen Schnee-
voogt gepromoveerd." 2)
1) hi 1869 zou lnj den handel in ver
duurzaamde levensmiddelen opgeven en
uitgever worden.
2) Prof. dr. G. E. Voorhelm Schnee-
voogt, de beroemde medicus, ruim 20
jaar lid der Gidsredacti$f huisarts ook
der familie de Clercq. Hij behandelde o.a.
Gesina Goudswaard, getrouwd met Da
niël de Clercq, overleden 8 Juli 1856,
de lijderes in De Genestets Haantje van
den toren.
Het archief en de Oiudh-eids-
kamerte Middelburg. Uit het jaar
verslag van het gemeentelijk archief en
de oudheidskamer te Middelburg, blijkt
o.a., dat de archivariseen lijst heeft
aangelegd van de personen, die, voor
zoovrer kon warden nagegaan, van 1248
—1559 in de stadsregeering hebben ge
zeten.
Bij het schoonmaken en verdoeken van
enkele schilderstukken in de oudheids
kamer, bleek, dat de op de lijst van een
groot schutterstuk indertijd aan gebrach
te gouden letters, vermeldende» een
spreuk, waren zwart gemaakt, van het
op de spreuk volgende jaartal wias alleen
nog te lezen 16.0. Uit kleederdrachten
is echter op te maken, dat dit gildenstuk
dateert van 1630, daar een deel der schut
ters den ouden z.g.n. rattenkraag, een
ander deel den moderner platten kraag
draagt. De naam van den schilder was
helaas niet te vinden.
Totaal brachten 1628 betalende bezoe
kers een bezoek aan de oudheidskamer.
Het archief had verschillende belangrijke
aanwinsten te hoeken, o.a. een porte
feuille met aanteekeningen betreffende
de geschiedenis der stad Middelburgeen
6-tal kaarten, 34 teekeningen en een aan
tal foto's die voor den histoiisch-topot-
grafischen atlas yan belang zijn te meer
waar er afbeeldingen van stadsgedeelten
onder zijn, waarvan geen andere afbeel
ding bestaat zooals b.v. de omgeving van
de voormalige Slijkpoort.
Ook zeer belangrijk is het legaat van
het door B. Vaillant geschilderd portret
ran J. Waüeran Sandra, van 1706—1709,
burgemeester van Middelburg.
Bond van Chr. L e 11 e r ku n-
dige kringen. In een 'to Utrecht ge
houden vergadering is opgericht de Bond
ran Chr. Letterkundige Kringen in Neder
land, met de bedoeling 'een centrale or
ganisatie te stichten van alle reeds in
Nederland bestaande Chr. letterkundig©
«ringen. Tot eere-voorzitter werd be-
floemd minister dr. J. Th. de Visser.
Ongelukken. Te Rotterdam
s gistermorgen een 59-jarige man te
ter K^raatt en verdronken. Zon-
ag is onder Zuilen een schipper, die
fietsende uitweek voor een kermis-
m in botsing kwam met een
5 Passeerende automobiel, met rij-
m, hi bet Merwedekanaa 1 g'e-
fevtSJi u?n trachtte tevergeefs de
dien Ju1'i - °P te wekken. De
«bode Tan 5e familie Ho»o:gsira-
sw t eist Is-1m'et 6eT1 brandend gas-
in tornen, waardoor
vlaim vfu haar kleeren
«rnsfct T^g^trkige Werd in
lichbL '0S llaar ziie-kénin-
Men vrelest voor
Ber8©n tl i S e v O» n d e n. Te
doos in t i ln eiei,a bartonnen
v® L Pdksnsvvater het lijkje
vrouwieliik- tincl van Bet
Ik geslacht gevonden.
Eeh meriln """i' l e H a d-j e-m e-m a ar.
W„T^werker van het „N. v. h.
?ie als 7fin,a Serier(le acrobaat,
^°cht van fl ve'!° kermissen
1 Van alle markten thuis is.
Toien hij met de jaren langzaam aan
voor do edele» acrobatiek' min of meer
ongeschikt bleek, - werd hijzwer
ver, »een Amsteraamsch straattype.
Nelis de Gelder is een man van om
en bij de tachtig zijn we wel inge
licht," dan is hij 78 en (heeft zeven
oppassend© kinderen. Dit laatste voor
al is treffend, het spreekwoord „de
appel valt niet ver van den stam",
gaat niet altijd op: Drie van zijn doch
ters zijn lucMwerksters, die sterke toe
ren verrichten in het circus Hagen
beek; »een ander drietal is hij het on
derwijs, te»rwijl de eeniigo zoon een
uitstekend fluitist is.
Zoo bederft men de jeugd.
Een agent in Den Haag zag, jd'at twee
jongens vaar ongeveer tien jaren her
haaldelijk met steenen 'naar de tram
wierpen. Toen de aglent hen wilde
arresteeren, kwam de vader van een
der bengels aanstappen en hij wilde
den agent dwingen de knapen los te
laten. Dit veroorzaakt© een oploopje,
waarbij de deugnieten gelegenheid
vonden te ontsnappen.
Bijgeloof in Italië. Een
agent te Napels zag een oude juf
frouw, die iets onder haar mantel
trachtte te verberglein. Hij vroeg haar,
wat het was, maar zij» wilde het niet
zeggen, waarop de agent haar dwong,
hem te laten zien, wat zij onder haar
mantel had. Het bleek een schapekop
te zijn, 'gewikkeld in menschenhaar
en vastgespijkerd met 43 groote draad
nagels. Onmiddellijk ontstond een op
loopje.,, ,'tls »een' heks!" riepen ae
omstanders en de politie had d»e groot
ste moeite, te zorgen dat zij1 niet ge
molesteerd werd. Zij werd naar een
poiitie-posthuis gebracht, maar deme*-
nigte nam zulk een dreigende houding
aan, dat er raad moest worden ver
schaft. De pioiitie-president blijk
baar iemand met tact en inzicht
verzocht d-en omstanders, een afge
vaardigde te beno'emlen, die er ge
tuige van zou zijn, dat de» schapekop
door de politie werd vernietigd. De
menigte was dankbaar, do»ch niet vol
daan met de verbranding ging zij' ac-
cpioird, maar het moest in een "kerk
geschieden. En kort daarop bewoog
zich de processie, door de „Popoio
Romano" geschat op duizend perso
nen, naar een kerk, alwaar na cere
moniën, die een uur in beslag namen,
de schapekop ten aanzien en ten over
staan van de menigte door den agent
plechtiiglijk werd verbrand.
Nu bleef nog slechts de „heks"
over, waarmede' moest worden afge
rekend. Bezield niet dit voornemen,
keerde de menigte1 naar het p'olitie-
posthuis terug, maar de „heks" was
inmiddels dank zij de politie
verdwenen.
Smokkel var i a. Het aantal
Duitschers, dat nolg steeds naar Kerk
rad© komt, om ier langs de grens voor
namelijk koffie en sigaretten te koo-
P'en, om die in het Rijln- en Roer
gebied weer aan den Main te brengen
tegen fancy-fair prijzen, is en blijft
zeer groot. De z.g. (groene politie hield
op1 het station Herzogenrath een raz
zia onder de smokkelaars ters en smok
kelaars. Het was een groot aantal
menschen, die ontlast werden van al
lerlei zakten. Karrenvrachten koffie, si-
gateen, sigaretten werden in beslag
genomen.
Eien vrouw miet een „zuigeling" op»
den arm, warm dichtgesbopt, stapte
in den trein. Het vrouwtje zorgde, dat
het kindje behoorlijk van de flesdh'
kon drinken. Eien groene politieman
kreeg, achterdocht; hij ontrukte de
Vrouw bet' „kind", draaide, tot groote
verontwaardiging van het publiek, den
„zuigeling" in het rond en smakte
hem op den grond. De .zuigeling! was
een pop uit ae> „wonden" vielen kof
fiebonnen.
Nauwelijks was de trein in de rich
ting Crefeld vertrokken, of hij stond
midden in het veld stil. Eien, dozijn
grensbeambten sprong op den trein.
En niettegenstaande de scherpe con
trole in Herzogenrath werd een goede
vangst gedaan. Tal van vrouwen droe
gen öorsetten, speciaal ingericht voor
het vervoer van sigaretten.
Het g»evecht oip het roof
schip. Omtrent de arrestatie van
twee zilverdieven, die op een motor
boot trachtten te ontkomen, vertelt
de „Tel." het volgende;
In den namiddag jzan 4 Mei ont
ving de politie te Renkum telefonisch
uit Rhenen bericht, dat in aantocht
was een motorjacht „Mascotte", dat
vermoedelijk gestolen was en waarop:
zich inbrekers konden bevinden. Ter
stond begaven de politieagenten De
Boer, Koopmans en Lamers zich in
burgerkleed ing naai' de rivier. De agen
ten De Boer en Koopmans gingen in
een roeibootje de rivier opl Toen het
jacht aankwam, sprong de B. op' het
motorjach,t dat in vollen gaitig was.
Hij gelastte den stuurman op dein wal
aan te houden. Deze weigerde en zei-
de door te varen naar Arnhem1. De
agent greep» zelf het stuurrad, waarbij
een worsteling ontstond. De tweede
persoon, die aan boord was, wierp;
onderwijl een pak overboord.
De stuurman had den agent bij: de
keel gegrepen, waarop deze zijn re
volver trok en een tweetal schoten
loste. De agent K. in de roeiboot hield
zich aan het jacht vast en werd door
den tweeden persoon belet, zijn bootje
aan het jacht te bevestigen. Al wor
stelende vielen de agent De B. en de
stuurman in de kajuit. Toen wist ook
agent K. op 't jacht te springen. Met
de revolver in de hand trachtte hij
De B. te hulp te komen en schoot
door de ruiten in de kajuit, waarin
zich de beide dieven met de B. be
vonden. Een der dieven wist daar teen
revolver te grijpen en schoot op den
agent De B., zonder hem te treffen.
Ten tweede male wilde hij schieten,
doch werd door K. daarin verhinderd.
Ten slotte wisten beide-.agenten de
dieven te overmeesteren en stuurden,
't jacht naar den wal, waar de derde
agent L. te hulp kwam .en hen in
bedwang hield, terwijl het jacht on
derzocht werd. Hierin bleken zich te
bevinden verschillende voorwerpen
van diefstal afkomstig, een geladen
dubbelloops jachtgeweer, een Brow
ning-revolver, twee .dolkmessen, 150
scherpe patronen, centraal vuur no.
16, 2 scheermessen, 25 scherpe Brow-
ningpatromen, een compleet stel in
brekers-werktuigen, alsmede gummi-
handschoenen en touwsclioenen. De
beide dieven werden in verzekerde
bewaring gesteld.
Het overboord geworpen pak, dat
vele zilveren voorwerpen uit een villa
te Jutphaas bevatte, werd door de
schippers Van Vliet opgehaald.
E;en middelepuwsfihe ge
woonte. Beeds van eeuwen her
aldus schrijft men aan het „Hbl."
dateert degewoonte», dat op Hemel
vaartsdag naar ©en boerenherberg tus-
sc.hen Zeihem en Hengelo (Geld.),
schuldplichtiig© b»o»eren van oude
marktgronclCn onder die gemeenten,
hunne schuldplichtigheid brengen. De
ze bestaat uit het leveren van broo-
den, welke een ongekende grootte en
gewicht hebben. Dit geschiedt ten be
hoeve van de armen in die beide
Elaatsen. Vroegere jaren werd dit ge-
ruik met een soort „kermis" voor
de boerenbevolking opgeluisterd en
werd een. Geldersche dans in boe-
renHeedinjg uitgevoerd. In de laatste
jaren verviel het laatste echter meer
en meei'. Di t jaar werd 't echter'weer
uitgevoerd in geheel oiuden trant, en
in hoofdzaak wel door het werk' van
den beer D». J. van der Ven, die thans
verschillende gewoonten en gebruiken
-uit oude dagen in wo»ord en beeld
tracht te brengen, terwijl de filmope
rateur »qofc' niet ontbrak. Het zwaarste
brood, dat (jitmaal geleverd werd,
wOog bijna 80 poiyl. In het geheel
waren pl.m. 50 broeden geleverd.
Daarna werd door een 18-tal paar-
.tjes uit Lochem een 4-tal boerendan
sen »op typische wijze» in ouderwet-
sche Geldersche boerenkleeding ten
uitvoer gebracht, begelsjd door har-
moni cia-muz'iek. De heer v. d. Vten
toonde zich hoogst voldaan over alles,
en dankte de burgemeesters voor hun
groote medewerking.
Tragische dood van een
'ziuiigelingi. E»en dochtertje van 10
maanden vajn den kapper N. in Bran
denburg, is op( droevige wijze om het
laven gekomen. Terwijl de öiudersvoor
hun werk het huis hadden verlaten,
stak het kind het hoofdje tusschen de
spijlen van haar bedje. Bij haar po
gingen olm het hoofd terug te tókken,
raakte het er steeds vaster in verward
en vond den dood bij' haan ve»rg»e©f-
schen strijd. Toen de ouders terug
keerden, was h»et kind reeds gestorven.
Om oud te wordeh. Ben genees
heer te New-York, dr Woods Hutchinson, is
volgens <le „Daily Chronicle" tot de conclusie
gekome'n, Tlat hoe gemakkelijker leven men heett
hoe eerder men sterft; hij heeft daardoor de
algemeen gedeelde theorie omvergeworpen, dat
ee'n gemakkelijk leven Hen mensch oud doet
worden. Een collega van hem, dr A. L. Gold-
water heeft He meeding gevraagd van honderden
leiHers der Amerikaa'nsche industrie, die allen
vad oordeel bleken, dat voortdurende bezigheid
ee'n langer leven bood, betere gezondheid
e'n grooter geluk bracht dan een vroegtijdig
rustig leve'n.
Een duel o»p trichinen. Bis-
jmarek en de beroemde chirurg Virchbwi
waren sterke politieke tegenstanders en
hadden dientengevolge het zeer dikwijls
met elkaar aan den stok.
Op zekeren dag geloofde Bismarck zich
ernstig beleedigd en zond een ritmeester
met een eisch tot »een duel naar 'Vir-
chow.
„Welke wapenen?" vroeg de professor.
„Dat mag u zelf bepalen", antwoord
de de ritmeester.
„Dan kies ik trichine", zei de profes
sor. Twee stukjes spek zullen op pen
tafel gelegd worden, het eene trichine-
vrij ,en het andere vol trichine. Nadat
wij beide zullen geblinddoekt zijn, moe
ten wij ieder een .stuk kiezen en het opm
eten".
Het duel heeft nooit plaats gehiad.
Een tramconducteur, gro»ndig in de
moderne talen onderlegd, wil een En-
gelscliman beduiden, dat bij aan de vol
gende halte moet afstappen en zegt:
Sire, the following stoppage!
Wat is communisme. Een ar
beider in Parijs ijverde onder zijn kame
raden sterk tegen het communisme. Op
een goeden dag vroeg een zijner mak
kers hem, of hij eigenlijk weL goed wist
wat communisme was. Tóen trok de
werkman zijn kiel uit, en scheurde dgze
in verschillende stukken, en gaf ieder
zijner kameraden een flard er van.
„Het communisme, mijne vrienden",
sprak hij1, „bedoelt uit een geheel, dat
ieder afzonderlijk van groot nut kan zijn,
een reeks kleine stukken te maken, waar
mede niemand echter Iets weet aan te
vangen, omdat het alle waarde heeft
verloren."
Leer om leer.' Een dame wan
delde buiten en zag daar hoe een jon
gen een boom wilde inklimmen om een
nest uit te balen.
„Stoute jongen", zei de dame. „Wou
jij dat nest uithalen. Denk eens aan de
arme moeder, die haar eieren zal mis
sen."
„0", zei de jongen, „die zal er niet
veel van voelen, want die zit op jou
hoed."
e b ram ipife
OPPELN. V. D. De Italianen hebben
draadloos 'geseind, dat zij nog slechts
voor 12 uur 'munitie hebben.
BERLIJN. V. D. De Rijksdag zal
waarschijnlijik hedenmiddag 4 uur in
plenaire zitting bijeenkomen. Eerst
komt de Opper-Silezische kwestie aan
de orde ein hedenavond het Entente
ultimatum. Misschien zal een nacht-
zitting noodzakelijk zijn, daar vóór
morgenmiddag beslist moe»t zijn.
BERLIJN. TeL D»e Duitsche volks
partij moet zich ten slotte 'toch! tegen
aamieiuiing van het ultimatum ver-
Iklaiard hebben. Of een kabinet uit cen
trum, democraten en meerderheids-
socialisten zal worden gevormd, is
nog niet zeker. Muller (so»cialist) moet
voor Rijkskanselier in aanmerking ko
men.
WEENEN. V. D. De Sovjet-gezant te
Weenen is door de Russische regee
ring teruggeroepen, omdat hij te wei
nig activiteit toonde. De Sovjet-regee
ring wil n.l. in Oostenrijk een actie
beginnen. D© gisteren gepleegde
moordaanslag op kapitein v. Stiermar
ken w»ordt pis het begin dier actie
beschouwd.
AMSTERDAM. V. D. Te Sloterdijk
heeft hedetoiadht ©en zware brand
gewoed. Een bakkerij1 miet het woon
huis daarboven is uitgebrand. Geen
perso'onlijke ongelukken.
De heer G. Vogelvanger, lid van
den -gemeenteraad te Hulst, heeft aan de
R.H.B.S. te Neuzen ten geschenke ge
geven een verzameling opgezette dieren,
meest vogels, met een glazen kast. Den
schenker is daarvoor de dank der re
geering betuigd.
's Heer Arendskerke. Maandag werd
1 alhier ten overstaan van Notaris Pi-
laar, publiek verkoeM: »a. een fa-
1 brieksgeboiuw .ein erf, tegenover het
Stajti'Oln, groot 9 A. 10 c».A. toet d»e
daarin aanwezig© machinerieën; b.
een bergplaats en erf, groot 4 A. .26
c.A., c. eeto wo»onhuis en erf, groot
3 A. 52 c.A. »en d. drie perceel en
bouwterrein, samen groot 10 A. 20
e.A., aan den heer Dl. A. Land te Goes
voor f14025.
issalmo
I
Bureau C. N. V. Wij herhalen
onze reeds vroeger uitgesproken mee-
ning, dat u dergelijke conflicten in
het belang der Chr. Vakbeweging bin
nen eigen kring moet houden en daar
oplossen.
Op verzoek' deeten wij gaarne me
de, dat oinz© plaatselijke corresponden
ten geen verantwoordelijkheid dragen
voor berichten aangaande Rechtzaken.
Deze berichten, krijigien wij van andere
zijde.'
MarktbaHchtan.
Go'es, 10 Mei 1921.
Wegens geripgen aanvoer geen notee-
ring opgemaakt.
Aanvoer boter 365 pond.
Boter per K.G. f2.20, middenprijfs per
lialve K.G. f 1.10, aan particulieren £1.20.
Aanvoer eieren 80 stuks.
Eieren per 100 stuks 7.50, midden-
prijs per 25 stuks f 1.87V2, aan particu
lieren 9 ct.
Ondexafdeeling Zuid-Beveland V. P. N.
Aanvoer eieren 10900 stuks. Prijs f 8.20
per 100 stuks.
MIDDELBURG. 'Op de veiling werden
de volgende prijzen besteed: Nieuwe aard
appelen 58, Spinazie 210, Zuring 8
—11, Kropverdunsel 68, Andijvie (mos-
krul) 3538, Witlof 35, Peen 13 ct.,
alles per K.G. Komkommers 2328,
Kropsla 410, Bloemkool 2057 ct.,
alles per -stuk. Po'stelein 3739 ct. per
klein mandje. Peen 2026, Prei 713,
Rhabarber 617, Rammenas 45, Radijs
1,5—3,5, Selderie 2,5»6, Sjalotten 0,5
1, Seringen 68 ct., alles per bos.
Aardbeien 27 ct. per stuk.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Naar waarnemingen in den morgen
van 10 Mei medegedeeld doer het
Kon. Meteor. Instituut te De Bilt.
Boiogste barometerstand 765.3 te
Bodo»e, laagste 754.3 te Lerwiök.
Verwachting tot den avond v. 11 Mei;
Zwakke to»t matige zuidoostelijke tot
zuidelijke wind, meest licht- tot half-
bewolkl, droog weer, behoudens kans
op onweer, aanvankelijk warmer.
Een ernstige waarschuwing.
„Patrimonium' 'schrijft:'
Eindelijk heeft dan toch een. vooraan
staand sociaal-democraat den moed ge
grepen, om zijn partijgenooten den ernst
van den huidigen toestand onder het oog
te brengen.
Het soc.-dem. kamerlid Dr. v. d. Waer-
den schreef in „Het Volk" een drietal
artikelen, waarvan wij enkele citaten wil
len ontleemen. Het is goed, dat men ook
onzerzijds daarvan kennis neemt.
Dr. v. d. Waerdein begint met uiteen te
zetten, dat de wereldoorlog en zijn ver-
schrikkelijke gevolgen niet alleen de pro
ductie uit haar evenwicht hebben gesla
gen, maar ook de geesten. Het besef, dat
»er geproduceerd, dat er gewerkt moet
worden, is verzwakt. Men begrijpt niet,
dat de wereld verarmd is, en dat de
strijd om heter eerst succes kan opleve
ren, naarmate de reusachtige tekorten door
algemeene productie op ongekende schaal
zijn aangevuld.
Het leven is ondragelijk duur geworden,
dus moeteil de loonen naar boven, De weer
zin tegen het stelsel is tot feilen haat uit
geschoten, He mentaliteit voor algemeenen
strijH is aanwezignu of nooit moet de
levensstandaard worden, opgevoerd. Maai' yat
i'n een werelH van overvloed kan, zonder een
onmiddellijke afwenteling der loonstijging op
de kosten van een product, is thaus in vete
gevalle'n uitgesloten. Er is graan tekort, of
wat i'n zijne werking op het zelfHe neerkomt
er is gee'n sclieepsruimte voldoende. De
vrachteh zijn enorm, -en zouHein zelfs zeer
hoog zjj'n, indien wy ze in het huidig systeem
koh'den verminderen met de schandelijke ree-
derswihsten. Voor de meststoffen geldt het
zelfde, ook voor 'het veevoeder, dus voor alle
landbouwproducten, voor de melk, voor het
vleesch. Het koper is i'n prijs gestegen tot het
dubbele va'n voor den oorlog, het ijzer tot het
driedubbele, de kostprijs van de steenkolen,
i'n onze staatsmijnen dus zonder O.W.
is verdriedubbeld. Natuurlijk zal de verkorting
vali den arbeidsduur, ook al wordt er harder
gewerkt, of maar eveh hard als voor die ver
korting, stijging van de zelfkosten meebrengen,
tot ty'H eh wijle dat de nijverheid zichi door
verbetering Her techniek zich daarop zal
hebben ingesteld. Men kan in dat opzicht
vol vertrouwen zijn, maar een werk van een
oogehblik of van een zeer kort tijdperk is het
'niet. Zoo worden He levensmiddelen duurder,
zelfs zoiiHer extra uitpersing van het publiek;
de wo'ningen worden duur, het drukwerk, de
sigareh, de trein, het gas, de electriciteit, de
tram, e'n een socialistisch wethouder motiveert
de prijsverhoogihg door de invoering van den;
achturendag en de hoogere loonen. Nog één
zoo'h opslag, vreezen wy, en He tram is als
algemeen verkeersmiddel weg, een prachtig
overheidsbedrijf vertiietigd.
Loo'nsverhooging, arbeidsduurverkorting, prijs
verhoogi'ng. loonsverhooging, en de tweede
eh derde ronde beginnen hun automatischen
loop. Het moet toch erge'ns van daan komen
eh een Likker blijft toch altijd maar een beest
zohder veeren.
„Het ka'n my niet schelen, al moet het
dan komen van belastingverhooging, wat be-
teeheht een millioen voor een groote stad"
zegt iemahd van de gemeentewerklieden, als
of verhoogi'ng der belasting in een verarmde
maatschappij 'niet tot verhooging der prijzen
zou leiden.
Het eerst noodige is, productie. Onder
die stakingen in. de ko'Lenmijnen lijden,
zooais Dr. v. d. \Va»erden terecht opmerkt,
in die eerste plaats de arbeiders.
Ook wie uit het kapitalisme het socia
lisme wil zien .ontwikkelen, kan noch mag
onverschillig zijn voor den stand der pro
ductie in het huidige stadium.
Wij staan voor enorme problemen. Ep
ernstig waarschuwt Dr. v. d. Waerden
tegen de voortdurende looinacties, ook
waar reeds niet weinig werd bereikt.
En één ding is vooral klaar: dat wjji hij
vooruitgang van loonsverhooging enz. er niet
kulinen komen. Ja, dat wij er ons op die
manier steeds dieper inwerken. Het zou struis
vogelpolitiek zyn, zonder meer door te gaan,
met het stellen van nieuwe eischen, zonder
dat daarhaast werd uile<ïngezet zonder
de zi'nnen met ijdele verwachtingen te be
goochelen ho-e wy don wagen op het hellend
vlak tot staah kunnen brengen om liem dan te
richteh naar beteren koers.
Maar daarvoor is eerst iioodig dat wy helder
beseffen, dat wij» bezig zijn vast te loopen, en
dat de oplossing niet is gelegen in het be
vredigen van telkens hoogere eischen en het
stelle'n van nog hoogere.
Daarom 'nog een korte uitwijding over de
wohinghuren, omdat dit probleem het meeste
'nijpt en er aan den anderen kant helaas het
luchtigst. over is getheoretiseerd. Wat zijn op
dit terrein de gevolgen van de steeds duurdere
materiaalpryze'n en de steeds verhoogde loon-
eischeh?
De bouwkosten der arbeiderswoningen zijn
geweldig gestegen, zoo, dat een exploitatie
zo'nder verlies niet meer mogelijk is, tenzij de
hum- zeer sterk wordt opgevoerd. Wordt echter
de huur sterk opgevoerd, dan wordt het weer
moeilijker, Hah wordt het onmogelijk, dat de
arbeiders uitkomen met hun loon. Dus loons
verhooging. Wachten op lagere bouwkosten
is gee'n uitweg, want waar zou die verlaging
vahdaan moeten komen? Ia alle bouwmateri
alen zitten, Hirekt of meer indirekt, de hoogere
loohen van andere groepen. En de omstandig
heden, die min of meer buiten de loonen
zoudeh kunnen staan (zooals het vrijkomen
va'n scheepsruimte en daardoor verlaging dor
vrachten) zyn onzeker en in ieder geval hoog-
stehs in een te verre toekomst mogelijk. Maar
gesteld al dat hout e'n steenen, dakpannen,
ijzer ën cement zakten in prijs, de arbeidsloo-
hen der bouwvakarbeiders een zoo belang
rijk element juist van de bouwkosten hebben
eer heiging te stijgen dan te dalen.
Het gaat bij dén arbeiderswoningbouw om
getalle'n, die waarlijk doen duizelen. In het
laatst va'n Juli publiceerden B. en W. van
1
I
i V-
