A f Woensdag April 1991 35e Jaargang iliidsclie Reuzel KERS!? JULIANA. fo ï75 .EIJNSE ichinezetter -Verpleegsters, LEIJNSE RIJWIELEN Buitenland. 'l laid gevraagd ^houdster gevraagd. instbode gevraagd, FEUILLETON. ccxxxv. per klein.«Kina bei- 10—15, Rarn. Raapsteel 3—35 t per bos. gisteren g3honi<len - werden do Vol- Zure Bellefleur .6,5, Vroege aard- k-oege aardappeietl er K..L. Aardbeien ,5-25, Kropsla 7 uk. Radijs 4—5 5 N 22,5, Prei 12 718, Rhabarbr Tulpen 8,5—9 et 1 bl34, K'ropver.' fes per mand. Po3. klein mandje. /EERBERICHT. in den morgen bedoeld door het nut te De Bilt. |ind 783.2 te Hapa- e Blackaod. >ond vanj 27 April- jTOordolijke tot Oos- [tot half of lichtbe- geien regen. Zach- |*nt per pond. Hoek Markt, Middelburg |le klasse de Firma OOSTER. DE COINTRE, Goes, Met Mei 4 a IKLUIJFHOUT, Koude- theek. ing Wolfheze" te Wolf. nabij Arnhem vraagt iaar, salaris 400—900gld, |n inwoning, bovenklee- cantiegeld. Soil, instem» doel en grondslag der Chr. Verz. van Kranke, bh wenden tot den Ge- irecteur. |ei gevraagd >tte Dienstbode DE JONGE—RAMONDT, bes. Juni of eerder met Melkerij bekend i ten de voorkeur. (ureau v. d. Zeeuw, Goes. Terstond |?E. Landbouwer, 's Heer- ke. fipen 95 cent p. paar (lompen 85 ct. P P- at Hoak Markt, Middelburg. TE KOOP: bruin Merrieveulel bij A. FRANCKE b op: Klem> meu R:vat:i te Middelburg. B«v» Achterkamer, Keuke 8Slaapkamertjes,Best; Waterleiding pl"s fe TE KOOP: éénjarige Vaarzen E VISSER, LePe rke. TE KOOP: 31 E VAARZ£N 12 en 15 ®aandeD' )ER. Hazenberg per kilo met 3 U Uitgave van im]. Venn. LUCTOR ET EMERGO, k gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: lANGE VOIISTSTRAAT 70, (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: fjrMA p. P- RHUIJ - L. BURG. Drukkers 0o5terbaan Le Cointre, Goes. HeTvraagstuk ösr Troonopvolging, ru, GrondwelsherzietniAg'eïi volgen ïHnrfer in de laatste helft der eeuw J na die herziening, van 1814 kwam "fel vlugger op dan in de telerste helft ^Den^December 1813 aanvaardde Ac souvereine vorst als Koning Wil- Ln I tie souvereiiul-eil dezier landen, insevolge de algemeen ui tgedrukte be- oeerie des volks. Hiermede was de monarchale ro- «erinesvorm .gevestigd. Bestendigd, j evenwel zou deze pas worden in en door de Grondwet vaar 1814, en die j vaj)eze Grondwet is in 1848 herzien en leefde derhalve onveranderd ,gedu- rende een tijdperk vain 33 jaar. Toen is gevolgd de Grondwetsherziening van 1887, derhalve na een periode van 39 jaar. Vervolgens de herzie ning vaar 1887, dal is na 30 jaar; en nu weldra komt de vierde herzie- j ning aan de orde, na een tijdperk allicht van hoogstens vijf jaren. j M de Grondwet in betrekkelijk j korten Lijd tot tweemaal toe .op de i helling moet, is wel geen gnrustbar rend verschijnselmaar toch schijnen dergelijke herzieningen niet ge- I wensch-t. De natie 'dient zooveel mo- J g#jk op te groeien onder de beseher- j mintg' eener stabiele grondwet. i Edoch wij1 leven snel; en de vraagstukken, die om oplossing vra- t gen, volgen elkander zoo s'nel op als in een kaleidoskoop, zoodat men zich j over gebeurlijkheden als herhaalde grondwetsherzieningen niet mteeïr ver- wondert. Nu is 'teen lichtzijde van deze j Grondwet, dat zij ons land voor goed tot een monarchie heeft gemaakt. Doordat toch niet slechts de erfopvol- ging geregeld, m>a.ar ook de .iroonop- j volging ingevoerd is, is ten onzent de monarchale regeeringsvorm onaf- kantóijk geworden vande voort du- j ring' van een bepaald vorstenhuis. Zoo schreef de beer Lobman jaren gele- I den in „Onze Constitutie". Nu zorgde de regeering in hare j voorstellen tot Grondwetsherziening' er voor dat het constitutioneel» (grond- wettelijke) Koningschap, als zijnde d'e mees'l. eéwenschl'é regeeringsvorm, j wordt bestendigd. Echter met drein verstande, dal. dit koningschap op houdt, zoodra ,Öe vervanging van den laatst gestorven voorst door .een be- I voegden opvolger niet meer moge- lijk is. Dit is zeer juist gezien. 1 Wij hopen z'eer dait het Stamhuis i van Oranje of wel Oralnje Nas'sau- MecMenhurg tot 'in lengte van ja ren over ons reg'ecren zal. D'at Prin ses Juliana, na een reeks van jaren, le opvolgster van Koningin Wilhel- muxa zal zijn, en zulks ook weer «durende een reek's van jaren. En tot zij- dan op haar beurt gedurende den langst, denkbaren tijd door hare kinderen en kindskinderen zal worden opgevolgd. Maar er kan toch ©en »p .kooien dat bet Stamhuis van franje uitsterft, en de Kroon pvér- ?aat in het naast verwante Stamhuis: m dit geval dat van Saksen-Wei mar, enemaakbn, Wied, Pruisen, M-ecklen- wg. ochwerin, enz. Dan dient ©ch- f de Grondwet bereids vastge- ntfL ^obden, "dat de natie zich n uitspreekt of zij' de monarchie De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Prijs per 3 maanden £r. p. post f3, Losse nummers f 0,05 s Prijs derAdvertentiën: 1--4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cent. Bij abonnement belangrijke korting. Bewijsnummers 5 cent. wcnscht te bestendigen, dan wel aan een anderen regeeting'svorm de, voor keur g'eefl. t Gesteld dat er op het oogenblik van het uitsterven van het Oranje huis een .populair man in ons land ware, die met zegen en .goede resul taten het bewind zou yoere'n, een man, ziooals er allicht .slechts één in een eeuw gevonden wordt, dan zou 't niet onmogelijk zijn dat aan zulk een mail de natie moer hebben zon dan aan een vorst, dien men nooit gezien heeft, of die zich in ons land vreemd gevoelt, en maar blij is, wan neer hij: ons land weer maar uit is. Voor dit geval moet de mogelijk heid open blijven .dat de natie den republikeinschen pegeeringisvorm met den populairen Nederlander als pre sident verkiest boven den monarcha len rogoeringsvr-jrm .met dein onbeken den len derhalve oubeiminden buiten- landschen vorst. Het spreekt van zelf, dat wij 't meest voelen ivoor oen bestendiging van den monarchalen regeeringsvorm, ook a] moest de opvolger een Saks of een Deen, ie©n Pruis of een Meciklenburger zijn. Wij zien in het koningschap een veel Secuur dier verbindingsmiddel tus- Scben regeering én volk en tusschen de londerdanen onderling, dan in een republiek. Een sterk sprekend voorbeeld hier van levert het Engelsche Koningshuis, dat in 1714 op den troon kwam: dal van Hannover. George I, keur vorst, was de zoon van een klein dochter van Jacobus I, en derhalve, bijl den kinderloozen dood van onzen Stadhouder Koning Willem III en diens schoonzuster Anna,, de naast 'gerechtigd© tot de troonopvolging'. Noch hij', noch zijne opvolgers-naam- genooben, hebben zich in Engeland ooit op hun gemak gevoeld; als 'tkon, liepen zijl er uit om zich in hun keur vorstendom thuis te voelen. En toch dank zij' de Engelsche aonstiluFie en het clonstitutioneele koningschap, zijn de vrijheden dier Engelsche natie, door koning Willem III vastgelegd, onlder de regöering der Hannover's, uitgebreid en gestevigd als nooit te voren. Ook ils '1 gevaar voor terugkeer der regentenregeering bij' een republikein schen regeeringsvorm, niet denkbeel dig'. De regeering deed derhalve, dunkt ons, wel, aan de idee van het con- stitutioneele koningschap zoo lang mogelijk vast te honden. v y» f- 5 Froditaik, den vader van den ex-Keizer. Hij is dierhalve een achterneef van dan ex-Keizer. Door deze zelfde bovengenoemde Alexandrina van Pruisen is ook de ver wantschap tusschen de Oranje's en de Mecktenburgs ontstaan; daar deze Prinses tot tante ein oud-tante had de gemalin van onzen Koning Willem I en van Stad houder Willem V; beiden waren Pruisi sche prinsessen. lirfc26 hoopt onze beminde Prinses 'I? 'laar twaalMien verjaardag te vie- i 311 heel Nederland, voorzoover «x nog met spot met het Goddelijk Ge- met.de Historische rechten van het in'rtJV11!?'-!?11 met Ordinantiën Gods rn«m gegeven ten opzichte zijner zetên hen die in hoogheid ge- sti™ zt|n> inzonderheid Vorsten en Vor- Koriin "Janken voor den zegen de <ht KiS? Ien i!1011 Larate tn 't bezit van Ziin >S(10TLhen, en Hem bidden om Ellri L gen. ^S611 voor ons® Prinses, ferinnpo- r°ept ons in de hien alom8; 1jet pliechti2e oogenblik, 'k® of vi i ,^'en lande door kanonscho- ses w.oi g<ibom d® geboorte der Prin- de Prin„ ^gekondigd, toen haar Vader, hare MhnJlf, Nederlanden, ten Paleize tenaar vani aangeven en de Amb- H- de Wül i?1 Bl(rgerlijken Stand, de Stat^ Van 4 i jT)8 hd van Gedeputeerde V<m Zrad-Holland, haar als Julia- 5 Van de familie? i Wij noemden dezer dagen den Prins j der Nederlanden een neef van den ex- Keizer. Men vraagt ons of dit wel juist is. j Wij zouden kunnen antwoorden, dat de j vors'ben melkander wel meer „Neef" noe men, ook al bestaat ©r tusschen hen geen i band van bloedverwantschap, j Toch zijin beide genoemde vorsten in j zeekeren zin wel familie van elkaarten- t minste inzoover men de lijn ook tot de grootvaders e.n grootmoeders doortrekt, i De grootmoeder van den Prins en de j grootvader' van den ex-Keizer wanen broe- i der en zuster. Prinses Alexandrina van Pruisen was i de zuster van Keizer Wilhelm I. Daardoor I was prins Hendrik 'een neef van Keizer na, Louise, Emma, Marie, Wil helm i n a, prinses van Oranje-Na s- sau, hertogin van Mecklenburg in de registers van den Burgerlijken Stand kwam inschrijven. En eveneens aan den plechtigen stond, toen bij monde van den waarnemenden hofprediker Dr. Gerritsen den 5den Juni 1909 in de Willemskerk te 's Gravenhage het Sacrament des H. Doops aan de kleine werd bediend, waardoor zij in de plaatse lijke kerk werd opgenomen. Met bijzondere zorg zijn deze namen gekozen. Herinneren de namen Emma, Marie, W i 1 h e 1 m i n a, aan de groot moeders van beide zijden en aan de eigen moeder, de volle aandacht valt op den roepnaam Juliana en den daarop on middellijk volgenden naam Louise. Door deze twee namen wordt de ge dachtenis der twee groote stammoeders van ons Koninklijk Huis verlevendigd. Onderstaande ontleenen wij aan „Patri monium": De naam Juliana wijst terug op de biddende moeder van Prins Willem van Oranje, Gravin Juliana van Stolberg, die in het hachelijkst tijdsgewricht van ons volksleven, toen hare edele zonen voor Neerlands vrijheid in de bres sprongen, toen goed en bloed geofferd moest worden Heeuwsohdi Stemmeti. „Don strijd legen het militairisme acht ik voor 't oogenblik nog van meer be- teekenis dan die voor de socialisatie", zei Mi'. P. J. Troelstra laatst op een socialisatie-meeting te Amsterdam. En het schijnt wel, dat hoe meer de 1 Mei dag nadert de liefde tot de ontwapening in den rooden hoek sterker wordt dan die tot de socialisatie. Ik wees ei' reeds een vorig maal op:, dat de 1 'Mei-beweging der sociaal democraten vooral zal staan in het teeken van bet anti-militairisme. Gloeiende speeches zullen hierover dan ook Zondag ongetwijfeld worden afge stoken en daverend applaus zal de be looning der sprekers zij'n, die op dit aanbeeld flink durven hameren. Nu is heel deze actie grof kiezersbe drog en reine demagogie en ik hoop dit in T kort aan te toonen. Om te be ginnen zouden ivo don rooden sprekers' kunnen toeroepen„zorg er liever eerst voor, dat uw parfeijgenooten in naburige landen wat beter voorbeeld geven. Daar hebt ge b.v. de Belgische regeering, waar in notabene drie socialistische ministers zitten. En wat doen deze? Ze bewilligen in bet geheime Fransch-Belgische ver- boud én protesteeren niet, als de Belgi sche oiorlogsbegrooting tot 603 millioen franc wordt opgevoerd, waar die vroeger pl.m. 90 millioen bedroeg". Laten daar om al die roode sprekers op den 1 Mei dag een pas aanvragen en hun anti- militairistische speech voor hun eigen partijgenooten in België uitspreken. Dan doen ze ongetwijfeld beter werk. En dan. blijven wij in Nederland gevrijwaard van dit goedkoope succes en deze belache lijke vertooning. Bebpl (och heasch geen kwajongen in sociaal-democratische kringen schreef eenmaal aan den Zvveedschen socialist Branting„Zoolang de tegen woordige nationale tegenstellingen be staan, is het onmogelijk, dat een land ongewapend is. In alle- sta ten wot'dt voor de zelfverdediging een organisatie van een militie verlangd, voor hét. geval de tegenstander den weg dei- arbitrage niet op wil. De eigenlijke ontwapening moet van de groo te Mogendheden uitgaan: de taak van de kleine staten is echter iedere, dat doel beoo- gende gedachte, te steunen. I,s dat duidelijk gezegd of niet? Maar het is mogelijk, dat de roode heeren in hun enthousiaste 1 Mei-stem ming niet willen luisteren naar de stem van dezen hun Duitschen partijgenoot. Welnu, hier volgt dan een citaat van voor de vrijheid deker landen, door aan houdend gebed de zonen haars schoots sterkte in den strijd, dien zij met Gods hulp tegen bijgeloof en. dwinslandij had den aangebonden. De naam Louise roept de herinne ring op aan Louise de Coligny, de zwaar beproefde dochter van Frankrijks edelsten Admiraal Gaspard de Coligny, de vierde vrouw van Willem van Oranje, de moeder van Fredrik Hendrik en in engere n. zin de stammoeder van Koningin Wühelmina. In rechte lijn stamt onze Koningin af van Jan van Nassau, Oranje's broeder, maar door het huwelijk van A1 b e r t i ne Agnes, eene dochter van Fredrik Hen drik, ien kleindochter van Willem van Oranje en Louise de Coligny, met Wil lem F rede-rik, stadhouder van Fries land, kleinzoon van Jan van Nassau, zijn beide takken vereenigd en behoort Louise de Coligny, ook onder de stammoeders van onze Koningin. Juliana v. Stolberg en Louise de Coligny zijn twee- van de merk waardigste vrouwen in het geslacht van Oranje-Nassau, die uitgebreiden invloed gehad hebben op de geschiedenis van ons volk. BscJamss. him „grootcn leider" Troelstra, uit zijn werk „de wereldoorlog en de sociaal- democratie". „Daarom loopt de beweging voor het „geen man en geen cent" uit op pure demagogie en moet de stroom voor de ontwapening, die zich in haar uit, in internationale richting worden geleid Wat zal Troelstra spijt hebben een uitdrukking als deze neergeschreven te hebben, want werkelijk, een Anti-revolu tionair zou het niet beter hebben kun hen zeggen Niet minder juist is, wat Schaper schreef. „De algemeene ontwapening wordt door ons met hart en ziel voorgestaan. Docb die ontwapening moet zijn een inter nationale maatregel Alle staten die nen te ontwapenen of geen een "kan het doen; den algemeenen weeTplicht alleen kan elke staat afzonderlijk invoeren." Terwijl Vliegen zeer ad rem in de „Socialistische Gids" op-merkt: „Feitelijk was de tijd 'voo-r een gron dige behandeling van bet militairisme niet gekomen. De nationale partijen zijn e-r zeker niet voor klaar. De Franschen en Belgen stellen zich vierkant pp het standpunt van de nationale verdëdigmg en in de nieuw-gevormde staten als Cze- cho-Slowakije, Joego-Slavië, Polen, enz. j is do eerste zorg de vorming van een legermacht om hun verkregen zelfstan digheid te verzekeren." Het wordt dus voor'een ernstig soci aal-democraat schier onmogelijk om op- den eersten Mei en straks bij de ver kiezingen in het strijdperk te treden als verdediger van het anti-militairisme, dat nu schijnbaar weer de partij nieuw lev„en moet inblazen. Hij ip met citaten van zij'n eigen voormannen mot zeer weinig moeite te .verslaan. Bovendien is e-r oo-k nog de historie der mobilisatiejaren, die hem minder prettig moet stemmen. Gaat men de hou ding na, die de sociaal-democraten opzichte van leger en vloot in die jaren hebben aangenomen, dan staat men voor een raadsel. Een vaste gedragslijn out- j breekt ten eenenmale, Vóór 1914 Wfts.'t: geen man en geen S - 'cent en klonk bij iedere oorlogs- en ma- rinlebegrooting hettegen. Tot onverwachts 1. Aug. 1914 de oorlog uitbrak en de S. D. A. P.-fractie als één man voor de ïïiobilisati-e-crediet'en stemde. To-em moest plotseling volgens Troelstra de nationale gedachte de nationale geschillen over- heerschen. Jawel, maar de heeren ver gaten, dat ais de ordelievende partijen niet zoovele jaren op hun post hadden gestaan, om 't land weerbaar te maken, bet stemmen voor de mobilisatie-credieten -niet had kunnen voorkomen, dat wij men- schelijkerwïjs gesproken, onder den voet waren geloopen. En nu o kortzichtige houding opeens weer veranderd. Nu weer naar hartelust kritiek geoefend -op de wets ontwerpen, die golden vragen voor de landsverdediging, nu weer tegen al deze begrootingen gestemd. Belachelijke vertoo- jj ning voorzeker Men heeft natuurlijk ©en antwoord voor ons gereed. De roode heeren zullen z-eg- Over Juliana van Stolberg wen- scben we thans iets mede te de-eten. Op 15 Febr. 1506, den 8sten Zondag voor Paschen, des avonds na de Vesper, schonk gravin Anna v. Stolberg en Wer. nigerode, haar geniaal graaf Botho, eene dochter. Het was niet de eerste en ook ndiet de laatste vrucht uit den gelukkigen echt van Graaf Botho, die onder zijne tijdgienooten de- gelukzalige werd genoemd om zijn ov-ervloedagen huiselijken zegen. Het kind op 15 Febr. 1506 geboren, werd den volgenden dag, op het feest van de Heilige Juliana, die in 290 den marteldood stierf, gedoopt en daarom miet den naam Juliana begiftigd. Hoe is 'die naam voor vele geslachten heilig geble ven. Op 17-jarigen leeftijd huwde gravin Ju liana met Graaf Filip v. Hanau, dim ze 5 kinderen (3 zonen en 2 d.) schonk, waarvan één zoon, de oudste, spoedig overleed en de jongste '2 dagen na haars vaders dood geboren werd. Het huwelijk was zeer gelukkig. Met haar man deelde zij in de zorgen voor zijne onderdanen, en wist door gematigd optreden, alle twist over kerk en staat huiten hare staten te houden. De groote opstand der boeren, die in Duitscjüaad zooveel onheil bracht ging bui- Een voortreffelijk laxeermiddel, waarvan de dosis niet voortdurend ver hoogd behoefd te worden, dat zeer zacht werkt en niet heftig purgeert, en zich gemakkelijk laat innemen, vindt men in Foster's Maagpillen. Prijs f0.65 per fla con, alom verkrijgbaar. (7) gen: „ja, maar de arbeidersbeweging is nu zooveel sterker geworden, zij kan nu den oorlog voorkomen!" Wat -een prachtredeneeringEilieve, was er van die arbeidersbeweging in 1914 dan beele-maal niets aanwezig? Wij weten wel beter. Maar van niet één protest in welk land ook vernamen wij. Alles vocht mee en men had maling aan de partij en aan de vakbeweging. En als die arbeidersbeweging in Enge land -en Frankrijk dan b.v. óók zoo sterk is, waarom houidt zij zich daar doodstil, als m-en vanuit deze landen Duitschland uitmergelt en prest tot onmogelijke beta lingen? Is dan juist niet daar voor haar een mooie gelegenheid om haar invloed te toonen? Doch de zaken staan wel anders. Er is nog nooit een tijd geweest, waarin de internationale zoo zwak en verdeeld is als nu. Ge raakt dm tel kwijt, als ge aan de in termationales denkt. De eerste is weg, de tweede is stervende, van de derde wil men niet overal weten, waarom men, naar ik meen, nu bezig is de vierde in elkaar te timmeren. En dan denkt men nog, dat -een zoo hopeloos verdeelde ar beidersbeweging den storeloozen vrede zftl brengen. Wat is men toch naïef! Er is natuurlijk niemand onder ons, die dit socialistische ge-loof deelt, omdat onze Bijbel het ons wel anders zegt. Dé sociaal-democraat zegt: „de mensen is is van zichzelf niet boos. -Alleen het ka pitalisme heeft hem zoo gemaakt. Aan 't socialisme de taak hem weer zijn oor spronkelijke deugden te hergeven". Wii echter belijden het, dat de mensch uit zichzelf geneigd is God en zijn naaste te haten, een belijdenis, die schier dag aan dag door de werkelijkheid van het leven wordt onderstreept. En met die zon dige boosheid des me-nschen hebben wij in de dageiijksche politiek, ook in de de fensie, te- rekenen, waarom wij' als Chris tenen d© ontwapeningsleuzie der S.D.A.P. niet d-eelen, maar ons geroepen gevoelen daartegen op te komen. Ziehier in de practische politiek weer de antithese, t JAN VAN 't LAND.' D» Toestand. F D>e nota valt Duitschland aan Amerik» is dan nu openbaar geworden. Men vindt z-e hieronder. Moeilijk kan worden ontkend, dat Duitschland zeer ver is tegemoet ge komen aan de eis-chen der Entente. Met groote belangstelling wordt dan ook uit gezien naar het antwoord, dat president Harding daarop zal gevm. In Fransche kringen is men natuurlijk niet tevreden, 't Is de vraag of men daar wel ooit met eenig voorstel van Duits'che zijde genoegen zal nemen. Men wijst er algemeen op, dat het cijfer door Duitschland voorgesteld van 50 mil liard goud, nauwelijks meer is dan het te Londen door Von Simons genoemde bedrag, terwijl van de 11 milliarden, die ten do goederen van den graaf van Ha nau om en ook de verbittering om het geloof vond men daar niet. De graaf van Hanau en zijne vrpuw brachten de ge loofsvrijheid in toepassing, zoodat Luther, schien ©n Roomschen om beurten hunne godsdienstoefehingen In de stadskerk te Hanau hielden. Reeds op 23-jarigen leeftijd was zij weduwe. Filip v. Hanau stierf den 28 Maart 1529. Met gemeene toestemming der familie werd aan gravin Juliana de voogdij op gedragen over hare kinderen en het re gentschap over hare landen. Onder de bekenden van haar huis be hoorde ook Willem van Nassau, ge boren 10 April 1487, weduwnaar sedert 7 Maart 1529 van Walburg v. Egmond. Deze Willem v. Nassau was voogd ge weest over Juliana's echtgenoot Filip van Hanau, tijdens diens minderjarigheid en. had meegewerkt tot haar huwelijk met dezen Filips. En deze Willem v. Nassau, zou haar tweeden man worden. (Wordt vervolgd J|

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1921 | | pagina 1