S3
Woensdag IS Januari IS581
35e Jaargang
GSTH A.
feuilleton.
Suite* i'SHKf
Reclames.
Uitgave van
vnaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 70,
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
1?IRAlA F. P- DHUIJ L. BURG.
Drukkers
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Prijs per 3 maanden fr. p. post £3,
Losse bummers £0,05
P r ij s der Adv er ten tién:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cent.
Bij abonement belangrijke korting.
Bewijsnummers 5 cent.
Socialisatie.
Een mooi woord voor een leelijke zaak.
\Vü keren beide, woord en zaak, ken-
„pn wanneer wij ons onderstaande uit
braken van sociaal-democratische voor
mannen herinneren. Zij zijn verzameld
door prof. Aengewenf m „De Hanze
De 'heer Van der Waerden zeide bi] de
socialisatiedebatten in de Tweede Kamer
der Staten-Generaal:
In de éérst® plaats is noodig, dat de
eibndom van den grond en de productie
middelen komt aan de gemeenschap"'
(Handelingen 1919, blz. 349);.en verder
dat men „grond .en productiemiddelen moet
aantasten." (Handelingen, blz. 458).
De heer Vliegen liet zich op 10 Februari
1920 geheel in denzelfden geest uit in
de Eersta Kamer: „Wat het kapitalistische
stelsel betreft, wij weten precies wat dit
is: het tegenwoordige productiestelsel,
waarbij de productiemiddelen in handen
zijn vain particuliere personen of van groe
pen van particuliere personen."
De socialist R. Kuiper omschreef in
de „Socialistische Gids" (1920' blz, 1-30)
de "socialisatie als het systeem hetwelk
beteekent: „afschaffing van privaatbezit,
van productiemiddelen, van arbeidsloos in
komen, va:n winstbejag van particulieren,
van overwicht bezittende klassen, van ver
spilling van productieve kracht". Voorop
stelt, hij dus de afschaffing van het pri
vaatbezit dier productiemiddelen.
In den zelfden geest spreken .de stellin
gen van het N. V. V. van 6 Februari 1.1.
van „een geleidelijke socialisatie van in
dustrieel® en transportbedrijven, van een
geleidelijke nationaliseering van het grond
bezit."
Hetzelfde vinden wij iij het werk van
Goldscheid: „Sozialisierung oder .Staats-
takrott". Volgens hem betieekent socia
lisatie allereerst„afschaffing van privaat
bezit van productiemiddelen," en vervol
gens „democratiseei'ing der bedrijven en
meer economische inrichting van het pro
ductie- en circuLatieproces."
Ook Robert Wilbrandt zegt in zijn „So
zialisierung": „De staat moet worden ka
pitalist en grondbezitter."
Overigens volgt de waarheid van de
stelling, dat afschaffing van privaatbezit
van productiemiddelen de grondgedachte
is der socialisatie, van zelf uit het feit,
dat de socialisten in de socialisatie zien
die voorbereiding tot den volkomen collec-
tivistischen staat. Zoo schreef v. d. Waer
den in zijn „Loonsverhooging, prijsstij
ging en socialisatie"„Socialisatie is die
voorbereiding van het socialisme" (blz.
13), terwijl R. Kuyper in bet reeds ge
noemde artikel in de „Socialistische Gids"
schreef: „Socialisatie wil" den overgang
van kapitalisme naar socialisme doelbe
wust bewerkstelligen".
Januari.
Januari is toegenaanid Louwmaand; van
waar dat „louw"?
Wijlen Hoogenbirk maakt er in „Timo-
theus" dit van:
„Louw wijst op zeelt, ook louw gebee-
ten, die in Januari overvloedig is; de
uitlegging dunkt me onbetrouwbaar. Veel
eer is louw te beschouwen als een wissel
vorm van looi, net als kouw van kooi.
net wordt dan Looimaand, die waarin
i huiden gelooid' worden, van het vee,
(lat m November', Slachtmaand, geslacht
's' *(e huiden worden in December voor
looien gereed gemaakt."
herinneren ons een halve eeuw
pieden gelezen te hebben, dat Louw ont-
^^JAnJiep Franscbe loi en het
Engelsche law, die beide wet beteekenen,
omdat in deze maand die huwelijkswetten
zooveel geraadpleegd werden wegens het
groot aantal huwelijken destijds in die
maand gesloten. Enkele taalgeleerden kwa
men langs dien weg op de gedachte dat
Louw 'eigenlijk is „Lowe", de godin der
liefde.
H et Centru m meldt omtrent Januari
nog het volgende
In die Voiksweerkunde speelt Januari
een voorname rol en wel vooral die.
Nieuwsjaarsdag. Is op Nieuwjaarsdag het
weer mooi, helder en klaar, zoo kan men
-een goed, een gezegend jaar verwachten.
Op dienzelfdien dag brengt een noorde-
wind een bizonder vruchtbaar jaar; een
oostewind ziekte onder het vee; een zuide-
wind besmettelijke ziekten onder de men-
schen; en wesbewind sterfte onder de
koningen.
Januari moet over 't geheel genomen
een koude maand zijn, immers:
Geeft Januari muggenzwerm,
Zoo hoor je in oogstmaand licht gekerm,
of:
Knapt Januari niet van kou,
Men zit in Oogstmaand in den rouw.
Met Driekoningen (Januari) zijn de da
gen al ietwat langer geworden, ze zijn
een „hanetree" gelengd. Door het nemen
van een eenvoudige proef kwam men tot
deze hanletree-theorie. Men nam waar op
welk punt van huis of schuur bij de
winternacht-evening die schaduw viel en
dan later, waar de schaduw kwam op
6 Januari. Den afstand tusschen deze
twee verkregen punten vergelijkt men met
een „hanetree" of haneschrede.
59)
agnes GIBERNE.
-O
Het huishouden
was laat den volgenden
IlPr 1 -. Q—V'O-*. QV/IJXailClJL KjtCi. t U IJ
de «h-Sf "kt©" uur van zes! Sinds
Wicklif«1§<3 ,^tten> uitgevaardigd tegen
Mi™ •V(er Hng, durfde Githa hare Evan-
wo^iT aantes lezen 'dan in de tegen-
zri u d van Lollards, uit vrees, dat
Zij hioia ers ontnomen zouden worden,
las er z?rS™Mig achter slot, en
dieosf ï1 zii allföe,n was. In
een ,vajl Haar hart was er iets als
'torsen cÜi Van verlicHting, dat er dien
liet nktt 4 aPrake van lezen was. Zij
ten kon - knielen, maar hare gedach-
•en en ,;-1J met Hij haar gebed bepa-
zich naaA Wfs blij, dat zij opstaan en
'^.Hegevt kon" Lady J°an Cob"
^e,beLnci'JlitgeTust van morgen?" was
Hitha's me, yan Eady Joan, terwijl zij
S streelde, „Gij ziet wat bleek,
De toestand.
1871 18 Januari 1921.
Vijftig jarenDuits ch© eenheid. In
1871 gewéldige nationale geestdrift, nu
bij' de móeste Duitschers gevoelens
van diepe bitterheid.
!Als de rij'ksrégeerinp toch bevolen
heeft dit 50-jarig jubilé te vieren, dan
haidl zij1, zoo zegt' mi,uister Simons im
een dagbladartikel, daarbij' nipt de
bedoeling in voorbije keizerheerlijk-
heid' en waipenmacht te doen zwel
gen of bitteren baat en doelloos kla
gen over den huidigen toestand van
Duitschlanid te bewerken, ïnaar zij
heeft er opwillen wijzen, dat het
Duitsche ,volk, dat den 18en Jafa.ua.ri
1871 na, lange verdeeldheid één werld,
ook nu nog hetzelfde ééfae volk ,is,
dat d© staal, welken wij1 nu tegen zóó
vele uiterlijke en innerlijke gevallen
liehbien te 'beschermen, door de ver
andering van zijfa grondwet zijn vol-
kenrechlerlijke persoonlijkheid niet op
gegeven heeft, dat de vastberadenheid,,
waarmede wij den nieuwen staats
vorm verdedigen, den .samefahang met
het werk onzer vaderen niet verbreekt.
(Er zijn groot© gebieden van Duitsch
land: losgerukt. Daarom .moeben nu
geestelijke wap'enein gesmeed worden,
die den infaerlijken samenhang der
ï'ijkS-Duilschers met hun broeders aan
den anderen kant der grenzen en dei-
zeeën verdedigen.
[Na vijftig jaren en in weerwil van
den ontzlettenden lagt, die thans op
Duits chlanid drukt, mag men to ch ge
tuigen, dat een groot deel der - ver
wachtingen yan 1870-1871 zijn ver
wezenlijkt; die DuitSche eenheid hééft
a
kind, 'en hebt uw© rozien van gisteren
verloren."
Githa keek voor zich, maar sprak niet.
„Vindt gij Sir Walter een edeler en
ridderlijker cavalier dan dien laaghartigen
jonker Arnold Savage? Ha, ha, mijne
Githa, denkt gij, dat de waarheid nog
niet volkomen duidelijk is?"
„Waarlijk madame' stamelde
Githa.
„Neen, bloos niet. Het is, wat ik voor
u wensch. Maar laat ons thans over eene
andere en treuriger zaak spreken. Wat
denkt gij van onze Margaret vroolijke
Margaret, zooals wij haar in vroeger da
gen noemden?"
„Waarlijk, madame, ik weet niet wat. er
met haar gebeurd kan zijin."
„Hebt gij gisterten niet eens naar haar
gevraagd, Githa?" vroeg madame Joan een
weinig verwonderd.
„Ja zeker, madam© maar hij
waarschuwde mij, haai' naam niet uit t©
spreken."
„Ik geloof, dat liij gelijk had. Ik noem
de haar naam gisteren even tegen mijne
nicht, madame Alionore, maar in hare
oog en vlamde zulk ©ene woede, dat mij
de moed ontbrak meer te zeggen, ook
verwaardigde zij zich niet mij te ant
woorden."
ook de stormen van den laats ten tijd
doorstaan; zij1 is pnverwéestbiaair ge-
Melden; nieteen maaksel der poli
tiek, maar natuurkrachl.
(Het is tot heden aan de indringerige
Fransche diplomatie niet gelukt een
scheiding tusschen de verschillende!
doelen des rijks- teweeg te brengén.
En misschien zullen de zorgen en
het lijden blijken een nog krachtiger
bindmiddel te zijfa dafa de glorie van
1870.
(Hoe zullen zich gisteren de ge
dachten bij den ex-keizer hebben ver
menigvuldigd. Hijlis 't immers, die zich
van heeler narte zoo> lange jaren voor
den bloei en het welzijn vaiii het toen
nog zoo hechte Duitsche rijk heeft
ingespannen. Hoe- gaarne zal hij' dit
feest temidden vain zijfa volk hebben
gevierd. Maar hoe garisch anders is
hol. uifgeloopen! 1
Een klein lichtpunt voor het zoo
zwaar beproefde Duitschland is het
bericht, dat inzake de schadeloosstel
ling eenige overeenkomst jn hei; zicht
schijnt.
De „Tagliche Rundschau" zegt te
hebben vernomen, dat de schadeloos
stelling voor den oorlog op de Duit
sche indfastrie zal worden gelegd. De
Duitsche regeering: zou zich bereid
hebben verklaard onderhandel ingeu
op dezen grondslag te voérefa, onder
voorwaarde-, dat Opper-Silezië bij' het
Duitsche rijk blijft, dat het aantal trioe
pen in het bezette gebied verminderd
worjdt en dat ook de kosten der ib'e-
zetting aanmerkelijk besnoeid, zullen
worden. 1 i
(Voorts is gevnaagld dat aan DuiLsch-
lanid' meer hanldelsitiOfanage zal worden
gegeven, dat het wereldverkeer voor
Duitschland weer zal worden open
gesteld en dat zekere waarborgen ge
geven worden voor de definitieve be
taling van bet bedrag dat Duit'sch-
land zal hebben op te brehgen.
I Jn de Belgische Kamer was hetgis-
j teren vrij druk. Er zlou ml. ge'Mer-
j pelleerd' worden over de vervolging
I der activisten. De socialist Huysmans
I leidde den aanval. Hij crifiseerae sterk
de ontzettend zware straffen, over de
activisten uitgesproken. Men heeft 137
l hunner veroordeeld tot. gezamenlijk
1418 jaar gevangenisstraf. Hierbij' zijfa
I niet begrepen de ter dood veroor-
i deelden en de levenslang gestraften.
Dat is geen straffen meer, net is af
maken. Er zijfa toch onder die acti
visten, "die te goeder trouw 'een ver
gissing begingen. Wiaarom straft men
dan b.v. een knaap van 17 jaar (tot
20 jaar dwangarbeid en spreekt men
op idtenzlelfflen dag eefa vrouw, die
j haar man had' vermoord, vrij'? Huys-
mans besloot .met te zéggen,' d'at am-
néstiie kalmte in dé gemoederen zou
brengen.
IToen na hem Doms en dé lib'e-
raai Strauss- (die- „békende" Antwerp-
sche- magistraat) hadden gesprokén,
werd de zitting zóó rumoerig, dat zij'
moest werdén gesloten.
!Na afloop idler kamérzitting trokken
de VlaamSche vrouwen en meisjes,
hun krijgsliederen zingend, door de
stad, tot .gro-ote verwondering der
Brusselaars.
ïn parlementaire kringen vernam
de Msb',, dat het begin van de inter--
Séllaties vofar amnestie een diepen in
ruk ge-maakt beeft. Men voorziet, dat
groo-te verzachtenide maatregelen zul
len worden getroffen. Het heeft er
„Ik zou toch gaarne zoo vteiel mogelijk
te wet-en komten," zeide Githa na ©enig
stilzwijgen. „Wat zoudt u er van dien
ken als wij Eva de Malmayns teiens onder
vroegen?"
Zij zeide dien naam zönder er bij te
denken, doch bloosde hevig, toen Lady
Joan haar glimlachende aankeek.
„Madame, ik zeg hlet maar, om-dat Sir
Walter mij verzekerde, dat damoisellie Eva
zeer om onze Margaret treurde," zaide
Githa. ernstig.
,,'tls goed bedacht. Zoek haar en breng
haar dadelijk bij mij, mijne Githa." Githa
gehoorzaamde len slaagde -er na veel moei
te in, het jong© meisje te vinden. Zij be
gaf zich met haar naar Lady Joan, die
nog alleen was.
„Zoo, gij zijt dus Eva de Malmayns,"
zeide Lady Joan op hare vriendelijke wijze.
„Ga hier zitten, damoisielle, en laat ons
leens kennis maken. Hebt gij al lang in
dit kasteel gewoond?"
„.Slechts één jaar," stamelde Eva, ter
wijl die tranen haar in de oogen spron
gen. „Ik ben nog pas zestien jaar, ma
dame, en verlang naar mijn eigen thuis.
Maar, het is heerlijk om Walter weer te
zien."
„Toen Githa bij mij kwam, was zij
even oud als gij nu, en toen treurde
evenwel den schijn van, dat de acti
visten-deserteurs, zooaJs De Schaep-
drijver e.a. en de verdere naar Ne
derland gevluchte activisten, van ©en
eventueel© te verleenefa amnestie zul
len uitgesloten woéden.
Briand.
In verband mét het optreden van
Briand als chef van hét nieuwe kabi
net is heit niet onaardig na te gaan,
hij welké verschillende gelegenheden
deze staatsman zich reeds a,an het
hoofd van eeln ministerie zag gesteld.
Den 23sten Juli 1909 werd, hij
voor de ©eriste maal tot premier be
noemd als opvolger van Clemence-au.
Hij' trad in Februari 1911 af én werld'
toen op zljh beurt opgevolgd' doop
Monis. Den 21sitan Januari 1913 zag
hij zich weer tot premier benofind:,
na het aftreden van Póinciaré. Tóen
deze ide-n ,18den Februari 1913 tót
president der republiek wierd gekozen,
werd Briand ten derden male tot k'a-
binetsleider aangewezen. D-eze func
tie bekleedde hij 'tot Maart daaraan
volgende, toen hij' werd opgevolgd door
Louis Barthou. Den 29sten October
1915 volgde hij' Viviam als premier
op. Nadat dit vierde min.iis Lerie-Briand'
den 12dein December was gereconstru
eerd, trad Briand in Maart 1917 weer
af, opgevolgd! door Alexander .Rabat.
Er ligt dus een tijdperk' yan bijna ,4
jaar tusschen zij'n laatste aftreden'als
'minister-piiesiident efa zijn vijfde en
jongste optreden als zoodanig.
Staking verboden.
Jn verband mét den eclonomischen
nood maakt de Sovjét-regeering 'be
kend, dat staking voortaan mét ge
vangenis „efa intrekking: der yoédsel-
kaarten zal worden gestraft.
[Naar het blaid Wolja, Rossi, .meldt,
kon het bedrijf in de- Petersbuvgsohe
fabrieken, dat van af 1 Jan. wegens'
gebrek aan stoo'kmatexiaal gestaakt
was, nog niet worden hervat.
Een nieuwe methode.
,-De Engelsche troepen in Ierland!
hebben een nieuwe manier uitgedacht
en toegepast om Sinfa Feiners in han
den te krijgen. Plotseling en wel te
middernacht, gingieh ze n.l. over tot
het geheel isoteeren van (dj© wijk' vafa
id© Vier Gerechtshoven ,te Dublin. Die
wijk weFd, behalve door soldaten met
prikkeldraadversperringen afgezet 'efa
do bewoners kwamen in den toestand
van geïnterneerden in een groot kamp'.
Huis voor huis wérd doorzocht:, en
het gerucht wil, d'at het de overheid
e-r vooral om tie doen was, om Die
Valera en Michael Collins, d'e twee
voornaamste lieide-rs van Sinn Fëin
in handen te krijgen. Als dat het doel
van de huiszoekingen was, hebben
dé duizend soldaten, die aan het ge
val te pas kwamenbót gevangen.
Jn dein loop: van Zondag pp Maan
dag verzamelden zich tal van men-
scnen bij1 de prikkeldraadversperringen
en vvei'iaten er af en toe schoten Igie-
lost, om hen te verjagen. Rechters
en advocaten -die naar de gerechts
hoven op' 'wégi waren, moesten een
omweg makten, om te komen waar
zij wezen wilden. De maatregel is nu
inmiddels opgeheven.
Korte Berichten.
Churchill hééft definitief de uit-
noodiging aanvaard om pninister van
koloniën te wordten in plaats van lord
Milner, dié afgetreden is.
zij ook w,el ©eins om huis, geloof ik." zeide
Lady Cob ham. „Maar eer wij misschien
gestoord, worden, zou ik u gaarne ©ene
vraag doen, en dat zonder uitstel. Het
is aangaande mijne chambrière, de da-
moiselle Margaret Cobham."
Eva wierp onwillekeurig een angstigen
blik om zich heen.
„Madame, Lady Alionore heeft niet gaar
ne dat wij haar naam uitspreken."
„Ik zal er voor zorgen, dat Lady Alio
nore niets van ons gesprek hoort. Vertel
nog eens wat van haar."
Waarlijk, madame, ik zou u veel kun
nen vertellen als ik maar niet zoo bang
was," fluisterde Eva. „Maar zult u heusch
niet vertellen, dat ik u over Margaret,
heb gesproken?"
„Daar behoeft gij niet bang voor te
zijn. Ik zal er goed voor waken, en Githa
ook, dat wij u niet in ongelegenheid bren-
gen."
Eva de Malmayns zat peinzend te sta
ren naar den met gobeline behangen muur.
„Ik hield van haar van den eersten
dag af, dat zij met Sir Reginald hier
kwam,' 'begon zij eensklaps. „De- begroe
ting, die zij van Lady Alionore ontving,
was niet bepaald hartelijk, maar Marga
ret toonde er zich niet beleedigd over. Zij
was altijd even kalm en vriendelijk, en
Een voortreffelijk laxeermiddel,
waarvan de dosis niet voortdurend ver
hoogd behoefd te worden, dat zeer zacht
werkt en niet heftig purgeert, en zich
gemakkelijk laat innemen, vindt men in
Foster's MaagpiUen. Prijs f0.65 pier' fla
con, alom verkrijgbaar. (7)
Het bericht, als zöuidten 227
Vlaamsehe priesters een verzoekschrift
hébben .gezonden aan den Paus, om
kardinaal Memieo- van zijn functies
te ontheffen, werdl door de Msb'. te
gengesproken.
iDé conducteurs en wagenbe
stuurders der Berlij'nsche eleotrische
trains zijfa métnieuwe loofaei'schen
voor den dag gekomen. Zij verlangen
hooigerte betaling voor den dietóst na
6 uur 's avonldis, zoowel op wéelc-als
op "Zondagen, zelfs indien de avond
uren binnen dien achtuurscben werk
dag vallen. Door dez;e eischen zlal het
budget dér trammaaischappij mei meer
Id'an 3 millioen mark' 'worden belast.
In die gehouden vergadering der
Zwitsersche sociaal-democratische
rij weird ^temming gehouden over
kwestie van het toetreden tot de
derde internationale. Ongeveer 1500
stemlmen wierden voor, omstreeks 5000
telgén dé toetreding uitgebracht.
D© commissie van herstel te
Weenen besloot, dat 'voor een bedrag
van 200 millioen francs aan kunst
werken, waarvan duplicaten bestaan,
zullen wordm verkócht en in vreemdte
valuta aan dé régeering worden over
handigd.
Bij! den naltiohalen raad van
Oostenrijk is een wetsontwerp inge
diend, volgens hetwelk niet alleen dé
prijSopdrijvers, maar ook de yerbras-
sers zullen worden bestraft.
Teruggang
opvakvereenigingsgebie tl.
Het (soc.-dem.) Ned. Vakverbond ging
October 1920 met 30.354 leden terug,
het (communistisch!) Ned. A. S. met
11.567 leden.
Het roomsch-kathi. Vakverbond steeg in
't halfjaar April-October van 152.197 op
1.58.122, dus met 5925 leden. Toch mag
daarbij niet vergeten, da.t, indien de Chr.
(R. K.) Mijnwerkersbond zich 1 October
j.l. niet met 4190 leden bij het R. K V.
had aangesloten, ook deze vakcentrale
in het derde kwartaal zou zijn terugge-
loopen in ledental en wel met niet min
der dan 1172.
.Het Chr. Nat. Vakverbond klom in het
halfjaar April-October van 73.407 op
70.756, dus met 3349 leden. Wat het
percentage betreft wint dit vakverbond
het nog van het R. K. V., ondanks de
aansluiting bij deze centrale van de mijn
werkers.
Onthulling
over „De Telegraaf!"
De „Deutsche Bergwerks-Zeitung", het
te Essen verschijnende mijneigenaarsor
gaan, schrijft
Het gemeenste dagblad gedurende den'
oorlog was niet een Engelsch of Fran'schl,
maar een Hollandsch blad; de Amster-
öamsche Telegraaf, dat met Entente-geld
tegen ons werd gesteund. Ordinairder
scheldwoorden op het Duitsche volk dan
zij gaf nooit iemand ©enigen aanstoot,
behalve dat, to'en priester Scrope haai' ter
biecht riep, zij hém antwoordde, dat zij
zijne absolutie niet noodig had want
dat God zelf haar vergiffenis had geschon
ken. Ongetwijfeld was dit eene ketterij,
maar mij dunkt, dat priester Scrope er
dikwijls mede verlegen was, hoe hij haar
antwoorden moest; zij weigerde ook naar
de mis te gaan, hoewel zij dit zóó zacht
moedig deed, dat zij in het begin dach
ten, dat het hun gemakkelijk zou vallen
haar te overreden."
„Zij kenden Margaret niet," mompelde
Lady Cobham.
„Dat schijnt zoo, madame. Want we
ken gingen voorbij, en zij was nog altijd
niet overtuigd van hare dwalingen, maar
volhardde er in. Tóen begon Lady Alionore
vreestelijk boos te worden, en haar toom
tegen Margaret in scheldwoorden en sla
gen lucht te geven hetgeen Margaret
alles zeer zachtmoedig en nederig ver
droeg. Ik sloeg haar dikwijls vol bewonde
ring gade. Ik heb gehoord, dat zij vroeger
heel anders was."
„O ja, heel anders," zeide Lady Cob
ham. „Niemand zou Margaret Cobham
vroeger zachtmoedig of nederig hebben
genoemd."
(Wordt vervolgd.)