S If, 0péd'Ik u nu zeer
soon!" 13111 Cheyne m eigen per-
So 76
Woensdag 359 December 19350
35e Jaar^aog
PANORAMA.
FEUILLETON.
GIT H A.
Reclames.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P- DHUIJ L- BURG.
Drukkers
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
ve Zeeuw
ar Als andere jaren zal bet nommer
van 31 December op dien dag niet ver
schijnen, maar op 1 Januari. Dat nommer,
het zo Nieuwjaarsnommer, zal Vrijdag ge
wed'gemaakt worden, en zoo tijdig ver-
scMmen, dat het Zaterdagmorgen bij alle
abonné's bezorgd kan zijn.
November 1920.
Daar is wel geien indruk van deze
Novembei'-maand dan deze, dat God geeft
en de mlensch verdeelt.
Denkt u veld len beemd, dag aan dag
bestraald door vriendelijk, koesterend zon
nelicht. Heldere zij 't dan ook korte
dagen, die eerder aan Augustus dan aan
November, denken doen. Het bosch met
zijn gele en bruine, nu gevallen bladeren,
met zijn plechtige stilte en rust, en daar
tegenover de menscheinweneld zoo vol van
onrust en ontevredenheid.
Die twee verschijnselen, onrust en on
tevredenheid vormen opnieuw gelijk alle
de laatste maanden de signatuur van de
maand November.
Het is wel bijna een halve eeuw geleden
dat wijlen mr. A. H. des Amorfe van der
Hoeven, ondier den titel „De cirkelgang
der menschhleid", een brochure schreef om
te betoogen, dat er in 't algemeen in de
wereld van vooruitgang geien sprake was,
hoogstens van een wisselen van vormen,
cBe toch altijd wear tot dezelfde, meestal
treurige uitkomsten ledden.
En voorzeker als miem de vredesne sul
tuten, die op 'dien pas geëindigden oorlog
zijn gevolgd, overziet, dan is er overvloe
dig plaats voor deze pessimistische aan
schouwing van ons internationaal leven.
Aam dien ingang der wereldgeschiedenis
staat Kaïn en Abel. Het klein aantal men-
schen van toen is tot millioenen gewor
den, maar ook moord en doodslag zijn
duizendvoudig geworden en volgen de
menschheid bij iedieren voetstap.
De eerste ontwikkeling van het onder
ling verkeer der natiën, van de samen
leving in nationalen en internationalen zin,
had evenals dat van familiën ien stam
men tot beginsel, dat iedereen neemt wat
hij krijgen kan, en tracht te houden wat
hij Kerft. De overwinnaar deed met den
overwonnene wat .hij beliefde. In later
tijd werd het den overwoiuiene wel eens
vergund met dien overwinnaar te onder
handelen. Die onderhandelingen weerden
dan in .geschriften vastgelegd, om te die
nen zoolang tot eigen belang het verscheu
ren noodig maakt. De machtigen noemen
dat ooriogs-noodzakelijkheid, en de diplo
maten vodjes papier. Maax in 'den cirkel
gang van het .internationale leven geldt
altijd weer als regel: houdt wat ge hebt
en zoekt er zooveel mogelijk bij te krijgen.
De Volkenbond, die voor de eerste maal
in de afgeloopen maand te Genève bijeen
kwam stuitte al dadelijk op dile klip, en
er behooren wel geen bijzonder profetische
gaven toe. om te voorspellen, dat Wilson's
nooge idealen door de practijk naar omlaag
zulten gehaald worden, omdat ieder voor
zich maai' op een gunstige gelegenheid
wacht om te halen wat er te halen is.
Die leer is een algemeen menscbelijke,
aar toch is er een karaktertrek, die het
1 jChe volk' 'n°§ ml0er dan anders ont-
"t ,dain wiel deze. In vele oorden der
juc, te land en ter zee is de Brit door- j
«rongen len heeft er óf het zijne óf
'«Mi des anderen was, weggehaald. Bij
rj van. 'den oorlog was de indruk
ook nu weder Engeland met den buit
AGNES GIBERtyE.
.53)'
fi/f 3obn Oldcastle schijnt gelen vreem-
ung voor _u te zijn," merkte Sir Roger
P. toen- hij met dén hem onbekenden
'rate een stille straat had bereikt.
riimi TO&nkKng voor mijl" De ridder
gmuachte, hoewel droevig. „Mijn eigen
®erbaxe wapenbroeder!" 6
vouvq' ging PlotsdinS ©en licht
>>Ja waarlijk, in eigen persoon. Waar-
zou ik het ontkennen, Sir Roger?"
ris rft? k°mt gi;i Her °P Ieen «ogenblik
»t"ÏÏes£Ur^ fdnSr Sedert 'iaren teb
ziekte geleden door eene vreemde
kere zwakfce> totdat onlangs eene ze-
ge£ewn',Zu lnii een wonderdrank
ESTJSt mijne vroegere
tholiek S geschonken. Als ik Ka-
een womw' ger' dan ik biet
ons, men" Kleine Githa heeft
zieer omzichtig, geschreven
ging strijken. Rusland, hot groot® rijk,
dat mededinger was naar de wereldheer
schappij, was met grooten ijver bezig
zichzelf te vernietigen. Duitschlaind, dat
dreigde met zijn vloot een concurrent op
de wereldzee te worden, was verslagen
en van aanvalsmiddelen ontbloot. Frank
rijk bloedde uit duizend wonden, telde
zijn gevallenen bij grooten getale en zag
zijn bevolking wegslinken op droeve wijze.
Amerika was te ver weg om, althans de-
fenitief een blijvende bedreiging voor Euro
pa te zijn.
Maar Engeland stond als overwinnaar
aan de spits.
Maar hoe verkeerden de toestanden.
De vrede bracht voor het Britsche ko
ninkrijk 'ellende, en zorgen meer dan er
gens. Voor zijn industrieel leven is de
kolanproductie, die met zooveel horten en
stopten gepaard gaat, de benauwende
vraag van iederen dag. En Ierland, waar
in toenemende mate de burger-oorlog
woedt, en moordein en branden op onrust
barende wijzie toenemen, is de chronische
ziekte, die het leven van bet groote Brit
sche rijk bedreigt.
November' bracht een gansche reeks
van schrikkelijke, toonieelen, die nu zelfs
blijken over tie slaan naar de Engelsche
steden.
In ons eigen vadierlandsch leven traden
de gepasseerde maand drie dingen op den
voorgrond.
Vooreerst 'het overlijden van dr. Kuyper,
de veelzijdig begaafde. Onze dag- en week
bladen hebben zoo ruim en mild zijne
beteekenis voor zoovele deelen van ons
leven gleteekend. Onze pers heeft zoovele
en z.oo belangrijke memoires geschre
ven, dat ik mij niet geroepen acht te
herhalen wat gezegd of reeds herhaald is,
ongetwijfeld bister en door meer bevoeg
den.
In de tweleide plaats toonde o-nze politiek,
dat nog voortdurend aan den toren van
Babel wordt gebouwd. Vrijzinnig-democra
ten, Unie-liberalen en leden van den Econ.
Bond stelden ieen gemeenschappelijk pro
gram te zamen, om alzoo door samenwer
king, links en rechts, rood len zwart, te
beter of met meer succes te kunnen be
strijden.
Maar bij geestverwanten openbaarde
zich terzelfder tijd ook al wieder verwar
ring van sprake.
Vrijzinnige vrouwen, eertijds vereenigd,
toonden nu tot verdere samenwerking niet
in staat, omdat ieen deel hunner commu
nistische of bolsjewiek© neigingen ver
toonden.
E;n ten derde leefden wie in Novem
ber hoe lang reeds in nijpende
geldzorgen. En 'die gaan gewoonlijk ge
paaid met heibeltjes óf ruzie.
Wat rumoerige en moeilijke weg om de
biegrootdngen van stad of staat sluitend
te maken! Wat Pen cijfers die verba
zing wekken, en twijfelmoedig doen vra
gen: hoe lang of hoe kort nog voor eene
ineenstorting volgt! Wat ©en salarisactie
onder georganisieerden. Eerst bij Post en
Telegraaf. Later bij onderwijzers! Wat een
toon van verzet len een taal aan d© re
volutie eigenEn dat alles gevolg van de
vrede!
Ach, wie zal ons het goede doen zien!
Laat het onze bede zijn tot Hem, die
'daartoe alleen het vermogen heeft: Ver
heft Gij over ons het licht Uws aanschijns,
dat zal ons een andere wereld, zoowel
in als buiten ons doen zien.
de K.
over het gevaar, dat Sir John dreigde.
Zoodra ik mijn paard bestijgen len de
ver-moeiende reis volbrengen kon, ben ik
hierheen gereisd, om als van ouds aan de
zijde van Lord Cobham te strijden. He-
Laas! weinig dacht ik, welk een tooneel
mij hier te wachten stond!"
Sir William zuchtte diep, en streek met
de hand over het voorhoofd.
„Denkt gij, Sir Roger, dat zij zich op
hem zullen durven wroken op iemand
als hij?"
„Die geestelijken durven alles!" zeide
Sir Roger met gedempte stem. „Misschien
ligt ier nog de een of andere weg ter
ontkoming voor hem open.'
„De Koning
„Neen, op hem heb ik weinig hoop."
„Hij heeft Sir John lief."
„Sir John heeft hem in den laatsten
tijd 'dikwijls en ernstig mishaagd."
Zij wandelden eenigen tijd in sombere
gepeinzen voort, beiden hunne onmacht
voelende om hun vriend van dienst te zijn.
„Het verbaast mij, dat ik nergens Lord
Cobhams meest geliefden schildknaap heb
gezien,' 'zeide Sar William plotseling.
„Jonken" Alfgax, de knapple flinke jonge
ling Neen, hij was er niet. Hebt ge niet
gehoord wat hem is wedervaren?"
„Toch geen ongeluk?" vroeg Sir Wil
liam.
„Hij ligt op den rand van het graf."
De strijd om Flume.
Volgens de bladen heeft de Italiaansche
minister-president Giolitti ©en delegatie
ontvangen van afgevaardigden der ver
schillende grofepen, wien hij verklaarde,
dat de bezetting van Fiume gisteren vol
komen zou zijn volgens de maatregelen
door generaal Caviglia vernomen. De pre
mier voegde hieraan toe, dat hij bevel
had gegeven, zooveel mogelijk bloedver
gieten tie voorkomen. De artillerie heeft
niet op particuliere huizen te Fiume ge
schoten.
De actie tegen Fiume moest worden
bespoedigd teneinde interventie van Zuid-
Slavië te voorkomen.
In den loop van Maandag werd het
vuren, van weerskanten bij tusschenpDo
zen voortgezlet. Er zijn vijf officieren ge
dood, 178 soldaten licht gewond; deze
laatsten zijn te Triest aangekomen; onder
hen bevonden zichri een officier en een
soldaat uit Fiume.
Volgens bericht uit Fiumle zouden eenige
bommen, die door de Italiaanscbe ma
rine geworpen zijn, het paleis van den
commandant hebben getroffen. d'Annun-
zio is, volgens dit bericht, door leen bom
gewond.
De torpedojager „Spiero", die eenige da
gen geileden zich aan d'Annunzio had over
gegeven, opende het vuur op de Italiaan
scbe vloot, die voor de haven van Fiume
demonstreerde. De Italiaansehe schepen
beantwoordden het vuur en schoten den
torpedojager in brand. Dteze is met be
manning en al gezonken.
Te Rome verwacht men ieder oogien-
blik de overgave van Fiume. Demonstra
ties zijn in Italië verboden. Een poging
te Rome. gedaan, om in verband met de
gebeurtenissen te Fiume ieen betooging
te houden, wiérd verhinderd.
De aardbeving in Zuid-Amerika.
De verschrikkelijke aardbeving,
•welke van 16 tot 19 dezer een groot
deel van Zn id-Amerika, geteisterd
heeft, heeft jn Argentinië vooral de
steden Mondoza, San-Juan, San-Luis,
Larioja getroffen. De streken van Tres-
porarias, Losta-Ranjo, Lavalle en San-
Marin werden geheel vernietigd. Er
zijp daar 12,000 slachtoffers. De Ar-
gentijnsche regeering heeft hulpcolon
nes ingericht; troepen, levensmidde
len en materieel werden naar die
plaatsen van jhet onheil gezonden.
In de dalen Vera en Inferno, split
sten de bergen zich; warm water en
stikgassen werden uitgespuwd. Tal
rijke dorpen werden geheel met de
grond plat gelegd. Een vliegeskader
us naar de ver-afgelegen ^gemeenten,
zonder spoorverbinding, met genees-
en levensmiddelen gezonden. De 'dag
bladen hebben inschrijvingen geopend
ten gunste der slachtoffers.
In Chili was dé aardbeving een.
der vreeselijkste 'der laatste tientallen
jaren. Heel de provincie van Acon-
gagna werd verwoest. Vele dorpen
werden vernield. Het aantal slacht
offers is buitengewoon groot.
De vuurspuwende bergen Ghapua,
Coquimbo, Cocehbere, Villaricait, en
Llaima zijn in werking. De rivieren
Franoura en ,Turblo zijn buiten haag!
oevers getreden en de overstroomimg
heeft aanzienlijke schade veroorzaakt.
Bergen van vijf honderd meters ho'ogte
zijn op ido-rpen neergestort.
Sir William week ontsteld achteruit. Te
midden zijnier treurig© gedachten had Sir
Roger Acton werkelijk voor een oogenblik
de bloedverwantschap vergeten.
„Ik vraag n vergeving, goede vriend,
vergeving," zleide hij haastig, zijn hand
op Sir Williams arm leggende. „Ik dacht
er niet aan, dat gij en hij vader en zoon
zijt, anders zou ik het u niet zoo plotseling
verteld hebben. Misschien is het niet zoo
erg als ik zeg. Misschien zal hij spoedig
herstellen."
„Wat scheelt hem?' 'vroeg Sir William
op heeschlan toon.
„Het gebeurde op den dag, dat Lord
Cobham gevangen werd genomen. Jonker
Cheyne drong door de gewapenden been,
en wat zij ook deden om hem te ver-
Mnderen, hij viel voor de voeten van
r John neder, om zijn zegen af te amee-
ken. Bij die gelegenheid werd hij gewond.
Maar ik geloof niet dat hij alleen sterft
aan de gevolgen van die wond, maai' ook
aan 'een gebroken hart; neen, ik zeg niet
sterven, want misschien wordt hij nog
wel beter."
„Mijn arme zoonl' 'mompelde de onge
lukkige vader, met doffe oogen voor zich
uitstarende.
„Hij houdt steeds vol, dat de wond zóó
erg niet was, hij nolemt het slechts een
zwaaTdprik. Maar 't was een prik, die
diep doordrong, want hij had dien dag
De persoonlijke vrijheid in Sovjet-Rusland.
De BerlijPsche Montagspost" zet,
zoo 'schrijft 'de Msb., haar publica
ties over sovjet-Rusland voort. liet
blad schrijft nu over, de persoonlijke
vrijheid in Rusland.
Vroeger kon een ieder, wiens pas
in orde was, mits hij niet tot de
politiek-verdachtem behoorde, zich
vrij in Rusland bewegen. Onder het
sovjet-regime bestaat er niets meer,
dat op persoonlijke vrijheid, lijkt. Nie
mand, die zich 's avonds ter ruste
begeeft, kan met zekerheid zeggen,
dat hij 's anderen daags niet in een
of andere gevangenis zal ontwaken.
In plaats van passen heeft men thans
in Rusland zoogenaamde arbeiders-
en beambten-kaarten. Een ieder moet
zulk een kaart bij1 zich dragen. Heeft
men die niet, dan is men zijn leven
niet zeker.
Eenigen tijd geleden gaf de beroem
de Russische zanger, Scbaljapin, te
Moskou een concert. Men betaalt voor
het bijwonen van zulk een concert in
sovjet-Rusland fabelachtige prijzen.
Nauwelijks had de zanger zijn eerste
lied geëindigd, of er verscheen in de
zaal'een troep1 roode gardisten. De
eerste rijen werden omsingeld. „Waar
zijn uw passen en vanwaar haalt ge
het geld, om die dure plaatsen te
betalen?" Wie niet bewijzen kan,dat
hij het geld. van de sovjet-regeering
ontving, wordt zonder pardon wegge
voerd. Na dit intermezzo' kan het con
cert worden voortgezet.
Laatst bevonden zich in een the
ater te Moskou een aantal dames in
avondtoilet. De gardisten er op' af.
De ongelukkigen hadden, geen passen
en werden in hechtenis' genomen. Een
trein bracht haar onmiddellijk naar
de hosschen, waar ze, finder bewa
king, hout moesten hakken voor de
sovjets. Ze kwamen natuurlijk om van
koude en ellende. Het is nog niet
zoo lang geleden, dat een wet te Mos
kou allé meisjes van 15 tot 18 jaar
en de vrouwen van 45 tot 50 en de
mannen van 50 tot 55 gebood in do
omgeving van Moskou 20 dagen lang
denappels te zoeken voor de haarden,
der volkscommissarissen. Eten wordt,
aan deze lieden niet verstrekt, zoodat
velen onder den dwangarbeid bezwij
ken. Huiszoekingen zijn in sovjet-Rus
land aan de orde van den dag. Hoe
het bij dergelijke huiszoekingen toe
gaat? Iemand had per briefkaart des
tijds een vriend ,pp: de thee genoo-
digd. Toevallig werd eenige dagen la
ter bij den geadresseerde huiszoeking
gedaan. Men vond dei uitnoodiging.
Dit was voldoende om' tot arrestatie
over te gaan. In plaats van naar zijn
vriend op1 theevisite, ging de man.
naar de gevangenis, waar hij' 3 maan
den lang bleef opgesloten.
Uitgezonderd de .communisten, haat
iedereen in Rusland het bolsjewistisch
systeem, ondanks de groote reclame,
die er voortdurend voor gemaakt
wordt. De centrale .propaganda-aMee-
ling bewerkt zonder ophouden de
openbare meening door kranten en
allerhande blaadjes en openbare ver
gadering. Deze propagandadienst is de
belangrijkste organisatie van het rijk.
Ze beschikt over een propagandisten-
school, waar de Peclame-mannen hun
opleiding ontvangen. Er worden thans
ook in Rusland' A. R. C.-boekjes uit-
geen harnas aan. Misschien zou die wond
spoediger zijin genezen, maar hij verbond
haar zelf op onachtzame wijze, en ver
telde aan niemand wat er gebeurd was;
en dien volgenden dag reed hij hard en
snel, om Coulyng Castle te bereiken, zon
der acht te geven op de pijn, die hij'
voielde, hopende den volgenden da.g weder
naar Londen terug te keeren om in de
nabijheid van Sir John te zijn. Maar door
dat hij dien avond flauw viel kwam'alles
uit, ©n daarop kreeg hij hevige wond
koortsen.'
„Ach! len toen vroeg Sir Wil
liam.
„Ik weet er niet veel meer van, behalve
dat hij reeds ijlt over Sir John en de
DamoiseHe Margaret Cobham, die eeni
gen tijd geleden moedig voor haar geloof
uitkwam. En in ©en briefje, dat ik gisteren
van Lady Cobham ontving, schreef zij
mij, dat hij den dood nabij was."
Zij stonden naar de rivier te zien
Sir William Cheyne met gebogen hoofd,
terwijl hij dacht aan die veelbelovend©
jeugd van zijn zoon, die op d©z>e wijze
plotseling zou worden afgesneden! Een
zwaardprik slechts een prik; maar hoe
veel bittere smart kon die teweegbrengen I
Sir Roger Actons gedachten waren van
Sir Cheyne afgedwaald naar het onder
werp, dat hem eigenlijk voortdurend be
zighield. Hij dacht aan Lord Cobham en
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Prigs per 3 maanden fr. p. post f3,—
Losse nummers f0,0fl
Prijs der Advertenti
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cent.
Bjj abonnement belangrijke korting.
Bewijsnummers 5 cent.
Tegen aambeien,
droge of bloedende, wend© men Foster's
Zalf aan. Deze doet ide jeuk en pijn on
middellijk bedaren, en heeft, een bijzonder
hieetade werking. Prijs f 1.75 per doos,
alom verkrijgbaar. (6)
gegeven met de nieuwe door de sov-
jetregeering ontworpen spelling. Voort-
durenid maken vliegtuigen propaganda-
reizen. Ze nemen vrachten manifes-,
ten, oproepen enz. mede en bezaaien
er medé pteden en jdorpien, waar zie
over vliegen. Op| alle spoorwegstati
ons zijp leeszalen ingericht, waar de
wachtenden zich aan bolsjewistische
lectuur kunnen tegoed Hoen.
Korte Berichten.
In November zijn in Rusland 530
w'agons goederen uit het buitenland ont
vangen. Amerika leverde o a. drie wa
gons schoenen enz., Engeland pharmaceu-
tische artikelen, Duitschland geneesmid
delen, plolégfen en zaaimachines. Dezer
dagen is ook de eerste zending uit Frank-
rijk ontvangen, dat in hoofdzaak rubber!
en papier leverde.
Te Union Town, in Penasylvanië,
heeft een jongen van 19 jaar dertien
brandstichtingen gepleegd, waardoor ker
ken, scholen, buizen en graanschuren tot
een waarde van nen millioen verwoest
zijn.
Schwartz, de minister vooir econor
mische zaken in Saksen, zal dezer dagen
een. reis naar Nederland en België onder
nemen tgn einde de economische betrek
kingen met deze landen op een andere
wijze te organiseeren.
De Oostenrijkse he regeering hieeft
een schilderij van de „Wiener Galerie'"
verkocht voor één millioen kronen ,aan
de Poolsche regeering. Het doek van
den Poolschen schilder Matejko stelt
de zitting van den P'oolschen Landdag
voor, waarin de meerderheid van het
parlement, door Rusland omgekocht, be
reid is te stemmen voor den zelfmoord
van den staat, de minderheid, in geest
driftig patriotism© ontvlamd, zich daar
tegen verklaart.
Te Dresden is van de 17.380 ge
neeskundig onderzochte schoolkinderen in
Saksen de helft ondervoed, lichamelijk
achterlijk en bloedarm.
De 50.000 mijnwerkers, die in Wales
het werk hadden gestaakt, hebben den
arbeid hervat.
Ten gevolge van het congé aan haar
gezant te Washington, ^heeft de Sovjet-
rogeering alle 'handels-contracten met
Amerika geannuleerd. Een bedrag van
55 millioen dollar is hiermede gemoeid.
Te Breslau hebben ziehi bij gele
genheid van een weridoozenbclooging ern
stige relletjes voorgedaan.
Eir is om looneischen een gedeelte
lijke staking uitgebroken in de drukke
rijen. te Bern, St. Gallen, Genève en an
dere plaatsen. De dagbladen verschijnen
nog-
Volgens een bericht uit Zurich aan
de Morning Rost zou Hugo Sitinnes van
de Sovjet-regeering het monopolie van
de electrificatie van Rusland verkregen
hebben.
aan al de gevaren, die de LollardpartiJ
bedreigden. Plotseling werd hij echter ge
troffen door het treurig gelaat van zijn
vriend, en vroeg:
„Reist gij morgen naar Coulyng Castte,
Sir WiUiam?"
„Ik wilde, dat ik nog van avond op
weg kon gaan," antwoordde Sdr William.
„Dat gaat niet: maar morgen vroeg kunt
gij vertrekken. Ik zou u aanraden te gaan
om uw zoon en zijne lieftallige zuster
te bezoieloen. Ik was van plan er zelf
heen te reizen, om Lady Cobham alles
te vertellen wat er heden is voorgevallen.
Maar ik denk dat ik nu nog eenigen tijd
zal wachten, om te zien hoe de zaken
verder loopien zullen, en dan laat ik het
aan u over, om haar de bierichten te
brengen. Wat zegt gij daarvan?"
„Zooals gij wilt,'' zeide Sdr William treu
rig. „Het is een treurige tijding, die ik
brengen moet, en misschien wacht mij
ook ieen treurige tijding, als ik daar aan
kom."
„Kom, houd goeden moed; misschien
zult gij den jongen vieel beter vinden. Ik
vertrouw, dat het zoo zijn zal. Hal daar
komt mijn vriend Sir John Bevteriey aan.
Ik verwachtte hlem hier. Kent gij hem?"
(Wordt vervolgd.)
