35 v Jaargang
So X5
I O!
Nierkwalen
Uitgave van
de Naaml. VennLUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. D HU IJ - L- BURG.
Drukkers
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG-
Abonnemeotspiiqsi
Prijs per 3 maanden fr. p. post f3,
Losse nummers !0,08
Prijs der Advertebtiën:
14 regels f 1.20, elke regel moer 30 ©ent.
Bij abonnement belangrijke korting
Bewijsnummers 5 cent.
Europa's schuld aan de V. St.
Behalve de voorschotten, 'die de
regeerirag der V. S. aan Europeesche
lauden heeft versteekt en; die thans
tnog ongeveer 10 milliard dollar he-
loopein, bestaat pr ook nog pier saldo
een geweldige vlottende schuld Van
Europeesche regeeringen en particu
liere lichamen aan Amerikaansdie
fo'amken en andere instellingen. In een
overzicht, dat de Frf. Ztg. ontleenft
aan het Chase Economical Bulletin,
wordt dat laatste bedrag op 3500 mdl-
lioien dollar hecijiferd.
Deze som vormt, naar wordt opge
merkt, een aanzienlijken last voor de
banken der Vereenigdie Staten alsook
voor de fabrikanten en 'de exporteurs
daar te lande.
De Godsdienst der Rijksdagleden.
Volgens het pas1 verschenen nieuwe
haindhoek vara den rijksdag zijn de
leiden van den rijksdag volgens hun
godsdienst als .volgt verdeeld:
Evangelische leden (evang., evang.-
Luth., gereformeerd en protestant) in
het geheel 180. Katholiek zijh in het
geheel 105 leden. Oud-Katholiek is er
1 (een s oei aal-democraatVij f leden
belijdenden jooidschen gold'sdienst. Aan
dissidenten (godsdlenstloozen en belij
ders van iden vrijen godsdienst) telt
de rijksdag er 130.' Tot geen godsdienst
behooren 44 afgevaardigden.
Volgens de partijen is de verdeeling
als volgt: Van de Duitsch-nationate
partij' zijn er 64 evangelisch en 2 ka
tholiek; van de Duitsche volkspartij!
56 evangelisch en 4 katholiekvan de
Duii'tsch-deimioioraitisc'he partij' 36 ©vaa-
De mijnwerkers te Charleroi (Bel-
;ië) hehhen het voorstel tot uitstel
er staking verworpen. Zij' zal nu toch
1 Nov. aanvangen.
Volgens de Figaro zijn in Frank-.
rijik vele onderwijzers Bolsjewisten.
;elisch en 2 katholiekvan id© Duitseh-
'atenoveranem 5 evangelischvan den
Beierschen boerenbond 4 katholiek;
van d© Beiersche volkspartij 19 ka
tholiek en 1 evangelisch; van ihlet cen
trum 68 katholiek; van de sociaal
democraten 18 evangelisch, 6 katho
liek en 2 Duitsch- of oud-katholiek.
Verder telt de sociaal-democratische
artii nog 59 dissidenten en 1 jood.
ij die onafhankelijken (rechtsche en
litóksche richting) zijh behalve twee
joden allen dissident. Van de beide
oud-communisten noemt Dr. Levi zich
godsdienstloos, terwijl mej. Zetkin geen
godsdienst heeft ppgegeven.
De mijnwerkersstaking.
De uitvoerend© commissie 'der mijn
werkers is het 'mleit de regeerimg eens
geworden over ©en nieuw plan Voor
een vergelijk in de kolenstaking.
De definitieve voorwaarden van
deze overeenkomst zulle'n beiden op
de conferentie van afgevaardigden:
wonden hekenldi gemaakt, maar men
verzekert, idat die" onmiddellijk© looms-
Verhooging van twee shilling er in
opgenomen is.
De toekoimlstigie regeling der loon en
zal gebaseerd, rijn op de productie,
waarbijl «een proiducitiegrens is1 genomen
valn 246 mjllioien tolh.
De voorstellen ter beëindiging van
het conflict ,,z;ullen aan de goedkeu
ring der mijnwerkers worden voorge
legd. Men 'rekent, dat a.s. Dinsdaig
de stemming geëindigd zal zijn.
Korte Berichten.
D© Oostenrijlksch© gjeizanfschaps-
post te Berlijin zal niet door een be
roepsdiplomaat, maar door een chlris-
telij'k-sociaal politicus worden bezet.
In het laboratorium van het
Hedwig-ziekenhuis te Berlijin heeft een
ernstige ontploffing plaats gehad, door
dat iemand van het personeel met
vuur bij: een vat benzine kwam. Het
laboratorium werd geheel vernield en
twee personen werden zwaar gewond,.
Onder de verpleegden van het zieken
huis ontstond een geweldige paniek.
Te Pola zijln in', een socialistische
sociëteit 40 bommen ontdekt. In een
nabijgelegen moestuin werden 30 bom-
rnten en ander© ontploffingsstoffen ge
vonden. i,
Tie Barcelona (Spanje) hebben
als protest tegen den dood van den
burgemeester van Cork manifestaties
van schooljongens plaats gehad vóór
het Britsche consulaat. Er werd met
steenen gegooid en een aantal ruiten
werdén verbrijzeld.
Melding wordt gemaakt van teen
poging om revolutie te maken in Bo
livia. De poging werd echter snel on
derdrukt. Zeven en twintig raddraaiers
zijn ter dood gebracht.
Te Verviers heeft een hevige
brand plaats gehad in de textielfa
brieken van die firma Peltzer. De scha
de wordt op meer dan een mjllioien
frank geschat.
A r be ids w et
Door den Algemeenen Nedorlanid-
scben Bond van Handels- en Kantoor
bedienden is bij1 idien minister van Ar
beid bezwaar gemaakt dat die bepa
lingen op de arbeidswet betreffende
kantoren, winkels en de handelsrei
zigers nog niet zijn ingevoerd, zelfs
niet va&tgeslteld. Hij! verzoekt den Mi
nister daarmede spoeid te maken.
1 Allerlei.
Het verslag der Staatscommissie be
treffende de Grondwetsherziening is
vastgesteld en zon gisteren aan Hi M.
de Koningin worden aangeboden.
Aan Clemelncieau is een souvenir
door de Indische burgerij' aangeboden,
bestaande uit een schilderij van Dake,
voorstellende een berglandschap.
Bij' het aan de jmarkt komen van
iden 'nieuwen oiogst wordt een belang
rijke daling van den rijstprijs ver
wacht. Met ingang van 1 November
is uitvoer toegestaan van rijisit einrijfet-
producten.
Staten-Generaal
Tweede Kamer.
't- Was gisteren ©en niet onbelangrijke
zitting. Twee ministers (de Excellenties
Ruys en de Vries) hadden te antwoorden
op een discussie van twee dagen lang.
Maar het moet gezegd, dat zij er zich
vlug doorheen sloegen. In anderhalf uur
waren ze klaar. En het belangrijkste uit
de Ministerieel© speechen is wel het door
Minister de Vries kenbaar gemaakte voor
nemen om hoen te gaan.
Immers aan het slot van zijn rede
deelde hij mede, dat hij tengevolge van
de van alle zijden op hem geoefende
critiek, welke niet beeft nagelaten een
gevoeligen indruk op hem te maken, over
weegt de portefeuille van financiën neer
te leggen, maar dat hij een beslissing te
dezen afhankelijk stelt van het overleg
met zijn ambtgenooten en politieke vrien
den te houden, bij welk overleg hij in-
tusschen zal rekening houden met de
vraag of zijn aftreden meerdere politieke
gevolgen hebben zou dan het verdwijnen
van hem-zelf.
Te verwonderen is dat niet na het
geen er door verschillende Kamerleden
bij het aanhangige wetsontwerp is gezegd
en na de critiek, die er in het Voorloopig
Verslag op hoofdstuk I der Staatsbegro
ting op hem is uitgebracht.
De vraag, die dus in politieke kringen
de eerste dagen de aandacht zal vragen
is: Gaat minister de Vries heen?
Minister Ruys gaf een uiteenzetting
van de practische bezwaren tegen het
overnemën van de gemeenteuitgaven voor
politie, onderwijs en armenzorg door het
Rijk on herinnerde aan de circulaire van
10 December 1919, die de gemeenten
herinnerde aan haar elementaire verplich
tingen ter zake van een behoorlijk be
heer ,dat de tering naar de nering zet
Minister de Vries begaf zich in een ver
dediging van zijn ontwerp', dat naiar zijn'
meening belangrijke voordeelen zal bie
den aan verschillende gemeenten, voor
welke meerdere mogelijkheden worden ge
opend om nieuwe bronnen van inkom
sten aan te boren.
Ton .aanzien van zijn persoonlijk beleid
beriep de Minister zich zeer terechit op
2ijb houding inzake de distributie over
de gemeenten van een zesde deel der
oorl ogswinstbelasting.
Z.Ex. toonde duidelijk aan, dat hem! te
dezen geenerlei verwijt treffen mag, aan
gezien hij van de 600 miilloen, welke
volgens de raming de O. W.-bela,sting
zal opbrengen, tot nu toe reeds 84 mdl-
lioen heeft uitgedeeld, 'terwijl ,hif geen
bezwaar heeft tot de grens te gaan (100
millioen), wanneer de definitieve op;
brengst de verwachtingen niet teleurstelt;
lot zoolang dient de Regeering een ach
terdeurtje open te houden.
Ter zake van 'het overcompleet aan
personeel bij de gemeente als gevolg van
deze wet meende Z.Exc., dat de amb
tenaren die te veel zouden zijn in dienst
zullen komen van !het Rijk, dat nog steeds
met zijn personeel sukkelt, in andere func
tie bij de gemeente kunnen blijven of
anders onder 'de termen van de pen
sioenwet vallen.
Inmiddels is de Kamer aan de arti-
kelsgewij'ze behandeling begonnen
„-.nifttiaen de bacteriën ml
mond er» keel en beschermen J
tegenBesmettu^
Uit ris Provincie,
Apotheken.
A.s. Zoradag zullen ide volgende apo
theken geopend zijln: te Goes die van
J. B. van Kalmthout, te Middelburg
die vain J. Wi. v. ld. Garide en te Vlis-
singen die van G. G. Baert.
De luitenant-kolonel van den pro
vincialen staf in Zeeland, I. H. Boeije,
heeft den dienst met pensioen verlaten.
Te Vonden is overleden op 55-
jarigeïL leeftijd de heer F. D- A. baron
van Boetzelaer, oud-burgieimeester van
Renesse.
Door iden Commissaris der Ko
ningin is benoemd tolt gemleieittte-veld-
wachteir fo IJziendijjk©, P. J. Versohel
den, agent van politie te Tilburg,
D:oor den Co'mlmissaris der 'Kó
ningin is benoemd tot zetter voor
's Rijks direicte belastingen iin idle ge
meente Hoinjtlenissie, dhr. C. J. Vael,
ter vervanging van dhr. P. Verteec'ken,
die overleden is.
Couranten zonder band
jes. Naar ons vanwege de Posterijen
wordt medegedeeld, komt het herhaal
delijk voor, dat kranten ter verzending
worden aangeboden, zonder dat ze met
een adresstrook of met ©en touwtje
saamgiebonden zijn. .Zij woiden enkel
in elkaar gevouwen, van adres en
postzegel voorzien en zoo in de bus
geworpen. i
Dit mag niiet. Kranten worden aldns
niet verzonden. Daar de afzender
meestal niet bekend is, blijven ze ten
postkantorie onbehandeld liggen, en be
reiken dus hun bestemming niet,
Wie kranten verzenden wil raden
wij' daarom aan, om ©r, na ze in
elkander gevouwen te hebben, een
strookje papier omheen te .plakken,
of ze met een touwtje dicht tehouden,
zooidat ze niet uit elkaar kunnen val
len. M. C.
De .opbrengst van den verkoop
dier invaliditeitszegels in de maand
Sept. 1920 bedroeg bij dein Raad van
Arbeid te Middelburg f 23.664,75 en
bijl dien van Goes f 14.367.45.
Binnenkort zal worden overger
glaan tot hiet bouwen van 'kazernemen-
ten voor een onbereden brigade ma
rechaussee de Westkapelle en Hans-
wieert.
Besmettelijk© zie kten. Hel
'aantal gevallen van besmettelijke ziek
ten in de provincie Zeeland1, over de
week van 17 tot en met 23 October
1920 bedroeg: Fébris typboïdiea (buik-
typhus)Eede 1, IJzieracbjfce 1, Noord-
gouwe .1, Ou'd-Vbissemeer 1.
Roodvonk: Aairdenburg 1.
DiphteriitlsAalgtekerke 1, Brouwers
haven 1, Graauw en Lanigieindam 2,
Tholen 1, Vlissingen 1.
In het Nauw van Bath is hiet
licht op idien lichtbaken weer ontsto
ken op olnlgeveier 51 gr., «24 m. N. b.
en 0 'gr. 4.15 mkWl 1.; de tijdelijk
aldaar gelegde zwart© lichtboei no.
43a is weggenomen.
Meit ingang, van 1 Nov. i:s be-
inoiemld tot majoor bij het 14© regi
ment, infanterie ide kapitein F. J. B.
Sanders, van den .generalen staf.
D© Raad van State, afdeelingi
voor dei geschillen van bestuur, 'heeft
gisteren het beroep behandeld in de
bekend© zaak' van mieivrouw G. B;.
DuikerBlekkink, te NeuzleU.
De koninklijke beslissing volgt later.
Goes.„Eigen Hulp." Gisteravond,
evenals Dinsdagavond, vierde ld© werk-
liieden-vereeiniging „Eigen Hulp" ineen
'grootschle feestelijke bijeenkomst inde
sociëteit V. O.l V. haar 40-jarig be
staan. De zaal, die in feestdos was
gestoken, was tot in de hoeken ge
vuld met de in grooten getale opge
komen leden met bun vrouwen en
verdere genoodigden.
Te ruim' 8 uur opende de voorzitter,
de heer F. J. Thiery de feestvergade-
ri'ng ien sprak namens de feestcommis
sie een welkomstwoord. Spr. memo
reerde de voorbereidende vergadering
van 15 Aug. 1880, toen een 20-tal
werklieden samen kwamen met het
doel een vereeniging te vormen om
elkander bij! ziekte enz. te steunen en
Idle! oprichtingsvergadering van 29 Aug.
1880. Een woord van warme hulde
bracht spr. aan de twee nog aanwe
zige oprichters, n.l. de heeren F. Ver-
beulen en P. Nonne'kes, alsmede aan
den heer L. Sampon, thans te Gronin
gen, die 24 Dec. 1886 benoemd werd
tot lid van verdienste (van hem was
een felicitatie-telegram ingekomen),
aan ide hieerein Oöntman en de Ligny,
die vanaf 1881 de vereeniging als be
gunstiger steunen, aan den neer W.
Barends, die gedurende zijn 27-jarig
lidmaatschap nog nooit ziektegeld'beeft
getrokken en ten slotte aan allen, die
m meerdere of mindere mate voor de
vereeniging en voor dezen feestavond
waren werkzaam .geweest.
Diaarna werd aangevangen met de
afwerking van bet feestprogramma, d,at
tot middernacht 'duurde en waarvan
de verschillende nummers werden af
gewisseld idoor muziek van een orkest,
saamlg'estei'd ui,t leden van „Euphonia."
Wijl achttien «echter deze afwisselin
in 'een
toch
Reclames»
■M
voor
der daarmede ook maar iets van de
waarde van het «gepresteerdei, waar
voor niets d,an lof, af te doen.
De nummers van het vrij' lange pro
gramma werden vlug achter elkander
afgewerkt en wijl zijn er ze«ker van,
dat de aanwezigen genoten zullen heb
ben van den zang en de voordrachts
kunst van Jan Louwman en Mej. van
Schalk|die Held. Er weid aldoor
hartelijk «gelachen en het applaus bij'
leider nummer was wel verdiend en
goedgemeend.
Zonder toegiftje kwamen zie er dan
ook niet af. Alleen was het jammer,
dat die acteur en de actrice zich nóg
niet beter er van bewust waren, dat
zijl voor een zeer gemengd publiek
optraden en dat zij zich dus van alles
hadden te onthouden, wat ook maar
©enigszins ©en kleine of grooten© groep
der aanwezigen aanstoot kon geven.
Er 'kwamien nu en dan eenig© uitdruk
kingen voor, die op 't kantje af wa
ren, om het maar beel zacht, uit te
drukken.
Toch was er veel gezonde humor
te beluisteren en we .twijfelen niet,
of allen zijn ruim voldaan huiswaarts
giet ogen.
Vli88lngen. Die politie vestigt de aan
dacht er op, dat in den laatsten tijd
bewoners herhaaldelijk des avonds hun
gey/ulde aschbakken buiten zetten om' deze
des morgens te doen ledigen. Dit ge
schiedt o«mdat men blijkbaar geen lust
heeft des morgens' iets vroeger op te
staan om de .vuilnisbak tijdig buiten te
brengen. Reeds eenige malen is! het voor
gekomen, dat baldadigen in xlen laten
avond deze bakken omversohopten, waar
door algeheele verontreiniging der straalt
plaats vond. Ook door d© duisternis des
avonds en des nachts leveren de aschi
I bakken gevaar op| voor de voetgangers.
In den vervolge zal de pjolitie in deze
i bekeurend optreden en de aschbakken
i in beslag nemen. (VI. C.)
lerseke. Gisteravond had de inwijding
«plaats vap de verbouwde kerk der Ger.
Gemeente. Naar aanleiding van Psalm
832 hield ds. Kersten een gedachte
nisrede: Uw goedertierenheid zal eeuwig-
lijk gebouwd worden.
Heel de geschiedenis van de plaatse
lijke gemeente, begonnen in de dagen
van ds. Ledeboer, in een: particulier huis
en wassende tijdens ds. van Dijke tot
op dit oogeablik nu zij in het bezit is
van een meer dan 600 zitplaatsen tellende
kerk, werd verhaald, om de gemeente
van de goedertierenheid des Heeren1 te
vermelden. Aangesproken werden, die van
nabij bij den bouw betrokken' waren
Een groote menigte vulde het kerk
gebouw'.
NIsse. Donderdagavond was het Raads
vergadering. Alle leden waren aanwezig.
Notulen werden goedgekeurd. Een missive
van Ged. Staten omtrent jaarwedde Bur
gemeester en Secretaris werd besproken
en goedgevonden. Daarna; deelde de bur-
cemieester mee, dat ,het de laatste maal
was, dat hij de raadsvergadering leidde
en bracht zijn dank aan de raadsleden
voor de ondervonden medewerking. Wet
houder Clement sprak een woord van
dank namens den Ralad vo«or al den ar
beid, dien de Burgemeester gedurende
42 jaar in het belang der gemeente «heeft
verricht en wenschlt hemi nog jaren van
rust toe. Daarna, 'sluiting.
Do'or B. en W. is aangewezen als
plaatsvervanger voor den burgemeester A.
v. d. Poest Clement, tijdens de vacature.
Grijpskerke. Gisterenavond werd in de
Geref. kerk alhier een dankstond voor
de vrijmaking van het Chf. onderwijs
schuilend in een kou.
Het is niet algemeen bekend, dat «en
gewone kou zoo dikwijls het begin is van
ernstige nierkwalen.
Dit geschiedt als volgt: E«en kou ver
stopt de huidporiën, luchtkanalen en in
gewanden, zoodat het deel van het werk
dezer organen in het nein houden van
het bloed, gevoegd wordt bij de reeds
zware taak van de nieren om het bloed
te zuiveren.
Rugpijn en urinestoornissen waarschu
wen voor overspanning der nieren, en
als geen acht wordt geslagen op deze
waarschuwingen, bestaat gevaar voor rheu-
matiek, niergruis, nier-waterzucht, ontste
king der nieren of blaas, en zelfs onge
neeslijke ziekten.
Een kou kan niet altijd vermeden wor
den, doch ongetwijfeld kunt gij aan de
nieren de kracht bijbrengen om kwade ge
volgen van een gevatte kou te weerstaan-
Verklein de hoeveelheid urinezuur in
het bloed. Gebruik daartoe minder vleesch
en opwekkende middelen, wat de taak
der nieren verlicht en hun kracht bewaart.
Gij kunt verder succes verzekeren door
het gebruik van Foster's Rugpijn Nieren
Pillen. Zij herstellen en versterken zwakke
nieren, hernieuwen de werkzaamheid van
de urine-organen en verzachten de blaas.
Foster's Pillen helpen bjj iedere geneUfe-
ljjke graad van nieraandoeuing. Zjj die
nen uitsluitend veer dit soort ziekten
en werken niet op de maag, lever of
ingewanden.
Wacht u voor namaak onder gelijk
soortige namen. De echte Foster's Rug;
pjjn Nieren Pillen dragen de handteeke-
ning van James Foster op de verpak
king en izjjn te Goes verkrijgbaar bg dn
Plaauw Co., te Middelburg bjj fa.
Schulte Coj. k ïl.75 p. doos of f10.
per Bes doofzen. (45)
gehouden. Namens h!et schoolbestuur
opent ds. G. de Jager deze .samenkomst
met gebed na het zingen van Pe. 116
vs. 1011. Daarna, memoreerde hij de
geschiedenis van den schoolstrijd en wekt
de aanwezigen op niet op het behaalde
in rust neer te zien, doch den strijd,
die m«eer in gelijkheid voortgezet wordt,
te blijven strijden. Nadat gezongen was
Ps- 78:3 wijist de heer Douma, hoofd
der Chr. school op het geloof der Voor
trekkers en maant in 't geloof hen te
volgen. Na het zingen van Ps. 66:5 en
3 wekt ds. J. H. Vaandrager op tot
dank voor wat is verkregen na langen
hangen strijd. Het oude geslacht heeft
gezaaid, door het jongere wordt gemaaid.
Bestaat er werkelijk behoefte oin te dan
ken? Z-Eerw. meent, dat doordat we de
.overwinning al lang hebben zien aan
komen veel van het spontane er af is.
Z.Eerw. roept allen op in oo-tmoed God
voor Zijn zegeningen in dezen te danken,
te zorgen, dat in het gezin den arbeid
van het Chr. onderwijis wordt gesteund.
Niet langer joe te laten, dat de rijpere
jougd blijft spelen met de zonde. Spr.
vreest, dat nu het strijden gedaan is,
ledigheid een erge, zoo niet de ergste
vijand van het Chr. onderwijs zal zijn
en wijst ten slotte voorbeelden aan van
het ontkiemen van wat op de Chr. school
is gezaaid. Tot ,slot werd gezongen Ps.
S46, waarna Z.E,erw. met dankgebed
eindigt.
N. en 8t Joosland. Woensdagmiddag
hield de raad een openbare vergadering,
waarin alle leden tegenwoordig waren.
Mededeeling doet de voorz. van den uit
slag van het onderzoek, dat heeft plaats
gehad van monsters melk. Hieruit bleek,
dat het vetgehalte varieerde van 2.9 tot
4 procent. Allen dus voldoende aan de
bepalingen der verordening. De Commis
sie, belast geweest met het onderzoek
der rekening over 1919 rapporteert daar
omtrent gunstig, zoodat de Raad besluit
deze voorloopig vast te stellen op
f 28074.87V2 in ontvang en f 26090.23 in
uitgaaf, alzoo een batig saldo van
f 1384.De begrooting van 1920 werd
gewijzigd en verho«ogd m'et f 1513-2f>Y^
in ontvangst en in uitgaaf.
De .hoekenkast, die is aangekocht voor
rekening van gemeente en polders, ter
opberging van oud archief, kost f 132.80.
Op voorstel van B. en W. zullen de
példers hierin bijdragen 10 cent per H.A.,
terwijl de kast eigendom der gemeente
blijft en zij voor den onderhoiud moet
zorgen.
Vervolgens werd besloten toe te treden,
als lid der Vereeniging van Nederland-
sche gemeenten, ingaande 1 Jan. 1921.
Rij die vereeniging zullen later de ge
meente-eigendommen tegen brandschade
worden verzekerd.
Daarna, kwam de gemeentebegrooting
