'en Bank voor Zeeland „Deposito-rente" verhoogd m No 21 Maandag October l»20 35e Jaargang F. J. BOONE, Goes WOLLEN DEKENS Telef. 55 Groote Kade B 27. GOES Telephoon 74 en 204. BRESKENS (D. A. Crince) OOSTBURG (Markt 22) Vanaf heden hebben wij onze tot 1 dag opzegging 3 V'2 pCt, 1 maand si 33/« pet, 3 maanden ii 4V* pet, 6 maanden ii 43* pCt, 1 jaar ii BVt pet, 1 jaar vast BV* pCt, Buitenlacii Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L- BURG. Drukkers Oosterbaan Le Cointre, Goes. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG- Abonnementsprijs» Prijs per 3 maanden fr. p. post f3, Losse nummers f 0,05 Prjjs dier Advertentiën; 1—4 regels f 1.20, elke regel mieier 30 cèat. Bij abonnement belangrijke korting Bewijsnummers 5 cent. Prof. Fabius. Ook wij gewagen met ingenomenheid van den gedenkdag van den hoogleferaar mr. D. P. D. Fabius op j.l. Donderdag- Een tijdvak van veelzijdige studie ten van werkzaamheid aan de Vrije Universiteit ligt achter hem; en nog is deze geleerde onvermoeibaar en onvermoeid als docent, als schrijver van de Studiën en Schetsen; als lid van den Raad van State in 't be lang van Land en Kerk en Wetenschap werkzaam. Vooral als getrouw pleitbezorger der antirevolutionaire beginselen; als kenner van Gods Woord en de Belijdenis; als on wrikbaar en kloekmoedig getuige voor htet-' geen hem recht en waar voorkomt, hteteft hij zich een schare van vereerders ge vormd die, ofschoon het niet altijd heele- maal met hem eens, om zijn trouw aan de beginselen en om zijn steeds vollediger mededeelingen uit de geschriften van Groen van Prinsterer, ook om zijne eerlijk en onplooibaar karakter, hem hoogachten. Ook als lid van den gemeenteraad van Amsterdam, en van de Staten van Noord- Holland heeft hij achting zelfs van den tegenstander verworvien. In vele ge vallen was en schijnt hij ook nog een eenzame wachtpost, naar wien weinigen luisteren. Toch sticht hij meer nut dan hij vermoedt, niet het minst door zijn kernachtige artikelen in zijn „Studiën en Schetsen"; professor Fabius is, en "hij blijve nog vele jaren, bet geweten onzer partij. Een dag van goede boodschap. Dinsdag wordt de schoolwet afgekon digd. Een goede dag vooi' het Nederiandscbe volk; en niet bet minst voor het Christe lijk volksdeel dat den politieken school strijd zeventig jaren lang heeft mie© gestre den; m de financieels worsteling, den kamp om 't. bestaan der vrije Christe lijke school al die jaren met mannen moed heeft volgehouden. Moge de Heiere onze God, die ons een Rehoboth gaf, die ruimte en verademing schonk, voorts onze Christelijke scholen en schoolbesturen, niet 't minst onze Christelijke onderwijzers z-eglenen; onze onderwijzers toerusten met nieuwen werk lust, onze schoolbesturen bemoediglen in de betooning hunner goede zorg voor den bloei onzer scholen, ien onze scholen uit breiden en vermeerderen. Er zij echter een verheuging met be ving; welke hartelijke samenstemming noo- dig maakt. De vader dezer wet ziei eens, in een schoolvergadering te Middelburg, waar de beer Blum, ons toenmaals toe komstig Kamerlid, op zoo welsprekende wijze het ideaal der vrije school op den grondslag van het Unierapport geschilderd, en idie nu verkregen gelijkstelling bepleit had: „waar zullen wij de onderwijzers van daan halen?" Die vraag moet ook beden alle man, die de Chr. school liefheeft, op het hart wegen. Waar zullen wij in de goede toe komst, welke wij tegen gaan, de- Christe lijke onderwijzers van daan halen; dat wil zeggen de onderwijzers-, die in de eerste plaats om 't „beginsel, ten in de tweede plaats om 't belang, -niet 'tminst om het eeuwig belang van het kind, voor de Christelijke school kiezen. Reeds nu klaagt men dat de waarachtige vroomheid bij sommigen ver te zoeken is; en moet gevreesd worden voor 't gevaar dat in onze Chr. scholen langzamerhand elementen zulten binnlen sluipen, die 't werk des Heeren in die harten onzer dier bare kinderen, door de afwezigheid van den Chris-telijken drang, zullen belemme ren. Vermenigvuldig© zich daarom de bede, dat de Heer© ons de riechte mannen blijve schenken; eji steune men overal met kracht de schoone zaak der Opleiding. De achturendag. Om weer een andeiie reden was ook de dag van gister een dag van goede bood schap. De achturen-wierkdag- is namelijk Zondag voor fabrieken en werkplaatsen van kracht geworden. Een der belangrijk ste hervormingen op sociaal gebi-ed trad hierdoor in werking. In 't belang van den werkman ten zijn gezin begroetten wij -dezen maatregel met dankbaarheid. Laat de werkman den meerderen vrijen tijd op de rechte wijze zoeken te gebrui ken; hij kan nu- meer ontspanning zoe ken, zich meel' aan de opvoeding zijner kinderen, aan de behoeften van zijn huis wijden, en ook aan de vrouw des huizes bij het groote kinderental ©enige meerdere verlichting bezorgen. Vooral de Christenwerkman heeft in dit opzicht een dure roeping te vervullen. Moge vooral in werkplaatsen, waar de Christenwerklieden de meerderheid heb ben, blijken, dat 't geen loos praatje was, wanneer* in hunne Christelijke vakbladen werd beweerd, dat de achturige wierkdag zou leiden tot het verrichten van meer intensen arbeid; en dat, wairrn-eier de werk dag van tienurig achturig wordt, aan de quantiteit noch aan de qualiteit der ar beidsprestaties dit schade zal doen. Wij mogen 't echter niet verheten, dat wij niet zonder vreeze zijn voor de ge volgen van de invoering van d-ezen ver korten -arbeidsdag. Natuurlijk zal metter tijd nog wel ©eins een vermindering van den werkdagduur volgen. Doch ook al geschiedt dit niet, dan blijft ons de zorg drukken, dat in meel* dan een wlerkplaats, op meer dan een karwei niet die vruch ten van den achturigein werkdag zullen -gezien worden, welke men er van ver wachtte. Het is geen plaatselijk, maar een bijna internationaal verschijnsel, dat er sedtert den wereldoorlog ©en algiemieene verslap ping in werklust valt te constateeren. Hoe ook, zelfs door socialistische en bolsjewistische regeeringten op pileer en harder werken moet aangedrongen, het blijft tevergeiefsch. Laten onze Christelijke werklieden door woord en v-oorbeeld tegen al dat opzettelijk langzaam do-en getuigen. Van de metselaars ©n stefendra-gers te Je ruzalem onder Nebe-mia's leiding staat ten eeuwen dage tot hun eiere opgetèekend (Nebemia 4:6): „het hart des volks was om te werken". Moge dit ook van onze Christen werklieden, ja van alle werk lieden, niet alleen hier, maar overal el ders kunnen gezegd worden. Dan zal de achturige werkdag een zegen blijkèn; en de 26ste October in de ge- schiedb-oeken onzer Nederiandscbe wet geving kunnen aangeduid worden als ©en dag van groote beteekends ten vèr strek kende zegenrijke gevolgen! Dr. A. Kuypei*. „Bijltje" wijdt in „de Standaard" van Zaterdagavond een brief aan den kranken Ür. A. Kuyper. Hij deelt daarin als i.n vogelvlucht een en ander mede van den veslvul-digen arbeid verricht in zijn wo ning op de Prins Hendrikkade te Amster dam, daarna in die aan d-e Keizersgracht en t-en slotte in de Kanaalstraat te 's-Gi'a- venhag-e. Hij vertelt daarin ook van d-en in de laatste maanden geregeld achtieruitgaan- den gezondheidstoestand van dr, Kuyper. Maar telken, zoo lezen we dan verder, scheen het, alsof -de oude kracht e'enigs- zins terug zou koeren. Naai' 't buitenland, waai' hij in zijn va- canties altijd rust zocht, kon hij ditmaal niet meer gaan. Reeds leien vorig jaar bleef hij binnen de grenzlen, doch mede, omdat de toestand-en ov-er olize Ooster- grens toen te onrustig waren om hem op zoo hooge-n leeftijd een kalmlen door tocht te verzekeren. Ditmaal stelde de familie Van Deth, die tijdelijk te Velp vertoeft, haar huis voor 1 hem op-en; een gastvrijheid, die hij niet j voor 't eerst genoot, maar ook in vroeger jaren in Brussel ze-er waardeerde. Van zijn verblijf in het schoone Gelderscbe dorp had men groote verwachtingen, j 't Scheen aanvankelijk goed te gaan; maar i vooral in 't laatst van Augustus kwam j er een keer. Hij ging achteruit en vertrok begin September naar Den Haag, waar hij goedsmoeds aankwam en zijn rustige stu deerkamer betrad met bet gevoel, dat hij weer tehuis was. Wel nam hij weer achter zijn schrijf tafel plaats ,maar bet werk ging niet meer-. Dat was bitter pijnlijk. Dr. Kuyper en niet werkendeze denkbeelden zijn niet te v-ereenigen. En toch, het kon -niet meer. Meestal was zijn geest in de groote din gen helder; maar de kleinere kon hij niet meer bebeierscben. Zijn gedacht-en zwierven dan weg; hij kon zie slechts moeilijk concentreeren en weldra werd de toestand van -dien aard, dat men zijn arbeid waarschijnlijk als onherroepelijk v o o r b ij moet beschouwen. Nu en dan was hij gansch en al helder vaifvgeest en kon, ik spreek nu over de allerlaatste weken, zijn oordeel nog vor men; maar ho-e omfloerst die machtige geest dikwijls ook wezen mocht ,als het de eeuwige dingen -betrof zag ten ziet hij, terwijl ik dit schrijf nog ver en klaar. De -berichten die ik van zijn ziekbed ontving, luidden ernstig, maar blijde: „In zijn ziel is 't altijd licht". „Hij houdt zich voortdurend met de bemelscbe dingen be zig, die naderbij komen, hoe meer de aardsche op den achtergrond geraken". „Hoe dikwijls er ook een wolk voor zijn geest voorbij moge trekken ,dat gebeurt nooit als hij met en voor ons bidt; dan is 't altijd helder, altijd heer- lijk." 1 Dezer dagen kon ik ©en ooglemblik aan het kra-nkbed vertoeven. Daar lag de man, Telefoon 16. Telefoon 33. die ons geleid heeft leen menschenle-vern lang. Die ons het licht heeft ontstoken op menig gebied; die onze aanvolerder geweest is in vaak hangen strijd en ons menigmaal ter overwinning h-eeft geleid; daar lag, op zijn sponde, Dr. Kuyper. De kracht was verdwenen; de stem zwak; het eens zoo sprekende oog miste het oude vuur; de sterke mond was inge vallen; en als een kind liet hij zich htel- pen, dankbaar voor iedere vriendelijkheid die men hen bewijst. „Als ©en kind", ik gebruik die uitdruk king met opzet. Want zóó ook is zijn geestelijke gestalte. „Het is go-ed wat de Heere doet. Ik wacht tot Hij mij1 roept' 'en geduldig als een kind ligt de zi-eke t-e wachten op de ure, waarin het: „ga in in de vreugde uws Heerlendezen dienst knecht Gods teg-enklinken zal. De toesiaind. Er wordt onderhandeld. Reeds zoovele dagen 'en weken lang kon met dit sterio- tiepe gezegde de- situatie in bet Engelsche mijnwerkersconflict worden getetekend. En om den'toestand van bet oogenblik naar waarheid te teekenien, kan met dezelfde uitdrukking worden volstaan. Er wordt onderhandeld tusschen regeie- ring en mijnwerkersbond -en daarom, zoo zei de laatste tot de organisatie van spoor wegarbeiders, wij zijn dankbaar voor uw voorgenomen symp-athiestakingg, maar wees zoo goed en stel zie nog wat uit tot de bespreking met Lloyd Georgle- ach ter den rug is. De spoorwegarbeiders vol deden hieraan, zoodat de tneinlen althans voorioopig nog rijden, voorzo-over de ko- lienyoioimad tenminste dit n-og toelaat. Da's alvast een verademing voor 't Engelsche volk. Nu heeft Bridgeman, de minister van mijnwezen, Zaterdag geconfereerd mlet twee mijnwerkersledders, waarna Bridge man ©en bespreking hëeft gehad met Lloyd George ien andere leden van de regeering .Men gelooft, dat Bridgieman een nieuwe formule beeft gevonden, welke men hoopt ,-dat de mijnwerkiers zullen aanvaarden. Men is dus vol hoop en goeden moed. Maai* toch is er allerminst reden voor optimisme. 1 De extremisten zitten nu, evenmin als verteden jaar October bij de staking van de spoorwegbeambten, stil. Er zijn ver ontrustende berichten over plundertochten, die bewijzen ,dat de radikaalste ele menten uit den band beginnen tie springen. De regeering staat voor een heet vuur mein denfce mi-et licht over een mijn- werk-ersstaking, die nu reeds leien week aanhoudt maar 't vuur kan nog veel hèieter worden. H-et extremisme waagt on getwijfeld door deze staking we|er een kans. N - f De Timles is dan ook zeer pessimistisch gestemd. De leiders der mijnwerkers en spoorwegbeambten hebben, mleient het.ffad, bet heel© gebouw van de Britsche vak- vereenigingien waaraan vijftig jaar gewlerkt is, in gevaar gebracht. De* tijd tot ver mijding van een ramp is kort. „Wij zijn aan den rand van den afgrond." Nooit is het tijdstip geschikter geweest voor de orakelspreuk, die Lloyd Georgia vorige week de openbaarheid inslingerde: „Het kan binnen ©en paar uren vrede zijn, maar de toestand kan zich ook ont wikkelen tot den grootsten strijd, dien het land ooit gestreden heeft." De Engelsche regeering heeft zich alvast voor den strijd gewapend met het Wets ontwerp ,dat haai* buitengewone bevolegd- heden verleent |e,n heden in het Lager huis in tweede en derde lezing wel zal aangenomen worden. Opmerkelijk is nog, wat de Daily Mail meedeelt aangaande de kosten van de staking, toen zij nog maai* 3 dagen ge duurd had. Het land heeft in drie dagen 2.2150.000 ton kolen verloren. De mijn werkers hebben 2.700.000 pond sterling aan loonen verloren, betgelen bijna even veel is als de geheel© kas van hun fede ratie. Behalve de millioen mijnwerkers, zijn 100.000 arbeiders werkloos geworden. Weg met het huwelijk. Zooals men weet, aldus lezen wij in de „N. R. C." heeft het bolsjewismle zoo genaamd ook ge-brokan met eten aantal „verouderde" Wiestersche rechtsbeginselen in zake h u w e 1 ij k, wettige en natuur lijke kinderen en de-rglelijfce. Maar er zijn blijkbaar nog bolsjewistische ambtenaren, die nog geestelijk verstrikt zijn in die achterlijke denkbeelden. Dat moet zteïfs het geval geweest zijn te Moskou, in de hoogst eigen residentie van Lanin, in het brandpunt v,an den aller schoonstee „voor uitgang". De Prawda zJelf vertelt bet, mlet de ïioo- dige verontwaardiging natuurlijk. Er was e-en communiste, -die tweie kinderen had van een man, met wien zij noch kerke lijk noch -burgerlijk getrouwd was, maar met wien zij reeds tien jaar als gehuwde leefde. Op haar arbei-dsboekje heeft het bolsjewieksch militie-commissariaat nu deze vermelding geztet: „Ongetrouwd, met twee onechte kinderen". D-e Prawda is van oordeel, dat die notitie van de kamle- raden van bet militie-commissariaat aan de donkere tijden van de tsarlen-regeering herinnert. H-et geheel vrijle huwelijk is toch een van de „veroveringen" van de revolu tie. En door zulke notities werken zij er toe mede het nog bestaande achterlijke „wantrouwen' 'der vrouwen tegen het vrij© huwelijk en ztelfs tegen het enkel burger lijke huwelijk te doen voortbestaan. Op dit gebied is juist de tegen-revolutie en de geestelijkheid nog „mlet zooveel succes" aan het werk. Het artikel verlangt dan, dat de autoriteiten ©r aan herinnterd zul len worden, dat er in Sovjet-Rusland „geten ongehuwde mo-ed-ers en geen onechte kin deren zijn", maar zonder onderscheid mote- ders en kind-eren. Diep treurig voorzeker. Landverraad. Te Kiel mo-et ©en gieval van landver raad ontdekt zijn. Het gaat om het ver raad van plannen en apparaten van duik- booten aan Japan en Spanje. De plannen werden uit het geheime archief van de rijksweer gestolen. De vroegere marine- luitenant von Berck-em is in hechtenis genomen. Ook zijn verschillende dekoffi- cieren en ploegbazen van de werf gearres teerd. De veepest in België. Niettegenstaande de menigvuldige ge ruststellende verklaringen, wielke door den minister van landbouw worden afgelegd, is alle gevaar voor verdere uitbreiding van de veepest nog niet geheel geweken. Blijkens ©en officieel© mtededeelinig, beston den er in de eerste helft van October nog 19 haarden van besmetting en moes ten 219 stuks vee worden afgemaakt. Se dert dien deden zich nieuw© .gevallen voor, vooral in de omstreken van Gent en in Walenland. Nu hoopt men, dat, dank zij de beerschende koude bet kwaad spoedig zal afn-erhen. (N. R. C.) Wordt Schotland droog? Zeveln jaar geleden werd een wet aangenomen, waarbij werd bepaald', dat uiterlijk in 1920 in Schotland een referendum moest plaats hebbten over de idrankkwnstie. De-ze stemming geschiedt, wanneer minstens 10 pro-ciertt jdeir bevolking zich daarvóór verklaart, in elke gemeente afzonderlijk. De 'deelnemers aart het referendum zullen zich voor -eien der volgend» drie regelingen moeten uitspreken le. de huidig» toestand; 2e. de verloven voor drankv-erkoop per glas wordien in de gemeente met 25 pot. verminderd' -3». »r wordt 'geien verlof 'meer ge geven. Zelfs wannienr 1de- mleerderheid zich voor afschaffing der verloven uit spreekt, dan nog zal het drankverbod! niet absoluut zijn. Volgens d-e wet van 1913 blijft ook in dit geval ld© overheid bevoiegd om, zij! het dan ook i'n slechts' zieier hijizond-eré gevallen, Verlof te ge ven tot liet openen van e-en café o-f bar. Overigierts wordt ld» Verkoop ijnhtef groot door d» wieit volstrekt niet aanga- tast en iedereen mag! wijn en alco holische drankieln in huis hebben voor ei-gen gebruik. Tot opheffing van „vlérlof" móeten er zich minstens ,35 pc-t. van al d-e Stemgerechtigden voor die oplossing hebben uitgesproken en die 35 p'ct. moeten op z'm minst 55 p'ct .vormen van het aantal uitgebrachte stem!men. Wordt die m,»erderbeid hief bereikt, dan wonden d» stemmen, welke voor die oplossing worden uitgebracht, ge voegd bijl de- stemmen voor de tweede oplossing, n.l. het .Verminderen van het aantal veld oven niet 25 pet. Dit is de waarschijnlijkst» uitslag vain het referendum'. Schotland zal dus vermoedelijk n iet droog worden, maar zijln peil met een kwart verlagen. Althans wait heit aantal Vergunningen betreft. Ver dei* blijft dan alles bij1 h-et ou'de, -Maar 'tis' mogelijk, dat. die- uitslag Strenger is, daar uit'Amerika e-en groot aantal propagandisten zijn gekomen en Puss.foot zelf in. 'aantocht móet zijh. Korte Berichten. Te P-arijs heeft zich een comité ge vormd om in het hart van de stad. ©en monument te stichten aan de nagedachte nis van generaal Léman. Dit gedenkt-eeken zal een blijk van dankbaarheid van de stad Parijs aan België zijn. De Hongaarsche regeering hleieft be sloten aan bet vaste personeel der staats-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1920 | | pagina 1