Bank voor Zeeland „Deposito-rente" verhoogd No 18 M EDS- AREH or ri rt Buitenland. ddelbutg irpachting ctober 1920, llonderdag «I October 35e Jaargang iel DREEF, VRIES, inschrijving 100 idaboomen, riepaard flrbeider it gevraagd icht gevraagd, "TF'-J mstbode, shoudster Dienstbode y/;|| de gevraagd Groote Kade B 27. GOES Telephoon 74 en 204. BRESKENS (D. A. Grince) OOSTBURG (Markt 22) Vanaf heden hebben wij onze tof 76 3 1 dag opzegging 3*2 pCt 1 maand 3s./4 pCt 3 maanden pCt 6 maanden pCt 1 jaar 5V2 pCt 1 jaar vast 5V4 pCt 3 Dat'die nederlaag' der socialisten in i Oostenrijk dezen leelijfc! dwars zit,- kun nen wijl Verstaan. 'Diei hulp van den NederlSndSchen sociaal-democraat Fimlmen heeft zelfs den Oostenrijkers niet van ld© doelmatigheid van' bet socialism© kuUnen overtuigen. De Ar- bieiterzeitutag (een. so©, dem. blad te Weenen) is woedend en vaart uittogen de> vrouwen, die nog politiek ontwik keld (sic.) moeten worden. Maar ook vel© arbeiders hebben „het proletari aat verraden." 1*/ï uur op de iëteit „de Ver- e Groote Markt overstaan van BLAUPOT TEN eelen de gemeente inde bi] de Hof- aan den grind- cerke. geschiedt voor st en 2B Novem- ën met schets- ichting, zjjn met en verkrijgbaar oornoemden No- TOEK te Urk enkort: end woord van HOEKSTRA mpen. rijke brochure r verschillende /an enzen tijd tswet, Dienst- z. BOONMAN Cz., taling, in kooper, aan den i-Gravenpolder. leveren ten kan- PILAAR, vóór of ber a. s. of in ruil7r«-| als nieuwe Veer- gs-patentassen en Miten- of Bood- Adres: Wagen- [apelle. [OOP: I rk paard. O Serooskerke (W.). [OOP: endragend, mak in REIJNIERSE Lz., sthoek. a woning beschik- PLE, KI. Lamme- erke (Westerwijk). Mei een Biggekerke. aan een Paarden- Mei een Hand-/.,f a tweede Wleii^ REIJNIERSE Cz., i wlandsche wegWB ,SE, Vrouwepolder. cht en een COPPOOLSE Pz., verdom". ber gevraagd ouwer J. PIEPER :t Mei en boerenstand, bij PEN, Vlissingsche- rke ilden per week, bij rseke. IR, Landbouwer te Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L- BURG. Drukkers Oosterbaain Le Cointre, Goes. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG- Abonnementsprijs? Prijs per 3 maanden tv. p. post f3, Losse nummers f 0,05 Prijs dór Advertentiën; 14 regels f 1.20, elke regel mteier 30 cent. Bij abonnement belangrijke korting Bewijsnummers 5 cent. Zeeuwsche Stemmen. CCXVI. Alle lezers nemen, naar ik hoop, ge regeld. kennis van de verslagen in de rubriek „Uit de Provincie", die ons zool) beetje op de hoogte brengen en houden van hetgeen er op vereenigingsgebied in Zeeland te koop is. Het zou jammer zijn, als er lezers van „de Zeeuwwaren, die alleen maar de zgn. meuwsberichtjes nasnuffelen en de verslagen van alterlei vergaderingen links laten liggen. Dubbel jammer zou het zijn, als zij ook zoo handelen met. de verslagen van vergade ringen van specifiek Christelijke vereeni- gingen. Ik durf bet sterker te zeggen: dat mogen zij ni .t doen, want daardoor brengen' zij èn de Christelijke actie èn zichzelf schade toe. De Redactie van ons blad denkt er ongetwijfeld ook zoo over, want het is te merken, dat zij haar uiter ste best doet, om zoowel van Goes len Middelburg als daarbuiten zooveel moge lijk verslagen machtig te worden. Er moet nog meer meeleven komen. De band tusschen „de Zeeuw" ten de lezers moet ook mede hierdoor nóg hech ter worden. De landbouwer moet in ons blad vinden de verslagen vain vergaderin gen, die in zijn genre liggen, de arbeiders moeten weten, wat Patrimonium en die vakorganisaties in Zeeland doen en be reiken, de sir-lei ng moet teveneens door middel van „de Zeeuw" op de hoogte blijven met den vereienigingsarbeid in zijn stad, de jongelingen en jongédochters moeten uit de gegeviens van ons blad georiënteerd blijven op het arbeidsveld der Jongelings- en Meisjesveriaenigingen, enz. In dit verhand is het misschien niet ondienstig- even op te merken, dat hier nog menige vereenigimg tegenover ons Christelijk Dagblad „de Zeeuw" te kort schiet. Zoo viel het mij enkele dagen ge leden op, dat on'ze Redactie eien bericht aangaande een op te richten Provinciale afd. van Patrimonium uit een niet-Chris- telijk blad „de Vlissingsche Courant" moest overnemen. Dit is niet in orde, broeders van Patrimonium, gij hadt u moeten haasten om ©en diergelijk bericht zoo vlug mogelijk in „de Zeeuw" te doen opnemen. Maar ter zake. Ik wil nog eens herhalen, dat ik er zeker van ben, dat ook^de Redactie zulk een doel nastreeft ten met alle middelen zoekt te bereiken. Alleien kan ik begrij pen, dat zij niet aflaat den respectieven verslaggevers den eisch der beknoptheid op het hart te binden. En dat is soms ook wel ©ens noodig, want niet allen schijnen het te beseffen, dat het grooter kunst is om met weinig woorden veel te zeggen, dan om met veel woorden weinig te zeggen. Dit over de vereenigings- len vergade ringsverslagén in 't algemeen. Maar nu wilde ik iets van een speciaal verslag in 't bijzonder gaan zeggen, ©en verslag, waarop toch zonder twijfel de aandacht van al de lezers moet gevallen zijn. Zeker, 't was een vergadering, die in Goes ge houden is, maar niet in besloten kring, j integendeel voor een volle kerk. 't Was j allerminst ©en vergadering, die alleen voor j Goes van belang was, 't was een ver- gadering van ©en provinciale én niet van een plaatselijke venaenigmg. De aandach tige lezer heeft allang geraden, welke ver gadering ik bedoel: die van de Middier- nachtzending. Wilt ge daar nog eens op terugkomen, amice van 't Land, zoo hoor ik deze en gene al vragen. Was dus bet toch lang niet korte verslag in „de Zeeuw" nipt volledig, niet duidelijk genoeg? Dit laatste zou ik niet gaarne bewerten, maar een verslaggever moet, om ieen beeld van het geheel te geven, wel eens van die onderdeelen terloops aanstippen, die een uitvoeriger bespreking dubbel en dwars waard zijn. En daarbij, hij moet altijd min of meer objectief zijn, omdat er voor zijn persoonlijke opmerkingen dik wijls al heel weinig plaats is. Ik ver trouw dan ook, dat de verslaggever in kwestie niet boos op me zal worden ieu deze „Stem" allerminst als critiek op zijn verslag zal beschouwen. W-eet ge, welke mijn totaal-indruk van de op 14 October gehouden vergadering der Middemachtzending is? Deze, dat het bestuur der provinciale afd. Zeeland geen beter middel heeft kunnen uitdenken, om aan haar zoo noodigen arbeid bekendheid te geven dan dit. De Groote Kerk te Goes was Donderdagavond geheel gevuld met een aandachtig, luisterende schare, de uit gedeelde propaganda-blaadjes van „de Middernachtzendeling" zijn in vete gte-zin- nen gekomen en laatst niet het minst, de pers zorgde dat de hoofdinhoud van het gesprokene door geheel Zeeland is bekend geworden. Het zou me dan ook grootelijks verwonderen, als het actieve Bestuur voortaan niet ieder jaar zulk een Prov. Alg. Vergadering organiseerde. Maar mjjn hoofdindruk is daarmee nog niet volledig. Ik moet dien helaas com- pleteieren met de conclusie, waartoe ik na middag- en avondvergadering kwam: „Wat is toch de strijd- tegen ontucht en zedeloosheid in ons kerkelijke, christelijke Zeeland bxoodnoodig!" O, ik wilde wel, dat vooral op de middag-vergadering alle pre dikanten van alle gezindten en alle Burge; meesters aanwezig waren geweest. Eerlijk gezegd, de feiten, die daar -werden mede gedeeld overtroffen mijn meest ongunstige voorstellingen. Met de Koningin van Sche- ba, maar dan in gansch anderen zin, kon ik uitroepen: „De helft was me niet aangezegd." Als in refrein klonk bet uit veler mond: „Denk toch niet langer zoo gunstig van dat z.g.n. onschuldige platteland. De laatste jaren, en vooral de mobilisatiejaren, heb ben in allerlei vastgeroeste ,diep ingevre ten gewoonten geen verandering ten goede gebracht, maar hebben door allerlei „mo derne' 'begrippen en middelen de ontucht veel verfijnder gemaakt len die vreese- lijke zo-Me- in kracht en sterkte doten toenemen. Het viel misschien hard, dit zoo openlijk te moeten erkennen en uit spreken en bet valt misschien voor rneni- gem trouw arbeidenden predikant nög moeilijk, het met die krasse uitspraken eens te zijn, maar indien ergens, dan zou vals, enz. gebeurt, dan wel door den beu gel? Gaan de Gereformeerde en orthodox- Hervormde jongens en meisjes, die aan deze gelegenheden wèl deelnemen, hier vrij uit? Och, waarom het te verbloe men, ieder weet heter. En mocht hier dan al eënig onderscheid tusschen de. Christelijke en niet-Christelijbe jeugd zijn te ontdekken (let w.el, ontdekken, na lang durig onderzoek misschien een bitter beetje) in de kwestie van de wekelijksche verkeering vrijwel niets. Allien zijn het wel hierover eens, dat, vooral op Walchle,- ren, bet geen haar beter is onder de kerk- sche menscben dan onder de niet-kerk- schen. 't Is treurig, diep-treurig, maar waar. Tot dezelfde conclusie moest de, ook in Zeieland niet onbekende ds. Laman in zijn brochure over deze zaak komen. Ik wilde wel, dat deze zoo uiterst doelmatig© bro chure in ieder Christelijk Zee.uwsch ge zin is gekomen, maar.ik vrees. En wat deze treurige zaak nog bedroe- vender maakt, is dat deze door en door on-Christelijke, zondige gewoonte van verkeering, die ik niet meier nader behoef aan te duiden, nog wordt goedgepraat door menigeen ,van wien men dat aller minst zou verwachten. Ik herinner mij dienaangaande een ingezonden stuk in de Telefoon 16. Telefoon 33. Rijksmiddelen. J-Iet maandelijkse!) overzicht der, Rijksmiddelen eii wel over dei maand September, is weef* gepubliceerd. Sep tember 1920 maakt m vergelijking; met September 1919 geen kwaad figuur, al 'mloiet, evenals bij! het overzicht over Augustus' wordten opgemerkt dat de Stijging niet mjeier in hetzelfde tempo als in het begin! die's' jaars plaats heeft. Die ontainjgsfen bedroegen d'an in totaal rujm! 381/2 millioetn tegen ruim 30 milli oen iinj Sept. van het vorige jaar. Tot destijging heeft wel het mjetest bijgedragen dei inkomstenbelasting1, die van ruim! 31/2 op 8V2 mailmen kwam. Ook personeel droeg tot de- stijging leen half m'illioientje bijl, registratierech ten brach'tleln het van bïjha 3 op ruim1 4 mtillioien leln de invoer' (ook een zeer belangrijke! post) steeg vain 2i-/2 opiruim 4 imSllioien, terwijl tein slotte domeinen ook nog teen ziertje meegaven, die nu uitkomen mieit 1,7 mailmen, tegen D/2 ton in het vorig jaar. Daarentegen heten dividend- en Tajn- tièmle-bielaisting, suiker en successie rechten het leelijfc zitten. Die eerste daallcte van 2V2 millioen op nog geen 2 millioien, de tweede vah bijna 3V2 op :2jYs millioen, en de laatste- van ruim1 3 op ruim 2) millioen. f}:eid,iStil- le'erid bleef ongeveer op dezelfde hooigfe. De opcenten leeningjsfonds stegen weer tot boven 'de jdfr millioien. In totaal hebben de'eerste 9 maan- 'djetn va|n 1920 ruim R2 millioen meer opgebracht dan in den overeenkohis'tl- gieU termijn van 1919. J5 4V* SS 4®4 SS struisvogelpolitiek hier alferverderfelijkst zijn. Laten wij maar eerlijk voor de zaak uitkomen. Dat is alvast die eerste voor waarde om den strijd tegen die gtemeene zonde van ontucht en zedeloosheid, veel krachtiger 'dan tot nu toe te voeren'. Zieker, het zijn vaak kiesche zaken, die bij den naam genoemd moeten worden, maar zwij gen zou hier zonde zijn. Daar hebt ge de verkeiering, waarmee men in den regel in Zeeland er al heel vroeg bij is, maar waarbij belaas zulke vreemde en.zondige gewoonten heer- schen, dat 't zeker op den weg der kerk en der Middemachtzending ligt, om hier eens een ernstig woord te spreken. Op den weg der kerk. En onwillekeurig rijst de pijnlijke vraag: Heeft zij dat wel ge daan? Nu wil ik niet één kerk en niet één predikant in 't bijzonder gaan beschul digen, maar wat is hiertegen door de- predikanten op den kansel, in de cate- chisatiekamer en bij het bezoek aan de leden der kerk, gedaan? Zieker, zoodra twee jonge menschen zich misgaan heb ben, wordt in sommige kerken nog de kerkelijke tucht toegepast. Als 't te laat is! Wat doet men echter om te trachten met Goids hulp deze schandelijke toestan den te voorkomen? Tegen teen inge vreten gewoonte, zeker ik weet het, moet een lange strijd, worden gevoerd. Maar wordt er inderdaad gestreden, of is er niet veel eer een dof berusten in wat vaoder en .moeder en gróótvaoder en gróótmoeder toch vroeger ook gedaan hebben Enkele loffelijke uitzonderingen daarge laten, is er van een forsc-hen strijd zeker weinig te bespeuren. Tegen de kermis wordt, en volkomten terecht heftig geageerd, maar kan wat op Koninginnedagen, Annetje en Lijs je, festi- Zeeuwsche Kerkbode van teen in de Gerei'. Kerken op Walcheren niet onbekenden, ouderling, die het notabene voor deze usance nog opnam. Een stuk, dat ik met ergernis las en de gedachte kwam m mij op: wee de jeugd etener gemeente, die zulke leidslieden heieft. En wie vraagt niet onwillekeurig: zouden zulke kerkieraads- leden, die over dezfö gewoonten zóó den ken, met een gerust gewetenmedewerken 0111 steaks de kerkelijke tucht op de ge vallenen toe te passen? Maar er zijn meer schuldigen. En wie denkt dan in de eerste plaats niet aan. de ouders. Zeker es is bij hen ook een „niet beter weten", eien toelaten van iets, waarin zij vroeger ook schuldig stonden. De vergelijking is echter niet al te gezocht, 0111 veler opvoeding in dezen teien Eli's- opvoeding te noemen. Als wij de geschie denis van- Eli en zijn zondigende zonen lezen ,hoe klopt dan hierop niet in veler lei opzicht de houding van zoo menig christelijk va-der en moedei- inzake, het vraagstuk der verkeering van hun zoon of dochter. Zoo kras, maar zoo waar werd het in bedoelde vergadering van de Middemachtzending,gezegd: des Zondags morgens gaan zoo vele vaders en moeders naar Gods Huis, zonder zich ooit ernstig af te vragen: zou bet kunnen zijn dat mede door mijn schuld mijn zoon of doch ter vannacht in de zonde is gevallen? Ik geloof, dat in menig Christelijk ge zin in onze kerksche provincie over deze kiesche zaken nog nooit ernstig genoeg is gedacht en gesproken. Mogen dan deze regelen daartoe iets bijdragen. Maar er is op de bedoelde vergadering nog zóóveel besproken, dat ik stof te over heb om met de lezers een volgend maal nogmaals over dit onderwerp te praten. Ik breek dus hier af. JAN VAN 't LAND. Ook" wij op weg naar de revolutie. Niet alleen buiten, maar ook binnen onze .jgmnzlen, vermenig vuldigen zich feekehen dat ook w ij' voortgaan op deh wieg der revolutie. Dat zal de opmerkzaamheid der le zers van heit verslag der vergaderin gen vain :de Tweede 'ICamler, dat „De Zeeuw" geregeld biedt, gewoon zijn te volgen, welniet ontgaan. Nog sterker spreekt zich dat uit in de gieimeienteraadtezittingen onzer groo te stelden. Een paar maanden geleden verga derde klei gemeenteraad in Amsterdam ten dein Haag. Een. paar staaltjes uit die idiscuasiies, van meier dan plaatse lijk belang', m'ogein wie onzen lezers wel elens meedeel en. In Amsterdam''waren een 'drietal Interpellaties aan de oinde. Dei eerste: waarom niet alle gemeentewerklieden, die dit wens cht en) verlof konden krij gen tegenwoordig te zijn bij 'd!e uit vaart van den ouden revolutionairen leider Domiela Nieuwenhuis Daar wa ren lelden die ld© werklieden raadden verlof te nemien, en de gemeentearbeid te laten staan. Een tweede interpellatie liep over een strafbaar feit, net belasten der stoomklepplen ia dei Eleotrische Cen trale, en boold, gelegenheid om' van dez© zaak', Idie bijl de justitie behoort, een scherpe aanklacht tegen wethou ders en superieurs te maken, en veel bitters te zeggen aan het adres van het -Kapitalisme. Een derde,interpellatie1, de meest prikkelendei, betrof gemleentesub'sidiei aan burgerwachten. Toen ook hierbij! 'de Noive'mber-relletjes van'November 1918 en het schieten bij de cavalerie- kazerne ter sprake kwam, merkte een der lelden op' dat sinds' het bewind van burgemeester van Tienhoven nooit zoo op burgers geschoten wa;s als nu ondier burgemeester T'ellegen. Hij meende) de bevolking had moeten zorgen, dat een burgemeester 'die de moordenaar zijner burgers geworden was, al lang weg geweest w,a,s. In den Haag betoogd© ©en dier re volutionair© leden dat de eonserventi© van het 'Kapitalisme oorlog brengen moet, maar tevens ook dat de revo lutie uit het tijdperk der beschouwing thans overgaan moet in dat van de daad. 'Genoegi otó onze lezers te doen zien dat ook in oins kalme, rustige vader land d© toon ,van ophitsing en oproer meer en meer gehoord wordt en ge hoor vindt. 'tls niet een toon van twist of ja- louzie, 't is niet een heibeltje tusschen volken of standen, maar 'tis een toon die ialterwege hetzelfde geluid doet hooren. Of ge dien toon beluistert uit het Oosten of uit het Westen, uit Rus land of uit die Vieireenigde platen, of wel uit het Zuiden of uit het Noorden van Italië of Albion, overal doorklinkt de ©oho van het; God' noch mees ter, En gelijk nu de! k o gel van' Pr in oeps bij den moord tel Serajewo, de vonk! schiep die het kruit ontbranden deed, dat ons een vijfjarig,© verwoesting, bracht, zoo komt ook' eens de d'roppel die d!en emmer overloopen doet, en ohs 'd,en zondvloed brengen zal. Op welk!© wijzei, in| welkten tijd, onder welk© omstandigheden 'tls ons niet bekend, m[aar dat hij! koimien zal, wordt met ieder jaar dui delijker. -r de KL De toestand. De debatten in bet Engelsdhte La- jerhuis over Id© jmijlnwerkersstaking Lebben niet het idoor sonhnigen ver wachte resultaat opgeleverd. Ook d© red© vain Lloyd George bevatte wei nig nieuws. Het is nutteloos, zoo zei. hij1, ottijhonger© loouen te geven, in dien d©z© 'geen verband houden miet die productie. Indien ld© leiders der mijnwerkers; Met da regeering verdere conferenties willen houden voor de besprekingvan eleniig voorstel of om' het geheel© ge schil aan een onpartijdig lichaam voor te leggen en voior hoogere productie zial de relgeietiug' hen gaarne ontvan- ge'n. D|e rtegeeTing zal de- kwestie eerlijk ten zonder vrees overwegen in het belang der geheel© gemeenschap, maar eenige overeenkomst, welke zou in sluiten het inwilligen van eischen, welk© de regeering niet te rechtvaar digen acht zonder gelijktijdige waar borgen voor ©en verhoogd© produotiei,- zou elen rampzalig© dwaling zijn vóór het geheel© land. Zoo is mien dus dog, elven ver als voorheen. Engeland moet aan. de cri sis gelooveU. Een crisis-, die als, d© voortelókenen niet heldringen, ©er ver ergeren dan verbeteren zal. 'Die spoorwegiUaUnen en d© tran sportarbeiders gaan n.l. ook' over sta ken praten. De; eersten zijn nog wel niet tot ©en besluit kunnen komen, to'aar vandaag vergaderen zij' opnieuw, 'tZal 'dan elen sympathie-staking met d© mijnwerkers zijn, zoodiat wij' weer ëens het verderfelijke van heit stakings- geldoei hieruit leer'en kennen. Het be hoeft gieien betoog, |dat sympathie-sta kingen alls deze voor niet één ernstig intensch door den beugel kunnen. D;e 180.000 transportarbeiders gaatn| Uog vender met hun stakingsdreigte- menten, Idoch bijl hen geldt het, zoo als zijl zeggen, eén loonkwestiei, al zul len ld© huidig© omstandigheden ook bij! hen wel een rol spelen. Nu moet direct ©rkemld1, dat een man als d© arbèidiersledder Thomas alle moeite doiet, oma tegen de sympathiestakingen, te waarschuwen, maar het is meer voorgekomen, dat tein laatste de lei ders geleiden werden. Die meening van de Nieuw© Courant reeids enkele da gen geleiden geuit, schijnt dan ook'h'o© langer ho© meer waarheid te zullen worden f Engeland i's op weg naar de i revolutie. Het blad zegt, dat er geen sprak© mieer kan zijn van een Coalitie en dat die socialisten een feil© oppositie zul len voeren. 1 I Dat behalvel het' socialisme ook het Bolsjewisme; het heeft afgelegd, stemt Verblijdend!. Do Oostenrijkers, hebben terecht ingezien, dat socialisms© en colmlm'unismie hun zoo zwaar getrof fen. land niet kunnen redden. Em dat de vrouwen tot da overwinning; -der christelijk-socialen zooveel hebban hij- gedragen, zegt ons, Nederlands die rechtsch© partijen, ook wat. Zouden da sociaal-democraten nu nog zoo warm loopen voor het vrouwenkies recht Van 'nederlagen gesproken, wijl" nfeie- Ue'n nit de berichten te kunnen op maken, 'dat generaal .Wrangel een lee- lijike tegenslag te hoeken heeft. De Ëolsjewrki schijnen hem ©en flinken klap' gegeven te hebben, wat wel eemgszms te begrijpen valt, nu d© vijandelijkheden tusschen Polen en Sovjet-Rusland zijn gestaakt.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1920 | | pagina 1