Onderwijs
Goes. Als punt 10 is aan de agenda
der Raadsvergadering van: Donderdag a.s.
nog toegevoegdVoorstel om over te
gaan tot de benoeming van een Gemeente-
Geneesheer in de vacature W. N. G.
Coenen. De aanbeveling luidt: H: Snoek,
arts te Goes.
G«0S. Stukken voor den 'Ge
meenteraad. Tijdelijk perso
neel Avondschool voor Am
bachtslieden. Waar blijkens schrij
ven van de Commissie van Toezicht op
het Middelbaar Onderwijs, voor denTcur-
sus 1920/1921 de eerste klasse der
Avondschool voor Ambachtslieden weder
zal moeten worden gesplitst, stelt, deze
commissie voor, voor dien cursus over
te gaan tot benoeming van tijdelijke leer
krachten voor lijn- en handteekenen. Daar
om bieden B. en W. de volgende, door
den Minister van Onderwijs, goedgekeurde
voordrachten aan: voor lijnteekenen de
lieer P. Kakebeeke; voor handteekenen
de heer J. Melse.
iW ij ziging verordening h e r -
halingsonderw ijs. Het Hoofd van
het Herhalingsonderwijs Stelt voor in
plaats van de oude bepaling „De cursus
wordt igehouden gedurende 12 weken vóór
Kerstmis en gedurende twaalf weken na
Nieuwjaar" de volgende te stelten:
„De cursus voor het herhalingsonder
wijs begint op 1 October en duurt tot 1
April", dit om te voorkomen, dat de
duur van een cursus .door vacanties e.d.
afwisselt, waardoor met de uitbetaling:
moeilijkheden zouden ontstaan. B. en W.
en de Districtsschoolopziener kunnen zich
met de voorgestelde wijziging vereenigen.
Oprichting Keuringsdienst.
Bij Kon. Besluit van 19 Juli 1920, ino.
33, werd Goes aangewezen voor de ves
tiging van een keuringsdienst, als bedoeld
bij art. 2 der Warenwet, voor den keu
ringskring, otpvattende de geheele pro
vincie Zeeland.
Ingevolge het bepaalde bij art- 5 van
die wet, is den Raad opgedragen het vast
stellen der noodige verordeningen op den
keuringsdienst en de noodige instructies
voor Ihet daaraan verbonden personeel.
De eerste hieruit voortvloeiende maat
regel zal zijn, de vestiging van een keu
ringsdienst te Goes; de vaststelling der
verordeningen behoeft niets onmiddel
lijk te geschieden; de noodige voorstellen
liiertoe zullen den Raad tijdig bereiken.
In de tweede plaats zal, zoo schrijven
B- en W., zoo spoedig' mogelijk dienen
te worden overgegaan tot de benoeming
van een directeur, aan wien opgedragen
wordt het uitbrengen van de noodige
adviezen, met betrekking tot de volledige
inrichting van den keuringsdienst. Deze
directeur behoort te zijn hetzij doctor
in de chemie of artsenijbereidkunde, het
zij scheikundig ingenieur. Gelijk bekend
worden de kosten van den dienst omge
slagen over alle tot den keuringskringj
behoorende gemeenten, pondspondsge
wijze naar gelang van het aantal zielen.
Resumeerende stellen B. en 'W. voor:
lo. te besluiten, dat alhier een keurings
dienst, als bedoeld in ,bjj' art. 2 der Wa
renwet 1919 no. 581 zal fijn gevestigd;
2a. B. en W, te ma.chtigén tot oproeping,
van sollicitanten naar de (betrekking van
Directeur-Scheikundige op. een nader vast
te stellen salaris.
H e r h a 1 i n g s o n d e r w ij s pl e r s o-
n e e 1. Dhr. C. Kloosterman, hoofd van
het Herhalingsonderwijs, verzoekt om voor
den cursus 1920/1921 te worden ont
heven van 8 uren les per week, en hem
enkel de leiding te laten behouden, zulks
met het oog op zijn gezondheid. Genoem
de 8 uren zouden dan kunnen worden
verdeeld over enkele tijdelijk aan te stel
len onderwijzers. Waar van een derge
lijke regeling het onderwijs geen schade»
zal ondervinden en bovendien daaruit
geen meerdere kosten voor de gemeente
zullen voortvloeien, hebben B. en W.
daar tegen geen bedenking. Zij' stellenN
mitsdien voor voor den cursus 1919/1920
•3 tijdelijke leerkrachten bij het herhalings
onderwijs te benoemen, waartoe zij aan
bevelen de heeren J. Ruisaard, A. M.
Overhofi en M. G. van den Ende, allen
onderwijzers aan school B.
Benoeming Gemeente-Ge
neesheer. Gelijk bekend, moet worden
voorzien in de vacature van Gemeente-
Geneesheer, ontstaan door het overlijden
van den heer Wi. N. G. Coenen, wiens
termijn van drie jaren niettemin op 31
December 1920 zou zijn afgeloopjen.
Aangezien hier derhalve van herbe
noeming van een in functie zijnden titu
laris geen spirake kan zijn, hebben jvij,
zoto schrijven B. en W., tot alle alhier
gevestigde geneeskundigen een schrijven
gericht, hioudende verzoek om, voor het
geval, dat zij op een benoeming prijs
mochten stellen, hun sollicitatie in te
zenden vóór 1 October j.l. Op genoem
den datum was slechts één sollicitatie
ingekomen, n.l. die van den heer H.
Snoek, arts alhier.
Mitsdien bevelen B. en W. aan ter
benoeming voor den tijd van drie achter
eenvolgende jaren den heer H. Snoek.
Aangezien de thans loop ende drie-jarige
periode eindigt op 31 December a.s,, ge
ven B. en W.' in overweging, de benoe
ming op 1 Januari 1921 te doen in
gaan en den heer Snoek tot dien datum
tijdelijk met de functie te belasten.
De eerste van een serie voordrach
ten over Indië, door dhr. J. B. Visscher
van 's-Gravenhage, voor onderwijsgeven
den alhier te houden, had Vrijdagavond
plaats in de „Prius van Oranje".
De splreker werd voorgesteld door «dhr.
F. Mays, voorzitter van de Afd. Goes
van het N. 0. G., die er op: wees, dat
dhr. Visscher, pas gerepatrieerd, als oud-
Inspecteur van het Inlandsch .onderwijs
het grootste deel van Indië door aan
schouwing kent, en daardoor 'juist de
aangewezen man is, om ons vele belang
rijke en actueele zaken van dat groote
eilandenrijk te vertellen.
D,eze eerste inprovisatie van dhr. Vis
scher was bedoeld als inleidend over
zicht van wat er dezen winter zal be
handeld worden. Op onderhoudende en
geestige wijze vertelde hjj van dat land
en zijn bewoners. Van 't begin tot 't eind
boeide hij de talrijke aanwezigen en bet
luid applaus aan 't eind bewees hoezeer
dezen genoten hadden.
Vrijdag aanstaande is de planten- en
dierenwereld aan de orde.
Vlissingen. Sedert 1 Oct. zijn op de
sloombooten der Stoomvaart-Mij'. „Ze'
land" weder tweede klas-biljetten inge
voerd. Sedert den oorlog waren deze af
geschaft en had men slechts één prijs
berekening. (N. Z.)
Zaterdag "is nabij Westkapjeïle ge
strand de Nederlandsche vi'achjtlogger „Se
cundus": Het vaartuig kwam zonder as
sistentie vlot en werd door de sleep
boot „Pernis" naar hier gesleept
Daar de logger echter veel water maakte
werd deze tegenover het Badhotel op
het strand gezet en werd door den ka
pitein een bergingscontract, met den ka
pitein van de „Ferms", behoorende aan
de reederij L. Smit Co. te Rotterdam
gesloten. De „Secundus" kwam van Ito
penhagen en was naai' Antwerp-en be
stemd.
Zaterdagmiddag te ongeveer half
vier kwam alhier de .extratrein met 448
IWeensche kinderen, welke op, reis- zijn
naar Engeland, binnen. Op dat oogenblik
was juist een -hevige regenbui losgebro
ken en was het vrijwel c-nmogeiijk de
kinderen naar hun tijdelijk verblijf, de
voormalige slachterij over te brengen
In plaats van in dat gebouw, werd nu
de soep, die door de goede zorgen van
koks uit de restauratie van het station
de heeren Bos en Eekhout, gereed stond,
in de wachtkamers genuttigd eu de klei
nen lieten zich de soep; uitstekend sma
ken.
In de slachterij zijn na de vorige maal
dat zij als doorgangshuis diende, nog
enkele verbeteringen aangebracht,, oi.a. zijn
zooveel mogelijk alle gangen fusschen
de slaapplaatsen met kleeden en loopers
bedekt, opdat de kinderen niet over de
koude steenen moeten loop-en.
Enkele der kinderen, wier toestand dit
moodig maakte, w-erd-en afzonderlijk f
legd en werden deze volgens: voorschrift
behandeld, terwijl Zondagavond een klei
me, die koorts, had, naar het St. Joseph
Ziekenhuis werd overgebracht. Het groot
ste deel der kinderen is Zondagmiddag
naa.r het strand geweest, waarheen zij
werden vergezeld door de Vïi-ssingsche
padvinders, die met hun trommels en pij
pers vooruit marcheerden, terwijl anderen
naast de kinderen gingen. Het was een
heele stoet en de kinderen genoten van
het mooie nazoïberweder. De dien dag
opgeschepte pot, puré met gehakt en
groenten, was een groote taktatie- De
kinderen toonen zich allen dankbaar voor
de goede zorgen aan hen ^esteecl en
zij-n o.a. zeer verrukt over het helderwit
der lakens en sloopjen op- hun bedden,
voor hen is dit een ongekende weelde.
De dames, die de kinderen verzorgen,
geven een bewijs van internationale lief
dadigheid, wij: hoorden Nederlandsch,
D-uitsch en Engelsch- van deze vrouwen,
die met zooveel liefde -en toewijding de
door den nood der tijden van huis ver
jaagde kinderen bijstaan.
's Heer Arendskerke, Vrijdag 1 October
werd het postkantoor -overgeplaatst van
J. Minnaar naai M. J. Nijsse. Daar dhr.
Mmnaar eervol ontslag had aangevraagd
en verkregen, was het voor den krassen
ouden brievengaarder toch nog een ge
wichtige dag, daar het met Mei j.l. 57
jaar geleden was, dat hij tot brievengaar
der in deze gemeente benoemd werd en
hijl zijn taak met lust en ijver to-t h:et
einde heeft vervuld. Het is te ho.pien,
dat hij nog eenige jaren van zijn welver
diende rust zal mogen genieten*.
(N. Z. C.)
Kfoetlnge. Vrijdagmiddag is een hooi
schelf van den landbouwer H. van Iwaar-
de aan den Monnikendij-k afgebrand. Met
branabluschmiddelen uit Kattendijke heeft
men het vuur bestreden en omliggende
goederen voor afbranden gevrijwaard.
Naar wij vernemen is de brand ontstaan
door het spelen met lucifers door kin
deren. (M. 0.)
In den nacht van Donderdag op
Vrijdag zijn bij: den landbouwer J. Goet-
heer, te Wilbelminadorp', twee paarden
ontvreemd.
In verband -hiermede is C. H. alhier,
Zaterdag gevankelijk naar Middelburg
overgebracht.
Driewegen. De raad vergaderde Zater
dag. Present alle leden. Tot onderwijzeres
werd benoemd Mej. S. S. de Vlieger te
Zuidzande met 4 stemmen. Öp Mej. M.
Huijsse van Ierseke waren 3 stemmen
uitgebracht. Een suppletoir kohier hoofd
geld werd opgemaakt ad f44,89- en een
dito hondenbelasting ad f4. L. Go-ense
werd in den hoofd-el. omslag teruggebracht
van de 63e naar de 47e klasse. Aan Mej.
Andriessen werd ontheffing van hoofd,
omslag verleend. Het verzoek der Am
bachtsschool werd wederom aangehouden.
De begrooting voor 1921 werd vastgesteld
op f 17616,28 in ontvang en uitgaaf.
'sHeer Abtskerke. De raad vergaderde
Zaterdag. Present 5 leden, afwezig F. de
Roo en J. Simonse. Een suppletoir kohier
hondenbelasting werd opgemaakt op f 4,50.
Enkele afschrijving-en van plaatselijke be
lastingen hadden plaats. D-e verzoeken om
subsidie aan de Politieschool te Hilver
sum en aan de Ambachtsschool te Goes
werden afgewezen. De gemeentebegrouting
voor 1921 werd vastgesteld op f 15136,61
in ontvang en uitgaaf. Op de reclames
inzake hoofd, omslag werd als volgt be
schikt: af te wijzen de reclames van W.
Minnaard Jr. en J. de Jonge; terug te
brengen van de 60e paar de 55e klasse
J. Meijaard en van de 41-e naar de 39e
klasse W. Minnaard Sr.
Heinkenszand. Den arbeider J. M.. al
hier trof Vrijdag een gevoelige slag door
dat hij zijn varken ten gewichte van p-l.m.
150 K.G. dood in zijn hok vond.
Hans weert. Benoemd tot hulp-sluis-
meester alliier, ingang 1 October, dhr.
A. Vermaak, voorheen brugwachter te
Vlissingen.
Aangesteld als knecht o-p het visch-
'politievaartuig Havik, dhr-. H. van Hek
ken vau Ierseke.
Ellewoutsdijk. De echtgenoote van den
heer J. S. begaf zich Zondagochtend per
rijwiel naar de kerk, maar viel voor zij
een honderd meter hlad gereden, met het
qngelukkige gevolg, dat zij een been brak.
Rilland-Bath. Met ingang van 15 Oct.
a.s. is tot agent van pjolitie te Dordrecht
"benoemd de heer W. Nijs-sen alhier.
Wi8senkerke. De stakende arbeiders van
dhr. Dees hebben Zaterdagmorgen het
wenk .hervat. Echter is het loongeschil
nog niet opigelost en zal dit nog wel
een punt zijn toit nadere bespreking en
is -ook al reeds besproken in een ge
houden vergadering, op Donderdag j.l.,
waar geen verslaggevers toegang hadden,
maar w;aar toch uit bleek, dat het be
stuur der organisatie het optreden dei-
arbeiders ten strengste afkeurde, aange
zien ze zonder het bestuur er kennis
van te geven tot staking waren over
gegaan.
De gehouden drie maandelijks-che
collecte voor de Diaconie der Ned. Herv.
Kerk alhier, heeft opgebracht de som
van f516.
0. en W. Souburg. Zaterdag 25 Sep
tember en j.l. Zaterdag 5 October had
o,p het schiebterrein alhier het prijsschie
ten plaats van de Souburgsche Burger
wacht, n.l. 25 Sept. om de prijzen, dis-
Ijonibel gesteld door de Begeering, waar
van als prijswinners uitkwamen de heeren
W. Diamiëlse le.; J. Vendevielle 2e.; J.
v. Ejjjikeren 3e.; G. F. v. d. P'eijl 4e.; Jos.
Cysouw 5e.; P'. Arendse 6e; J. Suurmond
7e; A. J. de Visser 8e; en H. J. Slit
de 9e prijs.
Aan H. M. de Koningin was namens
de B. W'. een telegram van hulde ge
zonden ter gelegenheid van het prijs
schieten, Den daarop! volgenden dag ont-
ying de B. W. een schrijven als volgt:
Ingevolge de bevelen van Hare Maje
steit de Koningin heb ik de eer Hoogst-
derzelver oprechten dank te vertolken
.aan de Souburgsche Burgerwacht voor de
betuiging van hulde, nergelegd in jhlet
telegram van gisteren, Hare Majesteit aan
geboden bij gelegenheid van het prijs
schieten.
Hare Majesteit is bijzonder getroffen
dooi de gevoelens, welke onder de leden
van dè Souburgsche Burgerwacht heer-
schen en waaraan zij behoefte gevoelen,
die te uiten'.
D-e prijzen waarom gekampt werd, op
Zaterdag 5 October waren in hoofdzaak
door den Edelachtb. heer Burgemeester
P. Butoux en diens Secretaris L. Braan
e.a. geschonken; als de gelukkige winners
der pïijzen in dezen wedstrijd kunnen
vermeld worden de heeren J. Visser le.
W. Daniels 2e.; J. Vendevielle 3e.; J.
Suurmond 4e.; H. J. Slit 5e.; J. Lourisr
6e A. J. de Visser 7e.; Suurmond
8e.; Hendriks 9e; P. Arendse 10e; Maas
dam 11e; Jos. Cysouw 12e.P. Flor'is-
sen 13e.; J. J. Stoops 14e.; en J. v.
Eijkeren 15e.
De prijzen werden des avonds in het
gemeentehuis dooi' den Burgemeester, met
een toepasselijk woord aan de winners
overhandigd. Z.Edelachtb. hoopte Ket vol
gende jaar de thans in punten lager staan-
dc-n met een hooger puntental te mogen
fcliciteeren. Als. aansporing tot oefening,
waardoor meerdere ervaring en juister oog
jn het schieten verkregen wordt, zal spre
ker een wisselbeker voor het volgende
jaar te beginnen disponibel „stellen, Het
geen door de aanwezigen met gejuich
begroet werd.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Goudswaard' en te Lutten
aan de Dedemsvaart (toez.) J. IJzerman te
Geervliet; te Polsbroek A. H. J. G. v.
Voorthuizen te Doornspijk; te Zuid-
zijpe dr. -H. Buiskool, marine pred. te
Den Heldier; te Noordzijpe J. C. A.
Nijenhuis Ockhuijsen te Winkel.
Aangenomen naar Oudtega door L.
Boersma te Vollenhove; naar Zwarte-
aal dooi' P. S. Bartstra te Geertruiden-
herg; naar Niehove door J. Vink, cand.
te Edam.
Bedankt voor Cubaard door P. Sieme-
link te Gaastmeier.
Geref. Kerken.
Beroepen te Vorden C- A. v. Nood te
Lopik; te Fijnaart H. Moolhuizen, cand.
te Rotterdam.
Bedankt voor Meliskerke door B. Meijer
te Ierseke; voor Poortvliet dooi* Prof.
dr. S. 0. Los, tijdelijk te 's Gravenhage.
Geref. Gemeenten.
Tweetal te Gouda A. Verhagen teDirks-
lan-d en J. Oveiduin te Moerkapelle.
Baptisten Gemeenten.
Beroepen te Muntendam J. Hekhuis tie
Hauler wijk.
Ds. J. B. Netelenbos heeft zich met
zijn gezin onttrokken aan het opzicht van
den Raad d-er Gereformeerde kerk te Mid
delburg.
Driewegen. Benoemd tot onderwijzeres
aan de O. L. School alhier, Mej. S. S.
de Vlieger te Zuidzande, no. 3 dier voor
dracht.
Dank- en bedestond. Aan d-en
vooravond van het Chr. Nat. Schoolcon-
gres heeft in Utrecht's schoonen Dom de
dank- en bedestond plaats gehad piet het
oog op de tot standkoming rvan de nieuwe
wet op bet lager ondierwijs. Het initia
tief om op dez-en Woensdagavond geza
menlijk God te danken en ite bidden was
uitgegaan van den Schoolraad.
Het openingswoord werd na gebed, ge
sproken door Ds. J. L. Pierson van Gro
ningen. Deze heette, alten welkom, 't Ver
wondert hem niet dat zoo'-n groot getal
aanwezig is. Men had ze verwacht. Spr.
begint met den kerkvoogden dank Ite bren
gen voor het afstaan dei' kerk. De tijden
veranderen, gelukkig ook ten goede. In
1904 was ditzelfde gebouw aan den scho ol -
i'aad geweigerd. Spr. is blijde voor deze
verandering, 't Is de tijd, waarop Jhet zoo
noodig is, dat alle voorstanders ,van scho
len met den Bijbel één zijnde tijd
van omverwerping van o n n o o d i g e ker
kelijke scheidsmuren. Die éénheid komt
en blijft, zoolang bet kruis |in h-et midden
is. Spr. wil een moment uit het jaar 1878
naar voren brengen en herinnert pan hét
feit, dat Z. M. de Koning de wet toekende,
hoewel m-en hem verzocht had zijn goed
keuring er niet aan te hechten. Twee tot
de deputatie behoorenden zijn nog in
leven: Mevr. v. Beeck Calkoen ten Jhr.
de Savornin Lohman. Ze konden heden
avond niet aanwezig zijn.
17 Aug. 1878 was de wet geteekend.
Door het „Hbl." van 20 Aug. werd ge
schreven, dat de poging was mislukt. En
onze voortrekkers? Ze hebben geantwoord
dat het naaste doel mislukt was, maar
of de beweging ook mislukken zou in
haar gevolgen? Het antwoord was aan
de voorstanders van Chr. onderwijs; het
goud der rijken en het penningske der
armen was noodig en het (gebed van allen.
Dit woord is profetie geworden. We
hebben gestreden, geleden, en.gebed-en.
En God heeft zijn kracht in onze zwakheid
volbracht.
En nu we zooveel verkregen hebben.
Nu klagen omdat er nog te wenscben
overblijft? "Dat mag niet.
Spr. herjjnnert aan een woord uit Jes.
10. „Te dien dage zal het geschieden',
dat het juk U van (de hals glijdt vanwege
de zalving". God zal 't wel maken.
Terwijl alle aanwezigen opstaan, leest
Spr. Ps. 103.
De volgende spr. is de (lieer A. Jonkman
van Amsterdam. Hij begint met ihet woord
van den beer A. Meijer, (die in 1876, aan
een mismoedig Dienaar des Woords, die
alle ondervonden verdrietelijkheden op
somde, antwoordde: Uw optelsom is goed,
alleen er ontbreekt -een groote zaak in en
dat is bet gebed. De Almachtige God zal
hulp zenden.
Spr. gaat achtereenvolgens de verschil
lende wetten na, om tenslotte uitvoerig
stil te staan bij de vele voordeeten, die
de nieuwe wet biedt. Zeker fer zijn teleur
stellingen. Maar het geloof klaagt niet.
Terwijl de aanwezigen zingen Ps. 103:
1 en 9 beklimt de heer P. Oosteriee uit
Nijmegen den kans-el.
Hij vangt aan met d-e opmerking, dat
zegen de plicht tot dank meebrengt en
maakt- vervolgens een vergelijking tus-
schen den 80-j. oorlog en (den 80 j. school
strijd.
Ons is nu r e c h t geschied (en na ged-ade
van God is recht het hoogste. Dankend
voor den zegen moet dit piles ons drijven
tot bidden. Anders kon de zegen ons
schadelijk zijn. Wie Gods zegen kan dra
gen moet sterk van Imrt zijn. Daarom
van danken moeten we komen tot bidden.
Er dient een strijd ges-treden tegen ons
zelf. Tot nog toe is er meest tegen ande
ren gestreden, nu dient de troffel ge
hanteerd.
We hebben gesproken over onzie begin
selen. En 't is goed, doch lat-en we ook
om de eenheid denken, die zoo dringend
noodig is.
'Spr. wekt op tot het gaan in de binnen
kamer. In de stilte krijgen we kracht tot
den arbeid. Die kracht hebben we noodig.
Dr. J. C. de Moor van Amsterdam
spreekt bet s-lotwoord. Hij moet danken.
Eerst God, dan mensch-en. All-en, die
spraken, den beer Bos, die zulk machtig
orgelspel gaf, de aanwezigen, de strijders
en de kerkvoogden.
Deze noemde spr. het laatst, omdat hij
enkele gedachten wil ontleenen aan het
gebouw, waarin we vergaderd zijn. l'e. Wie
meent dat deze kerk met haar omgeving
opeens klaar was, vergist zich. Breed
voerig staat hij stil bij de plannen 'en den
telkens onderbroken arbeid bij het bou
wen. Zoo is 't ook gegaan in den school
strijd. Maar de Dom kwam er en dte
zegen voor het Chr. onderwijs ook.
'Spr. verwijlt bij den toren, die gebouwd
werd van 13211382, los van de kerk.
De bisschoppen maakten den toren tot een
teeken van hun macht. En wie denkt er
nu nog bij bet aanschouwen van dien to
ren aan de bisschoppen? Maar spr. denkt
wel aan Jan van Henegouwen, die 'tplan
tot den bouw ontwierp, in de overtui
ging, dat hij de voltooiing niet zou aan
schouwen, en toch arbeidde hij. Doen
wij dat ook? Arbeiden wij ook in de
overtuiging, dat wij slechts zaaien? Of
wordt het, als voor de bisschoppen, een
toren tot onze eigen eer?
Voorts merkt spr. op, dat samen danken
niet de zwaarste taak is en -eindigt met
een opwekking, om niet te verslappen in
den strijd.
Ten slotte nog één gedachte: die aan
St. Maarten, den schutspatroon van
.Utrecht. Volgens de legende sneed hij een
lap uit zijn kleed, om er een arme mee
te dekken. Ik adviseer u, dit geestelijk'
ook te doen door te gedenken" aan de
collecte bij den uitgang voor de oud-
strijders. Daarna ging spr. voor in dank
zegging. 1
Tweede Nat. Chr. School-
e o n g re sfop Donderdag 30 September.
In de groote zaal van „Tivoli" te
Utrecht zijn de Congresgangers samen
gekomen.
Als Minister De Visser, gevolgd door
Jhr. De Savornin Lohman., Minister
Heemskerk en Minister De Vries, 6® zaaj
binnen treden, weerklinkt een daverend
applaus. Spontaan wordt aangehevenDat
's Heeren zegen op u daal'," zoo meldt de
Amst.
De voorzitter, Ds. J. L. Pierson, laat
Ps. 138:1 zingen, leest eenige verzen uit
Rom. 8 en gaat voor in gebed.
In zijn openingswoord laat hij uitko
men, dat 7 jaar moest gewacht worden
©er een tweede Congres kon" gehouden
worden, vanwege de ongunstige tijden.
Spr. heet allen welkom. Hij betreurt het
-dat Prof. Woltjer, de voorzitter van het
le Congres, ons is ontvallen door d-en
dood en dat Dr. A. Kuyper niet aanwezig
kon zijn. Welkom roept hij iu het bij
zonder toe aan Jhr. Savornin Lohman,
„onzen Lohman". D-e levensavond daalt.
Deze krachtige held heeft echter een
zeldzame kro-on der overwinning ontvan
gen, moge het een profetie zijn" voor het
ontvangen van die schoonste kroon.
Het spijt ons ook dat Prof. Bavinck
niet aanwezig kan zijn. Een ernstige krank
heid maakte dit onmogelijk. Ook hem
wordt een telegram van hulde gezonden.
Spr. vergelijkt het arbeidzame leven van
prof. Bavinck met een kaars, die aan
twee zijden wordt aangestoken. Ze geeft
veel licht maar is spoedig op. Dat Prof.
Bavinck niet aanwezig is geeft groote
teleurstelling. Hij, de grootmeester in
onze Chr. paedagogiek, was de aangewezen
man voor de taak der leiding. Hij ont
breekt. Doch onze God ontbreekt niet.
Ook Min. de Visser wordt verwelkomd.
Hij heeft het eeme-voorzitferschap willen
aanvaarden. Dat we op het 2e Nat. s-chool-
congres vrede sklan ken hooren hebben we
naast God aan Z. E. te danken. Er wordt
nog wel geklaagd, maar ons volk is een
bij uitstek doleerend (klagend) volk.
Tot h-et 'eigenlijke' openingswoord ko
mend, wijst spr. er op dat onze school
strijd aan ons volk z ij li verloren v r ij-
lieid hergeven heeft. In ons volk zit een
onuitroeibaar vrijheidsgevoel. Dat vrij
heidsgevoel is zoo sterk, omdat het gebo
ren is uit dien drang van het geweten. Ea
omdat het steunt op zedelijken en reli-
gieusen grondslag. De schoolstrijd heeft
'dat vrijheidsgevoel opnieuw naar voren
gebracht.
Het is een ander vrijheidsgevoel dan
het Amerïkaansch. In Amerika, zoo zei men
daar eens tot Spr., acht men onze vrije
school gevaarlijk voor den staat.
En nu behooren we invloed naar buiten
te gaan oefenen. Doch we zulten beginnen
vanuit Jerusalem.
Er zijn aanmefkinge-n gemaakt op die
nieuwe wet. Maar wetten worden immers
gegeven om verbeterd te worden?
Spr. verklaart bet 2e Nat, Chr. School-
congres geopend.
Rede-De Visser.
Als minister de Visser het woord
neemt, is het met gemengde gevoelens.
Hij had gehoopt te luisteren naai' wat
meer bevoegden dan hij hadden te zeggen.
Onverwachts, in den nood verzocht, moest
hij het woord voeren in de plaats van een
onvervangbaar man. Misschien zocht het
comité in het feit, dat een minister spre
ken zou, ©enige vergoeding. God hergeve
Prof. Bavinck spoedig zijn krachten.
Spr. herdenkt vervolgens Prof. Woltjer,
wijst op den arbeid van Dr. Kuyper, den
genialen organisator en op dien van Dr.
Pierson, vader van den voorzitter. Als
hij den naam van Jhr. de Savornin Loh
man op de lippen neemt, dan trillen in
het hart de teerste snaren. Hij is onze
kampioen voor vrijheid en recht. Hij was
en i s de sterke held.
Komend tot de historie wijst Spr. er
op, dat in de figuur van Groen een mach
tig stuk tragiek schuilt. Hij had den strijd
te voeren tegen den gieest der eeuw, tegen
-de conservatieven en vond ook in eigen
kring veel verdeeldheid.
Als bewerkers van hetgeen thans ver
kregen is noemt Z. E. die namen Groen,
Mackay, Lohman Kuyper, Heemskerk en
Thorbecke's geestverwant: Cort v. d. Lin
den. Ook d-e nam-en v. d. Molen en Rutgers
dienen genoemd.
De Be-ere heeft groote dingen gedaan,
dies zijn we verblijd.
Er is nogal aanmerking gemaakt op
de nieuwe wet. Spreker wil r u s t i g d e
praktijk afwachten. Straks zal me
nige klacht verstommen.
De schoolbesturen hebben nu een groote
taak. Heel gerust is spr. niet, als hij op
merkt de geringe deelneming van die
zijde aan het Congres.
Men zal nu hebben te letten-op goed
onderwijs, men zal met ouders en onder
wijzers te zamen alle zaken moeten be
spreken. H-et lager onderwijs moet op
hooger plan gebracht. Vooral voor den
Chr. onderwijzer is hier een taak.
Ds. Pierson, spi'. dankend, deelt mee,
dat de rede in druk verschijnt. Hij stelt
voorts voor een telegram te zenden aan
H. M. de Koningin. (Staande wordt het
le couplet van "bet „Wilhelmus" gezon
gen).
Voorts moet hij als voorzitter voor-
