§tf Daar de papierprijzen sedert onze laatste prjjsverbooging nog met 30 percent gestegen zijn, is besloten ingang van 1 October 1920: de abonnementsprijs te brengen op f 3.— per kwartaal; de advertentieprijs te brengen op 30 cent per regel; de tot nu toe geldende bepaling bjj driemaal plaatsing, tweemaal be talen, OP TE HEFFEN, zoodat in het vervolg ELKE opgegeven plaat sing berekend wordt; tl. de rubriek kleine advertentiën f 0.75 te laten vervallen en derhalve voor alle advertentiën den gewonen regelprjjs te berekenen. I Mo 2505 Donderdag 16 September 1920 - af; 3f4eJaargang Uitgave va» tl* Caoml. Ven». LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau 'te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11), Bureau te Middelburg: EIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers: üosterbaan Le Coitre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN V^gtKBAG. Abon nem entsprijgf^.. Prijs per 3 maanden £r. p. piost f 2h0 Losse nummers fO.Ó&i Prijs der Adverïerutiëa* 1 regels f 1.12, elke Iregel móeï 28 cent Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordf 2 maal berekend. Bjj abonnement belangrijke korting Kleine advertenties 75 cent. Bewijsnummers 5 een! b. c, Zij, die zich met 1 Oct. a.s. op ons blad abonneeren, ontvangen het tot aan genoemden datum gratis. 't Blijft dreigen. Tegen het, naïeve zeggen, dat mfet de verdwijning van bet Belgische staatstoo- Sieiel vain den minister Hymans bet Bel gische aninexionisme ter ruste gelegd is, moeten wij blijven opkomen. De geest, vooral in die Waalscbe pro- .vimciëm gaat nog altijd in deze richting uit. Er zijn nog bladen als o. a. de Nation Beige, die de actie in die richting warm houden. En dan ligt er nog altijd de, motie van de Viereeniging van Luiksche Inge nieurs, die nog beel wat meer eischt dan de annexatie van Zeeuwsch-Vlaanderten, en opheffing van het tracta,at van 1839. Delze heenen eischen onder meer: vrijen on gemakkelijken toegang te allen tijde tot de zee mi den Rijn, langs alle ver keerswegen. En dan, totdat intrekking van het verdrag van 1839 bet mieerderei geeft, voorioopig dus o. a.Aanleg, door bet her togdom Limburg van een kanaal van Ant werpen naar Maas en Rijn; doortrekking door bet gebied van Maastricht van bet kanaal AntwerpenLuik; kanalisatie van de Maas, benedenstrooms vain Luik en het scheppen van eien gemakkelijke verbin ding tusscben Luik, die zee en den Rijn; exploitatie onder leiding en beheer van België, en zonder douane-controle, van de vaart op de hierboven genoemde watier- wegen, en op die welke nog bovendien worden aangelegd; het recht om uit de Maas het water gaf te trappen, noodig voor de kanalen naar den Rijn en Ant werpen; vestiging van de Belgische sou- vereiniteit of) de Scheldewateren tot aan de monding; en op Jiet kanaal en de haven van Terneuzencontrole, door Bel gië, van de afwateringssluizen v,an Vlaan deren naar de Schelde, en het openen van een waterverbinding, bestemd om die Oosterse belde te vervangen. Allegaar wenscben, die wijzen op een voorioopige inpalming, met in, het ver schiet annexeering. Duitschland zou 'tniet hebben, verbeterd. Wij behooren goed toe te luisteren, tel kens wanneer de Belgische frankiljon-peirs bet woord vraagt. *1* Hier en daar. Het wekt verbazing en ergernis,, zoo als de sociaal-democraten maar geregeld in hun bladen en vergaderingen blijven agiteierein en de regeering trachten te stu wen in 'de richting, die zij wel niet de beste achten, maar idi© hun 't grootste stembus-succes en andere successen be looft. En dat terwijl zij zoo heel anders doen wanneer zij regeering of regeerings- partij zijn geworden. Hier in Nederland is bet: overal acht urige werkdag. In Duitschland en Rusland schaffen de machthebbers dien „dag" af of pleiten voor zijn verlenging! Van waar dat verschil? Wel, dood eenvoudig. Hier moeten zie de macht, om welke alleen, het hun te doen is, nog veroveren. Daar daarentegen hebben zij 'die macht al, en gelden beel andere eischen. Dan worden dezle volks vleiers „tirannen" in bet oog hunner vroe gere aanbidders/ Malle menschen toch, ook hier, dienaar deze volksvoorlichters luisteren, die wanien 'bij hen de wijsheid en bet genot van het 'paradijsleven te zullen vinden! Aardbeving. De aardbevingen, die dezer dagen Italië teisterden, hebben ons weer herinnerd aan de gevaren die bet aardsche leven kenmer ken, en aan de broosheid en onzekerheid van het leven. Meer dan duizend men schen zijn bij die ramp omgekomen. Een dergelijke ramp had ook ons land kun nen treffen. Meer dan eenmaal toch in den loop der eeuwen werden ook in ons land aardschokken gevoeld. Omdat de datum "t zoo meebrengt, schrijven wij, ten bewijze, uit Tirions „Va- derlandsche Historie (16891697)", zes tiende deel, bet onderstaande over. (1) „Op den 18en September, des namid dags omtrent half drie uren, gevoelde 'men in de> Nederlanden, Frankrijk en Enge land een aardbeving die twee minuten duurde, doch nergens ©enige schade van belang ver o or zaak te-r^p e huizen in Hol land werden sterk 'jat wogen. Te Amster dam schudden eenigé torens zoo gewel dig, dat de klokken ©enige reizen klepten. Het stadhuis zielf bewoog zich meer of min. De schepen in het Y werden opge licht, het water in de grachten werd be roerd. Deze aardbeving viel, gelijk door gaans, voor bij zeer stil weder. Omtrent twee maanden te voren waren er ijselijke aardbevingen gevoeld op Sicilië", enz. (1) Deze eompleefe „Tirion" is. eigendom van den heer D. Fukken, te Goes. De toestand. ®Het its waarlijk geen wonder, dat vanpit Landen wordt gemeld, dat er veel activiteit t© bespeuren is, zoo wel in reigeierinigis- als i/n arbeiders kringen, in verband miet !d© crisis in hel kolenbeldrijf ern 'dait er belangrijke conferenties wonden gehouiden. Daar voor isi 'de crisis, idi© Engeland's eeo- noimiiscli leven bedreigt, ja geheel idreigt te nekten, ook te belangrijk. Nu heeft het er alles van, idat de situatie eenigszims gunstiger geworden is. Djen mjijriwerkersleideirs is eens een en anjder aan 't verstand gebracht, wat betrekking heeft op! hun eiscih van. goeldkoopiere kolen. De mteidedeeljng, fdat de winst van 66.000.i000 p!d. si, waarop) |d© mijnwerkers hun eischen bialseerden, in heit geheel niet bestaat wettigt ;zel£si fle hoop; IdaJt op id© bij- eenkomlst van bet sub-comité van dein Idriehonid het uitvoerend comité der mijnwerkers bereid zal zijn, toe te staan |d©n eis eb va;n vermindering der kolenpirijfeen te laten vallen. Indien nu miaar de reigeering wil waarborgen, idat haar controle over ide mijnen nog zeker 2 jaar zal duren, zal, zoo mieent men, ld© brug wel ge slagen zijn, om! de kloof (die ide par tijen scheidde, te overbruggen. Die fe- f'eeringlscontrole willen ide mjjinwer- ers natuurlijk! behouiden, 'daar zij' an- Iders hun hoop' op (nationalisatie (al een even geliefd woord als sociali satie ten onzent) zien vervliegen. «Minister Home heeft inmiddels reeds' verklaard; idat bedoelde! controle nog zeker 18 mlaantien zal duren. De ge- nx'eenschappelijfoe basis is dus wel haast gevonden, want over ide loon- kwestie zal wel geen 'staking uitbre ken. .Daarover wordt me|n 'twel eens1. iDe arbeider,sagitatie in Ita.lië duurt nog mlaar steed's voort. Die crisis, die dat land m'oiet doorstaan, is werkelijk niet licht. De arbeiders gaan er maar d'oor met het bezetten van fabrieken en flus mjet het vermoorden van hiet ecionoiitilis'ch leveil d|es lands. T)e onderhandelingen tusischlen de wierkglevers ien 'de arbeiders willen nog! miaar steeds niet vlotten. De in'dustri- eelen stelden als eerste voorwaarde voor verdere btelsplreikingen de ontrai- Injng der fabrieken en hu(n (herstel' in hun eigenaarsrechlteii. De arbeiders eischen dat eerst 'de kwestie van hun winstaandeel' en die miedezegigingschapi in proiductiomlethoiden geregeld wor den. Tieh opizichte van. dezen eisch heeft nu ook de 'Katholieke volks partij zich uitgesproken. Zij' besloot die eischen der metaalarbeiders om .aandeel in de winst tie verkrijgen te ondersteunen en. een desbetreffend wetsontwerp' bijj de kamler in te dienen. (Door dete beslissing der Katholie ken beeft zulk eien wetsontwerp! nu in ide Kamer een meerderheid. Of mien, zich ook ide consequenties van idat alles (ernstig heeft ingedacht i |D© Poolsch-Russische oorlog gaat nog langzaam in het voordeel per Po len voort, hoewel die« Russen gedurig; weer heftigten tegenstand trachten te bieden en hiier en daar ook wel eens' een (succesje behalen. De cavalerie yan den gevree'sden Budeny leied weer een échec. Die Polen bezetten Kowei en mlaakte'n' daarbij' 3000 gevangenen en veel oorlogsmateriaal buit. i Toch is' een nieuw Bolsjewistischi offensief nog. wiel te' voorzien.. Zij' zul len het er zie,er zeker niet bij 'laten ziften. Dia't offensief wordt verwacht over d© meest belangrijke linie, te be ginnen fen Z.W. van Grodno tot de .Oostgrens yan hemberg. (Hiet ware beter, dat vóór (dien tijd ide vreides onderhandelingen zóó gun stig verliepen, flat een billijke vrede tolt sjtanidi fcwamj en het offensief, dat weer zooveel miensche'nlevenis zal eischen, als vanzelf achterwege kon blijven. Die anderhandelingen zullen heel (spoedig beiginneln, want Ide Russi sche idplegatiei is Zondagmorgen .reeds te Riga aangekomen en de Pools che afvaardiging wordt er heden verwacht. Zijl zal dadelijk in ide eerste zitting eien officieel© verklaring voorlezen, weikei ide Poolsch'e minimum-eischen heyat. De moord op den Czaar. Wij hebben al meer over die vreese- lijke geschiedenis een en ander verteld, doch naar Het Handelsb lad thans uit zuivere bron meedeelt, was hierin te veel leugen. Aan het relaas, thans door dat blad openbaar gemaakt, ontleenen: wij een en ander 'tot rechtzetting der droeve feiten. 3 Vaststaat, dat de Tsaar na de revo lutie aanvankelijk te flxatsjina gevangen gehouden werd; later naar Tobolsk werd overgebracht; en van daar naar Jekate- rinenhurg, waar op 16 Juli 1918 de moord plaatshad. Omtrent het verblijf en de behandeling te Jekaterinenburg alsmede omtrent den moord, geeft Francis Mc Cullagh een verhaal, voor de waarheid waarvan hij instaat, in 't Engelsche blad „De negen tiende eeuw". De Tsaar werd daar in de woning van een -Russisch koopman, Ip~ patief, 'geheeten, met familie en diena ren, elf personen in het geheel, onder de hoede geplaatst van den bolsjewiek Yoerovski. Dadelijk nadat de familie in het huis van Ippatief was. aangekomen, wierd dit door de bolsjewiki door een hooge houten schutting omgeven, .teneinde de bewo ners te beletten naar buiten te zien, e» den voorbijgangers het onmogelijk te ma ken te zien, wat in het huis plaats had. Het huis werd door' soldaten bewaakt en Yoerovski, die elders in de stad een winkel en een woning had, sliep eiken nacht kin een kamer bij den ingang van het hiuis. In een kleine kamer met drie bedden, sliepen de Tsaar, pe Tsarina en de Tsarevitsj, in een volgende kamer sliepen de vier grootvorstinnen met haar dienstbode Demodova. Dir. Botkin, de lijf arts der keizerlijke familie en de andere leden van het zeer gedunde gevolg slie pen in een ander vertrek met de bewa kers. De Tsaar en zijn familie hadden dus alleen de beschikking oiver twee klei ne vertrekken, terwijl ze overdag het gebruik hadden van een eetkamer en van een zitkamer, die des Zondags als kapel dienst deed. De .soldaten waren Letten en zoowel zij als de „commissaris" had- hadden dag en nacht recht v,an toegang 'in de vertrekken der keizerlijke familie. Men (hoorde de meisjes des nachts soms huilen, maar er 'zijn geen bewijzen, dat eenige poging tot mishandeling werd be proefd en de meest voor de hand liggende verklaring van de kreten is, dat zij des nachts verschrikt wakker werden als ze iemand in haar slaapkamer zagen. Uit verklaringen, die de waarnemende Britsche consul, de heer Thomas, aan den heer Mc. Cullagh deed, blijkt, dat toen in Juli de Tsjechen Jekaterinenburg naderden, de onrust onder de bolsjewiki' toenam. Toen besloten die bolsjewiki en Tsaar te dooden. In den nacht, waarin de moord plaats had, trad Yoerovski het slaapvertrek van den Tsaar binnen, wekte hem en deelde hem mede dat de Tsjechen vóór het aan breken van den dag in de stad verwacht werden en raadde hem aan zich te klee- den en met zijn gezin in dpn kelder te gaan, omdat zij dan veilig zouden zijn tegen de verdwaalde kogels der straat gevechten, die konden plaats hebben. De Tsaar dankte Yoerovski voor de vriendelijkheid steeds hem en zijn fa milie bewezen en vroeg nog of het goed zou zijn hun eigendommen mede te ne men naar beneden, waarop Yoerovski zulks ontraadde, doch wel aanried hun kussens mede te nemen. Yoerovski, die ongewoon zenuwachtig en beleefd geworden Was, bracht aan de grootvorstinnen dezelfde mededeeling, die hij den Tsaar gedaan had en wachtte daarna in de eetkamer, 'waar zich een aantal Lettische soldaten met geladen geweren en de bajonetten daarop zich bevonden, alsmede de burgerlijke bolsje wisten-commissarissen,: Go'loshokin, Mraohkovsky, Paul Metvietef, „de serge: arit der garde'* en nog een paar anderen. Zij waren daar gekomen op verzoek van Yoerovski om zeiven de executie te be werkstelligen, indien de soldaten moch ten weigeren, doch alleen Yoerovski, Mrachkovski en Metvietev gingen in de kamer tot de moord bedreven was- Eindelijk waren allen, elf in aantal in de eetkamer bijeen, geheel gekleed. Met den Tsaar kwamen er zijn gemalin, zoon, en vier dochters, Dr. Botkin, de dienst bode Demedova, een knecht en een kok. De Tsaar was zoo mager en bleek, dat hij' nauwelijks herkenbaar wa,s- Ik heb deze beschrijving van den priester, die eenige dagen te voren in het huis d^ Mis had opgedragen. De Tsaar droeg een khald- kleuFige militaire jas met lederen gor del, wijde blauwe cavaleriepanlalon, zjicht lederen hooee laarzen, doch geen pet en daar de Bolsjewisten hem van epauletten en ordeteekenen hadden be roofd, droeg hij geen militaire kenteeke- nen. Eenige dagen te voren had de kei zerin zijn haar geknipt, omdat er zoo veel ongedierte in het hiuis was en had hip zelf zijn baard .geknipt, zoodat die korter was, dan hij de laatste twintig jaren was geweest. Alle anderen hadden ook, met het oog op uhlet ongedierte het .haar kort geknipt. Daar het onmogelijk was geweest de kamers te reinigen, was al dat haar in een pak gestopt in een ongebruikte kachel, waarin het later ge vonden werd door de witte troepen en door de bedienden der keizerlijke familie werd herkend. De Tsaritsa hield haar kreupelen zgon aan de hand en de groot vorstin Tatiana had haar hondje i«n haar armen; de Tsarewitsj had ook een hond gehad, doch, alsof (het beest een voor gevoel had gehad van hetgeen gebeuren zou, was (het -den dag, te voren spoorloos verdwenen. Later werd het gevonden door een officier van generaal Knox' missie en door hem medegenomen naar Enge land. „Allen gingen nu naar den kelder en een der grootvorstinnen droeg haar broer tje, die door zijn kreupelheid moeilijk de trappen kon afkomen. Bet was een droeve optocht, meeren- deels bestaande uit hulpelooze vrouwen en een kreupelen knaap van viertien ja ren en onder hen waren vier jonge meis jes, bekend geweest om haar schoonheid Tatiana, 21 jaar oud, een begaafde, vriendelijke jonge vrouw, reeds in hof kringen genoemd als toekomstige konin gin van Engeland; Olga, 23 jaar; Maria, 19 jaar en "Anastasia, 17 jaar; laatstge noemde slank en lieftallig als een ont luikende bloem, kenmerk van de heerlijke onschuld der jeugd, schitterend door haar bekoring en gezondheid. Een soldaat hield zijn ldntaarn op om den weg te wijzen, de trappen af, die naar den dood leid den, doch niemand deed een poging fle» slachtoffers hulp te verleenen. De Tsaar gaf zijn gemalin den arm, de laatste ma,al dat hij dit zou doen. Zelfs in deze vreeselijke oogenblikken hield de keizer lijke familie zich nog instinctmatig aan de etiquette van voorrang, die voor allen een tweede natuur was geworden voor- G'p gingen de keizer en zijn gemalin, arm in arm; waardig doch bevend; dan de Tsarevitsj-, gedragen door Olga, dan de anderen. De kok, knecht en dienst bode Demedova zouden gespaard zijn ge bleven, hadden zij in hun gesprekken met de commissarissen niet die onver anderlijke trouw getoond aan de veroor deelden, die zij zoo lang gediend hadden. Na flen kok kwamen de bolsjewiki, voorafgegaan door Yoerovski, ernstig en in gedachten verzonken, zijn hoofd vol van moordplannen, met de rechterhand in zijn- jaszak, een revolver omklemme-n de. Hij werd gevolgd door de Russische soldaten, die ook in de eetkamer waren gekomen, waarbij zich nog eenige andere voegden, die op post gestaan hadden en naar de kelderdeur waren gekomen om te zien wat er gebeurde, weinig vermoe dende, dat zij nooit meer op p|ost zou den behoeven te gaan om hun gevan gen oGsoedar (heer) te bewaken. Die soldaten zagen floor de open deur alles wat later plaats had en het is het ge tuigenis van velen hunner, die de schrij ver voornamelijk weergeeft. De Tsaar en zijn gezin drongen samen aan het andere einde van het onder- aardsch vertrek en "toen Mrachkaysken en Metvietef hun revolvers trokken, moet het den slachtoffers dadelijk duidelijk zijn geworden, dat iets vreeselijks stond te gebeuren. Het is teekenend, flat er ,on- ter de benden slechts twee Russen waren en geen enkele Russische soldaat. De kelder is ongeveer zeventien voet lang en veertien breed e» heeft een klei» half-mnanvormig venster met ijzeren staj- ren, hoog van den grond. Vroeger waren er soldaten in geweest, die op de muren, onzedelijke portretten hadden geteekend van de Keizerin en Raspoetin; wier na men men daaronder geschreven1 had. Dat waren de laatste teekeningen, die de on gelukkige keizerin, gewoon geweest zich i» 'haar slaapkamer te Tsarskoje Selo omgeven te zien dpor Madonnas, geschil derd dooi1 de grootste ItaJiaansche meesr ters, zag; teekeningen, zoo afschuwelijk en onzedelijk dat men ze zou hebben kunnen houden voor werk van den dui vel in eigen persoon- De keizerin zag even die afschuwelijke teekeningen en toen, opmerkende de re volvers vóór haar, kruiste zij zich, boog het hoofd en verborg het in haar han den. De afschuwelijke pornografische tee keningen bevonden zich nog; op dien kel dermuur, toen de schrijver Jekaterinen burg twee maanden liter bezocht. Onderwijl had Yoerovsky, Wiens gelaat doodsbleek was geworden, een papier te voorschijn gehaald. Hij begon het yoor te lezen bij het licht eener lantaarn, die een soldaat bij hield in zijn recli1 terhand hield hij zijn revolver. Het was een kort document eenvoudig een! bevel der Sovjet-regeering om te execu,- teeren: Nikolaas Romanof, den Bloed dorstige en zijn geheele familie. Yoerovs ki schreeuwde (het veeleer uit, dan dat hij het las hij kende het stuk, "een uur te voren door hejm en Goloshokin ge schreven uit het hoofd. Weder sloeg "de keizerin een kruis'. Zij viel evenals de anderen, die zich ook deemoedig kruisten, op haar "knieën, al leen de keizer bleef staan en terwijl Yoerovski nog !die slotwoorden uitschreeuw de: „Op bevel van den Sovjet van ar beiders-, boeren- en soldatenafgevaardig-i den", stapte hij naar voaeh en plaatste zich voor vrouw en kinderen, als wilde hij hen beschermen met zijn lichaam, terzelfder tijd iets zeggende, dat onder Yoerovski's geschreeuw verloren ging. De Tsaar wees op zijn arm gezin achter zich en Yoerovski, die, naar schr. uit eigen ondervinding weet, buitengewoon vlug iemands gedachten weet te raden en be greep, dat de Tsaar een treffend beroep! zou doen voor zijn dochters en kreupe len zoon, hetwelk misschien zijn ben den zon. hebben getroffen in het hart en die onschuldigen zou h'ebbeu kunnen sparen, hief dadelijk den arm op; vuurde, en in hetzelfde oogenblik wankelde de Tsaar fn viel met een kogel door het hoofd. Dit noodlottige schot was het teeken voor de anderen om ook te gaan schie ten. Dat deden zij, in het wilde weg, en vijf minuten nadat Yoerovski begonnen was hét doodvonnis te lezen waren alle leden van het keizerlijke gezin, behalve de grootvorstin Tatiana en de dienstbode Demedova gedood. Tatiana; die gewond lag, lag voor do.od, bezwijmd op den vloer, haar 'hondje staande op haar li chaam, woedend blaffende tegen de sol daten, itot een (hunner ook dat dier doodde. Na den Tsaar te hebben doodgescho ten, was de leider der moordenaars be gonnen zijn revolver .ledig te schieten 'op de kleine groep) die in doodsangst voor hem lag. Degenen, die aan de deur stonden, konden niet precies zeggen wat in die korte sp'anne tij'dsi gebeurde. Zij waren als beneveld doior de vlugheid, waarmede zich dit schokkend drama af speelde. D'e lantaarns, vielen op den grond, waarop enkele in stukken braken en an dere opvlamden, den kelder vullende met een geelachtigen rook. Volgens de be schrijving der ooggetuigen waren de sol daten dol van woede en dronken van bloed. Zij bajonetteerden niet alleen de reeds aoode lichamen, doch sloegen op de 'hoofden er van met de kolven hun ner geweren. E,en der soldaten zegt, dat de moord zóó wreed was, dat men er met naar kijken kon en dat hij er zoo door geschokt was, dat hij ,,meer dan eens te gaan had in de open lucht, om. niet een flauwte te zullen krijgen. Zelfs aan den avond van den volgenden dag, 17 Juli, werd Yakinof, een der soldaten, die ooggetuige was geweest en die zijn schoonbroeder Gregory Agafonof. kwam begroeten alvorens voor goed van Jeka terinenburg weg 'te vluchten, door Ago- fonol aldus beschreven: „Hij' zag doiodsl- bleek; de pupillen puilden uit zijn oogen en zijn onderlip beefde, toen hij tót mij sprak. Het was duidelijk dat hij een vree- selijk tooneel had aanschouwd; dienzelf den dag ging ihij naar het spoorwegstaf tion en nooit is sedert van hem gehoord. Yakinof's laatste woorden waren: „De moord geschiedde door Yoerovski, eenige Lettische soldaten en den sergeant van de garde". Tot het oogenblik dat zij' zelve stierf had de dienstbode Demedova krachtig1 haar kussen gebruikt om de geweren af te weren, die op de kinderen gericht wa ren, zooflat een half dozijn kogels het bovendeel van den muur raakten en kets ten van den eenen muur op den andere,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1920 | | pagina 1