Zaterdag 31 Juli 1920
Me Jaargang
BuitentaRd.
No 155
Schoolwet-herinneringen.
Uitgave van
de Naaml. Venn,. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes-
LANGE, VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon Na. 11),
Bureau te Middelbulrg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
Drukkers
Do ster ba an Le Cointre, Goes.
VI.
De schoolwet van 1857 had geen taai
leven, zij werd 21 jaar oud. Maar de
schoolwet van '78 brachjt 't er nog spoe
diger af; zij kon slechts elf jaar warden.
Een gezond leven heeft zij: echlter nimmer
gehad, evenmin als haar vader: het mi
nisterie Kappeyne; dit toch bleek al tegen
den grond te liggen, aleer het gevallen
was. Reeds tijdens de behandeling van
het schoolwetontwerp bleek verdeeldheid
in den boezem' van het kabinet in zake
de quaestie van de dertig procent ver
goeding aan de gemeenten. Het scheen
te gaan tussclien Kapp'eyne en Gleichf
man. Later verbreedde zich de kloof,
toen K.appeyne en Tak hun ontslag aan
boden, hetwelk de Koning weigerde,
en Kappeyne hierop verklaarde zijn ver
zoek te willen intrekken, wanneer de Ko
ning me® kon gaan met een voorstel
tot Grondwetsherziening, een voorstel
waarmee de ministers v. Rees en Gleich-
man zich echter niet vereenigd hadden.
Dit had ten gevolge de aftreding van het
heele kabinet, Juni 1.879, en de optre
ding van 't kabinet-v. Lijnden in Augus
tus daaraanvolgende, na een vergeef'sche
poging van oud-ministers' Fransen v. d.
Putte en Ciemers om een liberaal mini
sterie saam te stellen, dat steunen zou
kunnen op alle liberalen.
!Zoo stierf het kabinet-Kappeyne een
roemloozen> dood. Kappeyne had eenmaal
van de minderheden gesproken als, van
een vlieg, die de zalf des apothekers
doet stinken. Weldra bleek hij1 zelf deze
vlieg te zijn, die verwijderd m'oest wor
den, alleen met dit onderscheid, dat hij!
zei f't was, die deze vlieg wegknipte.
Doch gelijk dit kabinet, zoo bleek Ook
zijn schoolwet te zijn. Den voprstanders
der openbare schol ging, zij niet ver ge
noeg, en ons 'Christenvolk was zij' een
doorn in 't oog. Dit werkte terug bij
de verkiezingen.
Daarbij komt, dat men in de praktijk
der wet op bezwaren stuitte, zoodat zij
tot driemalen toe op de helling moest.
Het ontwerp-Lohman, het ontwerp-Ver-
nreulen, het ontwerp-Heemskerk Az., staan
daar als zoovele blijken van de groote
gebreken, die deze wet aankleefden.
Tot 1889 sleepte deze kranke haai' el
lendig b estaan voort. De verkiezingen
brachten in de Tweede Kamer (niet in
de eerste!) de meerderheid aan Rechts';
en dit had een hieele verandering ten
gevolge. Een van deze was een ontwerp
tot herziening der Schoolwet.
Tegen de wet van '78 bestonden ern
stige principiëele grieven. Drie er van
werden door den heer Lobman in de
Kamer vertolkt, n.l.
lo. Dat de ouders niet in de eerste
plaats geroepen werden om' het onderwijs
hunner kinderen te betalen.
2o. Dat de liberalen alles deden wat
zij konden om ons positief Christelijk ge
loof te ondermijnen.
3o. Dat het bestaande schoolstelsel ons
bracht op socialistisch terrein.
Het zou te ver voeren u ,te schetsen
den feilen politieken strijd in de '.Tweede
Kamer tegen dit ontwerp gevoerd. Een
strijd te feller naarmate de tegenstan
der zich bewust Was, dat in: de nieuwe
schoolwet de wet-Mackay een nieuw
rechtsbeginsel zou worden vastgelegd. De
strijd om het beginsel van staatsrechtelijke
gelijkheid zou hier worden1 beslecht.
Behalve dr. Kuyper in de Standaard,
was 't ook nu weer in de Kamer de
neer Lobman, welke, thans geholpen door
zijn vriend, den leider der Katholieken,
dr. Schaepman, den strijd zou voeren. Me
nigmaal kwam minister Mjackay voor hee-
te vuren te staan. Vjooral de liberalen
uit het Noorden voerden heftige oppositie.
Goeman Borgesius, Zaaijter, Smeenge, Van
der Feltz, Kerdijk, Lieftinck, de Beaufort
waren de voomaarnsten.
Toen echter de minister de concessie
deed aan de liberale voorstanders van
openbaar onderwijs, dat het minimum
schoolgeld per maand voor betalende leer
lingen slechts twintig cent per leerling
zou behoeven te bedragen, gingen verschei
dene liberalen, Roëll en Verniers v. d.
Loeff voorop, met de Rechterzijde mee.
En zoo werd de wet Mackay met 71 stem-*
men tegen 27 aangenomen. Onder de te
genstemmers waren o.a. de hierboven ge
noemde en andere liberalen en de heer
omela Nieuwenhuis. Onder de voorstem
mers telde men de Rechterzijde en 17
iheralen. Profetie van de ontvangst, die
het wetsontwerp ook in de Eprste Kamer
zou te beurt vallen. Diaar werd de wet
aangenomen met 31 tegen 18 stemmen.
Onder deez laatstgenoemden waren pal-
staanders als Kappeyne, Six, Van Eysrnga
en irtberda van Ekenstein. Onder de eerst-
genoemden waren 18 liberalen, ook tegen
standers der vrije school, doch gezind
om den politieken schoolstrijd te staken,
Onder hen waren Wertheim', v. Gennep,
Stork en Fransen v. d. Putte.
Die schoolwet van 1889 staat in het
teeken der rechtsgelijkheid.
Wij schrijven 31 jaren latei'.
Straks behoort ook de schoolwet van
'89 tot het verleden.
De schoolwet van 1920 is op de komst.
Aan den gevoerden strijd behoeft niet te
worden herinnerd. Wij 'hebben de de-
balten, in de Tweede Kamer, zoo kort
en klaar mogelijk weergegeven. En met
ingenomenheid hebben wij vastgesteld, dat
met 74 tegen 3 stemmen het wetsont-
wierp-de Visser is aangenomen dool' dp
Tweede Kamer.
Straks volgt vermoedelijk met alge-
meeine stexnmien, tenzij bet vrouwelijk lid
haar zuster uit de Tweede Kamer wil na
volgen de aanneming dooi' de Eerste
Kamer, en komt, nog vopr de herfst zijn
intrede doet, de nieuwe schoolwet in
het Staatsblad.
Zij, die onder de schoolwetten van '57,
'78 en '89 groot zijn geworden, en m:et
genoegen rekenen wij' pnszelven ook tot
'hein, begroeten de wet van '20 met te gi'oo-
ter blijdschap, omdat zij den druk van het
Liberalisme hebben gevoeld, het Liberalis
me als principiëele voortzetting der Revo
lutie in zijn leer en streven en wetgeving
op Groen's voetspoor en bij Kuyper's
voorlichting, met zelfstandige navolging
en bestudeering hunner geschriften, on,
onder den invloed van Gods Woord voor
al, hebben leeren kennen en weerstaan;
en van stap tot stap elke plek gronds,
voor de vrijheid op het Liberalisme heb
ben moeten veroveren, en thans dezen
schoonen triunrf' hunner beginselen mo
gen beleven; ten gevolge waarvan de
politieke strijdbijl voor goed begraven is.
Voor een eerlijke concurrentie staat nu
de weg open.
Tweeërlei toon.
Het vrij-liberale weekblad Dfe Natio
nale schreef een zwaarmoiedig artikel
naai' aanleiding van de aanneming der
Onderwijswet, welke voor haar beteekeut
„bet einde van de openbare school", welke
naar zij meent voortaan bij de bijzondere
ten' achter zal staan: „1. door de ri
goureuze regeling van het schoolgeld,
waardoor op alle openbar© scholen kin
deren uit iedere inkomieng'roep moeten
worden' aangenomen, waarvan de 'redactie
verwacht, dat over1 tien jaar, althans in
de groote steden1, de openbare school noigi
slechts armenschool zal zijn; 2. door het
ambulantisme der hoofden, dat niet is;
geëischl voor de bijzondere s'chjolen, aan1
welke op die wijze meer mogelijkheid
tot volmaking en differentiëering is ge
laten; en 3, door de toekenning aan de
bijzondere scholen van 6i/2 pet. per jaar
van de waarde der gebouwen "in 1914
hoven alle kosten, welke die scholen
reeds uit de overheidskas' vergoed krijgen;
zoodat de bijzondere school er financieel
veel beter voor komt te staan dan de
openbare, aan welke de gemeente niet
een gelijk extra-bedrag mag urtkeeren, en
de bijzondere school b.v. in staat zal
zijn de beste onderwijskrachten tot zich!
te trekken".
Hoe somber steekt deze toon af bijï
dien van Het Volk, welks parlemen
taire redacteur (mr. Troelstra) meer oog
heeft voor de lichtzijden, welke zijn als.
als vrucht van frooden aandrang: „lo.
een verbod van toelage aan bijzondere
onderwijzers bov-en hun wettelijk vastge
stelde traktementen; 2o. 'si ministers be
langrijke concessie om' als maatstaf der
jaarlijksche vergoeding voor de bestaande
gehouwen van de gemeenten- aan de
schoolbesturen, inplaats van de waarde j
der gehouwen op di;t oiogenblik, te nemen
die van 1 Juli 1914, welke slechts, on
geveer 30 procent van de tegenwoordige
bedraagt; 3o. de overneming door den
minister van een ander rood amendement
oml hot onderwijs na de 6 lagere klassen
te kunne ncentraliseeren in afzonderlijke
gebouwen, waarin 7e en 8e en misschien
ook 9e klassen zijn gevestigd of om er
centrale kopscholen van te kunnen maken.
De gemeenten kunnen nu de kinderen,
die de b lagere klassen hebben doorloo-
pen; naar een afzonderlijk schoolgebouw:
zenden, om daar het 7e verplichte leer
jaar' mee te maken; 4e. verplichting der
gemeentebesturen gelegenheid tot Kerha-
lingsonderwijs te geven, wanneet' zich ten
minste 6 kinderen daarvoor aanmelden;
5o. de overbrenging van handenarbeid
'van de verplichte naar facultatieve leer
vakken; Go. het vrij onverwacht succes
in zake de afschaffing van het ambulan
tisme".
En dan de conclusie: De nieuwe lager-
onderwijs-wet brengt niet de verwezen
lijking van al onze wenschen maar wel
verbetering op velerlei gebied.
Het verschil is wel groot. Bij den vrij-v
Liberaal afgunst (over nog niet eens
bewezen achteruitzetting); en benepen
mistrouwen in de kracht van eigen
beginselbij den sociaal-democraat d e
br eede blik (op 't volksonderwijs in
zijn geheel) en een goed vertrouwen
op de vruchten eener eerlijke mededinging.
Bemoediging.
Al de geestelijke en .stoffelijke krachten,
door God in ide natie gelegd, moeten zich
vrij en onbedwongen kunnen ontplooien.
Daartoe toch heeft God ze haar gegeven.
Onze vaderen hebben 'n tachtigjarigen
krijg voor die ontplooiing gestretfen.
Helaas de Revolutie kwam, en heeft
den draad d®.r ware volksontwikkeling af
gebroken. Doch onze vaderen hebben in
de vorig© eeuw dien draad weer opgevat
len aangeknoopt waar ©en verdwaasd voor
geslacht hem liet glippen.
In kerk en school en maatschappij is
tot op iden huldigen dag gestreden en
gewaakt, opdat niet andermaal deze draad
afkmappe. Wat de kerk aangaat, zet immer
zich die herleefde actie voort; in zake
den arbeid kwam reeds meer dan ©en
goed werk tot stand; en op bet terrein
dier school behaalden de voorstanders dier
ware vrijheid een niet onbelangrijke over
winning.
Het nationale' leven is geien stilstaanden
waterplas meer gelijk, maar 't kreeg reeds
ietwat van een bruisenden stroom. De
geest is in onze natie nog niet uitge-
bluscht. Groen vau Prinsterer vroeg eens
met angstige bekommering of het waar
was, wat men in 't buitenland zei, dat
Nederland eene ui t gedoofde natie (na
tion éteinte) is.
In geloofsvertrouwen beantwoordde hij
de vraag ontkennend. En ook da Costa,
in weerwil van den donkeren nacht der
tijden, behield zijn goeden moled, dat 't ten
slotte, op voorwaarde' van onderwerping
aan 'sHeeren bevelen, Nederland nog wèl
zou gaan.
In wieerwil van velerlei duisters rondom
haai', mag de Nederland schie Natie van
geluk en zegen spreken, dat zij boven
hare naburen werd bevoorrecht; dat de
geest desbehouds voor dien van den voor
uitgang begint plaats ibe maken; dat bet
schoolwezen zich te beter kan ontplooien;
dat de philanthropic al verder reikende
hulpie biedt; dat het Christendom zich
steeds beter en meer algemeen gaat orga-
nisieeren; dat de rechtspositie van den
arbeider op steeds steviger grondslagen
gevestigd wordt.
Inderdaad een lichtstraal in de donkerte
der toekomst.
Het neutrale stedeke.
Het Centrlum schrijft:
Vian Purmerend begint de victorie.
Na eeüwen heeft het vreedzlame stadje
aian 't Noord-Hollandsch Kanaal dan ein
delijk het middel gevonden om haar clus
ter in den kaashandel, die zoo lang den
titel vlam victrix droeg, in beroemdheid
te evenaren.
We liaizeiï:
b,Bur|g. en Weth'. Van Purinerend
hebben bepaald, dat voortaan bij' geen
enkele gelegenheid, ook niet op de
verjaardagen van 'het Koninklijk Huis;
vian de igemeentegebo'uwen de vlag
izial worden uitgestoken".
Hebben we ongelijk gehad toen we van
een victorie spraken
Is het geen ware triomf der neutrali
teit
Wanneer op den aanstaanden verjaar
dag vian onze Koningin de veldwachter
pardon: politiebeambte of een andere mo
gendheid ten stadhuize den burgemeester
Bal gdan vragen, of hij niet de vlag moet
Uitsteken, /zlaJ deze zich verbaasd om
wenden en vragen: „Waarom?"
En als hem dan wordt 'geantwoord,
diat de Koningin jarig is^ izial hij' ant
woorden: „Koningin? Nooit van gehoord".
iMen «al natuurlijk consequent moeten
wezen en al wat herinnert aan' het feit,
dat Nederland een Koningin heeft, stel
selmatig uit het vroede en voorzichtige
stedeke verbannen.
Zeer moeilijk lijkt ons het probleem
van het geld. Tot izielfs op een simpelen1
cent staat geschreven: „Koningrijk der
Nederlanden".
Dat mag natuurlijk in Purmerend niet
meer worden uitgegeven.
Want deize groote stad is neutraal.
Strikt neutraal gebied.
Is er geen nieuwe Tollens te vindein;
die dichten kan vian 't Pumnerender bloed,
dat vrij is vian ialle vaderLandsche smet
ten i
.Wanneer hij ergens feieft, dan in de
stad van Purmerend, de foakerm'at van
politieke wijsheid, die tot in verre ge
slachten den roem der neutraliteit dra
gen izial.
(Volgens Pyttersens Stalatslalmianak be
staat het dagelijksch bestuur Uit de hee-
ren D; Kooiman, burgemeester, J. en W.
de Vries, wethouders. Kan hier een ver
gissing in 't spel zijn? Red. Zeeuw).
Die toestand.
(Wat beleven wij' toch een wonder
lijken, of liever ©en droeven tijid. Het
is, alles revolutie en aanbidding'van de
revolutie wat men om zich heeWziiet,
en de Uegfeeringen van Europa g'aa'n
voor. Nogi tot (kort voor idein oorlog
wlairien de vorsten en presidenten' id©
pleirsoinen vain wielker noen of zeggen
omien de meeste notitie nam!, thans zijln
bet 'de helden der revolutie, naar wie
aller smjacbitende blikken uitgaan. In
paleizen pn redaotiebureaux, idoor ko
ninklijke en burgerlijke regeerders1,
Idoor overwinnaars „en overwonnenen,
idooM alles wordt met smachtend ver
langen uitgezien naar 'hetgeen Lenin
Idoejn zial, of geluisterd haar hetgeen
Krasisin haridopi denkt.
(Mien (stnakt naar den vrede en onde'r-
(hlalnjdelt mtet spitsboeven en bouwt zijn.
verwachtingen op1 hen, die gekomen
zijn oml alle gezag uit te roeien en
kronen over istraat tei doen rollen. En
van alle gebeurtenissen is de sovjet
het jrxitiicbde 1 puirrtDie regeert.
[Plolen, (jraJicië, Oekraïne, Finland1,
het zoekt alle's vrede met Rusland te
sluiten, zij! het ook op; de inleest veP-
nederemide voorwaardenen 'de RuS'
stelt die, in schrikkelijke m!ate. Enge-
lamid hengelt naar zijn vriendschap! en
Frankrijk ziet verlangend' naar hem1
uit. D|e best denkbare gemakken wor
den aalngeboden, dat "hij toch ImiaaP
spoedig naait Londen kom© om te on
derhandelen, nu piet alleen pileer over
oec|ö|nomiische, maar ook over politieke
vPaajglstukketo. Maar "Krassin imlaakt
geien haajslt. Hij' laat zich af en toe nog
talaar 'eens; „ondervragen", ©n dan
kotalt langs' den weg der pters Id'e Fn-
gelsche regeering er toch wel achter,
wat hij1, wat ide sovjetrepubliek, die
heta afvaardigde, wil.
(Die „isten" hebb«n in onze dagen
het hoogiste woord. Men droiomt" al
gauw van comtaimisten en bolsjewis
ten en (zionisten'zij Jnegeeren (te we
reld.
Het Intern. Mijnwerkers-Congres.
(Maandag begint te Genève het in-
terlnationale mijnwerklerscOngpes. Tot
nog toe hebben zich daarvoor 'aan
gegeven: 70 Engelscben, 35 Dui't-
schers, 25 Franschen, 15 Belgen, 1
(Oostenrijker en 1 Hongaar; Of de Ame
rikanen zullen kotaein, weet men nog
niet. Opi de agenda staan o.a. dl© door
!cle Emigelscben voorgestelde intenia-
tionaliseeringi der mijnen in alle sta
ten en twee Diuitsche voorstellen, n.l.
de internationale yerdeeling der kolen
eln de invoering vain den 6 uren-dag.
Dl.it laatste voorstel, waarop1 ook t©
Spa reeds door Hue werd gewezen,
wekt ,i|n (de Fransche pers wantrouwen.
Men freest, dat op het ciongres te
Gelnève zal gepoogd worldeln de be
sluiten van 'Spa te niet te doen.
Onlusten te Dantzig.
Te Diaintzig isi het gisteren tot ernstige
buitensporigheden gekomen, die zionder
twijfel wel geschillen met de entente na
zich .zullen sleep en.
Nia een groote oploop teg'en de belas-
tiinjgyerhoogingen en de levensmiddelen-
duurte, trokken de betoioigers; naar den
eersten burgemeester, die een ge,zants.c'hlap
ontving. Het onderhoud duurde ongeveer
l!/g' -luUr en toen de deputatie dalarna
aan de ontzaglijke aangegroeide menigte
verklaarde, dat de burgemeester de wen
schen niet kon inwillig;en; brak de mbss'a
in woede los. D'e menigte stormde op
het huis van den burgemeester aan, duw
den de Fransche wlaöhten ter zijde en
drong het gebouw binnen. Spoedig kwa
men de betoogers weer terug met bur
gemeesters Sahm in hün midden. Nü ver
loren de leiders geheel en al de leiding
over de massia.
De burgemeester werd over het plein
gesleept en zwaar mishandeld, terwijl men
hem de kleeren van het lijf rukte. Toen
moest hij; een toespraak houden tot de
menigte, welke echter door het groote
rumoer niet te verstaan was. De burge
meester vrerd daama ,zijn woning; weer
binnengestooten.
Juist op dat oog,enblik verspreidde zich
het gerucht onder de betoogers; dat zoo
mogelijk de opgewondenheid nog! grooter
maakte. Vier Englelsehen, die bevel had
den ontvangen, om op een in de haven
liggend schip munitie te lossen, hadden
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG,
A b on n e m e n t s p r ijis:
Prijs per 3 maanden fr. p. post f2.50
Losse nummers f0.05
P r ijl s der Advel'temtiën:
1—4 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent:
Eenzelfde adv, ,'3 maal geplaatst wordt
2 maal berekend.
Bij abonnemtent belangrijke korting.
Kleine advertenties 75 cent.
Bewijsnummers 5 cent.
dienst geweigerd. De Engelschen waren
op Engielsch bevel gearresteerd en naiar
de gevangenis gebracht. Uit de menigte
gingen nu stemmen op, om naar de ge
vangenis te trekken en de Engelschen
te bevrijden. Algemeene instemming en
men trok naar de gevangenis. Onderweg
kwam het tot botsingen met de veilig
heidspolitie, die met machinegeweren'
schoot. Er vielen1 dooden en gewonden;
Later werd de veiligheidspolitie door
de blauwe politie afgelost en toen daar
na een afdeeling Franschen ter bewaking
van het huis van den burgemeester aan
rukte, kon zij ongehinderd haar gang
Medegedeeld wordt nog, dat de Poolsche
autoriteiten als repressaillemaatregel te
genover de weigering der havenarbeiders,
om münitie voor Polen te lossen het
transport Van aardappelen naar Dantzig
volkomen hebben stopgezet.
Polen en Frankrijk.
De Poolsch© nederlaag wordt algemeen
beschouwd als ©en mislukking der Fran
sche politiek.
Frankrijk had belang bij een sterk Po
len, dat Rusland inl bedwang kon houden
eln tegelijk een bondgenootschap tusseben
Duitschlaind en Rusland kon bemoeilijken.
Het verslag idat een Italiaansch staats
man over dep. loop der geschiedenis geeft,
lijkt oins niet ver van de waarheid. Te
meer daar hij Tergolaim is zijn naam
lid was van de Italiaansche afvaardiging
inaar Warschau. Hij verhaalt:
la Febr. 1.1. begaf zich een gemengd©
geallieerde commissie naar Warschau om'
Polen veilige grenzen te verzekeren. De
Polen ontvingen haar met geestdrift, om
dat zij niet bevroedden hoe noodlottig
haar werkzaamheid voor hun land zou
worden.
De Polen dachten aan geen oorlog tegen
Rusland, maar de Fransche leden de®
missie streefden er van mept af naar,
hen tot oorlog te drijven. De Engelschen
lieten hen begaan, de Amerikanen waren
geheel verdiept in het behartigen van han
delsbelangen. Weliswaar trachtten de Ita
lianen de Franschen van hun plan 'af te
brengen, maar tevergeefs.
Frankrijk, dat a,an ©en gemakkelijke
overwinning der Polen geloofde ,had niet
gerekend ophet sluimerend nationalisme
in Rusland, dat teieninaal gewekt
alle partijen onder de roode vlag vereenig-
de om den gemeienschappelijfcen vijand het
hoofd te bieden. Zoo ontstond ©en com
pact en goeid-gedisciplineerd Russisch le
ger, idat in staat was de slecht uitgeruste
en gevoede Pdolscbe troepen te over
winnen.
De uitvoering der kolenoviereehkomst.
Die hoofdcommissie van den Duitschen
Rijksdag behandelde gisteren de regelin
gen die noodig zijn geworden voor de
juiste nakoming van de steenkoolleveran
tie, die Duitschlaind te Spa op zich nam.
De deskundige Stutz verklaarde dat bet-
allereerst noodzakelijk was elen vast plan
voor idiie leverantie op te stellen en ver
volgans maatregelen te trieffen om de
Duitscbe industrie in staat te stéllen voort
te werken, ook nadat die gedwongen le
vering had plaats gehad.
Het leveringsplan voor Augustus is
reeds met de entente behandeld en ten
slotte vastgesteld. Het Duitscbe voorstel
luidde:
Het Roergebied zal leveren: 1.526.000
tonnen, de strook om Aken 64.000, Opper-
Sdlezië 200.000, het bruinkool gebied bij
Keulen 140.000 en dat van Midden-
DuitscMand 60.000 ton bruinkoolbriketten,
gedurende die maand. Het voorstel der
etnepte luidde oorspronkelijk: (zelfde volg
orde) 1.720.000, 64.000, 80.000, 135.000
tonnen, terwijl van Midden-Duitscbe bri
ketten niet wordt gesproken.
De hoeveelheden kolen, noodig voor het
vervoer naar die plaats van bestemming
•is hier niet bij gerekend.
In verband met deze regeling zal
Duitschland zijn verbruik van steenkool
moeten, verminderen en meer- bruinkool
gaan gebruiken, wat te meer noodig wordt,
omdat de productie eerder afneemt dan
grooter wordt. De Duitscbe chemische in
dustrie moest in verband hiermede reeds
belangrijk worden ingekrompen. Ook bet-
lichtverbruik der bevolking moet worden
beperkt. Verder werd m de commissie,
medegedeeld, dat er voor de betere voe
ding, kleeding en behuizing der mijnwier-
kers reeds vérstrekkende maatregelen zijn
genomen. Voor mijnwerkerstehuizen is
een bedrag van M. 300.000.000 uitgetrok
ken. De mijnwerkers zullen door middel
hunner vertegenwoordigers medezeggens-
riecht krijgen wat betreft de industrie,
zooals zij dit thans reeds bezitten bij
de bestrijding van den knoeihandel met.
levensmiddelen.
Te Brussel.
Het is 'stiller' dan ooit. Blijkbaar zijn
de oud-strijders uitgeraasd. Toch is er
