D on der dag Juli ftMMJ 34© Jaargang 111111 No «47 FEUILLETON. Buitenland. Provinciale Staten van Zeeland. Uitgave van de Naamï. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219, (Telefoon No. 11), Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers Oosterbaan Le Oointre, Goes. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG, Abonnemenfsp njj si Prijs pér 3 maanden Ir. p. pogt f2.50 Losse nummersfO.OS Prijs .der Advertentien: 14 regels f 1.12, elke regel meet 28 cent Eenzelfde adv. 3 miaai geplaatst wordt 2 maal berekend. Bij abonnement belangrijke korting. Kleine advertenties 75 cent. Bewijsnummers 5 cent. Zeeuwsche Stemmen. CCXIII. Voor de zooveelste. maal ga ik mij van een aangenamen plicht kwijten door wederom enkele ©ogenblikken af te zon deren om met m'n lezers en lezeressen te causeeren. Inderdaad, 't was mij een waar voor recht zoo nu en dan als 't mij maar inviel -over ditjes en datjes, groote en kleine belangen met u te kunnen bab belen. Een ijzeren wet, welke mij een weke- iijkschen brief voorschrijft, was er niet. Dit was juist het aantrekkelijkste, dat ik slechts behoefde te schrijven als ik wat op m'n hart bad en dat 't onderwerp en in zeker opzicht ook de stijl er niet op aan kwam. Of ik dan nooit critici, muggenzifters m vitters op mijn weg ontmoet heb? Och ja, maar dat is mij eigenlijk een oorzaak van blijdschap. Wee hem, van wien allen goed spreken! Een voortreffelijke redenaar hield eens een redevoering voor het volk, waarvan men hem zeide, dat een ieder er behagen in had gevonden. De redenaar vroeg toen echter: Is mij dan wat kwaads of onbehoorlijks uit den mond gevallen? Een ander wijs man zeide gewoonlijk: Als een ieder mij prijst, denk ik, dat ik van geen waarde ben; maar als weinige verstandigen mij prijzen, dan heb ik hoop, dat ier nog ©enig goed verstand bij mij huisvest. Welnu, zoolang er nog een paar eerlijke lezers waren, die meenden dat m'n krab bels nog wel iets goeds konden uitwer ken, vond ik vrijmoedigheid voort te gaan op den nu al jaren geleden ingeslagen weg. 'k Wilde u nog teens bepalen bij het hooge belang, dat ons volk heeft bij een onafhankelijke pers. Ik schreef laatst reeds, dat wij in dit opzicht gelukkig nog niet misdeeld zijn. In Amerika heerschen op dit terrein geheel andere toestanden. Tenminste als men mijnheer Upton Sinclair mag ge- looven, die een boekje opendeed ovter de drijfve'eren der Amerikaanse!» kranten. „De moraal van dit alles is", zoo schrijft Upton Sinclair aan het eind van één zijner hoofdstukken „de moraal van dit alles voor u is deze en geen andere: als ge uw morgen- of uw avondblad opneemt en meent, dat ge het wereldnieuws leest, dan hebt ge in werkelijkheid slechts pro paganda onder de oogen, handig gekozen, handig in elkaar gezet, handig verstopt, door een macht, die finantieel belang bij u heeft en die, ter wille van dat financieel© belang, geen moeite spaart en geen klei nigheid over het hoofd ziet." En hij vervolgt even verder: „Reeds vijf-en-twintig jaar lang wordt deze propaganda met alle zorgvuldigheid voorbereid en met de grootste stelsel matigheid uitgevoerd. Hoog-gesalarieerde experts wijden er hunne -dagen aan, plegen overleg met de industrie-leiders, brengen rapport uit over de publieke gezindheid, overpiekeren met zorg, hoe dit of dat zal worden wegge laten. Ze scheppen een publieke geestesge steldheid, een macht, waartegen gij, hun slachtoffer, machteloos staat, hulpeloos als de mot tegen de schittering van de booglamp". In die een en zestig hoofdstukken van zijn boek geeft Upton Sinclair 'dan een karrevracht vol bewijsmateriaal en de le zer, na dit alles verslonden te hebben, staat met open mond. 9) (Slot.) De leidsman was gestorven, Schout VaJk was vertrokken en over Arie Goud en Marie Leer zwijgt vérder de geschie denis. De band was verbroken. Andere ideeën kwamen op. Daar ontstond neiging bij sommigen om hetgeen zij verdien den ten eigen bate aan te wenden, en niet meer aan de gemeenschap te offe ren. Anderen wenschten zich' niet meer te onderwerpen aan de goedkeuring deï broederschap bij aangeknoopte liefdes betrekkingen,, en zoo werd de kring voort durend kleiner eri de teleurgestelde ver wachtingen grooter. Toenemende armoe de schijnt de krachtigste faclor geweest te zijn om de broederschap uiteen te drijven. En zoo moeten we dan ons laatste ovterzicht wijlden aan de verstrooide geloovigdn, die hier en daar in Zuid-Hollandsché dorpien woon den, en aangeduid werden als leden der Secte, die in dien omtrek vruchtbaarheid had verkregen. Men is geneigd, gedurende het door lezen van al deze ongehoorde verhalen van publieke misleiding, mystificatie, per soonlijke wraakneming ten koste van het publiek belang, corruptie, met afwisselen de gebaren van schrik, moedeloosheid, ergernis, kreten te slaken, als: Is het zoo erg Waar moet dat heen Ongehoord schandaal 1 Inderdaad, 't moet erg zijn. Laat ons hopen, dat nu de oorlog nagenoeg voorbij is er eemige verbetering intreedt. Want verheeld mag niet, dat de oorlogsjaren die misleidende practijken niet weinig in die hand gewerkt hebben. Ik houd vooralsnog meer van d© prac tijken van een ander Amerikaansch blad, „The Mail and Express", of het nog ver schijnt, zou ik u niet kunnen zeggen. Maar wel durf ik 'te verklaren, dat het blad met veel zegen gearbeid moet hebben. In elk nummer gaf het onmiddellijk vóór het hoofdartikel, dus op een in het oog vallende plaats, een woord uit den Bijbel. Toen de hoofdredacteur van het blad over deze nieuwigheid tot verantwoording werd geroepen, gaf hij dit antwoord: „Ik laat deze Bijbelwoorden drukken, omdat ik bet nuttig acht, de mannen van zaken, die door hnn bezigheden geheel in beslag worden genomen, aan de woorden van hun hemelscben Vader te herinneren. Men heeft mij daarom bespot. Dat schaadt mij volstrekt niet. Zoolang ik ld© redactie van de „Mail and Express" zal hebben, zal ook bet dagelijkse!» woord uit den Bijbel blijven, en wel altijd op dezelfde plaats, opdat de lezer het zal kunnen vinden". Eer© dien wakkeren man, die er voor zorgde, dat de woorden Gods in vele huizen kwamenVoor hoe-velen dit ten zegen was, moge hier op aarde verborgen blijven, de eeuwigheid zal het optenbaren. En hoe staat het met „De Zeeuw"? Dit blad past weliswaar niet de methode van dien Amerikaanscben kranten schrij ver toe, maar niettemin komt er geen nummer uit, of het bepaalt u bij de be ginselen van Gods Woord. Laat ons dit niet verachten of te klein achten en laat ons niet verslappen in het verlee-nen van steun, vooral moreelen steun aan die pers, die ons óók bij de eeuwige dingen wil bepalen. Ik eindig met een paar veelzeggende dichtregelen van een poëet, wiens naam de meestem uw-er zeker aanstonds kunjnjen noemen Gelooven op gezag Dat mag Niet meer in onze dagen! Maar ach, 't Schijnt, niet-ge-looven op gezag Komt nu aan de orde van den dag, Bij zeker slag Is 't beter? wou ik vragen. KEES VAN DER MEER. (Vervolg vergadering Van' Woensdag). De heer Blum erkent, dat de uitdruk king ini het algemeen verslag, dat Mid delburg weinig médewerking aan de Wa- terieidmgplannen verleent, wiel wat scherp is, hij heeft dit ook niet zooi ge zegd, maar na een conferentie van 17 September 1919 heeft Wet tot Maart 1320 geduurd eer van B. en W. een antwoord werd verkregen, dat 'hum ondeï'zoek was afgeloopen en in dat antwoord werden weer nieuwe zienswijzen -naar volren ge bracht, waarvoor Ged. Staten zich] eerst Weer tot het iGentraal buireau vooiC drink watervoorziening moesten wenden, nu is weer naar B. eni W. geschreven en daar op wordt nu het anltwo-ord veirwaoMt- Spr. heeft ook gelegenheid er op' te wijzen, dat inzonderheid Wij. en de heer1 Dielehian als Ged. voor de derde af- deeling, lang niet kunnen doien Voor volks gezondheid, onderwijs enz. wat zij wel zouden willen]. j De heer en van Niftrjk, Lindeijer en de Veer repliceeren en' de lieer Vienings trekt zijn m'otie betreffende de wegen belasting in. t Hierna wotrdt tot a'rtjkelsgewifze be handeling overgegaan. Bijl den post .Stoombootdiensten op de Wester-Schelde voert de hlee'r Hensel het woord ien zégt, dat z. i. de- Zondags dienst nog meer beperkt kan worden en wel in het bijzonder op de lijn Vlissin- genNeuzen, daar worden 3 reizen ge maakt, zoowel des Zondags als in de week en nu heeft hij vernomten dat er met den middagdiamst soms' maar 4 of 5 menschen medekoimen. Namens de hiee- ren van de Putte- en Hartoog stelt spr. een motie voor, waarin Ged. Staten uit- genoodigd worden een reis to 'doen ver- vailen. De heer Moelker zegt, dat als Met waar is ër zoo weinig vervoer is, hij ook voor opheffing van een dienst is'. De heer van Nieuwkuijk was er ver leden jaar tegen van '2 diensten één te laten vervallen, maar is voor het brengen van 3 op. 2. De heer van Rornpu zegt, dat Met perT so-neel van' de lijn BreskensVliss-ingen Neuzen pas is uitgebreid en nu om de 14 dagen een' vrij'e Zondag heeft, in liet geheel 130 vrije dagen, waarvan 26 Zon dagen. Ook tegenover de subsidie van het rijk beeft men verplichtingen. De heer Hensel zegt, dat Met rijk bijv. hij Posterijen en' Telegrafie juist voor gaat hij het beperken van den Zondags dienst. Die heer van Rotnpu zegt, dat door het doen vervallen Yan een reis Met per soneel toch geen -extra vrijte Zondag krijgt. D'e motie wordt verworpen met 23 tegen 12 stemmen. Voor stemden de heeren Gerlacb, Hartoog, Hensel, Verborst, vani Alten, van de Putte, Bluni, Mulder, Tim merman, Moelker en W. van OeVéren. Bij den post dienst Oosterschelde be pleit de heer Dnderdijk oprichting van een' pakhuis met een wacMtloikaaltje aan de Lo-skade te 'Middelburg en de heer van der Weijde van een wacMtloikaaltje te Zierikzee, Wat door Ged. Staten zal worden overwogen!. Bij het hioiofd „pensioenen"- stelt de heer Hensel mede namens de Meeren Vie nings en van Nieuwkuijk voor een motie, waarin Ged. Staten worden uitgenoodigd tegen 'de a.s. Najaarsvergadering te over wegen of de pensioenen niet dienen ver hoogd te worden en zoo- ja, daarover een voorstel in, te dienen. De heer Fruijtier 'zegt, dat ér verleden jaar pas 40 pet. verhooging is toegekend. De heer de Veer meent, dat men zulk een motie niet rauwelijks in de verga dering moiet brengen, maar vooraf ge legenheid moet Kebben gegeven, door tij:- dig indienen, dat ook de afdeelingen er over raadplegen. Hij1 stelt aanhouding tot de Najaarsvergadering voor. De beer Vienings zegt, dat -het toicb slechts' een verzoek is' aan' Ged. Staten cle zaak te overwegen. De voorzitter acht jblet niet goed steeds, weer aan Ged. een] onderzoek op te dragen, dat zij' pas hebben ingesteld en dat veel tijd vordert. Dé heer Hensel zegt, dat bet voor hen!, die hun inkomisten niet zien vergi'ooten, een dringenden eisch is', dat deze motie wordt aangenomen. De motie wordt echter met 25 tegen 9 stemmen verwotrpenl. Voor stemmen de heeren Welleman, Hensel, van de Putte, Vienings, Onderdijfc, Lindeijer, Overhoff, Dieleman en mevrouw Duiker. (De heer van Nieuwkuijk had de vergadering- reeds verlaten). Bij den post subsidie voor den auto- dienst Go-es—Wolphaartsdijksch'e Veer, doet de heer W. v. Oeveren klachten over de door dezeu dienst gegeven aan sluitingen- hoeren. De beer van Roanpu zegt, dat de Pro vincie niet alles te zeggen heeft, daar ook de posterijen betalen. Bij den post subsidie aan militaire te huizen zegt de beer Lindeijer, dat hij en zijn partijgenooten willen geacht worden te hebben tegengestemd. Tenslotte wordt de begrooting z. h. s'. aangenomen. Dit geschiedt -ook mét bet voorstel tot heffing van o-pcenten en wel 50 op de grondbelasting en de personeele belasting en 20 op de vermogens- en de inkomsten belasting. Hierna sluit de voorzitter de Najaars zitting in, Naam' der Koningin. Nu de Statenvergadering weer tot het verleden behoort, kunnen wij niet na laten er eens op- te wijzen, hoe moeilijk het meermalen is vanaf de perstafel ver schillende sprekers te volgen. Zij, die nie-f dichtbij zitten en geen al te duidelijk stemgeluid hebben zijn meermalen on danks alle doior de vertegenwoordigers! aangewende pogingen niet of zoo goed als -niet te verstaan, hetgeen niet anders dan schade kan doen aan de pogingen om', al is het dan ook in beknopten vorm, een juist beeld te geven van het ge sprokene. Wij deelen dit méde om ons te rechtvaardigen bij' mogelijk niet geheel juiste weergave van bet gesproken woord en om tevens de medewerking der spre kers in te roepen voor de verslaggevers- bij' hun arbeid door bun stem, zoo mo gelijk, iets te verheffen. De kolejnovereenkomst te Spa. Die .agitatie in het Rijhscli-Wëis't- faalsch industriegebied legen dekolen- oveheeiikjotost Yam ,Sp'a wordt onver- imiïiidehd voort,gezet. Zoo vjerklaarld-e- de hekemde irid'ustnieel getheimr. Kloieck-* mem in de gernleenteraaidszittimg te- Duïs- b'uiM (dat de overeönkom'st te Spa voor de ïujlhsch-Westfaalsch-e industrie Jiet doofdVohnis' beteekOnt. De levering' van 2 millioiem 'tojn kolen, zou tot gevolg hebben, (dat binnen 3 tniaandlen tijd 40 bet. Idem ijizterbewerkers op straat staan. Er is' gieen andere uitweg dan.de kolen te -otnjtnemien aa|n de Duits-öbe indu'strie, ho'iOgOivens en staalfabrieken stop te zetten en d:e arbeiders te ontslaan. (Het ergste fcolmjt echter nog te Ge- nève. -Nu men te Spa DuitóÖhlajnd van alle vetldedigingsmiiiddelen heeft be roofd', zal pien te GenèYe Duitsdbi- lajnid er toe brengen, hypotheken op mijlnen en fabrieken te 'nemen en ze 'aajn 1de entente uit te leveren. Die mijn werkers zullen echter in laatste in stantie beslissen, wat er zal gebeuren of niet. Het feest van 4 September. (Op bet program1 voor de feesten, die ter herdenking van het 50-jarig bestaan (dier Fransche republiek op; 4 September zullen plaats; nebben, komt o.to. voor: de overbrenging van het stoffelijk' overschot, yan Gaimbetta naar bet Pantheon, waarna een groote re vue te Pongchamps. De troepen zul len onder de Are de Triomphe, de 1' Etoile doorgaan en voor het Pan theon fdefileeren, waarheen de 22 vaandels, (doop Duitschland in 1870 veroverd en nu; teruggegeven, zullen worjden overgebracht. De Poolsch-Russische gevechten. fJit Koningsbergen wordt van mi litaire zijlde bericht, dat de Noordelijke vleugel van de bolsjewistische troepen nog slechts 90 K.M. van de Oost- Pruisische .grens verwijderd is en dat de uit cavalerie bestaande spits der bolsjewik-i tot op; 80 KLM. van de grens verwijderd is'. (Algemeen w-ordt aangenomen, dat de rooide troepen niet over de Oost- Pruisi'sohe grems zullen gedrongen wor den. Desionlaanks dreigt er natuurlijk toch wel gevaar voor Oost-Pruisen. Alle maatregelen ter bescherming van' •1de .Oost-Pruisische grens zijln dan ook genomen en langs iele grelns is de be waking verscherpt.; 1 f (Uit Koningsbergen kotoen intusL schem ook berichten QVer een drukke actie tot werving van een rooid leger in Oost Pruisen. De aangeworven per- feonein zouden efeh groot voorschot ont vangen ©n worden naar Koningsber gen en ander© groote ste'den gezonden,- waar zij' zich gereed m-oOten honden, (Men mag bet gevaar voor een op roer van oomtouriistische elementen in! Oost-Pruisen zoo d® Russen wOrk'et- lijfc de Duitsche grens bereiken, niet onderschatten, De „Vorwarfe;" is! zeer plessimistisclM en spreekt van eien mdgelijken tweeden' wereldoorlog. Het blajct zégt, dat het Duitsche volk niiet wehs'cht in zulk! een oorlojg gewikkeld te worden. Strik te neutraliteit is; hier geboden. Hit Moskou w-oirdt getooid, dat daar groote geestdrift beersebf. over de over winningen en dat er groote feesten gevierd worden. Korte Berichten. fDel bevolking; der Ver. Staten is] tot ,105 millioien gestegfeh. e— In Botoa (Congo.) heeft een em-. s'tigie typhus-epidemie gewoed en vele slachtoffers gemlaakt. i— Hela Kun is terecht. Hij is eer gisteren met het s.s. Lisboa van Stet tin maar Rusland vertrokken. Bijl den Dhitschen rijksdag is het ontwerp tot regeling van de ontwa- f peniwg en de beperking der rijk'sweep- baarheid ingediend. De opfstand der Arabieren aan den Beneden-Eufraat breidt zich uit. fTe Baltimore is de bliksem inge slagen in twee groote olietanks, waar in duizenden vaten ruwie olie waren geborgen. P;e brandweer deed haar uiterste best dtel omgeving t-e redden, taiaar tot laat in den nacht Schoten de .vlatomen tot 200 voet hoogte op en stroomde 1de brandende olie doop de straiten. I INaar verluidt heeft Dinsdagavond in een voorstad van Stockholm een gToote brand ge-woed. Een tegelfabriek! en drie huizen zijn verwoest. 20 huis gezinnen, tezamen ongeveer 100 per sonen tellend', -zijn dakloos. Zoo'als gemeld, heeft de arbeids raad voor de ppoorwegen in de Ver- Merkwaai'dig is een médedeeling van den beer Oost, die destijds predikant te Heukelom bij' Gorkum was. Deze predikant bezocht een ouden boer, Exalto was zijn naam, hij stond bekend als' tot de Nieuw- LichteTs te beMooren. In, bet gesprek vroeg bij of dominé wel wist, dat wij' het Zevende Verbond nloesten krijgen. De predikant beleed zijn onkunde én dé boer zei: Er zijn zeven verbonden. Met Adam is een, met Noach is twee, met Abraham is drie, met Mozes is vier, met David vijf ien met Jezus zes, en nu komen wie aan hét laatste. Maar man, zei dé domin'é, op die manier kunt ge zooveel verbonden fabriceeren als ge maar wilt. Mis, man, zei Exalto, nu zie ik dat gij het Woord niet kent. Staat er niet: de Opperste Wijsheid hééft haar paleis gebouwd en heeft hare zevien pilaren uitgehouwen. Ziet ge wel,, met zeven is het afgeloopen. Opmerkelijk ook voor onze" dagen is 't, dat allen spreken van den onder gang der hedendaagscbe maatschappij. Al len stonden vast in de overtuiging, dat een vreeselijk Godsoordeel over de Wiereld en vooral over ons vaderland komen zou. Daartegenover verscheen hun, als zoo- velen in die dagen, als in zonneglans, die vrijheid van Amierika. Daarheen richtte zich de hoopvolle verwachting. De vader- landsche dichter Winkler Prins heeft in ©en zijner gedichten die zielsstemming voor bet nageslacht vertolkt én voor ons bewaard. Naar de vlakten en wouden van Michigan gingen zoovelen. Maar voor de Nieuw-Lichters kwam die roepstem uit Utah, van die Mormonen. Daar zou dat zevende verbond, waarvan Exalto gespro ken had werkelijkheid worden. Die roép- stem kwam tot hen door Heystek, het ons bekende lid der broederschap. En met enthousiasme, met geloof w-erd die bood schap ontvangen. Geen vrees voor het onzekere of onbekende weerhield hen. Want zegt ©en der broeders: Hoor mijn laatste woord. Het loopt hier en daar reeds met deze oude vervloekte wereld op ©en end. Het geklaag en gejammer der arbeiders schreeuwt tot Gods troon. De rijken zulten weldra jammeren ten schreien, want de maat is nu vol. Maar bij de Heiligen der laatste dagen in Utah komt de zaligheid. Daar heerscht gelijk heid, daal' liefde. Ieder is daar arbeider. Zoo gingen in eene reis dertig Nieuw- Lichters naar de Mormonen. En uit Vuren en Dalen, Boskoop en Waddinxveen volg den anderen. Over hunne lotgevallen op reis en hun komst onder de Mormonen kwam zeer weinig bericht naar het oude vaderland over. Enkele brieven spreken van lijden of teleurstelling op reis en ginds. Eien particuliere brief aan schrijver dezes vertoond, vertolkt de blijdschap van ©en huisvader die ginds z ij n e i g e n' brood verdienen kon. Teekenénd. Een hunner, die met de kolonie vertrokken was, kwam op zijn dorp, Heukelom, terug. Hij was mtet levensgevaar aan de kne velarij teh aan Brigham Young, den Pro feet der Mormonen ontsnapt. Zijn idealen waren ondergegaan in bittere teleurstel- Hingen. Maar hoe idit ook zij, de laatsteni der broederschap leefden mét de'Mormo nen hét leven van vrije liefde, én noemden zich Heiligen der laatste dagen. Onze bejaarde lezers die zich de vijf tiger ten zestiger jaren der negentiende eeuw herinneren zullen gewis in deze schets menig© oude békende voor zich hebben zien opstaan. Zij zullen zich her inneren de Meden die ieder najaar bij geloof sgenoo ten hun wintervoorraad Zeeuwsch© chocolade, met de vijf A'tjes thuis brachten én de gesprekken over de vreieselijke tijden, die te komen stonden, in ouderlijk huis of vriendenkring herden ken. Zij zullen zich herinneren de kisten voor de landverhuizers naar Amerika en het afscheid voor altoos. Zij zullen zicH ook herinneren, dat de naam Nieuw-Lich ters als bestorven was in den mond des volks, len dat met idien naam alles aan geduid werd wat ©enigermate afweek van bet uniform© model. Ook dat zelfs de toenmalige Afgescheidenen mét dien naam werden vereerd, hoe wiel deze in het twee de kwartaal der negentiende ééuw hu'fi kracht in isolement zochten, en niet in communisme of socialisatie. Hun roeping was toenmaals voorschreven in 2 Co- rinthe 6:17. Men -zegt wel eensgeen roman is romantischer dan het menschenleven. Bé- vestigt deze geschiedenis niet de waarheid van dit veel gebruikte woord? Eu brengt deze waarheid hu over van den persoon op eén groep, en van ©en groép op een volk en van een volk op de geheeld menschbeid en we zullen allen instemmen met Met: geen roman is romantischer dan bet menschenleven. de K.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1920 | | pagina 1