No 237 Zaterdag 10 Juli 1920 e Jaargang Buitenland. Zeeuwsche Stemmen. FEUILLETON. Jt-S Uitgave van Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goess BANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: BIRMA F. P. DHUIJ L- BURG. Drukkers: OosfëBbaan Le Cointre, Goes. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Ab'onnëniëntspBgsi Prijs per 3 maanden fr. p. post f 2.50 Losse nummersf0,08 Prijs der AdvertentiSn: 1'4 regels f 1.12, elke negtel meier 28 cent, Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt 2 maal berekend. Bij abonnement belangrijke korting. Kleine advertenties .75 öent. Bewijsnummers 5 Cent. ICCXI. (Verschillende (dorpjes lalngs de Wal chersche duimen genote'n de la-atste zomexs ide eer vain het bezoek' vain, een vrijl groot aajntai 'piensiopgaisten, om nu njet te opreken van de yele jdagj esmëmschendie iet1 een frigschen neus plegen te balen of een z-omïië- b'triaaltje zoeken -opl. te' vangen. [Van Domburg! als baidplaatis is se- Idelt lang een roepl uitgegaan en bet legt zicin méér en meer toe op die ontvangst Van toeristen, èn met succes. Pok Vlis'singen mag er wezen, doch Iwie bad' ooit van Biggekerke of Zou- telande giebooirid? (En toch, .in somtoig'e kring en is' ,'t al mélde, Idat men in een van idézë stille; pittoreske (dorpjes z'n telnten op slaat geidnrende enkele zomerdagen. (Als men er miaar vroeg genoeg biji iis, istot dat 'doel rrvenig éénvoudig huisje in' huur, Je verkrijgen, al ioif niet mlet piension. i ftIs baast al zoover m'el. die mode giekomlen, dat men u verwonderd en' miet balf-spottenidfen blik aankijkt, als U tlutft verklaren, nog: nooit een: va cantia op, Zoqtelande te hebben [door-' gebracht. Vanwaar juist dat verlangen naar die nietige Walchersche plekjes [Vain StraitfoTld-on-Avon kan ik het mij voorstellen, 'tls maar een klein Engelsch staldje m|et 'n 9000 inwoners, Ido-ch! ié (daar niet Shakespeare, de: ver- miaarlde auteur, geboren I [Heel wat minder mens'dhcn idan! thans het geval is, zouden den naam kennen,' als er zijn wieg niet gestaan ihaid. Nu betalen tien Iduizend be'zom kelrte jaaxbjks hun six-penoe entrieie oiml het Shaklespëate-gédlelnk'teekein te be zichtigen, benevens een bedrag voor het binnentreden van de kaimier, waar hij weVd geboren, hetgleen jaarlijks bet niet onbelangrijke sommetje van ruim 7 mille oplevert. [Een gelijk bedrag levert bet bezoek! aan heit .Shakespéare-muiséum op, etn statistici hebben bérekénld, Id'at Shake- duizend p. st. opbrengt! [Edtenburg wordt jaarlijks door 'dui zenden Scott-pëlgrimë bezlocht, hetgeen voobdeel .voor de burgerij beteekent, en de Irluïnie van Kenilworth-Gastle! woUdt jaarlijks door pl.m). 40.000 be zoekers blezichtigid, die alwteer six pence etotrëé per man neertellen! Hjet Schotsen© dorpje Alloway mét zijn kerk-rnïne zou door geen sterve ling worden opgezocht als de dichter Robert Bums het niet beroemd hald gemaakt in zijn „Tam o-'Shanten" [Sommige steden en dorpen 'hebben, gelijk men ziet, verbazend geprofiteerd van bet feit, 'dat een beroemd1 schrij ver binnen hun muren gewoond heeft, of geboren is, of een of andere scène uit zijln werken in zulk' een stad of dorp laat spelen. Nóg een sprekend staaltje: - Hall Caine laat verschillende van' z'ijn verbalen afspelen op het eiland: Man, en Gaïne-'s vereerders plegen daarom die verschillende plekken op het eilanld te bezoeken, hetgeen, glo baal berekend, den inwoners van Man 10.000 pi st. per jaar opbrengt. Maar, om' pu, tot Walcheren terug; te keören, wie heeft Zoutelande zoo'iï vermaardheid bezorgd Is bet sornS Jasper Leinsen, die!, als een tweede Jan Haring, doch met behlond! van zïjiii leven, in den Scheeps strijd bii[ Romerswaal (1574) op net Spaanscne aldmiraalschip oversprong, in 't walmt klauterde-, in 't heetst van het gevecht naar de steng klom, de vlag ya|n den standaard rukte, zich die omi 'A,lijf wond,behouden tot de zijnen terugkeerde en alzoo den uitge loofden prijseen nieuw: gewaad, en „eeuwige eer" verwierf? Ploclhl wie kan 't schelen waar die onbekende grootheid geboren is (fe blett de dappere zleevoogd Evert Henidriksen, de stamvader der Evert- seim, die tei Zoutelanidje het levenslicht aanschouwde? Ik kan het niet gtelooven. fis' heit idan [cfe overoude Willebroto duspui, volgens ide overlevering gesla gen door den Christenzendeling Wil- lebrorid!, die in 694 uit Engeland hier heen overstak en te Weistkapelle- land de? Maar ook dit lijkt mij1 ietwat on waarschijnlijk. Plan hebt g(e 't lieve, maar kleine! Biggekerke oftewel „Békerke." Als dit beroemd1 is of wordt, is bet voor een groot deel daarom, dat onze: gr'oote Wielemaker er leefde, arbeidde en stierf. i Roevefei jaren hééft hij er de Bjgge- kerksche jéiugid1 geleid! (MAto daar bleef bet niet bij. Tot ver Qivier 's lands grenziën beeft men kunnen plr'ófibeérenVan zijn bekwaam heid. Dank' zijl d© drukplers heeft men in wijden kring de vrachten kunnen plukken van zijn onuitsprekelijke lief de, welke hem' tot medëldjeeien dro'ng, en zijn schi tterend' vernuft, dat de be- I gaafdbeid vain menigen piaedagoog met klinkenden na,am in de schaduw stelde. Piggekerke, bet dorp; van Kj. Wiele- makeir. fljnideüdaad', ik kan mij: indenken,'dat er in onderwijs'- of zienidingskringelf gevonden worden, die, zbo niet mét bedevaartgangiers-gevoelens, toch met groote belangstelling na,ar Biggekerke zullen informëeren, als bun weg hun naar Walcheren voert, en fe|r! beland zijnde met nog diepiere gevoelens met zijn ouid-leerlingen en wie is er niet oujd-leerling van Wielemaker! spreken over den omgang met den .wijzien kindervriend. Poeh nu ter z!ake. [Walcheren is nu eenmaal een idylli sche 'tuin vol bekoring en juist dé stilste plekjes moeten bet aantrekke lijkst zijd voor de minnaars 'van rust en ongerept natuurschoon. [Geen groot schrijversnaam behojeft (de rustzbekteirs naar onze Walchersche baldplaatj-eis' in opkom'st te drijVen. [Wie van zee en duin en weligen tuin houdt .en m'aar 'n beetje met" de iaardrijkskujndle van 't lan'd' op 'de hoogte i!S, m|oet ,bij het aanbreken van vacan- tiedagen vanzelf aan de ZeeuwS'chiel (duinen denken. En 'dan krijgen, be halve Hjaamisted'e en Re-nesse, .Dom burg en Vlissimgen ook Zoutelande en Biggekerke bun deel van verpoozend Nederland. Pat ze sterke beéne'n mogen hou den om (die weelde te dragen, opdat bet natuurschoon er in zij'ri ongerept heid moge blijVen schitteren en dé eenvoud' dietó bevolking, als ëen ken merk van 'het ware en degelijke, nooit schuil ga. Plat is iele wensch van i (KEES VAN PER MEER. 2) -fl- Op dien nacht, toen dat oude Aposto lische woord: Uit Hem, ein door Hem en tot Hem zijn al!©1 dingen, weerklank vond in de ziel van Stoffel Mulder, was voor hem het „uurtje der minne" gesla gen, het moment van bekeering gekomen. Het licht was hem opgegaan. Gelijk zijn ichaamlijk oog het omfloersde, onder onder bleek maanlicht, aardrijk had zien licht worden door de gouden zonnestralen, zoo had ook zijn zielsoog door dit Aposto lische woord het leven omfloersd door zonde en ellende, zien Verhelderen door de heikomst en lotsbestemming van smenschen leven. Alles, alles uit God; Mies door God; alles, alles tot God. Wat heerlijke, wat troostrijke woorden. Die omhelsde hij en zou ze verkondigen aap allien, overal, en g-een dominé en alle mogelijke professoren zouden die woorden kunnen, verwijderen uit zijn Bijbel of uit zijn geloovige ziel. Hij zou in dad-en zijn geloof toonen. Maar nu kwam d-e beproeving. Die nieuw© denkbeelden, die hij nu be gon uit te spreken -want hij kon er niet over zwijgen, hij moest van zijn ziels stemming getuigen vonden nergens bij iemand ingang. Bij geen enkele zijner huisgenooten, vrienden of bèkiemden vond hij instemming of zelfs ook maar gehoor. Men lergerde zich aan zijn k-etterschlei gevoelens, die de zonde verbloemden, d-e miensch in hoogheid stelden en de ©ere van Christus roofden. Van zijn Nieuw Licht wilde niemand weten. En toien hij practisch ging ijveren voor zijne denkbeelden, werd de tegenstand krachtig en openbaar. Peinzende over de middelen om zijne overtuiging te verbrei den, stond het weldra bij hem vast, dat men terugkeeren moest tot d-e gedragin gen der eerste Christengemeente. Er moest in de allereerste plaats weder komen eeu leven van liefde en broederzin. En hoe zou die liefde- en br-oeflerzin beter be oefend worden dan door hijeen te breng-en allen, die geloofden, en alle goiederen g-e- m-een hebb-en. Het mo-est wieder zijn één hart en één ziel. Niemand mocht zegg-en, dat iets van hetgeen hij had het zijne Beknopt overalcht. Petfc mlësl w-a-si den Duilschers op' 'dé keel glelzet. Wat konden zij: andets doen d[an annnJebiJen Pel Duits-eb© delesatiie heeft dan ook de entemtevo-otwaaxden. in z-ake de ont- waplelning ondërteekénd zonder ptoteist. 't Was gisteïtaiididag 1 uur. Alleen zal Voio-h dé paragraaf, bet binnenrukken van Duitsch gie-bied! betreffende, een andJeire fotmhleiering w-orlden gezocht. Pen: dét leiders verklaarde: [Wij zullen pms best dolen o!m) de aajnigégnjne velrplicib'tingen na tek'omlen. Wij nebben [de-zé weliswaar zware taak op ons gienomlen om a.a,n de wereld een bewij's ,te géven van onze goedé trouw en onzen vasten wil ojn' tot overeenstemming met dé geallieerden tó kom-ern. Na de oveneenkotaSt inzake de oor- logsschuldigen, welke van beide zijden vo-or een kwestie van ondergeschikt belang werd gebonden, is mien gister middag te Spia beigoinnen met het vraag stuk der steenkolenleveringe-n aan d© geallieerden. (Van Duitsché zijde werd uiteénge- ziet, waarom Duitsohland niet aan zijn veVplichting kon voldoen van levering van 29 millioen ton kolen pe-r jaar. Men noemde daarbij p.ai. ook als oor zaak de staking in de haven van Rot-) teridatoi. [Miller,anld zeilde, dat dit gee'n argu ment was, wijl Frankrijk toch mariners naar Rotterdam had gezonden. Pe Fransche minister-president vergat daarbij', dat dé toariniers eierst dri© .wieken te laat kwamen en bovendien zoo gering in aantal waren, dat zij het wetk niet konden verrichten. Miberainld verweet dén Duitscher's, dat zij' ook kolen a,an Nederland en Zwitserland leverden. Rij' stelde yast, dat het vebdrag van Versailles in gee- nen deele wals uitgevoerd. Hij e-iscibt©: le. Uitvoering v-an bet verarag van Versailles; 2-e. Geen levering van ko len aa(n hét buitenland zonder speciale to-estemtoing van de geallieerden; 3e.- Iustelli.ng van een controle-coirimissi-ö te Berlijn, welke de productie enz. zal nagaan. Deze besluiten wiéridien aafa' de D-uite sch-ers ter go-edkeuring voorgelegd en weer eens was ér van onderhandelen geen sprake. was, maar alle dingen moesten allen ge méén zijn. Maar vrouw Mui-der verzette zich niet kracht tsg-en dit dienkb-e-eld en de gevolgen. Zij verklaard© die- cons-e<juenties niet te' aanvaard-en, en niet in huis, dat ook bet hare was, t© zullen dulden, overtuigd als zij- was, dat ze alzoo doende-, aan het kortste lijntje trekken zou. En de kinderen Mulders volgden onvoorwaardelijk moe der. Alz-o-o voor een warhoofd aangezien, d-o-od verklaard door zijn omgeving, aan geduid m-et den naam van Nieuw Lichter, werd het Stoffel Mulder te Puttershoek' te eng, te' b-enauwd. Achter latende huisge zin en s-chuit vertrok' hij van Putte-rsh-oek. Op zijn reis, nu niet ten doel hebb-endes turf-negotie, maar geestelijke belangen, sp-oede hij zich naar Waddinxve-en. Daar woonde, naar hem meermalen gezegd was, een geestverwant. In den toenmalig-en Schout van dat H-ollandsch dorp, ee-nmaa van g-oecle positie-, Valk geh-eieten, vond Mulder werkelijk voor een goed deel zijn geestverwant. To-ch wa's Valk w©der niet geheel aan Mulder gelijk. Mulder had geloofd", daarom sprak hij. Valk was mijmerende-, een dro-omende na tuur. Hij verwachtte de- ko-mst v-an Jezus Dë Duitschérs vroegen uitstel tot belden otn! antwoord, te geven op' deze eischen. Van Duitsché zij-de verklaarde toen terecht: „Noig erger dan bij; dé ont- wa-pleining'skwestto worden wij' bier voor een fait accompli gesteld. Wij toeenden naar Spa gekomen te zijn om ove-r dezé kwestie, welke van het grootste belang is voor Duitschlandl en dé économische heropleving te mo gen spreken. Men stelde ons echter ook in deze voor feiten. Wij' behoeven er wel niet opj te wijken, welk belang <te tweed© eiscb vo-or Nederland heeft. Nemen! wij dit piumt aan, dan mogen wij' voort aan geen kolenleveringen meer doen aan Nederland zonde-r toestemming der geallieerden. 'Z-ouden Ide Duitschérs tegënvoorsteU len doen Maan 'tis nu dé yraag, of het .wél nooidi-g is, gezien jte tactiek der ge allieerden, die hen" even goéd ëe'nigé nota's hadden thuis kénnen 'zenden dan hen najar Spia te roepen om' ..op deze wijzé te onderhandelen. Korte Berichten. iNaar dé bladen ui t Parijs ver- netoein, zal p! r le is i ld' e n t D- ie s c n a n e 1 nog gedurende langen tijd niét in staat zijn z'n werkzaamheden te be-ryatten. Naar! in welingelicbte kringen ver luidt, zal de piresident vroeg of la;at_. aftreden. Millerand én Caslelnau noietot men als zijn opvolgérls. P-r-esident Wiis-oh beeft dé uit- noodigitog van het secretariaat vani den volkenbond -aangën-omen om. in Novémb-er een algémeen© vergadering van di-en bond in Londen te doen plaats hebben. Hét Mexicaansché ministerié van oorlog bev-estiigt -de berichten, dat een wapenstilstand is gesloten tusschen Villa en dé reg-eering. t— In verband mét de vo-o-rgenomten bezetting van be-t Arabische deel van Syrië, niet inbegrip van Aleppo en Hum's, hebben 'de Franschen twaalf duizend man in Alexandretta aanland gezet, t, Generaal Ludendorff heeft een land huis gekocht op de Prinz Ludwigshoeve bij1 München, waar Pijl vo-ornemens is zich blijvend te vestigen. Gedurende de maand Juni hebben binnen het gebied der stad Keulen onge veer 8000 aanhoudingen plaats gehad, waaronder 444 gevallen van zwiare mis daden, zooals mo-ord, do-odslag e.d., en! 1024 gevallen van diefstal bij' de post, de spoorwegen en aan de haven. Welk een zedelijke verwildering,! jEen bericht uit Kopielnbagien meldt,dat in Roéménië 'de .algemeen© mobilisatie is .afgekondigd in verhand' miet dé gebeurtenissen aan 'bet Pool se,ba front i'n Roeménië. f— Volgehs een telegram' uit Helsiug- fors' zijln in Trauglsunid in dé nabij-heiid' van'Wiboir-g (Finland) (door een groo- ten brand (a)e havénwerken, gebouwen' en sleepiboofen, ter waarde van 50 tóillio'en Filnlscbe ma'rk, vemiel-d. E-en groot magazijn, waar Am'erikaattsche levensmiididel-en waren oplgeslag-en voor rekening van bét Russische Noord West-leger, is vernield. 12 personen zijn bijl (dén brand omgekomen. 1 D-e toestand in sommige- tLe-elen van I-eiland is tengevolge van het stilstaan op aarde -en verbeidde die stichting van Zijn rijk. Voor -di-e aanstaande komst van hu-n Koning moiesten de- Christen-en zich' nu inrichten als de eerste Christen-ge> meente- met hart en ziel. E-en vroegere kortstondige ontmoeting met den .turfschipper Mulder had h-ein in die gevoelens v-ersterkt, fen ook Valk begon daarvan in zijn omgeving te1 ge tuigen. Zijn aanhangers waren arme dag- looners, die, omdat zij zulke- wonderlijke' godsdienstig© denkbeelden toëgeidaan wa- r©n, nog al dikwijls tot de we-rklooz-en behoorden. Menigeen kon niet behoorlijk bet brood voor hem of zijn ge-zin ver- di-enten. Maar Schout Valk hielp hen en stelde huis en taf-el voor h-en op-en. Dat -gaf stof tot gesprek voor de dorpsgeschie denis, opspraak ©n ergernis. M-en beduidde den Schout, dat hij niet zou herbenoemd of in zijn b-efrekking gehandhaafd worden. Maar Valk antwoordde slechts: We-et gij' niet dat Jezus het arme en onedele heeft uitv-erkor-en, e-n dat al wat wij aan den minsten Zijner broederen doien, door den Heer-e- g-er-ekend wordt aan Hem te zijn gedaan. Schout Velthuis was e-en li-efid-evol main, gesteund door e-en zachte vrouw, die slechts het hoofd schudde als hij van het treinverkeer heel ernstig. In velé steden is al rantso.eneering ingevoerd. Reuter seint uit Washington, dat dë Japanners de haven Possiettebaai bezet' hebben, het was de laatste groote haven in Oost-Azië die nog in handen was van' de holsjewiki. In Zweden zijn van 19121919 niet minder dan 81 ernstige vliegongelukken' gebeurd. Op de suikermarkt in Japan heeft de daling van den suikerprijs een paniek veroorzaakt. 1 ?i iigaii®8iland. Subsi(1,ie aan beurtvaart- -anldiernem in'gen. pe Minister van Landbouw,- 'Nijver heid en Handel maakt bekén'd, idiatl hij vooraetoens is aan [dié onderne mingen in Idle beuiitvaart., 'die voor een geregelde voiedsielvoiorz'ieniné onont-: bleiemjk! .geacht mogen worden, voor! izfoéveaj ziulkS tot bet in stand hou'd'én1 van die onldérnietaingen noodzakelijk zal blijken, één subsidie te verloenen,- waarbij; als' grondslag z-al worden aan genomen ld© ho-eVéelheild' steenkolen!,- verstrekt aan en verstookt cl oor haröl ingëscibrevön jstoiotobooten van 15 Sept, 1919—30 Ap.ril 1920. .Yorhooging s tecnkolen- 1 "p]rij:zen. 1 i jMelt ingang van 1 Augustus zullen de ko-lenpirij'zén door 'het Centraal Ver- r-ekenkantoio-r vo;or Rrandstoffen mét öemiiddel'd f8 pier ton worden veto noiogd, Dé bruinkolcnprijzein ondergaan' geen wijziging, behalve voior 'Groep; R (kantoren, winkels-, hotels-, café's, reg-t tauïiants', plarticiuli-ere centrale verwarm toling -enz.) voor w-elké de spiecjalë bUisbrandlpirijS niet geldt. De toeslag van f 2 pier eénbeid' boven den specii- alen bnisbrandprijs,- -welkë deze groep) thans betaalt, zal toet ingang van 1' Augustus, oip f3 pér eenheid worden gesteld.. S u i ke r. Pe Minister van .Landbouw maakt bekend, dat voor de 4 perioden van! bet 4dé tijdvak 'der Rijkssuikerkaarty aanvangende 12 Juli 1.920 en alzo-'o! eindigende 8 Augustus daaraanvol gend, voor teüiker eerste baitrd dé thans g-eldénldé prijls van f 94 pier 10Q Kg., gébandha'afct blijft, terwijl bij le vering v-an. ten minste 100 K.g. dë grossiers wederom ,f 95.25 en bif feve ring van kleiner© hoevéelhedén f 95.75( peir 100 K.g. in rekening mo'gen brem-, gen. Ook' idë waarde van 400 bon!s| voo-r bovenbedoelde 4 périoden blijft dezelfde, n.l. f39.75. P© inlevering der bons orier deizië périoden (bons 41, 42, 43 en 44) aan bet Rijkskantoor, vóór Suiker kan ge schieden tot uiterlijk Maandag 6 Sep tember 1920. Allerlei. M-et ingang van 12 Juli 1920 zal wor-den; verstaan onder Reg-eeringsbJoem, bloem' verkregen d-oor uitmalïng op 74 pet. van buitenlan-dsche tarwe, en o-nlder R-egee- ringsmeel, meel, vervaardigd van uitslui tend buitenlamds-che tarwe. Van de boterproducti© van 27 Juni'4 Juli mag n i -e t s uitgevoerd. D-e r-egeering zou thans besloten hebb-en die volkstelling te laten doorgaan op 31' Dec. a. s. I Van 1218 Juli zijn geldig suikerbons 40 ien 41. naar hare meening te v-er ging. Stoffel Mulder openbaarde meer de Pi'etrus-natuur. Schout Valk meer die- van Johannis, dé Ap-ostel der liefde. Maar ook di-e liefdé hielp hem iniet. Hij werd om zijn zonder linge begrippen uitg-esloten uit de klein© idorpswereld, die- g-e-en excessen duldt. H-em' werd 't Schout-ambt ontnomen en hij werd doodverklaard. Het werd S-chout Valk te Waddinxveen al even eng en benauwd als Stoffel Mulder te Puttershoek. En zoo waren b-eiden lotgenoot-en. Hoe zullen zé verder d-oor het leven gaan? Stoffel Mulder opperde bet denkbeeld om te zamén naar Amsterdam te gaan', om -daar zoogenaamdie oude bovenhand- s-cbe ak-ein te koop-en en dez-e naar Putters hoek te breng-en. Dat zou z. i. arbeid eni brood oplevere-n. Stoff-el Mulder zou zijn kennis en Schout Valk zijn kapitaal tem offer brengen, en de firma Mulder ten Valk zou een goede toekomst tegfemoet gaan. Zoo gaat het tweetal naar Amsterdam) en vertoeft daar voor hun do-el hoofd zakelijk in schippers-huizen 'en onder s-chippers. Wat hun daar wedervoe-r vertel ik in een volgend artikel. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1920 | | pagina 1