No 203 Dinsdag I Juni 1D30 34e Jaargang
Buitenland,
PANORAMA.
Reclames.
Iedere uitgeputte vrouw
Bi^anlanl
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P- DHUIJ L- BURG.
Drukkers
Oostferbaaii Le Cointre, Goes.
Abonnementsprijs:
Prijs per 3 maanden fr. p. post f 2,26
Losse nummers f 0,05
Prijjs der Advertentiën:
14 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent.
Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt
2 maal berekend.
Bij abonnement belangrijke korting.
Kleine advertenties 75 cent.
Bewijsnummers 5 cent
Uitgave van
Bi Naaml. Venn. LUCTGR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Verwording.
baren aalneen tobben in Zuid-Afrika,
met name in ide toenmalige Transvaal,
een tweetal politieke .gelukzoekers uit
'Engeland, de vreedzame Boerenbevol
king verontrust, 'de onafhankelijkheid
van den Staalt ondermijnd, en 'Rrugers
vredelieveinlde staatkunde gelasterd.
[Het eind der vorige eeuw hebben
Ideze twee schurken zij' toeten Rho
des en Jameson (spreek uit Zjeemson)
op eenmaal een inval in Transvaal
beproefd, welke, dank zij de waak
zaamheid van Krager en .de 'dapper
heid van Malan en Cronjé, in de ge
hooide werd gestuit, Jameson geraakte
hierbij in gevangenschap'.
Tegen den stillen wensch in van
lalwat in Europa aan de zijde der
Transvaalsche Boeren stond, schonk
Kruger aan genoemden misdadiger ver
giffenis en stelde hem1 in vrijheid'. De
andere, deeigenlijke misdadiger, die
aan. den inval niet rechtstreeks had
deelgenomen, doch vrijwel in zijd
burcht in het door h'etnj gestichte Rho
desia zich in veiligheid had gesteld,
bleef buiten schot. Benige jaren later
Stierf hij en werd hegraven. Na heni
Stierf ook Jameson en werd begTaven.
Doch sindsdien werd Transvaal door
de Engelscton veroverd1, Ivruger in
ballingschap! gezonden, bet Roerein-
volk ten onder gebracht, en de Brit-
sche standaard geplant op bet erf der
Jfollandscho vaderen, door hun bloed
gedrenkt.
)En nu ontwaakte in de harten dei'
overwinnaars 'de begeerte om het lijk
van hun held, die voor de Britsend
opperheerschappij in Zuid-Afrika zóó
zeer gestreden had, naar 't goudland,
door Rhodes gesticht, over te bren
gen, opdat het rusten zou aan de zijde
ivam (dat van den anderen bandiet, die
aan Zuid-Afrika zooveel leeds heeft
berokkend.
i Die wensch nu der dankbare Engel
fe'c'hen is dezer dagen in vervulling
gegaan.
(Bij de plechtigheid waren eenigd
Britten uit dien tijid tegenwoordig, on
der anderen ook de beruchte Sir Ottö
Beit en tal van commissarissen van
de „Chartered Company", de bekende
maatschappij wier schatten, uit Trans-
vaalsch goud bijleenges'chraap|t, 'grenzen
aan. het schier onschatbare.
'Generaal Smuts, de eerste minister
van Zuid-Afrika, was hierbij niet te
genwoordig. Doch wel zond hij aan
de Britscto „broeders" een telegram',
Waarin hij zijn leedwezen uitte dat
feijn parlementaire plichten hem belet
ten, aanwezig te zijn en waarin hij
van Jatmeson, den man van den inval
in Transvaal, gewaagde als „een groot
Zuid-Afrikaner wiens ménsctolijké
eigenschappen tom dierbaar maakten
aan allen, die tom: kenden." j
(Met uitzondering van Rhodes alleen,
vervolgde Smuts, had niemand meer
recht om; de stichter van Rhodesië
genaamd te wonden, zijn werk in de
nationale conventie gaf verder aan
spraak erop, een van de stichters van
het nieuwe Zuid-Afrika te1 toeten, „op
dit plechtige uur waarop zij!n stof voor
altijd' een onafscheidbaar deel van
Britsc'h Zuid-Afrika wordt, vereenigen
wij ons, van welk ra,s of welke taal
wij ook zijln, in het gedenken van
zrijn groote diensten en bren
gen eere aan zijn nagedacht
ten is."
Zoo eert een Transvaler de nage
dachtenis van den belager zijner vade
ren en broederen, op eën oogenblihj
dat Transvaal nog niet 'js uitgeweend
over het leed' door den aldus bewie
rookte aan hetzelve berokkend, en 'dui
zenden families hun bloedverwanten
het reu ren idie als slachtoffer vaii JaJme-
isons expansie-politiek in den krijg tus-
Scheen Boer en Brit gevallen zijn.
Zoo zinkt Smuts: steeds meer terug
tót den staat van landverrader.
[Generaal Hertzog en de nationale
partij zullen dit bij de eerstvolgende
verkiezingen wel te pas brengen.
Mei 1920.
Meer dan eenige maand des jaars
vestigt Mei aandacht op de wereld
van den arbeid. De eerste Mei-Dins
dag en Mei-Donderdag zijn voor de
landbouwende bevolking in Zeeland
dagen van gewicht. Voor den arbeid
in fabrieken en bedrijven is de eerste
Meidag in vrij grooleh kring de feest
dag van den arbeid, en in Amerika
noemt men de'eersite Mei-Zondag, ar
beiders-Zondag, dan wordt in alle ker
ken voor sociale belangen gepreekt.
(En als we zoo in vogelvlucht die
wereld van den arbeid eens overzien,
dan valt ons oog op tweeërlei. Voor
eerst dat de arbeid in de industrie;
d.w.z. in fabrieken en bedrijven steeds
toeneemt, en dat de uiterste linker
zijde, totcommunisme, bij de orga
nisatie van dien arbeid, steeds grooter
plaats inneemt.
(Ons land was oorspronkelijk een
landbouwland. De' bodem en die vis-
scherij waren de eenige bronnen van
bestaan. Exr toen J. P. Corn de hand
legde op' onze schoon© .Koloniën in
Azië, werd Nederland ook een land
van koophandel en zeevaart. Maar nu,
naarmate de molens .minder worden
vermeerderen de hoog© schoorsteenen.'
Wie nu de oevers van de Maas be
vaart, of de heide in Brabant m Twen-
the doorrijdt, krijgt eenig begrip van
de beteekenis van die industrie m ons
land, ;en wie bovendien weet dat het
aantal georganiseerde arbeiders in ons
land circa 600.000 bedraagt, zal iets
kunnen begrijpen van de beteekenis
van zoodanig georganiseerd leger. Als
?e verder de letters N. V. (Naamlooze
ennootschap) in toenemende mate
overal lezen kunt, dan is ook dit tot
bewijs dat de georganiseerde arbeid
steeds meier de plaats van de „vrije"
inneemt.
De formatie van den georganisieer-
den arbeid, heeft sinds 1830 de soci
aal-democratie onder voorgang van
Frankrijk, ter hand genomen. Zij' heeft
haar: Proletariërs vereenigt u, niet te
vergeefs doen hooren en doen ver
staan. Maar het gewone verschijnsel
bij groei en uitbreiding ontgaat ook
haar niet. Twist en verdeeldheid sluipt
steeds meier in hare gelelderen door.
De voortrekkers worden beschuldigd
meer en inteer te bukken voor het ka
pitalisme, de handen uitstrekkend naar
het parlementarisme, met zijln bekoring
van macht en goud. In die loopbaan
gaat ook al, naar, der communisten
meening, menigeen loepen om een
prijs voor zichzelf.
Toenelmlende jteekenen van verdeeld
heid ;in eigen boezem openbaarde de
wereld van den arbeid naar binnen,
en gevaarlijke concurrentie van buiten.
Als de Maastrich'tsche gemeente-
raad'sverkiezang, waaraan de vrou-
wenkiezers., of pipet ik zeggendames-
kiezeressen, ivoor 'teerst deelnamen,
profetie zijn zal van datgene wat voor
'de politieke partiifoPmati© in de naaste
toekomst te wachten is, dan ziet 't er
voor de hedendaagscto democratie niet
zeer hoopvol uit.
De (tragische vertooningen die de
eerste Mea-optochten te zien gaven,
schijnen voor de politieke leiding vol
komen te piassen in de lijist van hun
tijd. Niet yoor Ide «economische ont
wikkeling van de wereld van den ar
beid. Maar die is nu minder aan de
orde.
(Reeds meermalen spraken we over
d© ellende en tot lijden van 'de om
ringende volken. Raat ons nu, bij wij'ze
van tegenstelling eens spreken over
het meest welvarende land en volk'
van Europa. Dat is Spanje.
Spanje, dat voor ons niet dan on
aangename herinneringen opwekt.
Spanje, het land van de inquisitie
en de stierengevechten.
(Spanje met een volk dat niet tot
de nijvere, en een regeeririg die niet
tot de beste behoort. Spanje met 'een
gansch. andere temperatuur, en een
bevolking met een gansch anders tem
perament.
Toch, vergeten we dit niet, wij wo
nen met dit volk van zoo verschil
lenden aanleg en zeiden, pp dezelfde
aarde. Dezelfde zon beschijnt hen en
on;s. In tot scheppingsplan Gods heeft
ook dat volk en dat lamid zijn plaats.
Spaanscto ontdekkingsreizigers voeg
den aan de oud© een nieuwe wereld
toe. Spanje koloni seerde in vele wereld-
Id'eelen en Spanje voorzag tot noodlij
dende Europa in de laatste jaren van
vele behoeften. Rustig gelegen achter
dê Pyreneën, bracht dit vruchtbare
land op vele plaatsen twee oogsten
per jaar voort, een van tarwe en een
van maïs. Uren aan uren strekken'
zich op zijn bergen de olijivenboomen
uit, die de kostbare olie levéren. Tal-
looze Merinos-schapen leveren wol
voor kleeiding. Zijn kolenmijnen zijn
de rijkste der wiereld, en gebrek aan
steenkool heeft geen fabriek doen stop
pen of geen trein doen stilstaan. Dat
alles bracht een stroom van geld in
tot arme Spanje, zoo hoog dat (dei
wisselkoers van 'het geld daar hooger
is dan lin eenig ander land. Of de
tevredenheid en het geluk der bevol
king dan nu geëvenredigd is aan de
welvaart? AVelneen, de sociale strijd
is, zoo mogelijk nog scherper dan el
ders. Ook daar zijn Bolsjewistisch'é!
woelingen niet vreemd. Geluk of te
vredenheid ligt nooit aan omstandig
heden buiten ons.
Een ontevreden koning werd eens,
tot .genezing, van zijn kwaal, ge
raden het hemd te dragen vani
een gelukkig mensch. Hij zond' een
hoveling tot aankoop van zoodanig
kleedingstuk uit. Na vele yergeefscihe
pogingen ,bij hoogen ein rijken werd
een arme 'daglooner gevonden, jdie op
goede gronden verzekerd© altijd ge
lukkig en tevreden te zijn. Och, ver
koop mij uw hemd, zei de hoveling.
En de arme majn antwoorddeik tob
er geen.
(Misschien .is aa|n sommigen onzer
lezers wiel (de eentonigheid van de da-
gelijksche weerberichten opgevallen,.
Het was meest altijd: zwaar bewolkte
lucht, kans op reigeh, iéts zachter.
Precies zoo wa,s tot ook in het poli
tieke ion «economische leven van lan
den ien luyden. De (dagen dat iedere
courant ©én Jobsbode was, vol van
rampen en ongelukken, vermeldende!
wereldschokkende .gebeurtenissen, sein-
satieberichtien en emoties, zijn voorbij.
Het mensch'dorn gaat weer klagende
en zuchtende voort, en valt als
bladeren pi.
Aan ©en verslag der 'onderhande
lingen te San Remio, of aan de ver
wachtingen der onderhandelingen te
Sp'a zullen onze lez'ers zich' wel niet
vergasten. Neem, dan is 'tinog inte
ressanter dat eian idagelijklsche post
dienst per vliegtuig vau Amsterdam
op Londen is geopend. .Overtocht in
2 uren en 10 minuten. Daarmee is
dan ook het belangrijkste nieuws' van
deze Bloeimaand uitgeput.
Het zou dan ook niet te verwon
deren zijn als menigeen onzer lezers;
'de courant onvoldaan uit |de han'd'
legde met Idle opmerkinggeen nieuws
vaudaag. Men beweert dat de hoofd
redacteur van een Atmerikaansch dag
blad gewoon "wais aan zijn correspon
denten op fe dragen, (d'e beschrijvingi
te leveren van zeker aantal ongeluk
ken binnen zekeren tijid. Waar hij' ze
vandaan haalde, was onverschillig.
Waren ze ër niet dan waren ze toch
te fantaseeren. Zonder sensatieberich-
ten wa,s de courant ten dooid© ge
doemd.
-Maar de roeping van eein ernstig
persorgaan, vooral dienst doende in)
de Christelijke pers iis toch een andere.
Welke dan
Eien voorbeeld mloge dit ophelderen.
lOnlahgls leidde mijn weg tot ee'n
Museum ,van moderne kunst. Ik vond
daar een zaal gewijd aan de werken
van Jozef Isrels.
Daar w?fe de schilderij bekend als
„de zoon van het oude volk." Een
Een Joodsch uitdrager, schamel en een
voudig. Daar was vrouw en kind in
een vissctorshuit op tot strand, over
de geopende bovendeur uitkijkende op
de woeste, witgekuifde golven van 'de
Noordzee, met zorg en angst ,op; het
gelaat, of het schuitje van man en
vader nog niet in 't zicht is. Daar
keert de stoere visSctorman langs het
strand terug met één kinld' ,adn de
hand en één op den arm.
Dat zijd eenvoudige figuren uit het
leven van alle Idagien. Figuren (die ons
dagelijks voorbijgaan en onopgemlefkt
blijven. Maar het penseel van Isrels
had de macht ooi ze in ander licht te
doen ziiern, zoodat ze allerlei indrukken
wekken, i i
(Welnu, ,wat Isrels met zijn pen'seel
wrocht, heeft de dagbladschrijver met
zijn pen althans te pro boeren. In plaats'
van .sensatie te wekken i:s ,zijrn taak
het eenvoudig©, alleldaag'scto leven uit
te beelden, zoodat bet gezien wordt',
en zoodanig gezien wordt dat bet in
druk mlaaikt, hetzij ten, goedé pf ten
kwade.
De journalist heeft de taak tolk' te
zijln van hetgeen in zijd kring gpdacht
or gevoeld wlordt, maar door velen
niet kan gezegd worden of althans!
zóó niet gezegd wonden. De chrisiter
lij'ke (piers heeft daarbij nog een anidiere
roeping.
■Zij: moet het verhinldingsliid voRmen,
(de trait djunfonj tusscton Profetie
en Openbaring. Zij heeft ons; twieeërlei
vaderland steeds in 't oog: te houden.
Zij heeft te zien en te (doen zien 'dat
het alledaagsche leven vol ernst en
humor islechtS voortzetting! is van (het
verleden, en (dat alleen in 't gieten onze
aandacht waardig is z,ich de toekomst
openbaart.
iMaar het gaat ons allen te zamen
niet zelden als de 'diiscipielen idieis' Hee-
ren, ,bij 'Zijh hemelvaart. Een wolk
verbergt Hjeim', die onze eigen geschie
denis en die dér volken leidt, voor
ons oog. ide jKj.
De tienurige arbeidsdag geëischt.
Een aantal werkgevers te Pontivy
in Frankrijk werden door den inspec
teur van den arbeid bedreigd mét ver
volging wegens schending van de wet
op den achturigen werkdag. Hun werk
lieden hebben daarop) .-aan den onder
prefect een protestschrijven gleizonden,
waarin zij het recht voor zich op-
eiscton. tien pur per; dag te arbeiden,
indien zij 'dit wenschen. Niemand, zeg
gen zij, kan zich' het recht aanmatigen
idte krachten, die wij in heit belang
van tot land' aanwenden, ite verlam
men. i
De onlusten van Bombay.
Pit Bombay komen nadere berich
ten omtrent nieuw© ongeregeldheden
tengevolge van dlei staking aan (de Great
jmdfah Peninsula Railwaywerkplaa't-
sen. Het aantal stakers is tolt 20.000
gestegen. i
Eenige idiu'izendieln stakers ver'zamtel-
idejn richl bij1 'het station. Spoorweg-
lijnen ©n de telegrafische verbindingen
werden vernield. -De treinen k'onldep
(niet vertrekken. De passagiers werden
gedwongen de coupé'is hei verlaten.)
Pe politie was niet in staat in te
grijpen. Later werd! versterking ont
vangen ein werid aan de' vernielingen!
een einde gemaakt. De dienst op de
spoorwegen te totaal gedesorganiseerd.
De Activisten.
Het hof van Aslsisen te Brussel beeft
andermaal een 14-tal activisten ver
oordeeld.
iRafael Verhulst, die, zoo iwordt in
da .acte vain beschuldiging gezegd, een
voorname rol speelde in de activis1-
tische beweging, werd ter dooid ver
oordeeld.
Jozef en Paul Vrydaghs tot levens
lange gevangenisstraf. Van den Einde
tot ,20 jaar, Ta|m(ml en van Bergen tot
15 jaar, Pfavoets tot 12 jaar, Peeren,
Spiincemael en Tlainghe tot 10 jaar.
Verder Liebrecht tot 20, Jossoin en
Lambrechte tot 15, en Halsband tof
12 jaar.
Allen zijn voortvluchtig ein bij: ver
stek veroordeeld.
P© zaak van Jan Quintesser, die
te Maastricht vertoeft, wierld aamgehou-
klien, wijl hij[ wegens: ziekte niet aan
wezig kon 'zijn.
Die civiele partij1 ©iscbtie en verkreeg
een schadeloosstelling valn 300.000 frs.
voor de sichatkïst.
Korte berichten.
In verschillende deelen dier Ver-
eenigde Staten zijn woudbranden ont
staan. Er werdén talrijke hoeveelheden
kostbaar hout vernietigd. Duizenden
hectaren werden beschadigd.
rDe .Shippingboard toeft mteiege-
deeld, dat 13 gewezen Duitsche pas
sagiersschepen, in totaal meer dap
90.000 ton, zijn gecharterd aan de
United States Mail Steamship' Corp'o-
ration „als Onvoorwaardelijke waar
borg" voor dén Trans-A tlantischen
dienst.
Te Dresden is de staking in de
binnenscheepvaart geëindigd
In 'Midden-Duitschland hebben
zware onweders mét hagelslag plaats
geh'aid, waardoor groote schade aan
gericht en (le graanoogst grooteindeels
vernield js.
:•**- Zonldagmioirgen hielden ld© Fr'an-i
schen in de etectrische tram te Beu-
then dén Amerikaanscben staatsburger
Heide aan, die in Opper-Silezië voor
drachten hield. Terwijl de Fransohen
nog met Heide spraken werd door de
Fransche wacht voor het hotel Lom-
nitz plotseling een sohot gelost, dat
Heide in het hart trof en op; slag
doodde. Tot dusver is tot nog niet
tot botsingen gekomen, hoewel tie be
volking in groote opwinding, verkeert.
Tengevolge van een wolkbreuk
is de staid Mansfeldt overstroomd. Het
waterstaat 1% M. hoog in de straten;
50 huizen zijn ingestort.
Te Glasgow zijn bij: Ierscbe rel
letjes zes politic-agenten leln een aantal
burgers gekwetst. Er zijn 22 menschen
opgebracht.
De Raad van den Volkenbond!
zal 27 Juli te San Sebaistiaan ïn Spanje
bijeenkomen en daarna 'in den loop
van den herfst te BmsS'eL
diende dit te weten.
Zorgen en ©verwerking veroorzaken de
meeste zenuwachtigheid en nierkwalen bij
vrouwen.
Uitgeput voor de dag begint en te ver
moeid om de moodige rust te genieten na
afloop van het werk dat is wat zich
iederen dag voordoet, als de nieren aan
gedaan zijn.
Hoofdpijn, duizeligheid, rugpijn, urine-
kwalen, bloedarmoede en vreemde pijnen,
die komen en gaan, zijn de eerste aan
wijzingen van onzuiver bloed en vatbaar
heid voor urinezuur, te wijten aan nier-
zwakte.
Om gezond te worden en de gevaren
van rheumajiek, blaassteen, waterzucht,
ontstoken nieren en urinezuurvergiftiging
te vermijden, dient gij onmiddellijk te be
ginnen met een eenvoudige, goed geregelde
voeding, frissche lucht en rust, en uw
zorgen en overworking tel' zijdie té zetten.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen zullen
uw herstel bevorderen, want zij werken
zacht, doch rechtstreeks op de nieren ën A.
blaas, alle nier-organen verzachtend en
versterkend. Zelfs in gevorderde gevallen
van nierziekte hadden Foster's Pillen op
merkelijk succes. Vrouwen zullen haar be
hulpzaam vinden op alle tijden van nier- of
urfnestoornissen. Men dient te onthouden,
dat Foster's Pillen hoegenaamd niet op d©
ingewanden werken, doch uitsluitend op
de nier-organen.
De handteekening van James Foster op
de verpakking waarborgt de echtheid. Fos
ter's Rugpijn Nieren Pillen zijn te Goes
verkrijgbaar bij de Paauw Co., te Mid
delburg bij fa. C. Schulte Co, a f 1.75
p. doos of f 10.p. zes doozen. (42)
Donderdag zal president Descha-
nel per auto Parijs verlaten om te
Lisieux een qiaar weken rust. te gaiaW
nemen. 7 M i
Da krijigsxaald té Konstantinopel
heeft Reoef-bei, den vroege ren minister
van marine, en. Moesëafa Zeik'ki-p as jam
den. vroegeren minister van oorlog, teï
dood veroorldeeld.
Met ingjang; vain 1 Juli zullen
op de Duitis'che 'Spoorwegen nog slechte
twéé klassen geldig zijn, behalve voor
enkele internationale treinen, die (de
le klasse behouden. De coupé's van
de lste klasse zullen ingericht wor
den voor zes reizigers. En in dle rij
tuigen van de vierde klasse zullen ban
ken gezet woéden, waardoor ze ver
anderd worden in derdiei klasse rijl-
tuigien. i
De Berlijhsche Univ'eirsiteit heeft
vopr tot eerSt aan een vrouw het
©eredoctoraat verleend. Zij benoemde
mevr. Hedwigi Hérzl ter gelegénheildl
van haar 70en verjaardag tot doctor
méld. honoris causa, wegens haar ver
diensten op het gebied yain volkshy-
giëne.
Nadere berichten mélden, dat de
Franschen, alvorens Aintub te he-aet-
'ten, vele gevangenen hebben gemaakt
en (dat de Turken 1200 dooden op'
het slagveld hebbien achtergelaten.
fOp een binnenkort te h'oulden
vakvereehigingscongreis ,zal dé houding
idler Britsen© arbeiders tegenover de
productie en de verzending van oor
logsmunitie naar Ierland en Polen wor
den vastgesteld.
fGisteren heeft ide eerste bijeen
komst van Lloyd George e.a,. met Rras-
sin-reeds plaats gehad.
- Finland en Rusland zullen op
10 Juni vredesonderhandelingen aan-
knoopen.
Minsk is sedert Vrijdag in handen
van de bolsjewisten. Tussehen Dwinsk
en Witebsk-rukt een nieuw Russisch
leger op' in de richting vain Wilna.
Bond van A'ntirev. Pro-p:ag|an-
daclnbs in Nederland.
De jaarvergaldering van bovenge-
noemden Bo'nd werd 1.1. Donderdag
27 Mei 1920, in hef gebouw „Irine",
Keistraat, te Utrecht gehouden.
Bij afwezigheid van den Voorzitter
Dr. Biejumer, presideerde Ds. J. Sy-
besma, vani Burum, 2e voorzitter-bibli
othecaris, en opende de vergaldering
om ruim lipt uur met gebeid, waarna
hij las Psahn 89115, welk Schrift
woord hem aanleiding gaf den Bond
aan te sporen tot hernieuwde actie
tot propaganda van de beginselen van
