No* 199
Donderdag S7 Mei !9£0
pt ze
best
erliedeit
34e Jaargang
ÜJi
and.
UMelburf.
en Pruimen»
enstbods. -
p zijn publiciteit,
ligiig anmoceeren.
Staten-Generaal
FEUILLETON.
DE PELGRIMVADERS
Buitenland.
i
inschrijving
ving te kopp:
van^een H.A»
jpaver
Merriepaard,
enstbode,.
DVERTENTIES.
,D© Lamer was geheel beziet, alleen
de afgevaardigde van de Nationale par
tij bleek absent. De publieke tribunes
daarentegen en de 'diplomatieke; tri
bune waren beziet. De gezanten van
Engeland, Amerika, Frankrijk waren
onder andere tegenwoordig.
tf
ichiel Sulsters,
je Staal, 22 j.
j. jra. te Mid-
ïijs, 21 i. jd.
)irk, z. v. Dirk
"Meijstre.
73 j., geh. met
is Adrianus, 3;
Aletta Philipse..
BERICHT.
ien morgen
door. "hie.t
te de Bilt.
772.8 te Hefc-
Vlalmhead.
van 27 Mei
ke tot Weste
met tijdelijke
an of onweer.
ird te Driewegen^,
affrouw Weduwe^
i/leveren ten kan-
PILAAR vóór 1
ïn. Briefjes in te
op 29 Mei a. s. bjj
te Baarland, bij
lichtingen zijn te
KOOP:
vens een jaarling:
bij
1CKE, Grijpskerke.
October
ndknecht
r. LAM PERT Pz.,.
P. KORSTANJEj.
October^., -
■echt gevraagd
Sz., Meliskerke.
vraagd
J. VAN DE WEERT
es.
t
AUS,Voorstad Goes,,
eptember
aan of met Oct.
aankomende Meid
MKOOZE,
St. Laurens.
ANKEN te Wilhel-
»t met Augustus of
regels 75 cent.
k geldt niet de conditie
n bij 3 X plaatsen.)
IJ KEL—SUERMONDT,
e, vraagt tegen 1 Aug.
nstbode, tegen
Uitgave van
fle Jïaaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRA-AT 219.
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L- BURG.
Drukkers
Oosterbaap. Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Prijs per 3 maanden fr. p. post f2,25
Losse nummers f0,05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent.
Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt
2 maal berekend.
Bij abonnement belangrijke korting.
Kleine advertenties 75 cent.
Bewijsnummers 5 cent
Tweede Kamer.
Amendementen-buien. De
mééste verdwijnen als sneeuw
voor de zon.
Wij gelooven het resultaat der Onder
wijsdebatten niet beter te kunnen weer
geven dan door ons te bepalen tot het
lot der voorgestelde amendementen.
Bij repliek wijzigde de minister art.
•132 zoodanig, dat 'net onderwijs in han
denarbeid in de algemeene bevoegdheid
Wordt opgenomen.
Het amendement Ossendorp (geen af
zonderlijke acte noodig voor handenarbeid
'en nutt. h.), werd verworpen met 47
legen 19 stemmen.
Het amlendemenit Otto (aparte be
voegdheid voor zingen, teekenen, licht
oefening en wiskunde aan Ulo-scholen),
.werd verworpen met 48 tegien 15 stemmen.
Het amendement Staalman (geen pihy-
siek onbekwame onderwijzers lich. op
voeding) Werd verworpen met 59 tegen
5 stemmen.
Het amendement v.» d. Molen (de pnd.
acte geve geen bevoegdheid voor p|.
in moderne talen of wiskunde) werd ver
worpen miét 48 tegjen 14 stemmen.
Een ander amendement maakt een
goede kans, wanneer het bij een volgend
artikel wordt voorgesteld.
Bij art. 133 verdedigde n.l. Dressel-
huys een amendement, om haar, die in
bet bezit zijn van een akte van bekwaam
heid als hiulponderwjjjlze'res, vrij te stellen
van bet examen in de vakken in art. 2
genoemd, onder a tot en met k en r,
benevens in dat van methode van op
voeding en onderwijls.
Spr. meende, dat voor de hulp-onderwij
zeressen het verkrijgen van de volledige
jakte van bekwaamheid gemakkelijk be
hoort te worden gemaakt, zonder dat daar
van schade aan biet onderwijs te viree-
zen is.
De |heer v. d. Molen meende, dat deze
poging van Dresiselhuys', in geen enkel
opzicht aanbeveling verdient. De voorstel
ler wil de opleiding der hulponderwijze
ressen gelijk stellen met die der kweek
scholen en dit acht hij in hooge mate
ongewenscht.
De minister achtte de gedachte v,an
het amendement' evenwel sympathiek,
want hij ziet ook de vrouw, gaarne in
de .hoogere klassen der'lagere school. De
zaak kon z.i. echter bijl dit .artikel niet
worden geregeld en daarom gaf hiji de#
voorsteller in overweging zijn amendement
in te trekken onr bijl art. 150 de kwestie
opnieuw aan de orde te 'stellen.
Daar kan dan wo|rden bepaald om de
hulponderwijzeres 'toe te laten in de '4e
of 5de klasse der kweekschool. Maar Dres-
Selhuys handhaafde zijin amendement.
Besloten werd de stemming aan te
bonden tot Vrijdag; a.s. 1 uur.
Bij art. 138 vroeg.Ketelaar of de mi
nister aan personen, die werkzaam' zijn
aan 'Opleidingscursussen, die door deze
iwet worden opgeheven, een wachtgeld
wjl verzekeren.
D;e Minister' kon nog geen enkele toe
zegging daaromtrent doen, maar wilde
deze zaak ernstig onder oogen zien.
'Op' vele in de avondvergadering voor
gestelde amendementen komen wij allicht
straks terug.
Eén belangrijke kwestie stippen wijl
evenwel nu reeds aan:
Bij art. 140 (hoofden van kweekscho-
1) —O—
De poorten van de stad Leiden ston
den open; het was niet meer in den
tijd, dat cle Spanjaarden' de steden be
legerden én insloten. Nog streed Hol
land voor zijn onafhankelijkheid, maar
de slag was reeds gewonnen: de repu
bliek der Vereenigde Nederlanden was
gesticht, en zij kon op baar b^u'rt 'aan
vervolgden en bannelingen van andere
natiën de helpende hand bieden. Hoo-
gelijk ingenomen met hun politieke en
godsdienstige vrijheid, hadden de Neder
landei's zich altijd eervol onderscheiden
door andereni te gunnen wat goeds zij
voor zichzelven verlangden en zij1 ston
den aan' alle secten een gewetensvrijheid
toe, zooals zij die nergens in Europa
vonden. Het was in de maand Februari
,van het jaar 1620, in weerwil van de
strenge koude en de sneeuw, die de
aarde overdekte, drong zich een kleine
menschengro-ep, blijkbaar' vreemdelingen,
Voor de Koepoort bijeen, starende naar
den gezichtseinder, waar* de bleeke zon
leeds ten ondergang neigde.-
len; lichtte Albaïda een amlendement tos,
volgens hetwelk directeuren ,en leeraren
van de rijkskweekscholen een bevoegdheid
moeten bezitten, welke vereischt wordt
voor het geven van onderwijs aan een
H, B. S, met 5-jarig;en cursus 0,f een)
gymnasium.
Na replieken bracht Alharda een 'door
van der Molen aangegeven wijziging, aan
in zijn: amendement, waardoor de eisch
van middelbare bevoegjdheid voor de
leeraren der kweekscholen niet zal wor
den gesteld, indien geen geschikte be
voegde leerkrachten aanwezig zijn. 0|pk
hierover zal Vrijdag) gestemd worden.
Deschanel.
[Die Matin" heeft een onderhoud ge-
bajd rnet den. wegwerker Rajdot, .die
president Deschaimel op den weg; o;nt-
hioiétte, naidat dez'e uit den trein ge
vallen was.'
iRadbt vertelde-
|Het was precies vijf voor twaalf.
Ik! had een nachtpiost aan de spoor
lijn, toem de presiaeinfiieelie trein voor
bijreed. Plotseling zag ik op ©enigen
afstand, een m,an iin het licht 'gekleed
over de lijn loopend in de richting
van Parijs. Hij1 wankelde en schéén
met Moeite zich voort te bewegen.
Daar ik onder de gegeven omstan
digheden vreesde, dat ik met een. mis
dadiger te doen had die een aanslag
wilde plegen, riep! ik:
tRalt, wie ben jé?
I|k ben gewond, iw&s: tot .antwoord.
'Ik ideed ©enige stap'pen vooruit.
Wat doe je daar zeide ik, ter
wijl ik het licht van 'mijn lantaarn
lief vallen om jte zien met wien ik
te doen had. Ik bekeek den man van
het hoofd tot de voeten. Hij was bloots
hoofds, droeg een .pyama, -en pantof
fels aan de blo-ote voeten. Gezicht en
handen waren met bloed bedekt.
Wie .ben je to-ch, wat doe je
bp dé spoorlijn? vroeg ik hem opnieuw.
f— Ik ben Deschanel. Ik ben uit
den presidentieelen trein gevallen!
lik begon hartelijk te lachen. Ik kon
niet gelooven, dat ik den president
voor mij had. Hij) drong aan, maar
ik luisterde zelfs' niet .meer naar hem.
Daar hij echter gewond was, verzocht
ik hem mij te volgen. Op dat oogem-
blik bemerkte ik mijn collega Darriot
die naar huis ging. Ik riep hem en
hij' kwam naar ons toe.
[De mijnheer in de pyama, nog ge
heel van streek', herhaalde, dat hij de
president der republiek was. Wij lieten
hem praten. Hij vroeg ons, waa.r wij1
waren. Ik geide hem, dat wij op; 12
Kj.M. van Montargis waren.
Wij kwamen bij Darriot thuis. De
gewonde verklaarde nogmaals, dat hy
Paul Deschanel was en dat de auto
riteiten gewaarschuwd' moesten wor
den. Wij achtten het noodig'er hem'
eerst te verbinden. Toen dit geschied
was, legden wij hem ,in het bed van
Darriot, waar hij spoedig insliep.
De gewonde aan de hoede van vrouw
Darriot, toevertrouwend, begaf ik mij'
naar het station van L'orcy om een
telegram ,na;ar Montargis te zenden;
terwijl mijn collega dokter Guillemont
ging halen.
Ik 'moet, u zeggen, besloot Raldot,,
dat ik paf stond, toen ik hoorde, dat'
de mijnheer (ia de pyama werkelijk
Wie die menschen waren? Het waren
Engelschen. Waarom zij daar gekomen
waren, en waarnaar zij zoo tuurden?
Om op deze vragen een' voldoend ant
woord te igeven, moeten wij eenige jareti
tèrug.
'Onder de regeering van den wellusti-
g'en en despotieken koning Hendrik VIII
(1500—1547) was Engeland tot kerkher
vorming overgegaan. Daarbij hadden twee
geheel verschillende beginselen s.aam'ge-
weiktwereldschgezindheid en innige
vroomheid, doch onder de stijfste vor
men gekweekt. i
Licht begrijpelijk, dat deze beiden zich!
op den duur niet konden verdragen.
Daaruit werden twee partijen geboren,
die elkander met wisselend gevolg be
streden. De eene partij leefde onder be
scherming van den Staat; de andere werd
voorgestaan door ieder die het in waar
heid om godsdienst des harten te doem
was. Deze laatste, de strengere door en!
door kalvinistisch in kracht, vetkreeg, na
langen tijd onderdrukt te zijn geweest
onder C'romwel (1654—1658) de macht
in handen. Zij staat bekend als de partij
der Puriteinen, die vooral ook op reinheid
des levens aandrong. De wereldschgezin-
de partij was daarbij1 niet genoeg van!
Roomsche elementen gezuiverd.
Lang vóór den tijd van "Cromwell, en
president Deschanel was. Ik had wel
gedacht, dat het een hooge persoon
lijkheid was, want hij Idroeg een pyama
en had gewasschen, voeten!'
0e dood van president Carranza.
Generaal Herrero, de revolutionaire
leider, die aansprakelijk wordt gehou
den voor d-en dood van president Car
ranza,, heeft aan de- liegerautoriteiteh
geseind!, dat Carranza er de voorkeur
aajn had' gegeven, zichzelf van hief
leven 'te bérooven, liever1 dan zich oyer
té geven. Ook' beweert Herrero, dat
Louis Qahrerai, omtrent wiens lot mén
in bet onzekere verkeert, gevlucht was,
nadat 'Carranza zelfmoord had ge
pleegd. Herreroi heeft aangeboden, in
lie hoofdstad te komen, ten einde zijn
onschuld! te bewijzen. De zaak i,s ech
ter in onderzoek genomen en de rap
porten, uitgebracht over dei lijkschou
wing, kloppen niet met Berrero's be
wering, dat Carranza zelfmoord had
gepleegd'. De dokIoren hebben, uitge
maakt, dat Carranza; door twee ge
weerkogels! getroffen yvas, beide van
voren, op hem' gelost. De eene kogel
h'a|d' hem ,i;n de boilst getroffen, dé
anldere in het onderlijf." vier commis
sarissen, dfe1 waren gezonden om .een
onderzoek in te stellen, 'hebben ver
klaard', da,t na|dér onderzoek nielt meer
Uoöjdiig iisi. Daarmee hebben zij; (blijk
baar bedoeld, dat de [doodsoorzaak (te
'weiten: mlooxd' en Griet zielfmöord) zóó
volkomen yastsitaiat, dat ,er niet ver
der over behoeft te worden gepraat.
De kwestie Wielingen in de Belgische
Kamer.
In de kamerzitting, van gisteren heeft
minister Hymans de beloofde mede-
deelmgen .gedaan omtrent het onder
breken der Nederlapdsch-Belgi'sch© on
derhandelingen.
De minister .begon met een uiteen
zetting te geven van 'dé voorgeschie
denis en den loop; der onderhandelin
gen, natuurlijk onder de noodige re
serves1.
De minister wees er op, dat Neder
land het Belgische voorstel tot ge-
mieenschappelijke verdediging yan het
gat van Limburg met beslistheid had
afgewezen, hoewel alle geallieerden het
goedkeurden.
'Persoonlijk en Met goedkeuring van
de regeering was ik besloten voor het
parlement en het land de twee ver
dragen, welke wij gereed waren te
teekenen, te veiidjedigen, overtuigd als
ik was, dat ik mijn plicht vervulde,
■Maar voor 'dé nieuwe 'kwestie, wélke
thans, "gerezen is, sta 'ik stil.
De minister g,af dan een uiteenzet
ting over de Wielingen, die" Aan Bel
gië toeibehooren, omdat zij in Bel
gisch territoriaal gebied liggen. Ware
•het anders, vervolgde hij, dan zou er
een conventie moeten bestaan, vol
gens de beginselen van het gémeene
recht. Zulk' een conventie bestaat niet.
De verdragen van 1839, waarin da
bepalingen" omtrent dé scheiding van
het gebied werden, vastgesteld, bevat
ten geen einkel woord, waaruit blijkt
Idat het in d© bedoeling ligt de na,-
nog onder de regeering van koningin
Elizabeth (15871603), werden de Pu
riteinen als Nonconformisten, verdrukt.
Nonconformisten werden allen geheeten,
die zich niet conform (overeenkomstig)
de door den 'Staat voorgeschreven bepa
lingen omtrent den eeredienst gedroegen.
Eindelijk werd een besluit genomen, dat
allen, die een maand lang de vergade
ringen in de Episko-paalsche kerk zouden
veronachtzamen, met betrekking tot hun
geloof onderzocht, en indien zij bleken
Nonoonfoimisten te zijn en hierin vol
hardden, uit het land verbannen of' ge
dood zouden worden.
Nederland bood een toevluchtootd aan
voor allen, die „om des gewetenswil ver
volgd weiden". Een Engelsche gemeente
te Amsterdam werd middenpunt voor de
talrijke uitgewekenen, die zich van hier
uit door ons land verspreiden. Onder de
zen bevond zich ook John Robinson, later
de leider van de AmerikaaUsche kolo
nisatie, de Pielgrimvaders. Hij begaf zich
met eenige anderen naar Leiden en vorm
de daar een gemeente, die van lieverlede
toenam en een voorbeeld was van gods;-
vrucht, liefde en alle maatschappelijke
deugden.
Nederland mocht wel een toevluchts
oord aanbieden, een tehuis kon h'et deii
vreemdelingen niet schenken. Na vele
tuurlijke en normale rechten van Bel
gië op dé wateren, waarin, zijn rivie
ren uitloopen, te verkleinen. Hier ont
staat het geschil. Néderland eiscjht
thans algeheel en uitsluitend de sou-
vereiniteiit over het pauw van Wie
lingen op. -
(Sinds 1830 is het 'de eerste maal,
dat Nederland een "diergelijken eisch
stelde. Het is waar, dat de Neider-
landlsche regeering bij verschillende
gelegenheden, met nam|e in 1848, heeft
staande gehouden, dat Nederland het
recht zou hebben om jbet nauw van
Wielingen te beboeren, dóch dat het,
aldus handelend, geen souvereiniteits-
recht wildé uitoefenen.
[Meer dan vier jaar lang zijn de
vijandelijkheden vrij 'in onze kustwa
teren ontplooid. Onze geallieerden,
Frankrijk en .Engeland, de vijand en
het neutrale Nederland, evenals de
oorlogvoerenden hebben gemeend, dat
deze wateren op wettige wijze voor,
militaire en vloot-operaties konden die
nen voor den aanval, zoowel als voor
dé verdediging der Belgische kust.
Nimmer hebben zij deze wateren voor
neutrale wateren gehouden. Nimmer
'heeft Nederland in dit op'zicht reserve
f [smaakt of een protest doen hooren.
ntegendeel. Uit incidenten, verklarin
gen en daden blijkt, dat Nederland
deze wateren beschouwde als behoo-
rend bij 'het Belgisch gebied.
De eisch van Nederland is een po
ging een deel van ons nationaal bezit
aan onze souvereiniteit te onttrekken.
[Indien de Wellingen onder Neder-
landiscbe souvereiniteit werden ge
plaatst, dan zou Nederland onze kust
beheerscbén en Zeebrugge, dat in ee'iT
nieuwen oorlog onze defensieve enra-
vitailleeringisbasis zal zijln. Wij kun
nen niet 'dulden, dat een vreemde staat
de toegangen kan afsluiten, (toejui
chingen, behalve op een deel der so
cialistische banken).
'Als Woeste verder op; de kwestite
wil ingaan, wordt er van alle kanten
geroepen en ontneemt de voorzitter
hem het woord!.
Minister Hymans verklaart, dat hij
bereid' is een. debat over de interna
tionale politiek te aanvaarden, maar
natuurlijk niet over de vandaag afgei-
legde verklaring.
Daairna vraagt dé heer van Cauwe-
laert het woord. Als hij in 't Vlaam'sch
begint, ontstaat er een oo'rverdooverid
lawaai bij de Walen é'n Franskiljons'.
Men slingert den Vlaam'sohen leiden
allerlei scheldlwoorden naar 'thoofd.
|De Vlaamsche leden, katholieken en
socialisten, applaudiseeren en juichen
van Cauwèlaert toe, die kalm staat
af te wachten.
Minister Poullet applaudiiseert voort
durend.
De oud-minister Masson schreeuwt
hem poedien uw ontslag in.
De Waalsche socialisten razen te
gen hun Vlaamsche broeders.
Minuten lang duurt het voort.
lEr wordt geroepen: Hij wil jn bet
Nederlandsch spreken, om Nederland
te verdedigen.
De socialist Fischer schreeuwt: of
hij 'in 'tVlaamsch of in 'tFranscbj
spreekt^ hij' moet zwij'gen.
Dejmzanten van Amerika en En-
ia vei
geland verlieten bij het helsch spek
takel en deze onwaardige en onver
d'raag'zame houding der antx-Vlaamsch
gezinden de tribune, om later, toen
wederwaardigheden besloten zij een to
lhuis in de nieuwe wereld te zoeken,
waar zij God konden!- dienen volgens de
inspraak van hun geweten, en tochi „En
gelschen" blijven.
De pelgrims waren streng in hun denk
wijze, nauwgezet in hun leven. De vol
gende woorden nit de afscheidsrede van
Robinson kunnen ons overtuigen van hun
echt Christelijken, vrijen' geest en innige
.vroomheid: „Ik beveel u voor God eni
zijn engelen, dat gij' mij' niet verder volgt
dan gij! mij' Christus hlebt zien' volgen,-
De Heer heeft nog meer waarheid uit
Zijn heilig Woord te voorschijn te bren
gen. Ik kan niet genoieg den' toestand
der hervormde kerken betreuren, die tot
een punt in den godsdienst geko-m'en zijn,
en niet verder willen gaan dan tot de
middelen van 'hun hervorming. Luther
en Calvijn waren gjoote en helderschiij:-
nende lichten maar zij' zijin niet geheel
doorgedrongen in den vollen raad Gods.
Ik bid u, bedenkt het wel, dat hét een
artikel is van uwe' kerkelijke organisatie,
dat ge gereed zijt iedere waarheid, die
u uit 'het geschreven' Woord van God
duidelijk gemaakt wordt, aan te nemen".
Zoodanig was de geest van de man
nen, die de Amerikaans,che republiek
grondvestten; andere koloniën zijn weg
gesmolten; die der Puriteinen te Plymouth
vap! Cauwelaert het woord kon voe
ren weer terug te koeren.
'Van Cauwelaert protesteerde tegen
de geheimzinnigheid, waarmede de Ne
derlandsch—Belgische onderhandelin
gen waren gevloerd. Hij verklaart ten
slotte onder toejuichingen, dat de Vla
mingen zich inzake de kwestie Wie
lingen achter de reigeering scharen.
Daarna werd' de motie-Max (goéd-
keuring onderbreking der onderhande
lingen) met algemeene stemmen aan
genomen. De lieden der frontpartij hiel
den zich buiten stemming.
Korte berlcüten.
De Fratnische Alpenjagérs, die
deel Uiitmiaikein van de bezettingstroe
pen voor Sleesiwiik', zijn Woensdag
middag te Kopenhagen aangekomen,
waar zij dloor heit comité belast met
de onitvanig^t der bezettingstroepen
wierdten verwelkomd. Verschillendte!
feeslelijkheden staan op "t prog.r;am|.
Dinsidaig zullén de Fransc-be tfoei-
pteiii Kopénhagéin veriaten.
- Uit Bleriijln wordt gemeld,
dat volgens berichten uit Warschau
die botejewikl. ook de stad Bierlditisjew
hebben ingenomen.
V— Het aantal' typhis-gévallen in Po
len bedraagt volgens een médiedeeliing
van den voorzitter van het Rood©
K|ruisi te Warschau, 250.000. Ook in
Oekraïne is een groot percentage der
bevolking door Se ziiefctei aangetast.
In het district Eupen is een Com
plot ontdekt om bet station van Her-
besthal in de lucht te laten vliegen.
President Deschanel zal langdu
rig rust moeten nemen.
President Deschanel heeft een
zeer goeden nacht gehad- Zijn toe
stand is nog steeds zoo, bevredigend!
mogelijk.
CleMenceau déeltjmede, dat En
geland en 'Amerika neieds tijdens cfe
vr©desoonferemtie de vaststelling wil
den van een global© afkoopsom, waar
tegen hij' zich verzet heeft.
I— Té Berlijn zijln de schoenp rijzen
reeds 20 tot 30 pet. gedaald.
De internationale commissie ter
voorbereiding van bet plan tot orga
nisatie van het permanente interna
tionale gerechtshof zal 11 Juni a.s.
bijeenkomen in het vredespaleis té
's-Gravehhage.
tGrootvorstin Xenia Alexandrof-
na, een zuster van wijlen den Tsaar,
is te Londen opgekomen voor zijn na
latenschap in Engeland, die op slechts.
£500 geschat is. Zij woont aan dé
Drayoott-place jn Chelsea en heeft ©en
officieele verklaring onderteekend, Vol
gens welke Tdje Tsaar, zijn vrouw en
al zijin kinderen op; 16 Juli 1918 t©
Jekaterinenburg zijn omgekomen en
zijn moeder geen aanspraak op de
nalatenschap, maakt.
Tijdens een hevig onweer is te
Florence de bliksem' ingeslagen in een
kruitmagazijn. Een geweldige ontplof
fing volgde. De schade schat men öp
meer dan ,©ein rjiilllire. Persoonlijke
ongelukken kwamen "niet voor.
Uit Wangerhaulsen, waar kort
'geleden, communistien-béniden het raad
huis tijdelijk wisten te belzietten, terwijl
zie op het postkantoor en Idie banken
grootè solmmén gelds in beslag namen,
is .blijven bestaan', ja, wat mleer zegt,, is
een zuurdeesem geworden, die de geheele
nieuwe wereld doortrok. De Pluriteinsche
zeden, hun denkbeelden, hlun godsdienst
'hebben den stempel gedrukt op Staat
en Kerk in Noord-Anïerika.
Het waren de Puriteinen, mét Robin
son aan het hoofd, die jn de maandi
Februari van het jaar 1620 voor de Koe
poort van Leiden den blik naar den ge
zichtseinder gericht hadden.
„Onze broeders zullen; vrees ik, van
daag niet komen", „?oo ijprak een rijlzig
forsoh gebouwd m'an met grijze harert
en ernstige gelaatstrekken: „hoewel hun!
schip reeds voor twee daigen als te Am
sterdam in de haven aangekomen is ver
meld".
„De winden en de zee zij[n in de hand
des Heeren", zeide de leeraa'r Robinson,
toit wien Brewster, een van de ouderlingen
der gemeente, het woord had gericht;"
en een helder geloof blonk in zijn.pogem
„Hij! zal zeker onze broeders hier tot ons
brengen', want zij zijln bezig in Zijn werk
en zij' arbeiden tot Zijln eer'-';
„D'it is ook m'ijin gevoelen", hernam!
Brewster; „maar niet al onze broeders
zijn van hetzelfde gevoelen; hlet huisge
zin van CarVer is door twijfelingen en
gewetensvragen' verdeeld''.
(Wordt vervolgd.)
-.ril
-:M\
