No 198
Woensdag 26 Mei 1920
34e Jaargang
Binnenland.
DE VALUTA-QUAESTIE.
Uitgave van
Bi Uaaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
BANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
BIRMA F. P. DHUIJ L- BURG-
Drukkers
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Prijs per 3 maanden fr. p. post f2,2S
Losse nummers f 0,05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent.
Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt
2 maal berekend.
Bij abonnement belangrijke korting.
Kleine advertenties 75 cent.
Bewijsnummers 5 cent.
III.
In meerdete of mindere male heb
ben gedurende de 19e eeuw o.a. Rus
land, Oostenrijk, Italië^ Portugal, N.
Amerika, aan de kwaal der. .depre
ciatie van het; papiergeld geleden.
!De waarde, die aan het papiergeld
nog wordt toegekend, nadat het niet-
inwisselbaar is verklaard, wordt be
heers cht door verschillende' factoren,
io.a. de mogelijkheid eener latere in
wisseling tegen specie; en 2, de be
itaalkracht aan het papier toegekend
door den Staat, voor het voldoen van
schulden aan den Staat (belasting,
(porti, zegel- invoerrechten enz.).
Men gevoelt dus dat meestal het niet-
inwisselbare papier nog .wel een ze-
Jkere waarde houdt.
dn 't algemeen openbaren zich do
noodlottige gevolgen van de depreciatie
van het geld in eene s t ij g n g van
alle prijzen, die met de waarded a 1 i n g
van het papiergeld gelijken tred houdt.
Zoodra het papier ni-et-inwisselbaar
gesteld is, wordt- het van zijn goud-
basis losgemaakt, en krijgt het een
lagere waarde, die afhangt van boven-
-genoemde factoren. Blijft nu het pa
piergeld algemeen- geldig betaalmiddel,
dan zal ieder koopman met het bepa
len van de prijzen zijner waren er op
rekenen dat hij1 zal worden betaald
met een minderwaardig soort geld,
en dus zijn prijzen ho-oger stellen naar
mate de waarde vam het papiergeld
een verdere daling ondergaat.
Jn plaats van het goud is dan .het
papiergeld waardemeter geworden. Een
ieder gevoelt hoezeer de prijzen, bij
zulk een in waarde varieereriden waar
demeter, schommelen moeten. Immers,
Ide .waarde van het papiergeld is af
hankelijk o.a. van de kans op inwis
seling tegen specie in de toekomlst.
En deze kans staat in nauw verband
met de zich telkens wijzigende poli
tieke verhoudingen en gebeurtenissen.
Deze va-rieerend© waarde van het
papieren geld is vooral voor het inter
nationaal" handelsverkeer een groote
hinderpaal. Daarom wordt vaak bij
het aangaan van schulden aan het
buitenland; bepaald dat deze in goud
zullen voldaan worden.
Het andere uiterste?
Ts de regeeiring in. zake mond-' en
klauwzeer nu eigenlijk niet in een an
der uiterste vervallen?
De ziekte breidt zich uit. Nu hier,
dan daar verneemt men van nieuwe
gevallen, ook onder geiten en varkens,
En er wordt niets «tegen gedaan?
D;at gebroken is mjet het vreeselijke
afmaaksysteem heeft algemeen toejui
ching gevonden. Maar nu rijst de
vraagwaarom nu het afzondermgs-
Syst-eem jniët kracihtig toegepast Het
klauwzeer toch is zoo besmettelijk ge
bleken dat de ziekte doei» een mensch,
een hond, of wiien ook, die op den
weg loopt, wa,ar een besmette koe was
gepasseerd, de ziekte van 'den besmet
ten sital in den onbeslmetten stal over
gebracht wordt. En de besmetting is
zoo hardnekkig, dat zelfs na een jaar
Ide weilanden nog niet zuiver zijn, en
't gevaar .voor opnieuw-uitbreken van
Ide ziekte nog ©vein groot is als een
jaar geleden.
Daarom vrage men aa.n den minis
ter van Landbouw om strenge isolee-
ring van de zieke (diiéren, en scherp
toezicht dat de voorschriften stipt wor
den gevolgd.
Vraag hoe 't komt.
P© AmSteiidamsche wtethoulder W.i-
biaut klaagde onlangs- over de bouw
vakarbeiders. Hij beschuldigt hien, en
\vij vreezen terecht, althans voor wat
ide Amsterdammers aangaat, van lijn
trekken en luieren, waardoor zij den
(woningbouw belemmeren; en van het
misbruiken van den woningnood om
allerlei onmogelijke looneischen te
stellen.
Maar klaagt door deze klacht de-zie
Amsterdammer! niet zich zelf 'en zijn
medeleiders der S: I). A. P. aan?Het
is toch immers zoo dat deze heieren
zelven de s-chuld zijn van deze kolos
sale verwildering. Zijn niiet Veeleer
Üleze veeleischeniae, luierende werk
lieden te beklagen dat zij zulk een
in-slechte opvoeding genoten hebben?
Hebben dezen niet. 't recht aan Wi-
baut, c.s. te verwijten: gij hebt ons
alzoo giemiaakt?
Pe S. D. A. P. pers-, „Het Volk"
voorop, heeft altijd de menschen op
gezet tegen de kapitalistische maat
schappij' en offl 'hun medewerking ver-
Zocht bij' 'derzelver vernietiging.
Men sla maar een jaargang van „Het
Volk" op, welken, dat geeft niet, om
het vieze zaad te vinden |dat met kwis
tige hand iis uitgestrooid.
En. waren zij nu allemaal maar
Zoo eerlijk als mr. Van Eek om 't te
erkennen
In het voorlaatste populair-weten-
schiappelijke bijvoegsel van „Heit
Volk", in een polemiek met zijn geest
verwant den Haagschen wethouder Al-
barda, zegt deze ouid-burgiemleester van
Boskoop.- i
(,Wij hebben niet alleen geweten,
dat de maatschappelijke ontwikkelings
gang zou leiden tot de opstandigheid
van het proletariaat, doch wij 'heb
ben ook die opstandigheid be
vorderd,."
|En nu nog, verheugd over 't geien
in Duitschland is geschied, verlangend
dat zulks spöiedig! ook in Nederland
gezien worife, houdt hij vol:
.„Wij mloeten Ide gemeentepblitiek'ge
bruiken om de t otstandkoming van het
socialisme te bevorderen, blootleggen
door onze kritiek der onmogelijkheid
voor het kapitalisme om voor de massa
een bevredigende positie te scheppen;
d© burgerlijke partijen dwingen door
onze gawsche houding oui aan het
proletariaat de eene concessie na de
andere te doen; werkende in het bur
gerlijk gemeentebestuur, tegelijk steu
nen den algemeenen bevrijdingsstrijld
de overheidsbedrijven trachten uit te
breiden en, inwendig! en uitwendig,
voor de we'-rkers en de verbruikers,
in te „richten naar oinze beginselen;
overtuigd dat wij' hij onzen arbeid op
gemeentelijk' terrein gedragen worden
door den wil van het klassebewuSt
proletariaat."
-In (dezen heer v. Eek herkent mlen
een der opgekomen drakentandefi, door
den ouden heer Wibaut in diens jon
gen tijd gezaaid. i
JMen -ziet ook elders van dit goedje
opkomen.
[De Rottewlamsche wethouder Heij-
koopi, bij de verdediging van een voor
stel tot nog meer loonsverhooging der
gemeente-ambtenaars met ©en terug
werkend© kracht van anderhalf jaar,
zei dlat Them. mets schelen kon dat
de gemeente dit niet betalen kan, want
dat hij! de instandhouding vain deze
kapitalistische maatschappij niet wilde.
Terwijl de naaste bloedverwant vatf*
Ictezie beieren, de communist v. Rave-
steyn rondvertelt dat in de sociajisti-
sclie maatschappij! 'de werkman wel
'goed zijn best zal doen.
[Nu behoeft die S. D. A. P. zich
van dezen renegaat uit haar geléde-
ren niets aan te trekken; doch in elk
Seval is ook dit kuiken gekropen uit
iet ei, door haar uitgebroed. En de
werklieden, die weigeren op te schie
ten en intens werk' te doen, zijn alte-
mlaa.1 leerlingen uit haar school.
A
Buitenland.
Emoties.
Mr. Jacob Israël de Haan schrijft
uit Jeruzalem, aan het Hbl.
Maandag was door de rabbijnen ge
maakt tot een algemeenen vastendag,
rouw voor alle rampen, die de laat
ste weken, over ons hebben gebracht.
En juist Maandagmiddag ontving de
Zionistische Commissie een telegram
uit Londen, waarin zou staan, dat het
Heilig© Land was gegeven aan het
Joodsche Volk onlder mandaat van En
geland. Een geweldige ontroering eerst
op! de Commissie zelve. Toen op' straat,
waar de blijde- tijding zich snel als de
wind verspreidde. De menschen dan
sten en sprongen, en Zongen Hati-
kwath. Oessiskin met een massa jon
geren trok naar de groote Synagoge,
genaamd .Goerwe. De Rabbijn Kak
hield er een klaagrede. Oessiskin ver-
-schijnt en kondigt aan, dat de rouw
dag is verkeerd in een dag van vreug
de. Hij spreekt de zegebede uit „Die
ons in het leven heeft gehouden." Een
geweldige opwinding. Er woiriden vneug-
aegezangen gelezen. En mén trekt naar
de Sefardische Synagoge, genaamd
Rabbi Jochanan ben Zakkai. En van
daar met honderden en honderden
naar den Klaagmuur. Den gebeelen
avond duren de vreugde en de op
winding voort. De Arabieren zien het
aan.
En, vraagt nu wellicht een nuchter
mensch: „wat ,is er dan eigenlijk wel
besloten, dat gij ineens zijt gekomen
van de diepste droefheid tot de hoog
ste vreugd?" Het mooie is juist, dat
memand hier nuchter is en dat nie
mand dit vraagt. De .vergadering in
wordt door 21.000 artsen erkend
als het beste versterkingsmiddel
voor Zenuwen en Lichaam.
San Remo heeft besloten, dat Enge
land het mandaat over Palestina heb
ben zal. Dat de Balfour-declaratie wer-:
këlijk zal worden ten uitvoer gebracht.
We zullen dus een Joodsch Nationaal
Tehuis mogen bouwen, mits niets
wordt gedaan tegen de rechten der
tegenwoordige bewoners. Verder zul
len dé grenzen worden geregeld tus-
schen Frankrijk en Engeland en de
bewaking van de heilige plaatsen zal
later worden bepaald.
Iets nieuws hebben wij dus eigen
lijk niet gekregen. We zullen nu ver
der alles met Engeland hebben te re
gelen. Hoeveel grond zal men het Jood
sche Volk geven? Mijnen, concessies,
havens, enz.
[We weten nog altijd niet, wat dat
eigenlijk beteekent: „Een Joodsch- Na
tionaal Tehuis." Laten wij onze'k'alm-
te bewaren.
Arme moeder.
In een huis in de Londelnsche wijk
Pinfice wacht een weduwe dag en
nacht op haar zoon die tijdens den
oorlog als soldaat vermist werd. Over
dag zit zij uren -aaneen voor het raam
en 's nachts zet zij -een brandende lamp;
op tafel als teeken van welkom en
laat de gordijnen open. Zelfs in'
het onwaarschijnlijke geval, dat hij
zou terugkeeren, zou hij toch niet naar
dit huis" komen, want toen hij naar
het front ging, woonde zij hier nog
met. De jongen, de oogappel van zijn
moeder, was 21 jaar oud, als vrij
williger in dienst getreden en schreef
haar bijna dagelijks. Den 27en April
1917 kreeg zij zijn laatsten brief; twee
dagen later wend hij als vermist ge
rapporteerd. Het laatste wat men van
hem weeit is, dat hij door een granaat
scherf aan het voorhoofd werd ge
troffen. Na den wapenstilstand werd
haar meegedeeld, dat haar zoon ver
moedelijk overleden was. Haar eenig
inkomten bestaat uit een pensioen van
18 shilling pér week voor den dood
van haar zoon. Daarvan koopt zij olie
voor de-lamp; die eiken nacht brandt.
Haar eenige gedachte is nu nog maar
naar Frankrijk te gaan, om de plaats
op te zoeken, waar haar zoon moet
verdwenen zijn
De Raad van den Volkenbond.
In de gisteren te Rome gehouden
zitting van den raad van den volken
bond werd besloten vóór het einde
van het jaar een internationale con
ferentie bijeen 'ie roepen, welke een
permanente organisatie zal vormen van
internationaal economisch belang. Zij
zal de vrijheid yan verkeer en trans
port tusscben de 'leden van den vol
kenbond hebben te bevorderen en al
dus bijdragen tot het commercieel en
economisch herstel .van de wereld.
Op de conferentie werd een mede-
deeling van Lloyd George voorgele
zen, waarin hij zeide, 'dat hij hetJbe-
treurde met bij de zitting tegenwoor
dig te kunnen zijn. Verder verklaarde
Lloyd George dat het te verschrikke
lijk was om te denken aan hetgeen
komen zou &ls de volkenbond een
mislukking werd. De oorlog met zijn
vernielingstuig zou thans zoodanig; zijn,
dat de beschaving hem niet zon over
leven. i (.7
De Putsch-bewegingen in Duitschland.
De regeering 'heeft dóén verklaren,
dlat zij' alle Putsch-bewegingen zorg
vuldig in het oog houdt. Generaal Seckt
zal 'den toestand opmerkelijk gade
slaan.
Té Stettin werden kleine bewapen
de groepen geiairriesteérd. Zij verklaar
den, dajt zij! bijl groo-tere troeipenafdeie^
li-ngen moesten woridlen ingedeeld. Er
zouden. op! 'deze wij'zéi 7000 mali bij'
elkaar gebracht zijjn
Dia regeeiring acht d|e vrees voor een
„Putsch" van rechts dtiis niet onge
grond, evenals! zij' het gevaar voor een
-„Putsch" van links nog steeds aan
wezig acht.
Korte berichten.
Het lijk van "Sir Starr Jameson
is naar Rhoidlesia overgebracht. Jame
son overleed! 26 November 1917 te
Londen.
Jn 'zijn testament gaf hij den w'ensch
te kennen, begraven te worden aan
de rechterhand van Rhodes, wiens
rechterhand [hij zoovele iaren geweest
is-, op den top' van „World's View",
de heuvel bij1 Bulawayo., waar Rhodee'
graf is. Aan dien wensch is thans
gevolg gegeven.
Rijkspresident Ebert heeft naar
aanleiding van de protesten, omdat
hij enkele malen de uitgesproken dood
vonnissen heeft bekrachtigd; verklaard',
dat hij de voltrekking van 156 dood
vonnissen in het Roergebied heeft ver
hinderd;- maar in de gevallen, waarin
hij' na rijp. beraad besloot ze te be
krachtigen, betrof het geen revoluti
onairen maar misdadigers, die hun
slachtoffers op onm'enschelijke wij'ze
doodgemarteld en daarna beroofd, had
den. De President heeft nu vèrklaard,
dat na 18 Mei j.l. doodvonnissen der
oorlogsrechtbanken in districten, waar
de staat van beleg heerscht, niet vol
trokken mogen wördien,> maar in vrij
heidsstraffen veranderd dienen te wor
den.
De Duitsche regeering i.s van
plan -uit klei gebakken muntstukken
van 1 mark te gaan uitgeven.
iIn-de Badensche analine- en so-
dafabriek te Ludwïgshafen, waar 5000
man werken, zijn een paar honderd
man de gebouwen binnengedrongen en
hebben er de directeuren ernstig mis
handeld, teneinde hum eischen kracht
bij te zetten.
IDe Zweedsch© regeering heeft
het exp!ortverbo|d van eieren opgehe
ven.
i'Naar men meldt, hebben in de
buurt van Wilborg, op Jutland; door
het omslaan van een boot 29 kinde
ren, die op een pleiiziertochtje waren,
het. Jeven verloren. f
IDe Duitsche regeering heeft het
voorstel der Entente, om de confe
rentie te Spa den 21en Juni te doen
plaats hebben, goedgekeurd.
De overeenkomst tiisschen
Duitschland en Sovjet-Rusland betref
fende de uitlevering van krijgsgevan
genen en geïnterneerden is geratifi
ceerd.
De spoorwegstaking in Frankrijk
wordt voortgezet.
Volgens een beslissing van den
raad van ambassadeurs moeten de
Duitsche wapenen enz., onverschillig
of ze vernietigd' of uitgeleverd zijn,
beschouwd worden als eigendom van
de geallieerden.
President Deschanel heeft een
goeden nacht gehad. De doctoren heb
ben een bulletin uitgegeven, waarin
'het heetDie president heeft een lichte
kneuzing aan het gelaat en aan het
linkerbeen, en Jijdt aajn algemeene
stijfheid. De toestand is echter zoo
bevredigend mogelijk. De platient heeft
rust nooidig.
De onrust in Ierland 'duurt vooirt.
Gisteren is Peter Kelly te Aghabaldi
bij Roscommon doodgeschoten door
20 gemaskerde mannen op klaarlich
ten dag. De mannen klommen daarna
op, het dak van het gerechtshof van
'het graafschap en hieschen daar de
Sinn Fein vlag.
Zaterdag heeft tei New-York een
verkooping plaats gehaid van verschil
lende artikelen, die destijds aankedzér
Wilhelm hebben toebehoord. Het to
taal van den' verk'oopl bedroeg 1575.
De hoogste prijs voor een artikel be
droeg £220, n.l. voor een mahonie
houten co-mmodeka's't.je. Een gesneden
ivoren bierkroes, die haar gezegicl
werd, persoonlijk door den keizer werd
gebruikt, bracht 40 op.
Volgens een bericht uit de Per
zische hoofdstad Teheraln wordt in
verband met het succes der bolsje-
wiki in Perzië de ontruiming dier stad
overwogen. Alle maatregelen zijn ge
nomen om de vreemdelingen te be
schermen. De roode troep-en bombar
deeren de kust.
Te Kopenhagen is een Berlijner
aangehouden, die door visschers voor
den Duitschen kroopp-rms werd aan
gezien. Na onderzoek kwaim! men tot
de ontdekking, dat de gearresteerde)
een schilder was, die zich te Berlijn
had te verantwoorden wegens diefstal
van edelsteenen iei' waarde van ver
scheidene millioenen.
De Poolsche regeering heeft te
kennen gegeven, dat zit op! het oogen-
blik, dat de Poolsche legers het doel
van hun offensief zouden hebben 'be
reikt, bereid! is, met sovjet-Ruslandj
in een nader vast jt'ei stellen plaats
in onderhandeling te treden.
Het schijnt, d:at Carranza en zijhl
metgezellen in him slaap zijn ver
moord!. i
Te Rome zijn bij 'een belonging
op de Via Nazionaleschoten gelost.
Er wérden vier politieagenten gedood]
en twee geikwetst, voorts een burger
gedoofd en negen gewond.
j— Ook te Canossa (Italië) heeft een
belonging plaats gehad tusschen be-
toogers en de gewapende macht. Er
zijn 3 dooden en eenige gewonden!
te betreuren. i
Aamlhangers van Carranza. die
bij helm' waren toen hij gedooid!
werd, hebben een verklaring onder
teekend, waarin zij zeggen, dat gene
raal Carranza was' gevangen genomen
en op laffe wijze omgebracht.
I— Adolfo de la Huerta is op het
Mexicaansche Congres als voorloopig
president gekozen.
I— De bladen melden dat Deschanel
twee dagen rust zal nemen op' het
kasteel Rambouillet.
jDe Iersche spoorwegarbeiders!
weigeren- wagens miet ammunitie ge
laden ie vervoeren. Als hun ontslag,
wordt aangezegd, zullen de Iersche
'spoorwegimannen een algemeene werk
staking beginnen.
Een Zwitsersoh© vlieger is imi
het nieer van Konstans gevallen en
verdronken.
IDe Belgische ministerraad; be
sloot te Havre een gedenkteeken öpj
te richten ter herinnering aan de daar
genoten gastvrijheid;
De kersenoogst in Wurtemberg
is zóó overvloedig, als hij nog nooit
geweest is. Men verwacht een opj-
brengst van lVa a 2 millioen K.g.
De regeering wil trachten dé vruch
ten geheel aan de bevolking ten goede
te doen komen en de fabricatie van
jam en likeuren ervan zooveel moge
lijk te verhinderen.
Te Duisburg is gistermiddag ón
der een zwaar onweer een rutschbaaln
omgewaaid. Drie personen kwamen
daarbij om.
Het Hof vato Aissizen te Antwer
pen heeft Jamai' voor zijd artikelen'
in de Belgische' Socialist veroordeeld!
tot 6 maanden gevangenisistraf en 6
jaax verlies van burgerrechten. De an
dere beklaagden zijn vrijgesproken.
De communistische partij in Sov
jet-Rusland zou slechts 600.000 leden!
tellen, van wie er maar 120.000 be
trouwbaar werden geacht.
iGeneraal de Wet blijkt bronchi
tis te hebbenzijn toestand is wel
ernstig, d'och niet? hopeloos.
Inbrekers hebben het graf van
generaal-veldmaarschalk v. Moltke be
roofd; Een poging om; de lijkkist te
openen mislukte.
De Zuid'-Afrikaansche proteslant-
sche kerk zond' een bedrag van een'
half millioen mark aan de Duitsche
Guistaat Adolfvereeniging voor kerke
lijke ondersteuning in Duitschland en
Oostenrijk.
Duitschland en' Frankrijk hebben
'een overeenkomst gesloten betreffende
de instelling vaan een directen sniel-
treinidienst ParijsKeulenFrankfort
—Berlijn.
Volgens het verslag in de TempS
had Deschanel het meest nabijzij'nde
baanwachtershuisje kunnen bereiken
en had hij' zich aan den baanwachter
bekend gemaakt, erbij voegend, dat
hij 'door een duizeling bevangen en
uit den trein gevallen was. Een man
ziende in een witte pyama, die aldus:
sprak, meende de baanwachter met
een krankzinnig© te doen te hebben.
Van het laatste Noorderlicht m
So'ckholm zijn films vervaardigd.
E e nsite Ka tn e r.
Vergadering van Dinsdagavond 25 Mei.
De voorzitter deelde mede, dat van
den consul ,te Shanghai, den heer-
Schuurman, namens de aldaar, geves
tigde Nederlanders; een telegram id
ontvangen, waarin ter gelegenheid van
het eskadérbezoek aan die stad hulde
gebracht woiidt aan de Neieriandsche
marine en verzocht 'de noodige creidie-
ten te willen verstrekken voor de aan
hangige bouwplannen en ter voorzie
ning in de behoeften van materieel
en personeel.
De voorzitter stelde voor heden omi
